BESLISBOOM MAAGKLACHTEN
|
|
- Jonas Cools
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 23-1 BESLISBOOM MAAGKLACHTEN 1 e presentatie maagklachten met alarmsymptomen haematemesis, melaena spoedverwijzing mdl arts diensttel: passagestoornis, gewichtsverlies, anaemie, 1 e presentatie > 50ar spoedverwijzing via ZD verkorte toegangstijd 1 e episode, patiënt uit gebied met hoge Hp-prevalentie vóór voorschrijven : Hp-diagnostiek pos 1 e episode maagklachten (< 50 ar) met refluxklachten (zuurbranden, retrosternale pijn) of met ulcus-klachten (pijn in epigastrio, afname na eten) NHG-Standaard: antacidum (2 wk)- H2RA (2 wk)- als binnen 2 wk effect doorbehandeling 4 weken geen effect recidief < 1 ar persisterende klachten (> 2-3 mnd) Hp diagnostiek als pos.: als neg.: duodenoscopie Overige oorzaken b.v. galstenen/obstipatie (opgeblazen gevoel, rommelingen, winderigheid, opboeren, vaak toename na eten anamnese uitdiepen/verdere diagnostiek
2 MAAGKLACHTEN Bij de herziening van deze samenwerkingsafspraak is de herziene NHG-Standaard (nuari 2013) gevolgd. In de standaard wordt bij een eerste episode geen onderscheid meer gemaakt tussen refluxklachten en ulcusklachten omdat het beleid het zelfde is. Er is differentiatie in 1 e klachtenepisode en recidiverende klachten. De verwijzing oesofago-gastro-duodenoscopie in ZorgDomein (1 e lijnsdiagnostiek) sluit aan bij de werkafspraak. Het doel van de werkafspraak blijft afstemming van het beleid in 1 e en 2 e lijn rond diagnostiek en behandeling van maagklachten. Achtergrond informatie Maagklachten worden gedefinieerd als: niet-acute pijn in de bovenbuik en/of zuurbranden, en/of regurgitatie, al of niet in combinatie met misselijkheid of opgeblazen gevoel en snelle verzadiging, met een waarschijnlijke oorzaak in het bovenste deel van het maag-darmkanaal. De prevalentie van Helicobacter pylori is dalende, nu ongeveer 20% (bij maagklachten 30-35%), voornamelijk bij personen uit mediterrane landen. De meerderheid van deze groep heeft geen klachten, 20% van de Hp dragers ontwikkelt een ulcus. Voorkomen: Bij 19 per 1000 patiënten is de diagnose maagpijn, bij 8 per 1000 zuurbranden. Het merendeel (60-70%) van de patiënten met maagklachten heeft functionele maagklachten, 20-25% betreft refluxziekte, ongeveer 5% ulcus pepticum, minder dan 1% een maligniteit. In 2-4% worden galstenen aangetroffen. NSAID gebruik is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van maagklachten. Het voorkomen van NSAID en Ascal geïnduceerd ulcus mt toe. Het aantal maagcarcinomen is niet toegenomen. Er komen in Nederland wel meer Barrett carcinomen voor. Prognose: bij een eerste episode van maagklachten heeft driekwart van de patiënten na een ar, onafhankelijk van de behandeling, weinig of geen klachten meer % van de patiënten met maagklachten wordt ooit verwezen voor endoscopie, 10-15% al direct. 5% wordt direct verwezen voor specialistische diagnostiek en/of behandeling. Chronisch gebruik bij Hp-positieve patiënten is geassocieerd met atrofie van het maagslijmvlies en een grotere kans op maagcarcinoom. Overweeg dus Hp diagnostiek bij persisterende/ recidiverende klachten. BESLISBOOM bij MAAGKLACHTEN Absolute indicatie voor duodenoscopie/verwijzing: 1. haematemesis en melaena: spoedverwijzing naar de maag-darm-leverarts is geïndiceerd. telefoonnummer dienstdoende MDL-arts: (overdag) 2. aanhoudend braken/passagestoornis, gewichtsverlies, anemie en/of 1 e presentatie boven de 50 ar zijn een indicatie voor een spoedverwijzing met verkorte toegangstijd via ZorgDomein. Alarmsymptomen komen voor bij ongeveer 10% van de patiënten met maagklachten in de 1 e lijn. Van deze 10% heeft 6% een carcinoom. 3. controle na aangetoond ulcus ventriculi ter uitsluiting van een carcinoom 4. eerstegraads familielid > 40 ar (of 5 ar voor de leeftijd waarop bij een eerstegraads familielid < 40 ar de diagnose is gesteld) van een patiënt met familiair maagcarcinoom 1 e episode maagklachten zonder alarmsymptomen - Niet-medicamenteuze therapie: stoppen met roken, vermijden prikkelende voedingsmiddelen en dranken, NSAID beleid (profylaxe), zo nodig vermageren en houdingsadvies bij refluxklachten, met name aandacht voor psycho-sociale aspecten (patiënteninfo op (angst, depressie en stress spelen vaak een rol in de beleving en de presentatie van de klachten) 23-2
3 - Medicamenteuze therapie: bij een eerste episode van maagklachten heeft bij de meeste patiënten zuurremmende medicatie de voorkeur boven HP diagnostiek en behandeling Bij een 1 e episode maagklachten kan volgens de NHG-Standaard worden gestart met een antacidum, bij onvoldoende effect een H2 antagonist en bij onvoldoende effect daarvan een protonpompremmer. Men wil op deze wijze onnodig chronisch gebruik van voorkomen. En ook het risico op respiratoire en gastro-intestinale infecties en osteoporose verminderen. In de praktijk zal vaak hoog worden ingezet met een. Bij reflux is een beter. - Helicobacter pylori diagnostiek is aangewezen bij patiënten afkomstig uit mediterrane gebieden met hoge Helicobacter pyloris prevalentie vóór wordt begonnen met een. De aanwezigheid van Hp geeft geen klachten, wel het aanwezige ulcus. Eradicatie dient om problemen te voorkomen. Diagnostiek is geïndiceerd als de behandeling geen effect heeft of als er een recidief optreedt binnen een ar of bij persisterende klachten (2-3 maanden). Stop eerst 2 weken of 24 uur H2 antagonist. Indien Hp positief dan en controle Hp diagnostiek na 6 weken (ook weer eerst stop 2 weken of 24 uur H2RA)). In Friesland Noord wordt de Hp-faeces-antigeen test gebruikt. Deze bij het LVF gebruikte faeces antigeen test is gemakkelijk voor de patiënt, snel en zeer sensitief en zeer specifiek. Eradicatie van Helicobacter Pylori geschiedt met behulp van een zevendaagse trippelkuur met een combinatie van een protonpompremmer en 2 antibiotica (meestal claritromycine en amoxicilline). (zie FROBAZ). - Duodenoscopie: is aangewezen bij patiënten > 50 ar met persisterende of recidiverende klachten als Helicobacter pylori diagnostiek negatief is (via ZorgDomein, 1 e lijnsdiagnostiek Voorafgaand aan scopie: 2 weken te voren en antibiotica 4 weken tevoren stoppen. Om de klachtenperiode tot de scopie te overbruggen kan i.p.v. een Ranitidine worden gegeven. Ranitidine moet dan 3 dagen voor de scopie worden gestopt. Bij extreme angst is sedatie te overwegen, maar dit kan niet bij een 1 e lijns scopie. Reguliere verwijzing is dan nodig. Bij reflux of is het zinnig te weten of er een Barrett oesofagus is. Dat is een goede reden om ook bij patiënten < 50 ar een duodenoscopie aan te vragen. Een reflux dient te worden behandeld met een. Chronisch gebruik Let op bij chronisch gebruik of het gebruik nog geïndiceerd is. Dit i.v.m. het risico op infectie en osteoporose. Veel ouderen gebruiken een bij bepaalde medicatie. Als de medicatie wordt gewijzigd blijft vaak onnodig - het gebruik. Bij stoppen met kan een rebound effect optreden. Dit kan worden voorkomen door een H2- antagonist (Ranitidine) of een antacidum te geven. Maagbescherming Er is indicatie voor maagbescherming bij gebruik van NSAID s en Ascal bij patiënten > 70 ar (zie NHG-standaard). De huisarts geeft ook wel maagbescherming bij jongere patiënten met eerder maagproblemen. Overweeg of NSAID nog nodig is. Indicaties voor gastro-duodenoscopie zijn: - alarmsymptomen - persisterende of recidiverende maagklachten zonder alarmsymptomen bij patiënten > 50 ar - ter controle na aangetoond ulcus ventriculi 8 weken na succesvolle behandeling van Helicobacter pylori ter uitsluiting van een carcinoom - voorkomen van maagcarcinoom bij 1 ste graads familielid - wens tot zekerheid of geruststelling 23-3
4 STROOMSCHEMA na DUODENOSCOPIE Vaak komt de ernst van de klachten niet overeen met de ernst van de. reflux zonder (niet erosieve refluxziekte): zo nodig zuurremming op geleide van de klachten graad A en B: protonpompremmer gedurende 8 weken. Bij onvoldoende effect volgt behandeling met een dubbele dosering gedurende 12 weken. Daarna gebruik on demand. graad C en D: Onderhoudsbehandeling met een protonpompremmer is geïndiceerd. Patiënten met een graad C en D worden door de gastro-enteroloog gecontroleerd. In eerste instantie behandeling met een standaarddosering gedurende 8 weken. Bij onvoldoende effect volgt behandeling met een dubbele dosering gedurende 12 weken en endoscopische eindcontrole. Bij aanwezigheid van een Barrett oesofagus vindt controle door de maag-darm-leverarts om de 2 á 3 ar plaats. Oesofagitis graad A tot D is in oplopende ernst (volgens Los Angeles classificatie) Graad A met erosies Graad B en C met confluorescenties in minder ernstige (B) tot ernstige (C) mate Graad D ulceratie, stenose of Barrett oesofagus niet erosieve refluxziekte Graad A en B (erosieve refluxziekte) Graad C en D (erosieve refluxziekte) : symptomatische behandeling, geen controle; blijft bij huisarts : zo nodig onderhoudstherapie : onderhoudsbehandeling, 1 maal controle (Barrett regelmatige controle); hoort bij gastro-entroloog gastritis/duodenitis: Bij deze maagklachten kan zo nodig als eerste keus een H2-receptor antagonist worden gegeven. Het beeld verklaart vaak niet de klachten. ulcus duodeni: De behandeling bestaat uit Helicobacter pylori en een protonpompremmer gedurende 4 weken. Controle op behandeling. ulcus ventriculi: Hp diagnostiek en indien nodig. Attentie is nodig voor eventueel NSAID gebruik. Ook hier is een protopompremmer gedurende 4 weken aan te bevelen. Controle Hp behandeling. Gastroscopie ter uitsluiting van een carcinoom. Serieuze verdenking op een maligniteit is een indicatie om direct naar de gastro-enteroloog te verwijzen (niet eerst voor endoscopie) 23-4
5 23-5 DUODENOSCOPIE geen afwijkingen reflux zonder graad A + B graad C + D gastritis duodenitis ulcus duodeni ulcus ventriculi maligniteit geen zuurremming zuurremming zo nodig na 2 wk effect onvoldoende: 8 wk dubbele dosering daarna on demand chronisch controle Hpdiagnostiek en Hp controle Hp behandeling Hp-test/ NSAID? controle Hp behandeling + gastroscopie ter uitsluiting carcinoom verwijzing naar 2 e lijn Samenstelling werkgroep: mw. J.H.C. van der Brug, huisarts; dhr. J.W.A. Langendijk, huisarts; dhr. dr. H.J.A. Jebbink, maag-darm-leverarts; mw. G.J. Vermeer, medisch coördinator MCC Leeuwarden september 2005; herziening nuari 2014; gewijzigde samenstelling werkgroep: mw. M.J. van Leeuwen i.p.v. dhr. Langendijk
Regionale Samenwerkingsafspraak Zuidoost Brabant Maagklachten
Regionale Samenwerkingsafspraak Zuidoost Brabant Maagklachten Pagina 1 Achtergrondinformatie Maagklachten worden gedefinieerd als: niet-acute pijn in de bovenbuik of zuurbranden, al of niet in combinatie
Nadere informatieHelicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten
Helicobacter pylori in de nieuwe NHG-Standaard Maagklachten wat u er in 2013 van moet weten Prof. dr. M.E. Numans, huisarts VUmc Amsterdam/UMC Utrecht > LUMC Inhoud Ontwikkelingen Probleempunten bij maagklachten
Nadere informatieMaagklachten. Diagnostiek volgens de NHG standaard
Maagklachten Diagnostiek volgens de NHG standaard Casus 1 Mw. A. González, 42 jarige vrouw met een voorgeschiedenis van astma en multiple sclerose. Sinds 4 maanden wisselende klachten van een opgeblazen
Nadere informatiePreventie maagcomplicaties bij acetylsalicylzuur
Kennislacunes 1. Acetylsalicylzuur en risico op maagcomplicaties (noot 12 en 57) 2. Helicobacter-Pylori prevalentie (noot 13, noot 14, noot 23 en noot 30) 3. Beloop maagklachten in eerste lijn (noot 19)
Nadere informatieMaag- darm- leverziekten september 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Maag- darm- leverziekten september 2013 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Inleiding Deze Interline betreft de werkafspraken Maagklachten en Colon- en rectumonderzoek.
Nadere informatieBovenbuikklachten. Prof. dr. M.E. Numans
3 Bovenbuikklachten Prof. dr. M.E. Numans Iedere huisarts met een normpraktijk van circa 2350 ingeschreven patiënten ziet wekelijks een à twee patiënten met een klacht in de bovenbuik. De helft van hen
Nadere informatieDe casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding.
Casus 12A Fase A Titel Buikpijn Onderwerp Galstenen Inhoudsdeskundige Dr. O.R.C. Busch Technisch verantwoordelijke Drs. R. Sijstermans Opleidingsniveau studenten De casus is bedoeld voor medisch studenten
Nadere informatieNHG-Standaard Maagklachten
M36 NHG-Standaard Maagklachten Derde herziening Numans ME, De Wit NJ, Dirven JAM, Heemstra -Borst CG, Hurenkamp GJB, Scheele ME, Burgers JS, Geijer RMM, De Jongh E. Huisarts Wet 2013;56:26-35. De standaard
Nadere informatieFunctionele dyspepsie
Functionele dyspepsie Maag-, darm- en leverziekten Beter voor elkaar 2 Van uw MDL-arts heeft u te horen gekregen dat u een (functionele) dyspepsie heeft. Om te begrijpen wat deze term precies inhoud en
Nadere informatieMaag-, darm- en leverziekten. Functionele dyspepsie
Afdeling: Onderwerp: Maag-, darm- en leverziekten 1 Van uw MDL-arts heeft u te horen gekregen dat u een (functionele) dyspepsie heeft. Om te begrijpen wat deze term precies inhoud en hoe hiermee om te
Nadere informatieMaagzweer. Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Maagzweer U heeft een maagonderzoek (gastroscopie) gehad, waarbij de arts een maagzweer (ulcus) heeft vastgesteld. In deze folder leest u meer over de oorzaken en behandeling van een maagzweer. Neem altijd
Nadere informatieMultidisciplinaire Richtlijn. Maagklachten
Multidisciplinaire Richtlijn Maagklachten Multidisciplinaire Richtlijn Colofon Multidisciplinaire Richtlijn Maagklachten ISBN 90-8523-013-6 Maagklachten 2004, Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg
Nadere informatieMaagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108
Maagbescherming bij salicylaat-/coxibgebruik 108 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 04-03-2014 Doel Verlagen
Nadere informatieKern: Klager vindt dat verweerder niet adequaat heeft gereageerd op zijn klachten van ongewild gewichtsverlies.
Klachtencommissie Huisartsenzorg Midden-Nederland Uitspraak maart 2013 Kern: De Klachtencommissie constateert dat verweerder onderzoek heeft verricht naar de klachten van klager. Uit de onderzoeken die
Nadere informatieKLACHTEN WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.
MAAG- KLACHTEN WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN APOTHEEK.NL M A A G - KLACHTEN Last van uw maag of een beetje misselijk?
Nadere informatieMaagklachten kunnen worden onderverdeeld in: een vol gevoel/misselijkheid, maagpijn en brandend maagzuur.
Maagklachten Maagklachten Wie kent het niet? Kort na het eten bijvoorbeeld bukken om iets op te rapen, en dan voel je iets van het eten zurig terugkomen. Of je krijgt na een te zware maaltijd een vervelend,
Nadere informatieIntakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie
Intakeformulier Coloscopie & Gastro-duodenoscopie Datum intake: Datum Scopie: Cliëntsticker Indicatie Coloscopie / Gastro-duodenoscopie: Anamnese: Hoelang bestaan de klachten? Heeft u: Ja Nee Toelichting
Nadere informatieBovenbuiksklachten. Waar zit de bovenbuik precies? Slokdarmklachten. Dysfagie. André Smout. slokdarm Pijn in de bovenbuik. diafragma. bovenbuik.
Bovenbuiksklachten Bovenbuiksklachten André Smout Waar zit de bovenbuik precies? Bovenbuiksklachten Slokdarmklachten slokdarm Pijn in de bovenbuik Dysfagie bovenbuik diafragma Snel intredende verzadiging
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Uitspraak Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 17368 5 november 2010 Uitspraak Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg Nr. 2009/172 Beslissing in de zaak onder
Nadere informatieHoofdstuk 1: introductie van het proefschrift
Samenvatting 114 Samenvatting Samenvatting 115 Hoofdstuk 1: introductie van het proefschrift Dit proefschrift beschrijft een aantal studies over patiënten die met maagklachten de huisarts bezoeken. Van
Nadere informatieMaagbescherming bij NSAID-gebruik 107
Maagbescherming bij NSAID-gebruik 107 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 29-05-2013 Doel Verlagen van
Nadere informatieAchtergronden casusschetsen astma/ copd
Achtergronden casusschetsen astma/ copd 7 augustus 2000 Inleiding Dit Interline programma is gemaakt voor groepen die (meer dan) een jaar geleden het longproject hebben gevolgd. Het is gedeeltelijk een
Nadere informatieNAAM VAN HET GENEESMIDDEL: Omeprazole Mylan 10 mg / 20 mg / 40 mg, maagsapresistente capsules, hard.
Verpakkingen Publieksprijs Omnio Andere Remgeld 10 mg x 28 9,18 3,32 3,32 x 56 15,48 2,30 3,83 x 100 21,66 3,58 5,96 20 mg x 14 8,75 3,02 3,02 x 28 13,86 6,55 6,55 x 56 21,95 3,64 6,06 x 100 27,54 4,45
Nadere informatieMaag-, Darm- en Leverziekten Barrett slokdarm
Maag-, Darm- en Leverziekten Barrett slokdarm Aandoening van de slokdarm Maag-, Darm- en Leverziekten Inleiding U heeft een aandoening aan uw slokdarm. U bent daarom verwezen naar de polikliniek Maag-,
Nadere informatieStoppen met maagzuurremmers
Stoppen met maagzuurremmers Beste patiënt Via deze informatiefolder willen we u meer informatie geven over het geleidelijk aan stoppen met maagzuurremmers meer bepaald een specifieke klasse van krachtige
Nadere informatieIs het ureumgehalte bij een patiënt met hematemesis of melena van diagnostisch belang?
Bloedingen in de tractus digestivus : R. Loffeld Casus 1 U heeft dienst en wordt gebeld door een huisarts: Collega, ik stuur u een man van 75 jaar met hematemesis Wat doet u? Patiënt A: tweemaal bloed
Nadere informatieWorkshop voor apothekers en huisartsen. 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld
Workshop voor apothekers en huisartsen 'Zuinig met maagprotectie bij NSAIDgebruik is zuur voor de maag Voorbeeld Programma Maken van de ingangstoets Onderzoeken van PHARMO en Vonkeman Presentatie van regionale
Nadere informatieZORGPRESTATIE OSTEOPOROSE versie 3 mei 2016
ZORGPRESTATIE OSTEOPOROSE versie 3 mei 2016 Doel zorgprestatie Verplaatsing van zorg rond fractuurpreventie van tweede naar anderhalve lijn met als doel een betere compliance en kostenreductie (van zowel
Nadere informatieBuikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts
Buikpijn- een opvlamming? Dr. F.H.J. Wolfhagen, MDL-arts 24 november 2018 IBD en buikpijn Pijn is belangrijk als waarschuwing voor mogelijk schadelijke invloeden Veel voorkomende klacht bij IBD Bij colitis
Nadere informatieHelicobacter pylori ademtest
Helicobacter pylori ademtest Synoniem: 13 C-ureum ademtest, Helicobacter ademtest Afname Deze test wordt afgenomen door een medewerker van het MDL laboratorium. Afname voorkeur: Afname condities: Uitademlucht
Nadere informatieDoen bij Depressie. Module 3 Fase 4 - Behandelen. Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen.
Doen bij Depressie Module 3 Fase 4 - Behandelen Module 3 Medicamenteuze behandeling Bijlage 8 Medicamenteuze behandeling van depressie bij cliënten van verpleeghuizen Protocol gebaseerd op het Addendum
Nadere informatieMaagklachten WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN INFORMATIE
Maagklachten WAT ZIJN MAAGKLACHTEN WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN INFORMATIE VRAAG OVER UW MEDICIJNEN? WWW.APOTHEEK.NL MAAGKLACHTEN LAST
Nadere informatieAanpak schildklierfunctie stoornissen anno dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD
Aanpak schildklierfunctie stoornissen anno 2017 dr. MC Blonk, internist-endocrinoloog, MD, PhD Schildklierfunctiestoornissen Hyperthyreoïdie Subklinische hyperthyreoidie Hypothyreoïdie Subklinische
Nadere informatieMAAGKLACHTEN SOORTEN MAAGKLACHTEN
MAAGKLACHTEN Last van uw maag of een beetje misselijk? Vaak weet u meteen de oorzaak. Het eten was te vet, te veel koffie genomen of een glaasje te veel gedronken. Maar ook andere factoren kunnen maagklachten
Nadere informatieDe casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de opleiding.
Casus 16A Fase A Titel Buikpijn Onderwerp Chronische buikpijn door schoolfobie Auteur Drs. R. Sijstermans Opleidingsniveau studenten De casus is bedoeld voor medisch studenten in de doctoraalfase van de
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen
Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom
Nadere informatieMevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.
Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?
Nadere informatieOnderzoek van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm
Onderzoek van de slokdarm, maag en twaalfvingerige darm Oesofago-gastro-duodeno-scopie Endoscopie afdeling Uw behandelend arts heeft voorgesteld bij u een oesofago-gastroduodeno-scopie te doen. Bij dit
Nadere informatieLaparoscopisch, andere oorzaken klachten beter op te sporen en eventueel te behandelen, minder pijn/minder wondinfectie
Voorlopige antwoorden Toets Stofwisseling 2 2012 VRAAG 1 1. Eisprong/Ovariële bloeding 2.Torsie ovarium(cyste) Bloed prikkelt peritoneum, ischemie door draaiing orgaan Hoogste waarde CRP: appendicitis
Nadere informatieVoorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma
Voorbeeld consultatieaanvraag: expertteam COPD/Astma Veel praktijken weten het expertteam te vinden wanneer zij specialistische vragen hebben met betrekking tot de behandeling van een patiënt met Diabetes
Nadere informatieREUMATOLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
REUMATOLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN April 2004 Inleiding De werkafspraak Reumatologie is in 2004 gepubliceerd, aansluitend op de bestaande NHG standaard en
Nadere informatieCardiologie. Verder na het hartinfarct.
Cardiologie Verder na het hartinfarct. Machiel van de Wetering Sylvia de Waal 18-3-2014 presentatie 1 inleiding 2 Richtlijn/protocol aan de hand van voorbeelden 3 samenvatting / discussie inleiding - Informatieoverdracht
Nadere informatieDe Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen
De Kindercarrousel voor huisartsen en kinderartsen 15-05-2013 Workshop Urineweginfecties bij kinderen Mijke Breukels, kinderarts Nicolien de Bie, huisarts Leerdoelen ס Definities (recidiverende UWI s,
Nadere informatieDieetadviezen bij maagklachten
Dieetadviezen bij maagklachten Diëtetiek 1 Bereikbaarheid Afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk Telefoon: (076) 595 21 55 / (076) 595 10 00 Locatie Molengracht Telefoon: (076) 595 43
Nadere informatieSomatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold
Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Begripsbepaling De werkgroep hanteert het NHG Standpunt. Kwetsbare ouderen zijn: ouderen met complexe problematiek, die diverse aandoeningen hebben
Nadere informatieMAGMA RICHTLIJNEN. Goed voor de maag. Bewaardossier voor de huisarts. Tijdschrift van het Nederlands Genootschap van Maag-Darm-Leverartsen
Jaargang 10 Nummer 1 Tijdschrift van het Nederlands Genootschap van Maag-Darm-Leverartsen Maart 2004 MAGMA O N S B I N N E N S T E B U I T E N RICHTLIJNEN Goed voor de maag Bewaardossier voor de huisarts
Nadere informatieDe RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand
De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD
Nadere informatiePERIFEER ARTERIEEL VAATLIJDEN
PERIFEER ARTERIEEL VAATLIJDEN Patiënt met mogelijk perifeer arterieel vaatlijden Huisarts - anamnese, lichamelijk onderzoek, EAI - inventarisatie cardiovasculaire risicofactoren /behandeling - stadium
Nadere informatieElke tablet bevat: 20 mg esomeprazol als esomeprazol magnesium(amorf) Hulpstoffen gekend effect: Elke tablet bevat ook maximaal 27,45 mg sucrose.
NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Esomeprazole Apotex 20 mg maagsapresistente tabletten Esomeprazole Apotex 40 mg maagsapresistente tabletten KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat: 20 mg
Nadere informatiePrikkelbare Darm Syndroom
Prikkelbare Darm Syndroom Prikkelbare Darm Syndroom Te behandelen of behelpen? Synoniemen Prikkelbare darm syndroom Irritable bowel syndrome Spastische dikke darm Spastisch colon Definitie Chronische buikpijn
Nadere informatieMedische Publieksacademie
Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant Dinsdag 20 januari 2015 Welkom! #mclmpa 1 Programma 19:30 Welkom door moderator Hans Willems, redacteur gezondheidszorg Leeuwarder
Nadere informatieBetreft: MedicomSmart
1 Overzicht van de kennisregels Overzicht van de kennisregels die door Health Base opgesteld zijn voor MedicomSmart. Elke kennisregel staat voor een beslisboom met 1 of meerdere uitkomsten. Deze uitkomsten
Nadere informatieOorzaken Diagnose stellen Medische behandeling
Prikkelbare darm Een prikkelbare darm is een onschuldige darmaandoening, die wel veel lichamelijke klachten kan geven. Men spreekt niet van een ziekte omdat een prikkelbare darm niet samengaat met zichtbare
Nadere informatieALGEHELE SAMENVATTING VAN DE WETENSCHAPPELIJKE BEOORDELING VAN PROTIUM EN VERWANTE NAMEN (ZIE BIJLAGE I)
BIJLAGE II WETENSCHAPPELIJKE CONCLUSIES EN REDENEN VOOR DE WIJZIGING VAN DE SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN, DE ETIKETTERING EN DE BIJSLUITER, OPGESTELD DOOR HET EMEA 20 WETENSCHAPPELIJKE CONCLUSIES
Nadere informatiePDS B e l a n g e n v e r e n
r a b l D e PDS B e l a n g e n v e r e n r m S y n d r o a o m i g e i n g k k i r P Maagproblemen (in verband met PDS) Maagproblemen Het Prikkelbare Darm Syndroom (PDS, spastische darm) is een functionele
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Maagslijmvliesontsteking
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Maagslijmvliesontsteking Deze brochure is ontwikkeld door de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse
Nadere informatieMevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking.
Casusschets 1 Mevrouw B., 72 jaar, komt bij u omdat ze in de Libelle iets heeft gelezen over botontkalking. Vraag 1: welke anamnestische punten zijn van belang om al dan niet tot een DEXA over te gaan?
Nadere informatieRichtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 jaar
Richtlijnen Richtlijn Gastro-oesofageale reflux(ziekte) bij kinderen van 0-18 ar Marc A. Benninga, Marjolein Y. Berger, Leonie M.A.J. Venmans en Merit M. Tabbers + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geskd.
Nadere informatiePlexus Coeliacus blokkade Behandeling van pijn bij kanker bij het Pijnbehandelcentrum
Plexus Coeliacus blokkade Behandeling van pijn bij kanker bij het Pijnbehandelcentrum Albert Schweitzer ziekenhuis oktober 2012 pavo 0803 Inleiding Uw behandelend arts heeft met u besproken dat u in aanmerking
Nadere informatieInwendige geneeskunde. Gastroscopie
Inwendige geneeskunde Gastroscopie Inleiding Uw arts heeft voorgesteld om bij u een gastroscopie te laten doen. Dit is een onderzoek, waarbij met een kijkinstrument, de gastroscoop, de binnenkant van uw
Nadere informatiePlexus Coeliacus blokkade. Behandeling van pijn bij kanker bij het Pijnbehandelcentrum
Plexus Coeliacus blokkade Behandeling van pijn bij kanker bij het Pijnbehandelcentrum Inleiding Uw behandelend arts heeft met u besproken dat u in aanmerking komt voor een Plexus Coeliacus blokkade. In
Nadere informatieRANITIDINE DRANK 15 MG/ML ALCOHOLVRIJ
RANITIDINE DRANK 15 MG/ML ALCOHOLVRIJ 1 Werking en toepassingen Wat doet dit medicijn en waarbij wordt het gebruikt? De werkzame stof in Ranitidine drank is ranitidine hydrochloride. Ranitidine is een
Nadere informatieDe Overgang: een opvlieger waard?
De Overgang: een opvlieger waard? Cécile Romans Huisarts Neerbeek Kaderarts Urogynaecologie Definitie n Menopauze: laatste bloeding n Climacterium/peri-menopauze/overgang: fase met symptomen van dalend
Nadere informatieUROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
1 april 2003 herzien maart 2004 UROLOGIE ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Casusschets 1 Zie Werkafspraak Pijnloze Hematurie onder Microscopische hematurie Antwoord:
Nadere informatieOsteoporoseprofylaxe bij corticosteroïdgebruik
Osteoporoseprofylaxe bij corticosteroïdgebruik 101-106 Deze Medisch Farmaceutische Beslisregel (MFB) is ontwikkeld door de KNMP en Health Base, in samenwerking met de Expertgroep MFB. Datum 27 mei 2013
Nadere informatieTRANSMURAAL PROTOCOL DIEPE VENEUZE TROMBOSE
TRANSMURAAL PROTOCOL Inleiding De incidentie van diepe veneuze trombose () is ongeveer 2 per 1.000 patiënten per jaar. Voor longembolie gelden vergelijkbare getallen. De huisarts wordt dan ook niet vaak
Nadere informatieDisclosure. Wat steekt u op. Waar denkt u over na. Rode vlaggen en co-morbiditeit bij COPD INLEIDING HET IS ZWARTWIT EN HET LOOPT IN DE WEI
Disclosure Rode vlaggen en co-morbiditeit bij COPD Geen belangenverstrengeling voor deze presentatie Hans Sportel, huisarts Ruurlo Waar denkt u over na Wat steekt u op Dyspnoe en haar DD COPD en co-morbiditeit
Nadere informatieUitgebreid bloed- of fecesonderzoek bij maagklachten, gericht op voedselallergie is geen te verzekeren prestatie
Onderwerp: Uitgebreid bloed- of fecesonderzoek bij maagklachten, gericht op voedselallergie is geen te verzekeren prestatie Samenvatting: Soort uitspraak: Datum: 28 februari 2007 Uitgebracht aan: De vraag
Nadere informatieFries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels
Fries Wisselprotocol CVRM Auteurs: Wim Brunninkhuis, Martinus Fennema en Froukje Ubels, November 2014 Beheerder: Froukje Ubels Basis Educatie Leefstijloptimalisatie: o matig alcoholgebruik o bewuste voeding
Nadere informatieAnalyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen
Dr. M.E. Hamaker Klinisch geriater mhamaker@diakhuis.nl Analyse en behandeling bij verdenking op maligniteit bij de oudste ouderen Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieProgramma. Stelling. Doel. Inleiding. Wim Dijken: Psychiater Manager zorg Indigo Haaglanden
Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Zie hieronder Bedrijfsnaam Sponsoring Pfizer Wim Dijken: Psychiater Manager zorg
Nadere informatieAstma & COPD Uitgangspunten LTA en locale werkafspraak: Controle-eis LTA: Diagnostiek astma/copd (door huisarts) Controle bij astma en COPD
Astma & COPD Uitgaande van de Landelijke Transmurale Afspraak (LTA) Astma & COPD van 2002 (coproductie NHG: Nederlands Huisartsen Genootschap en NVALT: Nederlandse Vereniging voor Artsen voor Longziekten
Nadere informatieThioguanine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
Thioguanine Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa 2 Uw MDL-arts heeft u 6-Thioguanine (merknaam Thiosix) voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Om dit medicijn
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Helicobacter pylori in the critically ill patient van der Voort, P.H.J. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Helicobacter pylori in the critically ill patient van der Voort, P.H.J. Link to publication Citation for published version (APA): van der Voort, P. H. J. (1999).
Nadere informatieDoor dwang gegijzeld. (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen. Roos C. van der Mast
Door dwang gegijzeld (Laat-begin) obsessieve-compulsieve stoornis bij Ouderen Roos C. van der Mast OCS bij ouderen De obsessieve-compulsieve stoornis is een persisterende en stabiele diagnose die zelden
Nadere informatiePharmacoeconomic analysis of proton pump inhibitor therapy and interventions to control Helicobacter pylori infection Klok, Rogier Martijn
University of Groningen Pharmacoeconomic analysis of proton pump inhibitor therapy and interventions to control Helicobacter pylori infection Klok, Rogier Martijn IMPORTANT NOTE: You are advised to consult
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Functionele maagklachten
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Functionele maagklachten De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieSamenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie
Samenvatting van de richtlijn erfelijke darmkanker, revisie WKO 3 sept Uitgangspunt richtlijn Welke aanbevelingen over genetische counseling en diagnostiek, preventie, surveillance, behandeling voor mensen
Nadere informatieKinderen met hardnekkig druk gedrag
Interline Achtergronden casusschetsen Kinderen met hardnekkig druk gedrag Versie 15 juli 2002 Casusschets 1 Vraag 1: Vooral druk en beweeglijk (3), + concentratieproblemen (1). Zie diagnostiek, obligate
Nadere informatieOok met mìnder medicijnen minder zuur
Maagzuurremmers Ook met mìnder medicijnen minder zuur Brandend maagzuur, zure oprispingen, een opgeblazen gevoel. Vaak nemen deze klachten al af als u uw voeding en leefgewoonten aanpast. Zijn de klachten
Nadere informatieBarrett-slokdarm. onderzoek en behandeling
Barrett-slokdarm onderzoek en behandeling Wat is een Barrett-slokdarm? Een Barrett-slokdarm is een aandoening van het onderste deel van de slokdarm waarbij het slijmvlies (de bekleding van de slokdarm)
Nadere informatieInformatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen. Functionele maagklachten
Informatie van de Maag Lever Darm Stichting en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen Functionele maagklachten De Maag Lever Darm Stichting heeft deze brochure met de grootst mogelijke zorgvuldigheid
Nadere informatieWERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN
WERKAFSPRAKEN OVER COMMUNICATIE ROND KWETSBARE OUDEREN Begripsbepaling De werkgroep hanteert het NHG Standpunt. Kwetsbare ouderen zijn: ouderen met complexe problematiek, die diverse aandoeningen hebben
Nadere informatieENDOSCOPIE. Barrett-slokdarm ONDERZOEK
ENDOSCOPIE Barrett-slokdarm ONDERZOEK Barrett-slokdarm De slokdarm is aan de binnenkant bekleed met slijmvlies. Bij u is dit slijmvlies veranderd, doordat er regelmatig maagzuur in uw slokdarm omhoog komt.
Nadere informatieBeleid bij klachten mamma
Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012-2013) Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij vrouwen tussen de 40 en 49 jaar sterk toegenomen.
Nadere informatieAzathioprine. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa
Azathioprine Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa 2 Uw maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) heeft u azathioprine (merknaam Imuran ) voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Crohn of
Nadere informatieNOAC BEHANDELING EN BEGELEIDING. Stappenplan (uitgebreide versie) Stap Verantwoordelijk Opmerkingen. HA / Specialist
NOAC BEHANDELING EN BEGELEIDING Stappenplan (uitgebreide versie) HA=huisarts S=Specialist TD= Trombosedienst A=Apotheker Stap Verantwoordelijk Opmerkingen 1 Verdenking non-valvulaiir atriumfibrilleren.
Nadere informatieZorg bij maagklachten en misselijkheid
Zorg bij maagklachten en misselijkheid Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer moet je een arts raadplegen 5 Voorkomen van maagklachten 6 Wat kun je er zelf aan doen 6 Geneesmiddelen
Nadere informatieBehandeling van het ganglion van Gasser
Pijncentrum Behandeling van het ganglion van Gasser Methode volgens Sweet Inleiding Op het pijncentrum is met u besproken dat de pijnklachten van de aangezichtszenuw (nervus trigeminus) behandeld gaan
Nadere informatieZelfzorg Info: jouw vaknieuws!
Zelfzorg Info: jouw vaknieuws! Het is weer tijd voor de maandelijkse Zelfzorg Info! Deze maand is het thema Maagklachten. anaf 6 oktober organiseert het CBD een voorlichtingscampagne over maagklachten,
Nadere informatiePrednison (corticosteroïden)
Prednison (corticosteroïden) Uw behandelend maag-darm-leverarts heeft u Prednison voorgeschreven in verband met een ontstekingsziekte van de darm. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft
Nadere informatieInformatiebrochure. 24-uur ph-metrie - impedantiemeting. I Autonome verzorgingsinstelling
Informatiebrochure 24-uur ph-metrie - impedantiemeting I Autonome verzorgingsinstelling IIInhoudsopgave Inhoud van deze brochure: 1 Wat is een 24-uur ph-metrie - impedantiemeting en hoe gebeurt de meting?
Nadere informatieMaagklachten en misselijkheid. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg
Maagklachten en misselijkheid Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Maagklachten 3 Klachten en symptomen 3 Oorzaken 4 Wanneer arts raadplegen 5 Voorkomen
Nadere informatieSTAPPENPLAN SLAAPSTOORNIS IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN SLAAPSTOORNIS IN DE EERSTE LIJN Herkennen en behandelen van slaapstoornissen bij ouderen. STAP 1: Screenen op slaapstoornis (kruis aan). 1a. Ervaart u problemen met slapen? 1b Heeft u de afgelopen
Nadere informatieBehandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker. Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum
Behandelmogelijkheden bij Gastrointestinale kanker Jan Ouwerkerk Research Coördinator Oncologie Leids Universitair Medisch Centrum pidemiology: Estimated New Cancer Cases,* United States, 1999 Prostate
Nadere informatieUROLOGIE achtergronden casusschetsen
UROLOGIE achtergronden casusschetsen 1 Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. 1 april 2003 herzien maart 2004 Casusschets 1 UROLOGIE ACHTERGRONDEN
Nadere informatie1 Beleid bij klachten mamma
1 Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012-2014) In samenwerking met Mw. Dr. E. Paap, LRCB Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij
Nadere informatieOverzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018)
Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018) Klinische verschijnselen Aspecifieke klachten en symptomen bij kwetsbare ouderen kunnen niet worden toegeschreven aan een
Nadere informatie14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012)
14Beleid bij klachten mamma Rubriekhouder: Mw. Dr. M. Hooiveld, NIVEL (2012) Inleiding De afgelopen jaren is het aantal nieuwe diagnoses van borstkanker bij vrouwen tussen de 40 en 49 jaar sterk toegenomen.
Nadere informatie