Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst

Transcriptie

1 Evolutie sinds 1954 van de vergoede volledige werkloosheid in perspectief geplaatst Directie Statistieken, Budget en Studies

2 Inhoudsopgave: 1 INLEIDING 1 2 EVOLUTIE VAN DE VERGOEDE VOLLEDIGE WERKLOOSHEID Evolutie volgens gender Evolutie volgens gewest Evolutie volgens leeftijdsklasse 8 3 EVOLUTIE VAN DE WERKZOEKENDE VERGOEDE VOLLEDIG WERKLOZEN 11 4 EVOLUTIE VAN DE NIET-WERKZOEKENDE VERGOEDE VOLLEDIG WERKLOZEN 14 5 VERGELIJKENDE EVOLUTIE VAN DE WERKZOEKENDE EN NIET-WERKZOEKENDE VERGOEDE VOLLEDIG WERKLOZEN 17 6 EVOLUTIE VAN DE BEVOLKING OP ARBEIDSLEEFTIJDB Evolutie volgens gender Evolutie volgens gewest Evolutie volgens leeftijdsklasse 20 7 EVOLUTIE VAN DE RATIO VERGOEDE VOLLEDIGE WERKLOOSHEID / BEVOLKING OP ARBEIDSLEEFTIJD Evolutie volgens gender Evolutie volgens gewest Evolutie volgens leeftijdsklasse 24 8 EVOLUTIE VAN HET BBP (BRUTO BINNENLANDS PRODUCT) 25 9 EVOLUTIE VAN DE BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID EVOLUTIE VAN DE RATIO BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID / BEVOLKING OP ARBEIDSLEEFTIJD EVOLUTIE VAN DE RATIO BINNENLANDSE WERKGELEGENHEID / VERGOEDE VOLLEDIGE WERKLOOSHEID EVOLUTIE VAN DE WERKENDE BEROEPSBEVOLKING EVOLUTIE VAN DE WERKZAAMHEIDSGRAAD EVOLUTIE VAN DE BEZOLDIGDE OF VERGOEDE BEROEPSBEVOLKING EVOLUTIE VAN HET PERCENTAGE VERGOEDE WERKLOOSHEID EVOLUTIE VAN HET PERCENTAGE BEZOLDIGDE OF VERGOEDE ACTIVITEIT BESLUIT STATISTISCHE BIJLAGEN: Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1954 tot 2014 Land Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1965 tot 2014 Land 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1954 tot 2014 Land Mannen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land Mannen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land Mannen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1965 tot 2014 Land Mannen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1954 tot 2014 Land Vrouwen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land Vrouwen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1969 tot 2014 Land Vrouwen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1965 tot 2014 Land Vrouwen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Vlaanderen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen 50 jaar en ouder 54

3 18.17 Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Vlaanderen Mannen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Mannen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Mannen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Mannen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Vlaanderen Vrouwen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Vrouwen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Vrouwen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Vlaanderen Vrouwen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Wallonië Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Wallonië Mannen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Mannen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Mannen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Mannen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Wallonië Vrouwen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Vrouwen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Vrouwen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Wallonië Vrouwen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Brussel Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Brussel Mannen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Mannen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Mannen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Mannen 50 jaar en ouder Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1961 tot 2014 Brussel Vrouwen Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Vrouwen <25 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Vrouwen 25 jaar tot <50 jaar Evolutie van de vergoede volledig werklozen volgens het statuut van 1975 tot 2014 Brussel Vrouwen 50 jaar en ouder 86

4

5 1 Inleiding Deze studie en de tabellen in bijlage schetsen de evolutie van de vergoede volledige werkloosheid sinds 1954 tot nu. Die evolutie wordt gedetailleerd volgens de statuten van werkzoekende en niet-werkzoekende en uitgesplitst volgens geslacht, gewest en leeftijd 1. Om die evolutie beter te begrijpen, wordt ze in perspectief geplaatst ten opzichte van de evolutie van de belangrijkste factoren die haar beïnvloeden, namelijk: de bevolking op sleeftijd, het bruto binnenlands product en de werkgelegenheid. De historische reeksen met betrekking tot die drie gegevens werden ons bezorgd door het Federaal Planbureau, waarvoor dank. We merken op dat het begrip vergoede volledige werkloosheid, gebruikt in deze studie, verschilt van de begrippen werkloosheid komende uit andere officiële bronnen. Zo berust de geharmoniseerde werkloosheid, uit de Enquête naar de Arbeidskrachten, uitgevoerd door de Algemene Directie Statistiek van de FOD Economie, K.M.O, Middenstand en Energie in opdracht van Eurostat, op een geharmoniseerde enquête op Europees vlak. Het begrip niet-tewerkgestelde werkzoekenden komende van de gewestelijke diensten voor sbemiddeling en opleiding is tegelijkertijd ruimer, omdat het ook de niet-vergoede volledig werklozen meetelt, en enger, omdat de niet-werkzoekenden er niet in zijn opgenomen. Ten slotte bevat het begrip werkloosheid volgens de definitie van het Federaal Planbureau niet alleen de niet-tewerkgestelde werkzoekenden (cijfers van de gewesten), maar ook de vrijgestelde oudere werklozen (cijfers van de RVA). Bij de interpretatie van de gegevens moet rekening worden gehouden met die verschillen. 1 Deze studie en de bijgevoegde tabellen zijn beschikbaar in elektronisch formaat op het volgende adres: 1

6 2 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid De vergoede volledig werklozen vormen de 1ste groep uitkeringstrekkers van de RVA, zoals die in de meeste van onze periodieke publicaties is opgenomen 2. Die groep bestaat zowel uit werkzoekenden als niet-werkzoekenden. De werkzoekenden worden toegelaten ofwel op basis van een betrekking of van een vrijwillig deeltijdse betrekking (met of zonder ), ofwel op basis van. De niet-werkzoekenden zijn vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende en daartoe behoren de oudere vrijgestelden die werden toegelaten op basis van een betrekking, de vrijgestelden toegelaten op basis van een vrijwillig deeltijdse betrekking, de vrijgestelden omwille van sociale en en de vrijgestelden met Evolutie volgens gender Tabel 1 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gender van 1954 tot 2014 Mannen Vrouwen Cf. hoofdstuk 9 van de Trimestriële indicatoren of hoofdstuk 3 van het jaarverslag.

7 Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf 2000 Grafiek 1 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gender van 1954 tot Mannen Vrouwen Bron: idem In totaal bereikt het aantal vergoede volledig werklozen zijn hoogste niveau in 2005 ( eenheden). Voordien vertoonde dat cijfer al een belangrijke stijging tijdens de economische crisis van ( eenheden). De werkloosheid ligt over de gehele periode hoger bij de mannen, behalve in de jaren Bij de mannen piekt de werkloosheid in 1994, d.i. ongeveer 10 jaar vroeger dan bij de vrouwen (2005). 3

8 Tabel 2 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gender van 1954 tot 2014 (achtereenvolgens: 1954=100, 1974=100 en 2008=100) Mannen Vrouwen Bron: idem Sinds 1981 evolueert de werkloosheid bij de vrouwen gunstiger dan de werkloosheid bij de mannen. 4

9 2.2 Evolutie volgens gewest Tabel 3 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gewest van 1961 tot 2014 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf

10 Grafiek 2 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gewest van 1961 tot Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem De evolutie per gewest is uiteenlopender: de evolutie in Wallonië is gelijklopend met de evolutie voor het land (een hoger niveau van eenheden in 2005) terwijl het aantal vergoede volledig werklozen in Vlaanderen vroeger daalt (een hoger niveau van eenheden in 1994) en later daalt in Brussel (een hoger niveau van eenheden in 2010). 6

11 Tabel 4 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens gewest van 1961 tot 2014 (achtereenvolgens: 1961=100, 1974=100 en 2008=100) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem Tijdens de golden sixties situeert de vergoede volledige werkloosheid zich op het laagste niveau, met uitzondering van Wallonië waar ze toeneemt (reeds sinds 1965) door de sluiting van verschillende kolenmijnen. Na de oliecrisis van 1973 zien we een spectaculaire stijging van de werkloosheid in elk van de de 3 gewesten, maar het meest in Vlaanderen en Brussel: in 1984 registreren die 2 gewesten 7 keer meer vergoede volledig werklozen dan in 1974 (respectievelijk 6,95 en 7,05) tegenover 5 keer meer voor Wallonië. Vervolgens verbetert de situatie in Vlaanderen geleidelijk, terwijl die in Wallonië en Brussel blijft verslechteren: in 2008 bedragen de ratio s in vergelijking met 1974 (basis 100) respectievelijk 567 voor Vlaanderen, 626 voor Wallonië en 960 voor Brussel. Sinds 2008 wordt de evolutie per gewest gekenmerkt door een daling die in Wallonië (-9%) sterker is dan in Vlaanderen (-1%). 7

12 2.3 Evolutie volgens leeftijdsklasse Tabel 5 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens leeftijdsklasse van 1969 tot 2014 < 25 jaar jaar 50 jaar en ouder Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf

13 Grafiek 3 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens leeftijdsklasse van 1969 tot < 25 jaar jaar 50 jaar en meer Bron: idem De evolutie per leeftijdsklasse is kenmerkend: de 25-jarigen bereiken een piekniveau vanaf 1983 ( eenheden), de 25- tot 49-jarigen enkele jaren later ( eenheden in 1995). De 50-jarigen en ouder ten slotte zijn het talrijkst in 2010: eenheden. 9

14 Tabel 6 Evolutie van de vergoede volledige werkloosheid volgens leeftijdsklasse van 1969 tot 2014 (achtereenvolgens: 1969=100, 1974=100 en 2008=100) < 25 jaar jaar 50 jaar en ouder Bron: idem Tussen 1974 en 2008 stijgt het aantal vergoede volledig werklozen van 50 jaar en ouder het sterkst: +746% over de hele periode. Sinds 2008 registreren we een daling bij zowel de 25-jarigen (-9%) als bij de 50-plussers (-9%). Het aantal 25- tot 49-jarigen is daarentegen quasi stabiel gebleven (+3%). 10

15 3 Evolutie van de werkzoekende vergoede volledig werklozen Ter herinnering: de werkzoekende vergoede volledig werklozen worden toegelaten ofwel op basis van een betrekking of van een vrijwillig deeltijdse betrekking (met of zonder ), ofwel op basis van. Het gaat om de meest gekende statistiek die elke maand wordt gepubliceerd 3. Die statistiek wordt beïnvloed door de evolutie van de reglementering met betrekking tot de vrijstellingen van inschrijving als werkzoekende. Samengevat: de vrijstellingen werden ingevoerd vanaf 1976 voor de bruggepensioneerden en vanaf 1985 voor de oudere werklozen. Ze werden geleidelijk uitgebreid in de loop van de volgende jaren en werden dan nadien beperkt vanaf Tabel 7 Evolutie van de werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1961 tot 2014 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als werkzoekende vergoede volledig werklozen vanaf De federale cijfers van de vergoede werklozen 11

16 Grafiek 4 Evolutie van de werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1961 tot Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem Voor het hele land bereikt het aantal werkzoekende vergoede volledig werklozen zijn hoogste niveau in 1984 ( eenheden). Vervolgens valt dat aantal op lange termijn terug, maar kent wel enkele voorbijgaande heropflakkeringen tijdens de economische crisissen in , en sinds De evolutie per gewest loopt sterker uiteen: in Vlaanderen wordt het hoogste aantal UVW-WZ bereikt reeds vanaf 1983, terwijl in Wallonië het aantal UVW-WZ blijft stijgen tot in 2005 en in Brussel tot 2013! 12

17 Tabel 8 Evolutie van de werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1961 tot 2014 (achtereenvolgens: 1961=100, 1974=100 en 2008=100) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem Tussen 1974 en 2008 is het aantal UVW-WZ met 2,9 vermenigvuldigd in Vlaanderen, met 4,6 in Wallonië en met 7,8 in Brussel. Sinds 2008 is de evolutie verschillend: in Wallonië daalde het aantal UVW-WZ met 2% terwijl dat aantal in Brussel en in Vlaanderen toenam met respectievelijk 10% en 22%. Die evolutie kon worden beïnvloed met name door verschillende activeringsmaatregelen. 13

18 4 Evolutie van de niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen Ter herinnering: de niet-werkzoekenden zijn vrijgesteld van inschrijving als werkzoekende. Tot die nietwerkzoekenden behoren 4 de oudere vrijgestelden die werden toegelaten op basis van een betrekking, de vrijgestelden toegelaten op basis van een vrijwillig deeltijdse betrekking 5, de vrijgestelden om sociale en en de vrijgestelden met. Die categorieën worden gepubliceerd in het jaarverslag (hoofdstuk 3.3), in de trimestriële indicatoren (hoofdstuk 11.2) en ook sinds 1 januari 2015 in de maandelijkse statistiek (punt 9). Tabel 9 Evolutie van de niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1976 tot 2014 Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als niet-werkzoekende volledig werkloze vanaf Sinds meerdere jaren worden de vrijgestelden voor hervatting van of opleiding, voor beroepsopleiding, voor in een PWA, voor deelname aan humanitaire acties of als jonge coöperant niet meer meegeteld als nietwerkzoekenden, maar worden ze opgenomen in andere activeringsmaatregelen aangezien het gaat om actieve vrijstellingen. 5 Onder de vrijgestelden toegelaten op basis van een vrijwillig deeltijdse betrekking worden hier enkel de oudere vrijgestelde werklozen opgenomen (omwille van hun leeftijd van 50 jaar en ouder), terwijl in onze andere (maandelijkse, trimestriële of jaarlijkse) publicaties ook de werklozen zijn opgenomen die een beroepsopleiding volgen of die of opleidingen voortzetten met een RVA-vrijstelling. 14

19 Grafiek 5 Evolutie van de niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1980 tot Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem De evolutie van het aantal niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen is uniformer tussen de verschillende gewesten: in Vlaanderen en in Brussel wordt de piek bereikt in 2001 en in Wallonië in Dat moment loopt gelijk met de invoering van een belangrijke reglementaire wijziging in juli 2002 waardoor de oudere werklozen van 50 tot 57 jaar vanaf dan verplicht waren beschikbaar te blijven op de smarkt. 15

20 Tabel 10 Evolutie van de niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen volgens gewest van 1980 tot 2014 (achtereenvolgens: 1980=100 en 2008=100) Vlaanderen Wallonië Brussel Landen Bron: idem In 2001 was, op het moment van het piekniveau van de UVW-NWZ, de stijging van hun aantal sinds 1980 het sterkst in Vlaanderen (+317%), gevolgd door Wallonië (+212%) en tot slot Brussel (+185%). Sinds 2008 is de daling het grootst in Brussel (-33%), gevolgd door Wallonië (-28%) en tot slot Vlaanderen (-24%). 16

21 Vergelijkende evolutie van de werkzoekende en nietwerkzoekende vergoede volledig werklozen De volgende grafiek illustreert de vergelijkende evolutie van de werkzoekenden en niet-werkzoekenden binnen de vergoede volledige werkloosheid over de hele periode. Grafiek 6 Evolutie van de werkzoekende en niet-werkzoekende vergoede volledig werklozen op het niveau van het land van 1954 tot Werkzoekenden Niet-werkzoekenden Bron: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als niet-werkzoekende volledig werkloze vanaf 2000 Tussen 1954 en 2014 blijken zich drie grote periodes af te tekenen: - vóór 1976 zijn alle vergoede volledig werklozen werkzoekenden. - tussen 1976 en 2001 wordt een steeds groter aantal vergoede volledig werklozen verwijderd van de smarkt als gevolg van de invoering van de verschillende stelsels van vrijstelling van inschrijving als werkzoekende. De werkzoekenden van hun kant stijgen in eerste instantie om nadien te schommelen binnen een vork van tussen en eenheden. - vanaf 2002 stellen we een sterke daling vast van het aantal niet-werkzoekenden omwille van de reglementaire wijziging die al in het vorige hoofdstuk werd vermeld. Het aantal werkzoekenden schommelt nog steeds, maar in mindere mate, rond de eenheden. 17

22 Evolutie van de bevolking op sleeftijdb De bevolking op sleeftijd wordt hier gedefinieerd als de bevolking van 15 tot 64 jaar. 6.1 Evolutie volgens gender Tabel 11 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens gender van 1954 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) Mannen Vrouwen Bron: Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 7 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens gender van 1954 tot 2014 (jaargemiddelden) (1954 = 100) Mannen Vrouwen Bron: idem We stellen een licht hogere toename vast van de mannelijke bevolking van 15 tot 64 jaar over de hele periode. 18

23 Evolutie volgens gewest Tabel 12 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens gender van 1971 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 8 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens het gewest van 1971 tot 2014 (jaargemiddelden) (1971 = 100) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem In Brussel kende de bevolking op sleeftijd in vergelijking met de gewesten een specifieke evolutie: een daling tot midden de jaren 90 gevolgd door een sterkere stijging dan in Vlaanderen en Wallonië. In de 2 andere gewesten was er een continue stijging sinds 1980 met een lichte versnelling sinds

24 Evolutie volgens leeftijdsklasse Tabel 13 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens leeftijdsklasse van 1969 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) < 25 jaar jaar 50 jaar en ouder Bron: Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 9 Evolutie van de bevolking op sleeftijd volgens leeftijdsklasse van 1969 tot 2014 (jaargemiddelden) < 25 jaar jaar 50 jaar en meer Bron: idem Sinds 1997 groeit de populatie van de 50-jarigen en ouder in sterke mate: het gaat om de cohorte van kinderen geboren na het einde van de 2 de wereldoorlog (de zogenaamde babyboomperiode ). Het aantal 25- tot 49-jarigen stijgt tot in 1997 en stabiliseert vervolgens. Ten slotte daalt de bevolking jonger dan 25 jaar vanaf 1980 tot 2000 om dan opnieuw wat toe te nemen. 20

25 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd In deze ratio wordt rekening gehouden met de vergoede volledige werkloosheid van de werkzoekenden EN niet-werkzoekenden (cf. deel 2). 7.1 Evolutie volgens gender Tabel 14 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd per gender van 1954 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) Mannen Vrouwen ,8% 2,1% 2,9% ,9% 1,0% 1,9% ,3% 0,5% 0,9% ,4% 0,9% 1,2% ,7% 3,0% 2,9% ,5% 6,9% 6,2% ,1% 9,2% 9,7% ,1% 8,9% 9,0% ,3% 10,4% 10,9% ,1% 9,1% 9,6% ,2% 10,3% 10,8% ,4% 8,7% 9,5% ,6% 7,7% 8,7% ,9% 8,7% 9,3% ,6% 7,7% 8,7% Bronnen: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf 2000 Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 10 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd volgens gender van 1971 tot 2014 (jaargemiddelden) 12,0% 11,5% 10,0% 10,5% 9,6% 8,0% 7,7% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% Mannen Vrouwen Bron: idem 21

26 De ratio van de vergoede volledige werkloosheid blijft in vergelijking met de bevolking op sleeftijd zeer laag tussen 1961 en 1974 tijdens de periode die de golden sixties werd genoemd. Vervolgens loopt die ratio op vergelijkbare wijze terug volgens gender: hij bereikt een piek in 1994, zowel voor de mannen (11,5%) als voor de vrouwen (10,5%). Sinds 2008 daalt die ratio sterker bij de vrouwen (-1 procentpunt tegenover 0,3 procentpunt bij de mannen). 22

27 Evolutie volgens gewest Tabel 15 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd per gewest van 1971 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) Vlaanderen Wallonië Brussel Land ,0% 1,6% 0,8% 1,2% ,7% 3,2% 2,6% 2,8% ,9% 6,7% 6,2% 6,2% ,0% 10,7% 10,5% 9,7% ,0% 10,8% 9,3% 9,0% ,5% 13,0% 12,1% 10,9% ,0% 11,9% 12,1% 9,6% ,7% 13,6% 13,8% 10,8% ,6% 11,9% 12,9% 9,5% ,0% 10,7% 11,6% 8,7% ,2% 12,0% 12,6% 9,3% ,0% 10,7% 11,6% 8,7% Bronnen: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf 2000 Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 11 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd per gewest van 1971 tot 2014 (jaargemiddelden) 14,0% 13,8% 12,0% 13,6% 11,6% 10,0% 9,7% 10,7% 8,0% 7,0% 6,0% 4,0% 2,0% 0,0% Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem In het begin van de jaren 80 verschilde de werkloosheidsratio lichtjes van het ene tot het andere gewest: in 1982 bedraagt hij 8,5% in Vlaanderen, 8,9% in Wallonië en 9,0% in Brussel. Vervolgens stijgt de ratio sterk in Wallonië (tot een maximum van 13,6% in 2005) en in Brussel (tot een maximum van 13,8% in 2005) terwijl die ratio in Vlaanderen fluctueert in een vork tussen 7 en 10%. Tot slot zien we sinds 2008 een lichte inhaalbeweging van het Waalse en Brussels Hoofdstedelijk Gewest ten opzichte van het Vlaams Gewest: de werkloosheidsratio s dalen er respectievelijk met 1,3 en 1,0 basispunt tegenover 0,2 basispunt in het Vlaams Gewest. In 2014 bedragen de ratio s per gewest respectievelijk 7,0% in Vlaanderen, 10,7% in Wallonië en 11,6% in Brussel. 23

28 Evolutie volgens leeftijdsklasse Tabel 16 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd per gewest van 1969 tot 2014 (jaargemiddelden en evolutie per schijf van +/- 5 jaar) < 25 jaar jaar 50 jaar en ouder ,9% 1,0% 2,7% 1,4% ,0% 2,2% 2,9% 2,8% ,8% 5,1% 7,8% 6,2% ,3% 8,3% 12,7% 9,7% ,7% 7,5% 14,9% 9,0% ,9% 9,8% 16,4% 10,9% ,1% 7,8% 16,8% 9,6% ,0% 9,2% 17,1% 10,8% ,0% 7,7% 15,7% 9,5% ,2% 7,5% 13,4% 8,7% ,7% 7,2% 16,1% 9,3% ,2% 7,5% 13,4% 8,7% Bronnen: RVA statistiek van de inschrijvingen bij de bemiddelingsdiensten als werkzoekende of niet-werkzoekende van de volledig werklozen die uitkeringen aanvragen tot in 1999 statistiek van de betalingen als vergoede volledig werkloze vanaf 2000 Observaties van de Algemene directie Statistieken van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie (observaties van inbegrepen), in gegevensreeksen gegoten en berekeningen van het Federaal Planbureau (jaargemiddelden) Grafiek 12 Evolutie van de ratio vergoede volledige werkloosheid / bevolking op sleeftijd per leeftijdsklasse van 1969 tot 2014 (jaargemiddelden) 18,0% 17,2% 16,0% 14,0% 12,0% 13,4% 10,0% 10,3% 9,8% 8,0% 7,5% 6,0% 4,0% 4,2% 2,0% 0,0% < 25 jaar jaar 50 jaar en meer Bron: idem In 1974 (begin van de grote oliecrisis), verschilden de werkloosheidsratio s weinig van de ene tot de andere leeftijdsklasse. Vervolgens stijgt die ratio, maar op een verschillende manier naargelang van de leeftijdsklasse: die van de 25-jarigen bereikt een piek (10,3%) vanaf 1983 en neemt vervolgens langzaam af. De ratio van de 25- tot 49-jarigen blijft stijgen tot in 1995 (9,8%) om vervolgens te dalen. Ten slotte stijgt de ratio van de 50-jarigen en ouder over die periode meer dan de twee andere ratio s tot 17,2% in 2004 om vervolgens geleidelijk af te nemen. Sedert 2008 is de ratio van de 50-jarigen en ouder steeds gedaald: -2,7 procentpunt, terwijl die van de twee andere leeftijdsklasses stabiliseert: respectievelijk 0,5 procentpunt voor de 25-jarigen en +0,3 procentpunt voor de 25- tot 49-jarigen. 24

29 8 Evolutie van het bbp (bruto binnenlands product) De volgende tabel illustreert de evolutie van het bbp in volume tussen 1981 en Tabel 17 Jaarlijkse evolutie van het bbp in volume per gewest van 1981 tot 2014 (gemiddelde jaarlijkse groeivoeten en cumulatie per schijf van +/- 5 jaar) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Cumulatie Cumulatie Cumulatie Cumulatie ,4% +5,5% +0,2% +0,6% +0,4% +1,7% +0,9% +3,5% ,8% +27,1% +2,5% +13,6% +1,6% +10,0% +3,0% +20,1% ,9% +39,8% +1,7% +23,5% +1,3% +17,2% +1,7% +30,9% ,0% +62,4% +2,1% +37,2% +2,4% +32,0% +2,7% +49,6% ,1% +79,9% +2,2% +52,9% +1,9% +44,9% +2,1% +65,6% ,2% +90,8% +1,1% +61,5% +1,1% +53,2% +1,2% +75,4% ,4% +104,8% +0,9% +68,9% +0,4% +56,0% +1,1% +85,3% ,7% +4,7% +0,6% +3,8% +0,2% +1,3% +0,6% +3,9% Bron: Databank HERMREG. Berekening ( ) en projectie (2014) door BISA-FPB-IWEPS-SVR op basis van de regionale rekeningen (februari 2015) in ESR 2010 (INR). Grafiek 13 Gecumuleerde evolutie van het bbp in volume per gewest van 1980 tot 2014 (1980 = 100) Vlaanderen Wallonië Brussel Land Bron: idem De gecumuleerde evolutie van het bbp tussen 1980 en 2014 toont een sterkere stijging in Vlaanderen (+104,8%) dan in de 2 andere gewesten (respectievelijk +68,9% in Wallonië en +56% in Brussel). Dat verschil in het voordeel van Vlaanderen blijft na 2008 bestaan: +4,7% tussen 2008 en 2014 voor Vlaanderen tegen respectievelijk +3,8% en +1,3% in Wallonië en in Brussel. 6 De regionale rekeningen bevatten cijfers voor het extraregionaal gebied. In de HERMREG-databank wordt de toegevoegde waarde (evenals de binnenlandse werkgelegenheid) voor het extraregionaal gebied verdeeld over de drie gewesten volgens hun aandeel in de bevolking op sleeftijd. We beschikken niet over de evolutie van de regionale bbp s vóór het jaar