inhoud Lijst van auteurs en redacteuren Voorwoord xix

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "inhoud Lijst van auteurs en redacteuren Voorwoord xix"

Melanie Eilander
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina v Lijst van auteurs en redacteuren XV Voorwoord xix 1 Mondklachten 1 I. van der Waal 1 Inleiding 1 2 Recidiverende afteuze stomatitis 1 3 Cheilitis granulomatosa 4 4 Halitose 6 5 Mondbranden Inleiding Het klachtenpatroon Beleid 8 6 Mondafwijkingen bij gastro-enterologische aandoeningen Ziekte van Crohn Coeliakie Gastro-oesofageale reflux Obesitas en mondafwijkingen 10 7 Syndromen in het mond-kaakgebied bij gastro-enterologische aandoeningen Familiaire adenomateuze polypose en syndroom van Gardner Syndroom van Peutz-Jeghers Ziekte van Rendu-Osler-Weber Paraneoplastische syndromen 13 Literatuur 13 2 Slik- en passagestoornissen 14 W.H. Hameeteman en J.W.M. Muris 1 Inleiding De slikactie 14 2 Dysfagie Orofaryngeale dysfagie Oesofageale dysfagie Onderscheid tussen orofaryngeale en oesofageale dysfagie Conclusie 28 v

2 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina vi 3 Refluxziekte 30 G.J.B. Hurenkamp 1 Inleiding 30 2 Epidemiologie 30 3 Klachten Zuurbranden Alarmsymptomen 31 4 Diagnostiek Anamnese Aanvullende diagnostiek 32 5 Behandeling Leefregels Medicamenteuze therapie Operatie 35 6 Verwijzing 35 7 Complicaties 36 8 Beloop en chroniciteit 36 9 Voorlichting en preventie 36 Literatuur 37 4 Dyspepsie 38 M.E. Numans en A.J.P.M. Smout 1 Inleiding 38 2 Maagklachten Klachten Voorspellende waarde van klachten 43 3 Diagnoses Functionele dyspepsie Peptisch ulcuslijden Galstenen Andere pathologie in de bovenbuik Prikkelbaredarmsyndroom en obstipatie 47 4 Aanvullende diagnostiek 48 5 Behandeling Dyspepsie Helicobacter pylori Galstenen 49 Literatuur 50 Leesadvies 50 5 Icterus en leverlijden 51 P. Dieleman 1 Inleiding 51 2 Epidemiologie 51 vi

3 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina vii 3 Icterus Metabolisme en transport van bilirubine Vormen van hyperbilirubinemie 54 4 Anamnese en klinisch onderzoek 54 5 Bloedonderzoek Leverenzymen Hemolyse Serologie Overige 58 6 Diagnostische hypothesen en fysiopathologie Indirecte hyperbilirubinemie (tabel 5.3) Indirecte en directe hyperbilirubinemie (tabel 5.4) 59 7 Diagnostische overwegingen 60 8 Aanvullend onderzoek 62 9 Conclusie 63 Literatuur 63 6 Anaal bloedverlies 64 G.H. Fijten en J.W.M. Muris 1 Klachten 64 2 Differentiaaldiagnose Hemorroïden Anale fissuren Colorectale maligne tumoren Colorectale poliepen, benigne tumoren Gastro-intestinale infectie Inflammatoire darmziekten Diverticulosis Angiodysplasie Meckeldivertikel Solitair rectumulcus Endometriose 70 3 Anamnese Presentatie (locatie, kleur, hoeveelheid, verloop in tijd, relatie met andere factoren) Begeleidende verschijnselen Voorgeschiedenis en familieanamnese 71 4 Onderzoek Fysisch-diagnostisch onderzoek Laboratoriumonderzoek Aanvullend onderzoek 72 5 Conclusie 73 Literatuur 74 vii

4 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina viii 7 Hematemesis en melaena 75 M.E. van Leerdam 1 Presentatie 75 2 Anamnese 76 3 Differentiaaldiagnose 77 4 Behandeling van de ulcusbloeding 78 5 Voorlichting en preventie 80 6 Conclusie 82 Literatuur 83 8 Plotselinge buikpijn bij kinderen 84 M.Y. Berger-van Straalen en M.A. Benninga 1 Klachten 84 2 Differentiaaldiagnose Een baby met acute buikpijn: darmkramp? Een peuter met plotselinge buikpijn: obstipatie of gastro-enteritis? Een tiener met plotselinge buikpijn: appendicitis? Een meisje van 15 jaar met plotselinge buikpijn: gynaecologische problematiek? 87 3 Anamnese De zuigeling De peuter en het jonge kind De tiener 88 4 Lichamelijk onderzoek 89 5 Aanvullend onderzoek 90 Literatuur 90 9 Plotselinge buikpijn bij volwassenen 92 M.C.G. van de Poll, M.D.P. Luyer en C.H.C. Dejong 1 Inleiding 92 2 Anamnese Lokalisatie en karakter van de pijn Beloop van de pijn Begeleidende symptomen 94 3 Lichamelijk onderzoek Inspectie Auscultatie Percussie Palpatie Waarde van het rectaal/vaginaal toucher 96 4 Oorzaken Infectie Obstructie 97 viii

5 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina ix 4.3 Perforatie Bloeding Ischemie Extra-abdominale oorzaken 98 5 Aanvullende diagnostiek Laboratoriumonderzoek Beeldvormend onderzoek Klinische observatie Factoren die het klinische beeld beïnvloeden Therapie Medicatie Operatie Chronische onderbuikklachten 104 J.W.M. Muris, H.E. van der Horst en W.H. Hameeteman 1 Klachten Anamnese Onderzoek Algemene indruk Onderzoek van de buik Rectaal toucher Vaginaal toucher Aanvullend onderzoek Bloedonderzoek Fecesonderzoek Urineonderzoek Cervixkweek Echografie X-buikoverzicht X-colon, endoscopie Waterstofademtest Vaginale echoscopie Laparoscopie Computertomografie (ct) en magnetic resonance imaging (mri) van buik/kleine bekken 111 Literatuur Obstipatie 112 N.J. de Wit en E.M.H. Mathus-Vliegen 1 Begripsbepaling en klachten Epidemiologie Prevalentie in de algemene bevolking Consultatie voor obstipatie Achtergrond van obstipatie 115 ix

6 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina x 3.1 Pathofysiologie Differentiaaldiagnose Obstipatie in speciale patiëntengroepen Diagnostiek Anamnese Lichamelijk onderzoek Beleid Aanvullend onderzoek Voorlichting en leefstijlverandering Medicamenteuze behandeling Verwijzing Conclusie 124 Literatuur Diarree en incontinentie 126 R.J.F. Felt-Bersma 1 Diarree Inleiding Symptomen Acute diarree Chronische diarree Incontinentie Inleiding Oorzaken Diagnostiek Anamnese Lichamelijk onderzoek Therapie 135 Literatuur Anale klachten en proctoscopie 139 R.M. de Jong en L.W.M. Jansen 1 Inleiding Anamnese en lichamelijk onderzoek De proctologische anamnese Lichamelijk onderzoek Proctoscopie Indicaties voor proctoscopie Uitvoering van proctoscopie Interpretatie van de scopie Hemorroïden Definitie en ontstaan Symptomen en diagnostiek van hemorroïden Behandeling van hemorroïden 146 x

7 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina xi 5 Perianale trombus Definitie Incisie van de perianale trombus Fissura ani Ontstaan en diagnostiek van fissura ani Stapsgewijze behandeling van fissura ani Perianaal abces en perianale fistel Etiologie Diagnostiek Perianaal abces Sinus pilonidalis Proctitis Etiologie en klachten Diagnostiek Behandeling Anuscarcinoom Voorkomen en diagnose Therapie Perianale dermatitis Oorzaken Behandeling Proctalgia fugax en bekkenbodemhypertonie Definitie en etiologie Diagnose Therapie 157 Literatuur Boeren en hikken 159 A.J. Bredenoord 1 Boeren Inleiding Fysiologie Boeren in relatie tot brandend maagzuur en oprispingen Boeren in relatie tot andere maagklachten Boeren en aerofagie Relatie tussen boeren en voeding Onvermogen tot boeren Conclusie boeren Hikken Fysiologie Diagnostiek Therapie Conclusie hikken 167 Literatuur 167 xi

8 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina xii 15 Endoscopie 168 S.Y. de Boer 1 Inleiding Gastroscopie Inleiding Indicaties Voorbereiding Sedatie Uitvoering Diagnoses Verslaglegging en verslaggeving Complicaties Colonoscopie Inleiding Indicaties Voorbereiding Uitvoering Complicaties Verslaglegging en verslaggeving Endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie Inleiding Indicaties Sedatie en pijnstilling Antibioticaprofylaxe Antistolling Uitvoering Verslaglegging en verslaggeving Complicaties Voedingssonde en percutane endoscopische gastrostomie (peg) 180 E.M.H. Mathus-Vliegen 1 Indicatiestelling voor bijvoeding via een sonde of peg Voedingstoestand Prognose van het basislijden Keuzebepaling ten aanzien van een voedingssonde Nasogastrische (neusmaag)voedingssondes Nasoduodenale/nasojejunale sondes Morbiditeit door voedingssondes peg en pegj (jejunumsonde door een peg) peg pegj Verwisseling van de peg-sonde Sondevoeding 189 xii

9 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina xiii 5 Complicaties van sondevoeding Verstopping van de sonde Misselijkheid, braken, opgezet gevoel en buikklachten Diarree Obstipatie Refeedingsyndroom Conclusie 193 Literatuur Stomata 195 Y.H. Lutgens en G.J. Veldink 1 Definitie Typen stoma Ileostoma Colostoma Urinestoma Rol van de stomaconsulent Bereikbaarheid stomaconsulenten Preoperatief gesprek Plaatsbepaling van de stoma Postoperatief Nazorg Het aspect van de uitvloed na de operatie Opvangmateriaal Opvangsystemen Veel gebruikte hulpmiddelen Voeding Stomacomplicaties Necrose Stenose Retractie Prolaps Parastomale hernia Huidproblemen Voorlichting en preventie 214 Literatuur Bevolkingsonderzoek dikkedarmkanker 216 A.F. van Rijn 1 Definities Epidemiologie Klachten Screening: dikkedarmkanker een geschikte kandidaat 218 xiii

10 H00-Voorwerk-Gastro :03 Pagina xiv 5 Bevolkingsonderzoek Fecaaloccultbloedtest (fobt) Coloscopie en sigmoïdoscopie ct-colografie dna en proteomics Risicostratificatie voor aanvang van de screening Leeftijd Risicofactoren voor dikkedarmkanker Erfelijke predispositie voor colorectaal carcinoom Inflammatoire darmziekten Voorgeschiedenis van poliepen of dikkedarmkanker Zeldzame risicofactoren Klachten 223 Literatuur 224 Bijlage: Organisaties en patiëntenverenigingen 227 Register 233 xiv

Vergelijkbare documenten

Inhoud. I. van der Waal. W. Hameeteman en J.W.M. Muris. G.J.B. Hurenkamp VII. 1 Mondklachten... 1

Inhoud. I. van der Waal. W. Hameeteman en J.W.M. Muris. G.J.B. Hurenkamp VII. 1 Mondklachten... 1 VII 1 Mondklachten....................................................................... 1 I. van der Waal 1.1 Klachten en mondafwijkingen als mogelijke uiting van een gastro-enterologische aandoening....................................................