RI&E. Chr. montessorischool De Abeel Den Haag 4 mei 2015 RISICO-INVENTARISATIE EN -EVALUATIE

Transcriptie

1 RI&E Chr. montessorischool De Abeel Den Haag 4 mei 2015 RISICO-INVENTARISATIE EN -EVALUATIE

2 RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

3 I NHOUDSOPGAVE Risico-inventarisatie & -evaluatie... 4 Samenvatting... 5 Uitgangspunten... 6 Wettelijk Kader... 6 Taken van de werkgever... 6 Arbeidsomstandighedenwet... 6 Andere belanghebbenden... 7 Verantwoording van het onderzoek... 8 Eisen aan de risico-inventarisatie en -evaluatie:... 8 Inventarisatie... 8 Evaluatie... 8 Plan van Aanpak... 9 Arbowet artikel 5, vierde lid De organisatie PMO Advies Plan van Aanpak RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

4 RISICO-INVENTARISATIE & -EVALUATIE Opdrachtgever: Naam van het de organisatie : Stichting Montessori-onderwijs Zuid-Holland Bezoekadres : Abeelstraat 30 Vestigingsplaats : Den Haag Directie : Mevr. M. Wits Telefoonnummer : adres : mieke@montessori-cms.nl Uitvoerder - kerndeskundige Namens Perspectief Groep bv is de inventarisatie en evaluatie van risico s uitgevoerd door: Naam : J. Diepeveen Functie : Veiligheidskundige Datum : 4 mei 2015 RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

5 S AMENVATTING In maart 2015 is door de heer J. Diepeveen, veiligheidskundige van de Perspectief Groep bv, een onderzoek uitgevoerd naar de risico s die het werk en de werkomgeving voor medewerkers en bezoekers met zich mee brengen. Op basis van de, door de organisatie verstrekte informatie, interviews, observaties en/of waarnemingen tijdens een rondgang zijn, voor zover dat door middel van beschikbare informatie mogelijk was, de risico s geïnventariseerd. Binnen het onderzoek zijn hierbij diverse aandachtspunten gesignaleerd. Aan de hand van de actuele en geldende veiligheids- en gezondheidscriteria zijn deze aandachtspunten geëvalueerd en zijn prioriteiten bepaald. Tot slot is de aanzet tot het komen van een plan van aanpak geformuleerd. Dit rapport vormt de verslaglegging van dit alles. Het gaat hierbij om een globale inventarisatie en evaluatie. En deze is de basis voor het opzetten van beleid ten aanzien van de arbeidsomstandigheden in een bedrijf of instelling. Anderzijds kan deze gebruikt worden bij de uitvoering van dat beleid. Wanneer de aard van de risico s een gedetailleerde inventarisatie en evaluatie noodzakelijk maakt, zal de globale inventarisatie daarop moeten worden aangevuld. Het is een momentopname. RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

6 UITGANGSPUNTEN Wettelijk Kader In artikel 5 van de Arbeidsomstandighedenwet staat dat elk bedrijf beleid moet voeren ten aanzien van de arbeidsomstandigheden. Dat beleid moet gebaseerd zijn op een inventarisatie en evaluatie van alle gevaren die de arbeid voor de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van de werknemers met zich meebrengt. Op grond daarvan zijn bedrijven en instellingen verplicht periodiek een risico-inventarisatie en -evaluatie uit te (laten) voeren. Taken van de werkgever De Arbeidsomstandighedenwet vereist dat de werkgever: een plan van aanpak opstelt. Daarin worden maatregelen genomen betreffende eventueel geconstateerde risico s. Daarnaast moet worden vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de uitvoering, op welke wijze de maatregelen worden uitgevoerd en het tijdstip waarop de maatregelen moeten zijn getroffen. Het plan van aanpak maakt deel uit van de risico-inventarisatie en -evaluatie. (RI&E) jaarlijks rapporteert over de uitvoering van het plan van aanpak. Voor deze jaarlijkse rapportage dient er overleg gepleegd te zijn met de werknemers (vertegenwoordiging). Hierbij dient tevens aan de orde te komen of de aanwezige risico-inventarisatie en -evaluatie nog voldoende actueel is. de RI&E aanpast. Bijvoorbeeld wanneer opgedane ervaring, gewijzigde werkmethoden of werkomstandigheden of de stand van de wetenschap en de professionele dienstverlening daartoe aanleiding geven. ervoor zorgt dat iedere medewerker inhoudelijk kennis kan nemen van de risico-inventarisatie en -evaluatie. Arbeidsomstandighedenwet Op 1 november 1999 is de Arbeidsomstandighedenwet 1998 (Arbowet 1998) in werking getreden. De Arbowet 1998 vervangt de oude Arbowet uit In 2007 is de Arbowet 1998 gewijzigd en daarbij is de citeertitel aangepast tot Arbowet zonder de toevoeging van een jaartal. De Arbowet bevat vooral de algemeen geldende spelregels, zoals de verplichte risico-inventarisatie en- evaluatie (met het plan van aanpak als vast onderdeel), voorlichting en onderricht, medezeggenschap en de deskundige bijstand. De wetgeving op het terrein van de arbeidsomstandigheden bestaat uit vijf niveaus. 1. de Arbeidsomstandighedenwet; 2. het Arbeidsomstandighedenbesluit; 3. de Arbeidsomstandighedenregeling; 4. de Arbo catalogi; en 5. de beleidsregels. Belangrijk is om in het oog te houden, dat zowel de Arbowet, het Arbobesluit als de Arboregeling dwingende voorschriften bevatten die moeten worden nageleefd. RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

7 Andere belanghebbenden Al meerdere jaren is de tendens gaande dat de overheid zich terugtrekt van veel maatschappelijke terreinen, zich beperkt tot raamwetten en de verdere invulling aan de maatschappelijke partijen over laat. Werknemers en ook bezoekers van bedrijven en instellingen zullen steeds meer geneigd zijn om schade, welke zij oplopen door vermeende nalatigheid van de werkgever, te verhalen op de werkgever of op haar verzekeraar. In dat kader is het zeer gewenst dat een werkgever een goed beeld heeft van de risico s welke spelen en ook dat zij kan aantonen het nodige te hebben gedaan om die risico s te beperken. RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

8 VERANTWOORDING VAN HET ONDERZOEK Eisen aan de risico-inventarisatie en -evaluatie: Een goede risico-inventarisatie en evaluatie moet aan een aantal kwaliteitseisen voldoen. Zo moet de risico-inventarisatie en evaluatie: compleet zijn (vermijden dat werkzaamheden, afdelingen, functies, groepen en individuele werknemers over het hoofd worden gezien); betrouwbaar zijn; actueel zijn en, zodra de situatie daartoe aanleiding geeft, worden geactualiseerd; op schrift staan; afzonderlijk aandacht besteden aan risico s voor bijzondere categorieën werknemers; aandacht besteden aan alle aspecten over de veiligheid en de gezondheid van werknemers; in elk geval bestaan uit de volgende onderdelen: inventarisatie van risico s, de evaluatie van risico s, toets uitgevoerd door een gecertificeerde deskundige. Inventarisatie De risico-inventarisatie & -evaluatie is als volgt uitgevoerd: Verzamelen van voorinformatie over bedrijf, processen en personeelsaangelegenheden. Bestudering van de aanwezige Arbo documenten; Een interview; Een rondgang langs alle werkplekken, waarbij de risico s en knelpunten zijn geïnventariseerd. Evaluatie De genoemde knelpunten zijn volgens de volgende systematiek geëvalueerd: Onder een risico verstaat men het product van Kans en Effect: De Kans wordt hierbij bepaald door het aantal personen dat wordt blootgesteld, de waarschijnlijkheid van de blootstelling en de duur van de blootstelling. Het Effect is beschreven als de omvang van het mogelijke letsel. Hierbij ontstaat de volgende formule: Risico = Kans x Effect. RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

9 De geconstateerde knelpunten krijgen een klassering in de vorm van een prioriteitsstelling. Deze is gebaseerd op actueel geldende, wettelijke, veiligheids-, gezondheids- en psychosociale aspecten. Plan van Aanpak De geconstateerde knelpunten hebben een klassering gekregen in de vorm van een prioriteitsstelling. Deze is gebaseerd op actueel geldende, wettelijke, veiligheids-, gezondheidsen psychosociale aspecten. Vervolgens is bij elk knelpunt geadviseerd hoe en door wie deze worden opgelost. Dit is de basis voor het plan van aanpak dat uiteindelijk door de werkgever nog moet worden vastgesteld (met toedeling van taken aan medewerkers en budgetten). Als ondernemer moet u de voortgang van de uitvoering van het plan van aanpak jaarlijks (schriftelijk) rapporteren. Een plan van aanpak moet worden gezien als een werkdocument. En voor deze jaarlijkse rapportage moet er overleg gepleegd te zijn met de werknemers (vertegenwoordiging). U moet daarbij antwoord geven op de volgende vragen: Zijn de actiepunten uit het plan van aanpak volgens afspraken uitgevoerd? Hebben de genomen maatregelen de gewenste effecten gehad? Zo nee, wat is daarvan de oorzaak geweest (zoals onduidelijke toedeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden, onvoldoende middelen, onduidelijke werkvoorschriften of onvoldoende controle en toezicht)? Bestaat er aanleiding (door bijvoorbeeld gewijzigde omstandigheden, nieuwe productieprocessen, nieuwe inzichten, nieuwe regelgeving) om een nieuwe RI&E op te (laten) stellen? Is er deskundigheid ingeroepen bij het verminderen van risico s? RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

10 Dit zijn vragen die u zich, als ondernemer, zelf periodiek moet stellen. Het zijn ook de vragen die aan de orde moeten komen in het overleg tussen de werkgever en de werknemers (vertegenwoordiging) en in het werkoverleg op bijvoorbeeld afdelingsniveau. Vooral de werknemers kunnen een belangrijk aandeel leveren in dit waakproces. Zij ondervinden immers aan den lijve of er daadwerkelijk iets ten goede is veranderd. Arbeid hygiënische strategie De adviezen in het rapport zijn altijd volgens de arbeid hygiënische strategie tot stand gekomen. Dit houdt in dat bij het zoeken van beheersmaatregelen ter preventie van blootstelling aan risico s, een hiërarchische volgorde is aangebracht. Deze volgorde is: Elimineren van de bron (bijvoorbeeld door een andere bewerkingswijze of een minder schadelijk alternatief) of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, Maatregelen aan de bron (stillere motor kiezen, granulaat gebruiken in plaats van poeder) of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, Maatregelen direct om de bron (afzuigen, omkasten, afschermen) of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, Maatregelen in de omgeving (algemene ventilatie, geluidsabsorberende plafonds) of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, Organisatorische maatregelen (zoals de duur van de blootstelling en/of het aantal blootgestelde personen beperken) of, indien dit redelijkerwijs niet mogelijk is, Verstrekken van persoonlijke beschermingsmiddelen. Het kan noodzakelijk zijn om een maatregel van een lagere orde eerst toe te passen alvorens andere beheersmaatregelen worden toegepast. Wanneer in het rapport merknamen of leveranciers worden genoemd, dient dit als een suggestie te worden opgevat bij het oplossen van een knelpunt. Perspectief heeft geen enkel belang bij het aanraden van producten of diensten. De resultaten van de risico-inventarisatie en evaluatie zijn voor een groot deel bepalend voor de opzet en optimalisering van het concrete Arbobeleid voor de komende jaren. De aanbevelingen vormen de basis voor het plan van aanpak. Echter: Waarschijnlijk kunnen niet alle aanbevelingen tegelijkertijd en op korte termijn worden opgevolgd. Er zal dus een planning in de tijd moeten zijn. Het Arbobeleid en het plan van aanpak worden beide vastgesteld binnen de organisatie (door de directie in overleg met ondernemingsraad, of werknemers vertegenwoordiging) en moeten passen binnen het algemene beleid van de organisatie. Het plan van aanpak moet zeer concreet en toetsbaar zijn wat betreft planning, budget en dergelijke. Arbowet artikel 5, vierde lid Vanaf het moment dat het arbobeleid, gebaseerd op de risico-inventarisatie en evaluatie is vastgelegd, moet de werkgever overwegen of dit beleid en de risico-inventarisatie en evaluatie aangepast moet worden. Deze overweging voorkomt dat het arbobeleid (en de risico-evaluatie en evaluatie) een statisch karakter krijgt. Het arbobeleid, de risico-inventarisatie en evaluatie (inclusief het plan van aanpak) moeten in ieder geval worden aangepast indien: RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

11 - De daarmee opgedane ervaringen daartoe aanleiding geven (denk hierbij bijvoorbeeld aan de situatie dat een geplande arbeid beschermende maatregel niet het gewenste resultaat blijkt te hebben); - De werkmethoden of de werkomstandigheden veranderen (bijvoorbeeld een verandering van het productieproces, aanschaf van nieuwe machines, uitbreiding van gebouwen, etc.); - Belangrijke veranderingen op het gebied van de stand van de wetenschap of professionele dienstverlening voor komen. De risico-inventarisatie en evaluatie en het plan van aanpak zijn dus geen statisch documenten, maar moeten door de werkgever continu aangepast, getoetst en actueel gehouden worden. RI&E locaties Aan de slag met de knelpunten PLAN DO ACT CHECK Bijstellen PVA Wenselijk effect? (evaluatie) RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

12 De organisatie Naam organisatie Chr. Montessorischool De Abeel Bezoekadres van de organisatie Abeelstraat 30 Postcode Plaats adres 2565 XP Den Haag Telefoonnummer Activiteiten van de organisatie Aantal personeelsleden in dienst van de organisatie (inclusief deeltijdwerkers) basisonderwijs 27 Aantal deeltijdwerkers 24 Het verzuimpercentage in het vorige jaar was 7 % Het aantal ongevallen vorig jaar was 0 Aantal medewerkers dat vorig jaar in de WAO/WIA is gekomen 0 RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

13 PMO ADVIES Het Preventief Medisch Onderzoek (PMO) is een verzameling van methoden om de gezondheid van werkende mensen te bewaken en te bevorderen. PMO bestaat uit een onderzoek van de gezondheid, en activiteiten (interventies) om de gezondheid te verbeteren, als daar op basis van het onderzoek een reden voor bestaat. Een PMO rapportage wordt opgesteld voor individuele werknemers. Daarnaast kan men met de PMO ook een beeld krijgen van de gezondheid van groepen werknemers. Voor individuele werknemers, maar ook voor een groep kan men activiteiten (interventies) opzetten ter bevordering van de gezondheid. Meer over de inhoud, doelstellingen en kwaliteitseisen kunt u vinden in de Leidraad PMO van de Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB). Het PMO heeft vier doelstellingen. De algemene doelstelling van het PMO is het vroegtijdig opsporen van gezondheidseffecten in relatie tot het uitvoeren van werk. De doelstellingen zijn: Het opsporen van eventuele risico s op gezondheidsschade door het werk; Preventie van beroepsziekten en arbeid gebonden aandoeningen; Het bewaken en bevorderen van de gezondheid van medewerkers, in relatie tot hun werk; Het bewaken en verbeteren van het functioneren en de inzetbaarheid van de medewerker. Vanuit de werkgever kunnen daarnaast nog bedrijfsspecifieke doelen worden geformuleerd. Het PMO is voor alle werknemers en het aanbieden van het PMO is verplicht gesteld in artikel 18 van de Arbowet. De kosten van het PMO zijn voor rekening van de werkgever. Individuele werknemers mogen ook zelf om een PMO verzoeken. Het Arbobesluit geeft nadere bijzonderheden omtrent inhoud en frequentie van het onderzoek. De bedrijfssituatie en de doelstelling van het bedrijf bepalen de vorm en inhoud van PMO. De ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging heeft instemmingsrecht over de periodiciteit. Bij ontbreken van OR of PVT hebben de werknemers adviesrecht. Met een PMO wordt de gezondheid, de conditie en de belastbaarheid van de medewerker in kaart gebracht. Hierdoor treedt bewustwording op, met als doel dat de werkgever gaat of blijft werken aan de verbetering van de gezondheid. Meedoen aan een PMO biedt overigens geen zekerheid voor een goede gezondheid in de komende jaren. De PMO is een momentopname. Als er problemen met de gezondheid of het werk zijn, is de kans groot dat die bij de PMO aan het licht komen, zodat ze kunnen worden aangepakt. Het bedrijf krijgt met de gegevens van het PMO een overzicht op afdelings- en groepsniveau over (eventuele) klachten in het bedrijf. Bij het volgende PMO kunnen de overzichten worden vergeleken om de interventies te beoordelen. Het PMO is een monitor voor de gezondheid en de werkbeleving van de medewerkers. Meer informatie is te vinden bij het NVAB in de Leidraad Preventief Medisch Onderzoek. Utrecht: Kwaliteitsbureau NVAB, Het PMO advies voor De Abeel is opgenomen in het Plan van Aanpak. RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

14 P LAN VAN AANPAK RI&E 2015 Den Haag, 30 september /14

15

16

17

18

19