Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed. Prof. dr. G.G.M. Essed en prof. dr. J. Van Damme. Dr. S. Bartholomeeusen en prof. dr. J.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed. Prof. dr. G.G.M. Essed en prof. dr. J. Van Damme. Dr. S. Bartholomeeusen en prof. dr. J."

Transcriptie

1 XI I Algemene beschouwingen 1 Anatomie en fysiologie van de voortplantingsorganen Dr. P.X.J.M. Bouckaert en prof. dr. G.G.M. Essed 1.1 Inleiding Anatomie van de tractus genitalis Fysiologie van de voortplantingsorganen Leesadvies Anamnese en lichamelijk onderzoek Prof. dr. G.G.M. Essed en prof. dr. J. Van Damme 2.1 Inleiding De systematisch afgenomen anamnese Lichamelijk onderzoek Leesadvies Epidemiologische gegevens Dr. S. Bartholomeeusen en prof. dr. J. Van Damme 3.1 Inleiding INTEGO-project Tweede Nationale studie naar ziekten en verrichtingen in de huisartspraktijk Resultaten Leesadvies II Gynaecologische klachten 4 Ineens ondraaglijke buikpijn Prof. dr. A.A.W. Peters en drs. S.R.C. Driessen 4.1 Inleiding Anamnese Status praesens Leesadvies Chronische buikpijn bij vrouwen Dr. P.T.M. Weijenborg 5.1 Inleiding Definitie en epidemiologie van chronische buikpijn Diagnostische bevindingen Chronische buikpijn in de dagelijkse praktijk Discussie Conclusie Leesadvies

2 XII 6 Pijn bij het vrijen Dr. R.H.W van Lunsen 6.1 Inleiding De klacht pijn bij het vrijen Epidemiologie Anamnese Differentiële diagnose Diagnostiek Behandeling/therapie Verwijzing Leesadvies Abnormale genitale afscheiding Dr. D. Dewilde en dr. W.I. van der Meijden 7.1 Inleiding Abnormale fluor genitalis Vaginale oorzaken van fluor vaginalis Hoger gelegen oorzaken van fluor vaginalis Laboratoriumonderzoek in de huisartspraktijk Microscopie van vaginale fluor Leesadvies Vulvaire jeuk Dr. D. Dewilde en dr. W.I. van der Meijden 8.1 Inleiding Jeuk in het anogenitale gebied Jeuk door lichen sclerosus Jeuk door lichen simplex vulvae Jeuk door candida vulvitis Jeuk door pediculosis pubis Jeuk door scabiës Jeuk door allergisch contacteczeem Jeuk door oxyuren (aarsmaden) Jeuk bij atrofische vulvitis Leesadvies Urine-incontinentie en prolaps Prof. dr. A.L.M. Lagro-Janssen en prof. dr. M.E. Vierhout 9.1 Inleiding Definiëring van urine-incontinentie Definiëring van een prolaps Verwijzing Preventie van urine-incontinentie en prolaps Bijlage 1. Bekkenbodemoefeningen Bijlage 2. Blaastraining Leesadvies

3 XIII III Cyclusgerelateerde klachten 10 Pijnlijke menstruatie Dr. S. Van Baelen en dr. C.J.C.M. Hamilton 10.1 Inleiding Prevalentie en socio-economische implicatie Hypothesen bij ontstaan van dysmenorroe Diagnostisch onderzoek Beleid Leesadvies Premenstruele klachten Dr. B. Leysen en dr. F.J.M.E. Roumen 11.1 Inleiding Klachten Epidemiologie Hypothesen Anamnese Onderzoek en diagnose Behandeling Verwijzing Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie Leesadvies Het uitblijven van de menstruatie Dr. M. Brems en prof. dr J.A. Land 12.1 Inleiding Epidemiologie Indeling van amenorroe Anamnese Lichamelijk onderzoek Aanvullend onderzoek Behandeling Leesadvies Vaginaal bloedverlies Prof. dr. J. Denekens en dr. W. Aertsens 13.1 Inleiding Anamnese Klinisch onderzoek Aanvullend onderzoek Behandeling Bijlage. Differentiële diagnostiek bij abnormaal vaginaal bloedverlies Leesadvies

4 XIV 14 De overgangsjaren Prof. dr. P.H.M. van de Weijer 14.1 Inleiding Fysiologie Anamnese Onderzoek Behandeling van overgangsklachten Anticonceptie Begeleiding van de vrouw met hormonale therapie Leesadvies IV Oncologische screening 15 Optimale afname van cellen van de baarmoederhals voor cervixscreening Prof. dr. F. Buntinx, dr. H.W.H.M. van der Putten en dr. M. Arbyn 15.1 Inleiding Wie moet wanneer gescreend worden? Afnamekwaliteit Factoren die de afnamekwaliteit beïnvloeden Plan van aanpak bij een afwijkend resultaat HPV-screening Conclusies Bijlage. Classificaties voor cytologische afwijkingen van de cervix Leesadvies Mogelijkheden en beperkingen van vroegtijdige diagnostiek van borstkanker Prof. dr. J. Weyler, M. van der Burg en dr. A. Van Steen 16.1 Inleiding Epidemiologie van borstkanker Preventieve maatregelen Conclusie Bijlage. Technische vereisten voor goed onderzoek bij de verschillende beeldvormingstechnieken Leesadvies V Relationele aspecten 17 Reversibele mechanische anticonceptie Prof. dr. G.G.M. Essed 17.1 Inleiding Het IUD Het condoom IUD als morning-aftermethode Leesadvies

5 XV 18 Orale anticonceptiva Drs. A. Schuurmans en dr. J. Schierbeek 18.1 Inleiding Soorten orale anticonceptiva Overige indicaties voor orale anticonceptiva Contra-indicaties voor orale anticonceptiva Bijwerkingen van orale anticonceptiva Orale anticonceptiva in de dagelijkse praktijk Bijlage. Orale anticonceptiva (combinatiepreparaten) in Nederland Leesadvies Definitieve anticonceptie Dr. M. Weemhoff, dr. D. Dewilde en dr. J.V.T.H. Hamerlynck 19.1 Inleiding Gezinsopbouw Geplande en ongeplande, gewenste en ongewenste kinderen Gezinsvoltooiing Counseling en het besluit tot sterilisatie Sterilisatie bij de man Sterilisatie bij de vrouw Spijtoptanten en refertilisatie Leesadvies Seksueel overdraagbare aandoeningen Drs. C.L. van der Wijden en dr. C.J. Bakx 20.1 Inleiding Epidemiologie Klachten van Chlamydia trachomatis Diagnostiek Behandeling Verwijzing Complicaties Beloop en chroniciteit Voorlichting en preventie Leesadvies Ongewenste subfertiliteit Prof. dr. J.A. Land en prof. dr. J.L.H. Evers 21.1 Inleiding Preconceptieadvies Fertiliteitsonderzoek door de huisarts Aanvullend onderzoek Evaluatie Verwijzing De rol van de huisarts na verwijzing Leesadvies Register

Gynaecologie. Praktische huisartsgeneeskunde. extras.bsl.nl

Gynaecologie. Praktische huisartsgeneeskunde. extras.bsl.nl Praktische huisartsgeneeskunde Gynaecologie Tweede, geheel herziene druk onder redactie van Prof.dr. J. Van Damme Prof.dr. G.G.M. Essed extras.bsl.nl volledige tekst met alle afbeeldingen Gynaecologie

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 1 0

Inhoud. Voorwoord 1 0 Inhoud Voorwoord 1 0 1 Algemeen 1 1 1.1 Speciële anamnese 1 1 1.1.1 Speciële anamnese gynaecologie 1 1 1.1.2 Speciële anamnese obstetrie 1 3 1.1.3 Speciële anamnese voortplantingsgeneeskunde 1 4 1.1.4

Nadere informatie

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch

Inhoud. H.E. van der Horst. T.C. olde Hartman en P.L.B.J. Lucassen. A.H. Blankenstein. H. Woutersen-Koch VII 1 Inleiding SOLK in de huisartsenpraktijk: begrippen en epidemiologie... 1 H.E. van der Horst 1.1 Wat is SOLK?... 2 1.2 Andere (veel)gebruikte termen.... 3 1.3 Relatie tussen SOLK en somatisatie....

Nadere informatie

Inhoud VII. Ten geleide V. 1 Gynaecologische anamnese 1

Inhoud VII. Ten geleide V. 1 Gynaecologische anamnese 1 VII Inhoud Ten geleide V 1 Gynaecologische anamnese 1 2 Gynaecologisch onderzoek 9 2.1 Algemeen 10 2.2 Abdomen 10 2.3 Genitalia externa 10 2.3.1 Vulva 11 2.3.2 Prolaps 11 2.4 Genitalia interna 12 2.4.1

Nadere informatie

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose

Inhoud. Deel I Inleiding. Deel II Onderzoek en diagnose XI I Deel I Inleiding 1 Algemeen........................................................................... 3 1.1 Inleiding diagnostiek.................................................................

Nadere informatie

I nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M.

I nhoud. 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat... 1 F.P.J.G. Lafeber. R.E.M. Toes. M. Vis en J.M.W. Hazes. R.B.M. XI I nhoud 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsapparaat............................................ 1 F.P.J.G. Lafeber 1.1 Inleiding...............................................................................................

Nadere informatie

Lijst van redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 5

Lijst van redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 5 Inhoud Lijst van redacteuren en auteurs 1 Woord vooraf 5 1 De ouderengeneeskunde 7 A.W. Wind, M.G.M. Olde Rikkert 1.1 Ouderengeneeskunde 7 1.2 Complexe gezondheidsproblemen 8 1.3 Functionele geriatrie

Nadere informatie

De Overgang: een opvlieger waard?

De Overgang: een opvlieger waard? De Overgang: een opvlieger waard? Cécile Romans Huisarts Neerbeek Kaderarts Urogynaecologie Definitie n Menopauze: laatste bloeding n Climacterium/peri-menopauze/overgang: fase met symptomen van dalend

Nadere informatie

Redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 7

Redacteuren en auteurs 1. Woord vooraf 7 Redacteuren en auteurs 1 Woord vooraf 7 deel i algemeen 11 1 Epidemiologie van reizigersziekten, risico s op reis 1 3 G.J.B. Sonder, P. van Damme 1 Inleiding 1 3 2 Reizigers 1 5 3 Risico s op reis 1 6

Nadere informatie

2 Klachten van stemmingsproblematiek in de tweede cyclushelft (premenstruele klachten) 23 J.H. Schagen van Leeuwen

2 Klachten van stemmingsproblematiek in de tweede cyclushelft (premenstruele klachten) 23 J.H. Schagen van Leeuwen Inhoud 1 Een gynaecologische klacht 9 W.C.M. Weijmar Schultz en V. Faber 2 Klachten van stemmingsproblematiek in de tweede cyclushelft (premenstruele klachten) 23 J.H. Schagen van Leeuwen 3 Een vrouw die

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 13 ALGEMENE ASPECTEN DEEL II SECUNDAIRE HYPERTENSIE

Inhoud. Voorwoord 13 ALGEMENE ASPECTEN DEEL II SECUNDAIRE HYPERTENSIE Inhoud Voorwoord 13 DEEL I ALGEMENE ASPECTEN Hoofdstuk 1 Ambachtelijke en geautomatiseerde methoden van bloeddrukmeting 17 Inleiding 17 1 Conventionele sfygmomanometrie 18 2 Ambulante niet-invasieve automatische

Nadere informatie

Vaginale afscheiding. Polikliniek Gynaecologie (TZA)

Vaginale afscheiding. Polikliniek Gynaecologie (TZA) Vaginale afscheiding Polikliniek Gynaecologie (TZA) Inleiding U bent door uw huisarts verwezen vanwege vaginale afscheiding. Vaak heeft uw huisarts al een behandeling ingezet, een inwendig onderzoek gedaan

Nadere informatie

11677_4edruk-anticonceptie-00b_inhoud_inhoud 07-12-10 13:58 Pagina 9 INHOUD. Woord vooraf 5

11677_4edruk-anticonceptie-00b_inhoud_inhoud 07-12-10 13:58 Pagina 9 INHOUD. Woord vooraf 5 11677_4edruk-anticonceptie-00b_inhoud_inhoud 07-12-10 13:58 Pagina 9 INHOUD Woord vooraf 5 Deel 1 Introductie 15 1 Wat is anticonceptie? 17 2 Waarom anticonceptie? 17 3 Historisch overzicht 19 3.1 Inleiding

Nadere informatie

Probleemgeoriënteerd denken in de gynaecologie, obstetrie en voortplantingsgeneeskunde

Probleemgeoriënteerd denken in de gynaecologie, obstetrie en voortplantingsgeneeskunde M.J. Heineman (red.) Probleemgeoriënteerd denken in de gynaecologie, obstetrie en voortplantingsgeneeskunde Een praktijkboek voor de opleiding en de kliniek Tweede, herziene druk De Tijdstroom, Utrecht

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva

Aandoeningen van de vulva Gynaecologie Aandoeningen van de vulva Algemene informatie Aandoeningen van de Vulva Inhoudsopgave Paginanummer Inleiding Hoe ziet de vulva eruit? Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog Aandoeningen

Nadere informatie

aandoeningen van de vulva

aandoeningen van de vulva aandoeningen van de vulva Inhoud 1 Klachten 3 2 Hoe ziet de vulva eruit? 3 3 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 4 4 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen 4 4.1 Allergie 4 4.2 Infecties

Nadere informatie

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans 2 Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent

Nadere informatie

Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten

Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten Kindergynaecologie: Pijnlijke menstruaties bij adolescenten Chantal Staal, huisarts Achtse Barrier Simone Kuppens gynaecoloog CZE Sjors Coppus, gynaecoloog MMC Casus Casus 16 jaar Sinds 1 jaar hevige met

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Aandoeningen van de Vulva 2002 NVOG Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging voor (NVOG) in

Nadere informatie

AANDOENINGEN VAN DE VULVA

AANDOENINGEN VAN DE VULVA AANDOENINGEN VAN DE VULVA In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over het uitstrijkje. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Indien voor u van toepassing

Nadere informatie

Fertiliteitscentrum AZ Nikolaas Afspraken 03/760.23.65 (ZH) 03/296.44.19 (Privé) Fertiliteitsverpleegkundige 0473/54.01.38 Website www.aznikolaas.

Fertiliteitscentrum AZ Nikolaas Afspraken 03/760.23.65 (ZH) 03/296.44.19 (Privé) Fertiliteitsverpleegkundige 0473/54.01.38 Website www.aznikolaas. Fertiliteitscentrum AZ Nikolaas Afspraken 03/760.23.65 (ZH) 03/296.44.19 (Privé) Fertiliteitsverpleegkundige 0473/54.01.38 Website www.aznikolaas.be VERWIJSDOCUMENT FERTILITEITSCENTRUM Verwijzende arts:

Nadere informatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartsenpraktijk. Algemene conclusies Evaluatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartsenpraktijk. Algemene conclusies Evaluatie Programma Inleiding Aanpak in de huisartsenpraktijk Oplossen casuïstiek in kleine groepen Bespreken casuïstiek in plenum en toetsing aan de richtlijn Algemene conclusies Evaluatie Inleiding Jaarlijks sterfte

Nadere informatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk. Algemene conclusies Evaluatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk. Algemene conclusies Evaluatie Programma Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk Oplossen casuïstiek in kleine groepen Bespreken casuïstiek in plenum en toetsing aan de richtlijn Algemene conclusies Evaluatie Inleiding Jaarlijks sterfte

Nadere informatie

Pijn bij het vrijen bij vrouwen

Pijn bij het vrijen bij vrouwen Pijn bij het vrijen bij vrouwen Drs. P. Dielissen 1 en dr. J.H. Dekker 2 1 Huisarts-onderzoeker, coördinator kaderopleiding urogynaecologie, UMC St Radboud Nijmegen 2 Huisarts/kaderarts urogynaecologie

Nadere informatie

Vaginale afscheiding. Gynaecologie

Vaginale afscheiding. Gynaecologie Vaginale afscheiding Gynaecologie Inleiding U bent door uw huisarts verwezen vanwege vaginale afscheiding (fluor vaginalis). Vaak heeft uw huisarts al een behandeling ingezet, een inwendig onderzoek gedaan

Nadere informatie

Spiralen. Achtergronden

Spiralen. Achtergronden Spiralen Achtergronden Methoden (werking, betrouwbaarheid en bijwerkingen) Koperspiraal Het koperspiraal geeft geleidelijk koper af. Koperionen hebben een cytotoxisch dan wel immobiliserend effect op de

Nadere informatie

Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli

Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli Anamnese, lichamelijk onderzoek en dermatologische diagnostiek 27 Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli Geachte mevrouw, Omdat u binnenkort de vulva-polikliniek van het [naam ziekenhuis] bezoekt, wordt

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-NEGATIEVE MAN Pagina van 6 AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot 6 maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

Vaginale hygiëne. Wat zijn vaginale klachten?

Vaginale hygiëne. Wat zijn vaginale klachten? Vaginale hygiëne Vaginale hygiëne De vagina is een kwetsbaar lichaamsdeel. Ze is gevoelig voor vocht, warmte en knellende kleding. Deze folder geeft je beknopte informatie over goede hygiënische verzorging

Nadere informatie

Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn

Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes. Evidence-based handelen bij lage rugpijn Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Prof. dr. M.W. van Tulder Prof. dr. B.W. Koes Evidence-based handelen bij lage rugpijn Epidemiologie, preventie, diagnostiek,

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-POSITIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop da tu de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva

Aandoeningen van de vulva Aandoeningen van de vulva Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Hoe ziet de vulva er uit? 1 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 2 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen

Nadere informatie

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN)

SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) SOA IN ANTWERPEN (EN OMSTREKEN) Geneeskundige dagen van Antwerpen 16 september 2017 Dr Tine Cornelissen Ghapro vzw Dr Karen Smets Huisarts/Domus Medica In de praktijk Ik had me graag eens helemaal laten

Nadere informatie

Vaccinatie baarmoederhalskanker. Gynaecologie

Vaccinatie baarmoederhalskanker. Gynaecologie Vaccinatie baarmoederhalskanker Gynaecologie Inleiding Als u nog nooit van het Humaan Papillomavirus (hierna te noemen: HPV) en baarmoederhalskanker heeft gehoord, dan bent u niet de enige. Ondanks het

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting Dit proefschrift gaat over (symptomatische) vulvovaginale candidiasis en over de asymptomatische aanwezigheid van Candida in de vagina. Vulvovaginale candidiasis (VVC) wordt veroorzaakt door

Nadere informatie

Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen. Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst invullen

Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen. Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst invullen BIJLAGE 3 VRAGENLIJST VROUWEN Gelieve deze vragen te beantwoorden vooraleer de vragenlijst in te vullen 1. Hebt u ooit seksueel contact* gehad? Ja Nee Indien u nee antwoordt op vraag 1, hoeft u geen vragenlijst

Nadere informatie

Lichen sclerosus. Inleiding. Epidemiologie. Dr. W.I. van der Meijden

Lichen sclerosus. Inleiding. Epidemiologie. Dr. W.I. van der Meijden 148 15 Samenvatting Richtlijnen Dermatologie 2015 Lichen sclerosus Dr. W.I. van der Meijden Onderstaande samenvatting is herzien in 2014, zonder dat de essentie van de richtlijn is gewijzigd. De richtlijn

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva. Aandoeningen en mogelijke behandelingen

Aandoeningen van de vulva. Aandoeningen en mogelijke behandelingen Aandoeningen van de vulva Aandoeningen en mogelijke behandelingen 2 Inhoud Inleiding 4 Hoe ziet de vulva eruit 5 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 6 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen

Nadere informatie

Leidraad gynaecologie

Leidraad gynaecologie Leidraad gynaecologie Leidraad gynaecologie R.L.M. Bekkers L. Dukel Bohn Stafleu van Loghum Houten, 2005 2005 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

ZORGPRESTATIE PLAATSEN IUD ( )

ZORGPRESTATIE PLAATSEN IUD ( ) ZORGPRESTATIE PLAATSEN IUD (25-05-2015)! Wens IUD i.v.m. anticonceptie Contra-indicaties:! Zwangerschap! Onverklaard/irr. bloedverlies! Geen plaatsing Is er een risico op SOA? PCR diagnostiek Nee Pos Neg

Nadere informatie

Definitie Bacteriële Vaginose

Definitie Bacteriële Vaginose Definitie Bacteriële Vaginose De verschuiving in de vaginale flora waarbij de normaal dominant aanwezige Lactobacillen zijn vervangen door anaerobe bacteriën. Belang onderzoek Incidentie Fluor: 40-50/1000

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE VROUW AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Aandoeningen aan de vulva

Aandoeningen aan de vulva Aandoeningen aan de vulva 2 Inleiding De vulva is de huid rond de schede en bestaat uit de grote, buitenste en de kleine, binnenste schaamlippen en de clitoris. Klachten van de vulva komen op alle leeftijden

Nadere informatie

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 Concept dd 26 nov 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 Concept dd 26 nov 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 Concept dd 26 nov 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze Interline gaat over de volgende werkafspraken: - Subfertliteit (herzien)

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva. polikliniek Gynaecologie

Aandoeningen van de vulva. polikliniek Gynaecologie Aandoeningen van de vulva polikliniek Gynaecologie 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder is zeer volledig

Nadere informatie

A Adviesaanvraag (brief dd 22 maart 1999)

A Adviesaanvraag (brief dd 22 maart 1999) Bijlage A Adviesaanvraag (brief dd 22 maart 1999) Brief van 22 maart 1999 ( kenmerk GZB/GZ 99-996) van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aan de voorzitter van de Gezondheidsraad: Overeenkomstig

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

AANDOENINGEN VAN DE VULVA

AANDOENINGEN VAN DE VULVA PATIËNTENINFORMATIE SPIJKENISSE Medisch Centrum AANDOENINGEN VAN DE VULVA In deze folder geeft het Spijkenisse Medisch Centrum u algemene informatie over aandoeningen van de vulva. Wij adviseren u de informatie

Nadere informatie

Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli

Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli Toelichting bij Vragenlijst vulva-poli Geachte mevrouw, Omdat u binnenkort de vulva-polikliniek van het [naam ziekenhuis] bezoekt, wordt u verzocht de vragenlijst die u heeft ontvangen zo volledig mogelijk

Nadere informatie

Eerste bezoek aan de gynaecoloog

Eerste bezoek aan de gynaecoloog Eerste bezoek aan de gynaecoloog Patiënteninformatie Eerste bezoek aan de gynaecoloog Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoe zien de geslachtsorganen eruit 3 Het gesprek(anamnese) 4 Het gynaecologisch onderzoek

Nadere informatie

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00 Het grootste onderzoek naar baarmoederhalskanker en HPV-genotype in het Caribisch gebied tot nu toe vindt plaats op Curaçao. Bij 57.000 vrouwen op Curaçao zit een oproep in de bus om een PAP-test te doen.

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva. Aandoeningen en mogelijke behandelingen

Aandoeningen van de vulva. Aandoeningen en mogelijke behandelingen Aandoeningen van de vulva Aandoeningen en mogelijke behandelingen 2 Inhoud Inleiding 4 Hoe ziet de vulva eruit 5 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 6 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen

Nadere informatie

THEMADOSSIER CHLAMYDIA

THEMADOSSIER CHLAMYDIA THEMADOSSIER CHLAMYDIA 1. Soa s Soa s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Je kan ze dus oplopen door seksueel contact of door contact met het bloed van een besmet persoon. Volgens recent onderzoek

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE MAN Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW

BASISVRAGENLIJST HIV-POSITIEVE VROUW Pagina van AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Vraag de onderzoeksdeelnemers na hun aanmelding om deze basisvragenlijst in te vullen. Let erop dat je de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten

Nadere informatie

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE DEVENTER BEKKENBODEMPROBLEMATIEK Maart 2010 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding De werkgroep is een multidisciplinaire werkgroep gynaecologie / urologie

Nadere informatie

Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek

Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie

Nadere informatie

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL

Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie

Nadere informatie

Kankerpreventie bij de vrouw

Kankerpreventie bij de vrouw Kankerpreventie bij de vrouw Dirk Devroey 8 november 2006 Kankerpreventie Er worden 1000x minder levens gered met kankerpreventie dan dat er mensen ongerust gemaakt worden Lesdoelstellingen Verschil kennen

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19

Inhoud. Voorwoord 11. 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13. 2. Epidemiologie 19 VGV OVER HOOFDPIJN-MIGRAINE_BSL_148 x 210 2-2 14-12-11 09:38 Pagina 5 Inhoud Voorwoord 11 1. Verschillende soorten hoofdpijn 13 Hoe kan de patiënt met chronische hoofdpijn het beste worden benaderd? 13

Nadere informatie

GYNAECOLOGISCH HANDBOEK

GYNAECOLOGISCH HANDBOEK Wat elke moet weten GYNAECOLOGISCH HANDBOEK VOOR DE VROUW VAN 0 TOT 100 JAAR PAULINE OTTERVANGER - WILMA SMIT GYNAECOLOGISCH HANDBOEK VOOR DE VROUW VAN 0 TOT 100 JAAR PAULINE OTTERVANGER - WILMA SMIT INHOUD

Nadere informatie

Eerste bezoek aan de gynaecoloog

Eerste bezoek aan de gynaecoloog Eerste bezoek aan de gynaecoloog Patiënteninformatie Eerste bezoek aan de gynaecoloog Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoe zien de geslachtsorganen eruit 3 Het gesprek(anamnese) 4 Het gynaecologisch onderzoek

Nadere informatie

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 januari 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN

INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 januari 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN INTERLINE GYNAECOLOGIE 2014 januari 2014 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze Interline gaat over de volgende werkafspraken: - Subfertiliteit (herzien) -

Nadere informatie

Inhoud. 1 Zorgvragers met aandoeningen aan het bewegingsstelsel 1

Inhoud. 1 Zorgvragers met aandoeningen aan het bewegingsstelsel 1 IX Inhoud 1 Zorgvragers met aandoeningen aan het bewegingsstelsel 1 1 Anatomie en fysiologie van het bewegingsstelsel 2 1.1 Inleiding 2 1.2 Botten 2 1.3 Spierweefsel 3 2 Zorgvragers met gewrichtsaandoeningen

Nadere informatie

Aandoeningen van de Vulva

Aandoeningen van de Vulva Aandoeningen van de Vulva Inhoudsopgave Inleiding Hoe ziet de vulva eruit? Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen Allergie Infecties Schimmelinfectie

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva

Aandoeningen van de vulva Gynaecologie Aandoeningen van de vulva www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Hoe ziet de vulva eruit?... 3 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog... 4 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen...

Nadere informatie

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie

Primaire preventie Behandeling P(rimaire p)reventie Secundaire preventie 1 Screening en gezondheidsbeleid Voorkomen is altijd beter dan genezen? Leuven, 24 april 2015 Prof. Dr. Joost Weyler Epidemiologie en Sociale Geneeskunde Screening en preventie Schema 2 Screening en preventie

Nadere informatie

Hoe ziet de vulva er uit? 2 3

Hoe ziet de vulva er uit? 2 3 De vulva is de huid rond de schede en bestaat uit de grote, buitenste en de kleine, binnenste schaamlippen en de clitoris. Klachten van de vulva komen op alle leeftijden voor, zowel bij jonge meisjes als

Nadere informatie

Vulva polikliniek - vragenlijst

Vulva polikliniek - vragenlijst Vulva polikliniek - vragenlijst DermaTeam Middelburg Dr. J. Schroijen, dermatoloog Dr. M. J. Noordam, gynaecoloog T 08 67050 Bravis ziekenhuis Dr. A. van Horenbeeck, gynaecoloog Dr. J. Schroijen, dermatoloog

Nadere informatie

INFECTIE VAGINALE SCHIMMEL- APOTHEEK.NL

INFECTIE VAGINALE SCHIMMEL- APOTHEEK.NL VAGINALE SCHIMMEL- INFECTIE WAT IS EEN VAGINALE SCHIMMEL- INFECTIE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL V A G I N A L E SCHIMMELINFECTIE

Nadere informatie

7,8. Werkstuk door een scholier 1500 woorden 11 maart keer beoordeeld CHLAMYDIA. De meest voorkomende SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENING SOA

7,8. Werkstuk door een scholier 1500 woorden 11 maart keer beoordeeld CHLAMYDIA. De meest voorkomende SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENING SOA Werkstuk door een scholier 1500 woorden 11 maart 2004 7,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie CHLAMYDIA De meest voorkomende SEKSUEEL OVERDRAAGBARE AANDOENING SOA INLEIDING Ziek worden is meestal het laatste

Nadere informatie

2 Wondreiniging en wondontsmetting 55

2 Wondreiniging en wondontsmetting 55 Inhoud 1 Theorie 19 1.1 Inleiding 19 1.2 Anatomie en fysiologie 19 1.3 Wonden 24 1.4 Factoren die de wondgenezing beïnvloeden 34 1.5 Indeling van wonden (wondclassificatie) 40 1.6 Principes van wondzorg

Nadere informatie

Veel voorkomende SOA. Gynaecologie. alle aandacht

Veel voorkomende SOA. Gynaecologie. alle aandacht Veel voorkomende SOA Gynaecologie alle aandacht Veel voorkomende SOA Er zijn virale en bacteriële soa. Virale soa worden veroorzaakt door een virus. Als je er eenmaal een hebt opgelopen, blijft een virale

Nadere informatie

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN

OPVOLGVRAGENLIJST - HIV-NEGATIEVE MAN AANWIJZINGEN VOOR ONDERZOEKSMEDEWERKERS: Laat de onderzoeksdeelnemers om de tot 6 maanden een opvolgvragenlijst invullen. Let erop dat u de juiste vragenlijst uitdeelt. De ingevulde vragenlijsten moeten

Nadere informatie

Toelichting bij vragenlijst vulvapoli. Geachte mevrouw,

Toelichting bij vragenlijst vulvapoli. Geachte mevrouw, Toelichting bij vragenlijst vulvapoli Geachte mevrouw, Omdat u binnenkort de vulvapoli van het Erasmus MC bezoekt, wordt u vriendelijk verzocht deze vragenlijst zo volledig mogelijk in te vullen. Een goed

Nadere informatie

Het eerste consult bij de gynaecoloog

Het eerste consult bij de gynaecoloog Het eerste consult bij de gynaecoloog Het eerste bezoek aan de gynaecoloog begint met een gesprek g waarin u uw klacht vertelt en de gynaecoloog u vragen stelt. Hierna volgt zo nodig een uitwendig en/of

Nadere informatie

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7

1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 Inhoud Woord vooraf bij de tweede, geheel herziene druk Auteurs I III 1 Inleiding 1 1.1 Historie 1 1.2 Classificaties van revalidatieactiviteiten 1 1.3 Organisatie 2 1.4 Epidemiologie 3 Literatuur 7 DEEL

Nadere informatie

49 Vaginale schimmelinfectie.indd 6

49 Vaginale schimmelinfectie.indd 6 Vaginale schimmelinfectie WAT IS EEN VAGINALE SCHIMMELINFECTIE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL

Nadere informatie

Lijst van auteurs en redacteuren 1. Voorwoord 7. Inleiding 9

Lijst van auteurs en redacteuren 1. Voorwoord 7. Inleiding 9 Inhoud Lijst van auteurs en redacteuren 1 Voorwoord 7 Inleiding 9 1 De organisatie van de psychiatrische zorg in Nederland en de geestelijke gezondheidszorg in België 15 Dr. M.P.N. van Kerkhof, mr. drs.

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Aandoeningen van de vulva

Patiënteninformatie. Aandoeningen van de vulva Aandoeningen van de vulva Patiënteninformatie Aandoeningen van de vulva Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Hoe ziet de vulva eruit 3 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 4 Aandoeningen van de vulva en mogelijke

Nadere informatie

Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS

Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS Met watercontrastechoscopie is het mogelijk afwijkingen in de baarmoederholte zichtbaar te maken. Een gemakkelijkere naam voor watercontrastechoscopie is waterecho

Nadere informatie

Wat zijn de verschijnselen

Wat zijn de verschijnselen Lichen sclerosus Wat is lichen sclerosus Lichen sclerosus is een (goedaardige) huidaandoening, waarbij de huid langzaam zijn elasticiteit verliest. Hierdoor voelt deze vast en strak aan en wordt wit van

Nadere informatie

Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie

Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie Humaan Papilloma Virus (HPV) Inleiding Als u nog nooit van het HPV (Humaan Papilloma Virus) gehoord heeft, is dat niet raar: want ondanks dat het virus

Nadere informatie

Een bedrieglijke bijbal

Een bedrieglijke bijbal Een bedrieglijke bijbal Een bedrieglijke bijbal en 22 andere klinische lessen uit Huisarts & Wetenschap Onder redactie van G.A. van Essen Bohn Stafleu van Loghum Houten 2007 Ó Bohn Stafleu van Loghum,

Nadere informatie

Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn

Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn Patiëntenversie Richtlijn seksueel overdraagbare aandoeningen voor de tweede lijn Soorten soa s Soa s zijn seksueel overdraagbare aandoeningen. Die kun je krijgen als je zonder condoom vrijt. Er zijn verschillende

Nadere informatie

Aandoeningen aan de vulva

Aandoeningen aan de vulva Aandoeningen aan de vulva Inleiding De vulva is de huid rond de schede en bestaat uit de grote, buitenste en de kleine, binnenste schaamlippen en de clitoris. Klachten van de vulva komen op alle leeftijden

Nadere informatie

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015

Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Preventieve eierstokverwijdering.en dan? 31 oktober 2015 Prof dr Marian Mourits Gynaecologisch Oncoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Preventieve eierstokverwijdering. en dan? Preventieve eierstokverwijdering

Nadere informatie

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15

Voorwoord 13. Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 Inhoudstafel Voorwoord 13 Hoofdstuk 1 Fysiologisch en anatomisch rappel 15 1.1 Menstruele cyclus 15 1.1.1 Ovulatie 15 1.1.2 Menstruele cyclus ter hoogte van het endometrium 17 1.2 Gametogenese 18 1.3 De

Nadere informatie

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid

Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Bespreekbaar maken van seksuele gezondheid Met behulp van het Onder vier ogen stappenplan Dr Sarah Swannet en seksuoloog Ruth Borms 1 Overzicht DEEL 1 DEEL 2 DEEL 3 DEEL 4 Welkom en start Onder vier ogen

Nadere informatie

aandoeningen van de vulva

aandoeningen van de vulva aandoeningen van de vulva 2 Inhoud Inleiding 4 1 Hoe ziet de vulva er uit 4 2 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 5 3 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen 5 3.1 Allergie 5 3.2 Infecties

Nadere informatie

INFO VOOR PATIËNTEN GYNAECOLOGISCH ONDERZOEK

INFO VOOR PATIËNTEN GYNAECOLOGISCH ONDERZOEK INFO VOOR PATIËNTEN GYNAECOLOGISCH ONDERZOEK INHOUD 01 Verloop van het onderzoek 4 02 Baarmoederhalsuitstrijkje 6 03 Echografie 7 04 Preventief gynaecologisch onderzoek 7 05 Gynaecologisch onderzoek bij

Nadere informatie

Samenvatting van de standaard Fluor vaginalis (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap

Samenvatting van de standaard Fluor vaginalis (eerste herziening) van het Nederlands Huisartsen Genootschap gaan. Fluorklachten hebben invloed op de seksualiteit en vrouwen kunnen bang zijn dat de klachten door een seksueel overdraagbare aandoening (soa) veroorzaakt worden. Bij de meeste vrouwen die zich bij

Nadere informatie

Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS. Polikliniek Gynaecologie

Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS. Polikliniek Gynaecologie 00 Watercontrastechoscopie, waterecho of SIS Polikliniek Gynaecologie 1 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze

Nadere informatie

Aandoeningen aan de vulva (schaamlippen en clitoris)

Aandoeningen aan de vulva (schaamlippen en clitoris) Aandoeningen aan de vulva (schaamlippen en clitoris) De tekst van deze folder is gebaseerd op de tekst van de brochure Aandoeningen aan de Vulva van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie

Nadere informatie

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018

De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC. 20 januari 2018 De pijn de baas! PhilomeenT M Weijenborg MD PhD, Gynaecoloog LUMC Disclosurebelangen spreker Ervaringsdeskundigen Onderwerpen Langdurige ofwel chronische (buik)pijn(cbp) centraal Feiten Definitie van CBP,

Nadere informatie

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding

Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Richtlijn Multidisciplinaire richtlijn Borstvoeding Onderbouwing Conclusies Bij seksueel actieve moeders die exclusief voeden met de borst (dus niet kolven) en amenorroisch zijn, is de kans op zwangerschap

Nadere informatie

6.6. Boekverslag door M woorden 11 maart keer beoordeeld

6.6. Boekverslag door M woorden 11 maart keer beoordeeld Boekverslag door M. 2160 woorden 11 maart 2005 6.6 102 keer beoordeeld Vak Biologie Wat zijn SOA en hoe kom je eraan? De afkorting SOA staat voor Seksueel Overdraagbare Aandoening. Jaarlijks krijgen ±

Nadere informatie

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans

SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans SOA s een bedreiging voor de seksuele integriteit van jongeren? Lieve Peremans 2 Zijn jongeren van nu at risk? Condoomgebruik stijgt Condoomgebruik eerste contact stijgt Condoomgebruik: niet consistent

Nadere informatie

Aandoeningen van de vulva

Aandoeningen van de vulva Afdeling: Onderwerp: Gynaecologie Aandoeningen van de vulva Inhoudsopgave Inleiding 2 Hoe ziet de vulva eruit? 2 Onderzoek van de vulva door de gynaecoloog 3 Aandoeningen van de vulva en mogelijke behandelingen

Nadere informatie