INSPRAAKNOTITIE. Voorstellen Openbaar Vervoer Dienstregeling Vrijgegeven voor Inspraak in Dagelijks Bestuur 22 Februari 2012

Transcriptie

1 INSPRAAKNOTITIE Voorstellen Openbaar Vervoer Dienstregeling 2013 Vrijgegeven voor Inspraak in Dagelijks Bestuur 22 Februari 2012 Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

2 Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

3 Inhoudsopgave 1. Samenvatting 2. Toelichting op de bezuinigingstaakstelling 2.1 Bezuinigingen 2.2 Effect bezuinigingen in dienstregeling Uitdaging zoektocht dienstregeling Rapporten Ministerie I&M 2.5 Leidraad bij de Bezuinigingen 3. Procedure voorstellen dienstregeling Relatie met aanbesteding concessie Bus Stad 3.2 Procedure tot vaststelling dienstregeling Leidraad bij zoektocht bezuinigingsmogelijkheden dienstregeling Inleiding 4.2 Uitgangspunten 4.3 Zoeken naar bezuinigingen in het OV aanbod 4.4 Gevolgen voor de reiziger 4.5 Werken aan (OV) infrastructuur in periode Relatie met collega concessieverleners PZH en SRR 4.7 Voorzieningen bij het OV 4.8 Alternatieve vervoersystemen 4.9 Ruimtelijke ontwikkelingen 4.10 Leeswijzer uitwerking voorstellen dienstregeling Zoetermeer 5.1 Voorstel wijzigen dienstregeling RR RR3 knippen in de avonduren en op (zaterdag en) zondag RR3 op avond/(zaterdag)/zondag om en om door de Krakeling 5.2 Opheffen van de buslijnen 74 en Lijnvoering van SRR/Qbuzz en PZH/Connexxion in Zoetermeer 6. Delft 6.1 Inkorten tramlijn 19 tot tailtrack Nieuwe Plantage 6.2 Stadslijnen 80 en 81 tussen Station en Ikea 6.3 Wijzigingen in het busnet op het traject Station - Tanthof 6.4 Traject Station - Emerald/Ruyven 7. Den Haag 7.1 RR3 knippen in de avonduren en op (zaterdag en) zondag 7.2 RR3 op avond/(zaterdag)/zondag om en om door de Krakeling 7.3 Omleiding lijn 17 ivm werkzaamheden Noordwal/Veenkade (en NRR) 7.4 Opheffen van tramlijn Inkorten tramlijn 19 tot Delft, Nieuwe Plantage 7.6 Opheffen van buslijn Inkorten lijn 26 tot Leyenburg; routewijziging lijn Strekken route lijn 21; lijn 26 eindpunt in Houtwijk 7.9 Schaven in dienstregelingen stadslijnen Bus 7.10 Halte Buitenhof vervalt (buslijnen 22 en 24) Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

4 8. Leidschendam Voorburg 8.1 Omruilen eindpunten tramlijnen 2 en Andere voertuigen op tramlijn Overige voorstellen 9.1 Lijn 27 Den Haag Leyenburg Wateringen vervalt 9.2 Lijn 30 route strekken in Hoornwijk en Plaspoelpolder 9.3 Lijn 31/35 wijziging dienstregeling in avonduren 9.4 Lijn 38 route, inzet materieel en vervallen trajectdeel 9.5 Lijn 50 dienstregeling vakantieperiode 9.6 Lijn 60 trajectdeel Nootdorp Leidschenveen C vervalt 9.7 Lijn 69 Station Delft TU wijziging dienstregeling 9.8 Lijn 70 Stadsdienst Zoetermeer wijziging dienstregeling 9.9 Lijn 86 Naaldwijk Schiedam wijziging dienstregeling 9.10 Lijn 121 Delft Station Pijnacker Zoetermeer CW: wijziging dienstregeling 9.11 Lijn 130: wijziging dienstregeling 9.12 Lijn 421 halte Westerhonk vervalt; wijziging dienstregeling 9.13 Lijn 468 zomerdienst Wassenaar Duinrell Strand vervalt 10. Overzicht van de voorstellen RR/Tram en Bus Bijlage 1: Overzicht van ontvangen reacties op de uitvraag van wensen en voorstellen tot bezuinigingen in de OV dienstregeling Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

5 Voorwoord Het openbaar vervoer in Stadsgewest Haaglanden is over het algemeen genomen robuust en goed. De reiziger waardeert het openbaar vervoer positief en geeft daar gemiddeld een ruime 7 voor. Ook uit verschillende onderzoeksrapporten die in opdracht van het Rijk zijn opgesteld blijkt dat het openbaar vervoer in deze regio van een goede kwaliteit is. Ondanks de goede resultaten wordt Haaglanden door het Rijk toch een forse bezuiniging opgelegd voor de komende jaren. In 2012 is daarmee een eerste stap gemaakt. Door bezuinigingen op het voorzieningenniveau zijn we er dat jaar in geslaagd de door het ministerie van Infrastructuur & Milieu opgelegde taakstelling te realiseren. Voor de jaren 2013 en 2014 is de bezuiniging die het Rijk aan Haaglanden oplegt 25 mln per jaar. Daarvan wordt 13 mln Haaglanden uit het OV budget opgebracht. Met aftrek van de in 2012 bereikte structurele besparing van 6 mln betekent dit dat er nog voor zo n 7 mln aan extra besparingen moet worden gezocht. Een hele opgave uiteraard. Na verschillende onderzoeken naar de invulling van deze bezuinigingstaakstelling is Haaglanden tot de conclusie gekomen dat hier een aantal mogelijkheden voor open staan. In de eerste plaats moet er gestreefd worden naar een nog meer efficiënte bedrijfsvoering van de vervoersbedrijven. Er loopt een aanbesteding van de concessie Stad Bus. De uitkomst daarvan zal naar verwachting niet leiden tot lagere kosten voor deze concessie. In de tweede plaats is Haaglanden van plan via een aanpassing van de OV-tarieven de kaartopbrengsten te verhogen. Er wordt momenteel druk onderzocht op welke wijze dit het meest evenwichtig kan worden uitgevoerd. Deze aanpassingen van de tarieven moeten leiden tot een besparing van 3 mln. Een en ander betekent dat er voor 2013 en 2014 nog een taakstelling blijft bestaan van 4 mln. Daarmee valt er helaas niet te ontkomen aan een verdere bezuiniging op het voorzieningenniveau. Om inhoud te geven aan deze bezuiniging heeft het Stadsgewest Haaglanden overleg gevoerd met HTM en Veolia. Op basis daarvan zijn de voorliggende concept wijzigingsvoorstellen opgesteld. Daarbij is de beleidslijn gehanteerd om zoveel mogelijk de sterke OV-lijnen te sparen. Sterk is hierbij vertaald naar lijnen met de hoogste kostendekkingsgraad c.q. waar het hoogste aantal reizigers gebruik van maakt. Hoewel ik me er terdege van bewust ben dat de voorliggende voorstellen voor de dienstregeling 2013 nog meer reizigers zullen treffen dan in 2012, kan ik met recht stellen dat Haaglanden er in is geslaagd om binnen de taakstelling van de bezuinigingen een pakket maatregelen samen te stellen waarbij het nadeel voor de reizigers zoveel mogelijk is beperkt. Namens het dagelijks bestuur van Stadsgewest Haaglanden, Drs. P.W.M. Smit Regiobestuurder Verkeer en Vervoer Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

6 1. Samenvatting Voor dienstregeling 2013 wordt gezocht naar een pakket aan maatregelen met een waarde van netto ca 4 miljoen. Er zal weer sprake zijn van frictiekosten en opnieuw - maar nu in hogere mate van derving reizigersinkomsten. RR/Tram Of voorstel: Knippen RR3 in de avonduren en op (zaterdag en) zondag Of voorstel: RR3 op avond/zondag om-en-om door de Krakeling Tijdelijke maatregel ivm Noordwal/Veenkade: 10 maanden omleiding tramlijn 17 via route lijn 10 Opheffen tramlijn 10 HS Statenkwartier Inzet Regio Citadis op lijn 19; inkorten tot MCH Antoniushove Delft Nieuwe Plantage Lijnen 2 en 6: omkeren eindpunten in Leidschendam concessie Stad Bus (resultaat inspraak in overleg met nieuwe vervoerder) Inkorten lijn 26: keerpunt Kijkduin wordt keerpunt Leyenburg; route aanpassen lijn 23 bij Kijkduin Route strekken lijn 21 (Thorbeckelaan); lijn 26 verlengen naar keerpunt in Houtwijk Buslijn 27 vervalt geheel (Wateringen; deel Erasmusweg; zie ook onder Regiolijnen) Schaven in dienstregeling busdiensten (nader te bezien i.o.m. nieuwe vervoerder) Lijnen 22 en 24: voornemen opheffen halte Buitenhof Schaven in dienstregelingen van buslijnen Stadsdienst Zoetermeer Voorstellen RR3: zie onder RR/tram Staken exploitatie stadslijnen 74 en 77 Lijn 70: wijziging dienstregeling Stadsdienst Delft Voorstel tramlijn 19: zie onder RR/tram Stadslijn 80 tussen Delft Station en Ikea: wijziging dienstregeling Wijzigingen in busnet op het traject Station Tanthof - lijn 82 vervalt op trajectdeel Station Tanthof - lijn 130 vervalt op trajectdeel Station Tanthof - lijn 60 wordt verlengd met Delft Station Tanthof - Lijn 80 wijzigen route en dienstregeling (wordt tot ma t/m zat overdag) - Lijnen 60 en 80 gestrekte route Voorhofdreef; - optie buurtbusproject voor ziekenhuis Buitenhof In de Hoven Voorhof station Zuid Traject Station Delfgauw/Emerald (wordt bediend door verlengde lijn 37) Regiolijnen Lijn 27 Den Haag Leyenburg Wateringen vervalt (zie ook onder Den Haag) Lijn 30 Route strekken in Hoornwijk en Plaspoelpolder Lijn 31/35 Wijziging dienstregeling Lijn 38 Route Schipluiden; inzet materieel en vervallen trajectdeel (Maassluis/Maasland) Lijn 50 Zoetermeer Rijswijk wijziging dienstregeling Lijn 60 Trajectdeel Nootdorp Leidschenveen C vervalt Lijn 69 Station Delft TU wijk wijziging dienstregeling Lijn 86 Naaldwijk Schiedam wijziging dienstregeling Lijn 121 Delft Station Pijnacker Zoetermeer CW wijziging dienstregeling Lijn 130 Den Haag Rijswijk wijziging dienstregeling (trajectdeel Delft Station Tanthof vervalt zie Delft) Lijn 421 halte Westerhonk vervalt; wijziging dienstregeling Lijn 468 Zomerdienst Wassenaar Duinrell Strand vervalt Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

7 2. Toelichting op de bezuinigingstaakstelling 2.1 Bezuinigingen Het Rijk legt het Stadsgewest Haaglanden de komende jaren een enorme bezuininging taakstelling op. Haaglanden ontvangt daardoor de komende jaren minder BDU-gelden. Dit heeft tot gevolg dat het Stadsgewest er niet aan ontkomt om, naast het nemen van andere maatregelen, fors te bezuinigen op hetvoorzieningenniveau van het openbaar vervoer. In het Investeringsprogramma voor Verkeer en Vervoer is in juni 2011 door het algemeen bestuur van Haaglanden bepaald dat er op het voorzienigenniveau in mln en in de jaren 2013 en 2014 tot 13 mln wordt gekort. Voor de periode 2015 en verder zijn verdere bezuinigingen nodig (tot 23 mln). Ontwikkeling bezuinigingstaakstelling openbaar vervoer 2.2 Effect bezuinigingen in dienstregeling 2012 In de huidige dienstregeling 2012 zijn per medio december 2011 diverse maatregelen in het tram- en busnet doorgevoerd, zoals het deels opheffen van tramlijn 10, het opheffen van Haagse stadslijn 20 en zes buslijnen in de regio en op diverse lijndiensten minder ritten in de dienstregeling. Er konden gelukkig ook enkele verbeteringen in het netwerk openbaar vervoer worden doorgevoerd. Aangezien de bezuiniging bij de bus (zowel stad als streek) 10% of hoger is, is Haaglanden gezien de concessievoorwaarden gehouden zogenaamde frictiekosten te betalen. Dit zijn kosten die gezien de omvang van de bezuiniging redelijkerwijs niet in één keer gereduceerd kunnen worden. Het betreft onder andere personeelskosten en materieelkosten. Rekening houdend met deze over 5 jaar uitgesmeerde frictiekosten en een nog beperkte derving van inkomsten lijkt de taakstelling van 6 mln voor het dienstregelingjaar 2012 te zijn bereikt. Deze besparing is structureel van aard. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

8 2.3 Uitdaging zoektocht dienstregeling 2013 Voor het jaar 2013 is besloten de door het Rijk opgelegde bezuinigingstaakstelling gedeeltelijk in te vullen door een aanpassing van de tarieven en een verdere efficiencyslag van de vervoersbedrijven. Dit moet samen een besparing van 3 mln opleveren. De overige bezuinigingsopgave van 4 mln zal uit een besparing op het voorzieningenniveau moeten komen. Gelet op een te verwachten derving aan inkomsten en het optreden van frictiekosten komt dit neer op een pakket aan voorstellen voor de dienstregeling van 2013 voor een bedrag van zo n 5,5 mln. Sommige van deze maatregelen kunnen pas effectief in 2014 worden doorgevoerd. Naar verwachting zullen er voor dienstregeling 2014 wel wijzigingsvoorstellen, maar geen nieuwe bezuinigingen worden voorgesteld. De gevolgen van de maatregelen dienstregeling 2013 zullen ernstiger zijn dan die van de maatregelen dienstregeling Er moet rekening worden gehouden met meer pijnlijke maatregelen voor de reiziger (grotere loopafstand; meer wachttijd; vaker een overstap; soms langere reisduur; soms duurdere reis), een hoger aandeel derving inkomsten en opnieuw met onvermijdelijke frictiekosten als gevolg van boventallig personeel en materieel. Gezien de hoogte en de hardheid van de taakstelling moet het overigens wel helder zijn dat het niet honoreren van (delen van) voorstellen inhoudt dat elders compenserende maatregelen moeten worden getroffen. 2.4 Rapporten Ministerie I&M De minister van I&M heeft een kamerbrief over het openbaar vervoer van de G3 gemeenten verstuurd naar de Tweede Kamer. In de brief gaat de minister van I&M in op de besparingen die gerealiseerd kunnen worden als het stadsvervoer van de G3 wordt aanbesteed. De rapportage bestaat uit drie delen: a. Conquist: Netwerk rationalisatie b. PwC: Onderzoek raming efficiencywinst gemeentelijke vervoerbedrijven c. NEA: Effect tariefsverhogingen Zie hiervoor de bijbehorende stukken (brief en vier bijlagen): In de rapportages wordt ingegaan op de consequenties van de bezuinigingen van 165 miljoen (G3) voor het OV (G3). Voor StadsRegio Rotterdam (SRR), StadsRegio Amsterdam (SRA) en het Stadsgewest Haaglanden (SGH) zijn de huidige netwerken doorgelicht in het kader van deze bezuinigingen. Op basis hiervan is de taakstelling voorzieningenniveau OV bepaald op maximaal 13 mln ten opzichte van het OV voorzieningenniveau dienstregeling Deze taakstelling is gesplitst voor de jaren 2012 en 2013 met een doorloop naar dienstregelingjaar Door Conquist is het volledig lijnennetwerk onderzocht van de stad Den Haag en de regio Haaglanden als onderdeel van een quick scan. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

9 Karakterisering Haaglanden door Conquist: - Het valt Conquist op dat Haaglanden in Den Haag mooi strak raillijnennet heeft. Nieuwe wijken als Ypenburg en Leidschenveen kennen nauwelijks nog buslijnen en alleen enkele strakke railverbindingen die minimaal elk kwartier rijden en op werkdagen overdag elke 10 minuten. Dit kan volgens Conquist niet veel beter (lees: niet veel minder). - Conquist stelt vast dat in Den Haag, Delft en Zoetermeer relatief gezien meer buslijnen bestaan en dat daar de loopafstand binnen een wijk naar een OV- halte relatief gezien kleiner is. Er zijn in Haaglanden grote gebieden waar alleen de bus rijdt (gemeente Westland); er zijn ook grote gebieden waar alleen de tram rijdt (delen van Vinexlocaties). In stedelijke gebieden met tram en bus (Den Haag, Zoetermeer en Delft) kunnen wel bezuinigingen in het OV worden voorgesteld, met name in het busnet. - Op basis van beschikbare gegevens worden door Conquist twee varianten voor het vervoergebied voorgesteld: een minimale variant (voorstellen dienstregeling OV tot 23 mln besparing) en een minimaal+ variant (voorstellen dienstregeling OV tot 13 mln besparing). Conclusies Conquist rapport: - Beperkte mogelijkheden binnen Den Haag en Westland door goed railnet en strak busnet. Meer mogelijkheden in de stadsdiensten van Zoetermeer en Delft. - Mobiliteitsfunctie en rail overeind houden. - Beperkte besparing mogelijk op het tramnet; meer mogelijkheden in het busnet; het rapport Conquist doet ook een aantal concrete voorstellen door het benoemen van (stads)lijnen die eventueel zouden kunnen vervallen. - In totaal is met deze benadering een indicatieve besparing BDU van 13 mln te bereiken. Het Conquist rapport geeft een richting met betrekking tot de bezuinigingen voor de G3 en met name de hoogte van het bedrag. Elke opdrachtgever is verantwoordelijk voor de feitelijke bezuinigingen en zal de handvatten die zijn aangereikt door Conquist meenemen in haar besluitvorming. Het Stadsgewest heeft er niet voor gekozen om de conclusies van Conquist een op een over te nemen, zoals het volledig opheffen van de stadsbusdiensten van Delft en Zoetermeer. Het Stadsgewest stelt voor om een mix te kiezen van bezuinigingen waarbij met name de gebiedsdekking nog tot een aanvaardbaar niveau wordt aangeboden, en waarbij rekening moet worden gehouden met lagere frequenties, grotere loopafstanden en vollere trams en bussen. Helaas is niet te ontkomen dat er lijnen of lijndelen worden opgeheven. 2.5 Leidraad bij de bezuinigingen Bij de afweging waar en hoe bezuinigd zou kunnen worden, is de beleidslijn gehanteerd dat zoveel mogelijk de goede lijnen gespaard dienen te blijven en dat de kostendekkingsgraad c.q. het gebruik van de lijn bepalend moet zijn. Parallelle lijnvoering a. aanhouden hiërarchie in de OV modaliteiten: stamlijn RandstadRail/E lijn verbindende tram regionale bus ontsluitende tram ontsluitende bus. b. afstemmen parallelle lijnen van de vervoerders onderling (RR, tram, bus). c. afstemmen parallelle lijnen met de gedooglijnen van Connexxion, Qbuzz en RET. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

10 Bezettingscijfers a. zo mogelijk telcijfers voor de onderbouwing van de voorstellen (bezetting per lijn, per rit of per dagdeel). b. onderscheiden van sterke, toekomstvaste en minder sterke/zwakke lijnen. Transparantie netwerk a. streven naar het een toekomstvast basisnetwerk van Rail en Bus dat qua lijnvoering/frequentie voldoet aan de mobiliteitseisen van de meeste reizigers. b. streven naar rust in het OV voorzieningenniveau. Voorkomen van jaarlijkse bezuinigingen waardoor het lijnennet elk jaar ingrijpend wijzigt en het imago elk jaar verslechtert. c. bij situaties dat er geen OV is, verwijzen naar de Regiotaxi en indien beschikbaar de wijk- en buurtbus. Eventueel nieuwe initiatieven voor wijk- en buurtbus laten opstarten. Lijnvoeringaspecten per vervoerder a. De bezuinigingen treffen alle Haaglanden gemeenten. Mogelijke uitzonderingen zijn situaties waarbij er sprake is van een minimaal OV voorzieningenniveau. b. Voor sterke lijnen worden zo min mogelijk bezuinigingen voorgesteld. Uitbreiding van de dienstregeling wordt alleen overwogen als dat aantoonbaar nodig is om de reiziger nog een comfortabele reis te kunnen aanbieden. c. Voor de zwakke lijnen, die slechte bezettingscijfers hebben op grond van de normeringen van de lijnsoort (stads, spits, regio), wordt voorgesteld om deze op te heffen of de dienstregeling te beperken tot de vervoerkundig nog gewenste uurblokken (bijvoorbeeld spitslijnen). Bij opheffing van lijnen of het schrappen van ritten wordt nagegaan of de andere lijnen voldoende capaciteit hebben voor de toename van de vervoersvraag op die lijnen. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

11 3. Procedure voorstellen dienstregeling Relatie met aanbesteding concessie Stad Bus Ten aanzien van de aanbesteding concessie Stad Bus is besloten om een deel van de taakstelling bezuinigingen OV alsnog toe te voegen aan het programma van eisen in de vorm van de Nota van Inlichtingen. Na het vrijgeven van de Nota van Inlichtingen heeft het Stadsgewest vanaf 1 februari 2012 overlegd met HTM (tram) en Veolia (bus) over de voorstellen. In het DB van 22 februari worden de voorstellen dienstregeling 2013 vrijgegeven voor inspraak. De nieuwe vervoerder is naar verwachting in mei 2012 bekend. Intussen is besloten dat de datum van start concessie Stad Bus samenvalt met de datum van start dienstregeling Procedure tot vaststelling dienstregeling 2013 Voor de wijzigingsvoorstellen van de dienstregeling heeft het Stadsgewest een procedure ontworpen die uitgaat van participatie van burgers, gemeenten en bestuurlijke organen. Ten eerste wordt via een advertentie aan alle burgers van de Haaglanden gemeenten in januari 2012 gevraagd suggesties voor de bezuinigingen van de dienstregeling Een samenvatting van de intussen ontvangen reacties van burgers treft u aan in bijlage 1 van deze notitie. Een eerdere versie van de voorstellen is besproken met de portefeuillehouder Verkeer en Vervoer, de Haaglanden gemeenten en met het ROCOV-H (Regionaal Overleg Consumentenorganisaties OV Haaglanden). Vanaf 1 februari 2012 heeft overleg plaatsgevonden met vervoerders. Het resultaat van die overleggen is zoveel mogelijk nog meegenomen in de voorliggende voorstellen. Het is niet mogelijk gebleken om alle voorstellen te voorzien van de gewenste gegevens ter onderbouwing van die voorstellen. Burgers kunnen tot en met 6 april 2012 reageren op deze voorstellen. Gemeenten tot en met 20 april De reacties moeten worden gericht aan Stadsgewest Haaglanden afdeling Openbaar Vervoer Postbus CB Den Haag, onder vermelding van inspraakreactie dienstregeling OV De voorstellen worden eind april 2012 definitief uitgewerkt en besproken in de bestuurlijke overlegorganen ACC en BOVV in mei Tenslotte kunnen burgers inspreken op de voorstellen tijdens de openbare vergadering van de commissie VVEZ op 13 juni Het DB stelt eind juni 2012 de voorstellen vast. Tenslotte worden de voorstellen nog aan het AB van 4 juli 2012voorgelegd. Het Stadsgewest verzoekt aansluitend de vervoerders om de vastgestelde voorstellen te verwerken in de dienstregeling De nieuwe dienstregeling 2013 wordt van kracht met ingang van 9 december Ten aanzien van de voorstellen voor de lijnen van concessie Stad Bus geldt dat overleg met vervoerder over de bedoelde voorstellen pas kan plaatsvinden nadat deze bekend is geworden. Afhankelijk van het resultaat van dat overleg kan worden vastgesteld welke van de voorstellen direct meegaan met de start dienstregeling 2013 of welke van de voorstellen uiterlijk met ingang van de zomerdienst 2013 kunnen worden verwerkt. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

12 4. Leidraad bij zoektocht bezuinigingsmogelijkheden dienstregeling Inleiding Feitelijk wordt voortgeborduurd op de maatregelen voor de dienstregeling Voor die dienstregeling hebben vervoerders het nodige voorwerk gedaan die voor het Stadsgewest mede als basis hebben gediend voor de voorliggende voorstellen dienstregeling Voor de zoektocht naar de mogelijkheden tot besparing in het voorzieningenniveau van tram en bus hanteert het Stadsgewest Haaglanden de filosofie dat sterk moet blijven wat al sterk is. Behoud van het netwerk tram scoort hoger dan dat van bus. 4.2 Uitgangspunten Voor de zoektocht bezuinigingen in de OV lijnvoering en dienstregeling 2013 worden de volgende uitgangspunten aangehouden: De kwaliteit van de bereikbaarheid moet zoveel mogelijk gewaarborgd blijven De aangeboden (spits-) capaciteit moet steeds voldoende zijn De basisstructuur van het huidige OV netwerk wordt niet of beperkt gewijzigd Het aanbod openbaar vervoer moet simpel en communiceerbaar zijn Kaartbeeld visie stadsgewest Haaglanden op het verbindende netwerk OV (gestippeld aangegeven zijn de verbindingen van PZH en SRR) Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

13 Kaartbeeld visie stadsgewest Haaglanden op het ontsluitende netwerk OV 4.3 Zoeken naar bezuinigingen in het OV aanbod De besparingen worden vooral gezocht in: Verder beperken van parallelliteit tussen de OV lijnen onderling Optimaliseren van lijnvoering en materieelinzet Verdere frequentieverlaging waar mogelijk Frequentieverlaging op trajecten waar grotere voertuigen kunnen worden ingezet 4.4 Gevolgen voor de reiziger Afhankelijk van de hoogte van de taakstelling worden voorstellen gedaan die leiden tot ongemak voor de reiziger (grotere loopafstand; meer wachttijd; vaker een overstap; soms langere reisduur; soms duurdere reis). Hoe zwaarder de taakstelling hoe ernstiger de maatregelen. Tegelijk kunnen voor- en natransport worden verbeterd door het realiseren van meer fietsenstallingen bij de haltes van de overige tram- en buslijnen. In deze notitie zijn voorstellen beschreven die passen binnen de taakstelling van 5,5 mln uit het voorzieningenniveau OV. Daarnaast wordt ervan uitgegaan dat ca 3 mln wordt bespaard door de tarieven te verhogen en waar mogelijk de efficiency bij vervoerders te verbeteren. Voor het geval er tegenvallers moeten worden vastgesteld zo is ook het resultaat van de aanbesteding concessie Stad Bus nog onzeker kunnen alsnog extra voorstellen worden gedaan tot verdere vermindering van het voorzieningenniveau. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

14 4.5 Werken aan (OV) infrastructuur in periode Den Haag In Den Haag zullen in de jaren 2013 t/m 2015 veel gecombineerde werkzaamheden aan weg en OV banen worden uitgevoerd. Er wordt gewerkt langs tramlijn 9 (vooral de trajectdelen Koninginnegracht en Nieuwe Parklaan). Verder op alle spoortrajecten in de driehoek HS CS Grote Kerk, met name de herinrichting van het Stationsplein HS; het traject Zieken Spui; de Lange Vijverberg, de Bosbrug en de Rijnstraat. In 2013 werkt gemeente Den Haag aan de ondergrondse parkeergarage aan de Noordwal en Veenkade waardoor tegelijk werkzaamheden aan het spoor kunnen worden uitgevoerd (Buitenhof en Gravenstraat; mogelijk ook Jan Hendrikstraat). Gemeente Den Haag wil in deze periode ook het project Neherkade uitvoeren. In Rijswijk moet de Hoornbrug worden verhoogd. Als gevolg daarvan wijzigt het profiel van de Haagweg en kan tegelijk de traminfrastructuur naar een hoogwaardig niveau worden getild. Bij HS, CS en Madurodam worden tailtrack voorzieningen gerealiseerd. Dit zijn oplossingen waarbij 2 richtingmaterieel kan keren zonder dat daarvoor een keerlus of keerroute nodig is. In een latere fase, na instroom van de nieuwe trams (>2014) biedt dit mogelijkheden voor een meer efficiënte dienstregeling met korte en lange tramlijnen. De werkzaamheden in Den Haag leiden tot veel en langdurige omleidingen voor de tramlijnen en ook tot tijdelijke en definitieve routewijzigingen voor de bus. Enkele van de voorstellen OV zijn deels afgeleid van deze voorziene werkzaamheden in de stad. Regio Stadsgewest Haaglanden werkt aan het geschikt maken van de OV baan van tramlijn 19. In Delft wordt ter hoogte van de Nieuwe Plantage gewerkt aan het realiseren van een tailtrack voor het keren van 2 richtingentrams. In Leidschendam wordt nabij MCH Antoniushove de huidige keerlus vervangen door een tailtrack geschikt voor het faciliteren van twee kerende tramlijnen waarvoor tweerichting voertuigen worden ingezet (lijnen 2 en 19). Dit maakt het mogelijk om tenminste tot dienstregeling 2016 tijdelijk RandstadRail voertuigen van het type Regio Citadis op tramlijn 19 in te zetten op het traject Leidschendam MCH Delft Nieuwe Plantage. Het 3-in-1 project maakt Westland en Hoek van Holland beter bereikbaar en vergroot de verkeersveiligheid in het gebied. Het 3-in-1 project bestaat uit de 3 deelprojecten: het aanleggen van de Verlengde Veilingroute, een nieuwe verbinding tussen Westerlee en Maasdijk en de Tweede Ontsluitingsweg Hoek van Holland (inmiddels afgerond). De gevolgen voor de dienstregeling 2013 zullen minder zijn dan voor de lijnvoering van 2012 maar zullen zeker hinder ervaren door de werkzaamheden. In de hele regio wordt gewerkt aan voorbereidende werkzaamheden in de infrastructuur die nodig zijn voor geplande werkzaamheden na Dat geldt bijvoorbeeld voor het Haagse Centrumgebied, maar ook op Zoetermeer Centrum West; de Spoorzone en Sebastiaansbrug in Delft; de verhoging van de Hoornbrug en de herinrichting Haagweg in Rijswijk. Deze werkzaamheden kunnen tussentijdse gevolgen hebben voor de lijnvoering en dienstregeling van tram en bus in Soms zijn tijdelijke buitendienststellingen van tramlijnen nodig. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

15 Algemeen De wijzigingen van de dienstregeling 2013 leiden tot aanpassingen in de huidige OV infrastructuur. Op enkele locaties zijn aanpassingen in de railinfrastructuur nodig (tailtracks en overloopwissels). Enkele bushaltes komen tijdelijk of definitief te vervallen; elders zijn nieuwe haltes nodig; soms moet als gevolg van een routewijziging de prioritering in de verkeerslichtenregeling worden aangepast. 4.6 Relatie met collega concessieverleners PZH en SRR Aandachtspunten zijn de ontwikkelingen bij de collega concessieverleners PZH en SRR. De voorstellen dienstregeling 2013 zijn niet bekend omdat voor beide kavels sprake is van een traject van aanbesteding die pas in het voorjaar 2012 wordt afgerond; het is nu nog niet goed in te schatten of en zo ja in welke mate maatregelen van derden moeten leiden tot compenserende maatregelen in het OV netwerk van het Stadsgewest Haaglanden. Dit speelt met name in de OV bediening van Zoetermeer en Wassenaar. 4.7 Voorzieningen bij het OV In het kader van de ketenmobiliteit is juist nu zaak om de andere onderdelen van de keten te maximaliseren. In de praktijk betekent verbeteringen op dit terrein dat bezuinigingen van het OV niet direct hoeven te leiden tot een langere reisduur of een beperking om van deurtot-deur te reizen. Gedacht wordt aan de volgende zaken: - Fietsvoorzieningen Door de bezuinigingen krijgt de fiets een belangrijke rol. Op (Hoogwaardige) OV knooppunten en bij diverse haltes zullen meer fietsenstallingen geplaatst worden. - P+R voorzieningen P+R voorzieningen worden uitgebreid. Den Haag en Haaglanden werken aan Forepark en De Uithof. - Voor robuust tramnet Nieuwe keervoorzieningen geschikt voor tweerichting materieel worden op termijn universeel bruikbaar, zowel voor de exploitatie als voor gevallen van calamiteiten. Voor deze investeringen in OV infrastructuur is/wordt budget beschikbaar gesteld. 4.8 Alternatieve vervoersystemen Het openbaar vervoer bestaat uit meer dan alleen tram en bussen. De inzet van een buurtbus in gebieden waar nauwelijks vraag is voor het openbaar vervoer behoort tot de mogelijkheden. Het Stadsgewest is opdrachtgever. Voor een buurtbusproject is een buurtbusvereniging nodig; voor het vervoer wordt gebruik gemaakt van vrijwilligers met een klein rijbewijs. De vervoerder stelt het materieel, de brandstof, halte-informatie op de haltepaal en 9292ov.nl ter beschikking. De buurtbus rijdt volgens een vaste route en dienstregeling (afhankelijk van de vraag meestal uurdienst op werkdagen overdag). Een andere mogelijke wijze van vervoeren is de deur-tot-deur service van de RegioTaxi Haaglanden; een gedeelde taxi voor een prijs die tussen die van het gewone openbaar vervoer en de taxi ligt. RegioTaxi Haaglanden is voor iedereen beschikbaar, en is geschikt voor reizigers met een mobiliteitsbeperking. RegioTaxi rijdt in opdracht van het Stadsgewest. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

16 Daarnaast zijn er in de gemeenten vele soorten kleine bussen (meestal 8 persoons) die bekend zijn onder de namen: buurtbus, belbus, winkelbus, ouderenbus, bijbus, plusbus etc. Meestal vallen deze vervoersoorten onder de verantwoordelijkheid van welzijnsorganisaties waarvoor de gemeenten subsidies verstrekken. 4.9 Ruimtelijke ontwikkelingen Het Stadsgewest houdt met het doorvoeren van bezuinigingen rekening met de mogelijke gevolgen van ruimtelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen in het openbaar vervoer. Te denken valt aan de bouwlocatie Rijswijk Zuid (Sion), Binckhorst en Norfolk (beide lange termijn plannen) en op het gebied van het OV de introductie van de ZoRo bus (2013), het doortrekken van de Oosterheemlijn en de voorziene aanleg van station Bleizo Leeswijzer uitwerking voorstellen dienstregeling 2013 De voorstellen voor de dienstregeling 2013 kunnen per lijn of per gemeente worden uitgewerkt. Lijnen zijn vaak gemeentegrensoverschrijdend. De voorstellen moeten dus steeds integraal worden bezien. In het hiernavolgende is gekozen voor een zoektocht per gemeente waarna de gevolgen op lijnniveau nader zijn bezien. Omwille van een logische opbouw van deze voorstellen worden eerst Zoetermeer en Delft besproken, daarna Den Haag, Leidschendam-Voorburg en de wijzigingen in de concessie Regiolijnen van Veolia. In enkele kaartbeelden wordt met kleuren en symbolen gewerkt: - Lijnnummer in paars tekstvak: in voorstel komt genoemde lijn te vervallen - Lijnnummer in geel tekstvak: in voorstel wijzigt de route of functie van genoemde lijn - Lijnnummer in wit tekstvak: voor genoemde lijn wordt geen wijziging voorgesteld - Met een icoontje wordt aangegeven waar door het wegvallen van het reguliere OV mogelijk een probleem gaat ontstaan. In bijlage 1 is een opsomming gegeven van de ontvangen en voor deze notitie relevante wensen van reizigers en belanghebbenden. Deze wensen zijn te lezen als voorstellen tot bezuinigingen in het openbaar vervoer. In een aparte kolom wordt door Haaglanden een eerste reactie gegeven. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

17 5. Zoetermeer Het OV busnet in de gemeente Zoetermeer is bij het voorbereiden van de dienstregeling 2012 ontzien ten aanzien van de taakstelling OV. Reden hiervoor was dat de ontwikkelingen in de dienstregelingen van RR3 en RR4 inspanningen vergde om de reiziger vast te houden voor het OV. In die situatie zijn geen voorstellen gedaan voor de stadsdienst Zoetermeer. In de dienstregeling 2012 is immers invulling gegeven aan de introductie van de 10 minuten dienst op de E-lijn en als gevolg daarvan de benodigde aanpassingen in de dienstregelingen van RR3 en RR4 en de introductie van het gekoppeld rijden op lijn RR4. De gezamenlijke frequentie tussen Zoetermeer en Den Haag is werkdag/spits van 24x/uur naar 18x/uur verlaagd. Het aantal voertuigen in het drukste spitsuur blijft met 24 voertuigen per uur gelijk door 6 ritten per uur RR4 met koppelstellen in te zetten. In het regionale busnet is in 2012 nog een verbetering doorgevoerd door het verlengen van lijn 30 van Den Haag Leidschenveen naar Zoetermeer CW v.v. waardoor ondermeer Snow World en omgeving beter worden bediend. In deze ronde van bezuinigingen OV 2013 ontkomt het busnet van Zoetermeer niet aan inkrimping van het OV voorzieningenniveau. Voor lijn RR3 worden 2 voorstellen gepresenteerd: reden hiervoor is dat een goed alternatief in het ambtelijk voortraject (inclusief het recente overleg met vervoerders) niet kon worden meegenomen. Wij willen de reacties van gemeenten, vervoerder en de inspraakreacties ten aanzien van beide voorstellen meenemen in het uiteindelijk advies aan het dagelijks bestuur. In tegenstelling tot het Conquist advies waarin werd voorgesteld om alle stadslijnen op te heffen kiest het Stadsgewest Haaglanden ervoor om de lijnen 70, 71 en 72 toch te handhaven en daarmee de wijken Noordhove en Rokkeveen goed te ontsluiten. Echter, het Stadsgewest Haaglanden en Veolia hebben kennis genomen van het plan Park Palenstein, waarbij het noordelijke deel van de Osylaan wordt ingericht als groengebied en het de uitdrukkelijke wens van de Zoetermeerse raad is om het busverkeer door de rand van dit park te weren. Daarmee wordt dan wel de vervoeras Rokkeveen Dorp Stadshart Centrum West onderbroken. De door de gemeente onderzochte routevarianten zijn om diverse redenen ongeschikt. De langere leiden tot een ongewenste verlenging van de reistijd, hogere kosten voor de reiziger, meerkosten van de busexploitatie en reizigersverlies / inkomstenderving. Bij de kortere routevariant komt de bus niet meer langs de drukste haltes in het centrum en ook dat leidt tot reizigersverlies / inkomstenderving. De lijnen 71/72 vervullen een nuttige dienst voor de stad, maar behoren zeker niet tot de sterkste lijnen. Het voorstel om het busverkeer door de rand van Park Palenstein te weren ondermijnt het bestaansrecht van de lijnen 71/72 en betekent concreet het einde voor deze lijnen en daarmee het einde voor het stadsvervoer in Rokkeveen. Om deze reden wordt afsluiting van de busroute door de rand van dit Park Palenstein dringend afgeraden. De maatregelen die nu voor gemeente Zoetermeer worden voorgesteld zijn: Of: RR3 avond/zondag knippen (RR3 rijdt niet op deeltraject DHCS Ztm CW) Of: RR3 avond/zondag om-en-om door de Krakeling Opheffen van de lijnen 74 en 77 Voor overige maatregelen in de dienstregelingen: zie hoofdstuk 9 Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

18 5.1 Voorstel wijzigen dienstregeling RR3 Het lijkt mogelijk om de kosten van de exploitatie van RR3 te verlagen. Dat geldt voor de avonduren, voor de zaterdag en mogelijk ook voor de zondag. Voordat de dienstregeling op maat kan worden gesneden is eerst overeenstemming nodig over de wijze waarop de kostenbesparing kan worden bereikt. Er liggen twee varianten voor: Voorstel RR3 knippen op Den Haag CS en op Zoetermeer Centrum West Voorstel RR3 rijdt door, maar rijdt in een halve frequentie op de Krakeling De meningen over beide varianten zijn verdeeld. In de knipvariant wordt bespaard op de exploitatiekosten op het traject tussen Den Haag CS en Zoetermeer CW, maar blijft het voorzieningenniveau op de Krakeling gehandhaafd (in beide richtingen 4x/uur). In deze variant is er relatief meer ongemak voor de doorgaande reiziger die daarvoor zal moeten overstappen op RR4. In de doorrijdvariant wordt minder bespaard op de exploitatiekosten, maar wordt rekening gehouden met minder nadelige gevolgen voor de derving inkomsten. In deze variant blijft de structuur van het RR-net behouden en is geen aanvullende rail infra nodig. Beide varianten worden voor inspraak vrijgegeven. Er moet dit voorjaar een keuze voor een van de twee worden gemaakt RR3 knippen in de avonduren en op (zaterdag en) zondag De RR lijnen 3 en 4 bieden samen een regelmatige en hoogfrequente dienstregeling tussen Zoetermeer en Den Haag. In de avonduren en in het weekend wordt op het gemeenschappelijke trajectdeel relatief veel aanbod geboden. Voorgesteld wordt om de dienstregeling tussen Zoetermeer en Den Haag te versoberen, met inachtneming van het gewenste voorzieningenniveau binnen de gemeenten Zoetermeer en Den Haag. RR4 is te zien als de stamlijn Ztm Javalaan DH Uithof die gedurende de avonduren en in het weekend op het huidige voorzieningenniveau gehandhaafd blijft. Lijn RR3 wordt in dit voorstel in twee delen opgeknipt: het deel waarbij RR3 in beide richtingen pendelt op de Zoetermeerse Krakeling en het Haagse deel waarbij RR3 pendelt tussen Loosduinen en Den Haag CS Hoog. Op trajectdeel Krakeling in Zoetermeer en het trajectdeel Loosduinen DH CS blijft de huidige dienstregeling gehandhaafd: kwartierdienst in beide richtingen (avond/zondag). Reizigers van RR3 met een bestemming richting Den Haag moeten overstappen op RR4; dat kan op de haltes Voorweg, Centrum West, Stadhuis of Seghwaert. Getracht wordt om het overstappen bij Centrum West met een minimale wachttijd mogelijk te maken. Het moeten overstappen leidt tot derving van inkomsten. Dit verlies moet nader worden bepaald. Voor deze oplossing moet voor het in twee richtingen kunnen keren bij Centrum West een keervoorziening bij Centrum West worden gerealiseerd. Naar verwachting kan de benodigde infrastructuur gereed zijn voor einde Zo niet, dan wordt dit voorstel later in dienstregeling 2013 doorgevoerd. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

19 5.1.2 RR3 op avond/(zaterdag)/zondag om-en-om door de Krakeling Voorgesteld wordt om in avonduren en op (zaterdag en) zondag om-en-om door de Krakeling te rijden De dienstregeling wordt aldus verlaagd tot een halfuurdienst rechtsom en een halfuurdienst linksom RR4 is te zien als de stamlijn Ztm Javalaan DH Uithof die gedurende de avonduren en in het weekend op het huidige voorzieningenniveau gehandhaafd blijft. In deze variant blijft de structuur van de huidige dienstregelingen van RR3 en RR4 gehandhaafd, maar wordt alleen de frequentie op de Krakeling gehalveerd. Het aantal reismogelijkheden binnen Zoetermeer neemt af, maar met een goede reisplanning kan overstappen richting Den Haag v.v. worden voorkomen. Voorstel RR3 geknipt pendeldienst op de Krakeling (steeds keren bij Centrum West) of Voorstel doorrijden op de Krakeling en door naar Den Haag; 2x halfuurdienst op Krakeling 5.2 Opheffen van de buslijnen 74 en 77 Voorgesteld wordt om de exploitatie van stadslijnen 74 en 77 te staken. Lijn 74 verzorgt de OV relatie tussen Centrum West via station Oost naar Lansinghage v.v. Deze reis kan straks ook met de ZoRo buslijn worden gemaakt (halte Edelgasstraat). De overige haltes in Lansinghage worden niet meer aangedaan. Lijn 74 ma-vr (heen en terug): 46 ritten Ztm Centrum West Lansinghage 257 reizigers per dag 5,58 reizigers per rit Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

20 Voor lijnvoering Zoetermeer 2013 (lijnnummer in paars tekstvak: lijn is vervallen; lijnnummer in geel tekstvak: lijn is gewijzigd) Lijn 77 verzorgt ondermeer de relaties Oosterheem station Zoetermeer; bedient de werklocaties in Zoeterhage en Hoornerhage; ontsluit lokaal Driemanspolder, Dorp en Meerzicht. De lijn wordt echter te weinig gebruikt en is derhalve niet langer levensvatbaar. Alternatieven zijn het gebruik van RR4 en RR3; Connexxion buslijn 165; de buslijnen tussen Centrum West en station Zoetermeer; of lijn 30. Lijn 77 ma-vr (heen en terug): 36 ritten Oosterheem station Oost/Ztm Ztm CW 161 reizigers per dag 4,47 reizigers per rit 5.3 Lijnvoering van SRR/Qbuzz en PZH/Connexxion in Zoetermeer De OV bediening in Zoetermeer wordt voor een deel verzorgd door de lijnen die niet onder de verantwoordelijkheid van het Stadsgewest vallen. De lijnen 165 en 177 rijden in opdracht van Provincie Zuid-Holland (PZH; Connexxion); de lijnen 170, 174 en ZoRo bus in opdracht van StadsRegio Rotterdam (SRR; Qbuzz). Voor zover bekend overweegt SRR om aan lijn 170 een andere functie toe te kennen (buurtbus?). ZoRo bus is een nieuwe sneldienst die Zoetermeer via Lansinghage met de Metro E verbindt (station Rodenrijs; vervangt bestaande sneldiensten). Afhankelijk van de dienstregelingen van de lijnen 174 en 177 kan worden overwogen beide lijnen dezelfde route door Dorp te laten rijden; aldus wordt meer zekerheid verkregen over de beschikbaarheid van OV gedurende de hele week. Dit punt wordt aangehouden. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

21 6 Delft De bezuinigingstaakstelling 2013 heeft ook gevolgen voor de gemeente Delft. Allereerst is bezien op welke wijze de kosten van tramlijn 19 konden worden verlaagd. Verder is bezien of het voorzieningenniveau langs de routes van de lijnen 80/82 en van het stadse deel van lijn 130 efficiënter zou kunnen worden ingericht. Enkele trajectdelen kunnen wellicht beter aan regiolijnen worden gekoppeld. De lijnvoering en dienstregeling van stadslijn 81 blijft vrijwel gehandhaafd; deze lijn wordt met dieselbussen uitgevoerd omdat de aardgasbus te hoog is voor sommige viaducten en de vloer te laag is voor de sommige bruggen. Verder is gekeken naar de lijnvoering en dienstregeling van de regionale lijnen door gemeente Delft. De maatregelen die voor gemeente Delft worden voorgesteld zijn: Tramlijn 19 inkorten tot keerpunt Nieuwe Plantage Stadslijn 80 tussen Station en Ikea: wijzigen dienstregeling Wijzigingen in busvervoer op trajectdeel Station Tanthof Lijn 82 Station Delfgauw/Ruyven wordt overgenomen door verlengde lijn 37 Voor bediening Buitenhof In de Hoven Voorhof: buurtbusproject Voor overige maatregelen in de dienstregelingen: zie hoofdstuk Tramlijn 19 inkorten tot keerpunt Nieuwe Plantage Voorgesteld wordt om tramlijn 19 in te korten tot het keerpunt Nieuwe Plantage Tramlijn 19 wordt momenteel geëxploiteerd met de bekende tram van HTM (type GTL8). Deze voertuigen rijden in 1 richting en hebben om te kunnen keren een keerlus nodig. Lijn 19 rijdt daarom net als tramlijn 1 door naar de keerlus in Tanthof. Vervoerkundig gezien is dat niet nodig: lijn 1 kan als enige lijn het vervoer tussen Station en Tanthof goed verzorgen. Het Stadsgewest is voornemens om voor een periode van enkele jaren tot minimaal start dienstregeling 2016 voertuigen van het type Regio Citadis (de RandstadRail voertuigen voor RR3 en RR4) in te zetten op tramlijn 19. Deze voertuigen kunnen in 2 richtingen rijden. Met het realiseren van de keervoorziening Nieuwe Plantage worden onnodige meerkosten van exploitatie voorkomen (traject Station Tanthof) en wordt (tijdelijk) bespaard op de exploitatiekosten behorende bij het trajectdeel Nieuwe Plantage Station. Zodra dat mogelijk is zal lijn 19 over de definitief ingerichte Phoenixstraat en Westvest en via Zuidpoort en verder over de vernieuwde Sebastiaansbrug naar de TU wijk doorrijden tot het keerpunt Technopolis in TU- Zuid. Voor het langdurig tijdelijk kunnen keren van tramlijn 19 legt het Stadsgewest een (tailtrack) keervoorziening aan nabij de Nieuwe Plantage. Naar verwachting is deze keervoorziening start dienstregeling 2013 gereed voor gebruik. Lijn 19 kan hier kopkeren waardoor aanzienlijke besparingen kunnen worden bereikt door niet meer nodeloos te hoeven doorrijden naar Tanthof. Tegelijk met deze werkzaamheden komt de halte Wateringsevest definitief te vervallen (door Delft reeds eerder besloten bij vaststelling Plan Busquets). Nadeel voor de reiziger is dat tramlijn 19 gedurende deze periode station Delft niet kan aandoen. Reizigers richting Delft met bestemming station (OV knoop voor trein en bus) moeten helaas overstappen op tramlijn 1; dat kan bij de haltes Brasserskade of Nieuwe Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

22 Plantage. Omgekeerd moeten reizigers met bestemming Ypenburg en Leidschenveen bij de haltes Nieuwe Plantage of Brasserskade overstappen van tramlijn 1 op tramlijn 19. Tramlijn 1 rijdt overdag in een 10 minutendienst; tramlijn 19 in een kwartierdienst. s Avonds en in het weekend rijden beide lijnen in een kwartierdienst. HTM wordt verzocht het overstappen tussen de tramlijnen onderling bij Nieuwe Plantage goed te regelen; reizigers moeten voor het overstappen echter wel rekening houden met een beperkte wachttijd, met name overdag. 6.2 Stadslijn 80 tussen Station en Ikea: wijzigen dienstregeling Voorgesteld wordt om de dienstregeling van lijn 80 te beperken tot ma t/m zat overdag (halfuurdienst). De OV relatie Station Ikea wordt verzorgd door lijn 81 (via de route langs de Markt) en door lijn 80 (via de route Zuidpoort). Lijn 81 is de weeklijn; de dienstregeling gaat uit van een halfuurdienst hele week. De vervoervraag tussen Station en Ikea vraagt om een tweede lijndienst, vooral op maandag tot en met zaterdag overdag. Daarvoor blijft de route lijn 80 via Zuidpoort/TU gehandhaafd. Van deze lijn wordt de dienstregeling beperkt tot de periode ma t/m zat overdag (halfuurdienst). Aldus verzorgt en ondersteunt lijn 80 op de relevante uren het vervoer tussen Station en Zuidpoort, TU Noord, Poortweg/Staalweg en Ikea. 6.3 Wijzigingen in het busvervoer op traject Station Tanthof Voorgesteld wordt: Van lijn 82 het lijndeel Station Delft Buitenhof Tanthof te laten vervallen Van lijn 130 het trajectdeel Station Voorhof Tanthof te laten vervallen De route van lijn 60 te verlengen met trajectdeel Station Voorhof Tanthof (stamlijn op basis van halfuurdienst hele week) Lijn 80 blijft gehandhaafd, maar krijgt een andere route en dienstregeling Lijnen 60 en 80 rijden beide een gestrekte route over de Voorhofdreef De dienstregeling van lijn 80 wordt beperkt tot ma t/m zat overdag (halfuurdienst) Voorgesteld wordt om een buurtbusproject op te starten voor Buitenhof en Voorhof In het kort samengevat leiden deze wijzigingen tot een gestrekte lijnvoering van (tram en) bus. Dat is goed voor de doorgaande reiziger die zonder omrijden (minder reiskosten) een korte en snelle route van en naar station Delft en verder (Zuidpoort;TU Noord; Ikea of Ypenburg/Nootdorp) krijgt aangeboden. De efficiënte lijnvoering leidt tot verantwoorde exploitatiekosten en tot een verwachting van reizigersgroei op de relatie Tanthof Station. In enkele wijkdelen wordt afscheid genomen van de reguliere busdienst. In dit voorstel zal de reguliere busdienst ook station Zuid niet meer aandoen. De buitenrand van Buitenhof en de haltes rondom de Aart van der Leeuwlaan worden niet meer met de lijnbus bediend. Het gebruik van de haltes is zeer laag en weegt niet op tegen het dagelijkse ongemak van de doorgaande reiziger (reisduur en kosten; onaantrekkelijke slingerroute). De vijf haltes (Voorhof en station Zuid) genereren samen gemiddeld slechts 3 instappers per rit. De vier haltes ten westen van de Voorhofdreef genereren samen net iets meer reizigers dan de halte Jan Campertlaan op de Voorhofdreef. Overigens pleit Veolia voor een betere bediening van de betreffende wijkdelen voor het realiseren van haltes nabij de kruisingen Menno ter Braaklaan en de J.J. Slauerhofflaan, met behoud van de halte Jan Campertlaan. Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling

23 De meeste treindiensten doen station Delft aan. De meeste reizigers reizen daarom bij voorkeur naar station Delft. Station Zuid is te bereiken met stopdiensten. Station Zuid is vooral in trek voor studenten (vanuit Rotterdam), maar voor die doelgroep is een busbediening door lijnen op de relatie Tanthof station Delft niet interessant: studenten lopen of fietsen vanaf station Zuid naar de TU wijk. Station Zuid heeft vooral een wijk- en locatiegebonden functie en is lokaal gezien per (brom) fiets goed bereikbaar. De relatie met Tanthof West en Buitenhof komt in dit voorstel te vervallen (lijn 82 Station Buitenhof Tanthof is in huidige dienstregeling gekoppeld aan lijn 80 die station Zuid aandoet). De OV relatie tussen Station en het Reinier de Graaf Gasthuis wordt (ook) verzorgd door de regionale lijndiensten 32 (Delft Naaldwijk) en 37 (Delft Den Haag) en, iets minder goed, door tramlijn 1 (helaas geen duidelijke zichtrelatie tussen Reinier de Graaf Gasthuis en de tramhalte Diepenbrockstraat op de Buitenhofdreef). De wijk Buitenhof wordt via de route Buitenhofdreef ook bediend door tramlijn 1 (en in 2012 tijdelijk ook door tramlijn 19). Het voorstel is aldus vervelend voor de bediening van wijkdelen van Buitenhof en Voorhof. Deze reizigers krijgen te maken met grotere loopafstanden naar de dichtstbijzijnde haltes van de andere lijnen, of zijn aangewezen op de RegioTaxi of andere vraagafhankelijke systemen. De gemeente Delft overweegt om voor de wijk Buitenhof en Voorhof een buurtbusproject op te starten (lokaal bussysteem op basis van de inzet van vrijwilligers). In onderstaand kaartbeeld is de gestekte lijnvoering van tram en bus aangegeven. En verder is aangegeven welke wijkdelen hinder ondervinden van de voorgesteld lijnwijzigingen in het busnet. De blauwe stippellijn geeft aan welke lijndelen niet meer door de reguliere busdienst worden bediend. De rode cirkels geven aan waarbinnen reizigers een loopafstand van maximaal 400 meter hebben naar de halte (ca 5 min lopen). Oppervlaktebediening Buitenhof, Voorhof en Tanthof na wijzigingen in busnet. Bedieningsgebied om de halte binnen een straal van 400 meter (5 min lopen) Inspraaknotitie Voorstellen Openbaar Vervoer dienstregeling