Overheidsschuld < 60% van het bruto binnenlands product (BBP) Overheidstekort (zogenaamde vorderingensaldo) < 3% van het BBP
|
|
- Martha van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ESR 95 EN DE LOKALE BESTUREN Directiecomité VVSG DC 2009_ Stabiliteitspact en ESR 95 Om toe te treden tot de eurozone op moesten de landen voldoen aan een aantal economische criteria. Die hadden betrekking op de inflatie, de langetermijnrente, de wisselkoersstabiliteit en de overheidsfinanciën: Overheidsschuld < 60% van het bruto binnenlands product (BBP) Overheidstekort (zogenaamde vorderingensaldo) < 3% van het BBP Bij de toestemming voor de toetreding tot de Eurozone ondertekenden de deelnemende landen het zogenaamde Stabiliteitspact (1997). Ze verbonden zich ertoe om ook na de invoering van de euro de overheidsfinanciën onder controle te houden. De maximale schuldgraad van 60% BBP bleef behouden, en tegelijkertijd werd afgesproken om op middellange termijn te streven naar een vorderingensaldo in evenwicht of met een klein overschot. In 2005 werd de norm versoepeld tot een tekort van ten hoogste 1% van het BBP. Tegelijkertijd werden er afspraken gemaakt over de wijze waarop de naleving van die criteria op het vlak van overheidsschuld en tekort zou worden berekend. Dat werd het Europees Systeem van Rekeningen 1995 (ESR 95). Elke lidstaat moet aan Eurostat gegevens over de economie en de overheidsfinanciën rapporteren volgens de methodologie van ESR 95. In België gebeurt dit door het Instituut voor de Nationale Rekeningen. De aandacht voor het ESR 95-saldo van de (Belgische) overheden steeg de voorbije maanden door de oplopende tekorten en de sterke stijging van de overheidsschuld ten gevolge van de financieeleconomische crisis. Iedereen is het erover eens dat we voor een zware sanering van de overheidsfinanciën staan, en daarbij zullen en kunnen ook de lokale besturen niet buiten schot blijven. 2. ESR 95 kenmerken Enkele specificiteiten van ESR 95 zijn: De Europese normen gelden voor de hele overheid: federaal, gemeenschappen en gewesten, sociale zekerheid, lokale besturen. Als er vandaag (najaar 2009) sprake is van een verwacht tekort van 25 of 26 miljard euro, dan is dat het tekort van al die overheden samen. Het grootste tekort ligt bij de federale overheid, maar ook alle gewesten zitten sinds dit jaar (opnieuw) in het rood. Voor de lokale besturen is de situatie minder duidelijk (zie verder). Het voldoen aan de normen van het Stabiliteitspact gaat vaak gepaard met (discussies over) eenmalige ingrepen en over de verwerking volgens ESR 95 ervan (cf. de discussies tussen België en Europa over de statistische verwerking van de overname van het pensioenfonds van de NMBS door de federale overheid, of de verkoop van onroerende goederen (realisatie van een ontvangst) die nadien gewoon weer worden gehuurd (extra uitgaven)). 3. ESR 95 en lokale besturen: een wereld van verschil Voor een goed begrip van ESR 95 is het belangrijk om erop te wijzen dat de berekening van het vorderingensaldo (tekort of overschot) anders verloopt dan de berekening van het tekort of overschot zoals die vandaag moet gebeuren voor de gemeentelijke begroting (op basis van door de centrale overheid opgelegde regels!): ESR 95 en lokale besturen - 1/6
2 ESR 95 kent geen verschil tussen de gewone en de buitengewone dienst, een gemeente wel. ESR 95 maakt geen onderscheid tussen het saldo van het jaar zelf en het algemene saldo (inclusief overschotten of tekorten van vorige jaren), een gemeente wel. Investeringen zijn voor ESR 95 uitgaven zoals de andere. In een gemeente zijn investeringen uitgaven van de buitengewone dienst. De verkoop van (niet-financieel) patrimonium (gronden, gebouwen, ) is volgens ESR 95 een ontvangst als een ander, voor een gemeente is het een buitengewone ontvangst die alleen mag worden ingezet voor de financiering van buitengewone uitgaven (bv. nieuwe investeringen). Gemeenten mogen lenen om hun investeringen (en andere buitengewone uitgaven) te financieren, maar niet voor de financiering van de gewone uitgaven. ESR 95 spreekt zich niet uit over de toegelaten wijze van financiering, zodat het aangaan van leningen voor het dekken van lopende uitgaven (personeel, aflossingen, ) perfect kan. Aflossingen van leningen horen voor de gemeenten bij de gewone uitgaven, die dus moeten worden gefinancierd met gewone ontvangsten. Die laatste kunnen geen nieuwe leningen zijn. Voor de berekening van het saldo volgens ESR 95 tellen de uitgaven voor aflossingen niet mee. Nieuwe leningen zijn voor gemeenten ontvangsten op de buitengewone dienst (ter financiering van buitengewone uitgaven), voor ESR 95 tellen nieuwe leningen niet mee bij de ontvangsten. Uiteraard hebben ze wel een invloed op de overheidsschuld. De aan- en verkoop van financiële activa (bv. participaties) tellen voor ESR 95 niet mee bij de uitgaven, resp. ontvangsten van een overheid. In een gemeente gaat het om buitengewone uitgaven, resp. ontvangsten. Het moment van registratie van een transactie verschilt tussen ESR 95 en de gemeenteboekhouding. Dit heeft echter alleen een tijdelijk effect op de resultaten of saldi (verschuiving in de tijd), en is niet fundamenteel voor het verklaren van de verschillen. We houden er dus voor de rest ook geen rekening mee. Het gevolg van bovenstaande verschillen qua boekhouding en registratie is dat het perfect kan dat een gemeente een (volgens de haar opgelegde regels) begroting in evenwicht indient, en volgens ESR 95 toch een tekort boekt. Ook het omgekeerde kan: een overschot volgens ESR 95 maar een tekort volgens de gemeentelijke begrotingsregels. In dat laatste geval zal de gemeente echter geen budget indienen, want de toezichthoudende overheid laat alleen maar budgetten in evenwicht toe. 4. ESR 95 en lokale besturen: de cijfers Regelmatig publiceren het Planbureau en de Hoge Raad van Financiën gegevens over het huidige en verwachte ESR 95-saldo van de lokale besturen. Ze moeten dat doen omdat de lokale besturen mee bepalend zijn voor het saldo van alle Belgische overheden samen, het enige voor Europa relevante cijfer. In mei 2009 publiceerde het Planbureau Economische vooruitzichten Dat bevatte ook gegevens over de verwachte evolutie van de overheidsfinanciën, met een opsplitsing op basis van de verschillende deelentiteiten van de overheid. Dat gaf het onderstaand beeld: Tabel 1: Vorderingensaldo per entiteit van de overheid (in % van het BBP) Deelentiteit Federale overheid -1,1-1,7-2,5-3,0-3,2-3,4-3,4-3,4 Sociale zekerheid 0,5 0,5-0,8-1,0-1,1-1,0-1,0-0,9 Gemeenschappen en gewesten 0,3 0,0-0,5-1,1-0,9-0,9-0,9-0,9 Lagere overheid -0,1-0,1-0,5-0,5-0,7-0,8-0,7-0,6 Totale overheid -0,3-1,2-4,3-5,6-5,9-6,1-5,9-5,8 Bron: Planbureau, mei 2009 Bij een BBP van ca. 327 miljard euro in 2007 en van ca. 330 miljard euro in 2008 betekent dit een tekort van de lagere overheden van ca. 300 miljoen euro in 2007 en Document beschikbaar op: ESR 95 en lokale besturen - 2/6
3 De Hoge Raad van Financiën kwam in september 2009 uit met Begrotingstrajecten op korte en middellange termijn voor het aangepaste stabiliteitsprogramma Dat bevatte onder meer volgende gegevens: Tabel 2: Vorderingensaldo bij ongewijzigd beleid (in % van het BBP) Deelentiteit Federale overheid en sociale zekerheid -4,9-4,9-5,4-5,6-5,7-5,8-6,0 Gemeenschappen en gewesten -0,5-1,2-0,9-0,9-0,9-0,8-0,8 Lagere overheid -0,5-0,5-0,7-0,8-0,6-0,6-0,6 Totale overheid -5,9-6,6-7,0-7,3-7,3-7,2-7,4 Bron: Hoge Raad van Financiën, september Voor de lagere overheden liggen deze cijfers in dezelfde grootteorde als die van het Planbureau, met een verwachte verslechtering richting 2012 (ten gevolge van de investeringscyclus van lokale besturen), en nadien weer een verbetering. Voor de federale overheid, de sociale zekerheid en de gemeenschappen en gewesten zijn de meest recente voorspellingen een stuk negatiever dan in het voorjaar. De gepubliceerde cijfers roepen echter bijzonder veel vragen op: Zoals hierboven aangegeven komt het ESR 95-tekort of overschot niet overeen met het saldo dat voortvloeit uit de aan de lokale besturen opgelegde begrotingsregels. Een gemeente die die begrotingsregels respecteert (dit wordt trouwens gecontroleerd door de toezichthoudende overheid), kan moeilijk verweten worden mee aan de basis te liggen van een tekort op ESR 95-basis. De gegevens maken nooit een onderscheid tussen soorten lokale besturen (gemeenten, OCMW s, politiezones, provincies), of tussen de lokale besturen in de drie gewesten. Nochtans is de situatie van elk van die groepen (en van de besturen binnen elke groep) sterk uiteenlopend. Het belangrijkste probleem heeft te maken met de correctheid van de gegevens. We weten dat de cijfers over de lokale overheidsfinanciën ver achterlopen op de feiten. Het gaat dus niet of nauwelijks om echte begrotings- of boekhoudgegevens, maar wel om extrapolaties van steekproeven van jaren terug, aangevuld met bepaalde concrete gegevens en verwachtingen over de evolutie van de investeringen. Zo leren interne, niet gepubliceerde berekeningen van Dexia voor de gemeenten (die weliswaar slechts een deel zijn van de lagere overheden, maar wel het belangrijkste) een ESR 95-tekort van slechts 44 miljoen op voor 2007, als resultaat van een tekort van 13 miljoen euro in Vlaanderen, een overschot van 25 miljoen euro in Wallonië en een tekort van 55 miljoen euro in Brussel. Het Planbureau gaat voor 2007 uit van een tekort van de lokale overheden van ca. 300 miljoen euro, een pak meer dus (zie Tabel 1). Het INR heeft al herhaaldelijk gewaarschuwd voor mogelijke opmerkingen hierover van Eurostat. Vooral over de werkelijke toestand van de Waalse overheidsfinanciën tast men eigenlijk in het duister, omdat er geen of amper een goed georganiseerde elektronische gegevensverzameling van budgetten en rekeningen bestaat op het niveau van de toezichthoudende overheid, het Waalse gewest (en de Duitstalige Gemeenschap). In Vlaanderen is de toestand iets beter, maar ook hier beschikt het Agentschap Binnenlands Bestuur vandaag (september 2009) nog niet over alle gegevens van de rekeningen 2007 van de Vlaamse gemeenten. Niemand weet dus of de gepresenteerde gegevens over het tekort van de lokale besturen correct zijn. De werkelijke toestand kan beter zijn, of slechter. Vanuit bovenstaande vaststellingen is het bijzonder gevaarlijk om beleidsmaatregelen voor het terugdringen van het tekort van de lokale besturen te nemen, zonder te weten of er wel een tekort is, hoe groot het is, in welk(e) gewest(en) het zich situeert, bij welke lokale overheden het zit, enz. 5. ESR 95 en lokale besturen: een haalbare kaart? Hierboven gaven we al aan dat er grote verschillen bestaan tussen ESR 95 en de gemeentelijke begrotings- en boekhoudregels. Bovendien hebben we eigenlijk nauwelijks zekerheid of de door Hoge Raad 2 Document beschikbaar op: ESR 95 en lokale besturen - 3/6
4 van Financiën en het Planbureau gepubliceerde gegevens over het saldo van de lokale overheden wel correct is. Er is met de toepassing van ESR 95 voor lokale overheden echter nog een ander, meer inhoudelijk probleem. Een gemeente mag lenen om te investeren, maar moet ervoor zorgen dat de gevolgen van die lening (aflossingen en intresten) kunnen worden gedragen door de ontvangsten van de gewone dienst (belastingen, Gemeentefonds, ). ESR 95 moeit zich niet met de financiering, maar stelt dat alle uitgaven (incl. investeringen en intresten, maar zonder aflossingen en aankoop van financiële activa) kunnen worden gefinancierd door alle ontvangsten (incl. verkoop van patrimonium, maar excl. nieuwe leningen of de verkoop van financiële activa). Volgens de eigen regels kan een gemeente zich permitteren om eens een jaar in het rood te gaan, op voorwaarde dat dit tekort kan worden gedragen door de gecumuleerde positieve saldi uit het verleden. ESR 95 laat dit niet toe: elk jaar staat op zich. Door deze afwijkende regels krijgen de investeringen in ESR 95 een grote impact: ze tellen mee zoals de andere uitgaven, en de financiële gevolgen ervan moeten in een keer worden gedragen (in een gemeente gebeurt dat eigenlijk gespreid over de tijd door de aflossing van de lening). Het gevolg hiervan is dat gemeenten die vandaag veel schulden hebben (en dus veel aflossingen betalen) wellicht minder problemen zullen hebben om het ESR 95-evenwicht na te leven, dan gemeenten met weinig of geen schulden. Gemeenten met veel schulden hebben vandaag immers ook veel gewone ontvangsten om die aflossingen te financieren. Die ontvangsten (subsidies, belastingen, ) blijven ook onder ESR 95 als ontvangsten meetellen, terwijl de aflossingen als uitgaven wegvallen. Gemeenten met weinig of geen schulden zien bij de overgang van hun eigen systeem naar ESR 95 nauwelijks uitgaven (aflossingen) wegvallen, maar moeten plots wel andere uitgaven (investeringen) volledig en in een jaar ten laste nemen, wat vaak gewoon onmogelijk is. Bovenstaand conceptueel probleem wordt nog versterkt door twee bijkomende aspecten, die typisch zijn voor de lokale besturen: Het gewicht van de investeringen binnen de totale uitgaven is in een gemeente groter dan bij de andere overheden. Dat blijkt ook uit gegevens van Dexia, die aangeven dat de lokale besturen goed zijn voor ca. 50% van de overheidsinvesteringen (tegenover slechts 5% van de overheidsschuld!). Bij lokale besturen zijn er veel meer kleine besturen, waarvan het investeringsniveau een zeer onregelmatig verloop kent. Als er eens een investering van bv. 10 miljoen euro gebeurt (een nieuw gemeentehuis), dan zal dat investeringsniveau de volgende 20 jaar misschien nooit meer worden gehaald. De gemeente beperkt zich dan tot kleinere projecten (onderhoud wegen, nieuwe rioleringen, ). Door ESR 95 zouden eerder eenmalige grote projecten ofwel onmogelijk worden, ofwel in één keer integraal moeten worden gefinancierd door bv. een eenmalige maar spectaculaire verhoging van de belastingen. Het toepassen van een verplicht ESR 95-evenwicht voor individuele lokale besturen lijkt op basis van het voorgaande zware gevolgen te zullen hebben: Het sterk terugschroeven van de lokale investeringen. Dit zou op zijn beurt zeer belangrijke economisch-conjuncturele effecten sorteren, gegeven het aandeel van de lokale investeringen in de totale overheidsinvesteringen in ons land. Bovendien dreigt al na enkele jaren een sterke veroudering van hele stukken overheidspatrimonium in ons land, wat nadien extra kosten meebrengt om alles weer op punt te stellen. Het ongebreideld (uit)verkopen van het eigen patrimonium, puur uit financiële druk. Op zich is er niets verkeerd aan een overheid die een deel van haar patrimonium te gelde maakt, maar als dat alleen gebeurt vanuit budgettair oogpunt (op korte termijn), is er wel een probleem. We verwijzen naar de talrijke sale-and-lease-back- en sale-and-rent-back-operaties van de centrale overheden de voorbije jaren. Intussen is immers gebleken dat een aantal van die transacties vanuit financieel oogpunt (dus rekening houdend met het volledige plaatje) negatief zijn. Het zoeken naar alternatieve financieringsvormen waardoor de investeringen worden gedebudgetteerd, lees ESR 95-neutraal gemaakt. We denken dan vooral aan allerlei vormen van PPS, waartoe ook de Vlaamse overheid voor bv. de inhaaloperatie scholenbouw of voor de financiering van nieuwe gemeentelijke sportinfrastructuur zijn toevlucht nam. PPS kan een goed piste zijn, voor zover deze vorm om een project vorm te geven wordt gekozen na het zorgvuldig afwegen van alle voor- en nadelen en alternatieven. PPS dreigt echter meer nadelen ESR 95 en lokale besturen - 4/6
5 dan voordelen te genereren wanneer het niet langer een keuze is, maar een door budgettaire normen opgelegde verplichting wordt, wanneer met andere woorden ook de privépartner van meet af aan zeker is dat de lokale overheid voor PPS zal kiezen. Het besef van de onzinnigheid om aan individuele lokale besturen ESR 95-regels op te leggen, blijkt ook uit een brief die premier Van Rompuy hierover op aan de VVSG stuurde (zie Bijlage 1). Daarin staat letterlijk Dit evenwicht zou beoordeeld worden op gewestelijk niveau (en niet per gemeente afzonderlijk) en binnen een volledige legislatuur (en dus niet jaar op jaar). Maar daarmee zijn nog niet alle problemen van de baan. Hoe zal elk gewest als toezichthouder immers dat evenwicht operationaliseren? Zal het ene bestuur een tekort mogen hebben, als er elders voldoende overschotten zijn? En wat als het geen opgelegd evenwicht (een vorderingensaldo van 0% van het BBP) wordt, maar een opgelegd overschot of een toegestaan tekort? Wie zal dan welke norm krijgen opgelegd, rekening houdend met het feit dat er geen BLP, een bruto lokaal product bestaat? Hoe zal men dat saldo trouwens verdelen onder de verschillende types lokale besturen binnen één gewest? Bij al het voorgaande komt er in de periode die voor ons ligt nog een probleem bij. Traditioneel stijgt het niveau van de lokale investeringen in de tweede helft van de gemeentelijke legislatuur. Pas dan komen de meeste geplande projecten aan uitvoering toe, met een natuurlijke stijging van de investeringen van de lokale besturen tot gevolg. Ook het Planbureau en de Hoge Raad van Financiën gaan voor de jaren uit van een toename van de lokale investeringen. De saneringsoperatie die de verschillende Belgische overheden moeten doen, ligt eveneens vooral in de jaren Het kan uiteraard niet dat de lokale besturen het slachtoffer worden van een toevallig samenvallen van hun investeringspiek met het moment waarop er het meest moet worden bespaard. In die context brengen we nog eens in herinnering dat de slechte toestand van de Belgische overheidsfinanciën absoluut niet in de eerste plaats te wijten is aan de lokale besturen (cf. het schuldaandeel van slechts 5%). Het zou dan ook ongepast zijn dat een bovenproportioneel deel van de saneringsoperatie wel op hun schouders terecht komt. 6. Conclusie De blinde toepassing van de ESR 95-regels op de lokale besturen heeft heel wat ongewenste neveneffecten. Bovendien rijst de vraag of die toepassing wel mogelijk en/of noodzakelijk is, gegeven de bestaande onzekerheid over de werkelijke cijfers van de lokale financiën (in Vlaanderen), en de conceptuele onmogelijkheid om de federaal afgesproken wenselijke ESR 95-saldi te gaan vertalen naar individuele gemeenten, OCMW s, provincies en politiezones in de drie gewesten. Jan Leroy ESR 95 en lokale besturen - 5/6
6 Bijlage 1 ESR 95 en lokale besturen - 6/6
Europese begrotingsregels en Vlaamse lokale besturen Jan Leroy, VVSG. Werkgroep centrumsteden-financiën Europese Raad, Brussel, 11 juni 2013
Europese begrotingsregels en Vlaamse lokale besturen Jan Leroy, VVSG Werkgroep centrumsteden-financiën Europese Raad, Brussel, 11 juni 2013 Inhoud Europese begrotingsregels De complexe Belgische overheid
Nadere informatieBronnen en overgang naar het ESR (Vlaamse provincies)
Bronnen en overgang naar het ESR (Vlaamse provincies) Databronnen Door de lokale besturen geboekte ontvangsten en uitgaven die via de digitale rapportering verwerkt worden in de BBC-database van het Agentschap
Nadere informatieFinanciële verslaggeving lokale besturen: is er een probleem? Jan Leroy, directeur bestuur VVSG
Financiële verslaggeving lokale besturen: is er een probleem? Jan Leroy, directeur bestuur VVSG 1 Inhoud Het ruimere kader Is er een probleem? Elementen voor debat Conclusies 2 Het ruimere kader Europa
Nadere informatieBronnen en overgang naar het ESR (Waalse provincies)
Bronnen en overgang naar het ESR (Waalse provincies) Databronnen Uitgaven : geboekte ontvangsten - aanrekeningen (bron : boekhoudsysteem + ecomptes) Ontvangsten : geboekte netto vastgestelde rechten (bron
Nadere informatieBronnen en overgang naar het ESR (Duitstalige gemeenten)
Bronnen en overgang naar het ESR (Duitstalige gemeenten) Databronnen Boekhoudprogramma s van de gemeenten. Methodes gebruikt bij het ontbreken van gegevens Belangrijkste correcties om over te gaan naar
Nadere informatieBronnen en overgang naar het ESR (Brusselse gemeenten)
Bronnen en overgang naar het ESR (Brusselse gemeenten) Databronnen Gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Uitgaven: Geboekte uitgaven - aanrekeningen (bronnen = boekhoudsystemen Phoenix, Stesud,
Nadere informatieFocus op de financiën van de gefedereerde entiteiten
Sessie 2: Opmaak van de regionale economische middellangetermijnprojecties Focus op de financiën van de gefedereerde entiteiten Vincent Frogneux, FPB 20 november 2018 Overzicht Historiek Economische en
Nadere informatieHoge Raad van Financiën, afdeling "Financieringsbehoeften van de Overheid" PERSMEDEDELING:
Hoge Raad van Financiën, afdeling "Financieringsbehoeften van de Overheid" PERSMEDEDELING: Advies Begrotingstraject voor het Stabiliteitsprogramma 2012-2015 Dit Advies is het eerste van de nieuw samengestelde
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen
Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2015 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen
Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2017 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen
Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2013 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het
Nadere informatieBBC-DR Belang voor de lokale besturen Rudi Hellebosch Agentschap voor Binnenlands Bestuur
studiedag beleid & financiën: een broos evenwicht? BBC-DR Belang voor de lokale besturen Rudi Hellebosch Agentschap voor Binnenlands Bestuur a3o Wettelijke verplichting GD (art. 178bis, 1, 1 e lid), OD
Nadere informatieSYNTHESE EN AANBEVELINGEN
SYNTHESE EN AANBEVELINGEN Dit Advies van de Afdeling Financieringsbehoeften van de overheid kadert in de voorbereiding van het Stabiliteitsprogramma 2019-2022 dat eind april 2019 moet worden overgemaakt
Nadere informatieREKENHOF. Onderzoek van de begroting 2016 van de Vlaamse Gemeenschap
REKENHOF Onderzoek van de begroting 2016 van de Vlaamse Gemeenschap Vlaams Parlement, Commissie Algemeen Beleid, Financiën en Begroting 17 november 2015 1. Normnaleving 1. Normnaleving Doelstellingen overheden
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen. Nationale rekeningen
Instituut voor de nationale rekeningen Nationale rekeningen Rekeningen van de overheid 2016 Inhoud van de publicatie De rekeningen van de Belgische overheid worden opgesteld volgens de definities van het
Nadere informatieEuropa werkt al lang met normen
Het Europese begrotingsbeleid en de lokale besturen De Europese Unie kijkt sinds het begin van de financiële crisis in 2008 streng toe op de overheidsfinanciën van de lidstaten. Lokaal ging na wat dat
Nadere informatiePhilippe Muyters, Vlaams Minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport
Septemberverklaring 23 september 2013 Vlaamse begroting voor 4 e keer op rij in evenwicht Evenwicht bereikt door beperken van uitgaven Ruimte gecreëerd voor het herstel van de concurrentiekracht van Vlaamse
Nadere informatieAdvies. Tussentijds advies over het begrotingsbeleid van de Vlaamse gemeenschap
Brussel, 16 juni 2009 160609_Begrotingsadvies 2009_ tussentijds Advies Tussentijds advies over het begrotingsbeleid van de Vlaamse gemeenschap 2009 2014 Inleiding Volgens de gebruikelijke procedure brengt
Nadere informatieSYNTHESE EN AANBEVELINGEN
SYNTHESE EN AANBEVELINGEN Dit Advies van de Afdeling Financieringsbehoeften van de overheid kadert in de voorbereiding van het Stabiliteitsprogramma 2017-2020 dat eind april 2017 moet worden overgemaakt
Nadere informatieAgenda. Situatie 2016 De lokale besturen in de Belgische overheidsfinanciën
Agenda Brussel, 27 juni 2017 Arnaud Dessoy, Anne-Leen Erauw, Geert Gielens Situatie 2016 De lokale besturen in de Belgische overheidsfinanciën Vooruitzichten 2017: belangrijkste trends Lokale besturen
Nadere informatieEvaluatie van begroting 2013
Evaluatie van begroting 2013 Toelichting Vlaams Parlement 29 januari 2013 Inhoudstafel 2 Initiële begroting 2013 Moeilijke begrotingsopmaak Welke keuzes werden gemaakt Eenmalige factoren Evaluatie door
Nadere informatieBijlage: Technische invulling Stabiliteit en Groeipact verdrukt onbedoeld publieke investeringen
Bijlage: Technische invulling Stabiliteit en Groeipact verdrukt onbedoeld publieke investeringen In deze bijlage wordt uiteengezet waarom en op welke wijze de huidige methodiek uit het Stabiliteit en Groei
Nadere informatieDe overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel
Page 1 of 6 Gepubliceerd op DeWereldMorgen.be (http://www.dewereldmorgen.be) De overheid geeft (te)veel uit? Weet u hoeveel en aan wat? door Phi-Rana di, 2013-11-12 15:45 Phi-Rana Er wordt vaak gezegd
Nadere informatieDe financiën van de lokale overheid
De financiën van de lokale overheid BIOF Studiedag, 4 mei 218 Barbara Coppens Departement Studiën: Auteurs: B. Coppens P. Stinglhamber L. Van Meensel S. Van Parys DS.18.4.171 Plan van de uiteenzetting
Nadere informatieAudit bij Vlaamse lokale besturen Jan Leroy, VVSG
Audit bij Vlaamse lokale besturen Jan Leroy, VVSG Studiedag Publieke auditfunctie Brussel, 14 december 2011 Inhoud Enkele cijfergegevens 2 - VVSG - Audit Vlaamse lokale besturen 1 Inhoud 3 - VVSG - Audit
Nadere informatiebij de aanpassing van de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2015
ingediend op 17-A (2014-2015) Nr. 1 24 april 2015 (2014-2015) Toelichtingen bij de aanpassing van de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar
Nadere informatieBijna 3 miljard euro begrotingsoverschot in 2016
Bijna 3 miljard euro begrotingsoverschot in 2016 De overheid behaalde in 2016 een begrotingsoverschot van 2,9 miljard euro. Dit is 0,4 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Een jaar eerder was
Nadere informatieVlaams ontwerpbegrotingsplan
ingediend op 33 (20152016) Nr. 1 6 oktober 2015 (20152016) Vlaams ontwerpbegrotingsplan Bijdrage van de Vlaamse Regering aan het ontwerpbegrotingsplan, bedoeld in artikel 6 van verordening (EU) nr. 473/2013
Nadere informatieVR DOC.0986/1BIS
VR 2017 1310 DOC.0986/1BIS Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister bevoegd voor Begroting, Financiën en Energie Nota aan de leden van de Vlaamse Regering Betreft: De algemene rekening
Nadere informatieDe financiën van de lokale besturen volgens de rekening en balans Analyse
De financiën van de lokale besturen volgens de rekening en balans 2015 Analyse Belfius Research December 2016 Een begroting opmaken is voor de overheidsfinanciën zonder enige twijfel een belangrijke en
Nadere informatieThemanummer De financiën van de lokale overheden: evoluties en uitdagingen
Themanummer De financiën van de lokale overheden: evoluties en uitdagingen Federale Overheidsdienst Financiën - België Documentatieblad 73e jaargang, nr. 4, 4e kwartaal 2013 Inleiding op het themanummer
Nadere informatieDe financie le toestand van de Vlaamse OCMW s: analyse van de meerjarenplannen 2014-2019
De financie le toestand van de Vlaamse OCMW s: analyse van de meerjarenplannen 2014-2019 1. Inleiding Sinds het boekjaar 2014 werken alle Vlaamse OCMW s, net als de andere lokale besturen (gemeenten, provincies,
Nadere informatiebij de aanpassing van de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar 2018
ingediend op 17 (2017-2018) Nr. 1 27 april 2018 (2017-2018) Toelichtingen bij de aanpassing van de middelenbegroting en de algemene uitgavenbegroting van de Vlaamse Gemeenschap voor het begrotingsjaar
Nadere informatieEvolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst
Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst Directie Statistieken, Budget en Studies Stat@rva.be Inhoudsopgave: 1 INLEIDING 1 2 EVOLUTIE VAN DE VERGOEDE VOLLEDIGE
Nadere informatieDe rekeningen van de Vlaamse lokale besturen en de uitdagingen. Geert Mertens, Agentschap Binnenlands Bestuur
De rekeningen van de Vlaamse lokale besturen en de uitdagingen Geert Mertens, Agentschap Binnenlands Bestuur 1 Inhoud 1. Situering 2. Beleids- en beheerscyclus 3. Het actuele controlekader 4. Conclusies
Nadere informatieConjunctuur - nulgroei in 2015
Conjunctuur - nulgroei in 2015 De cijfers die wijzen op een groei van meer dan 3 % in 2014 en een aantal vergunde woningen dat 10 % hoger ligt, geven de illusie van een stevig herstel voor de bouw. Maar
Nadere informatieOverschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent
Overschot overheid in 2018 gestegen naar 1,5 procent De overheid behaalde in 2018 een overschot op de begroting van ruim 11 miljard euro. D t komt overeen met 1,5 procent van het bruto binnenlands product
Nadere informatieMethodologische vernieuwingen
Integrale versie Methodologische vernieuwingen Herziening van de opmaak van de statistieken voor de lokale overheidsector Dankzij een belangrijke vooruitgang in het ter beschikking stellen van basisgegevens
Nadere informatieBijwerking van het advies van maart 2011 ten gevolge van de gewijzigde economische context
Federale Overheidsdienst Financiën - België Documentatieblad 71e jaargang, nr. 3, 3e kwartaal 2011 Bijwerking van het advies van maart 2011 ten gevolge van de gewijzigde economische context HOGE RAAD VAN
Nadere informatieSlechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)!
Slechts 1 antwoord is juist, alle andere zijn fout (en bevatten heel vaak onzin)! Vragen aangeduid met een * toetsen in het bijzonder het inzicht en toepassingsvermogen. Deze vragenreeksen zijn vrij beschikbaar.
Nadere informatieEconomische vooruitgang
#EURoad2Sibiu Economische vooruitgang Mei 219 NAAR EEN MEER VERENIGDE, STERKERE EN DEMOCRATISCHERE UNIE De ambitieuze EU-agenda voor banen, groei en investeringen en de versterking van de eengemaakte markt
Nadere informatieBegrotingsopmaak 2012 Philippe Muyters
Begrotingsopmaak 2012 Philippe Muyters Vl Mi i Fi ië B i Vlaams Minister van Financiën, Begroting, Werk, Ruimtelijke Ordening en Sport Economische omgeving: g groeivertraging g g verwacht in 2012 BBP 2011
Nadere informatieDe financiering van de statutaire pensioenkosten van lokale besturen Jan Leroy. Raad van Bestuur VVSG 1 oktober 2014
De financiering van de statutaire pensioenkosten van lokale besturen Jan Leroy Raad van Bestuur VVSG 1 oktober 2014 Inhoud Wat voorafging Wet 24.10.2011 Waar staan we vandaag? Contractanten versus statutairen
Nadere informatieTB1: Exploitatiebudget per beleidsdomein Initieel budget MJP 2014
TB1: Exploitatiebudget per beleidsdomein Initieel budget 2016 - MJP Totaal Algemene financiering OMGEVING VEILIGHEID VRIJE TIJD INTWERKING I. Uitgaven 23.073.151 626.883 4.886.695 4.197.419 7.862.898 5.499.256
Nadere informatieVerandering zal niet volstaan, een totale ommekeer is noodzakelijk!
in miljoen euro Verandering zal niet volstaan, een totale ommekeer is noodzakelijk! Sp.a analyseerde de jaarrekeningen van 2004 tot en met 2011 en de begrotingsvooruitzichten voor 2012, 2013 en 2014. Het
Nadere informatieDossier regionale luchthavens. 0. Aanleiding:
Dossier regionale luchthavens 0. Aanleiding: In 2004 presenteerde het Vlaams Forum Luchtvaart een rapport en aanbevelingen aan de Vlaamse regering over de luchtvaart in Vlaanderen [2]. Belangrijk onderdeel
Nadere informatieDE VLAAMSE MINISTER VAN BINNENLANDS BESTUUR, INBURGERING, WONEN, GELIJKE KANSEN EN ARMOEDEBESTRIJDING,
Ministerieel besluit tot vaststelling van de modellen en de nadere voorschriften van de beleidsrapporten, de rekeningenstelsels en de digitale rapportering van de beleids- en beheerscyclus DE VLAAMSE MINISTER
Nadere informatieNota aan de leden van de Vlaamse Regering
Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister bevoegd voor Begroting, Financiën en Energie Nota aan de leden van de Vlaamse Regering Betreft: De algemene rekening 2017 en het ontwerp
Nadere informatieAdvies MAT budgetwijziging 2016/1
ADVIES MAT BUDGETWIJZIGING 2016/1 Gemeenteraad d.d. 30 juni 2016 1 1. VOORWOORD Het advies van het MAT over het ontwerp van de budgetwijziging 2016/1 slaat enkel op de wettelijkheid en de te verwachten
Nadere informatieNieuwe thema-analyse van Belfius Research. Vergrijzing van de bevolking : impact op de gemeentelijke aanvullende personenbelasting
Brussel, 21 juni 2017 Nieuwe thema-analyse van Belfius Research Vergrijzing van de bevolking : impact op de gemeentelijke aanvullende personenbelasting Het is voldoende bekend dat de vergrijzing een grote
Nadere informatieRegionale economische vooruitzichten 2014-2019
2014/6 Regionale economische vooruitzichten 2014-2019 Dirk Hoorelbeke D/2014/3241/218 Samenvatting Dit artikel geeft een bondig overzicht van enkele resultaten uit de nieuwe Regionale economische vooruitzichten
Nadere informatieNota aan de leden van de Vlaamse Regering
Viceminister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister bevoegd voor Begroting, Financiën en Energie Nota aan de leden van de Vlaamse Regering Betreft: De algemene rekening 2015 en het ontwerp
Nadere informatieEvaluatierapport over de begroting 2015ini
Evaluatierapport over de begroting 2015ini Caroline Copers, voorzitter SERV Erwin Eysackers, studiedienst SERV Overzicht 2 SERV-benadering begrotingsbeleid Focus op twee prioriteiten en SERV-voorstel Prioriteit
Nadere informatieNOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING
DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Standpuntbepaling van de Vlaamse Regering over het ontwerp van koninklijk besluit tot organisatie
Nadere informatieUitdagingen voor de lokale besturen VSGB - VORMING VOOR GEMEENTEMANDATARISSEN
Uitdagingen voor de lokale besturen 2013-2018 VSGB - VORMING VOOR GEMEENTEMANDATARISSEN Arnaud Dessoy, Economist Belfius Bank Brussel, 4 december 2012 Inleiding : typologie van de evolutiefactoren voor
Nadere informatieMINISTER GEENS ONTVANGT ADVIES VAN DE HOGE RAAD VOOR FINANCIEN OVER DE RECENTE BUDGETTAIRE EVOLUTIES
Federale Overheidsdienst FINANCIEN Brussel, 8 november 2013 De Minister van Financiën Persbericht MINISTER GEENS ONTVANGT ADVIES VAN DE HOGE RAAD VOOR FINANCIEN OVER DE RECENTE BUDGETTAIRE EVOLUTIES Minister
Nadere informatieVoorstelling van het verslag van maart 2015 van de HOGE RAAD VOOR FINANCIËN AFDELING "FINANCIERINGSBEHOEFTEN VAN DE OVERHEID"
Voorstelling van het verslag van maart 2015 van de HOGE RAAD VOOR FINANCIËN AFDELING "FINANCIERINGSBEHOEFTEN VAN DE OVERHEID" Evolutie van het Europese wetgevende kader De "Six Pack" Preventief gedeelte:
Nadere informatieMethodologische vernieuwingen
Methodologische vernieuwingen Bij het opstellen van de overheidsrekeningen in april 2017 werden verscheidene wijzigingen aangebracht. Het gaat om: een aanpassing van de behandeling van de mobilofonielicenties,
Nadere informatieRegionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten,
PERSCOMMUNIQUÉ 2014-07-18 Links BelgoStat On-line Algemene informatie Regionale verdeling van de Belgische in- en uitvoer van goederen en diensten, 1995-2011. De drie Gewesten en de Nationale Bank van
Nadere informatiePerscommuniqué. Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de Belgische economie
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué Brussel, 15 september 2000 Het Federaal Planbureau evalueert de gevolgen van de duurdere dollar en de hogere olieprijzen voor de
Nadere informatieVLAAMS WONINGFONDS VAN DE GROTE GEZINNEN cvba PERSBERICHT de Meeûssquare, 26-27 21 mei 2008 1000 BRUSSEL BLIKVANGER VAN HET ACTIVITEITENVERSLAG 2007
VLAAMS WONINGFONDS VAN DE GROTE GEZINNEN cvba PERSBERICHT de Meeûssquare, 26-27 21 mei 2008 1000 BRUSSEL KBO 0421 111 543 RPR Brussel BLIKVANGER VAN HET ACTIVITEITENVERSLAG 2007 Dankzij het ter beschikking
Nadere informatieGemeentefinanciën 2011: Het onzeker economisch klimaat weegt op de financiën van de lokale besturen en op hun investeringscapaciteit
Brussel, 27 juni 2011 Gemeentefinanciën 2011: Het onzeker economisch klimaat weegt op de financiën van de lokale besturen en op hun investeringscapaciteit Nadat de gemeenten te maken kregen met de eerste
Nadere informatieWaar staan we? Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? 30 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË. Inhoud van de lezing
UNIVERSITEIT DERDE LEEFTIJD LEUVEN 3 JAAR DEFICITS EN SCHULD IN BELGIË Inhoud van de lezing Enkele begrippen verduidelijkt Van waar komen we? Waar gaan we naartoe? Prof. André Decoster Centrum voor Economische
Nadere informatieAdvies over de begroting 2018
Advies over de begroting 2018 Hans Maertens, ondervoorzitter SERV Erwin Eysackers, studiedienst SERV 12 juli 2017 Overzicht 2 Gunstig macro-economisch klimaat Belgische overheidsfinanciën onvoldoende verbeterd
Nadere informatieVERSLAG OVER DE ALGEMENE REKENINGEN 2013 VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP. Presentatie in de Commissie Algemeen Beleid, Financiën en Begroting
VERSLAG OVER DE ALGEMENE REKENINGEN 2013 VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP Presentatie in de Commissie Algemeen Beleid, Financiën en Begroting Dinsdag 14 oktober 2014 1 Rekeningen Vlaamse Gemeenschap Algemene
Nadere informatieFacts & Figures. over de lokale besturen n.a.v. de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018
Facts & Figures over de lokale besturen n.a.v. de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018 Facts & figures De lokale overheden zijn een zeer belangrijke speler in ons land. De bevoegdheden die ze
Nadere informatieHet ESR 2010 en de overheidsrekeningen
7 de Seminarie voor leerkrachten van het secundair onderwijs 08/10/14 Kris Van Cauter (NBB) Inleiding en achtergrondinformatie 2 / 43 Inleiding De rekeningen van de overheid zijn een gevoelig thema en
Nadere informatieStudie Belfius. Gemeentefinanciën 2013: onzekerheid en financiële uitdagingen aan het begin van de nieuwe bestuursperiode
Brussel, 26 juni 2013 Studie Belfius Gemeentefinanciën 2013: onzekerheid en financiële uitdagingen aan het begin van de nieuwe bestuursperiode 2013 is voor de nieuwe gemeentelijke meerderheden het eerste
Nadere informatieBelgië scoorde in blessuretijd: de cijfers
De verheerlijking van lopende zaken tegen het licht gehouden 2 juni 2013 Tijdens de jaren 2010 en 2011 was er in België geen volwaardige federale regering. In 2012 leverde België wel de nodige structurele
Nadere informatieCentraal Bureau voor de Statistiek Macro-economische Statistieken en Publicaties
Aan: Gemeenten en Gemeenschappelijke Regelingen Van: Bureau Kredo Onderwerp: Toelichting kwaliteitsrapportage kwartalen 2008 Datum: 20 april 2008 Inleiding Het CBS voert een controle uit op de financiële
Nadere informatieDe financie le toestand van de Vlaamse gemeenten: analyse van de meerjarenplannen 2014-2019
De financie le toestand van de Vlaamse gemeenten: analyse van de meerjarenplannen 2014-2019 1. BBC of de beleids- en beheerscyclus Sinds het boekjaar 2014 werken de lokale besturen (gemeenten, OCMW s,
Nadere informatieVISIE COVERVERHAAL NIEUWE STUDIE SCHUIFT 16 MILJARD NAAR VOREN
NIEUWE STUDIE SCHUIFT 16 MILJARD NAAR VOREN De klassieke Vlaams-Waalse geldstromen zijn met ongeveer 6 miljard euro per jaar al zeer hoog. Tellen we er ook de transfers via de rentelasten op overheidsschuld
Nadere informatieBudgettaire saldi en verklarende factoren
SYNTHESE In dit Advies van de Afdeling Financieringsbehoeften worden de budgettaire resultaten van de diverse overheden tot en met 2013 getoetst aan de vastgelegde doelstellingen in het Stabiliteitsprogramma
Nadere informatieGemeente Pepingen Advies bij nazicht van simulatie meerjarenplan
& Answer to your Questions Gemeente Pepingen Advies bij nazicht van simulatie meerjarenplan 2014-2019 Technisch nazicht De simulatie (bijlage) van het meerjarenplan 2014-2015 is technisch correct opgebouwd.
Nadere informatieVoor de buitengewone dienst is nog steeds een gedetailleerde voorstelling per budgettaire functie van 8 cijfers vereist.
BEGROTING 2017 door het College van Burgemeester en Schepenen VERSLAG EN COMMENTAAR van dhr. C. Beoziere, Schepen van Financiën Het project van de begroting 2017 werd opgesteld in overeenstemming met het
Nadere informatieBegrotingsanalyse regering-di Rupo 1 30 maart 2013
in miljoen euro in miljoen euro Begrotingsanalyse regering-di Rupo Inspanning 23 en begrotingscontrole De afspraak met Europa was om het tekort van de gezamenlijke overheid terug te dringen tot 2,5 procent
Nadere informatieEuropees Stabiliteit en GroeiPact verdrukt
Europees Stabiliteit en GroeiPact verdrukt Vereniging van Nederlandse Gemeenten investeringen gemeenten Jan van der Lei, 6 december 2016 Nieuwegein EMU-saldo is mutatie financieel Vereniging van Nederlandse
Nadere informatieHOGE RAAD VAN FINANCIEN
HOGE RAAD VAN FINANCIEN AFDELING «FINANCIERINGSBEHOEFTEN VAN DE OVERHEID» ADVIES RECENTE BUDGETTAIRE EVOLUTIES EN BEOORDELING ERVAN TEN OPZICHTE VAN HET STABILITEITSPROGRAMMA NOVEMBER 2013 De Leden van
Nadere informatieCRB CCR SR/LVN Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context
CRB 2016-0510 SR/LVN 03.02.2016 Conclusies van de sociale gesprekspartners op basis van de documentatienota Macro economische context 2 CRB 2016-0510 Overzicht groei sinds 1996 Onder invloed van de conjuncturele
Nadere informatieDe werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis
Oktober 2009 De werkloosheid op haar hoogste peil sinds het begin van de crisis De werkloosheid: moet het ergste nog komen? De uitzendarbeid en het aantal openstaande betrekkingen lopen weer terug Het
Nadere informatieJaarrekening 2016 RAADSCOMMISSIE VAN 02/05/2017
Jaarrekening 2016 RAADSCOMMISSIE VAN 02/05/2017 Vertrekpunt = BW I 2016 zoals voorzien in SMJP 7 Pro Memorie : BW I SMJP 7 Stadsfinanciën in evenwicht Financieel orde op zaken stellen: a) Correcte nieuwe
Nadere informatieEconomische effecten van een verlaging van de administratieve lasten
CPB Notitie Datum : 7 april 2004 Aan : Projectdirectie Administratieve Lasten Economische effecten van een verlaging van de administratieve lasten 1 Inleiding Het kabinet heeft in het regeerakkoord het
Nadere informatieEconomische najaarsprognoses 2013: geleidelijk herstel, externe risico's
EUROPESE COMMISSIE PERSBERICHT Brussel, 5 november 2013 Economische najaarsprognoses 2013: geleidelijk herstel, externe risico's In de afgelopen maanden zijn er een aantal bemoedigende signalen geweest
Nadere informatiehoudende invoering van een aankoop- en hypotheekpremie ter vervanging van het abattement en het bij-abattement
stuk ingediend op 718 (2010-2011) Nr. 1 20 oktober 2010 (2010-2011) Voorstel van decreet van de heren Felix Strackx, Erik Tack en Christian Verougstraete houdende invoering van een aankoop- en hypotheekpremie
Nadere informatieNationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen
Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen De Nederlandse nationale rekeningen voldoen vanaf vandaag als één van de eerste lidstaten van de Europese Unie aan de nieuwe internationale
Nadere informatieDe honden en katten van de Belgen
ALGEMENE DIRECTIE STATISTIEK EN ECONOMISCHE INFORMATIE PERSBERICHT 31 juli 2007 De honden en katten van de Belgen Highlights Ons land telde in 2004 1.064.000 honden en 1.954.000 katten; In vergelijking
Nadere informatieAan het college van burgemeester en schepenen,
Ham, 19 september 2011 Aan het college van burgemeester en schepenen, Betreft: Schriftelijke vraag met schriftelijk antwoord over de Gemeentelijk Holding Geacht college, De Gemeentelijk Holding (verder:
Nadere informatieBeslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt
Beslissing van de Vlaamse Regulator van de Elektriciteits- en Gasmarkt van 9 augustus 2017 met betrekking tot het vaststellen van de regulatoire saldi inzake elektriciteit voor het jaar 2016 van de opdrachthoudende
Nadere informatieBIJLAGE DERDE EDITIE ECONOMISCH GEWICHT VAN DE IZW S IN BELGIE
BIJLAGE DERDE EDITIE ECONOMISCH GEWICHT VAN DE IZW S IN BELGIE Bijdrage tot de welvaart België telt tienduizenden vzw s, stichtingen, sociale economiebedrijven en feitelijke verenigingen. 18.847 daarvan
Nadere informatieVERSLAG VERGADERING COMMISSIE 5 van dinsdag 13 december 2011om 19:30 uur
VERSLAG VERGADERING COMMISSIE 5 van dinsdag 13 december 2011om 19:30 uur Aanwezig: De Busser Karel - voorzitter Debondt Luc, Bax Bas, Anaf Hannes, Bockx Greet, Decoster Renaat, Gladiné Pierre, Reniers
Nadere informatieMaha-analyse Algemene ziekenhuizen. Brussel, 10 oktober
Maha-analyse 2018 Algemene ziekenhuizen Brussel, 10 oktober 1 Scope van de studie Context Analyse Balans en investeringen Liquiditeit Solvabiliteit - Financiële schuldgraad Resultatenrekening Activiteit
Nadere informatieDe lokale besturen in het kader van het budgettair stabiliteitspact en de ESR-normen. Thema-analyse Lokale Financiën
De lokale besturen in het kader van het budgettair stabiliteitspact en de ESR-normen Thema-analyse Lokale Financiën Belfius Research Mei 2015 Inleiding De crisis van de overheidsschuld in de eurozone in
Nadere informatiePerscommuniqué. Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode
Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Perscommuniqué 26 mei 2003 Het Federaal Planbureau actualiseert zijn economische vooruitzichten voor de periode 2003-2008 Wereldwijde en Europese
Nadere informatieDe financiële situatie van de Belgische Algemene ziekenhuizen. 2 februari 2019
De financiële situatie van de Belgische Algemene ziekenhuizen 2 februari 2019 1 Steekproef van de studie Algemene ziekenhuizen: 100 % Universitaire ziekenhuizen: 100% % totaal bedden 2017 Bedden Inst.
Nadere informatieInstituut voor de nationale rekeningen
Instituut voor de nationale rekeningen 2015-02-17 Links: Publicatie BelgoStat Online Algemene informatie Broos herstel in 2013 na krimp in 2012 in Brussel en Wallonië; verdere groeivertraging in 2013 in
Nadere informatieIdentificatie rapportering 2014
Identificatie rapportering 214 Naam entiteit: Categorie: Adres: Contactpersoon : Instituut voor Tropische Geneeskunde S1312 Nationalestraat 155, 2 Antwerpen Annemieke Rabijns Telefoonnummer: 3/247.62.45
Nadere informatieWKK-barometer december. Zwartzustersstraat 16, bus Leuven
WKK-barometer 2016 december Zwartzustersstraat 16, bus 0102-3000 Leuven 016 58 59 97 info@ @cogenvlaanderen.be www.cogenvlaanderen.be Dit is de tweede WKK-barometer die COGEN Vlaanderen publiceert. De
Nadere informatieVLAAMS PARLEMENT VERSLAG. van het Rekenhof
Stuk 20-A (2003-2004) Nr. 2 VLAAMS PARLEMENT Zitting 2003-2004 30 maart 2004 VERSLAG van het Rekenhof van het onderzoek van het ontwerp van decreet houdende aanpassing van de algemene uitgaven van de Vlaamse
Nadere informatieplan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Bevolkingsvooruitzichten
Communiqué 8 mei 2008 plan.be Federaal Planbureau Economische analyses en vooruitzichten Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie Bevolkingsvooruitzichten 2007-2060 Kenmerken van de Bevolkingsvooruitzichten
Nadere informatieAUTONOOM GEMEENTEBEDRIJF NIJLEN
AUTONOOM GEMEENTEBEDRIJF NIJLEN BUDGET 215 Inhoudsopgave budget 215 1. Beleidsnota 1.1. Doelstellingennota 1.2. Schema B1: Het doelstellingenbudget 1.3. De financiële toestand 1.4. Lijst met opdrachten
Nadere informatie