GEMEENTE ROERMOND. Onderwerp: Aanbesteding eindverwerking huishoudelijk afval, grof huishoudelijk afval en GFT

Transcriptie

1 gemeente Roermond GEMEENTE ROERMOND Commissievoorstel Agendapuntno.: Datum: 27 februari 2012 Portefeuille: RU Onderwerp: Aanbesteding eindverwerking huishoudelijk afval, grof huishoudelijk afval en GFT Aan de commissie Ruimte 1 SAMENVATTING In het kader van de aanbesteding venwerking van huishoudelijk restafval (HRA), grof huishoudelijk afval (GHA) en GFT zijn door de Limburgse gemeenten een aantal richtinggevende uitspraken gedaan. Daarnaast dient er een paar perceelkeuzen te worden gemaakt ten aanzien van na-scheiden huishoudelijk restafval, eigen (regionale) overslag huishoudelijk restafval en de luierinzameling in combinatie met GFT. Waarom wordt dit voorstel aan de commissie voorgelegd? Consultatie in de aanloop naar een raadsvoorstel en/of beleidsdocument El Gevoelen peilen/advies vragen omtrent de uitoefening van een bevoegdheid van het college Overig, namelijk Relatie met / achterliggende stukken El Coalitieprogramma/college-uitvoeringsprogramma/programmabegroting Eerdere besluitvorming raad/beleidsdocumenten, namelijk IVIotie/amendement, nummer Overig, namelijk Financiële consequenties El Nee Ja, bedrag

2 Pagina 2 2 TOELICHTING De 33 Limburgse gemeenten hebben in de Algemene Ledenvergadering van de vereniging Afvalsamenwerking Limburg (ASL) op 16 juni 2011 besloten te starten met de voorbereiding van de aanbesteding van huishoudelijk restafval (HRA), grof huishoudelijk afval (GHA) en GFT. De Limburgse gemeenten zijn op 16 december 2011 door het bestuur ASL geïnformeerd over de stand van zaken en de marsroute om tot de gewenste aanbesteding te komen. Het bestuur van de vereniging ASL heeft in het proces van besluitvorming een tussenstap ingebouwd. Deze tussenstap is uitgevoerd op 16 februari 2012 in de vorm van een werkatelier / Algemene Ledenvergadering (ALV). Doelstelling van dit werkatelier / ALV was het gezamenlijk bepalen van de juiste scope (aard en omvang van de aan te besteden opdracht) en het komen tot richtinggevende uitspraken voor de inrichting van de aanbesteding. Totaal 25 van de 33 Limburgse gemeenten hebben aan dit werkatelier deelgenomen en mede inhoud gegeven aan de hoofdlijnen van dit aanbestedingsproces. De richtinggevende uitspraken van het werkatelier / ALV worden momenteel venwerkt in de aanbestedingsdocumenten die op 2 maart door het bestuur van de vereniging ASL en op donderdag 22 maart 2012 in de Algemene Ledenvergadering van de vereniging ASL (voorlopig) zullen worden vastgesteld. Vervolgens worden de 33 Limburgse gemeenten gevraagd de aanbestedingsdocumenten definitief vast te stellen, een definitieve perceelkeuze te maken en de vereniging ASL opdracht te geven en mandaat te verlenen om deze aanbesteding namens de Limburgse gemeenten uit te voeren. De aanbesteding van de eindvenwerking betreft drie objecten van aanbesteding, te weten: 1. Eindverwerking van huishoudelijk restafval. 2. Eindverwerking van Groente-, Fruit-, en tuinafval. 3. Sortering en eindverwerking van grof huishoudelijk afval. Meer informatie treft u aan in bijlage 1 en 2. Argumenten met betrekking tot de gedane richtinggevende uitspraken: In de objecten van aanbesteding zijn een aantal keuzen te maken ten aanzien van de gunningscriteria, duurzaamheid, social return, na-scheiden verpakkingen, prijsplafond, contractduur en luierinzameling. De richtinggevende uitspraken zijn hieronder weergegeven. De relevante argumenten treft u aan in bijlage 3 en Eindverwerking Huishoudeliik Restafval (HRA). Uitspraak 1: Gunningscriterium HRA. De Limburgse gemeenten geven de voorkeur aan het gunningscriterium laagste prijs met harde minimumeisen voor duurzaamheid. Het gunningscriterium laagste prijs met harde minimumeisen zorgt er voor dat er over de gewenste duurzaamheid niet te onderhandelen valt. Het is de "lat" waar elke inschrijver aan moet voldoen. Duurzaamheid is voor de leden van ASL niet onderhandelbaar. Bij het gunningscriterium EMVI is mindere duurzaamheid wel onderhandelbaar en kan door prijs worden gecompenseerd. Daarom is dit gunningscriterium bij deze aanbesteding minder geschikt. Daarenboven

3 Pagina 3 geldt bij EIVIVI dat de vereiste proportionele onderbouwingsplicht complex is, wetenschappelijk van aard zal zijn, extra kostbaar is en de juridische kwetsbaarheid van de aanbesteding groter maakt. Uitspraak 2: Duurzaamheid HRA. De Limburgse gemeenten willen duurzaamheid bij HRA als volgt vastleggen: Geen nadere eisen stellen dan de hoge nationale standaard voor 002 emissie ( kg 002 per ton HRA). Minimumeis voor energierendement AVI's stellen op groter of gelijk aan 60% (R1 status). Mogelijkheid bieden om het na-scheiden van verpakkingen operationeel te maken. Minimumeis t.a.v. transportvoertuigen vastleggen op de actuele norm voor uitlaatgasemissie (TIER) bij aanvang van het contract. Geen eisen stellen boven de wettelijk geldende eisen voor watervervoer en spoorvervoer. Uitspraak 3: Wel of niet na-scheiden verpakkingen / kunststof HRA. De Limburgse gemeenten willen een keuze maken voor een perceel met als uitgangspunt na-scheiden van verpakkingen / plastic en een perceel zonder na-scheiden van verpakkingen plastic. Indien een perceel met na-scheiden niet mogelijk wordt voor aanvang contract voegt zich dit perceel bij het perceel zonder na-scheiden. De Limburgse gemeenten worden gevraagd om op 22 maart 2012 (ALV vaststelling van de aanbestedingsdocumenten) hun keuze definitief kenbaar te maken. De Roermondse insteek is momenteel gericht op bronscheiding en dit wordt ook de verwachting voor de toekomst Mocht nascheiding een reële optie worden (Staatssecretaris Atsma verwacht dat hierover op hoofdlijnen In februari 2012 duidelijkheid ontstaat) dan wordt u hierover geïnformeerd voor 22 maart a.s. Uitspraak 4: Social return HRA. De Limburgse gemeenten zien weinig kansen voor social return bij HRA en geven er de voorkeur aan om social return buiten de aanbesteding te houden. Wel vragen zij aandacht voor de aspecten van werkgelegenheid bij de overslagstructuur in Limburg. Social return is van groot belang voor de regio's. Het proces van overslag, buiktransport en venwerking van HRA biedt echter weinig ruimte voor social return. Verwerken van HRA is arbeidsextensief en vereist vooral deskundigheden ten aanzien van procestechniek. De infrastructuur voor overslag blijft in Limburg behouden door de afstandsnorm van 25 km. In de contractafronding zal ruimte worden gezocht om in overleg met de winnaar social return een goede plaats te geven. Een mogelijkheid is om Indien een financieel voordeel wordt behaald een deel hiervan in te zetten voor social return in Roermond. Aandachtspunt is dat dit wel wordt besteed aan de afvalinzameling en - verwerking. Dit zal op termijn verder worden uitgewerkt. Uitspraak 5: Prijsplafond HRA. De Limburgse gemeente geven de voorkeur aan het hanteren van een prijsplafond van 80,= per ton voor HRA (verbranding) en 72,= per ton voor HRA (na-scheiden en verbranden). Bij prijsvorming boven dit plafond zal beraad mogelijk zijn.

4 Pagina 4 Uitspraak 6: Regionale overslag HRA. De regio Parl<stad lieeft te kennen gegeven een eigen overslag te ovena/egen. Voor aanvang van de aanbesteding moet duidelijk zijn of deze regio een eigen overslag ook zal realiseren. Mogelijk ontstaan er dan twee percelen. De Limburgse gemeenten worden gevraagd om op 22 maart 2012 (ALV vaststelling van de aanbestedingsdocumenten) hun keuze definitief kenbaar te maken. Uitspraak 7: Contractduur HRA. De Limburgse gemeenten geven de voorkeur aan een contractduur voor HRA van 5 jaar met twee eenzijdige vedengingsopties van achtereenvolgens 3 jaar en 2 jaar. 2. Eindverwerking Groet-, Fruit- en Tuinafval (GFT). Uitspraak 8: Gunningscriterium GFT. De Limburgse gemeenten geven de voorkeur aan het gunningscriterium laagste prijs met harde minimumeisen voor duurzaamheid. Uitspraak 9: Duurzaamheid GFT. De Limburgse gemeenten willen het huidige niveau van vergisten tenminste handhaven en geven er de voorkeur aan om een minimumeis te stellen van 40 % vergisting. Met betrekking tot transport gelden dezelfde voorkeuren als bij HRA: Minimumeis t.a.v. transportvoertuigen vastleggen op de actuele norm voor uitlaatgasemissie (TIER) bij aanvang van het contract. Geen eisen stellen boven de wettelijk geldende eisen voor watervervoer en spoorvervoer. Uitspraak 10: Wel of geen perceel GFT met luiers. Totaal 4 Limburgse gemeenten (Roermond, Peel en Maas, Venray en Horst aan de Maas) ovenwegen de keuze om luiers gezamenlijk met GFT in te zamelen en te laten venwerken. Deze Limburgse gemeenten worden gevraagd om op 22 maart 2012 (ALV vaststelling van de aanbestedingsdocumenten) hun keuze definitief kenbaar te maken. Het laten vergisten van luiers en incontinentiemateriaal samen met GFT is in Nederland toegestaan (LAP2) maar dient op lokaal niveau beleidsmatig te worden verankerd. De combinatie GFT met luiers kent mogelijke voordelen vanuit het oogpunt van gebruikersgemak en ook een aantal nadelen. De marktwerking bij dit verwerkingsproces is beperkt (een of enkele aanbieders) en het verwerkingsproces vergt 100 % vergisten met het nascheiden van materialen die in compost ongewenst zijn. Landelijke ervaringen wijzen er op dat de verwerkingsprijs ca. 3,50 per ton hoger ligt waardoor er geen reële venwachting is van een prijsvoordeel. In o.a. Duitsland is deze verwerkingswijze (GFT met luiers) verboden vanwege de aanwezigheid van menselijke fecaliën. Belangrijkste argumenten zijn hierbij de risico's t.a.v. ARBO, ziekteverwekkers, antibiotica, verhoogde zinkgehaltes (babyzalf), nog onbekende effecten van vochtabsorbers, aanwezige plastics en medicijnresten. De stichting Regeling Handelsproducten Potgond (RHP) verbiedt de afzet van potgrond met afkomst luiervergisting en na-compostering onder RHP keurmerk. Het kiezen voor een extra perceel voor GFT kan leiden tot 2 contractanten met 2 overslagstructuren en 2 contractprijzen. Voor eerdergenoemde gemeenten is een integrale gemeentelijke afweging van gebruiksgemak, duurzaamheid en kosten relevant.

5 Pagina 5 In het concept Huishoudelijk afvalstoffenplan is voorgesteld om luiers en GFT afval gezamenlijk In te zamelen. Dit is mede vanwege gebruikersgemak: gezinnen met kinderen in luierleeftijd kunnen dan voldoende hebben aan één duobak (bij inzameling van de duobak eens in de twee weken). Alhoewel er gemeenten in Nederland zijn die luiers met gft samen inzamelen, blijkt de venwerking vanuit milieu oogpunt negatief te zijn. Ook de Branche Vereniging Organisch Reststoffen (BVOR) geeft een negatief advies. Voorgesteld wordt om luiers niet samen met GFT in te zamelen, maar de inzameling van luiers via kinderdagverblijven nog nader te onderzoeken. Uitspraak 11: Social return GFT. De Limburgse gemeenten zien weinig kansen voor social return bij GFT ven/verking en geven er de voorkeur aan om social return buiten de aanbesteding te houden. Wel vragen zij aandacht voor de aspecten van werkgelegenheid bij de overslagstructuur in Limburg. Social return is van groot belang voor de regio's. Het proces van overslag, buiktransport en verwerking van HRA biedt echter weinig ruimte voor social return. Venwerken van HRA is arbeidsextensief en vereist vooral deskundigheden ten aanzien van procestechniek. De infrastructuur voor overslag blijft in Limburg behouden door de afstandsnorm van 25 km. In de contractafronding zal ruimte worden gezocht om in overleg met de winnaar social return een goede plaats te geven. Een mogelijkheid is om indien een financieel voordeel wordt behaald een deel hiervan in te zetten voor social return in Roermond. Aandachtspunt is dat dit wel wordt besteed aan de afvalinzameling en - verwerking. Dit zal op termijn verder worden uitgewerkt. Uitspraak 12: Prijsplafond GFT. De Limburgse gemeente geven de voorkeur aan het hanteren van een prijsplafond van 40,= per ton voor GFT (40 % vergisten en nacomposteren) en 43,25 per ton voor GFT met luiers (100 % vergisten en nacomposteren). Bij prijsvorming boven deze plafonds zal beraad mogelijk zijn. Uitspraak 13: Regionale overslag GFT. De regio Parkstad heeft te kennen gegeven een eigen overslag te ovenvegen. Voor aanvang van de aanbesteding moet duidelijk zijn of deze regio een eigen overslag ook zal realiseren. Zo ja, dan ontstaan er een extra perceel. De Limburgse gemeenten worden gevraagd om op 22 maart 2012 (ALV vaststelling van de aanbestedingsdocumenten) hun keuze definitief kenbaar te maken. Uitspraak 14: Contractduur GFT. De Limburgse gemeenten verwachten relevante ontwikkeling in de markt van vergisten. Daarom geven zij de voorkeur aan een kortere contractduur voor GFT dan bij HRA. De voorkeur wordt gegeven aan een ritme dat bij HRA blijft aansluiten. Het ritme van een contractduur van 3 jaar met drie eenzijdige verlengingsopties van achtereenvolgens 2 jaar, 3 jaar en 2 jaar wordt de voorkeur gegeven. De voorgestelde contractduur voor huishoudelijk restafval en GFT wijken van elkaar af Gezien de hogere verwachtingen voor innovaties bij GFT wordt de voorkeur gegeven aan een korter basiscontract met drie mogelijkheden tot verlenging.

6 Pagina 6 3. Sortering en eindverwerl<inq Grof Huishoudeliik Afval (GHA). Uitspraak 15: Wel of niet collectief aanbesteden. De Limburgse gemeenten zijn van mening dat het aanbesteden van het sorteren en venverken van GHA zich beter leent voor regionale aanbesteding. De Limburgse gemeenten geven er de voorkeur aan om GHA buiten deze aanbesteding te houden. Juridische gevolgen (o.a. fatale termijnen/ handhaving) Het aanbestedingsproces wordt door het bestuur van de vereniging ASL gestuurd met directe ondersteuning van het werkapparaat van de vereniging ASL. Voor deze aanbesteding is tevens een kernteam geformeerd waarin de Limburgse regio's mede inhoud geven aan de inrichting van deze aanbesteding. Voor de begeleiding en verdere vormgeving van deze aanbesteding zijn 4 gerenommeerde bedrijven gevraagd offerte uit te brengen. Op basis van offertevergelijking heeft het bestuur van de verenging gekozen voor het gunnen van deze begeleiding aan Internationale Tender Services (ITS). Dit bureau brengt de nodige aanbestedingskennis, begeleid het Europese aanbestedingsproces, waarborgt de kwaliteit van de aanbestedingsdocumenten en staat garant voor een solide aanbestedingsproces. De juridische kwaliteit van de documenten wordt door het werkapparaat getoetst waarbij het werkapparaat wordt ondersteund door o.a. het inkoopbureau van de gemeente Weert. Door dit inkoopbureau vindt een extra juridische toetsing van het proces en de documenten plaats. Financiële en personele gevolgen De huidige overeenkomst met de contractpartner Attero eindigt op 31 december 2013 en heeft momenteel een contractwaarde van ca. 25 miljoen euro per jaar. Gezien de huidige marktsituatie is er uitzicht op een kostenreductie van ca. 35 % per jaar. Ook biedt de aanbesteding de gelegenheid om de kwalitatieve eisen van de eindverwerking van HRA, GHA, en GFT te actualiseren. 3 VERZOEK COLLEGE In te stemmen met de in dit voorstel genoemde procedure, de richtinggevende uitspraken van de Algemene Ledenvergadering van de vereniging ASL d.d. 16 februari 2012 en de perceelkeuzen. Burgemeester en wethouders van Roermond, De secretaris, De wnd. burgemeester, mr. Drs. J.J.Th.L. Geraedts H.M.J.M. van Beers Bijlage(n): 1. Notitie "Europese aanbesteding" zoals is geactualiseerd en opgemaakt door International Tender Services d.d. 28 februari Presentatie van het werkatelier / Algemene Ledenvergadering van 16 februari Factsheet luiers- Attero Richtinggevende uitspraken en argumenten Ter inzage: