Inhoud. I. van der Waal. W. Hameeteman en J.W.M. Muris. G.J.B. Hurenkamp VII. 1 Mondklachten... 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. I. van der Waal. W. Hameeteman en J.W.M. Muris. G.J.B. Hurenkamp VII. 1 Mondklachten... 1"

Transcriptie

1 VII 1 Mondklachten I. van der Waal 1.1 Klachten en mondafwijkingen als mogelijke uiting van een gastro-enterologische aandoening Aften Cheilitis granulomatosa Halitose Mondbranden Mondafwijkingen bij gastro-enterologische aandoeningen Ziekte van Crohn Coeliakie Gastro-oesofageale reflux; boulimia nervosa Obesitas en mondafwijkingen Syndromen in het mond-kaakgebied bij gastro-enterologische aandoeningen Familiaire adenomateuze polyposis en syndroom van Gardner Syndroom van Peutz-Jeghers Paraneoplastische pemphigus vulgaris Leesadvies Slik- en passagestoornissen W. Hameeteman en J.W.M. Muris 2.1 Inleiding De slikactie Dysfagie Orofaryngeale dysfagie Oesofageale dysfagie Onderscheid tussen orofaryngeale en oesofageale dysfagie Conclusie Leesadvies Refluxziekte G.J.B. Hurenkamp 3.1 Inleiding Epidemiologie Klachten Zuurbranden Alarmsymptomen en risicofactoren Diagnostiek Anamnese Aanvullende diagnostiek Behandeling Leefregels Medicamenteuze therapie Operatie Verwijzing

2 VIII 3.7 Complicaties Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie Leesadvies Dyspepsie M. E. Numans, N. Th. van den Broek 4.1 Inleiding Maagklachten Klachten Voorspellende waarde van klachten Diagnoses Functionele dyspepsie Peptisch ulcuslijden Galstenen Andere pathologie in de bovenbuik Prikkelbaredarmsyndroom (PDS) en obstipatie Aanvullende diagnostiek Behandeling Dyspepsie Helicobacter pylori Galstenen Leesadvies Icterus en leverlijden P. Dieleman 5.1 Epidemiologie Aandoeningen Icterus Metabolisme en transport van bilirubine Vormen van hyperbilirubinemie Anamnese en klinisch onderzoek Bloedonderzoek Leverenzymen Hemolyse Serologie Overige Diagnostische hypothesen en fysiopathologie Indirecte hyperbilirubinemie Indirecte en directe hyperbilirubinemie Diagnostische overwegingen Aanvullend onderzoek Behandeling Conclusie Leesadvies

3 IX 6 Acute pancreatitis, chronische pancreatitis en pancreascarcinoom R.M. Nijmeijer, B.W.M. Spanier 6.1 Inleiding Achtergronden bij casus Epidemiologie Pathofysiologie Anamnese en klinisch onderzoek Aanvullende diagnostiek Diagnostische overwegingen Start behandeling Beloop en langetermijncomplicaties Conclusie Achtergronden bij casus Epidemiologie Pathologie Anamnese en klinisch onderzoek Aanvullende diagnostiek Diagnostische overwegingen Behandeling Langetermijncomplicaties Conclusie Achtergronden bij casus Epidemiologie Pathogenese Anamnese en klinisch onderzoek Aanvullende diagnostiek Behandeling Langetermijncomplicaties Conclusie Leesadvies Rectaal bloedverlies R.A.M.J. Damoiseaux, J.W.M. Muris 7.1 Klachten Differentiaaldiagnose Hemorroïden Anale fissuren Colorectale maligne tumoren Colorectale poliepen, benigne tumoren Gastro-intestinale infectie Inflammatoire darmziekten Diverticulosis Angiodysplasie Meckeldivertikel Solitair rectumulcus Endometriose Anamnese Presentatie (locatie, hoeveelheid, verloop in tijd, relatie met andere factoren)

4 X Begeleidende verschijnselen Voorgeschiedenis en familieanamnese Onderzoek Fysisch-diagnostisch onderzoek Laboratoriumonderzoek Aanvullend onderzoek Conclusie Leesadvies Hematemesis en melaena M. E. van Leerdam, N. L. de Groot 8.1 Presentatie Anamnese Differentiaaldiagnose Behandeling van de ulcusbloeding Voorlichting en preventie Conclusie Leesadvies Acute buikpijn bij kinderen M.Y. Berger, M.A. Benninga 9.1 Klachten Differentiaaldiagnose Een baby met acute buikpijn: darmkramp? Een peuter met acute buikpijn: obstipatie of gastro-enteritis? Een tiener met acute buikpijn: appendicitis? Een meisje van vijftien jaar met acute buikpijn: gynaecologische problematiek? Anamnese De zuigeling De peuter en het jonge kind De tiener Lichamelijk onderzoek Aanvullend onderzoek Leesadvies Plotselinge buikpijn bij volwassenen M.C.G. van de Poll, C H.C. Dejong 10.1 Inleiding Anamnese Lokalisatie en karakter van de pijn Beloop van de pijn Begeleidende symptomen Lichamelijk onderzoek Inspectie Auscultatie Percussie Palpatie Waarde van het rectaal/vaginaal toucher

5 XI 10.4 Oorzaken Infectie Obstructie Perforatie Bloeding Ischemie Extra-abdominale oorzaken Aanvullende diagnostiek Laboratoriumonderzoek Beeldvormend onderzoek Klinische observatie Factoren die het klinische beeld beïnvloeden Therapie Medicatie Operatie Leesadvies Chronische onderbuikklachten J.W.M. Muris, H.E. van der Horst, W. Hameeteman 11.1 Klachten Anamnese Aard van de pijn Begin en beloop Lokalisatie Voeding Defecatie Urogenitale klachten Bijkomende klachten Medicatie Alarmsignalen Onderzoek Algemene indruk Onderzoek van de buik Rectaal toucher Vaginaal toucher Aanvullend onderzoek Bloedonderzoek Fecesonderzoek Urineonderzoek Cervixkweek Echografie X-buikoverzicht Colonoscopie en CT-colonografie Waterstofademtest Vaginale echoscopie Laparoscopie

6 XII Computertomografie (CT) en magnetic resonance imaging (MRI) van buik/kleine bekken Leesadvies Obstipatie N.J. de Wit, A.J.P.M. Smout 12.1 Begripsbepaling en klachten Epidemiologie Prevalentie in de algemene bevolking Consultatie voor obstipatie Achtergrond van obstipatie Pathofysiologie Differentiaaldiagnose Obstipatie in speciale patiëntengroepen Diagnostiek Anamnese Lichamelijk onderzoek Beleid Aanvullend onderzoek Voorlichting en leefstijlverandering Medicamenteuze behandeling Verwijzing Conclusie Leesadvies Diarree en incontinentie R.J.F. Felt-Bersma 13.1 Inleiding Diarree Inleiding Symptomen Acute diarree Chronische diarree Incontinentie Inleiding Oorzaken Diagnostiek Anamnese Lichamelijk onderzoek Therapie Leesadvies Anale klachten en proctoscopie R.M. de Jong, L.W.M. Janssen 14.1 Anamnese en lichamelijk onderzoek De proctologische anamnese Lichamelijk onderzoek

7 XIII 14.2 Proctoscopie Indicaties voor proctoscopie Uitvoering van proctoscopie Interpretatie van de scopie Hemorroïden Definitie en ontstaan Symptomen en diagnostiek van hemorroïden Behandeling van hemorroïden Perianale trombus Definitie Incisie van de perianale trombus Fissura ani Ontstaan en diagnostiek van fissura ani Stapsgewijze behandeling van fissura ani Perianaal abces en perianale fistel Etiologie Diagnostiek Perianaal abces Sinus pilonidalis Proctitis Etiologie en klachten Diagnostiek Behandeling Anuscarcinoom Voorkomen en diagnose Therapie Perianale dermatitis Oorzaken Behandeling Proctalgia fugax en bekkenbodemhypertonie Definitie en etiologie Diagnose Therapie Literatuur Boeren en hikken A.J. Bredenoord 15.1 Boeren Inleiding Fysiologie Boeren in relatie tot brandend maagzuur en oprispingen Boeren in relatie tot andere maagklachten Boeren en aerofagie Relatie tussen boeren en voeding Onvermogen tot boeren Conclusie boeren Hikken Fysiologie

8 XIV Diagnostiek Therapie Conclusie hikken Leesadvies Endoscopie S.Y. de Boer 16.1 Gastroscopie Inleiding Indicaties Voorbereiding Sedatie Uitvoering Diagnoses Verslaglegging en verslaggeving Complicaties Colonoscopie Inleiding Indicaties Voorbereiding Uitvoering Verslaglegging en verslaggeving Complicaties Endoscopische retrograde cholangiopancreaticografie Inleiding Indicaties Sedatie en pijnstilling Antibioticaprofylaxe Antistolling Uitvoering Verslaglegging en verslaggeving Complicaties Endoscopische echografie (EUS) Videocapsule Leesadvies Voedingssonde en percutane endoscopische gastrostomie (PEG) E.M.H. Mathus-Vliegen 17.1 Indicatiestelling voor bijvoeding via een sonde of PEG Voedingstoestand Prognose van het basislijden Keuzebepaling ten aanzien van een voedingssonde Nasogastrische (neus-maag)voedingssondes Nasoduodenale/nasojejunale sondes Morbiditeit door voedingssondes PEG en PEGJ (jejunumsonde door een PEG) PEG PEGJ

9 XV Verwisseling van de PEG-sonde Sondevoeding Complicaties van sondevoeding Verstopping van de sonde Misselijkheid, braken, opgezet gevoel en buikklachten Diarree Obstipatie Refeedingsyndroom Conclusie Leesadvies Stomata Y.H. Lutgens, G.J. Veldink 18.1 Definitie Typen stoma Ileostoma Colostoma Urinestoma Neoblaas Rol van de stomaconsulent Bereikbaarheid stomaconsulenten Preoperatief gesprek Plaatsbepaling van de stoma Postoperatief Nazorg Het aspect van de uitvloed na de operatie Opvangmateriaal Opvangsystemen Veel gebruikte hulpmiddelen Voeding Stomacomplicaties Necrose Stenose Retractie Prolaps Parastomale hernia Peristomale problemen Voorlichting en preventie Leesadvies Bevolkingsonderzoek darmkanker E. J. Kuipers 19.1 Definities Epidemiologie Klachten Screening: darmkanker een geschikte kandidaat Doel en methoden van screenen Fecaaloccultbloedtest (FOBT)

10 XVI Sigmoïdoscopie en coloscopie CT-colografie Toekomstige screeningmethoden Bevolkingsonderzoek In- en exclusiecriteria voor screening Leesadvies Bijlagen Organisaties en patiëntenverenigingen Register

11

inhoud Lijst van auteurs en redacteuren Voorwoord xix

inhoud Lijst van auteurs en redacteuren Voorwoord xix H00-Voorwerk-Gastro 22-08-2007 10:03 Pagina v Lijst van auteurs en redacteuren XV Voorwoord xix 1 Mondklachten 1 I. van der Waal 1 Inleiding 1 2 Recidiverende afteuze stomatitis 1 3 Cheilitis granulomatosa

Nadere informatie

J.W.M. Muris E.M.H. Mathus-Vliegen. Maag-, darm- en leverziekten

J.W.M. Muris E.M.H. Mathus-Vliegen. Maag-, darm- en leverziekten J.W.M. Muris E.M.H. Mathus-Vliegen Maag-, darm- en leverziekten Praktische huisartsgeneeskunde Redactie Prof. dr. P.J.E. Bindels Dr. M.M.M. Brueren Prof. dr. J.W.M. Muris Prof. dr. A. De Sutter Prof. dr.

Nadere informatie

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....

Nadere informatie

Bijlagen. Organisaties en patiëntenverenigingen 247. Register 253

Bijlagen. Organisaties en patiëntenverenigingen 247. Register 253 245 Bijlagen Organisaties en patiëntenverenigingen 247 Register 253 247 Organisaties en patiëntenverenigingen J.W.M. Muris, E.M.H. Mathus-Vliegen (Red.), Maag-, darm- en leverziekten, Praktische huisartsgeneeskunde,

Nadere informatie

Laparoscopisch, andere oorzaken klachten beter op te sporen en eventueel te behandelen, minder pijn/minder wondinfectie

Laparoscopisch, andere oorzaken klachten beter op te sporen en eventueel te behandelen, minder pijn/minder wondinfectie Voorlopige antwoorden Toets Stofwisseling 2 2012 VRAAG 1 1. Eisprong/Ovariële bloeding 2.Torsie ovarium(cyste) Bloed prikkelt peritoneum, ischemie door draaiing orgaan Hoogste waarde CRP: appendicitis

Nadere informatie

Bovenbuikklachten. Prof. dr. M.E. Numans

Bovenbuikklachten. Prof. dr. M.E. Numans 3 Bovenbuikklachten Prof. dr. M.E. Numans Iedere huisarts met een normpraktijk van circa 2350 ingeschreven patiënten ziet wekelijks een à twee patiënten met een klacht in de bovenbuik. De helft van hen

Nadere informatie

Het Gastro-enterologie. 2 e editie. Formularium een praktische leidraad

Het Gastro-enterologie. 2 e editie. Formularium een praktische leidraad Het Gastro-enterologie 2 e editie Formularium een praktische leidraad De uitgave van Het Gastro-enterologie Formularium 2e editie werd mede mogelijk gemaakt door: Altana Pharma BV Procter & Gamble Pharmaceuticals

Nadere informatie

Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten

Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten Chantal Staal, huisarts Achtse Barrier Simone Kuppens gynaecoloog CZE Sjors Coppus, gynaecoloog MMC Casus Casus 16 jaar Sinds 1 jaar hevige met

Nadere informatie

Onderbuikklachten. buikklachten

Onderbuikklachten. buikklachten 13 Onderbuikklachten Prof. dr. H.E. van der Horst De moeilijkheidsgraad van diagnostiek bij buikklachten is hoog. Er is geen lichaamsdomein waar de klachten zo variëren en zo weinig specifiek in de richting

Nadere informatie

Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed. Prof. dr. G.G.M. Essed en prof. dr. J. Van Damme. Dr. S. Bartholomeeusen en prof. dr. J.

Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed. Prof. dr. G.G.M. Essed en prof. dr. J. Van Damme. Dr. S. Bartholomeeusen en prof. dr. J. XI I Algemene beschouwingen 1 Anatomie en fysiologie van de voortplantingsorganen....................... 3 Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed 1.1 Inleiding.............................................................................

Nadere informatie

Lijst van redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 5

Lijst van redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 5 Inhoud Lijst van redacteuren en auteurs 1 Woord vooraf 5 1 De ouderengeneeskunde 7 A.W. Wind, M.G.M. Olde Rikkert 1.1 Ouderengeneeskunde 7 1.2 Complexe gezondheidsproblemen 8 1.3 Functionele geriatrie

Nadere informatie

Regionale Samenwerkingsafspraak Zuidoost Brabant Maagklachten

Regionale Samenwerkingsafspraak Zuidoost Brabant Maagklachten Regionale Samenwerkingsafspraak Zuidoost Brabant Maagklachten Pagina 1 Achtergrondinformatie Maagklachten worden gedefinieerd als: niet-acute pijn in de bovenbuik of zuurbranden, al of niet in combinatie

Nadere informatie

E.M.H. Mathus-Vliegen M.E. Numans. Het gastro-enterologie formularium

E.M.H. Mathus-Vliegen M.E. Numans. Het gastro-enterologie formularium E.M.H. Mathus-Vliegen M.E. Numans Het gastro-enterologie formularium onder redactie van: E.M.H. Mathus-Vliegen M.E. Numans Het gastro-enterologie formularium 3 e druk Houten 2013 ISBN 978-90-313-5092-6

Nadere informatie

Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts

Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts 24 november 2018 IBD en buikpijn Pijn is belangrijk als waarschuwing voor mogelijk schadelijke invloeden Veel voorkomende klacht bij IBD Bij colitis

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom

Nadere informatie

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Darmkanker Ontwikkelingen en onderzoek Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Dikkedarmkanker Inleiding Colon Rectum Uitzaaiingen Discussie Dikke darm endel darm Darmkanker +/-15.000

Nadere informatie

Gastro intestinale problemen.

Gastro intestinale problemen. DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE

Nadere informatie

Proctologie voor de huisarts

Proctologie voor de huisarts Proctologie voor de huisarts overzicht en nieuwe mogelijkheden Dr. Yves Pirenne Dr. Dirk Vervloessem Algemene Heelkunde Huisartsensymposium 22 maart 2014 Proctologische aandoeningen Frequente pathologie

Nadere informatie

Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten

Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Prof. dr. M.E. Numans, huisarts VUmc Amsterdam/UMC Utrecht > LUMC Inhoud Ontwikkelingen Probleempunten bij maagklachten

Nadere informatie

I nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M.

I nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M. XI I nhoud 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat............................................ 1 F.P.J.G. Lafeber 1.1 Inleiding...............................................................................................

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose XI I Deel I Inleiding 1 Algemeen........................................................................... 3 1.1 Inleiding diagnostiek.................................................................

Nadere informatie

Faecaal calprotectine. Eva Lefevre 14 mei 2013

Faecaal calprotectine. Eva Lefevre 14 mei 2013 Faecaal calprotectine Eva Lefevre 14 mei 2013 Inleiding Faecaal calprotectine Calcium bindend eiwit Afkomstig uit neutrofiele granulocyten Aanwezigheid in faeces is evenredig met mate van neutrofiele migratie

Nadere informatie

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder Ian Faneyte Ongemak van onder Persoonlijke observatie Patienten met proctologische klachten komen veelal met een diagnose al in het hoofd en ook vaak met een verwachting van (chirurgische) therapie Patienten

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Urologie. Jakko Nieuwenhuijzen. Garry Pigot. 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)...

Inhoud. Deel I Urologie. Jakko Nieuwenhuijzen. Garry Pigot. 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)... VI Inhoud Deel I Urologie 1 Benigne prostaathyperplasie (BPH), plasklachten en overactieve blaas (OAB)... 3 Jakko Nieuwenhuijzen 1.1 Inleiding.... 5 1.2 Fysiologie en terminologie.... 5 1.3 LUTS, BPH,

Nadere informatie

Antwoordformulieren open vragen

Antwoordformulieren open vragen Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 9 juli 009 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 juli 009 Sint Radboud. Het uitvragen van de pijnklachten is van

Nadere informatie

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl):

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl): Endoscopische verrichting Antegrade ballonenteroscopie Informed consent : Risico's overall: 1,2-1,6 % In diagnostische procedure: 0,8 % In therapeutische procedure 4,3 % Specifiek - pancreatitis: 0,3 %

Nadere informatie

BESLISBOOM MAAGKLACHTEN

BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 23-1 BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 1 e presentatie maagklachten met alarmsymptomen haematemesis, melaena spoedverwijzing mdl arts diensttel: 058-2861153 passagestoornis, gewichtsverlies, anaemie, 1 e presentatie

Nadere informatie

Intakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie

Intakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie Intakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie Datum intake: Datum Scopie: Cliëntsticker Indicatie Coloscopie / Gastro-duodenoscopie: Anamnese: Hoelang bestaan de klachten? Heeft u: Ja Nee Toelichting

Nadere informatie

Het Gastro-enterologie 2 e editie. Formularium een praktische leidraad

Het Gastro-enterologie 2 e editie. Formularium een praktische leidraad Het Gastro-enterologie 2 e editie Formularium een praktische leidraad De uitgave van Het Gastro-enterologie Formularium 2e editie werd mede mogelijk gemaakt door: Altana Pharma BV Procter & Gamble Pharmaceuticals

Nadere informatie

Antwoordformulieren open vragen

Antwoordformulieren open vragen Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 9 juli 009 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 juli 009 Sint Radboud. Het uitvragen van de pijnklachten is van

Nadere informatie

Acute buik. Joost Nonner

Acute buik. Joost Nonner Acute buik Joost Nonner Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Namen bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Functiestoornissen van het. maag-darmkanaal. een geïllustreerde basisgids

Functiestoornissen van het. maag-darmkanaal. een geïllustreerde basisgids Functiestoornissen van het maag-darmkanaal een geïllustreerde basisgids deze uitgave wordt u aangeboden door janssen-cilag b.v. Arjan Bredenoord Jan Tack André Smout Functiestoornissen van het maag-darmkanaal

Nadere informatie

Functionele buikklachten

Functionele buikklachten Functionele buikklachten Achtergronden Behandeling Nieuwe medicamenten Discussie Signalen wijzend op somatisch substraat Acute klachten Algemene ziekteverschijnselen (koorts/ hemodynamiek) Ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Bejaarden met buikpijn: beeldvorming op basis van een warrig verhaal. Hendrik Mertens Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013

Bejaarden met buikpijn: beeldvorming op basis van een warrig verhaal. Hendrik Mertens Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Bejaarden met buikpijn: beeldvorming op basis van een warrig verhaal Hendrik Mertens Medische Beeldvorming Zaterdag 21 september 2013 Abdominale pijn Veel voorkomende klacht in de geriatrische populatie

Nadere informatie

MRI? ECHO? CT? RX? Wanneer wat aanvragen. Dr. Veerle Das Radiologie AZ Herentals

MRI? ECHO? CT? RX? Wanneer wat aanvragen. Dr. Veerle Das Radiologie AZ Herentals MRI? ECHO? CT? RX? Wanneer wat aanvragen Dr. Veerle Das Radiologie AZ Herentals MRI? Echo? CT? RX? 1. Welke onderzoeken/modaliteiten zijn er? 2. Welk onderzoek bij welk probleem? Typen onderzoeken-modaliteiten:

Nadere informatie

Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie

Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie WKO 3 sept Uitgangspunt richtlijn Welke aanbevelingen over genetische counseling en diagnostiek, preventie, surveillance, behandeling voor mensen

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking

Alvleesklierontsteking Alvleesklierontsteking Uit onderzoek is gebleken dat u een alvleesklierontsteking (pancreatitis) heeft. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een alvleesklierontsteking. Neem

Nadere informatie

Specialismespecifieke Toelichting op de Registratieregels Maag-Darm-Leverartsen

Specialismespecifieke Toelichting op de Registratieregels Maag-Darm-Leverartsen Specialismespecifieke Toelichting op de Registratieregels Maag-Darm-Leverartsen v20110701 Ingangsdatum 1 januari 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Toelichting diagnosetypering... 4 3 Zorgactiviteiten...

Nadere informatie

Voeden via dunne darm, vele wegen. Anja Boot Nurse practitioner voedingsteam 29 mei 2012

Voeden via dunne darm, vele wegen. Anja Boot Nurse practitioner voedingsteam 29 mei 2012 Voeden via dunne darm, vele wegen. Anja Boot Nurse practitioner voedingsteam 29 mei 2012 Inhoud Sonde via jejunum Complicaties 2 Soorten sondes jejunum Jejunostomiekatheter Laparoscopisch Radiologisch

Nadere informatie

Do s and Don ts in IBD. Arosa Maart 2016 Nascholing Voor Huisartsen Jilling Bergmann, MDL-arts Lieke de Jong, Huisarts

Do s and Don ts in IBD. Arosa Maart 2016 Nascholing Voor Huisartsen Jilling Bergmann, MDL-arts Lieke de Jong, Huisarts Do s and Don ts in IBD Arosa Maart 2016 Nascholing Voor Huisartsen Jilling Bergmann, MDL-arts Lieke de Jong, Huisarts Disclosure Geen belangenverstrengeling Geen relevante relaties met bedrijven Casus

Nadere informatie

50202 stofwisseling uur. Deze tentamenset kunt u na afloop meenemen. Het ANDERE deel ingevuld inleveren bij uw surveillant(e)

50202 stofwisseling uur. Deze tentamenset kunt u na afloop meenemen. Het ANDERE deel ingevuld inleveren bij uw surveillant(e) Universitair Medisch Centrum Faculteit der Medische Wetenschappen Bloktoets Datum Aanvang 50202 stofwisseling 2 29-05-2009 13.00 uur Deze tentamenset kunt u na afloop meenemen Het ANDERE deel ingevuld

Nadere informatie

Maag- darm- leverziekten september 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

Maag- darm- leverziekten september 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE Maag- darm- leverziekten september 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze Interline betreft de werkafspraken Maagklachten en Colon- en rectumonderzoek.

Nadere informatie

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien

Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Pancreaspathologie: als een klein verscholen orgaan zich van zijn slechtste kant laat zien Erwin van Geenen, Maag-Darm-Lever-arts Marion van der Kolk, Chirurg Pancreas Centrum Oost Nederland Nijmegen Het

Nadere informatie

Antwoordformulieren open vragen

Antwoordformulieren open vragen Antwoordformulieren open vragen Bloktoets : 5O0 Datum : 8 mei 00 Aanvang : Studentnummer : Studentnaam :. BLOKTOETS STOFWISSELING 5O0 9 mei 009 Sint Radboud. Mark is 8 jaar en heeft al enkele maanden af

Nadere informatie

Incidentie en prevalentie van aan de huisarts gepresenteerde klachten en aandoeningen per ICPC-code naar verzekeringsvorm, geslacht en leeftijdgroep

Incidentie en prevalentie van aan de huisarts gepresenteerde klachten en aandoeningen per ICPC-code naar verzekeringsvorm, geslacht en leeftijdgroep Incidentie en prevalentie van aan de huisarts gepresenteerde klachten en aandoeningen per ICPC-code naar verzekeringsvorm, geslacht en leeftijdgroep Deze tabel biedt een overzicht van aan de huisarts gepresenteerde

Nadere informatie

Redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 7

Redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 7 Redacteuren en auteurs 1 Woord vooraf 7 deel i algemeen 11 1 Epidemiologie van reizigersziekten, risico s op reis 1 3 G.J.B. Sonder, P. van Damme 1 Inleiding 1 3 2 Reizigers 1 5 3 Risico s op reis 1 6

Nadere informatie

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid)

Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Darmkanker en het bevolkingsonderzoek (en klein stukje erfelijkheid) Huisartsen nascholing en GIO-keten Marleen de Leest (MDL-arts), Arnhem, 28 mei 2013 Marcel Spanier (MDL-arts), Zevenaar, 11 juni 2013

Nadere informatie

Uitslag Enquête richtlijnen proctologie

Uitslag Enquête richtlijnen proctologie Uitslag Enquête richtlijnen proctologie 1. Ik ben: 8% 14% Colorectaal chirurg 78% Assistent in opleiding in differentiatie fase GE 8% 78% Assistent in opleiding in differentiatie fase anders dan GE 0%

Nadere informatie

Inhoud. Woord vooraf 14. Redactionele verantwoording 16. Redactie 20. Auteurs 22

Inhoud. Woord vooraf 14. Redactionele verantwoording 16. Redactie 20. Auteurs 22 Inhoud Woord vooraf 14 Redactionele verantwoording 16 Redactie 20 Auteurs 22 1 Ademhaling 24 1.1 COPD 24 1.1.1 Inleiding 24 1.1.2 COPD en longemfyseem 25 1.1.3 Behandeling van COPD 29 1.1.4 Multidisciplinaire

Nadere informatie

Reeks 12: De eeuwige mens

Reeks 12: De eeuwige mens Reeks 12: De eeuwige mens Hoe proberen we darmkanker in de toekomst te voorkómen Rogier de Ridder MDL-arts, MUMC+ r.de.ridder@mumc.nl Introductie 1. Waarom bevolking onderzoek naar darmkanker 2. Hoe ontstaat

Nadere informatie

https://www.isala.nl/patientenfolders/7280-acutealvleesklierontsteking-pid-h3-diagnose-en-onderzoeken/ Acute alvleesklierontsteking (PID): H3 Diagnose en onderzoeken Wanneer u klachten heeft die duiden

Nadere informatie

Voor deze casus is een fotosessie gemaakt met een oudere mannelijke patiënt.

Voor deze casus is een fotosessie gemaakt met een oudere mannelijke patiënt. Casus 02L Fase A Titel Verraderlijke buikpijn. Onderwerp Mesenteriale ischaemie bij een man van 82 jaar. Inhoudsdeskundige Prof. Dr. J.M. van Baalen Technisch verantwoordelijke S. Eggermont Opleidingsniveau

Nadere informatie

VROEGER NU LATER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER

VROEGER NU LATER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER DEZE STUDIE ONDERZOEKT DE BATEN VAN INNOVATIES BIJ MDL ZIEKTEN TERUGKIJKEND NAAR MAAGZWEREN EN VOORUITKIJKEND NAAR DARMKANKER FOCUS OP BATEN VAN INNOVATIES KAN HELPEN BIJ BESLISSING DARMKANKERSCREENING

Nadere informatie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie

Blindedarmontsteking Appendicitis. Poli Chirurgie 00 Blindedarmontsteking Appendicitis Poli Chirurgie Wat is een blindedarm (appendix)? De appendix (letterlijk aanhangsel) bevindt zich daar waar de dunne darm overgaat in de dikke darm, dat wil zeggen

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten: De richtlijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Dokter, ik ben zo moe. Vermoeidheid Hoofdpijn Buikklachten

Nadere informatie

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.

Nadere informatie

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts

Klinisch College Decentrale Selectie 2013. Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013. Buikpijn. Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Klinisch College Decentrale Selectie 2013 Klinisch College Decentrale Selectie 2013 AMC 3 juni 2013 Buikpijn Prof. Dr. Paul Fockens, MDL-arts Afdeling Maag-. Darm- en Leverziekten Academisch Medisch Centrum,

Nadere informatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie

Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Nieuwe ESPGHAN richtlijnen bij obstipatie Dr. S. Vande Velde Dienst kindergastro-enterologie UZ Gent Prof Dr Van Winckel Prof Dr Van Biervliet Dr De Bruyne 1 Meisje 8 jaar oud Op spoed met mama, al 2 maand

Nadere informatie

Inhoud. Lijst van auteurs 1. Inleiding 3 Koos van Nugteren. Functie van de voetgewrichten 3 Anatomie 4 Vormafwijkingen van de voet 8 Literatuur 19

Inhoud. Lijst van auteurs 1. Inleiding 3 Koos van Nugteren. Functie van de voetgewrichten 3 Anatomie 4 Vormafwijkingen van de voet 8 Literatuur 19 Inhoud Lijst van auteurs 1 Inleiding 3 Functie van de voetgewrichten 3 Anatomie 4 Vormafwijkingen van de voet 8 Literatuur 19 1 Sinds drie weken bestaande pijn aan beide achillespezen bij een 61-jarige

Nadere informatie

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven

Obstipatie bij kinderen. Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Obstipatie bij kinderen Dr. Ilse Hoffman Kindergastro-enterologie U.Z. Gasthuisberg, Leuven Normaal stoelgangspatroon postnataal: 99% defaecatie binnen 48 uren borstvoeding volwassenen: 3x/dag tot 3x/week

Nadere informatie

OPERATIES EN NOG VEEL MEER

OPERATIES EN NOG VEEL MEER OPERATIES EN NOG VEEL MEER Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet

Nadere informatie

Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby

Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby Samen sterk in de zorg voor ouders en hun onrustige baby 20 mei 2014 Huilbabypoli: Jessica Zegers, kinderarts Christel Walhof, kinderarts Angela Jansen, verpleegkundige Merian Knuiman, verpleegkundige

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 9 G.N.J. Tytgat. Inleiding 11 E.J. Kuipers. Beschrijving van het maag-, darm- en leverstelsel

Inhoud. Voorwoord 9 G.N.J. Tytgat. Inleiding 11 E.J. Kuipers. Beschrijving van het maag-, darm- en leverstelsel Inhoud Voorwoord 9 G.N.J. Tytgat Inleiding 11 E.J. Kuipers Deel 1 Beschrijving van het maag-, darm- en leverstelsel 1 Embryologie en anatomie 15 K. de Jong 2 Histologie 31 K. Geboes, J. Mebis 3 Fysiologische

Nadere informatie

INHOUD. SHK nascholing Kindergeneeskunde 31 januari 2017

INHOUD. SHK nascholing Kindergeneeskunde 31 januari 2017 INHOUD 1. Defecatieproblemen/definitie obstipatie 2. Benadering patiënt met obstipatie 3. Rol van aanvullende diagnostiek; wie doet wat en wanneer 4. Behandelingsstappenplan 5. Multidisciplinaire behandeling;

Nadere informatie

ACUUT CORONAIR SYNDROOM

ACUUT CORONAIR SYNDROOM ACUUT CORONAIR SYNDROOM Doelen ACS pathofysiologie begrijpen Risicofactoren voor ACS kunnen herkennen Diagnostische stappen kunnen volgen 12 februari 2015 Esther de Haan, verpleegkundig specialist cardiologie

Nadere informatie

Acute alvleesklierontsteking

Acute alvleesklierontsteking Acute alvleesklierontsteking U bent opgenomen in het ziekenhuis in verband met een alvleesklierontsteking (Acute Pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken en behandeling van een

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC

Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie. Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen binnen de MDL-oncologie Paul Fockens, MDL-arts AMC Nieuwe ontwikkelingen MDL-oncologie De termen van 2012: Minimally invasive Patient centered Multi-modality Ageing population (Neo-)adjuvant

Nadere informatie

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk 55-Chirurgie 24.4 01-06-2005 11:47 Pagina 441 441 24.4 Braken M. Eeftinck Schattenkerk Een 55-jarige vrouw wordt door de huisarts naar de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis verwezen wegens buikpijn

Nadere informatie

Het inbrengen van een PEG of PEG (J)- sonde door de MDL-arts

Het inbrengen van een PEG of PEG (J)- sonde door de MDL-arts Het inbrengen van een PEG of PEG (J)- sonde door de MDL-arts Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Uw arts heeft met u besproken dat er binnenkort bij u (of uw familielid)

Nadere informatie

24.2 Braken. Probleemlijst. Specifieke anamnese. Differentiële diagnose. Aanvallen van krampende buikpijn Differentiële diagnose

24.2 Braken. Probleemlijst. Specifieke anamnese. Differentiële diagnose. Aanvallen van krampende buikpijn Differentiële diagnose 53-Chirurgie 24.2 01-06-2005 11:49 Pagina 429 429 24.2 Braken N.M.A. Bax Een moeder brengt haar zes maanden oude dochter omdat zij de laatste 24 uur regelmatig terugkerende huilbuien heeft en ontroostbaar

Nadere informatie

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug

De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug De bekkenfysiotherapeut helpt met diagnostiek en behandeling van klachten in het gebied van buik, bekken, bekkenbodem en lage rug folder voor verwijzers Bekkenfysiotherapie Als huisarts of specialist ziet

Nadere informatie

G. Gastro-intestinaal stelsel. Inhoudsopgave

G. Gastro-intestinaal stelsel. Inhoudsopgave G. Gastro-intestinaal stelsel Inhoudsopgave 1 G 2 G 3 G 4 G 5 G 6 G 7 G 8 G 9 G 1 G 11 G 12 G 13 G 14 G 15 G 16 G 17 G 18 G 19 G 2 G 21 G 22 G 23 G 24 G 25 G 26 G 27 G 28 G 29 G 3 G 31 G 32 G 33 G 34 G

Nadere informatie

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8

Woord vooraf 1 2. Redactionele verantwoording 1 3. Redactie 1 7. Auteurs 1 8 Inhoud Woord vooraf 1 2 Redactionele verantwoording 1 3 Redactie 1 7 Auteurs 1 8 1 De verpleegkundige in het algemeen ziekenhuis 1 9 1.1 Inleiding 1 9 1.2 Wat is specifieke ziekenhuiszorg? 2 0 1.2.1 Het

Nadere informatie

De rol van voeding bij darmkanker

De rol van voeding bij darmkanker De rol van voeding bij darmkanker Stefanie Mortier Oncologisch centrum 26 maart 2015 Inhoud 1. Oorzaken 2. Preventie 3. De nog niet behandelde patiënt 4. Radio- en chemotherapie 5. Chirurgie 6. Herstel,

Nadere informatie

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam

Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Darmkanker screening zin of onzin? Lisette Saveur, Verpleegkundig specialist MDL-oncologie Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam Agenda Colorectaal carcinoom algemeen Voortraject darmkanker screening Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL

Nadere informatie

Diverticulose en diverticulitis

Diverticulose en diverticulitis Diverticulose en diverticulitis U heeft last van uitstulpingen in uw dikke darm (diverticulose) of van een ontsteking van deze uitstulpingen (diverticulitis). In deze folder leest u meer over het ontstaan

Nadere informatie

Chronische alvleesklierontsteking

Chronische alvleesklierontsteking Chronische alvleesklierontsteking U bent opgenomen in Maasziekenhuis Pantein in verband met een chronische alvleesklierontsteking (chronische pancreatitis). In deze folder vindt u informatie over de oorzaken

Nadere informatie

Nascholing Verpleegkundig Specialisten / Physician Assistants

Nascholing Verpleegkundig Specialisten / Physician Assistants Zorg en Welzijn Algemeen U werkt als verpleegkundig specialist (VS) of physician assistant (PA) al enige tijd binnen de patiëntenzorg in de eerste of tweede lijn. Gesubstitueerde taken zijn onderdeel van

Nadere informatie

Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling?

Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling? Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling? Hoe belangrijk is genezing van het darmslijmvlies voor afname van

Nadere informatie

Echo-endoscopie. Dr. Mike Cool. AZ Damiaan Oostende UZ Leuven. Echo-endoscopie

Echo-endoscopie. Dr. Mike Cool. AZ Damiaan Oostende UZ Leuven. Echo-endoscopie Echo-endoscopie Dr. Mike Cool AZ Damiaan Oostende UZ Leuven 1. Wat is echo-endoscopie? 2. Wat is de meerwaarde van echo-endoscopie? 3. Diagnostische toepassingen A. Oncologie 1. Slo kdarmcarcinoom 2. Maagcarcinoom

Nadere informatie

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis

Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Darmkanker Presentatie voor Marikenhuis Franka Alofs, verpleegkundig specialist oncologie Linda Geurts, verpleegkundig specialist heelkunde 26 mei 2016 Inhoud Darmkanker Symptomen Diagnose Behandeling

Nadere informatie

Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier

Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier Endo-echografie Inwendige drainage van de vochtcollectie bij de alvleesklier Endoscopie behandelcentrum Op.... dag..... om.... uur Verwachten wij u op: O afdeling 2B/223 MDL van Máxima Medisch Centrum,

Nadere informatie

Uitleg van begrippen in de tabel

Uitleg van begrippen in de tabel Incidentie en prevalentie van aan de huisarts gepresenteerde klachten en aandoeningen per ICPC-code naar etnische afkomst, geslacht en leeftijdgroep Deze tabel biedt een overzicht van aan de huisarts gepresenteerde

Nadere informatie

Dit onderzoek wordt als volgt benoemd: 1. Inspectie (kijken) 2. Auscultatie (horen) 3. Palpatie (voelen) 4. Percussie (kloppen)

Dit onderzoek wordt als volgt benoemd: 1. Inspectie (kijken) 2. Auscultatie (horen) 3. Palpatie (voelen) 4. Percussie (kloppen) Appendicitis 2 Inleiding Deze folder geeft u een overzicht van de klachten en de oorzaak van appendicitis en hoe dit behandeld kan worden. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor iedereen anders

Nadere informatie

NHG-Standaard Rectaal bloedverlies (eerste herziening)

NHG-Standaard Rectaal bloedverlies (eerste herziening) Rectaal bloedverlies (eerste herziening) NHG-werkgroep Rectaal bloedverlies NHG-Standaard m89 Belangrijkste wijzigingen Gewichtsverlies en buikpijn zijn toegevoegd aan de risicofactoren voor colorectaal

Nadere informatie

Chronische ontsteking

Chronische ontsteking Chronische ontsteking van de alvleesklier - Chronische pancreatitis Chirurgie Beter voor elkaar Chronische ontsteking van de alvleesklier Chronische Pancreatitis Inleiding Deze folder geeft u informatie

Nadere informatie

Intakeformulier Coloscopie

Intakeformulier Coloscopie Datum intake: Datum Coloscopie Sticker patiënt Indicatie Coloscopie: BVO Ja/Nee Medische informatie vragen cursief alleen bij BVO intake van toepassing Is medische informatie van huisarts aanwezig? Heeft

Nadere informatie

Inhoud. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Jef Michielsen. Jef Michielsen VII. 1 Inleiding... 1

Inhoud. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Koos van Nugteren. Jef Michielsen. Jef Michielsen VII. 1 Inleiding... 1 VII Inhoud 1 Inleiding............................................................................. 1 1.1 Anatomie............................................................................. 2 1.2 Thoracale

Nadere informatie

Verwijsformulier Voeding en Mondgezondheid

Verwijsformulier Voeding en Mondgezondheid 1.Persoonsgegevens Verwijsformulier Voeding en Mondgezondheid o Naam cliënt:... o Adres:... o Geboortedatum:... o BSN nummer:... o Verzekeraar/inschrijfnr.:... *Kruis aan wat van toepassing is 2.Hulpvraag*

Nadere informatie

! Definitie/indicaties! Anatomie! Procedure. ! Resultaten/complicaties! Casuistiek. ! Rectumcarcinoom. ! Cervix/uterus/vagina tumoren

! Definitie/indicaties! Anatomie! Procedure. ! Resultaten/complicaties! Casuistiek. ! Rectumcarcinoom. ! Cervix/uterus/vagina tumoren Bekken exenteratie Joost Rothbarth Oncologisch chirurg! Definitie/indicaties! Anatomie! Procedure! Resectie! (s)! Resultaten/complicaties! Casuistiek Definitie: resectie van meerdere organen compartimenten

Nadere informatie

ANORECTALE URGENTIES

ANORECTALE URGENTIES Drainage oppervlakkig/diep en anorectaal abces Dr.M.Duinslaeger Dept Dig Heelkunde ANORECTALE URGENTIES UZ Brussel Algemeen principe if there's pus about, let it out Ubi pus, ibi evacua Oppervlakkig Furunkel,

Nadere informatie

STOMAZORG UZGENT. leerdoelen. leerdoelen. Leerdoelen. leerdoelen. Praktische leerdoelen: De student kent het verschil tussen een

STOMAZORG UZGENT. leerdoelen. leerdoelen. Leerdoelen. leerdoelen. Praktische leerdoelen: De student kent het verschil tussen een leerdoelen STOMAZORG UZGENT Chantal Tielemans Isabel De Cocker stomaconsulenten De student kent het verschil tussen een tijdelijke en een definitieve stoma De student kent het verschil tussen een dubbelloops-

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Gastro-intestinale Chirurgie (NVGIC) Rachel West Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL)

Nederlandse Vereniging voor Gastro-intestinale Chirurgie (NVGIC) Rachel West Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL) Notulen: Bijeenkomst Zinnige Zorg-project Ziekten van het spijsverteringsstelsel Datum: dinsdag 16 april 2019 Plaats: Aanwezig: Zorginstituut Nederland Willem Hueting Nederlandse Vereniging voor Gastro-intestinale

Nadere informatie

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde

Alvleesklierontsteking acuut. Interne Geneeskunde 00 Alvleesklierontsteking acuut Interne Geneeskunde De alvleesklier De alvleesklier, oftewel pancreas, is een hormoonklier. Het orgaan is ongeveer 15 centimeter lang en 1-3 centimeter dik. De alvleesklier

Nadere informatie

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp:

Chirurgie. Acute Pancreatitis. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Acute Pancreatitis 1 Acute Pancreatitis Acute ontsteking van de alvleesklier Ligging en functie van de alvleesklier De alvleesklier (het pancreas) is een orgaan dat dwars

Nadere informatie

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen

Onderwijsmateriaal voor toetsgroepen 1. Toelichting op het onderwijsmateriaal 1 Dit onderwijsmateriaal is gebaseerd op de NHG-Standaard M71 van mei 2012 Er zijn aanwijzingen dat hulpzoekende patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom in sterke

Nadere informatie

2 Wondreiniging en wondontsmetting 55

2 Wondreiniging en wondontsmetting 55 Inhoud 1 Theorie 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Anatomie en fysiologie 19 1.3 Wonden 24 1.4 Factoren die de wondgenezing beïnvloeden 34 1.5 Indeling van wonden (wondclassificatie) 40 1.6 Principes van wondzorg

Nadere informatie