CONCEPT. Jaarstukken 2013

Transcriptie

1 CONCEPT Jaarstukken

2 2

3 Aanbiedingsbrief Voor u ligt de rekening van gemeente De Marne. In deze rekening verantwoorden wij het gevoerde beleid en de financiële resultaten over. De gemeentelijke begroting vormde de basis voor de uitvoering van dit beleid. Wij hebben in een belangrijk deel van onze doelstellingen gerealiseerd. Een greep uit de programma s: de overheveling van activiteiten naar de Omgevingsdienst Groningen (vergunningverlening en handhaving) en de Veiligheidsregio Regio (brandweer), de vaststelling van het beleidsplan Recreatie en Toerisme, de opening van het winkelcentrum De Marren in Leens, diverse deelprojecten in het kader van de ontwikkeling van Lauwersoog, de vaststelling van het Integraal Huisvestingsplan, de verbetering van de kwaliteit van onze wegen en de succesvolle aanbesteding van het beheer van openbare verlichting, de vaststelling van het Regionaal Transitiearrangement Jeugdzorg, de wijziging van functiewaarderingssysteem (HR21), de vaststelling van het Klimaatsbeleidsplan -2020, het project Vitale Dorpen en de vaststelling in BMWEverband van een gezamenlijk minimabeleid. Het saldo van baten en lasten in komt uit op een tekort van k 38. Begroot is een tekort van k De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k De oorzaken hiervan zijn een aantal incidentele meevallers en de bijdragen van De Marne aan een aantal belangrijke projecten als de N361, PROloog en Programma Krimp & Leefbaarheid die niet zijn uitgegeven. Tevens konden een aantal verplichtingen en uitgaven om diverse redenen niet worden uitgevoerd. Hiervoor zijn budgetoverhevelingsverzoeken ingediend. Meerjarig zijn de structurele lasten nog steeds hoger dan de baten en onze reserves moeten worden aangesproken om het tekort te dekken. Dit kan niet onbeperkt. Bij de begroting 2014 en volgende jaren hebben wij maatregelen genomen om dit evenwicht te herstellen. Onze accountant Deloitte heeft de jaarrekening gecontroleerd. De jaarrekening geeft een getrouw beeld van onze activiteiten en financiële positie en de accountant heeft daarvoor een goedkeurende verklaring verstrekt. Het jaar was een jaar vol beweging, en dat heeft zijn weerslag in de cijfers. Deze jaarstukken beogen u een goed inzicht te geven in de financiële positie van gemeente De Marne ultimo. Dat is van belang voor de keuzes die wij in 2014 moeten maken in de ontwikkeling in het sociale domein, de realisatie van de organisatiewijziging en de herinrichting van de bestuurlijke organisatie in onze provincie. Het college van burgemeester en wethouders van gemeente De Marne, secretaris burgemeester dhr. B.W. Verwey dhr. F.H. Wiersma 3

4 Inhoudsopgave 1 Inleiding Jaarverslag op hoofdlijnen Jaarrekening op hoofdlijnen... 8 DEEL I Verantwoording van de beleidsprogramma s Financieel totaal overzicht Beleidsprogramma s Burger en bestuur Veiligheid Verkeer en vervoer Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Jeugd Sport, kunst en cultuur Sociale zaken en Werk Maatschappelijke ondersteuning en zorg Milieu Leefomgeving a PROloog Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Verantwoording van de paragrafen Paragraaf Lokale heffingen Paragraaf Weerstandsvermogen Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf verbonden partijen Paragraaf Grondbeleid Paragraaf Krimp Interbestuurlijk toezicht DEEL II Jaarrekening Programmarekening Incidentele baten en lasten Melding WNT (voorheen WOPT) BALANS Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Balans Toelichting op de activa Toelichting op de passiva Controleverklaring Bijlagen Overzicht personeelslasten en personeelssterkte Toelichting reserves Overzicht van investeringen Overzicht begrotingsoverschrijdingen Kerngegevens Overzicht verbonden partijen Garantstellingen SISA-bijlage

5 1 Inleiding In deze jaarstukken leggen wij verantwoording af over de resultaten van, zowel beleidsinhoudelijk in het jaarverslag als financieel in de jaarrekening. Het jaarverslag bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. De jaarrekening is opgedeeld in de programmarekening, de daarbij behorende toelichtingen en de balans met haar toelichting. De basis van de jaarstukken is te vinden in de vastgestelde begroting, inclusief door de raad vastgestelde begrotingswijzigingen. de twee bestuursrapportages die in zijn vastgesteld. De jaarstukken voldoen aan de eisen die het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) hieraan stelt. Leeswijzer Dit boekwerk begint met de hoofdlijnen van het jaarverslag in hoofdstuk 2, na de inleiding. U kunt dit hoofdstuk lezen als de samenvatting van het jaarverslag. Dat geldt ook voor de hoofdlijnen van de jaarrekening in hoofdstuk 3. In dat hoofdstuk is de samenvatting van de financiële verantwoording te lezen. Vervolgens treft u deel I van de jaarstukken aan, beginnende met de verantwoording van de beleidsprogramma s. Hierin is verwoord wat de doelstelling van de 11 programma s was, of de doelstellingen zijn gehaald, welke activiteiten per doelstelling hebben plaatsgevonden en wat het heeft gekost. De verantwoording van de beleidsprogramma s wordt gevolgd door een overzicht van de algemene dekkingsmiddelen en het verloop van de post onvoorzien en tenslotte ziet u de verantwoording van de negen paragrafen. Deel II bestaat uit de jaarrekening met al zijn cijfers en getallen. In dit deel geven wij u een toelichting op de baten en de lasten en op de balans. Verder ziet u in de verschillende hoofdstukken specificaties van de geactiveerde investeringen, van het verloop van reserves en voorzieningen en toelichtingen op de cijfers. Tenslotte treft u de bijlagen aan. De bedragen in deze jaarrekening hebben we meestal op hoofdlijnen gepresenteerd. De cijfers zijn afgerond op k = Hierdoor kunnen afrondingsverschillen in de tellingen voorkomen. 5

6 2 Jaarverslag op hoofdlijnen In het jaarverslag gaan wij in op de realisatie van de belangrijkste beleidsuitgangspunten zoals geformuleerd in de begroting. Burger en bestuur Vanwege de economisch verslechterde tijd is de ontwikkeling van het Klant Contact Centrum (KCC) getemporiseerd voortgezet met het accent op kwaliteit van dienstverlening en servicenormen. Met de besturen van de dorpen is het jaarlijks overleg gevoerd en gesproken over onderwerpen, zoals de stand van zaken met betrekking tot de herindeling en de aardbevingsproblematiek. In het project Vitale dorpen zijn positieve resultaten te melden in de vorm van de aanleg van speeltuinen in Westernieland en Niekerk, de inrichting van plantsoenen en de realisatie van het molenbiotoop in Zuurdijk. De BMW samenwerking heeft in geleid tot een harmonisatie traject van de rechtspositieregelingen, een netwerkmigratie naar de gezamenlijke ICT infrastructuur, een draadloos netwerk in de drie gemeentehuizen en enkele gemeenschappelijke inkooptrajecten. Ten aanzien van de voorbereidingen van de bestuurlijke (her-)inrichting is door de VGG (Vereniging Groninger Gemeenten) en de Provincie het rapport Grenzeloos gunnen uitgebracht. Besloten is om het samengaan van de BMW en DEAL gemeenten te gaan onderzoeken, waarbij de Eemsdelta en Hoogeland varianten gespiegeld gaan worden aan de G7 variant. Veiligheid De gemeentelijke brandweerkorpsen zijn in in een gemeenschappelijke regeling overgedragen aan het bestuur van Veiligheidsregio Groningen. In de voorbereiding van het Regionaal Crisisplan zijn netwerkteams en expertteams actief om in 2014 operationeel te worden. Verkeer en vervoer De werkzaamheden voor het beheren van de openbare verlichting zijn succesvol aanbesteed. Er zijn maatregelen getroffen in het kader van verkeersveiligheid in Eenrum, Wehe den Hoorn en Roodehaan. De weginspectie geeft in de voortgangsrapportage aan dat de kwaliteit van de wegen in ons gebied is toegenomen. Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme In is het beleidsplan Recreatie en Toerisme vastgesteld in samenwerking met de ondernemers. Tevens is het winkelcentrum de Marren in Leens geopend. Voor het bedrijvenpark De Marne is een nieuw ontwikkelingskader opgesteld en is de toekomstvisie in voorbereiding. Het project PROloog ontwikkelt zich verder op de twee pijlers visserij en toerisme. Ten behoeve van de ontwikkeling in de toeristische sector is in gestart met de uitvoering van het project Recreatieve Poort Lauwersoog. In april is tevens Het Informatie Paviljoen (HIP) geopend. Jeugd Het Regionaal Transitiearrangement is vastgesteld en hierin zijn afspraken gemaakt over de continuïteit in de jeugdzorg. Daarnaast is in BMWE verband een gezamenlijke visie jeugdzorg geformuleerd en vastgesteld. Het Integraal Huisvestingsplan (IHP) voor de onderwijsgebouwen is vastgesteld. Voor de jeugdsoos in Eenrum was in nog geen sluitende bouwbegroting te presenteren. In maart 2014 is dit wel gelukt. 6

7 Sport In het kader van het Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) en in samenwerking met scholen en verenigingen hebben activiteiten plaatsgevonden in de vorm van een clinic volleybal, clinic ATB, cursus in Balans, Beweegwijzer en Waterfun. Met de voetbal- en tennisbesturen hebben we goede afspraken kunnen maken over het beheer en onderhoud van de accommodaties. Voor het zwembad is gestart met een onderzoek om de exploitatie in privaat beheer voort te zetten. Kunst en cultuur In is uitvoering gegeven aan de dienstverlening van Biblionet. Door middel van subsidiering hebben we diverse organisaties in staat gesteld activiteiten te organiseren op het gebied van kunst en cultuur, gericht op de inwoners van De Marne. Sociale zaken en werk In is volop ingezet om alle werkzaamheden en processen van Sociale zaken en werk (Sozawe) op te nemen in één applicatie namelijk Civision Samenlevingszaken. Een stijging van de Wet Werk en Bijstand (WWB) was door de economische recessie niet meer tegen te gaan. Echter, de uitgaven blijven grotendeels passen in de door het rijk beschikbaar gestelde budgetten. Voor de vier gemeenten BMWE is gezamenlijk nieuw minimabeleid ontwikkeld. Na vaststelling in de raden geeft dit minimabeleid de kaders voor de uitvoering in de vier gemeenten. Maatschappelijke ondersteuning en zorg In het gehele sociale domein wordt hard gewerkt om inhoud te geven aan de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. Er is een visie vastgesteld met een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden. Daarnaast treffen we voorbereidingen om te komen tot een doelfonds voor het hele sociale domein, waarin ook de bijbehorende financiële stromen gezamenlijk worden vastgelegd en uitgevoerd. De functie van de dorpsondersteuner uit het project Vitale dorpen is uitgebouwd tot een vitaliteit coördinator. De vitaliteit coördinator is het aanspreekpunt en makelaar tussen de dorpen en de gemeente. Milieu Het Klimaatbeleidsplan is vastgesteld en er is gestart met projecten die hieruit voortvloeien, zoals bijvoorbeeld Slim wonen in De Marne (installeren van zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen en energiebesparende maatregelen voor het zwembad, sporthallen en gemeentehuis). Het afvalwaterbeleidsplan voor de gemeenten Winsum, Bedum, De Marne en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest is vastgesteld in de raadsvergadering van 27 november. Leefomgeving De vorming van de Omgevings Dienst Groningen (ODG) heeft plaatsgevonden en is per 1 november operationeel. Daarmee hebben wij alle vergunning- en handhavingstaken onder gebracht bij de ODG. De front office taken blijven wij uitvoeren en een uitvoeringsregisseur functioneert als schakel tussen ODG en gemeente. PROloog (Plan voor Regie en Ruimtelijke Ontwikkeling Lauwersoog) Het project PROloog zet (sinds juni 2011) in op ontwikkeling van het gebied Lauwersoog tot een duurzame en toekomstgerichte (visserij)haven en een aantrekkelijk verblijfsgebied. In samenwerking met de Provincie Groningen is een projectorganisatie ingericht. In is verder gewerkt aan diverse deelprojecten, zoals Recreatieve Poort Lauwersoog, de Nordshrimplocatie, Het Informatie Paviljoen en Kadeverlenging ten behoeve van de visserij. Daarnaast heeft op 18 april de startconferentie North Sea Fish op Lauwersoog plaatsgevonden en is de Ontwikkelingsvisie Haven Lauwersoog opgeleverd op 7 oktober door de Exploitatie Haven Lauwersoog (EHL). Aan accountant Deloitte is advies gevraagd over de inrichting van de projectorganisatie en de beheersing van de (financiële) risico s. Deloitte heef advies uitgebracht en de aanbevelingen zijn door het college overgenomen. 7

8 3 Jaarrekening op hoofdlijnen Jaarstukken In dit hoofdstuk is de jaarrekening op hoofdlijnen weergegeven. Meer informatie en nadere specificaties staan vermeld in de jaarrekening zelf in deel II. A. Resultaat (bedragen x 1,0 miljoen) - = nadeel Primitieve begroting Actuele begroting Rekening Afwijking begrotingrekening De totale lasten van de gemeente 27,6 30,1 28,3 V 1,8 bedragen De totale baten van de gemeente 26,2 26,9 28,3 V 1,4 bedragen Saldo baten en lasten - 1,4-3,2 0 V 3,2 Toevoegingen en onttrekkingen aan 1,4 3,2 3,2 - reserves Resultaat 0 0 3,2 V 3,2 Resultaat Het saldo van baten en lasten in komt uit op een tekort van k 38. Begroot is een tekort van k De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k Begrotingswijzigingen (verschil primitieve versus actuele begroting ) In zijn de volgende begrotingswijzigingen doorgevoerd: (bedragen x k ) ( - = nadeel) Resultaatbijstellingen Datum raadsbesluit Resultaat primitieve begroting Overhevelingsverzoeken jaarrekening Korting gemeentefonds (meicirculaire) -167 Extern besluit Begrotingswijzigingen 1 e Berap Actieprogramma werk Begrotingswijzigingen 2 e Berap Herstructurering openbare ruimte Overige 16 Besluiten B&W Resultaat actuele begroting In de volgende tabel wordt de verklaring gegeven voor de afwijking van het werkelijk resultaat ten opzichte van het begroot resultaat. De oorzaken hiervan zijn een aantal incidentele meevallers ( 1,1 mln) en de bijdragen van De Marne aan een aantal belangrijke projecten als de N361, PROloog en Programma Krimp & Leefbaarheid die niet zijn uitgegeven ( 1,4 mln). Tevens konden een aantal verplichtingen en uitgaven om diverse redenen niet worden uitgevoerd ( 0,6 mln). Hiervoor zijn budgetoverhevelingsverzoeken ingediend. 8

9 Analyse afwijking resultaat actuele begroting versus jaarrekening De analyse op hoofdlijnen is als volgt: (bedragen x 1,0 miljoen) - = nadeel Omschrijving Bedrag Bedrag Resultaat 3,2 Toevoeging aan bestemde reserves (zie resultaatbestemming) 1,4 Overhevelingsverzoeken (begrotingswijzigingen 2014) 0,6 Te verklaren afwijkingen 1,2 Incidentele voordelige en nadelige afwijkingen Voordeel salariskosten (vacatures, werving& selectie, arbo etc) 0,3 Voordeel op kapitaallasten a.g.v. uitstel c.q. temporisering 0,3 investeringen Voordeel WMO (minder PGB s, eigen bijdrage huishoudelijke hulp en 0,2 minder woningaanpassingen) Voordelige afrekeningen algemene uitkering voorgaande jaren 0,2 Temporisering Klantencontactcentrum 0,1 Extra dividend deelnemingen + ontvangen boeterente 0,1 a.g.v. vervroegd aflossen lening Enexis Nadeel i.v.m. verliesvoorziening grondbedrijf + winstneming - 0,1 exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) Totaal incidentele afwijkingen 1,1 Overige afwijkingen (saldo plussen en minnen) 0,1 Totaal afwijkingen 1,2 B. Opstelling eigen vermogen (bedragen x 1,0 miljoen) Reserves Saldo 1-1- Toevoeging Onttrekking Saldo Algemene reserve 8,6 2,1 5,3 5,4 Bestemde reserves 0,9 1,3 1,3 0,8 Totaal reserves 9,5 3,4 6,6 6,2 Nog te bestemmen resultaat 3,2 3,2 Totaal eigen vermogen 9,5 6,6 6,6 9,4 Uit bovenstaande opstelling blijkt dat het eigen vermogen in bijna niet is gewijzigd. 9

10 C. Resultaatbestemming Het positieve resultaat komt in principe ten gunste van de algemene reserve. In verband met verplichtingen en afspraken zijn er echter voorstellen gedaan om aan een deel van het resultaat een bestemming te geven. In de onderstaande tabel worden deze weergegeven: Voorste l re sultaatbe ste mming (bedragen x 1.000) Re sultaat Voorgestelde mutaties in bestemde reserves: Bestemde reserve N Bestemde reserve North Sea Fish 10 Bestemde reserve Ontwikkeling Lauwersoog 344 Bestemde reserve Recreatieve Poort 51 Bestemde reserve Programma Krimp & Leefbaarheid 345 Bestemde reserve wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) -38 Bestemde reserve rioolheffing (GRP) 60 Bestemde reserve afvalstoffenheffing 95 (positief: ontrekking; negatief: storting; zie par. Lokale heffingen) Budgetoverhevelingen naar 2014 planmatig onderhoud openbare verlichting 5 wegen onderhoud Westpolder 10 wegen onderhoud Kerkpad 12 infrastructurele werken 20 uitvoering nat. plan sport en bewegen (NSAB) 36 ijsbaan leens 50 co financiering ontwikkelingsprojecten 18 beheer gemeentelijke panden 7 aan- en verkoop gronden/panden 23 beleidsontwikkeling P&O 35 overige burgerdiensten 9 vergoedingen gemeenteraad 4 pz-ict opleidingen BMW 35 kunst en cultuur 11 vitaliteit 31 project integrale zorgstructuur BMWE 19 oggz BMW 80 jeugdzorg transitiegelden 16 bdu CJG 15 transitiekosten AWBZ 44 internationale contacten 4 huisvesting bijz. Basisonderwijs 27 privatisering tennisbanen 7 ICT - gemeente kennissysteem 9 ICT - gem. presentatie middelen 11 ICT - gem. BGB-fase 4 en 5 10 Totaal be ste mminge n 548 Restant t.g.v. algemene reserve Zoals uit de hiervoor genoemde tabel blijkt wordt van het resultaat k ten gunste gebracht van de bestemde reserves N361, projecten programma PROloog, programma Krimp & Leefbaarheid, GRP en afvalstoffenheffing. De bestemde reserve (k 38) wet Inburgering Nieuwkomers (WIN) betreft een technische correctie van een vervallen bestemmingsreserve. Daarnaast zijn er voor k 548 aan budgetoverhevelingsverzoeken ingediend. Deze verzoeken worden door middel van begrotingswijzigingen toegevoegd aan het nieuwe dienstjaar Indien de resultaatbestemmingen worden vastgesteld, wordt een bedrag van k ten gunste van de algemene reserve gebracht. 10

11 Toelichting op de mutatie in de bestemde reserves: N361 In de begroting is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd in verband met de reconstructie van de N361 ter grootte van k 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijkse bijdrage in zou worden betaald. De reconstructie van een deel van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaatsgevonden. Middels een bestemming van het resultaat wordt de verplichting van k 560 gestort in een bestemde reserve. Projecten PROloog (North Sea Fish, Ontwikkeling Lauwersoog en Recreatieve Poort) De projecten van PROloog worden beschouwd als investeringen in maatschappelijk nut. De eigen bijdragen van de gemeente De Marne in deze projecten, die opgenomen zijn in de (meerjaren)begroting, worden aan het eind van het jaar toegevoegd aan de bestemde reserves. Op het moment dat een project gereed is wordt deze in exploitatie genomen. Het project wordt gedekt door subsidies van derden en door vrijval van de bestemmingsreserve (eigen bijdragen gemeente). De raad heeft al eerder besloten over de eigen bijdragen van de gemeente aan de projecten PROloog. Programma Krimp & Leefbaarheid De eigen bijdrage van de gemeente De Marne wordt opgenomen in een bestemde reserve. De dekking van de jaarlijkse kosten van Programma Krimp & Leefbaarheid vindt plaats door subsidie van derden en een onttrekking uit de bestemde reserve (eigen bijdrage gemeente). De raad heeft al eerder besloten over de eigen bijdrage van de gemeente aan het Programma Krimp & Leefbaarheid. Wet inburgering Nieuwkomers (WIN) Deze reserve is in 2007 gevormd in afwachting van eventuele terugbetalingsverplichtingen aan het Rijk. De terugbetaling heeft in plaatsgevonden. De reserve WIN kan hierdoor vrijvallen. Rioolheffing/ Afvalstoffenheffing Bij rioolheffing hoeft minder onttrokken te worden uit de bestemde reserve GRP als gevolg van lagere kosten door later opstarten van investeringen (zie programma 9). Daarnaast is een niet begrote ontvangst toegevoegd aan de bestemde reserve afvaltarief. Het betreft een ontvangst van Nedvang voor nascheiding van kunststof en inzameling van glas en oud papier. Toelichting op de resultaatbestemmingen (budget overhevelingsverzoeken) Planmatig onderhoud openbare verlichting In de Openbare Verlichting is een gezamenlijke aanbesteding geweest met 23 Groningse gemeenten en twee provincies. Daarbij is een uitvoerend bedrijf en beheerbureau opgericht. Door opstartproblemen is dit contract later in werking getreden, zodat niet alles wat was gepland kon worden uitgevoerd. Een deel daarvan wordt in 2014 alsnog opgepakt waarvoor dit overhevelingsverzoek is aangevraagd. Het betreft twee projecten van nieuwe lichtmasten, aan de Kloostersingel in Kloosterburen en aan de Kanaalstraat in Niekerk. Wegen onderhoud (Westpolder) Voor het aanbrengen van stortsteen aan de buitendijkse zijde van de Waddenzeedijk (Kustweg) heeft het Waterschap tijdelijk gebruik gemaakt van de Westpolder als transportroute. Daarbij zijn enkele aanwezige schadebeelden verergerd. Na overleg met het Waterschap is afgesproken de verslechtering uit te drukken in een geldbedrag die door het Waterschap aan de gemeente is overgemaakt in. Wegen onderhoud (Kerkepad) Dit budget is bestemd voor de realisering van het Kerkepad te Houwerzijl. De gemeente heeft de grond gedeeltelijk in eigendom verkregen, de aanleg van het Kerkepad zal in 2014 plaatsvinden. 11

12 Infrastructurele werken De post infrastructurele werken is bedoeld voor het omvormen van arbeidsintensief naar arbeidsextensief groen, waardoor op termijn op manuren kan worden bezuinigd. Daarnaast is een deel van het budget in gereserveerd voor herstructurering van de openbare ruimte. Voor het deel wat nog niet in uitvoering is genomen voor het omvormen van groen wordt nu een overheveling aangevraagd. Nationaal Plan Sport en Bewegen (NASB) Deze stimuleringsregeling is gestopt per 31 december. Door een verlate start, het uitvallen van activiteiten en daardoor lagere activiteitskosten resteert nog een bedrag van k 36. Voor de periode 1 januari december 2016 ontvangt de gemeente middelen voor de uitvoering van de buurtsport coach. Ter aanvulling op deze middelen wordt voorgesteld om het nietbenutte deel van de NASB aan te wenden voor bekostiging van de activiteiten in de periode IJsbaan Leens Dit budget is bestemd voor de realisering van een kantine/berging bij de ijsbaan in Leens. Het bestuur van de ijsvereniging heeft inmiddels een aanvraag vergunning ingediend. Er moet een planologische aanpassing plaatsvinden. Zodra deze procedure is afgerond kan met de realisatie worden begonnen. Verwacht wordt dat dit in 2014 plaatsvindt. Cofinanciering ontwikkelingsprojecten In het budget zijn de volgende cofinancieringsbijdragen gereserveerd, die niet in zijn opgevraagd. De reden hiervoor is dat projecten vaak een langjarige looptijd hebben en de cofinanciering gedurende die looptijd in tranches wordt opgevraagd. Het gaat om verplichtingen die aangegaan zijn in het verleden: in verband met een Stimuleringsproject MKB; in verband met provinciale aanpak ondernemerschap. Beheer gemeentelijke panden In de zomer van is schade ontstaan aan de tuinmuur die het parkeerterrein van het winkelcentrum Leens afschermt van de achterliggende privé tuinen. In is hiervoor een schade uitkering ontvangen van Reparatie wordt uitgevoerd in Aan- en verkoop gronden/panden Dit budget is bestemd voor de aanpassing van de openbare ruimte na verkoop van de bibliotheekpanden in Zoutkamp en Leens. Beleidsontwikkeling P&O: individueel loopbaanbudget In de CAO-Gemeenten is afgesproken dat ambtenaren met ingang van recht krijgen op een Individueel Loopbaanbudget (ILB) van 500 per jaar. Deze afspraak is gemaakt voor drie jaar ( t/m 2015) en is gericht op het vergroten van de inzetbaarheid en mobiliteit van de medewerker. Deze 500 per jaar kan worden gereserveerd voor de komende jaren zodat in 2015 eventueel per persoon beschikbaar is. Omdat deze afspraak pas in januari is gemaakt was het voor niet meer mogelijk om hiervoor een budget op te nemen in de begroting. Er is door veel medewerkers aangegeven de 500 van te willen reserveren in verband met besteding in 2014 of Om te voorkomen dat er door deze reserveringen een toekomstig tekort ontstaat, wordt voorgesteld het restant van het budget opleiding & vorming en het budget loopbaanbegeleiding over te hevelen naar Overige burgerdiensten Er zijn achterstanden ontstaan in de auditwerkzaamheden bij de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA) in verband met het faillissement van het bedrijf dat de auditwerkzaamheden zou uitvoeren.. Inmiddels is gestart met een nieuwe externe partij. Deze zal de achterstanden wegwerken in Vergoedingen gemeenteraad Dit betreft een overhevelingsverzoek in verband met extra trainingen voor de nieuwe gemeenteraad na de verkiezingen in In de begroting 2014 is met deze extra trainingen geen rekening gehouden. 12

13 PZ-ICT opleidingen BMW Dit overhevelingsverzoek betreft de opleidingen die in de samenvoeging van de afdelingen ICT van de BMW gemeenten noodzakelijk zijn. De opleidingen hebben nog niet plaatsgevonden. Kunst en cultuur Projecten die in 2014 worden gerealiseerd: 1. Website MarneCultuur: Opening kunstpodium: Aanleg kunstpodium: Reserve voor onderhoud kunstsculptuur Sesimbra: Vitaliteit Doel van het vitaliteitsbudget is om kleine bijdragen te kunnen doen aan initiatieven die vanuit de dorpen komen en die dienen ter vergroting van de leefbaarheid en sociale samenhang. Omdat de besteding van het budget in het laatste kwartaal van op gang is gekomen, er in december een cofinanciering is ontvangen en er geen sprake is van een structureel budget, is het verzoek om het restant budget over te hevelen naar Project integrale zorgstructuur BMWE Dit budget is bestemd voor kosten samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. Het betreft een subsidie van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd. De einddatum van het project ligt in. Begin 2014 zal een eindafrekening worden opgesteld waarbij een onderschrijding van het budget moet worden terugbetaald. OGGZ BMW Dit budget is, als onderdeel van de Integrale Zorgstructuur, eveneens bestemd voor de kosten van de samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, De Marne en Eemsmond. Het betreft een bijdrage van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd, waarbij de kans aanwezig is dat eventuele onderschrijding van het budget terugbetaald moet worden. Jeugdzorg transitiegelden. Van het rijk zijn transitiemiddelen voor de decentralisatie jeugdzorg beschikbaar gesteld. Van deze middelen is een groot deel gereserveerd om uitvoering te geven aan het in vastgestelde projectplan decentralisatie jeugdzorg BMWE. De meeste uitgaven zijn gepland in 2014, en daarom het verzoek om het resterende budget van over te hevelen. Doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin (CJG) Het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt de toegangspoort tot de zwaardere jeugdzorg. In hebben organisaties in het CJG een plan opgesteld om zich hierop voor te bereiden. In is hiermee begonnen, echter de grootste uitgaven worden in 2014 verwacht. Transitiekosten AWBZ Dit betreft het invoeringsbudget AWBZ. De invoering is projectmatig gestart in 2011 en heeft een doorloop tot in De kosten van de inzet projectleider/beleidsmedewerker en scholing medewerkers moeten hiervan worden voldaan. Internationale contacten In verband met de Kohlfahrt 2014 is het hiervoor beschikbare budget in nauwelijks aangesproken. De kosten hiervoor zullen worden gemaakt in Huisvesting bijzonder basisonderwijs In is besloten tot de bouw van de peuterspeelzaal in Wehe-den Hoorn bij het Hoogholtje. In is begonnen met de bouw, maar de oplevering en financiële afrekening heeft nog niet plaatsgevonden. De investeringskosten worden op begrotingsbasis gedekt door de bestemde reserve Afwaardering IHP Deze vrijval uit de reserve heeft plaatsgevonden, alleen de last is nog niet gerealiseerd. Het voorstel is daarom om terug te storten in de Afwaarderingsreserve IHP. 13

14 Privatisering tennisbanen Dit budget is bedoeld voor de overdracht van de tennisbanen. In de overdracht van de tennisbanen van Kloosterburen en Ulrum heeft enige vertraging opgelopen, maar zal in 2014 alsnog worden overgedragen. ICT De opdracht voor het gemeente kennissysteem is eind verstrekt aan externe partijen, waarbij het eerste deel is uitgevoerd. De resterende werkzaamheden vinden plaats in 2014 evenals de facturatie. De werkzaamheden ten behoeve van de ICT presentatie middelen zijn, vanwege planningsproblemen, uitgevoerd in februari De opdracht voor ICT-BGB (Binnen Gemeentelijk Gebruik Basisregistraties) fase 4 en 5 is eind verstrekt en deze werkzaamheden worden op dit moment uitgevoerd. D. Toelichting grote projecten Er is een aantal projecten onderhanden met een grote budgettaire omvang, namelijk het project PROloog en het programma Krimp & Leefbaarheid. Hieronder wordt de financiële consequenties verder toegelicht. Meer inhoudelijke informatie staat vermeld in de programmarekening bij het programma Leefomgeving in de aparte paragraaf 10A (PROloog) en in de paragraaf Krimp (programma Krimp & Leefbaarheid) In de onderstaande tabel staat in de kolom investeringen het bedrag vermeld dat daadwerkelijk is geïnvesteerd in het project. In de kolom subsidies derden wordt het subsidiebedrag vermeld dat is ontvangen. Boekwaarde per 1-1- Investeringen Subsidies derden Boekwaarde per totaal bruto krediet Specifieke projecten Nord Sea Fish Proloog Recr. Poort Proloog Inrichtingsplan Haven Lauwersoog zie Recr. Poort Ontw. meerzijde Lauwersoog zie Recr. Poort Ontw. Nordshrimplocatie zie Recr. Poort Totaal Project PROloog Deze bestaat uit verschillende grote deelprojecten, waarbij veel deelprojecten nog in de aanloop- of opstartfase zitten. De financieel gezien belangrijkste deelprojecten ultimo zijn North Sea Fish, Recreatieve Poort Lauwersoog en de programmakosten PROloog. Algemeen Hier worden de kosten verantwoord van het programma management en kosten die voor het project in het algemeen worden gemaakt, zoals projectleiding en projectondersteuning. North Sea Fish De kosten komen deels voort uit de leadpartnership die De Marne heeft in dit deelproject. Recreatieve poort De gemaakte kosten worden onder andere veroorzaakt door de sloop van het voormalig Northshrimp gebouw en realisatie van het Haven Informatie Punt (HIP). 14

15 DEEL I 4 Verantwoording van de beleidsprogramma s 15

16 4.0 Financieel totaal overzicht Beleidsprogramma s In de onderstaande tabel worden de financiële resultaten van de beleidsprogramma s vermeld in een totaal overzicht. Ook is de afwijking opgenomen ten opzichte van de actuele begroting. Voor een uitgebreide analyse van de verschillen wordt verwezen naar de beleidsprogramma s die in de volgende hoofdstukken worden weergegeven. Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening Programma (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Programma 1 Burger en bestuur V 241 Programma 2 Veiligheid V 59 Programma 3 Verkeer en Vervoer V 706 Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme V 25 Programma 5 Jeugd V 304 Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur N -11 Programma 7 Sociale zaken en Werk V 111 Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg V 352 Programma 9 Milieu V 114 Programma 10 Leefomgeving V 668 Programma Algemene dekkingsmiddelen V 616 Saldo baten en lasten V Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 programma V 0 algemene dekkingsmiddelen V 0 Saldo toevoegingen en onttrekkingen aan reserves V 0 Resultaat V Het financieel resultaat Het saldo van baten en lasten in komt uit op een tekort van k 38. Begroot is een tekort van k De mutaties in de reserves zijn conform de actuele begroting doorgevoerd waardoor een positief resultaat ontstaat van k afwijking begroting - rekening 16

17 De analyse op hoofdlijnen van het resultaat actuele begroting versus jaarrekening is als volgt: (bedragen x 1,0 miljoen) - = nadeel Omschrijving Bedrag Bedrag Resultaat 3,2 Toevoeging aan bestemde reserves (zie resultaatbestemming) 1,4 Overhevelingsverzoeken (begrotingswijzigingen 2014) 0,6 Te verklaren afwijkingen 1,2 Incidentele voordelige en nadelige afwijkingen Voordeel salariskosten (vacatures, werving& selectie, arbo etc) 0,3 Voordeel op kapitaallasten a.g.v. uitstel c.q. temporisering 0,3 investeringen Voordeel WMO (minder PGB s, eigen bijdrage huishoudelijke hulp en 0,2 minder woningaanpassingen) Voordelige afrekeningen algemene uitkering voorgaande jaren 0,2 Temporisering Klantencontactcentrum 0,1 Extra dividend deelnemingen + ontvangen boeterente 0,1 a.g.v. vervroegd aflossen lening Enexis Nadeel i.v.m. verliesvoorziening grondbedrijf + winstneming - 0,1 exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) Totaal incidentele afwijkingen 1,1 Overige afwijkingen (saldo plussen en minnen) 0,1 Totaal afwijkingen 1,2 In hoofdstuk wordt een samenvattende financiële toelichting op programmaniveau gegeven. In de hoofdstukken 4.1. t/m 4.11 wordt een inhoudelijke en financiële verantwoording gegeven per programma. 17

18 4.0.1 Toelichting op de programmarekening Jaarstukken Indirecte kosten De indirecte kosten zijn kosten die niet direct aan een product kunnen worden toegewezen. Deze worden met behulp van de directe personele uren toegerekend aan de producten. Deze indirecte kosten zijn k 524 lager uitgevallen dan begroot. Indirecte kosten met de grootste afwijkingen (bedragen x 1000) Onderhoud gemeentehuis 42 Onderhoud tractie 110 Salariskosten 287 Allerlei P&O 86 TOTAAL 524 De belangrijkste verklaringen voor de onderuitputting van de indirecte kosten zijn: Onderhoud gemeentehuis - dit wordt deels veroorzaakt door lagere kapitaallasten, energielasten (lagere afrekening 2012) en schoonmaakkosten (lagere aanbesteding). Onderhoud tractie - dit wordt deels veroorzaakt door lagere kapitaallasten a.g.v. aanschaf goedkopere auto s en lagere onderhoudskosten door een gunstig raamcontract dat is gesloten met de gemeente Groningen. Salariskosten - wordt vooral veroorzaakt door vacaturegelden en lagere FPU kosten dan begroot Overige P&O - wordt vooral veroorzaakt door lager kosten in verband met werving en selectie, loopbaanbegeleiding en Arbo. Deze lagere indirecte kosten worden verdeeld met behulp van de personele uren over de verschillende producten. Dit leidt tot lagere kosten van de producten. Producten De programma s worden onderverdeeld naar producten. De belangrijkste afwijkingen tussen de rekening en de actuele begroting worden op productniveau toegelicht in de hierna volgende tabel. De hierboven genoemde lagere indirecte kosten zijn hierin verwerkt. 18

19 Producten met de grootste afwijkingen (bedragen x 1000) Programma 1 Burger en bestuur Bestuursorganen 178 Programma 3 Verkeer en Vervoer Wegen 642 Programma 5 Jeugd Opvoeden en opgroeien 55 Vrije tijdsvoorzieningen 133 Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Informatie, advies, clientonderst. 227 Volksgezondheid 70 Programma 9 Milieu Vuilverwerking 56 Riolering 52 Programma 10 Leefomgeving Omgevingsvergunning -64 Omgevingsbeleid 49 Woonomgeving 791 Grondexploitatie -103 Programma Algemene dekkingsmiddelen Algemene uitkering 227 Toeristenbelasting -48 Dividenduitkering 118 Lasten ivm alg. dekkingsmiddelen 304 Totaal van de overige mutaties 497 TOTAAL afwijkingen Bestuursorganen Het voordeel ontstaat doordat minder wachtgeld aan voormalige bestuurders is uitbetaald dan begroot en doordat de voorgenomen ontwikkeling van het Klantcontactcentrum (KCC) is getemporiseerd a.g.v. bezuinigingen. Wegen In de begroting is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd ten behoeve van de reconstructie van de N361 ter grootte van k 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijke bijdrage in zou worden betaald. De reconstructie van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaats gevonden. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat is voorgesteld deze verplichting van k 560 op te nemen in een bestemde reserve. Daarnaast heeft een onderschrijding plaats gevonden ter grootte van k 82 welke voornamelijk wordt veroorzaakt doordat een aantal investeringen zijn uitgesteld c.q. getemporiseerd. Het betreft de aanpassing aan het kruispunt De Wierde door de stagnerende woningbouw in Plan Leens Oost en vertraging in de aanpassing aan de brug Weherstertil. Daarnaast is er budget overgehouden op de gladheidsbestrijding door de zachte winter in de tweede helft van. Opvoeden en groeien Het product kent een incidentele meevaller als gevolg van de ontvangst van achterstallige huuropbrengst vanuit de kinderopvang. 19

20 Vrije tijdsvoorziening De onderuitputting wordt veroorzaakt door het Project Integrale zorgstructuur en Openbare Geestelijke Gezondheid (OGGz) BMW. Deze middelen zijn bestemd voor de samenwerking OGGz gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. In beide gevallen is een overhevelingsverzoek ingediend. Informatie, advies cliëntondersteuning De onderuitputting wordt veroorzaakt bij het project transitie AWBZ en bij de WMO. Voor het restant AWBZ budget is overheveling aangevraagd omdat het project doorloopt in Bij de WMO zijn minder persoonsgebonden budgetten verstrekt dan begroot; meer eigen bijdragen huishoudelijke hulp ontvangen dan begroot; er binnen de WMO minder gebruik gemaakt is van de reguliere indicering via SCIO; en het beschikbare budget voor woonvoorzieningen is onderschreden. Volksgezondheid Hoewel op zich geen bijzonderheden, wordt de onderuitputting veroorzaakt bij de projecten Centrum Jeugd en Gezin (CJG) en bij de transitie Jeugdzorg. Voor beiden is een budgetoverhevelingsverzoek ingediend omdat beide projecten doorlopen in Vuilverwerking Bij de inzameling huisvuil is sprake van een meevaller bij de afrekening van Nedvang die is opgenomen voor de inzameling van kunststof, glas en oud papier van het jaar Het betreft een bedrag van k 84. Riolering Bij riolering is sprake van lagere kosten welke grotendeels veroorzaakt worden door het later opstarten van investeringen in groot onderhoud door de strenge winter aan het begin van. Omgevingsvergunning Het nadeel op het programma omgevingsvergunning wordt veroorzaakt door lagere opbrengsten bouwleges dan is voorzien in de begroting. De oorzaak hiervan is de aanhoudende recessie. Omgevingsbeleid Het positieve saldo wordt veroorzaakt doordat nog niet alle co-financieringsvragen zijn afgewikkeld. Hiervoor is een overhevelingsverzoek ingediend. Woonomgeving De onderhoudskosten van gemeentelijk panden/woningen zijn lager dan begroot in verband met temporiseren van onderhoud als gevolg van bezuinigingen. Grote projecten; De gemeentelijke bijdragen aan de drie grote projecten (PROloog, Krimp en Leefbaarheid en Ulrum) staan begroot op dit product. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat worden deze eigen bijdragen opgenomen in een aantal bestemde reserves. Grondexploitatie Hoewel de opbrengsten hoger zijn dan begroot door extra inkomsten uit de verkoop van zogenaamde overhoekjes en een winstneming op de exploitatieopzet Doornbos, wordt het negatieve saldo veroorzaakt door het treffen van een extra dotatie aan de verliesvoorziening winkelcentrum Leens. Dit wordt veroorzaakt doordat de grond tegen een lagere marktwaarde is verkocht. Algemene uitkering Het voordeel is ontstaan doordat er in het najaar nog een aantal afrekeningen over voorgaande jaren zijn uitgekeerd. Toeristenbelasting De geplande tariefsverhoging heeft wel geleid tot een verhoogde opbrengst maar minder dan was verwacht. Meer informatie is opgenomen in de paragraaf Lokale Heffingen. 20

21 Dividenduitkering In verband met de vervroegde aflossing van een lening aan Enexis is een boeterente ontvangen (disagio voor Enexis). Enexis heeft gebruik gemaakt van de mogelijkheid binnen de contractafspraken tot vervroegd aflossen en heeft daarvoor een boete betaald (agio voor de gemeente). Overige Algemene Dekkingsmiddelen Het onderdeel overige algemene dekkingsmiddelen is een verzameling van diverse posten. Het betreft voornamelijk kosten met betrekking tot de invordering, denk hierbij aan kosten personeel en kosten van deurwaarders en taxatiekosten. Tevens wordt hier ook het niet toegerekende saldo overheadkosten aan de beleidsprogramma s verantwoord. En omdat de overheadkosten lager zijn dan begroot, heeft dat een positief effect op de Overige algemene dekkingsmiddelen. 21

22 4.1 Burger en bestuur Inhoud van het programma Dit programma gaat over de relatie tussen de gemeente De Marne en zijn ingezetenen, tussen de overheid en de burger. Het gaat over de belangen die onze inwoners hebben, over de informatie en de dienstverlening die zij mogen verwachten en de organisatie die nodig is om die dienstverlening optimaal te bieden. Welke successen kunnen we melden? Een flinke toename van het aantal volgers op twitter. Dit aantal bedroeg in augustus 2012: 451. Eind hadden we meer dan 1300 volgers. Uit een in gehouden burgertevredenheidsonderzoek blijkt dat de inwoners de kwaliteit van de dienstverlening waarderen met een 7.2. Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. verbeteren van de dienstverlening, in lijn met de landelijke ontwikkelingen en het opzetten van een Klant Contact Centrum (KCC); 2. tijdig, juist en rechtmatig uitvoeren van de taken van Burgerzaken; 3. betrekken van de dorpsbesturen bij het gemeentelijk beleid; 4. de communicatie aansluiten bij de behoeften van de burgers; 5. continuering van de intergemeentelijke samenwerking. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Verbeteren van de dienstverlening in lijn met de landelijke ontwikkelingen, het opzetten van een Klant contact centrum (KCC) Activiteiten: In is verder gewerkt aan het realiseren van een KCC in De Marne. Door de economische verslechterde tijd waarin de gemeente verkeert en de mogelijke samenvoeging met meerdere gemeenten, is het project getemporiseerd. Daarnaast hebben de ontwikkelingen rond de Omgevings Dienst Groningen (ODG), de decentralisatie in de AWBZ en de ICT inrichting de nodige aandacht gevergd. In is het project daarom beperkt tot verbeterde inrichting van de eerstelijns dienstverlening aan de telefoon, de receptie en de balie burgerzaken. Het op afspraak werken is ingevoerd voor Burgerzaken. Voor de frontoffice VROM (o.a. vergunningen) is dit met ingang van 1 januari 2014 ook mogelijk gemaakt. Ook is het KCC uitgebreid met het verstrekken van informatie over belastingzaken en het verstrekken van een kopie van de WOZ beschikking. Doelstelling 2: Tijdig, juist en rechtmatig uitvoeren van de taken van Burgerzaken. Activiteiten: Uitvoeren van de wet GBA en de Burgerlijke Stand De kwaliteit van de GBA voldoet aan het landelijk voorgeschreven niveau. De GBA-audit is vervangen door een kwaliteitsmonitor GBA. Uit deze kwaliteitsmonitor blijkt dat we ruimschoots voldoen aan de voorgeschreven kwaliteitsnormen. 22

23 Organiseren van verkiezingen en referenda In waren er geen verkiezingen en referenda. Wel is er een begin gemaakt met de voorbereidingen van de gemeenteraadsverkiezing in Verstrekken van de reisdocumenten, rijbewijzen, afschriften, verklaringen omtrent het gedrag, huwelijken, geboorte en overlijden. De reisdocumenten en rijbewijzen worden inmiddels uitgereikt door het KCC (snelbalie). De overige documenten worden opgemaakt en uitgereikt door Burgerzaken. Wij vinden dat de dienstverlening is verbeterd, mede doordat er zowel digitaal, op afspraak en fysiek diverse mogelijkheden zijn voor het verkrijgen van deze producten door de burger. Doelstelling 3: Betrekken van de dorpsbesturen bij het gemeentelijk beleid is een proces dat continue de aandacht vraagt Activiteiten: Ook in heeft het jaarlijks overleg plaatsgevonden met de besturen van de dorpen. Naast de door de dorpen aangedragen agendapunten was er vanuit de gemeente aandacht voor de continuering van het project "Vitale dorpen". In dit kader zijn al enkele mooie resultaten te melden: aanleg nieuwe speeltuin Westernieland; herinrichting Asingapark; inrichting omgeving gebouw Kameleon op de Wierde in Leens; inrichting Noorderplantsoen Ulrum, een project van buurtbewoners en scholen; aanleg cichoreipleintje bij het dorpshuis in Kruisweg; aanleg speeltuin en informatie-plaats in Niekerk. Bovendien werden de dorpsbesturen uitvoerig bijgepraat over de stand van zaken met betrekking tot de herindeling en was er veel aandacht voor de aardbevingsproblematiek. Doelstelling 4: De gemeente wil haar communicatie aansluiten bij de behoeften van de burgers Activiteiten: Het is duidelijk dat deze doelstelling een continu proces inhoudt. Hierbij wordt aangehaakt bij landelijke trends. Ook de plaatselijke situatie is richtinggevend. Zo n 10 procent van de inwoners maakt nog steeds geen gebruik van het internet. Deze groep wordt de komende jaren steeds kleiner. Berichtgeving heeft plaatsgevonden middels de publicaties op de gemeentepagina in De Ommelander. Daarnaast is veel informatie gegeven via persberichten, de website van onze gemeente en via ons Twitteraccount. Doelstelling 5: Continuering van de intergemeentelijke samenwerking Deze doelstelling bestrijkt het gehele terrein van samenwerking waar wij als gemeente bij betrokken zijn. Achtereenvolgens komen aan bod, de samenwerking met Bedum en Winsum, de Omgevingsdienst en Veiligheidsregio en de bestuurlijke inrichting. Andere samenwerkingsverbanden, bijvoorbeeld die in het sociale domein en op het terrein van de afvalverwerking komen in het betreffende programma aan bod. Samenwerking BMW In 2012 is de weg naar samenwerking op een aantal ondersteunende onderdelen in de bedrijfsvoering verder bewandeld. Zo is bijvoorbeeld op het gebied van de rechtspositieregelingen een harmonisatietraject gestart. Deze harmonisatie zal in het eerste kwartaal van 2014 worden afgerond. Van een tiental regelingen is een nieuwe geharmoniseerde regeling gemaakt, die voortaan in alle drie de gemeenten zal worden toegepast. 23

24 In het voorjaar van is de laatste netwerkmigratie, die van Bedum, naar de gezamenlijk ICTinfrastructuur tot stand gekomen. De overgang had wel de nodige voeten in de aarde, met name om de overlast voor de gebruikers van het netwerk te kunnen beperken. Met vereende krachten is het uiteindelijk gelukt. Verder is met de aanschaf van tablets voor de raden en colleges van de drie gemeenten, een volgende stap gezet in het papierloos werken. De aanleg van een draadloos netwerk in de drie gemeentehuizen is in afgerond. Op het terrein van Inkoop zijn diverse trajecten in gemeenschappelijkheid uitgevoerd (soms in groter verband) dat heeft geleid tot financiële voordelen. Zo is er een reductie bewerkstelligd in de kosten van printapparatuur en zijn de gebruiksmogelijkheden van de apparatuur uitgebreid. Omgevingsdienst en Veiligheidsregio In heeft het onderbrengen van de WABO- en milieutaken naar de Omgevingsdienst Groningen en van de brandweer naar de Veiligheidsregio Groningen zijn beslag gekregen. Voor beiden geldt dat het personeel en de budgetten, overgeheveld zijn naar de betreffende gemeenschappelijke regeling. Op basis van gebruikersafspraken is de dienstverlening met de Omgevingsdienst vastgelegd. Bestuurlijke inrichting Eind februari heeft de commissie Jansen haar rapport Grenzeloos Gunnen uitgebracht. Dat heeft geleid tot het besluit van de raad, om verder onderzoek te doen naar de mogelijkheid van opschaling van de zogenoemde G7 variant.. Dat onderzoek is opgepakt in nauwe samenwerking met betrokken gemeenten: De Marne, Winsum, Eemsmond, Bedum, Loppersum, Appingedam en Delfzijl. Meting Prestatie-indicatoren resultaat 2012 streefwaarde resultaat Afhandeling bezwaarschriften gemiddeld binnen wett. termijn 100% 100% 93 % Kengetallen aantal bezwaarschriften waarvan gegrond waarvan ongegrond waarvan niet-ontvankelijk waarvan ingetrokken / in overleg buiten behandeling aantal beroepszaken aantal bezoekers website aantal verkiezingen aantal klachten (inzake gedragingen, niet meldingen openb. ruimte) aantal persberichten Resultaat prognose resultaat

25 Wat heeft het gekost? Programma 1 Burger en bestuur Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Bestuursorganen V 178 Juridische zaken N -12 Communicatie V 20 Documenten en verklaringen V 41 Verkiezingen V 14 Saldo baten en lasten V 241 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking Bestuursorganen Het voordeel ontstaat doordat minder wachtgeld aan voormalige bestuurders is uitbetaald dan verwacht en doordat de voorgenomen ontwikkeling van het Klantcontactcentrum (KCC) is getemporiseerd. begroting - rekening Juridische zaken In WOZ-zaken wordt in bezwaar- en beroepsprocedures steeds meer gebruik gemaakt van bureaus die professionele rechtsbijstand leveren. laat een forse toename daarin zien vanwege de toegenomen naamsbekendheid van deze bureaus. In bezwaar en beroep is bij gegrondverklaring vergoeding van de proceskosten en (bij beroepszaken) griffierechten verschuldigd. De toename van het beroep op professionele rechtsbijstand was in 2012 al wel zichtbaar, maar niet in de mate waarin dit in is gebeurd. In is 54 keer een vergoeding toegekend voor een totaalbedrag van Inmiddels hebben naar verwachting de bezwaar procedures op de WOZ-waarden hun corrigerende werking wel gedaan en is de inschatting dat in de komende jaren minder vergoedingen van proceskosten hoeven te worden toegekend. Documenten en verklaringen Reisdocumenten: De afname van paspoorten en ID kaarten was lager dan verwacht. Waarschijnlijk ligt hier een relatie met de economische crisis. Rijbewijzen: Er zijn meer rijbewijzen afgenomen dan bij de begroting werd verwacht. Burgerlijke stand: Er waren meer kosteloze huwelijken en er is minder getrouwd. Overige: Op de overige kosten ontstaat een voordeel van k 15. De voornaamste oorzaak hiervan is dat er personele problemen zijn ontstaan in het wegwerken van de auditwerkzaamheden op het GBA. Inmiddels is gestart met een nieuwe externe auditor die de achterstanden in 2014 gaat wegwerken. Een overhevelingsverzoek van k 12 is daarvoor ingediend. Verkiezingen In zijn er geen verkiezingen geweest. Wel worden de kosten voor een verkiezing in de begroting opgenomen voor het geval er verkiezingen georganiseerd moeten worden. 25

26 4.2 Veiligheid Inhoud van het programma Dit programma omvat de beleidsuitgangspunten voor de brandweerzorg, rampenbestrijding, openbare orde en veiligheid, bijzondere wetten en APV. Welke successen kunnen we melden? Volledige regionalisering van de brandweer op 1 januari Project Brandveilig Leven (brandveiligheidschecks) afgerond. Centralisering van de gemeentelijke kolom op 1 januari Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. een in fysiek opzicht veilige gemeente die voorbereid is op branden, ongevallen en rampen; 2. de totstandkoming van een regionaal brandweerkorps in de regio Groningen per 1 januari 2014; 3. een voor al onze inwoners sociaal veilige leefomgeving met een minimum aan criminaliteit en overlast. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Een in fysiek opzicht veilige gemeente die voorbereid is op branden, ongevallen en rampen Activiteiten: Bestrijden van branden en ongevallen: Niet in alle maatgevende gevallen is de in de Wet Veiligheidsregio s genormeerde opkomsttijd behaald. Landelijk staat deze norm ter discussie. Nog meer brandweerkazernes bouwen en brandweervoertuigen stallen leidt niet tot een lager aantal slachtoffers bij brand. Er wordt derhalve meer ingezet op het voorkomen van branden als flankerend beleid. In het kader van het project Brandveilig Leven is bij een aantal inwoners in onze gemeente, dat zich vrijwillig heeft aangemeld, een brandveiligheidscheck uitgevoerd. Ook in de komende jaren zal het thema Brandveilig Leven hoog op de (politieke) agenda blijven staan om het aantal slachtoffers bij brand te voorkomen. Adviseren op en verlenen van vergunningen De brandweer heeft geadviseerd op aanvragen voor een omgevingsvergunning, gebruiksvergunningen verleend en gebruiksmeldingen in behandeling genomen. Alle gebruiksvergunningen en gebruiksmeldingen zijn periodiek gecontroleerd op naleving van de brandveiligheidseisen. 26

27 Doelstelling 2: De totstandkoming van een regionaal brandweerkorps in de regio Groningen per 1 januari Activiteiten: Ontvlechting brandweer uit de gemeentelijke organisatie en opheffen en overdragen van de gemeentelijke brandweer aan de nieuwe Veiligheidsorganisatie: Op 1 januari 2014 is de Veiligheidsregio Groningen een feit. Alle 23 gemeentelijke brandweerkorpsen zijn overgegaan in één nieuwe veiligheidsorganisatie, de Veiligheidsregio Groningen genaamd. De voorbereidingen daarvoor, de uitgevoerde nulmetingen, het visietraject, de contourennota, het organisatieplan, de medezeggenschap en de bestuurlijke besluitvorming is in anderhalf jaar tijd afgerond. Een prestatie van formaat. De organisatie staat er en het organiseren zelf is nu begonnen. Doorontwikkeling Regionaal Crisisplan en implementatie regionaal evenementenbeleid: Het Regionaal Crisisplan is in concept klaar en gereed voor bestuurlijke besluitvorming begin Op 1 januari 2014 wordt gestart met een netwerkteam van adviseurs in de koude fase (voorbereiden en oefenen) en de expertteams voor de warme fase (in actie bij een ongeval of ramp) zijn per 1 maart 2014 operationeel. De implementatie van het regionaal op te stellen evenementenbeleid loopt volgens planning. Doelstelling 3: Een voor al onze inwoners sociaal en veilige leefomgeving met een minimum aan criminaliteit en overlast Activiteiten: Het uitvoeren van preventieprojecten om (jeugd)criminaliteit te voorkomen In een projectmatige aanpak geven we vorm aan criminaliteitspreventie en het terugdringen van overlast. Bij het project hangplekken zijn successen geboekt in Wehe-den Hoorn en Eenrum. Tijdens de Oudejaarsviering is de overlast flink teruggedrongen door vroegtijdig overleg met ketenpartners, dorpsbelangen en jeugd(sozen) in de verschillende dorpen. Het voeren van regulier overleg met de politie We voeren regelmatig overleg met de politie over actuele situaties en de vorderingen in de uitvoering van prioriteiten in het veiligheidsbeleid die de gemeente heeft vastgesteld. Mede hierdoor is het in onze gemeente relatief rustig. Het uitvoeren van de Wet Tijdelijk Huisverbod Er zijn in op grond van de Wet Tijdelijk Huisverbod geen huisverboden opgelegd in onze gemeente. Dit is een succesje, maar wil niet zeggen dat er geen huiselijk geweld is geweest. Wel hebben we hierdoor onze doelstelling in gehaald. Samenwerking Veiligheidshuis Groningen Het Veiligheidshuis valt onder de gemeente Groningen en is sinds 1 januari tevens coördinator van de nazorg ex-gedetineerden. Daarnaast werkt het Veiligheidshuis Groningen mee aan het realiseren van een veilige Hemelvaartsmarkt in Eenrum. Onderzoeken nut en noodzaak hangplekken In Eenrum is de hangplek aan de Aagstweg gerealiseerd en daardoor is de overlast afgenomen. De hangplek in Leens is in naast de jeugdsoos gerealiseerd. Tevens is nader onderzoek gedaan naar hangplekken in Zoutkamp en Ulrum. 27

28 Meting Prestatie-indicatoren -opkomsttijden brandweer -controle/handhaving gebruiksvergunningen/gebruiksmeldingen resultaat % 100% streefwaarde 80% 100% resultaat 63% 100% Kengetallen Brandweerinzetten blusgroep Wehe-den Hoorn Hulpverleningsinzetten blusgroep Wehe-den Hoorn Automatisch brandalarm blusgroep Wehe-den Hoorn resultaat prognose nvt nvt nvt resultaat Brandweerinzetten blusgroep Zoutkamp Hulpverleningsinzetten blusgroep Zoutkamp Automatisch brandalarm blusgroep Zoutkamp nvt nvt nvt De prestatie-indicator van de opkomsttijd van de brandweer is niet beïnvloedbaar. De incidenten kunnen niet worden gepland. Wat heeft het gekost? Programma 2 Veiligheid Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Brandweerzorg en rampenbestrijding V 37 Openbare orde en veiligheid V 23 Saldo baten en lasten V 59 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening Brandweerzorg en rampenbestrijding Pro-actie en brandpreventie: De onderuitputting is ontstaan door een lagere afdracht regionale samenwerking, een lagere bijdrage aan de provincie en lagere kapitaallasten doordat er minder nieuwe investeringen hebben plaats gevonden. afwijking begroting - rekening Preparatie, nazorg en bedrijfsvoering: De afdracht van de sociale lasten van november en december zou normaliter in de 1 e periode 2014 betaald worden, maar vanwege de regionalisering van de brandweer zijn deze ten laste gebracht van het budget. Openbare orde en veiligheid De onderuitputting ontstaat doordat er minder is geïnvesteerd in. 28

29 4.3 Verkeer en vervoer Inhoud van het programma Dit programma gaat over de zichtbare elementen in de openbare ruimte. Dit zijn de wegen, de bruggen, de vaarwegen, de beschoeiingen, de openbare verlichting en het groen. Dit programma bevat ook het onderdeel verkeers- en vervoersbeleid. Voor alle bewoners in onze gemeente is het belangrijk dat hun dorp op orde is. Het is dan ook van groot belang om de openbare ruimte aantrekkelijk en vitaal weerbaar te maken en/of te houden. De openbare ruimte is nooit af en verandert continue. Dit verlangt een integrale aanpak. Het proces waarin integrale afstemming plaatsvindt tussen verschillende vakdisciplines, waarin relaties worden gelegd met diverse partijen en de bewoners/gebruikers, moet daarbij centraal staan. Het is altijd maatwerk om de openbare ruimte te verbeteren en te onderhouden. Welke successen kunnen we melden? Eenrum; er is gestart met het verkeersveiliger maken van de Molenstraat/Havenstraat; Wehe-den Hoorn; rond de school zijn veiligheidsmaatregelen aangebracht; Roodehaan; er zijn verkeersveiligheidsmaatregelen doorgevoerd en er is nieuwe openbare verlichting aangebracht; N361; de werkzaamheden voor het verbeteren van de verkeersveiligheid N361 verlopen volgens plan; Wegen; de kwaliteit van de wegen in ons gebied neemt toe; Verlichting; de werkzaamheden voor het beheren van de openbare verlichting zijn succesvol aanbesteed; er is een mobiele digitale snelheidsindicator aangeschaft om de verkeersveiligheid te verbeteren. Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. in 2020 streven we een daling van het aantal ziekenhuisgewonden als gevolg van verkeersongevallen en geen verkeersdoden; 2. de infrastructuur van wegen voldoet eind 2014 aan het normaal onderhoudsbeeld van het wegenbeheerplan ; 3. de kwaliteit van de openbare verlichting verbeteren tot een moderne verlichtingsinstallatie in het jaar 2019; 4. de bebording in de gemeente voldoet eind 2019 aan een normaal onderhoudsbeeld; 5. de bruggen in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld; 6. de beschoeiingen en kademuren voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld; 7. het groen heeft ultimo 2014 een nette en verzorgde uitstraling, waardoor het een positieve invloed heeft op de leefomgeving. 29

30 Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: In 2020 is het streven om het jaarlijks aantal verkeersdoden op nul te hebben en een daling van het aantal ziekenhuisgewonden als gevolg van verkeersongevallen. Activiteiten: Uitvoeren van het meerjaren uitvoeringsprogramma om het aantal verkeerslachtoffers te laten dalen In zijn we er in geslaagd: voor de Molenstraat de maatregelen genoemd in het meerjaren uitvoeringsprogramma voor de kern Eenrum voor te bereiden. De maatregelen voor een duurzaam veilige inrichting worden meegenomen bij rioleringswerkzaamheden in 2014; de werkzaamheden aan de doorgaande weg voor de kern Roodehaan zijn in nauw overleg met de Provincie Groningen gerealiseerd; voor samenvoeging van de scholen in Wehe-den Hoorn zijn verkeersveiligheidsmaatregelen getroffen op de Warfhuisterweg en de Mernaweg. Deelnemen aan overleg voor realisatie Fietspad Eenrum Baflo In zijn, door overleg, nadere stappen gezet om te komen tot planvoorbereiding en uitvoering. Langs de Matthenesserweg wordt een vrijliggend fietspad aangelegd. Hiervoor zijn plannen afgestemd in samenwerking met de provincie Groningen, de Gemeente Winsum en de Nutsbedrijven. Verwacht wordt dat in 2015 kan worden begonnen met de uitvoering. Deelnemen aan het overleg over aanpassingen aan de N361 Er zijn diverse deelprojecten: Alle projecten vallen onder de paraplu N361 veilig. Afgesproken is dat er onder deze paraplu wordt samengewerkt aan de fundamenten van de verkeersveiligheid: Education, Engineering en Enforcement. Het project N361 Ranum-Mensingeweer is het meest gevorderd. Vooral rond de kruising Ranum wordt in 2014 begonnen met voorbereidende werkzaamheden. Het deelproject Mensingeweer-Mennemeer is in voorbereiding. Hiervoor is onderzoek gedaan naar de verkeersstromen van landbouwverkeer. Het deelproject Menneweer-Lauwersoog is door de Provincie afgerond. Daarnaast is de gemeente samen met Bedum, Winsum en de provincie Groningen in gesprek over een veilige en goede ontsluiting van en naar Groningen. Deelnemen aan overleg Agrologistiek In is deelgenomen aan het overleg over Agrologistiek. Er zijn diverse gesprekken met belangengroeperingen geweest. Op dit moment is de inventarisatie van de problematiek en de daarbij behorende oplossingsrichting nagenoeg afgerond. Niet alles zal direct kunnen worden gerealiseerd. Onze gemeente realiseert zich dat het om een meer-jaren-aanpak gaat. De oplossingsrichtingen worden betrokken bij de plannen voor de deelprojecten N361. De gemeente heeft in nauw samengewerkt met de partijen om te komen tot een Plan van aanpak. Autoluw maken van de Trekweg Stort-Warfhuizen In is overleg gevoerd over dit tracé. De Trekweg is te smal en onvoldoende sterk voor het huidige verkeer. Al eerder is er een ontsluitingsweg gerealiseerd vanaf de Klaarkampenweg naar een perceel aan de Trekweg. Tevens geldt een aslast-beperking en een breedtebeperking. Voor het deel Wehestertil tot en met t Stort is de weg zover mogelijk autoluw gemaakt. Voor het deel Wehestertil-Warfhuizen is nog een gesprek noodzakelijk over de beperking van de brug. Het waterschap Noorderzijlvest heeft het beheer over deze brug. 30

31 Doelstelling 2: De infrastructuur van wegen voldoet eind 2014 aan het normaal onderhoudsbeeld van het wegenbeheerplan Activiteiten: Jaarlijkse weginspectie; In het najaar is een visuele inspectie van de wegen uitgevoerd. Uitvoeren van het beheer- en uitvoeringsplan wegen; De werkzaamheden voor het beheer van de wegen zijn volgens plan uitgevoerd. Veelvuldig is er naar belanghebbenden gecommuniceerd via borden langs de weg, de Ommelander Courant en tijdens het spreekuur in het gemeentehuis. Via verkeer zijn diverse vragen beantwoord. Meldingen werden direct doorgestuurd naar de aannemer en daar verzameld. Nog meer dan in 2012 werd in binnen een kortere periode de werkzaamheden afgerond. Hierdoor werd de overlast voor onze bewoners zo veel mogelijk beperkt. Het jaar is geëvalueerd en de ervaringen worden gebruikt voor de uitvoering van de werkzaamheden in Buiten het normaal onderhoud zijn onder andere asfaltwerkzaamheden uitgevoerd aan: de Breekweg en de Breeweelsterweg. Opstellen van een voortgangsrapportage over het kwaliteitsniveau van de wegen De weginspectie geeft als resultaat dat de wegen er voor het overgrote deel goed tot zeer goed bij liggen. Het aandeel zeer goed en goed is ten opzichte van 2012 gestegen. Het kwaliteitsniveau, gespecificeerd naar de wegvakken, wordt betrokken bij de planvorming voor het jaar 2014 om de doelstelling in 2014 te behalen. Op dit moment liggen we ten aanzien van de doelstelling goed op koers. Doelstelling 3: De kwaliteit van de openbare verlichting verbeteren tot een moderne verlichtingsinstallatie in het jaar 2019 Activiteiten: Uitvoeren van het beheer- en uitvoeringsplan openbare verlichting Om economisch doelmatig te blijven presteren in een steeds complexere economische omgeving is samenwerken een absolute must. Om slagvaardig te kunnen beheren is het nodig om te verbinden, vaardigheden te combineren, kosten te reduceren en/of risico s te delen. Er is hiervoor samenwerking gezocht met twee provincies en 25 gemeenten. De samenwerking met genoemde partijen heeft ertoe geleid dat de gezamenlijke aanbesteding van het beheer in succesvol is afgerond. In september is gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor Opstellen van een voortgangsrapportage over het kwaliteitsniveau van de openbare verlichting Totaal bevinden zich in onze gemeente ca lichtmasten. In 2010 was het percentage versleten lichtmasten 33%. Dit percentage is in gedaald tot minder dan 12%. Een van de vervangingen is te Roodehaan. Hier kon werk met werk worden gemaakt in samenwerking met de provincie Groningen. 31

32 Door het toepassen van andere armaturen wordt de lichthinder beperkt Opstellen van een rapportage over energiegebruik ten aanzien van doelstellingen Taskforceverlichting Als beleidsuitgangspunt is aangegeven dat we willen voldoen aan de doelstellingen die voormalig minister Cramer heeft gesteld. Dit houdt in dat we, ten opzichte van 2007 in 2015 een reductie van 20% en in 2020 van 30%, op het energiegebruik moeten hebben gerealiseerd. We liggen, voor de openbare verlichting, goed op koers door betere armaturen en lichtbronnen toe te passen. Kinderen zijn bij schoolbezoek aan ons gemeentehuis gewezen op nieuwe technieken zoals LED-lichtbronnen. Uit de tabel blijkt dat we gaan van kwh in 2007 naar in. Een besparing van kwh is circa ,- Doelstelling 4: De bebording in de gemeente voldoet eind 2019 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: In hebben we de bebording onderhouden op basis van het beheerplan, om eind 2019 te kunnen voldoen aan een normaal onderhoudsbeeld (classificatie normaal is in het verleden vastgesteld door de raad). De uitvoering is zo veel mogelijk in het regulier onderhoud meegenomen. 32

33 Doelstelling 5: De beschoeiingen, steigers en kademuren in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: Opstellen van adviezen over de dekking van de benodigde middelen In het Beleidsplan van 2012 is uitgegaan van een planperiode tot Dit is later verruimd naar eind 2023 en als gevolg van bezuinigingen bijgesteld naar eind Onderzocht is, dat verruiming van deze periode weliswaar meer risico met zich meebrengt, maar verantwoord is. Op basis van het uitvoeringsplan is in klein onderhoud uitgevoerd. Doelstelling 6: De bruggen in de gemeente voldoen eind 2023 aan een normaal onderhoudsbeeld Activiteiten: Opstellen van adviezen over de dekking van de benodigde middelen In het Beleidsplan van 2012 is uitgegaan van een planperiode tot Dit is later verruimd naar eind 2023 en als gevolg van bezuinigingen bijgesteld naar eind Onderzocht is, dat verruiming van deze periode weliswaar meer risico met zich meebrengt, maar verantwoord is. Op basis van het uitvoeringsplan is in klein onderhoud uitgevoerd. Doelstelling 7: Het groen heeft ultimo 2014 een nette en verzorgde uitstraling, waardoor het een positieve invloed heeft op de leefomgeving Activiteiten: - Zoveel mogelijk eenvoudig onderhoudswerkzaamheden uitbesteden aan Ability; - bezuiniging op manuren; - arbeidsintensief openbaar groen omvormen naar arbeidsextensief; - verkoop overhoekjes groen; - efficiënter om gaan met de beschikbare middelen; - adoptie groen. Zoveel mogelijk eenvoudig onderhoudswerk uitbesteden aan Ability Eenvoudige onderhoudswerkzaamheden als schoffelen, bijmaaien, lichtsnoeiwerk worden door Ability uitgevoerd. Daarbuiten wordt op basis van offerte groot onderhoud aan beplantingen bij Ability weggezet. Bezuiniging op manuren Door op een procesmatige manier naar het werk te kijken zijn we altijd bezig met efficiëntie. Bijvoorbeeld door het verwijderen van de eerste en/of tweede rij heesters langs paden en sportvelden hoeft niet jaarlijks bij gesnoeid te worden. Door het tijdig dunnen van bomen en heesters en het niet terug spuiten van snippers wordt op manuren bespaard. Arbeidsintensief openbaar groen omvormen naar arbeidsextensief groen In zijn in Ulrum, Leens, Wehe den Hoorn, Eenrum, en Lauwersoog stukken groen omgevormd. Verkoop overhoekjes groen Verkoop van overhoekjes levert eenmalige inkomsten op. In ging het om een bedrag van ,-. Efficiënter om te gaan met de beschikbare middelen Sinds 2012 werkt de buitendienst met logboeken. Hierin wordt dagelijks de bijzonderheden van de uitgevoerde werkzaamheden bijgehouden. De uitgevoerde werkzaamheden kunnen vergeleken worden met de planning. Dreigt de planning niet gehaald te worden, dan is de reden inzichtelijk en kunnen er tijdig maatregelen worden genomen. 33

34 Adoptie groen Het in onderhoud geven van stukken groen aan bewoners. Hieraan zijn wel voorwaarden verbonden; bijvoorbeeld dat het stuk een openbaar karakter moet houden. In zijn tien stukken in adoptie gegeven. Meting Effect indicatoren resultaat 2012 streefwaarde Resultaat Kwaliteit Asfaltverhardingen Wegbeheer Kwaliteit Klinkerverhardingen Wegbeheer Ontwikkeling verkeersslachtoffers Ontwikkeling verkeersoverlast Kwaliteit openbare verlichting Kwaliteit bebording Kwaliteit Beschoeiingen/steigers & kademuren kwaliteit Bruggen Achterst. OH Achterst. OH licht dalend inzichtelijk achterst.oh inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk verbeterd verbeterd Licht dalend inzichtelijk achterst.gehalveerd inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk Verbeterd Verbeterd Licht dalend. inzichtelijk achterst. gehalveerd inzichtelijk inzichtelijk inzichtelijk Prestatie indicatoren Perc. asfaltwegen zeer slecht/slecht Perc. Klinkerwegen zeer slecht / slecht Perc. technisch versleten lichtmasten/armaturen resultaat % 2 % 12 % streefwaarde 0% 0% 13% Resultaat 4,8% 3,8% 11% Wat heeft het gekost? Programma 3 Verkeer en Vervoer Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - rekening Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Wegen V 642 Groenvoorzieningen V 46 Bruggen V 0 Watersportvoorzieningen V 18 Saldo baten en lasten V 706 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Wegen Planmatig onderhoud: De onderschrijding van k 105 wordt voornamelijk veroorzaakt doordat een aantal investeringen zijn uitgesteld c.q. getemporiseerd. Dit zijn: het niet in uitvoering nemen van de geplande investering van k 265 voor een aanpassing van de Wierde i.v.m. voortgang kavelverkoop Leens Oost; het niet in uitvoering nemen van de geplande investering van k 100 van de Wehesterbrug i.v.m. voortgang in het overleg met het Waterschap; het niet uitvoeren van geplande investering van k 50 van de Trekweg vanwege een bezwaarprocedure. 34

35 N361 In de begroting is een gemeentelijke bijdrage aan de Provincie geraamd in verband met de reconstructie van de N361 ter grootte van k 560 in de veronderstelling dat de gemeentelijke bijdrage in zou worden betaald. De reconstructie van een deel van de N361 is nog niet gestart waardoor er nog geen betaling heeft plaats gevonden. Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat wordt de verplichting van k 560 daarom gestort in een bestemde reserve. Gladheidbestrijding Op het budget gladheidsbestrijding is geld overgehouden door de zachte winter in het 2 e halfjaar. Infrastructurele werken De post infrastructurele werken is bedoeld voor het omvormen van arbeidsintensief naar arbeidsextensief, waardoor op termijn op manuren kan worden bezuinigd. In is een deel van het budget gereserveerd voor herstructurering van de openbare ruimte en kon niet worden uitgegeven aan de omvorming van groen. Voor de herstructurering van de openbare ruimte is in de loop van alsnog een begrotingingswijziging toegekend door de raad. Door deze begrotingswijziging is het budget weer volledig beschikbaar gekomen voor de omvorming van groen. De uitvoering hiervan kon echter niet meer in plaatsvinden maar zal in 2014 worden opgepakt. Hiervoor is een overheveling aangevraagd. Groenvoorziening Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt door lagere toerekening van de indirecte kosten. Bruggen Geen bijzonderheden. Watersportvoorzieningen Geen bijzonderheden. 35

36 4.4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Inhoud van het programma Dit programma geeft inzicht in de gemeentelijke bijdrage aan de versterking van de lokale economie, in het bijzonder de private sectoren van landbouw, visserij, recreatie, toerisme en overige bedrijvigheid. Welke successen kunnen we melden? Realisatie Beleidsplan Recreatie en Toerisme Realisatie van de Marrenmarkt Oplevering van het Haven Informatie Punt (HIP) Oplevering van het winkelcentrum in Leens Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. het aanbod van werkgelegenheid blijft gehandhaafd; 2. duurzaam ondernemersklimaat; 3. waarborgen van informatievoorziening naar de toerist; 4. versterken van de recreatieve en toeristische voorziening. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het aanbod van werkgelegenheid blijft gehandhaafd Activiteiten: Om deze doelstelling te bereiken is meegewerkt aan diverse projecten waarmee de economie in de gemeente is versterkt. Onder andere binnen de projecten: PROLoog, winkelhuis en Provinciale toeristische projecten (kiek over Diek, Waddenwandelen) wordt gestreefd naar een versterking van de werkgelegenheid. Daarnaast hebben ook de werkzaamheden ten behoeve van onderstaande doelstelling bijgedragen aan de economische vitaliteit en de werkgelegenheid. Doelstelling 2: Duurzaam ondernemersklimaat Activiteiten: Bedrijvenpark De Marne In is in samenwerking met Rho adviseurs voor leefruimte (planologisch adviesbureau, voorheen Buro Vijn) een start gemaakt met het opstellen van een nieuw ontwikkelingskader voor het bedrijvenpark De Marne. Het proces bestaat uit twee onderdelen, namelijk het opstellen van een toekomstvisie voor het bedrijvenpark en het uitwerken van de toekomstvisie in een nieuw bestemmingsplan met nieuwe beeldkwaliteitseisen. De toekomstvisie zit in de afrondende fase. De ontwikkelingsmogelijkheden en wenselijke uitgangspunten ten aanzien van het bedrijvenpark zijn verkend. 36

37 Bij deze verkenning is de kennis van onze gemeente en andere belanghebbenden (bewoners, ondernemers, dorpsbelangen e.a.) betrokken. Het opstellen van een nieuw bestemmingsplan met nieuwe beeldkwaliteitseisen vormt het tweede deel van het proces. Nadat de toekomstvisie is vastgesteld wordt daarmee gestart in Het doel is dat de raad aan het eind van het traject een bestemmingsplan kan vaststellen dat op een goede wijze uitvoering geeft aan het gemeentelijk beleid.. De plannen dienen maatschappelijk breed gedragen te worden om een goede basis te vormen voor het toetsen van bouwplannen en initiatieven. Het plan moet tevens flexibiliteit in zich hebben om veranderingen in de marktsituatie op te kunnen vangen. Bedrijfsbezoeken: Door de burgemeester en de coördinator Economische Zaken Recreatie en Toerisme (EZRT) zijn ook in bezoeken aan bedrijven gebracht. Door de ondernemers worden deze bezoeken erg op prijs gesteld. Het verlaagt de drempel om in contact te komen met onze gemeente. Daarnaast is de coördinator Economische Zaken Recreatie en Toerisme vaak in het veld en belegt veel afspraken bij de ondernemers op hun bedrijf. Ondernemersloket en versterken ondernemersplatform/netwerk: In is de coördinator EZRT aangesteld. Er zijn veel contacten aangehaald in het eerste jaar met name in de toeristische sector. Ook is sterk ingezet op het samenwerken van ondernemers. Zo is door de coördinator de Marrenmarkt in het winkelcentrum in Leens geïnitieerd. Dit is een pilot-markt van een maand waarbij 12 tot 15 winkeliers hun waren verkochten in de drie winkelunits die leegstaan aan de Hoofdstraat van Leens. Dit was zeer succesvol. Als navolging daarop wordt in mei 2014 Het Winkelhuis gerealiseerd.. De rol van de coördinator EZRT is die van aanjager en bemiddelaar. In dit traject worden de overige ondernemers en winkeliers betrokken en ingelicht alsook dorpsbelang Leens. Met het ondernemersnetwerk en de diverse ondernemersverenigingen zijn wij regelmatig in overleg om afstemming en versterking te bewerkstelligen. In het kader van de komende herindeling en het uitbreiden van het professionele netwerk heeft de afdeling EZRT ook contacten gelegd met Buro Eemsdelta/EZ, de bedrijvencontactenfunctionaris van de gemeente Groningen en de afdeling Economische Zaken van de Provincie. Dit geldt ook voor contacten met de afdelingen recreatie en toerisme van de provincie en de noordelijke gemeenten. Als laatste onderhoudt de afdeling regelmatig contact met de afdeling PROloog in het kader van afstemming en coördinatie van alle ontwikkelingen. Balans in de toeristische sector: Het project Balans in de toeristische sector is afgerond. Er zijn binnen dit project concrete afspraken gemaakt over de hoogte van de toeristenbelasting. In is het Beleidsplan Recreatie en Toerisme opgesteld waarin de ingrediënten zijn verwoord waaraan gewerkt gaat worden om de recreatie en toerisme een impuls te geven. Doel is om meer toeristen naar onze gemeente te krijgen die langer blijven en meer besteden. Samen met de ondernemers wordt de regiomarketing opgepakt. De regiomarketing heeft hierbij als doel om de Waddenregio positieve bekendheid te geven om zo extra bezoekers te trekken. Doelstelling 3: Informatievoorziening naar de toerist Activiteiten: Voornemen om de bijdrage aan de VVV Lauwersland te beëindigen: De dienstverleningsovereenkomst met de VVV Lauwersland is beëindigd. Vervolgens zijn de diverse mogelijkheden voor de toeristische informatievoorzieningen onderzocht. We doen dit in samenwerking met Winsum en Bedum. Belangrijk uitgangspunt is dat de nieuwe organisatie gedragen moet worden door ondernemers. Onze gemeente is trekker geweest in dit proces. Dit heeft erin geresulteerd dat eind de stichting Promotie Waddenland is opgericht. 37

38 Doelstelling 4: Versterken recreatieve en toeristische voorzieningen Activiteiten: Opstellen recreatie en toerisme plan Het beleidsplan Recreatie en Toerisme is in september vastgesteld. Dit plan is in samenwerking met de ondernemers opgesteld. Ook bij de uitvoering worden de ondernemers nauw betrokken. Fietsknooppuntensysteem Een fietsknooppuntennetwerk: Men fietst een route door de bordjes te volgen van het ene genummerde knooppunt naar het andere genummerde knooppunt. Op elk knooppunt staat een informatiepaneel met een overzichtskaart. Met behulp van dit systeem kan de toerist/recreant zelf een route samenstellen. De toerist/recreant bepaalt op welk knooppunt hij/zij wil beginnen en stippelt op internet of via een gekochte kaart een route uit. Dit is nu gerealiseerd. Ook de provinciale aanbesteding voor het onderhoud van de bewegwijzeringsborden is afgerond. Waddenwandelen: In is het project Waddenwandelen afgerond. De routes zijn vastgelegd en ook de bebording is gereed. Provinciaal wordt onderzocht hoe het beheer en onderhoud provinciaal gerealiseerd kan worden. De provincie heeft het voorstel gedaan om een Routebureau (soort Marrekritte) op te zetten. Wij zijn voor één jaar akkoord gegaan met het voorstel maar hebben een aantal kritische kanttekeningen meegegeven voor In de loop van 2014 zullen wij opnieuw besluiten of we aan dit project een vervolg zullen geven. Meting Effect-indicatoren - Nieuwe inschrijvingen Kvk - Faillissementen Resultaat Streefwaarde 50 0 Resultaat 40 0 Kengetallen - Aantal overnachtingen (aanslag toeristenbelasting) - Werkgelegenheidscijfers - Bedrijfsbezoeken - Inschrijvingen Kamer van Koophandel Resultaat Prognose Resultaat Het verschil in aantallen inschrijvingen in de KvK (Kamer van Koophandel) is te verklaren doordat er in ook scholen, stichtingen, verenigingen en beheer bv s worden ingeschreven in het register. Wat heeft het gekost? Programma 4 Economische zaken, landbouw en visserij, recreatie en toerisme Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo rekening EZRT, beleid en beheer V 25 Saldo baten en lasten V 25 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen EZRT, beleid en beheer Geen bijzonderheden te melden. 38

39 4.5 Jeugd Inhoud van het programma Dit programma omvat alle lokale voorzieningen voor de jeugd van 0 tot 23 jaar op grond van de wettelijke taken en de lokale gemeentelijke beleidsuitgangspunten. De gemeente heeft diverse ondersteunende taken bij het opvoeden en opgroeien van jeugdigen. Ook heeft de gemeente een wettelijke verplichting om huisvesting voor het onderwijs te bieden en in stand te houden. Maatschappelijke ontwikkeling In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk worden vastgelegd en uitgevoerd. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld: een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en te faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein. Welke successen kunnen we melden? Het Regionaal Transitiearrangement, waarin afspraken zijn gemaakt tussen gemeenten en instellingen over het bieden van continuïteit van jeugdzorg, is vastgesteld. Wat wilden we bereiken? 1. zorgen voor aantrekkelijke jongerencentra en andere initiatieven die jongeren stimuleren om elkaar te ontmoeten, zichzelf te ontplooien en te participeren in de samenleving; 2. jeugdigen tot 23 jaar en hun ouders kunnen rekenen op opvoedings- en opgroeiondersteuning wanneer zij daar behoefte aan hebben; 3. jeugdigen in de leeftijd 0 tot 23 jaar volgen onderwijs in kwalitatief goede gebouwen en kunnen eventueel aanspraak maken op leerlingenvervoer; 4. bij 2- tot 4-jarigen worden onderwijsachterstanden vroegtijdig gesignaleerd en teruggedrongen. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Zorgen voor aantrekkelijke jongerencentra en andere initiatieven die jongeren stimuleren om elkaar te ontmoeten, zichzelf te ontplooien en te participeren in de samenleving Activiteiten: Uitvoering project Jongeren aan Zet: Het project is in uitgevoerd volgens plan. Binnen het project is onder andere aandacht voor werving van (nieuwe) vrijwilligers, scholing en deskundigheidsbevordering van jonge vrijwilligers, versterken van sociale structuren in dorpskernen en voor een maatschappelijke kosten- en batenanalyse van de jeugdvoorzieningen. 39

40 Nieuwbouw jeugdsoos Eenrum: In zijn verschillende fondsen benaderd voor een bijdrage aan de bouw van de nieuw te bouwen jeugdsoos. Aan het einde van was deze bouwbegroting nog niet sluitend. De verwachting is dat dit in het begin van 2014 wel lukt. Subsidiëring jeugdsozen: In hebben de jeugdsozen net als voorgaande jaren- een subsidie ontvangen voor hun activiteiten, conform de subsidieverordeningen. Doelstelling 2: Jeugdigen tot 23 jaar en hun ouders kunnen rekenen op opvoedings- en opgroeiondersteuning wanneer zij daar behoefte aan hebben Activiteiten: Het groeimodel CJG verder uitwerken en verbinding met decentralisatie jeugdzorg leggen: Het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) is in regioverband opgezet. De regio bestaat uit de gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne. Het Centrum voor Jeugd en Gezin is een laagdrempelige plek waar ouders en kinderen terecht kunnen met allerlei vragen over opvoeden en opgroeien. Het CJG is ingericht als netwerkorganisatie tussen de kernpartners Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), Algemeen Maatschappelijk Werk (AMW), jongerenwerk, MEE- Groningen en Bureau Jeugdzorg. Als samenwerkingsverband is het CJG nog steeds in ontwikkeling. Een belangrijk onderdeel van deze ontwikkeling is het vormgeven van de transformatiegedachte die is geformuleerd in het samenwerkingsconvenant, het ontzorgen en normaliseren van opvoedproblemen. In zijn verdere stappen gezet om werkwijze te implementeren. Een voorbeeld hiervan is het succesvol organiseren van twee werkconferenties voor zorgverleners en vrijwilligers. Daarnaast zijn voorbereidingen getroffen voor de decentralisatie van de jeugdzorg. Samen met alle Groninger gemeenten is een programmaorganisatie opgericht. Het Regionaal Transitiearrangement (RTA) waarin afspraken staan over hoe gemeenten en instellingen de continuïteit van zorg garanderen in de overgangsperiode en dat door de raad is vastgesteld, is een belangrijke tastbare uitkomst hiervan. Uitvoering van de verwijsindex en monitoren van de voortgang: De verwijsindex Zorg voor Jeugd Groningen (ZvJG) is het signaleringssysteem dat gebruikt wordt door organisaties die de backoffice van het CJG vormen. Het dient om risicojongeren in beeld te brengen en om versnippering in de zorgketen tegen te gaan. In heeft er een onderzoek plaats gevonden naar het gebruik van ZvJG. Met de uitvoering van de aanbevelingen van dit onderzoek is een start gemaakt, en dit zal in 2014 verder worden uitgevoerd. Deelname aan het Waddenmodel: Het Waddenmodel is een structurele samenwerkingsrelatie tussen gemeenten in Noord-Groningen om een sluitende aanpak van jongeren naar onderwijs en werk te realiseren. In het kader van het Waddenmodel wordt de aanpak van voortijdig schoolverlaten uitgevoerd. De leerplichtambtenaar, de RMC- medewerkers en medewerkers van de sociale dienst geven hier uitvoering aan. Voor het schooljaar zijn de exacte resultaten nog niet bekend, maar in het schooljaar is het aantal voortijdig schoolverlaters op het laagste niveau in zes jaar tijd. De verwachting is dat het aantal in in onze gemeente ongeveer gelijk blijft. 40

41 Doelstelling 3: Jeugdigen in de leeftijd 0 tot 23 jaar volgen onderwijs in kwalitatief goede gebouwen en kunnen eventueel aanspraak maken op leerlingenvervoer Activiteiten: Uitvoering geven aan het leerlingenvervoer: In is conform de verordening en de recht/doelmatigheids richtlijnen uitvoering gegeven aan het leerlingenvervoer. Het aantal leerlingen dat gebruik heeft gemaakt van het vervoer is vergelijkbaar met de voorgaande jaren. Beschikbaar stellen van locaties voor de peuterspeelzaal en handhaving Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen: De gemeente subsidieert Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne voor de huisvesting, personeelslasten en organisatiekosten. In lijn met het Woon & Leefbaarheidsplan willen we zo veel mogelijk functies clusteren. De huisvesting van peuterspeelzalen bij scholen is meegenomen in het Integraal Huisvestingsplan (IHP). In zijn er weer een aantal wetswijzigingen geweest in de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. Het handhavingsbeleid wordt hier op aangepast. Uitvoering onderhoud schoolgebouwen voor het basisonderwijs conform het huisvestingsprogramma: In is het Integraal Huisvestingsplan (IHP) vastgesteld door de raad. Samen met schoolbesturen en besturen van kindorganisaties wilde de gemeente antwoord op de vraag: Op welke manier kunnen wij ervoor zorgen dat wij binnen onze gemeente goede, kwalitatieve kindvoorzieningen kunnen blijven bieden aan onze inwoners op de korte, middellange en lange termijn? In zijn we tevens begonnen om uitvoering te geven aan het IHP, waaronder het starten van een haalbaarheidsonderzoek naar een geïntegreerd kindcentrum in Leens. Onderhoudswerkzaamheden aan scholen zijn conform het huisvestingprogramma uitgevoerd. Doelstelling 4: Bij 2- tot 4-jarigen worden onderwijsachterstanden vroegtijdig gesignaleerd en teruggedrongen Activiteiten: Ondersteuning van het Peuterspeelzaalwerk in De Marne: Onze gemeente ondersteunt Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne middels een subsidie voor algemene zaken (als exploitatie, kosten personeel etc.), bijdrage huurkosten, bijdrage zorgstructuur en de intern begeleider. Op dit moment zijn de groepen peuters niet groter dan 14 en staat er op alle groepen een gekwalificeerde leidster. Continueren VVE aanbod: In is het VVE derde dagdeel bij Stichting Peuterspeelzaalwerk De Marne gecontinueerd, volgens het beleid dat samen met de gemeenten Bedum en Winsum is vastgesteld. Het VVE dagdeel is in 2012 geëvalueerd en verbeterpunten zijn opgepakt. De toeleiding door de GGD is nader bekeken en scherp gesteld, zodat de juiste kinderen (die baat hebben bij VVE) op het dagdeel VVE terecht komen. Ook zijn in rapporten verschenen vanuit de Inspectie van het Onderwijs over de kwaliteit van VVE in gemeenten. Voor onze gemeente geldt dat er veel dingen goed gaan, maar ook een aantal verbeterpunten te noemen zijn. Verbetering is bijvoorbeeld mogelijk op het gebied van de doorgaande leerlijn, dus de afstemming tussen voorschoolse voorzieningen en basisscholen. Daarom zijn we in weer met de basisscholen om tafel gegaan om de verbeterpunten op te pakken. Afspraken worden bestuurlijk afgestemd op de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). Tot slot is eind besloten om het dagdeel VVE vanaf 2014 uit te breiden met nog een dagdeel. De positieve effecten van VVE kunnen zo versterkt worden. 41

42 Meting Effect-indicatoren Betreft schooljaar>>> resultaat /2012 streefwaarde 2012/ resultaat 2012/ Leerlingenvervoer aanbieden zoals bij wet verplicht is (open einde regeling); aantal vervoerde leerlingen Percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan Voor- Vroegschoolse educatie (VVE) 52% 50% 64% Kengetallen resultaat 2012 streefwaarde resultaat Aantal jeugdsozen (incl. 1 JOP) Aantal basisscholen totaal Scholen voor openbaar onderwijs Scholen voor bijzonder onderwijs Aantal scholen voor voortgezet onderwijs Gastouders Kinderdagverblijf Buitenschoolse opvang Aantal peuterspeelzalen Aantal inlooppunten CJG Ong Wat heeft het gekost? Programma 5 Jeugd Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Opvoeden en opgroeien V 55 Scholing en werk V 115 Vrije tijdsvoorzieningen V 133 Saldo baten en lasten V 304 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - rekening Opvoeden en opgroeien De subsidiering van de kinderopvang kent ogenschijnlijk een onderuitputting. Echter dit jaar heeft eenmalig de ontvangst plaats gevonden van achterstallige huuropbrengst. Scholing en werk De onderuitputting wordt voornamelijk bij huisvesting basisonderwijs veroorzaakt. In is besloten tot de bouw van de peuterspeelzaal in Wehe-den Hoorn bij het Hoogholtje. In is tevens begonnen met de bouw, maar de oplevering en afrekening heeft nog niet plaatsgevonden. De investeringskosten worden op begrotingsbasis gedekt door de reserve Afwaardering IHP Deze vrijval uit de reserve heeft plaatsgevonden, alleen de last is nog niet gerealiseerd. Hiervoor is een budgetoverheveling aangevraagd. Vrije tijdsvoorziening De onderuitputting wordt veroorzaakt door het Project Integrale zorgstructuur en OGGZ BMW. Deze budgetten zijn bestemd voor kosten samenwerking OGGZ gemeenten Bedum, Winsum, Eemsmond en De Marne op het gebied van Integrale Zorgstructuren. Het betreft een subsidie van de centrumgemeente Groningen waarover verantwoording moet worden afgelegd. De einddatum van het project ligt in. Begin 2014 zal een eindafrekening worden opgesteld waarbij een onderschrijding van het budget moet worden terugbetaald. In beide gevallen is een overhevelingsverzoek ingediend. 42

43 4.6 Sport, kunst en cultuur 6.A Sport Inhoud van het programma Dit programma heeft betrekking op het initiëren en het in stand houden van voorzieningen op het gebied van sport. Deze voorzieningen vindt de gemeente met name belangrijk voor de maatschappelijke participatie, de leefbaarheid binnen de dorpen en de ontwikkeling van de inwoners op het gebied van sport. Dit geldt voor zowel de actieve als passieve deelname aan sportactiviteiten. Welke successen kunnen we melden? er is een start gemaakt met de privatisering van het zwembad ; de kleedkamers van VV Eenrum zijn gerenoveerd; er was een divers aanbod van sport-/beweegactiviteiten; het tenniscomplex in Eenrum is geprivatiseerd. Wat wilden we bereiken? Het programma kent de volgende doelstellingen: 1. faciliteren en stimuleren van actieve deelname aan sport- en beweegactiviteiten; 2. stimuleren en ondersteunen van breedtesportactiviteiten; 3. handhaven van het aantal sportaccommodaties en de kwaliteit ervan, mits voldoende draagvlak en draagkracht. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling : Faciliteren en stimuleren van actieve deelname aan sport- en beweegactiviteiten Activiteiten In het kader van de sport-/beweegactiviteiten NASB hebben o.a de volgende activiteiten plaatsgevonden in samenwerking met scholen en verenigingen: schooltennis, schoolschaatsen, schoolvolleybal afsluitend met volleybalclinic door Lycurgus Groningen, cursus in Balans (65+-ers), Beweegwijzer De Marne voor ouderen, waterfun, vakantieactiviteiten enclinic ATB. Doelstelling 2: Stimuleren en ondersteunen van breedtesportactiviteiten Activiteiten Voor het opzetten van Sportdorp Ulrum en het project Denken en Doen via de Nederlandse Bridge Bond zijn geen externe middelen beschikbaar gesteld. Het onderzoek naar de exploitatie van het zwembad geeft voldoende handvatten voor een wijziging in het beheer en de exploitatie. De voorbereidingen voor omvorming naar privaat beheer van het zwembad is opgestart. 43

44 Doelstelling 3: Handhaven van het aantal sportaccommodaties en de kwaliteit ervan, mits voldoende draagvlak en draagkracht Activiteiten De tennisbanen van Eenrum zijn overgedragen, Kloosterburen volgt in het eerste kwartaal 2014 en Ulrum in de loop van Uit periodiek extern onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de voetbalvelden in het algemeen goed is. Meting Kengetallen Sportverenigingen: - aangesloten bij een bond - niet aangesloten resultaat streefwaarde resultaat Gem.accommodaties: (sportvelden, gymlokalen, tennisbanen) - complex voor voetbal - idem tennis - gymlokalen/sporthal - zwembad - divers t.b.v. buitensport Wat heeft het gekost? Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Sport N -8 Kunst en cultuur N -3 Saldo baten en lasten N -11 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Sport Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking IJsbaan Leens Het budget is bestemd voor de realisering van een kantine/berging op de ijsbaan in Leens. Het bestuur heeft inmiddels een aanvraag om vergunning ingediend. Er moet een planologische aanpassing plaatsvinden. Zodra deze is afgerond kan met de realisatie worden begonnen. Verwacht wordt dat dit in 2014 plaatsvindt. Nationaal Actieplan Sport en Bewegen (NASB) Deze stimuleringsregeling is gestopt per 31 december. Door een verlate start, het uitvallen van activiteiten en lagere activiteitskosten resteert er nog een bedrag. Ter aanvulling op de middelen in verband met de buurtsport coach wordt voorgesteld om het nietbenutte deel van de NASB aan te wenden voor bekostiging van de activiteiten in de periode begroting - rekening 44

45 6B Kunst en Cultuur Inhoud van het programma Dit programma heeft betrekking op het initiëren en het in stand houden van voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur en sociaal-culturele voorzieningen. Deze voorzieningen vindt de gemeente met name belangrijk voor de maatschappelijke participatie, de leefbaarheid binnen de dorpen en de ontwikkeling van de inwoners op het gebied van cultuur. Dit geldt voor zowel de actieve als passieve deelname aan cultuur-activiteiten. Maatschappelijke ontwikkeling In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk vast te leggen en uit te voeren. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld, een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein. Welke successen kunnen we melden? Begeleiden van start werkzaamheden werkgroep kunst en cultuur. Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: - het versterken van het culturele karakter van onze gemeente en het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen door (sociaal)cultureel aanbod; - het bieden van een goede bibliotheekvoorziening. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het versterken van het culturele karakter van De Marne en het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid in dorpen door sociaal cultureel aanbod Activiteiten Subsidiëren van instellingen en activiteiten: Diverse organisaties op het gebied van kunst en cultuur, sociaal cultureel en muziekonderwijs hebben conform de subsidieverordening en de visie van het Woon en Leefbaarheidsplan in een (incidentele dan wel structurele) subsidie ontvangen voor de organisatie van activiteiten in onze gemeente of voor activiteiten gericht op inwoners van onze gemeente. Doelstelling 2: Het bieden van een goede bibliotheekvoorziening Activiteiten Aanbieden van een goede bibliotheekvoorziening: In is conform de afspraken uitvoering gegeven aan de dienstverlening van Biblionet. Bibliotheekwerk geschiedt op basis van Budget Contract Financiering. 45

46 Meting Kengetallen Centrale bibliotheek Muziek-, zang-, en toneelverenigingen Volksdansgroepen Galerieën Bezoekerscentra/natuur-doe-centrum Musea Openbare tuinen Culturele Centra resultaat raming resultaat Wat heeft het gekost? Programma 6 Sport, Kunst en Cultuur Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Sport N -8 Kunst en cultuur N -3 Saldo baten en lasten N -11 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Kunst en cultuur Geen bijzonderheden. Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - rekening 46

47 4.7 Sociale zaken en Werk Inhoud van het programma Dit programma betreft de ondersteuning van burgers die niet zelfstandig kunnen voorzien in de noodzakelijke kosten van het levensonderhoud, de re-integratie van die burgers richting de arbeidsmarkt en de inburgering van oud- en nieuwkomers. Welke successen kunnen we melden? De basis op orde. De samenvoeging van Sociale Zaken en Werk van drie gemeenten bracht aan het licht dat er verschillende applicaties werden gebruikt voor de uitvoering van het werk. Voor drie gemeenten waren dat er meer dan tien. In hebben we ingezet om alle werkzaamheden en processen op te nemen in één applicatie namelijk Civision Samenlevingszaken. Een kernteam van medewerkers heeft aan dit project gewerkt gedurende het jaar. De stijging van de WWB was door de economische recessie niet meer tegen te gaan. Echter, de verhouding tot de rest van Nederland is zodanig dat de uitgaven grotendeels blijven passen in de door het rijk beschikbaar gestelde budgetten. De grote opgave voor ons werkgebied ligt niet op het terrein van werk, maar op het terrein van leefbaarheid en vitaliteit. Op dat terrein worden in het kader van het project Meedoen en in samenwerking met andere instellingen projecten ontwikkeld. Voor de vier gemeenten BMWE is gezamenlijk nieuw minimabeleid ontwikkeld. Dat is in december in een oriënterende gezamenlijke bijeenkomst met vertegenwoordigers van de vier raden besproken. Na vaststelling in de raden geeft dit minimabeleid de kaders voor de uitvoering in vier gemeenten. Wat wilden we bereiken? De volgende doelstellingen wilden we bereiken: 1. het totale bestand gemeentelijke uitkeringsgerechtigden (WWB/IOAW/IOAZ/BZ) blijft stabiel; 2. het volume van de doelgroep niet-werkende werkzoekenden ten opzichte van de beroepsbevolking is in de BMW-gemeenten 1% lager vergeleken met de andere gemeenten in de arbeidsmarktregio Groningen; 3. 80% van de nieuwe uitkeringsgerechtigden hebben binnen vijf werkdagen een werk-intake en een uitkeringsintake en weten aan welke activiteiten zij deelnemen; 4. van de uitkeringsgerechtigden, waarvan is geschat dat zij binnen twee jaar uitstromen naar regulier werk, neemt 95% deel aan een re-integratie traject; 5. uitkeringsgerechtigden die binnen een ½ jaar kunnen uitstromen naar regulier werk worden geholpen op het Werkplein; 6. uitkeringsgerechtigden die tussen een ½ jaar en twee jaar kunnen uitstromen naar regulier werk volgen een traject bij werkgevers of in de gezamenlijke werkleeromgeving van Werkplein/Ability; 7. 50% van de uitkeringsgerechtigden met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt leveren hun tegenprestatie door maatschappelijk actief te zijn; 8. alle burgers met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum worden benaderd om gebruik te maken van inkomensondersteunende voorzieningen. 47

48 Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het bestand blijft stabiel Dat is helaas niet gelukt. In 2012 en ook het eerste kwartaal van leek het erop dat de economische recessie niet zou leiden tot grote stijging van het uitkeringenbestand. Helaas bleek het tij niet meer te keren en is ook het bijstandsbestand van de BMW-gemeenten gestegen. Tot negatieve financiële consequenties heeft dat niet geleid, omdat de gemeenten in de pas lopen met de landelijke ontwikkelingen en het landelijk verdeelmodel hierop is aangepast. Doelstelling 2: Doelgroep NWW is 1% lager dan in de rest van de arbeidsmarktregio. Ultimo was de doelgroep NWW (Niet-Werkende Werkzoekende) landelijk 9,7% ten opzichte van de beroepsbevolking. Eind 2012 was dat nog 7,3%. In de arbeidsmarktregio Groningen, dat is provincie Groningen en Noord-Drenthe, bedroeg het percentage ultimo 12,1% tegen een percentage van 9,5% eind Zowel landelijk als regionaal is er over geheel sprake van een significante stijging van de doelgroep NWW. De gevolgen van de recessie komt in deze cijfers sterk tot uiting. Voor de gemeenten Bedum, De Marne en Winsum bedroegen de percentages over 2012 respectievelijk 6,2%, 8% en 7,2%. Op 31 december 2012 waren deze percentages respectievelijk gestegen naar 7,6%, 9% en 8,1%. De BMW-gemeenten zitten met dit aandeel zelfs nog ruim onder het landelijk gemiddelde van 9,7% en vergeleken met de arbeidsmarktregio meer dan 3% lager. De NWW-doelgroep zijn alle werkzoekenden met een WW-uitkering en een bijstandsuitkering die een arbeidsverplichting hebben. Doelstelling 3: 80% van de aanvragers heeft binnen vijf werkdagen duidelijkheid De wettelijke termijn voor de afhandeling van aanvragen om bijstand is acht weken (56 dagen). Vanaf vier weken heeft een aanvrager om algemene bijstand recht op een voorschot. Het is zaak om in elk geval binnen 28 dagen een aanvraag om een uitkering te hebben afgehandeld. We streven ernaar om zo snel mogelijk zo veel mogelijk aanvragers duidelijkheid te geven. Deze doelstelling is zeer ambitieus. In onze managementinformatie kunnen we wel de gemiddelde looptijd van 100% van alle aanvragen genereren, maar niet of een deel van de aanvragers binnen vijf werkdagen is afgehandeld. Van de 296 aanvragers om een WWB-uitkering is de gemiddelde looptijd van de afhandeling zes werkdagen. We durven wel van de aanname uit te gaan dat als de 100% dicht bij de vijf werkdagen ligt dat mag worden aangenomen dat 80% binnen vijf werkdagen duidelijkheid heeft gekregen. Doelstelling 4: re-integratietraject voor ieder die binnen twee jaar naar regulier werk kan In zijn we begonnen met invulling te geven aan een vertaling van Werk aan de Winkel in de dienstverlening op Werkplein en in de samenwerking met Ability en andere instellingen. Op het Werkplein Noord-Groningen wordt iedereen, naast alle aanvragen om uitkeringen en andere vormen van dienstverlening, geholpen voor rechtstreekse bemiddeling naar werk. Hierin wordt ook nauw samengewerkt met Werkplein Eemsdelta onder meer via de gezamenlijke projecten in het kader van de Provinciale Versnellingsagenda en de aanpak Jeugdwerkloosheid. 48

49 Inmiddels is op het Werkplein een Jongerenloket geopend. Als er meer nodig is dan directe bemiddeling vindt aanmelding plaats bij het Test- en Trainingscentrum (TTC) in Wehe (samenwerking Ability en Werkplein). Bij het TTC is de focus gericht op regulier werk. Het resultaat is dat van de 69 aangemelde deelnemers dit in 50% in heeft geleid tot uitstroom c.q. beëindiging van de uitkering. Binnen het TTC duren de trajecten 13 weken. Duurt het langer dan wordt de deelnemer geplaatst op een werkervaringsplaats. Het liefst plaatsen wij deelnemers bij een reguliere werkgever. Als dat niet lukt wordt de deelnemer binnen Ability of één van de andere werkervaringsprojecten geplaatst. Op deze manier begeleiden we alle deelnemers op korte of langere termijn naar regulier werk. Doelstelling 5: klanten met grotere afstand tot arbeidsmarkt zijn maatschappelijk actief Een andere vertaling van Werk aan de Winkel die we in gang hebben gezet betreft de dienstverlening in het kader van het domein Leefbaarheid. Er zijn verschillende definities van leefbaarheid te geven, maar wat wordt beoogd is dat iedereen zoveel mogelijk deelneemt en betrokken is bij de samenleving. Samen met de verschillende organisaties binnen het BMWE-werkgebied, die vrijwilligerswerk organiseren, wordt hieraan invulling gegeven. Daarnaast wordt samen met andere instelling en organisaties gewerkt aan een Pact voor Samenredzaamheid. We hebben elkaar hard nodig om de grote maatschappelijke opgaven van de samenleving vorm te geven. De verantwoordelijkheid hiervoor komt voor een belangrijk deel bij de gemeente te liggen. NB: Er komt een uitgebreid jaarverslag WWB, er zullen aparte jaarverslagen worden gepubliceerd van het Regionaal Meld- en Coördinatiepunt (RMC) Noord-Groningen (betreft Voortijdig Schoolverlaten), Sociale Recherche Noord & Oost-Groningen en Leerplicht BMW. 49

50 Meting Effect-indicatoren - groei uitkeringsbestand - cliënten die bemiddelbaar zijn Resultaat % 60% streefwaarde 0 % 66% resultaat 10,8% 66% Prestatie-indicatoren - Doorlooptijd aanvraag - toekenning - Doorlooptijd aanvraag - traject - Inzet werkleer- en scholingsinstrumenten Resultaat weken 4 weken 75 % streefwaarde 1 week 1 week 66 % resultaat 6 dagen 6 dagen 66% Kengetallen resultaat 2012 prognose resultaat - Cliënten in de WWB - Plaatsingen vanuit WWB-uitkering in regulier werk - Bijz. bijstand chronisch zieken gehandicapten - Toekenningen participatiefonds - Toekenningen langdurigheidtoeslag - Toekenningen computerregeling - Tegemoetkoming scholieren VO - Cliënten in schuldhulpverlening Budgetbeheerregeling Crisissituaties Spreekuurbezoek Afgifte WSNP-verklaringen Deelname OGGZ-overleg Wat heeft het gekost? Programma 7 Sociale zaken en Werk Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Inkomensvoorzieningen V 25 Reïntegratie V 56 Inburgering N -25 Ondersteuning V 56 Saldo baten en lasten V 111 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening De afwijkingen op de verschillende producten tussen de rekening en de begroting zijn minimaal. Per saldo ontstaat een voordeel van k 111. afwijking begroting - rekening 50

51 4.8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Inhoud van het programma Het programma Maatschappelijke ondersteuning en zorg gaat alle burgers van De Marne aan, met speciale aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen: mensen met een beperking, ouderen, mantelzorgers, zorgmijders en betrokkenen bij huiselijk geweld. Daarnaast is het versterken van sociale samenhang en leefbaarheid in de dorpen een speerpunt. Maatschappelijke ontwikkeling In het afgelopen jaar is er veel werk verzet om te komen tot één doelfonds waarin het gehele sociale domein een plek heeft en waar mogelijk de bijbehorende visie, uitvoering en financiële stromen gezamenlijk vast te leggen en uit te voeren. In 2014 zal dit verder vorm worden gegeven. Er is een visie geformuleerd en vastgesteld: een gezamenlijk vertrekpunt voor de BMWE gemeenten voor de taken die gedecentraliseerd worden op het sociale domein. Een aantal jaren geleden is begonnen vorm te geven aan een andere manier van werken. In het afgelopen jaar heeft dit meer body gekregen, aan de hand van de kantelingsgedachte en de eigen kracht van onze inwoners. De gemeente probeert langzaamaan meer los te laten en inwoners te ondersteunen en faciliteren bij het overnemen van initiatieven. Deze ontwikkeling is voelbaar in het gehele sociale domein. Welke successen kunnen we melden? In navolging van het project Vitale dorpen is een coördinator Vitaliteit aangesteld; de behaalde resultaten van de verbindingsacties van de coördinator Vitaliteit zijn o.a. a. het behoud van volkstuintjes in Vierhuizen en versterking onderlinge samenwerking in het dorp; b. het pontje Warfhuizen dat wordt ingezet bij dorpsommetje en gemaakt wordt door klanten van sociale zaken in de Sloepenloods; er is een samenwerking tot stand gekomen met drie proefdorpen; Vierhuizen, Mensingeweer en Warfhuizen, waarin wordt toegewerkt naar betere profilering van deze dorpen (deelproject Dorpsfoto s); opening van Zonnehuis Leens, wooncomplex Kameleon Leens en Nije Heem in Kloosterburen. Wat wilden we bereiken? 1. het bevorderen van de sociale samenhang en leefbaarheid van dorpen; 2. inwoners de mogelijkheid bieden om zelfstandig, gezond en sociaal te participeren in de samenleving; 3. kwetsbare burgers zijn in staat om zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving te functioneren en deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer; 4. het bieden van een vangnet voor inwoners die tijdelijk niet zelfredzaam zijn en/of zorg mijden. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Het bevorderen van de sociale samenhang (in relatie tot leefbaarheid) van dorpen. 51

52 Activiteiten: Monitor Wonen en leefbaarheid We zijn op zoek gegaan naar een vernieuwende manier van monitoren, waarbij een lange termijn monitor-lijn ontstaat. Naast het tellen is ook het vertellen van belang. Daarnaast worden meetacties gevolgd door verbeteracties, die gedragen worden vanuit de dorpen. Eind is deze monitor-lijn goedgekeurd. Er is uitvoering gegeven aan het onderdeel Veiligheidsmonitor, waarvan de resultaten in 2014 bekend zijn. Tevens is informatie verzameld op dorpsniveau in het deelproject Dorpsfoto s. Naast harde cijfers (over bijvoorbeeld bevolking en huisvesting) is ook geïnventariseerd welke voorzieningen er zijn en brengen drie proefdorpen zelf de leefbaarheid in beeld. Dit wordt in het voorjaar van 2014 gepubliceerd. Met Wierden en Borgen en Zonnehuisgroep Noord is overeenstemming bereikt over de uitwisseling van informatie op het gebied van wonen en zorg. Project Vitale dorpen en inzet vitaliteitscoördinator Het project Vitale dorpen is formeel afgerond in. Het laatste onderdeel betrof het deelproject Dorpsfoto s. De inzet van de dorpsfemme is gecontinueerd in de vorm van de coördinator Vitaliteit. De coördinator Vitaliteit is de schakel tussen bewonersinitiatieven, gemeenten en andere maatschappelijke partners. Zij ondersteunt de initiatiefnemers onder meer door verbindingen te leggen en heeft een (klein) budget tot haar beschikking voor (co-) financiering van initiatieven. Inzet welzijnswerk Met ingang van 2012 heeft onze gemeente het welzijnswerk samen met de gemeente Winsum aanbesteed bij de Stichting Welzijn en Dienstverlening (SW&D). Voor onze gemeente worden nu twee welzijnswerkers ingezet: één zet zich in voor het steunpunt mantelzorg, vrijwillige thuishulp en seniorenvoorlichting en heeft ééń keer per week spreekuur in het zorgloket op het gemeentehuis. De andere welzijnswerker richt zich op de ondersteuning van de beheerscommissies van de vijf ontmoetingspunten binnen de gemeente. Ondersteuning van vrijwilligers Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Winsum & De Marne biedt al een aantal jaar ondersteuning aan vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties in de gemeenten Winsum en De Marne. Het doel is om de participatie en de sociale samenhang in de beide gemeenten te versterken. Via een vrijwilligersvacaturebank wordt vraag en aanbod op elkaar afgestemd. Ook wordt vrijwilligerswerk ingezet als opstap naar werk. Verschillende activiteiten zijn in georganiseerd om het vrijwilligerswerk te promoten en vrijwilligers te waarderen, zoals de jaarlijkse NL Doet actie, het vrijwilligersontbijt en de fotoserie van vrijwilligers in het gemeentehuis. Doelstelling 2: Inwoners de mogelijkheid bieden om zelfstandig, gezond en sociaal te participeren in de samenleving Activiteiten: Ontmoetingspunten Het beheer en de inhoudelijke ondersteuning van de vijf ontmoetingspunten in Zoutkamp, Eenrum, Ulrum, Kloosterburen en Leens is in neergelegd bij de Stichting Welzijn en Dienstverlening.Tot 1 juli heeft er in twee van de vijf punten een dorpsconciërge gefunctioneerd, daarna is het sleutelbeheer overgedragen aan de beheercommissies. In alle ontmoetingspunten, met uitzondering van Leens, is men er in geslaagd om de bezetting op peil te houden. Er vonden regelmatig activiteiten plaats met name voor oudere inwoners, zoals gezamenlijke maaltijden, voorlichting, ontmoeting tijdens koffie-ochtenden en creatieve activiteiten. De beheercommissies hebben een jaarplan ontwikkeld voor De beheercommissie van Leens was niet meer actief. Eind had duidelijk moeten zijn of er draagvlak in het dorp bestaat voor continuering van het ontmoetingspunt. Die helderheid is er nog niet, maar wordt verwacht in het voorjaar van

53 Seniorenvoorlichting In 2012 is er gewerkt met een team van vijf vrijwillige seniorenvoorlichters die ouderen thuis bezoeken en informatie geven over regelingen en voorzieningen. De rol van de seniorenvoorlichter is aan het veranderen. Van een adviserende en verwijzende rol naar een verkennende en versterkende rol. Ook de seniorenvoorlichting kantelt. Samen met de bezochte oudere wordt gekeken naar de mogelijkheden voor deelname aan de maatschappij en zelfstandig functioneren. Welke belemmeringen worden ervaren en welke oplossingen (op maat) zijn er mogelijk. Oog hebben voor de vraag achter de vraag blijft aandachtspunt. Er zijn in 154 senioren aangeschreven en daarvan zijn 89 bezocht. Vrijwilligerswerk Ontwikkelingen op het sociale domein zorgen er voor dat vrijwilligerswerk een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Voor de Wmo geldt dat steeds meer de nadruk komt te liggen op eigen kracht en zelfstandigheid. Dit wordt ook wel de kanteling genoemd. Zelfredzaamheid, samen met de omgeving en de (pedagogische) civil society wordt steeds belangrijker. Mensen maken vrijwillig deel uit van de burgermaatschappij de letterlijke vertaling van het begrip civil society. Deze term is afkorting en symbool in één en staat voor politieke en maatschappelijke wensbeelden als betrokkenheid van burgers bij de publieke zaak en vergroting van maatschappelijk zelfbestuur, beperking van commerciële invloeden en versterking van gemeenschapszin en tolerantie. Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Winsum & De Marne biedt al een aantal jaren ondersteuning aan vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties in de gemeenten Winsum en De Marne. Het doel is om de participatie en de sociale samenhang in de beide gemeenten te versterken. Lokaal gezondheidsbeleid Halverwege het jaar heeft de raad het lokaal gezondheidsbeleid vastgesteld. Hieruit vloeit een jaarplan voort welke in december door het college is vastgesteld. Doelstelling 3: Kwetsbare burgers zijn in staat om zo lang mogelijk zelfstandig in hun eigen omgeving te functioneren en deel te nemen aan het maatschappelijk verkeer Activiteiten: Helpen van inwoners bij oplossen problemen in het kader van de Wmo In heeft het zorgloket inwoners geholpen bij het oplossen van problematiek in het kader van de Wmo. De gekantelde werkwijze vindt steeds beter zijn plek in de standaard werkwijze van het zorgloket. Dat betekent dat de individuele situatie van de cliënt steeds belangrijker is bij de zoektocht naar een oplossing van het ondervonden probleem: is er een familielid, kennis of buur die kan helpen bij het opheffen van het probleem of zijn er wellicht andere voorzieningen beschikbaar voor cliënt die het probleem kunnen opheffen. Meer maatwerk dus! Kwaliteits-monitoring en verbetering zorgloket Er is in tegelijk met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond een cliënttevredenheidsonderzoek uitgevoerd aan de hand van gegevens uit 2012 over de aanvraagprocedure, de hulp bij het huishouden en de Wmo-hulpmiddelen (inclusief collectief vervoer). Onze gemeente krijgt van de Wmo cliënten een gemiddeld rapportcijfer van een 7,5 voor de uitvoering van de Wmo. Er zijn geen punten aangegeven waarop de gemeente zwak presteert. Dit geldt ook voor de andere BMWE-gemeenten. Voorbereiding decentralisatie AWBZ naar Wmo In is vanuit de projectgroep AWBZ-Wmo samen met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond verder gewerkt aan een gezamenlijke integrale visie op het sociale domein en een uitgangspunten notitie. Hiermee wordt een gezamenlijk vertrekpunt neergelegd om de verschillende decentralisaties en hun impact op het sociale domein goed te kunnen voorbereiden. Ook in bleef nog veel onduidelijk rond de decentralisaties. 53

54 Eind werd bekend dat het onderdeel Persoonlijke Verzorging vanuit de AWBZ niet naar de gemeenten gaat, maar onderdeel wordt van de Zorgverzekeringswet. Met de meicirculaire 2014 wordt bekend hoe hoog de budgetten worden die de gemeenten krijgen voor het uitvoeren van de nieuwe taken. Op basis van de huidige kennis is de verwachting dat de overdracht van dagbesteding en begeleiding inclusief het bijbehorend vervoer per 1 januari 2015 zal plaatsvinden. Wonen, welzijn en zorg Na jarenlange voorbereiding door ouders van 14 jongeren met een verstandelijke beperking is in Leens het wooncomplex Kameleon geopend. Dat gebeurt in samenwerking met Wierden en Borgen en stichting Sprank. Ook is het St. Jan in Kloosterburen, gelukt om huisvesting te realiseren voor 4 mensen met een verstandelijke of autistische beperking. Zij hebben een vleugel in het verzorgingshuis t Olde Heem in gebruik genomen. Dat is mogelijk gemaakt dankzij de volharding van de ouders en uitgevoerd in samenwerking met Philadelphia en Zonnehuisgroep Noord. Er is geregeld overleg gevoerd met partners als de woningstichting en Zonnehuisgroep Noord over ontwikkelingen in wonen, welzijn en zorg. Doelstelling 4: Het bieden van een vangnet voor inwoners die tijdelijk niet zelfredzaam zijn en/of zorg mijden Activiteiten: Hulp en ondersteuning door algemeen maatschappelijk werk De dienstverlening is conform de contractafspraken uitgevoerd. Van de dienstverlening Sociale Raadslieden wordt steeds meer gebruik gemaakt. Het gaat met name om schuldenproblematiek en hier wordt in het kader van de OGGZ in 2014 extra budget voor ingezet. Begeleiding zorgwekkende zorgmijders (OGGz) In het gemeentelijk netwerk OGGZ worden periodiek de inwoners besproken die niet zelf redzaam zijn en zorg mijden. In overleg wordt een zorgplan gemaakt en bepaald wie de regievoerder is van de casus. De integrale methodiek is gericht op het netwerk van de inwoner waarbij ondersteuning wordt geboden door professionals. Verder ontwikkelen uitvoeringsplan integrale zorgstructuur (IZS) De stuurgroep Transities in Samenhang (TIS) heeft de opdracht uitvoeringsplan IZS ondergebracht in de uitvoering van de visie op het Sociaal Domein. De uitvoering van de decentralisaties worden integraal uitgevoerd. De toegang tot de verschillende vormen van zorg worden in werkgroepen BMWE uitgewerkt. Meldpunt Zorg en Overlast In is extra aandacht besteed aan de voorlichting over het Meldpunt. Dit heeft geleid tot meer meldingen en uitgezette acties in de verschillende zorgnetwerken. Meting Kengetallen - aantal nieuwe OGGz trajecten - aantal meldingen Meldpunt zorg en overlast - aantal gesubsidieerde ouderenorganisaties - aantal ontmoetingspunten c.q. steunpunten - opgeleide seniorenvoorlichters - seniorenbezoeken - aanvragen vrijwillige thuishulp - informatie en advies aan mantelzorgers Resultaat nb nb nb Prognose Resultaat nb nb 15 5 nb nb nb nb 54

55 Wat heeft het gekost? Programma 8 Maatschappelijke ondersteuning en zorg Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - rekening Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Leefbaarheid en participatie V 39 Informatie, advies, clientonderst V 227 Wonen, welzijn en zorg voor kwetsb V 16 Volksgezondheid V 70 Saldo baten en lasten V 352 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Leefbaarheid en participatie Op zich geen bijzonderheden, wel blijft er een groot gedeelte van het budget Vitaliteit over waarvoor een budgettair overhevelingsverzoek is ingediend. Informatie, advies, cliëntondersteuning De onderuitputting wordt veroorzaakt door: - het financiële resultaat op de project transitie AWBZ. Voor het restant budget is overheveling aangevraagd. - WMO: Er zijn dit jaar veel minder persoonsgebonden budgetten verstrekt dan aanvankelijk is begroot. Ook ontvangen we meer eigen bijdragen huishoudelijke hulp dan is begroot. Daarnaast is er binnen de WMO minder gebruik gemaakt van de reguliere indicering via SCIO. Er is een overschrijding van het budget voor rolstoelen, door een toename in toekenning en complexiteit. Daar tegenover staat een onderschrijding van het beschikbare budget voor woonvoorzieningen. We hebben dit budget niet geheel hoeven benutten omdat er minder reguliere woningaanpassingen hebben plaatsgevonden dan was begroot. Wonen, welzijn en zorg voor kwetsbaren Geen bijzonderheden Volksgezondheid Hoewel op zich geen bijzonderheden, wordt de onderuitputting veroorzaakt bij de projecten Centrum Jeugd en Gezin (CJG) en bij de transitie Jeugdzorg. Van het rijk zijn transitiemiddelen voor de decentralisatie jeugdzorg beschikbaar gesteld. Van deze middelen is een groot deel gereserveerd om uitvoering te geven aan het in vastgestelde projectplan decentralisatie jeugdzorg BMWE. De meeste uitgaven zijn gepland in Het Centrum voor Jeugd en Gezin wordt de toegangspoort tot de zwaardere jeugdzorg. In hebben organisaties in het CJG een plan opgesteld om zich hierop voor te bereiden. In is hier mee begonnen en de grootste uitgaven worden in 2014 verwacht. Voor beiden is een budgetoverhevelingsverzoek ingediend. 55

56 4.9 Milieu Inhoud van het programma De gemeentelijke overheid levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het fysieke leefmilieu, de omgeving waarin wij wonen. Het programma Milieu beschrijft wat de gemeente wil met het milieu en wat zij concreet doet om die doelstelling te halen. Welke successen kunnen we melden? Het rioleringsproject Stationsstraat in Zoutkamp is gerealiseerd; de rioolrenovatie (relining) in Leens is gerealiseerd; het Afvalwaterbeleidsplan (combinatie van de gemeentelijke rioleringsplannen (GRP s) en zuiveringsplan waterschap) voor de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond samen met het waterschap Noorderzijlvest is vastgesteld; het Grondwaterbeleidsplan in BMWE/NZV-verband is vastgesteld; de Basisrioleringsplannen (BRP s) voor Eenrum, Pieterburen en Westernieland zijn geactualiseerd; het Uitvoeringsplan afval De Marne is vastgesteld door de raad; het oud papier is ondergebracht bij Afvalbeheer Noord-Groningen BV; het klimaatbeleidsplan -2020, Grenzeloos CO2 neutraal is opgesteld. Met de in dit plan gemaakte keuzes komen wij in 2020 uit op 19% energiebesparing, 16% duurzame opwekking en 23% vermindering van de CO2-uitstoot, waarmee ook de landelijke doelstelling wordt behaald. Wat wilden we bereiken? 1. een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke en gezonde leefomgeving, te midden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten; 2. een volledig toereikend en operationeel rioleringsstelsel en een toereikende ontwatering van het stedelijk gebied; 3. afname van het fossiele energiegebruik binnen onze gemeentegrenzen; 4. een optimaal doelmatige inzameling en verwerking van huisvuil; 5. de burger heeft de mogelijkheid een begraafplaats dan wel een plek voor urnenbijzetting te kopen binnen de gemeente. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: Een gezond en veilig leven, in een aantrekkelijke leefomgeving, te midden van een vitale natuur, zonder de mondiale biodiversiteit aan te tasten of natuurlijke hulpbronnen uit te putten Activiteiten: - Beheren en ontwikkelen en uitdragen van actueel beleid, wet en regelgeving met betrekking tot water, bodem, geluid licht, natuur, afval, water, binnenmilieu en energie; - actualiseren van milieubeleid. 56

57 Beheren en uitdragen van actueel beleid, wet en regelgeving met betrekking tot water, bodem, geluid licht, natuur, afval, water, binnenmilieu en energie De genoemde milieubeleid thema s vormen vaak een wettelijk verplicht onderdeel in de besluitvorming bij ruimtelijke procedures, vergunningen en ontwikkelingsplannen. Voor een aantal thema s betreft het vergunningen van derden ( bv. Natuurbeschermingswet). De op basis van geformuleerd beleid uitgebrachte adviezen zijn gericht aan de organisatie, bestuur en aan derden. In provinciaal verband zijn onze bodemkwaliteitskaarten geactualiseerd en is er een bodemfunctieklassenkaart opgesteld, zodat grondverzet (net als voorheen), onder de vrijstellingsregeling kan plaatsvinden met minimaal bodemonderzoek. Actualiseren van milieubeleid Het klimaatbeleidsplan is vastgesteld Doelstelling 2. Een volledig toereikend en operationeel rioleringstelsel en toereikende ontwatering van het stedelijk gebied Activiteiten: Actueel houden van het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) Het lopende GRP heeft een looptijd tot en met. In dit GRP zijn de drie zorgplichten vastgelegd. Dit zijn: afvalwaterzorgplicht, inzamelen en transporteren van stedelijk afvalwater; hemelwaterzorgplicht, inzamelen en verwerken van het afvloeiend hemelwater; grondwaterzorgplicht, het beperken van de structurele nadelige gevolgen van het grondwater in de openbare ruimte. In de planperiode is hier invulling aan gegeven. Voor de periode na is een nieuw GRP vastgesteld. Opstellen grondwaterbeleid Om aan de gemeentelijke zorgplicht te voldoen in het BMWE-verband is samen met het waterschap Noorderzijlvest een uniform grondwaterbeleid opgesteld. Om haar taken goed te kunnen uitoefenen geldt voor de gemeenten dat het hebben van afgestemd beleid met het waterschap noodzakelijk is. Opstellen Optimalisatie Afvalwatersysteem Studie(OAS) Is uitgesteld naar 2014 en is vastgelegd in het nieuw Afvalwaterbeleidsplan Studie naar gezamenlijk databeheer met één softwarepakket in BMW-verband Deze studie is opgepakt op managementniveau. Studie naar gezamenlijk gemalenbeheer en telemetrie in BMW-verband Voor optimaal beheer van de verschillende onderdelen van het rioolstelsel zijn de rioolgemalen een essentieel onderdeel in het transport van het afvalwater. Met behulp van een gemalen-beheer-systeem kan invulling worden gegeven aan het functioneren van de gemalen. Vanuit een centraal hoofdpost kan efficiënt en doelmatig beheer plaatsvinden. Momenteel wordt in BMWE/NZV-verband gekeken hoe het gemalenbeheer ingevuld kan worden en daarnaast wordt gekeken of er een gezamenlijke hoofdpost kan worden gerealiseerd. Uitvoering geven aan het GRP III Uiteraard kent de organisatie de dagelijkse beheertaken. De mogelijkheden worden onderzocht of een deel van deze taken kunnen worden uitbesteed of gezamenlijk kunnen worden ingevuld in samenwerkingsverband met de vier BMWE-gemeenten. 57

58 Doel van deze overdracht is aan de ene kant de waterketen (oppervlaktewater, hemelwater en riolering) doelmatiger en transparanter te laten functioneren en aan de andere kant een efficiencyslag te maken waardoor een gelijk blijvend tarief kan worden gerealiseerd. In zijn de volgende verbetermaatregelen uitgevoerd: - afronden reconstructie Jan Zijlmasingel tot en met Oude Horn; - het realiseren van de rioolrenovatie door middel van relining in Leens; - afronden in 2012 opgestarte werkzaamheden Panserweg/Stationsweg Zoutkamp; - herstellen kolken De Vennen/Greeden te Eenrum. In zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd: - ontwerpen grondwatermeetnet; - inventarisatie riolering Lauwersoog; - opstellen Afvalwaterbeleidsplan ( ); - het deelnemen aan de Benchmark Rioleringszorg ; - actualiseren basisrioleringsplan Eenrum, Pieterburen en Westernieland. In zijn de volgende onderzoeken gestart: - actualiseren Basis Rioleringsplan (BRP) Niekerk en Zuurdijk (1988). In zijn de volgende voorbereidingswerkzaamheden opgestart: - voorbereiding maatregelen BRP Eenrum (Havenstraat/Molenstraat). Voorbereiding van het GRP-4. Het nieuwe GRP-4 is gezamenlijk opgesteld met de gemeenten Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest. Deze gezamenlijke GRP is genoemd het Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV. Het nieuwe Afvalwaterbeleidsplan is vastgesteld in de raadsvergadering van 26 november en is eveneens vastgesteld in de deelnemende gemeenten en het waterschap. Het Plan BMWE/NZV heeft een looptijd tot en met Het beleid is in deze samenwerking gezamenlijk opgesteld en dit gaat de komende jaren ook gelden voor de (gedeeltelijke) uitvoering van taken en zorgplichten. Het doel van deze samenwerking is de doelmatigheid in de rioleringszorg te verbeteren. En dit te bereiken door de kosten te verlagen, de kwaliteit van de dienstverlening te verhogen en de personele kwetsbaarheid te verminderen. Onze gemeente heeft in 2010 en deelgenomen aan het landelijke rioleringsbenchmark-onderzoek. En onze gemeente gaat deelnemen aan het rioleringsbenchmarkonderzoek dat elke drie jaar wordt gehouden. Doelstelling 3: Afname van het fossiele energiegebruik binnen onze gemeentegrenzen Activiteiten: Uitvoeren van de projecten uit het uitvoeringsprogramma Klimaatbeleid Op 22 gemeentelijke gebouwen waren al in totaal 294 zonnepanelen geplaatst. De opbrengst hiervan wordt bijgehouden. Hiermee wordt jaarlijks kwh aan duurzame energie opgewekt en de CO2 uitstoot vermindert met ruim kilo. De panelen zijn o.a. op de daken van scholen geplaatst. Vooral voor de leerlingen van deze scholen is dit een mooie kans om kennis op te doen over duurzame energie. Aan de leerlingen van de basisscholen is een lespakket energie aangeboden. De leerlingen konden d.m.v. een ontdekcircuit veel kennis opdoen over energie besparen en duurzaam opwekken. Ook op het zuidelijk dakvlak van de werkplaats beheer zijn 64 zonnepanelen gelegd. Daarnaast is een elektrische auto en een elektrische fiets voor dienstkilometers aangeschaft. Onze gemeente wil hiermee een voorbeeldfunctie vervullen en hoopt dat bedrijven en burgers hierdoor gestimuleerd worden om duurzaam en energiebewust te investeren. 58

59 Er is een start gemaakt met Slim Wonen in de Marne ; een project tezamen met het bedrijfsleven over energiebesparing in de bestaande bouw. Het doel is om jaarlijks minimaal 34 woningen met twee labelstappen te verbeteren. Er wordt vooral ingezet op informeren en faciliteren. Inmiddels zijn er enkele informatiebijeenkomsten gehouden. Er is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd voor een grote hout gestookte ketel voor de verwarming van het gemeentehuis en het zwembad en eventueel de sporthal. De uiteindelijke doelstelling is om deze business case tot uitvoering te krijgen. Op het gebied van openbare verlichting wordt gekeken naar besparingsmogelijkheden en voorlichting en interactie met burgers daarover. In is huis aan huis een duurzaamheidskrant verspreid met veel informatie en tips over energie besparen en duurzaam opwekken en vooral ook stimulerende verhalen van burgers. Uitvoeren van de Gemeente- interne Milieuzorg (GIM) De meterstanden van de gemeentelijke gebouwen worden regelmatig bijgehouden. Op basis hiervan en de nulmeting kan sturing en evaluatie van maatregelen plaatsvinden. De gemeente koopt haar energie duurzaam in. Er is een Energie Prestatie Advies voor Utiliteitsgebouwen uitgevoerd bij de sporthal en het gemeentehuis. In het gemeentehuis wordt gedeeltelijk gebruik gemaakt van LED verlichting. Er zijn zonnepanelen geplaatst op 22 gemeentelijke gebouwen en de opbrengst hiervan wordt gemonitord. Door de aanschaf van een elektrische auto en fiets is het mogelijk om de dienstreizen CO2 neutraal te maken. Uitvoeren van energie en milieucommunicatie De werkzaamheden bestaan voor een groot deel uit het behandelen van vragen vanuit de eigen organisatie, bewoners en ondernemers. Verder worden interessante zaken ( bijvoorbeeld nieuwe subsidies en duurzaamheidsleningen) vermeld in het gemeentenieuws en op de websites. Zo mogelijk wordt informatie doorgestuurd naar de scholen bijvoorbeeld over de Nacht van de Nacht. De Nacht van de Nacht is een jaarlijks evenement dat georganiseerd wordt door de Natuur- en Milieufederaties. Doel van het evenement is aandacht te vragen voor de gevolgen van lichtvervuiling. Samen met het platform SamenDuurzaam worden er informatiebijeenkomsten georganiseerd. Op een aantal basisscholen is ook een energieproject uitgevoerd door het Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid (IVN) in aansluiting op de zonnepanelen die op de scholen zijn geplaatst. Ook is er huis aan huis een duurzaamheidskrant verspreid. Ondersteunen Lokale Agenda 21 Elk jaar krijgt het platform Lokale Agenda 21 een bedrag van de gemeente waarvoor zij hun activiteiten bekostigen. De gemeente verleent ambtelijke bijstand. Het platform organiseert onder andere bijeenkomsten over energie en duurzame voedsel productie en consumptie op markten en geeft voorlichting op dit gebied bij evenementen, de website en de plaatselijke krant. Het platform werkt samen met het platform van Winsum onder de naam SamenDuurzaam. In het platform zitten ook vertegenwoordigers van de duurzaamheidsgroepen van Schouwerzijl en Pieterburen. Ook dit jaar zijn er weer bijeenkomsten ondersteund waar o.a. informatie te verkrijgen was over energie besparen en energie duurzaam opwekken. Op de website van het platform worden de activiteiten vermeld en tevens worden er duurzame tips gegeven. Het platform ondersteunt ook andere activiteiten van de gemeente zoals promotie klimaatstraatfeest, Nacht van de Nacht, nacht van de vleermuis en informatie over duurzame energie zoals zonne-energie. Doelstelling 4: Een optimaal doelmatige inzameling en verwerking van huisvuil Activiteiten: Beheren van het afvalstoffenplan In is het Uitvoeringsplan afval door de raad vastgesteld. In dit plan staat aangegeven wat er al gedaan is en welke actiepunten er nog openstaan tot en met

60 In zijn de volgende actiepunten afgehandeld; stopzetten/ wijzigen methode inzameling Klein Gevaarlijk Afval (KGA). In is voor het laatst maandelijks ingezameld op standplaatsen. Vanaf 2014 wordt het één keer per kwartaal op afroep; er is nagegaan of een milieuboer binnen De Marne mogelijk is. Dit is niet het geval omdat de milieuboer draait op subsidies en inkomsten uit afvalstromen. De kosten voor de gemeente zullen stijgen in plaats van afnemen; er is meer inzicht verkregen in afvalhoeveelheden en contracten van Afvalbeheer Noord- Groningen BV (ANG). Inzamelen van huishoudelijk afval Het afgelopen jaar is er intensief gekeken naar een samenwerking op het gebied van gezamenlijk huisvuil inzamelen met de gemeenten Winsum, Loppersum en Eemsmond. De reden hiervoor is de eindafwerking van het vuilverwerkingsbedrijf in Usquert. In 2014 wordt er gestart met de eindafwerking van de stortplaats en wordt Usquert een milieustraat waar geen op- en overslag van huisvuil mag plaatsvinden. In verband met deze ontwikkeling dient de huisvuilinzameling aangepast te worden en moeten de inzamelwagens gaan werken met afzetcontainers. Gezien deze ontwikkelingen is er besloten om te kijken naar een gezamenlijke entiteit voor de huisvuil inzameling in deze gemeenten. Op dit moment wordt gewerkt aan het opstarten van een organisatie (BV) onder de paraplu van NV Fryslan Miljeu. De afronding van dit proces zal plaatsvinden in 2014 en het doel is om met de nieuwe inzameling te starten op 1 juli Deelnemen aan het Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen De verwerking van de ingezamelde afvalstromen vindt plaats door Afvalbeheer Noord-Groningen BV. In deze BV neemt de gemeente deel vanuit de oorspronkelijke Gemeenschappelijke Regeling (GR) met Vuilverwerkingsbedrijf Noord-Groningen. Ook bij het Vuilverwerkingsbedrijf gaan er veranderingen plaatsvinden door de eindafwerking. Naast de verwerking van huishoudelijk afval wordt er grof huishoudelijk afval en grof tuinafval verwerkt. In is gestart met de bouw van een nieuwe milieustraat in Usquert voor grof huishoudelijk afval. De afvalstromen worden door burgers dan rechtstreeks in containers gedaan en die gaan op transport naar Heerenveen of Twente. De nieuwe milieustraat zal naar verwachting gereed zijn op 1 april Voor grof tuinafval is er geen verkleining en compostering meer mogelijk door de eindafwerking. Er komt één stortplaats van waaruit het afval rechtstreeks op transport gaat voor verwerking. Dit heeft als gevolg dat de tarieven voor grof tuin afval in 2014 zullen stijgen. Over bovenstaande ontwikkelingen is regelmatig overleg gevoerd tussen de vier aangesloten gemeenten om de bedrijfsvoering van de GR en de doelmatigheid van de afvalinzameling en - verwerking. Inzameling van glas, Klein Gevaarlijk Afval (KGA), oud papier en textiel De inzameling en verwerking van deze afvalstromen is uitbesteed aan Afvalbeheer Noord-Groningen. Zij verzorgt ook het contractbeheer. In is het oud papier overgedragen aan Afvalbeheer Noord-Groningen / Omrin. Zij verzorgen nu de gehele planning, afstemming met de verenigingen/scholen en uitbetaling van de vergoedingen. Hierdoor zijn de werkzaamheden van de gemeente beperkt tot het verstrekken van vergunningen aan de inzamelaars. Deze vergunningen zijn gekoppeld aan de looptijd van het contract dat een looptijd heeft tot 1 januari Het KGA werd de laatste jaren ingezameld op standplaatsen in de dorpen. De auto van de chemokar was afgeschreven en aan vervanging toe. In plaats van het huidige contract voort te zetten, is door Afvalbeheer Noord Groningen besloten om een nieuw contract af te sluiten per 1 januari 2014 met daarin opgenomen de afspraak dat er één keer per kwartaal KGA op afroep wordt ingezameld. Dit is een contract waar meerdere gemeenten aan deelnemen en iedere gemeente een bepaald aantal dagen per kwartaal toegewezen krijgt. Onze gemeente heeft twee aaneen sluitende dagen per kwartaal. 60

61 Inzamelen van afval aan de milieustraat In is er een proef gehouden met een zaterdag openstelling voor de milieustraat. De milieustraat was elke eerste zaterdagochtend van de maanden februari tot en met oktober geopend. Het maximale aantal bezoekers wat gehaald is op een zaterdag was negen en over al die maanden in totaal slechts 47. Dit was slechts 4,8% van het totaal aantal bezoekers aan de milieustraat over heel. Uit deze resultaten is de conclusie getrokken dat een zaterdagopenstelling in onze gemeente niet haalbaar is. Inzamelen van kunststoffen In 2012 hebben het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, de Vereniging van Nederlandse gemeenten en het Verpakkende bedrijfsleven de Raamovereenkomst Verpakkingen 2022 ondertekend. Daarmee is een hernieuwde basis gelegd voor de wijze waarop de komende tien jaar invulling wordt gegeven aan de producentenverantwoordelijkheid van verpakkingen. De nieuwe Raamovereenkomst handelt grotendeels over kunststof verpakkingsafval. Voor de nieuwe periode van de Raamovereenkomst is in een nieuwe overeenkomst gesloten met Nedvang (de uitvoeringsorganisatie van de Raamovereenkomst) voor de vergoedingen en zal er begin 2014 een nieuwe overeenkomst met Omrin worden afgesloten voor de nascheiding van kunststoffen. Doelstelling 5: De burger heeft de mogelijkheid een begraafplaats dan wel een plek voor urnenbijzetting te kopen binnen de gemeente Activiteiten - verkopen van graven, urnengraven en urnenissen; - verlenen van vergunningen voor het aanbrengen van gedenktekens en grafkelders; - actualiseren ruimte om te begraven op bestaande begraafplaatsen; - voorstellen doen op welke manier begraven in de gemeente meer kostendekkend kan worden gemaakt; Verkopen van graven, urnengraven en urnen nissen Er zijn dertien begraafplaatsen in de gemeente. Er wordt leges geheven voor aankoop graven, het begraven zelf en vergunning verlening voor monumenten. Tevens is er de mogelijkheid om urnen te plaatsen. In het jaar waren de totale inkomsten uit leges k 176. De belangrijkste activiteiten waren: Aankoop graven 51 Begraven zonder kelder 42 Begraven met kelder 6 Vergunning grafmonumenten 26 Actualiseren ruimte om te begraven op bestaande begraafplaatsen; In 2014 wordt een nieuw software pakket aangeschaft om de handmatig bijgehouden administratie te automatiseren en daarmee mogelijke vergissingen in de toekomst te voorkomen. Voorstellen doen op welke manier begraven in de gemeente meer kostendekkend kan worden gemaakt; In 2012 is er een onderzoek uitgevoerd door Deloitte naar de kostendekkendheid van begraafplaatsen. Er is in dit onderzoek gekeken naar welke deelkosten wettelijk kunnen worden toegerekend. Tevens is onderzoek gedaan naar tariefdifferentiatie. In 2014 wordt gekeken of verder wordt gegaan met tariefdifferentiatie en wat dit betekent voor de kostendekkendheid van begraafplaatsen. Daarnaast kan ook worden gedacht aan het verhogen van leges en/of het loslaten van het systeem van eeuwigdurende grafrust. 61

62 Meting Prestatie-indicatoren resultaat 2012 streefwaarde resultaat Inzamelingshoeveelheden afval (per ton) Scheidingspercentage afval % % %. Aantal inrichtingen Wet milieubeheer waarvan vergunningplichtig GRP Vrijvervalsysteem mechanische riolering - (verbeterd) gemengde riolering - gescheiden riolering (dwa) - gescheiden riolering (rwa) - drukleiding - vrij vervalleiding - persleiding 65,9 km 10,6 km 16,6 km 16,9 km - km 13,4 km 62 km 11,8 km 14,4 km 21 km 6,6 km 13,4 km 65,9 km 10,8 km 16,6 km. 16,9 km. 3,0 km. 13,4 km. Individuele Behandelingsinstallaties (IBA systemen): IBA klasse II Overstorten Bergbezinkvoorzieningen Rioolgemalen Pomp-units RP 67 st. 36 st. 3 st. 19 st. 110 st. 67 st. 47 st. 3 st. 19 st. 110 st 67 st. 47 st. 3 st. 19 st. 110 st. Wat heeft het gekost? Programma 9 Milieu Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo rekening Begraven V 7 Milieu N 0 Vuilverwerking V 56 Riolering V 52 Saldo baten en lasten V 114 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Begraven Geen bijzonderheden. Milieu Geen bijzonderheden. Vuilverwerking Bij de inzameling huisvuil is sprake van een onderuitputting doordat een afrekening van Nedvang is opgenomen voor de inzameling van kunststof, glas en oud papier van het jaar Dit betreft een bedrag van k 84. Voor het jaar wordt ook een bijdrage verwacht van geschat k 50. Hierover komt in de loop van 2014 meer duidelijkheid. Het positieve resultaat komt ten gunste van het reserve afvaltarieven Het resultaat bij afvalstoffenheffing wordt toegelicht in de paragraaf Lokale heffingen. Riolering Een uitgebreide toelichting wordt gegeven in de paragraaf Lokale heffingen. 62

63 4.10 Leefomgeving Inhoud van het programma De gemeentelijke overheid levert een belangrijke bijdrage aan de inrichting van de leefomgeving. Het programma Leefomgeving beschrijft wat de gemeente wil met de leefomgeving en wat zij concreet doet om die doelstelling te halen. Welke successen kunnen we melden? het traject voor het opstellen van de structuurvisie is in afgerond; met het binnenhalen van 5,0 mln extra subsidie in het kader van het provinciaal actieprogramma Wonen, Leefbaarheid en Energie worden nu concrete projecten voorbereid en uitgevoerd in Ulrum en Lauwersoog; subsidies voor de uitvoering van een groot deel van het Programma Krimp en Leefbaarheid zijn definitief beschikt. Op basis hiervan is een start gemaakt met de uitvoering van het programma; de Omgevingsdienst Groningen is in november officieel van start gegaan. Wat wilden we bereiken? Een levendige gemeente met dorpen die hun authenticiteit uitstralen, waarbij de bestaande dorpsstructuur uitgangspunt vormt voor ontwikkeling, een buitengebied waar rust en ruimte de boventoon voert en de landschappelijke waarde uitgangspunt vormt voor het ontwikkelen van ruimtelijk beleid. De volgende doelstellingen hadden we geformuleerd: 1. de bestaande landschappelijke waarden en dorpsstructuren, oftewel de authentieke kenmerken van onze gemeente van rust en ruimte genieten bescherming; 2. burgers kunnen bij hun initiatieven met ruimtelijke consequenties rekenen op adequate vergunningverlening, waarbij waarden als snelheid, duidelijkheid en rechtsgelijkheid leidend zijn; 3. onze gemeente beschikt over een passend woningaanbod voor alle soorten doelgroepen; 4. gebiedsgerichte ruimtelijke ontwikkeling. Wat hebben we daarvoor gedaan? Doelstelling 1: De bestaande landschappelijke waarden en dorpsstructuren, oftewel de authentieke kenmerken van De Marne van rust en ruimte, genieten bescherming Activiteiten: Structuurvisie De Wet ruimtelijke ordening schrijft voor dat een gemeente beschikt over een structuurvisie. De huidige structuurvisie heeft een looptijd van 2000 tot Naast de wettelijke verplichting is er ook inhoudelijk veel te zeggen voor een nieuwe structuurvisie omdat de huidige structuurvisie geen rekening houdt met krimp. Op 28 januari 2014 heeft de gemeenteraad de nieuwe Structuurvisie vastgesteld. Deze treedt in werking na publicatie in februari of maart

64 Actualisering bestemmingsplannen We hebben de wettelijke plicht te beschikken over actuele bestemmingsplannen. Dat betekent dat een bestemmingsplan niet ouder mag zijn dan tien jaar. Nieuwe plannen hebben vrijwel alle verouderde bestemmingsplannen vervangen. Het plan voor de bebouwde gebieden in het Lauwersmeergebied (haven, dorp, Robbenoort en Suyderoogh) is inmiddels in werking getreden. De beheersverordening voor de natuurgebieden (Lauwersmeergebied en Waddenzee) staat op het punt gepubliceerd te worden. In 2014 gaat de actualisering door met: de aanpassing van het bestemmingsplan Buitengebied aan de Provinciale Omgevingsverordening en het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening; de opstelling van een beheersverordening voor de kleinen kernen; het weg bestemmen van onbenutte woningbouwmogelijkheden; de voorbereiding van een nieuw integraal bestemmingsplan voor alle dorpen. Postzegelplannen Voortdurend zijn voor concrete ontwikkelingen kleine bestemmingsplannen (zogeheten postzegelplannen) in procedure. Deze postzegelplannen maken initiatieven mogelijk die weliswaar in strijd zijn met de geldende bestemming maar waaraan het college wenst mee te werken. Op deze manier voorzien we in actuele ruimtelijke behoeften en ontwikkelingen. Doelstelling 2: Burgers kunnen bij hun initiatieven met ruimtelijke consequenties rekenen op adequate vergunningverlening, waarbij waarden als snelheid, duidelijkheid en rechtsgelijkheid leidend zijn Activiteiten: RUD = Omgevingsdienst Groningen De vorming van de Regionale Uitvoerings Dienst heeft plaatsgevonden. De naam voor de RUD is Omgevingsdienst Groningen (ODG) geworden. De gemeente heeft al haar vergunning- en handhavingstaken op het gebied van de WABO, APV en bijzondere wetten onder gebracht bij de ODG. De ODG is van start gegaan op 1 november en niet zoals gepland op 1 april. De voorbereiding heeft meer tijd gekost dan aanvankelijk was aangenomen. In het totaal zijn er zeven medewerkers overgegaan naar de ODG. De frontofficetaken zijn achtergebleven bij de gemeente en tevens is er een uitvoeringsregisseur aangesteld als schakel tussen de ODG en de gemeente. Vergunningverlening Ook dit jaar is het aantal aanvragen om een omgevingsvergunning gedaald. Dit is een landelijke trend. De economische crisis laat ook hier zijn sporen na. Daarnaast heeft veranderende wetgeving gezorgd voor minder aanvragen om een omgevingsvergunning. Op 1 januari heeft de derde tranche van het activiteitenbesluit plaatsgevonden. In deze derde tranche zijn nog meer vergunningplichtige activiteiten onder de werking van het Activiteitenbesluit gekomen. Toezicht en handhaving Naast de reguliere bouwcontroles zijn dit jaar ook alle inrichtingen bezocht die een drank en horeca vergunning hebben. Doel hiervan was om de ondernemers te informeren omtrent veranderingen in de Drank en Horecawet. De kwaliteit en de kwantiteit van de handhavings-uitvoeringstaken worden jaarlijks geëvalueerd. Ook in 2014 zal dit evaluatieverslag ter kennisname worden aangeboden aan de raad. 64

65 Afhandelen van klachten Alle klachten zijn in geregistreerd. Er is hoge prioriteit aan de afhandeling van de klachten gegeven. Conform ons beleid is er extra aandacht geweest voor hinder en klachten met betrekking tot de fysieke veiligheid, volksgezondheid en hinder en leefbaarheid. Doelstelling 3: De gemeente beschikt over een passend woningaanbod voor alle soorten doelgroepen Activiteiten: Krimpbeleid uitvoeren en bewaken Voor de verslaglegging van het Krimpbeleid verwijzen wij naar paragraaf 8: Krimp. Herstructurering In zijn de plannen en afspraken voortkomende uit het Woon-en leefbaarheidsplan en Strategisch Voorraadbeheer, samen met de woningbouwcorporatie, getracht te concretiseren op uitvoeringsniveau. Helaas is in het laatste kwartaal van gebleken dat het nog niet mogelijk was om voor meer plannen, dan die al reeds bekend waren, te concretiseren. Dit was voor een deel te wijten aan onvoldoende capaciteit bij zowel de gemeente als de woningbouwcorporatie. Met de regio s Eemsdelta en Oost-Groningen is een samenwerking opgezet met betrekking tot de Particuliere sector. Hieruit zal zowel fondsvorming tot particuliere woningverbetering als uitwisseling van kennis en expertise op dat vlak voortkomen. Doelstelling 4: Gebiedsgerichte ruimtelijke ontwikkeling Activiteiten: Plattelandsontwikkeling/ gebiedsontwikkeling/ Leader De Marne is een gemeente waar sprake is van veel lokale initiatieven op dorps- en gebiedsniveau. Hiermee onderscheidt onze gemeente zich van andere gebieden in de provincie en Nederland. De gemeente heeft als taak om deze voor de leefbaarheid zo essentiële initiatieven te faciliteren om zo blijvend het verschil voor de leefbaarheid te kunnen maken. Met regionale samenwerking op het gebied van Plattelandsontwikkeling/ gebiedsontwikkeling zijn veel kansen te bereiken. De gemeente neemt daarom deel aan regionale samenwerkingsverbanden op het gebied van plattelandsontwikkeling/gebiedsontwikkeling zoals Leader Hoogeland en het Loket levende Dorpen. In heeft de gemeente: - de reeds in eerdere jaren ingezette faciliterende en registerende rol op het vlak van lokale initiatieven verder gestalte gegeven. Dit heeft de gemeente gedaan door initiatieven te stimuleren, coachen en aan elkaar en anderen te verbinden. - in bestaande regionale verbanden, zoals Regioteam Hoogeland en Leader Actiegroep Hoogeland voorgesorteerd op de periode na en geïnvesteerd in de nationale en Europese lobby. Aandachtspunt hierbij was om ook voor de periode na Europese middelen beschikbaar te houden. Deze lobby heeft nog geen resultaat opgeleverd voor wat betreft het beschikbaar stellen van middelen. 65

66 Meting Prestatie-indicatoren aantal omgevingsvergunningen waarvan bouw aantal vergunningen APV en bijzondere wetten aantal bestemmingsplanprocedures aantal controles waarvan bouwcontroles verkoop bouwrijpe grond tbv woningbouw in m2 verkoop bouwrijpe grond tbv bedrijf in m2 (incl.winkelcentr.) realisatie streefwaarde realisatie Kengetallen resultaat 2012 prognose resultaat Rijksmonumenten Archeologische vindplaatsen Wat heeft het gekost? Programma 10 Leefomgeving Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo rekening Omgevingsvergunning N -64 Handhaving N -6 Omgevingsbeleid V 49 Woonomgeving V 791 Grondexploitatie N -103 Saldo baten en lasten V 668 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Verklaring van verschillen Omgevingsvergunning Het nadeel wordt veroorzaakt door lagere opbrengst bouwleges dan begroot. Handhaving Geen bijzonderheden. Omgevingsbeleid Het positieve saldo wordt veroorzaakt door achterstand in de actualisatie van bestemmingsplannen en door naloop van verplichtingen in verband met co-financiering van projecten. Voor deze laatste is een overhevelingsverzoek ingediend. Woonomgeving Het voordelige resultaat wordt verklaard door dat de onderhoudskosten van gemeentelijk panden/woningen lager zijn dan begroot. Hiervoor is een budgetoverheveling gevraagd. Daarnaast is de gemeentelijke eigen bijdrage aan twee grote programma s hier begroot (PROloog en Krimp & Leefbaarheid). Middels een voorstel tot bestemming van het resultaat wordt het niet verbruikte deel opgenomen in een aantal bestemde reserves. 66

67 Deze grote projecten worden hieronder verder toegelicht. Specifieke projecten (ondergebracht in "investeringen in openbare ruimte") Boekwaarde per 1-1- Investeringen Subsidies derden Boekwaarde per Nord Sea Fish Proloog Recr. Poort Proloog Inrichtingsplan Haven Lauwersoog Ontw. meerzijde Lauwersoog Ontw. Nordshrimplocatie Totaal van de specifieke projecten 633 In de kolom investeringen wordt het bedrag vermeld dat is geïnvesteerd in, in de kolom subsidies derden wordt weergegeven de omvang van de reeds ontvangen subsidies. Grondexploitatie Aan en verkoop gemeentelijke grond: De ontvangsten zijn hoger dan begroot door extra inkomsten uit de verkoop van zogenaamde overhoekjes. Daarnaast zijn er incidentele inkomsten gerealiseerd uit de verkoop van het voormalige bibliotheekpand in Zoutkamp. Voor de aanpassing van de openbare ruimte rond de voormalige bibliotheekpanden in Zoutkamp en Leens is overheveling aangevraagd. Afrekening grondbedrijf: Het negatieve saldo ontstaat door de combinatie van een winstneming op de exploitatieopzet Doornbos (Zoutkamp) ter grootte van k 52 en het treffen van een extra verliesvoorziening op het winkelcentrum Leens (WCL) ter grootte van k 177. Dit wordt veroorzaakt doordat grond tegen een lagere marktwaarde is verkocht. 67

68 4.10a PROloog 1. Inleiding De gemeente De Marne heeft op 28 juni 2011 besloten om het project Plan voor Regie en Ruimtelijke Ontwikkeling Lauwersoog (hierna: PROloog) uit te voeren. Het project PROloog biedt handvatten om maximale ruimte en kansen te bieden aan actuele en toekomstige initiatieven en projecten. Het project laat zien hoe ze elkaar kunnen versterken en aanvullen om zo een positieve bijdrage te leveren aan het behoud en de versterking van de bijzondere identiteit van Lauwersoog. De gemeente werkt hierin samen met de Provincie Groningen en proberen hiermee het gebied Lauwersoog te transformeren tot een duurzame en toekomstgericht (visserij)haven én een aantrekkelijk verblijfsgebied. Samen is op deze manier een visie ontwikkeld, een kader stellend beleid waarbinnen met initiatiefnemers projecten worden opgestart. Sindsdien wordt er samen met de provincie Groningen gewerkt aan de uitvoering hiervan. De provincie heeft hiervoor een bedrag van 18,5 miljoen gereserveerd om als (co-)financiering beschikbaar te stellen. 2. Organisatie Onze gemeente en de Provincie Groningen hebben samen een projectorganisatie ingericht om uitvoering te geven aan PROloog. Deze organisatie ziet er als volgt uit: In de organisatiestructuur komen de volgende rollen voor: ambtelijk opdrachtgever, programmamanagement, projectondersteuning, projectleiders, financieel consulent, bureau inkoop. Elke rol heeft een eigen set aan taken en verantwoordelijkheden. 3. Stand van zaken uitvoering PROloog Voorbereiden nieuwe projecten In het Kernteam Lauwersoog wordt de programmalijn van PROloog bewaakt. Nieuwe projecten als: Experience Center Waddenzee, museum Eb en Vloed, pilot Deltaprogramma, ontwikkeling locatie veerhaven / Wagenborgen, etc. worden van hieruit voorbereid en begeleid. 68

69 North Sea Fish(NSF) Eind 2012 is het Interregproject North Sea Fish in uitvoering gegaan. In dit project wordt samengewerkt met de Nederlandse havens in Harlingen, Breskens en havens in Engeland, België en Denemarken. Onze gemeente treedt hierbij op als Leadpartner en is daarmee eindverantwoordelijk voor de onderlinge samenwerking en de gezamenlijke financiële verantwoording. Voor de haven van Lauwersoog wordt in het kader van dit project gewerkt aan het opstellen van een inrichtingsplan van de vissershaven, innovatie en verduurzaming van de visserijsector en het verstevigen van de relatie visserij & toerisme. Hiervoor is in januari een aanjager visserij aangesteld, die sindsdien de verbinding tussen de gemeente, provincie en de vissers verzorgd. Op 18 april heeft de startconferentie van North Sea Fish op Lauwersoog plaatsgevonden en in september is de Ontwikkelingsvisie Haven Lauwersoog 2020 door de Exploitatiemaatschappij Haven Lauwersoog (EHL) opgeleverd. Op 7 oktober is dit aan de raad gepresenteerd. Recreatieve Poort Lauwersoog In hoofdzaak draait dit project om het uitvoeren van een aantal werkzaamheden die als laaghangend fruit snel realiseerbaar zijn. Het gaat hierbij om de aanleg van een wandelverbinding tussen Het Boze Wijf en Nordshrimp, sloop van het Nordshrimpgebouw, de realisatie van een verplaatsbaar Haven Informatie Paviljoen (HIP) en diverse kleine maatregelen in de haven van Lauwersoog. In is de subsidiebeschikking afgegeven, vooruitlopend hierop is het HIP gerealiseerd en op 18 april feestelijk geopend. Vervolgens is het plan voor de verdere invulling van het HIP in samenwerking met JBF Multimedia nader uitgewerkt en op 11 februari 2014 gepresenteerd aan de vrijwilligers. Ook de voorbereidende (ontwerp) werkzaamheden voor de aanleg van het pad zijn opgestart. Nordshrimplocatie Daarnaast wordt in gezamenlijkheid met initiatiefnemers gewerkt aan de ontwikkeling van de Nordshrimplocatie. In afwachting van een definitieve invulling wordt hierbij eerst ingestoken op een semipermanente invulling. Hierbij worden ondernemers gefaciliteerd die een nieuwe functie willen realiseren in het plangebied in een semipermanent gebouw. Denk daarbij aan: horeca, ticketverkoop, educatie, havenhotel en een visserijloods. Inmiddels worden er met drie verschillende partijen plannen uitgewerkt die naar verwachting in het voorjaar van 2014 gerealiseerd gaan worden. Meerzijde Aan de meerzijde is in samenspraak met de aanliggende toeristische ondernemers gewerkt aan een Masterplan wat voorziet in een private investering van ca. 10 miljoen in o.a. recreatiewoningen, appartementen, camperstandplaatsen etc. De overheid zal hierbij de openbare ruimte zodanig herinrichten dat de omgeving wordt opgewaardeerd tot een waardevol toeristisch verblijfsgebied. In is hiervoor een globaal programma van eisen getekend en de financiële haalbaarheid verkend. Kadeverlenging In is ten behoeve van de visserij gewerkt aan de totstandkoming van de kadeverlenging. In afwachting van de bijdrage vanuit de EHL heeft de provincie haar bijdrage inmiddels beschikbaar gesteld. De planvoorbereiding voor kadeverlenging is nu zover gereed dat de aanbesteding kan worden opgestart zodra de private financiering vanuit de EHL beschikbaar is. Vaarcircuit om de Noord Samen met het waterschap Noorderzijlvest en de provincie Groningen wordt gewerkt aan een projectplan die voorziet in het beter bevaarbaar maken van het Hunsingokanaal. Hiervoor moeten bruggen, beschoeiing en het HD Louwesgemaal worden aangepast. Daarnaast wordt er aanvullend geïnvesteerd in zogenaamde koppelkansen op de wal. Denk hierbij aan recreatieve knooppunten en natuurontwikkeling (natuurvriendelijke oevers en vispassages). De totale investering wordt vooralsnog geraamd op ruim 10 miljoen. In zijn alle projectonderdelen nader geïnventariseerd en op kosten gezet. Op dit moment worden de dekkingsmogelijkheden hiervan nader onderzocht. 69

70 Ontwikkeling Garnalencentrum Lauwersoog Telson BV heeft een techniek ontwikkeld waarmee Noordzeegarnalen machinaal kunnen worden gepeld. Het bedrijf is nu gevestigd in een bedrijfshal in Leens. Vanwege de toegenomen vraag naar hun product wil het bedrijf uitbreiden. De directie wil zich vestigen in de haven van Lauwersoog. Het garnalencentrum van Telson brengt op meerdere fronten innovaties aan in het productieproces van garnalen. In de eerste plaats is de techniek die de firma heeft ontwikkeld om garnalen machinaal te kunnen pellen innovatief. Het machinaal pellen levert een belangrijke innovatie in de productieketen van garnalen. De keten wordt aanzienlijk verkort, omdat het transport naar en van Marokko niet langer nodig is. Dat levert niet alleen milieuwinst op, maar ook een kwaliteitsverbetering van het product. Omdat de tijdrovende reis naar en van Marokko niet langer nodig is, hoeven er minder conserveringsmiddelen aan het product toegevoegd te worden. Hierdoor is het mogelijk om ook een dagvers product aan te bieden. De gemeente treedt hierbij enkel op als aanjager en regisseur van dit proces. Besluitvorming over de inhoud van het project, de locatiekeus en de financiering zijn nagenoeg afgerond. Naar verwachting kan de bouw in de zomer van 2014 starten. 4. Risico s en projectbeheersing PROloog is voor onze gemeente een project van grote omvang en staat zowel bestuurlijk als ambtelijk hoog op de agenda. In de afgelopen periode is er veel aandacht besteed aan het inrichten van het project door o.a. het opzetten van een projectorganisatie, uitwerken van projectinitiatieven en opstarten van deelprojecten. Een aantal projecten zijn inmiddels concreet in uitvoering. De verwachting is dat het aantal deelprojecten de komende periode verder zal uitbreiden en het project PROloog zal groeien. Een groei van het project betekent echter ook een groei van de werkzaamheden en vraagt wellicht om een andere wijze van projectbeheersing. Aan Deloitte is daarom advies gevraagd over het inrichten van de projectorganisatie en de beheersing van projectrisico s. Samenvattend heeft Deloitte geconcludeerd dat de huidige projectorganisatie en projectbeheersing bij PROloog aansluit bij de omvang van het project op dit moment. De huidige werkwijze past binnen de cultuur en organisatie van onze gemeente en heeft het project tot nu toe in goede banen geleid. Er is een heldere programma- en projectstructuur en er is een logische overlegstructuur binnen het programmamanagement. Echter, vanwege het feit dat het gehele programma zich nog in de opstartfase bevindt, worden een aantal rollen binnen het project nog gecombineerd. Om voorbereid te zijn op een programma met een investeringsomvang van meer dan 20 miljoen met een reeks van projecten in uitvoering, welke zich allemaal in verschillende stadia van ontwikkeling en uitvoering bevinden, is het zaak dat de organisatie tijdig meegroeit met deze ontwikkeling. Daarnaast heeft Deloitte een aantal concrete aanbevelingen gedaan op gebied van het inrichten van de projectadministratie, het instellen van een projectcontroller en het professionaliseren van de verplichtingenadministratie. Het college heeft deze aanbevelingen overgenomen. 70

71 4.11 Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Algemene dekkingsmiddelen zijn inkomsten zonder vooraf bepaald bestedingsdoel die de gemeente vrij kan besteden. Het gaat behalve om de uitkering uit het gemeentefonds, om gemeentebelastingen, deelnemingen/dividend, erfpacht, rente en de verzamelpost overige dekkingsmiddelen. Ze zijn bedoeld voor de uitvoering van de programma s waarin het beleid tot uitvoering wordt gebracht dat de gemeenteraad heeft vastgesteld. De niet vrij aanwendbare heffingen, zoals het rioolrecht en afvalstoffenheffing, en de ontvangsten van specifieke uitkeringen zijn als baten opgenomen in de betreffende programma s. In de onderstaande tabel worden de Algemene dekkingsmiddelen voor het jaar weergegeven. Programma Algemene dekkingsmiddelen Rekening 2012 Primitieve begroting Actuele begroting Rekening afwijking begroting - Product (x 1000) Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo Lasten Baten Saldo rekening Algemene uitkering V 227 Onroerende zaak belastingen V 30 Toeristenbelasting N -48 Forensenbelasting N -14 Dividenduitkering V 118 Saldo financieringsfunctie N -26 Onvoorzien V 25 Lasten ivm alg. dekkingsmiddelen V 304 Saldo baten en lasten V 616 Toevoeging reserves Onttrekking reserves Resultaat Algemene uitkering Gemeenten krijgen hun geld voor een belangrijk deel van de rijksoverheid. Een groot deel van de inkomsten komt uit het gemeentefonds. Het voordeel van k 227 is ontstaan doordat er in het najaar nog een aantal afrekeningen over voorgaande jaren zijn uitgekeerd. Belastingen Gemeenten hebben ook eigen inkomsten onder meer uit belastingheffing. De voornaamste belastingopbrengsten komen uit de onroerendezaakbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting. De geplande tariefsverhoging bij de toeristenbelasting heeft wel geleid tot een verhoogde opbrengst maar minder dan was verwacht. Diverse uitkeringen Verbonden partijen zijn organisaties waarin de gemeente een bestuurlijk en financieel belang heeft en daaronder vallen ook deelnemingen. Deelnemingen zijn die verbonden partijen, waarbij de gemeente kapitaal heeft verstrekt (meestal via de storting op aandelen) aan een NV of in een BV. De deelnemingen leverden k 247 dividend op. De kosten bestaan uit doorberekende rentelasten aan de investering. In verband met de vervroegde aflossing van een lening aan Enexis is een boeterente (disagio voor Enexis) ontvangen (agio voor onze gemeente). 71

72 Saldo financieringsfunctie De gemeente trekt externe financiering aan om gemeentelijke taken te kunnen uitvoeren. De externe financiering bestaat uit het aantrekken van kortlopende (bv rekening-courant krediet) en langlopende leningen. Onvoorzien Betreft een buffer voor onvoorziene zaken welke niet is aangewend in het verslagjaar. Overige Algemene Dekkingsmiddelen Het onderdeel overige algemene dekkingsmiddelen is een verzameling van diverse posten. Het betreft voornamelijk kosten met betrekking tot de invordering, denk hierbij aan kosten personeel en kosten van deurwaarders en taxatiekosten. Tevens wordt hier ook het niet toegerekende saldo overheadkosten aan de beleidsprogramma s verantwoord. En omdat de overheadkosten lager zijn dan begroot, heeft dat een positief effect op de Overige algemene dekkingsmiddelen. 72

73 5 Verantwoording van de paragrafen 73

74 5.1 Paragraaf Lokale heffingen Inleiding De eigen inkomsten worden onderscheiden in een publiekrechtelijk en privaatrechtelijk deel. Het publiekrechtelijk deel bestaat uit: belastingen: hieronder vallen de onroerende zaakbelasting, toeristenbelasting en forensenbelasting. Deze opbrengsten zijn vrij besteedbaar en er geldt geen kostendekkendheid-criterium; rechten en heffingen: hieronder vallen de afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, bouwleges en leges burgerzaken. De opbrengsten zijn niet vrij besteedbaar en er geldt een wettelijke norm van maximaal 100% kostendekkendheid. Het privaatrechtelijk deel bestaat uit: - heffingen die niet zijn vastgelegd in een leges- of belastingverordening. Binnen de gemeente De Marne bestaan de volgende lokale heffingen: - Onroerendezaakbelasting; - Forensenbelasting; - Toeristenbelasting; - Afvalstoffenheffing en reinigingsrecht; - Rioolheffing; - Lijkbezorgingsrechten; - Bouwleges; - Secretarieleges (o.a. rijbewijzen, reisdocumenten); - Marktgelden Er wordt geen roerende-zaakbelasting, hondenbelasting en precariorechten geheven. Onroerendezaakbelasting (OZB) De inkomsten uit de OZB zijn niet specifiek gekoppeld aan bepaalde tegenprestaties en mogen dus algemeen worden ingezet. De gemeenteraad heeft de bevoegdheid om de OZB-percentages vast te stellen en daarmee meer of minder OZB-inkomsten te genereren. De hoogte van de belasting voor de burgers is afhankelijk van de WOZ-waarde en de door de raad vastgestelde tarieven. OZB wordt opgelegd aan eigenaren van woningen en niet-woningen, alsmede aan gebruikers van niet-woningen. De totale opbrengsten van de ozb zijn in uitgekomen op miljoen. Forensenbelasting en Toeristenbelasting Forensenbelasting Forensenbelasting wordt geheven van natuurlijke personen die gedurende een belastingjaar meer dan negentig dagen voor zich of hun gezin een gemeubileerde woning beschikbaar houden zonder dat zij in onze gemeente het hoofdverblijf hebben. De gemeente ontvangt voor deze personen geen bijdrage uit het gemeentefonds, maar deze personen maken wel gebruik van gemeentelijke voorzieningen. Het tarief voor is bepaald op 851 per (recreatie)woning. De opbrengsten (k 162) zijn iets achter de ramingen gebleven. Toeristenbelasting Op basis van de notitie Balans in de toeristische sector blijkt dat de volledige taakstelling op de toeristenbelasting niet haalbaar was. We hebben daarom een deel van de taakstelling geschrapt. De resterende taakstelling handhaven wij structureel op k 100. Om deze taakstelling te halen zijn sinds gedifferentieerde tarieven ingevoerd. Voor hotels, huisjes/chalets en B&B s is het tarief 1,50. Voor de overige accommodaties geldt het huidige tarief van 1,15. De tarieven gelden voor zowel als De doorgevoerde tariefsverhoging heeft niet geleid tot geraamde opbrengsten; de realisatie blijft zo n k 50 achter bij de ramingen. 74

75 Tabel opbrengsten ozb, forensen- en toeristenbelasting Tabel: Opbrengs ten rekening begro ting rekening (o zb, fo rens en- en to eris tenbelas ting) Product/soort belasting (bedragen x 1.000) Rekening 2012 Begroting Rekening 1206 Onroerende zaak belastingen Forensenbelasting Toeristenbelasting Rioolheffing De rioolheffing is een heffing waarmee de gemeente de kosten dekt die zij maakt voor de inzameling, afvoer en zuivering van het huishoudelijk afvalwater en het bedrijfsafvalwater en de kosten voor de inzameling en de afvoer van het hemelwater. De rioolheffing wordt geheven van de eigenaar of zakelijk gerechtigde van een object dat direct of indirect is aangesloten op het gemeentelijke rioleringsstelsel. Er wordt een vast bedrag aan rioolheffing in rekening gebracht, onafhankelijk van de hoeveelheid geloosd afvalwater. De opbrengst van de rioolheffing mag alleen worden benut voor het aanleggen en onderhouden van het gemeentelijke rioleringsstelsel. Uitgangspunt is dat de tarieven (meerjarig) kostendekkend moeten zijn. Op 27 oktober 2009 heeft de raad het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP III) vastgesteld. In de raadsvergadering van 14 december 2010 zijn de tarieven van de GRP III voor de jaren 2011 tot en met 2017 vastgesteld. Ook heeft de raad aangegeven de rioolheffing niet verder te willen verhogen, behoudens de reguliere inflatie-index. Gevolg daarvan is dat de meerjarige dekking van het GRP wegvalt, tenzij de investeringen worden geschrapt of vertraagd worden uitgevoerd. Het GRPIII is een plan dat zich uitstrekt over een periode van 5 jaren. Elk jaar wordt het plan op onderdelen qua uitvoering en financiën bijgesteld door middel van een vaststelling van een operationeel plan. Het jaar was het laatste jaar van GRP III. De benodigde kredieten zijn zo nodig bijgesteld. In de tabel wordt aangegeven welke objecten binnen het GRP III over de periode 2008/2009- zijn uitgevoerd. 75

76 Tabel: investeringen GRPIII periode Nummer financieel systeem Omschrijving investeringen GRP Begrotingen Rekeningen Begroting Rekening Totaal Totaal Begrotingen Rekeningen Restant Commentaar G.0* Mutaties in voorgaande plannen Kan vervallen G Broek drukriolering Gaat naar nieuw plan G Eenrum_relining deelrenovatie Kan vervallen G Eenrum Vennen-Greeden aanp kolk In bewerking GRP G Houwerzijl_Rioolgem_EM 18jaar Kan vervallen G Kloosterburen Drukriolering 18 jr In bewerking GRP G Kruisweg drukriolering 18j In bewerking GRP G L'oog Rioolgem E-M Haven 6-18 j In bewerking GRP G Afkoppelen Robbenoort L'oog In bewerking GRP G Leens Drukriolering 18 j Kan vervallen G Leens Vrijverval Diverse stringen E-M In bewerking GRP G Leens Rioolgem EM 18 jaar In bewerking GRP G Mensingeweer aapassing agv inspect Gaat naar nieuw plan G Pieterburen rioolgem EM 18 jaar Gaat naar nieuw plan G Schouwerzijl rioolgem EM 18 jaar Gaat naar nieuw plan G Ulrum aanpassing agv inspect In bewerking GRP G Vierhuizen riolering E-M 50j Gaat naar nieuw plan G Warfhuizen drukriolering 18j In bewerking GRP G Warfhuizen rioolgem 18 jaar Gaat naar nieuw plan G Wehe-den Hoorn relining deelrenovatie In bewerking GRP G Westernieland drukriolering 18 j Gaat naar nieuw plan G Zoutkamp riolering E-M panserweg 50j Kan vervallen G Zuurdijk_Rioolgem. EM 18 jaar Kan vervallen G Algemene investeringen In bewerking GRP G Actualisering verbreed GRP Kan vervallen G GRP nog in te delen investeringen Gaat naar nieuw plan Restant investeringen Kan vervallen: indien een overschrijding (-) dan gaat dat bedrag van de vrije ruimte in "GRP nog in te delen investeringen"af. Kan vervallen: indien een onderschrijding (+) dan wordt dat bedrag ten gunste de vrije ruimte in "GRP nog in te delen investeringen" bijgeschreven. Gaat naar nieuw plan : op grond van Operationele Plannen toegekend in de jaren maar zijn nog niet in bewerking per ; deze investeringen worden standaard in de nieuwe plannen opgenomen. In bewerking GRP 2009-: deze investeringen worden op basis van GRPIII voltooid Deze tabel is het totaal van alle investeringen in de gemeentelijke riolen vanaf Hierin zijn alle vastgestelde operationele plannen op grond van GRPIII opgenomen. De gemiddelde rioolheffing van 358 voor een meerpersoonshuishouden per aansluiting ligt in onze gemeente hoger dan het landelijk gemiddelde. Dit komt onder andere door de landelijke structuur van de gemeente. Overzicht kosten en baten rioleringen In de volgende tabel is een overzicht gegeven van de begrote en de werkelijke kosten en opbrengsten ( in vergelijking met 2012). tabel:rioolheffingen Rioolheffingen Rekening 2012 Begroting Rekening Lasten Baten Verschil Onttrekking uit reserve BTW (=geen kosten wel berekend ivm kostprijs) Onttrekking uit reserve in 2012 (na vaststelling jaarrekening 2012) Teveel onttrokken uit reserve in :

77 De kosten van rente en afschrijvingen (kapitaallasten) van de riolering zijn achtergebleven bij de ramingen. Dit komt doordat bepaalde investeringen die in een jaar gepland zijn worden doorgeschoven naar een volgend jaar. Een uitgave later in een jaar of zelfs in een volgend jaar laten plaatsvinden betekent een lagere rentelast voor dat jaar. De afschrijvingen worden pas een jaar later tot de volle omvang toegerekend aan het product rioleringen. De compensabele BTW wordt betrokken bij de kosten van de riolering; deze is echter budgettair neutraal (een zogenaamde p.m.-post). Dit is conform de wettelijke voorschriften en geeft een rechtvaardige weergave van de rioleringskosten. Hierdoor komen de bruto kosten van de riolering op 409,03 per aansluiting. Volgens het vastgestelde GRP berekenen we 358,00 per aansluiting door aan de burgers. Hierdoor ontstaat er een tekort op het product riolering waarvoor uw raad bij het vaststellen van het GRP heeft besloten dit te dekken door een tijdelijke onttrekking uit de algemene reserve. Bij de behandeling van het GRP heeft uw raad besloten dat het tarief vanwege die toekomstige meevaller niet eerst fors moet stijgen om vervolgens weer te dalen. De reserve GRP Het karakter van de reserve GRP is tweeledig. De reserve GRP is normaal gesproken een bestemmingsreserve indien het saldo hoger dan nul is. Per 31 december is het saldo van deze reserve negatief Na vaststelling van de jaarrekening is die stand negatief. tabel:ontwikkeling reserve GRP Reserve GRP Stand per "voordeel 2012" Voorgenomen onttrekking in Stand per "voordeel " Stand na vaststelling jaarrekening Formeel mag een reserve niet negatief zijn: in dat geval moet de algemene reserve een bijdrage aan die negatieve reserve verlenen. De bedoeling van de reserve GRP is, dat deze de bijdrage van de algemene reserve op termijn zal terugbetalen. De terugbetalingsverplichting is opgenomen in het vastgestelde GRP. Om inzicht te blijven houden van de bijdragen uit de algemene reserve en de eventuele terugbetalingen aan die reserve, wordt de reserve GRP als een onderdeel van de algemene reserve beschouwd indien het GRP negatief staat. De presentatie van het saldo van de algemene reserve voor het jaar is dan ook inclusief de (negatieve) stand van het GRP. Bij een positief saldo wordt de reserve GRP beschouwd als een zelfstandige reserve. Volgens de ramingen behorende bij de begroting zou het jaar een tekort opleveren van Op grond van de definitieve cijfers is de onttrekking in Dit betekent een voordeel ten opzicht van de begroting van Er zijn 4927 aanslagen van 358 opgelegd. De overige opbrengsten zijn verkregen door bijdragen van medeoverheden. Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV ( ) Per 1 januari 2014 geldt een nieuw plan: het Afvalwaterbeleidsplan BMWE/NZV vastgesteld in de raad op 26 november. Dit plan is in samenwerking met de gemeenten Bedum, Winsum en Eemsmond en het waterschap Noorderzijlvest tot stand gekomen. In dat plan zijn de investeringen voor de periode opgenomen. Ook worden in het plan de jaarlijkse baten en lasten berekend. Het uitgangspunt is dat de tarieven op het niveau van het GRPIII (2009-) blijven (exclusief inflatiecorrectie). 77

78 Afvalstoffenheffing en reinigingsrechten Uit de afvalstoffenheffing worden de kosten betaald van het ophalen en verwerken van huisvuil. Afvalstoffenheffing wordt geheven bij alle huishoudens. De gemeente heeft op grond van wettelijke bepalingen en regelingen een afvalinzameling-plicht. Het maakt daarbij niet uit of belastingplichtigen wel of geen afval aanbieden: ieder huishouden is verplicht te betalen. Reinigingsrechten worden geheven voor de afvoer van afval bij niet-huishoudens en waarvan de belanghebbende er voor kiest de afvalstoffen te laten inzamelen door de gemeente. Hier bestaat dus geen verplichting. De werkwijze en tarieven zijn gelijk, de inzameling vindt plaats door de Milieudienst Groningen en het aantal aanleveringen wordt geregistreerd. Het verschil is dat bij reinigingsrechten BTW wordt geheven over de verleende dienst, bij afvalstoffenheffing is dat niet het geval. In de volgende tabel is aangegeven wat per saldo de kosten voor de inzameling en verwerking van afval is geweest en hoe dit is gedekt uit het reinigingsrecht en de afvalstoffenheffing. Het voordeel van is veroorzaakt doordat de gemeente van de Stichting Nedvang op grond van het Uitvoerings- en Monitoringsprotocol (versie 2.0, april 2009) een vergoeding voor gescheiden ingezamelde hoeveelheden verpakkingsafval uit huishoudens van k 84 heeft ontvangen over het jaar Daarnaast zijn de kosten meegevallen. Indien meer wordt ontvangen dan wordt besteed dan wordt het meer ontvangen deel in de reserve afvaltarief gestort. Deze reserve wordt gebruikt om fluctuaties in de tarieven op te vangen. In onderstaande tabel wordt de ontwikkeling van de reserve afvaltarief weergegeven. tabel:ontwikkeling reserve afvaltarief Reserve afvaltarief Stand per "voordeel 2012" Voorgenomen mutatie in 0 Stand per "voordeel " Stand na vaststelling jaarrekening Kwijtschelding (van toepassing op afvalstoffenheffing) Er wordt een kwijtscheldingsbeleid gehanteerd voor bewoners met een laag inkomen die bovendien geen vermogen hebben. De kwijtscheldingsregeling is gebonden aan landelijke normen. Op basis van de betalingscapaciteit van bewoners (de betalingscapaciteit wordt bepaald aan de hand van onder andere het vermogen en het inkomen) wordt berekend of bewoners in aanmerking komen voor de kwijtscheldingsregeling. Op basis van de (technische) berekening wordt wel of geen kwijtschelding verleend. De gemeente werkt bij de kwijtschelding samen met het waterschap via Hefpunt voor belastingen van waterschappen en gemeenten. 78

79 Als kwijtschelding voor de gemeentelijke belastingen wordt aangevraagd dan wordt dit ook gedaan voor de waterschapheffingen. De burger hoeft dus maar één formulier in te vullen dat geldt voor twee instanties. Sinds 2011 maakt de gemeente gebruik van een geautomatiseerde kwijtscheldingstoets via het Inlichtingenbureau. Dit instituut functioneert onder de paraplu van de VNG. Het instituut heeft toegang tot gegevens van de Rijksbelastingdienst, de Rijks Dienst Wegverkeer, uitkeringsinstanties etc. Dat betekent dat iemand die recht heeft op kwijtschelding dat mogelijk ook heeft in een volgend belastingjaar. Niet ieder jaar hoeft dan opnieuw een aanvraagformulier te worden ingevuld. Het Inlichtingenbureau mag alleen geautomatiseerd controleren als de burger in 2012 recht had op (gedeeltelijke) kwijtschelding. Natuurlijk kan als geen geautomatiseerd kwijtscheldingsverzoek is verleend altijd een kwijtscheldingsverzoek worden ingediend. Kwijtschelding is in onze gemeente alleen mogelijk voor de afvalstoffenheffing (vast- en variabel recht). Het variabel recht wordt voor maximaal 123,68 kwijtgescholden. De overige gemeentelijke belastingen en/of heffingen komen niet voor kwijtschelding in aanmerking. In zijn 194 kwijtscheldingsverzoeken toegekend. Hiervan zijn 123 verzoeken via het Inlichtingenbureau (geautomatiseerde toets) toegekend. De overige 71 aanvragen zijn door de belastingplichtigen zelfstandig ingediend. Over is voor k 57 kwijtschelding verleend. Leges omgevingsvergunning Voor het in behandeling nemen van een omgevingsvergunning worden leges geheven. Voor het grootste deel betreft dit leges vanwege bouwactiviteiten. Daarnaast worden leges geheven voor aanlegactiviteiten, planologisch strijdig gebruik en capaciteiten. De leges opbrengst wordt sterk bepaald door het aantal bouwwerken dat wordt gerealiseerd en de grootte van deze bouwwerken. Leges burgerzaken De tarieven voor paspoorten, verklaringen omtrent het gedrag en rijbewijzen worden vastgesteld op basis van de door het Rijk berekende bedragen, omdat er in deze gevallen afdracht aan respectievelijk het Ministerie van Binnenlandse Zaken, Ministerie van Veiligheid en Justitie en de Rijksdienst voor het Wegverkeer plaatsvindt. Lijkbezorgingsrechten De lijkbezorgingsrechten hebben zich conform de ramingen ontwikkeld. Overige heffingen Marktgelden De opbrengsten van de marktgelden zijn lager dan geraamd. Het aantal marktstandplaatsen loopt wegens verminderde belangstelling terug. Ook waren de prognoses te optimistisch. Wellicht moeten de ramingen voor de toekomst naar beneden worden bijgesteld. 79

80 Dekkingspercentage gemeentelijke heffingen In onderstaande tabel worden de dekkingspercentages van de heffingen weergegeven. tabel: dekkingspercentages Omschrijving belastingsoort Rekening 2012 Begroting Rekening Dekkingspercentage jaarrekening 2012 Dekkingspercentage begroting Dekkingspercentage jaarrekening Lasten Baten Lasten Baten Lasten Baten Rijbewijzen ,79 33,46 46,41 Reisdocumenten ,32 76,04 77,33 Burgerlijke stand ,81 34,7 23,26 Overige burgerdiensten ,99 12,14 13,02 Marktgelden ,57 129,92 134,64 Afvalstoffenheffing/ reinigingsrechten (inclusief btw als onderdeel van de kostprijs) ,14 101,21 106,93 Rioolheffing (inclusief btw als onderdeel van de kostprijs) ,65 87,31 89,8 Lijkbezorgingsrechten ,38 40,43 46,76 Wabo (omgevingsvergunning) (in jaarrekening 2012 zijn de begrotingsbedragen van 2012 opgenomen) ,02 36,05 33,46 80

81 5.2 Paragraaf Weerstandsvermogen Inleiding Bij de uitvoering van de gemeentelijke taken lopen wij risico s. Om de mogelijke financiële effecten van deze risico s op te kunnen vangen, is het noodzakelijk over voldoende weerstandsvermogen te beschikken. Deze paragraaf geeft de actuele stand van het weerstandsvermogen en de risico s van onze gemeente zoals bekend bij het opmaken van deze jaarrekening. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen: a. De weerstandscapaciteit, zijnde middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten te dekken; b. Alle risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiele betekenis zijn in relatie tot de financiële positie. Schematisch: Relatie tussen begroting, voorziening en weerstandsvermogen Afhankelijk van het risicoprofiel, op basis van omvang en waarschijnlijkheid, dient een kostenpost te worden opgenomen in de begroting, of er dient een voorziening voor te worden getroffen of het dient in het weerstandsvermogen te worden opgenomen. Berekening weerstandsvermogen De ratio weerstandsvermogen is als volgt gedefinieerd: Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit Om het weerstandsvermogen te kunnen beoordelen, wordt gebruik gemaakt van de onderstaande waarderingstabel. Waardering Ratio weerstandsvermogen Betekenis A >2,0 Uitstekend B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende C 1,0 < x < 1,4 Voldoende D 0,8 < x < 1,0 Matig E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoende F < 0,6 Ruim onvoldoende 81