De granulometer. Is de granulometer een effectief meetinstrument voor wond heling van patiënten? Iris van Rijnbach

Transcriptie

1 De granulometer Is de granulometer een effectief meetinstrument voor wond heling van patiënten? Iris van Rijnbach

2 Voorblad Naam: Iris van Rijnbach Studentnummer: Groep_LV14-4AGZ5 Opleiding: hbo-verpleegkunde Instelling: Hogeschool van Amsterdam Datum: november 2014 Stage instelling: Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Stage afdeling: A5 Vaatchirurgie Stagebegeleider: Marijke Kuijper Stagedocent HvA: Caroline Roberts- Quast Werkbegeleiders: Anne-Marie Heijboer en Veralie de Langen Studiegidsnummer: 4512SBVEOP 1

3 Inhoudsopgave Introductie 3 Praktijksituatie 4 Methode 4 Huidige situatie 4 Knelpunten 4 Wat is de granulometer? 5 Hoe werkt de granulometer? 5 De granulometer op A5 7 Conclusie: aan te bevelen? 8 2

4 Introductie Op de afdeling vaatchirurgie hebben veel verpleegkundigen te maken met wonden. Complexe en grote wonden, waar veel verpleegkundige zorg en kennis bij komt kijken. Patiënten op deze afdeling hebben soms diabetes of een verslechterde vaatfunctie, waardoor de wond genezing vertraagd kan zijn. 1 Bij de kwaliteit van wond zorg wordt rekening gehouden met verschillende aspecten. Niet alleen met het verbinden ervan en het wondmateriaal, maar ook met het meten van de wondgenezing. Het meten van de wond genezing is heel belangrijk om de juiste methode en het juiste materiaal te kiezen. Daarnaast kan men beter een inschatting van opname duur maken en inventariseren of er wel sprake is van vooruitgang. 2 Het meten van de wond kan op verschillende manieren. Men kan de oppervlakte en diepte meten door middel van een wond liniaal. De pijngraad van de wond wordt gemeten door middel van de VAS score. In het EVD is een tabblad wond zorg, waar verschillende aspecten van de wond worden geëvalueerd, waaronder de wondranden en de kleur van de wond. De kleur van de wond wordt aangeduid in procenten, bijvoorbeeld 50% rood, 40% geel en 10% zwart. Wat ik wil gaan beschrijven in deze opdracht, is het meten van de wond granulatie. Oftewel de weefsel heling van de wond. Deze opdracht brengt de huidige situatie en de knelpunten van de afdeling in kaart. Op dit moment wil de afdeling een nieuw meetinstrument implementeren, namelijk de granulometer, wat ontworpen is door Meir Cohen. Deze opdracht zal beschrijven wat de granulometer is en of het effectief zal zijn voor de afdeling. 3

5 De praktijksituatie Methode Om de praktijksituatie in kaart te brengen, heb ik veel geobserveerd naar de werkwijze op de afdeling. Daarnaast heb ik een enquête afgenomen bij de verpleegkundigen van de afdeling. De enquête kunt u vinden in de bijlage. Mijn observaties zal ik onderbouwen met de uitslagen van de enquêtes. Er zijn enquêtes ingevuld onder 26 verpleegkundigen en 3 studenten. Het invullen van de enquêtes heeft wat beperkingen met zich meegebracht. Aller eerst is de enquête opgesteld door één persoon, waardoor de vragen beïnvloedt kunnen zijn door de gewenste uitkomst. Daarnaast heeft het twee weken geduurd voordat er 8 van de 27 enquêtes ingevuld waren, door middel van persoonlijk aanspreken heb ik ervoor kunnen zorgen dat ik 14 ingevulde enquêtes had. Er zijn een aantal collega s met ziekteverlof of reizen, hierdoor zijn enkele enquêtes oningevuld gebleven. De enquête bestaat uit zes vragen. De eerste vier vragen hebben keuze antwoorden. Hierdoor krijg ik een duidelijk overzicht van de situatie. De onderwerpen die hier betrekking op hebben zijn: het huidige meetinstrument, meet frequentie, documentatie, interpretatie. De laatste twee vragen zijn open. Dit heb ik gedaan zodat er ruimte is om aanvullingen op te schrijven. Het is een mogelijkheid dat er knelpunten zijn die iemand anders ervaart als knelpunten, maar ik niet. Wanneer ik alleen gesloten vragen zou stellen, zou er geen ruimte zijn om overige knelpunten aan te kaarten. Huidige situatie Op dit moment wordt de wond granulatie het meest gemeten door middel van rapporteren onder het kopje wond zorg. Op de tweede plaats staat het tabblad wond zorg. Hierin wordt de wond granulatie aangegeven in drie kleuren en percentages. Er wordt ook aangegeven in de enquête dat er nog helemaal geen sprake is van een concreet meetinstrument. Het meten van de wond neemt weinig tijd in beslag. De knelpunten Het rapporteren onder het kopje wondzorg wordt door sommige verpleegkundigen als subjectief beschouwd. Meestal komt hun interpretatie overeen met die van de vorige verpleegkundige, maar niet altijd. Er wordt door meerdere verpleegkundigen gevraagd om eenduidigheid in het rapporteren over de wond. Doordat de documentatie van de wond door iedereen anders wordt genoteerd, wordt het vaak ook als onvolledig beschouwt. Pillen at al. beschrijft ook het belang van een gestandaardiseerd meetinstrument en een gemeenschappelijke taal. Wat betreft de tijdsbelasting van het 4

6 beoordelen van de wond, ziet geen verpleegkundige problemen. Momenteel neemt het weinig tijd in beslag (observeren) en het wordt als een belangrijk aspect beschouwt. 3 De granulometer Wat is de granulometer precies? Meir Cohen heeft de granulometer bedacht, hij heeft hier een artikel over geschreven wat duidelijk beschrijft wat de granulometer precies is. In een zin: het is een acht-schalig meetinstument, dat de wond meting preciezer en meer gestandaardiseerd maakt. De granulometer heeft acht schalen, elke schaal heeft een foto wat weergeeft hoe de granulatie is. 1. Necrotisch 2. Bleek: levensvatbaarheid waarschijnlijk. 3. Bleek/rozig: mogelijkheid tot granulatie. 4. Rozig: goede granulatie. 5. Rozig/rood: granulatie is zeker. Graad 6, 7, en 8 is een rode wond, waarbij 8 een diep rode wond is met goede granulatie. 2 Hoe werkt de granulometer? De granulometer kan gebruikt worden voor dezelfde patiënt, maar niet voor verschillende patiënten. Dit in verband met hygiënische redenen. Soms is er ook een bacterie in de wond, overdraging hiervan moet voorkomen worden. De granulometer wordt naast de wond gehouden, dan observeert de verpleegkundige welke graad het meest overeen komt. 5

7 Dit is een voorbeeld van een goed doorbloede wond, graad acht. Rozig/rood, granulatie is zeker. Graad 5. Hierboven worden twee voorbeelden weergegeven. Het kan voorkomen dat de wond bovenin een andere granulatie heeft dan onderin, daarom is eigen observatie altijd belangrijk. Nadat de verpleegkundige de granulometer naast de wond heeft gehouden, heeft zij een conclusie gemaakt, graad 5. Dit wordt genoteerd op de daarvoor bestemde plek in het elektronisch patiënten dossier. Doordat het een objectief instrument is, zal de volgende verpleegkundige dezelfde conclusie trekken. Het meest ideaal is dat de wond van een patiënt frequent gemeten wordt met de granulometer. Zo kan er een goed verschil gezien worden in wond granulatie recent ten opzichte van een paar dagen terug. 2 6

8 De granulometer op A5 Zal de granulometer de afdeling kunnen helpen voor het meten van wondgranulatie? Nadat de knelpunten zijn vernoemd en de granulometer uitgelegd, zal ik hier beschrijven of de granulometer toepasbaar is op de afdeling. Dit is nadat er verdieping is gezocht in de literatuur, een van de belangrijkste vragen. Een meetinstrument kan in de theorie nog zo goed werken, maar in de praktijk door belemmeringen of knelpunten toch niet functioneren. De granulometer is voor iedere verpleegkundige goed te begrijpen. Met een korte uitleg, zullen er weinig misverstanden ontstaan tijdens de zorg. Naast dat de granulometer makkelijk te implementeren is, is het ook kost besparend. Met de huidige bezuinigingen in de zorg, is dit geen grote financiële uitgave. Het is van klein formaat en goedkoop materiaal. Wat ook altijd een belangrijk punt blijft onder verpleegkundigen, is tijd besparing. De granulometer kost weinig tijd, doordat het makkelijk te pakken is, snel te vergelijken en weinig documentatie kost. Hoe ik het voor mij zie op de afdeling A5, is dat deze wond meting gedaan wordt op maandag en donderdag. Tegelijkertijd met het uitpakken van de wonden, kan de granulometer ernaast gehouden worden. Wond granulatie zal niet dagelijks gemeten hoeven te worden, er zal dan weinig verschil worden opgemerkt van dag tot dag. De verpleegkundige zal de granulometer kunnen vinden in de wondkar. Het zijn papieren meters, die weg gegooid kunnen worden na gebruik. Nadat de wond vergeleken en gemeten is, zal dit worden genoteerd in het EVD. Granulatie: graad 5. De granulometer zorgt voor standaardisatie. Met standaardisatie zorgt men ervoor dat men één taal spreekt, een knelpunt wat eerder is benoemt. De valkuil van standaardisatie daarentegen, is dat uitzonderingen en afwijkingen vaak niet benoemt worden. Daarom, zoals eerder beschreven, blijft eigen observatie belangrijk. Als er een heel klein necrotisch stukje in de wond zit, zal de wond niet graad 1 krijgen. Ook is het belangrijk te onthouden dat de granulometer alleen de wond granulatie meet, dus niet hoeveelheid wondvocht, wondranden of wondgrootte. 7

9 Conclusie: aan te bevelen? De literatuur benoemt de voordelen van dit meetinstrument. Het is objectief en eenduidig. Gezien de toepasbaarheid, denk ik dat de granulometer goed te implementeren valt op de afdeling A5. Het is goedkoop, makkelijk en tijd besparend. Uiteraard zit aan ieder instrument knelpunten, daarom blijft eigen observatie belangrijk. Standaardisatie kan veroorzaken dat er niet meer gedetailleerd wordt gekeken naar de wond, dit blijft belangrijk. Maar wond granulatie is nog steeds één van de meest belangrijke punten voor het beoordelen van de wond. Ik denk dat dit heel bruikbaar is voor verpleegkundigen en veel toevoeging kan bijbrengen in de beoordeling van wond heling. Literatuur 1 J.C.M. Meijers. Wondgenezing bij diabetes type 2 verder onderzocht. Internet site diabetes fonds. Beschikbaar via: Geraadpleegd 2014 oktober M.D. Cohen et al. The Granulometer A pocket scale for the assesment of wound healing. 1998: Lippincott-Raven Publishers: p Pillen et al. Assessment of wound healing: validity, reliability and sensitivity of available intruments. Wound practice and research 2009: volume 17 number 4: p