Het normatieve, het subjectieve en het objectieve.

Transcriptie

1 Wat is een ethisch dilemma? Het normatieve, het subjectieve en het objectieve. Wat is een ethisch dilemma? Dilemma s s, issue s s en problemen. Casus. Di Drie bedreigingen bd i van het moreel bewustzijn. Drie soorten wegingen: utilisme, plichtethiek en deugdethiek.

2 Het normatieve, het subjectieve en het objectieve. Wereld Onderwerp Probleem Geldigheidsclai id l i Competentie ti Reductie aspect m Objectief Feiten Beheersprobleem Waarheid Methodisch/ins trumenteel Verzakelijking Normatief Normen en Verkeers- Juistheid Normatieve waarden probleem professionaliteit Moralisering Subjectief Gevoelens Identiteit Waarachtigheid Persoonlijke Therapeutisering professionaliteit

3 Wat is een ethisch dilemma? 1). Normen en waarden. 2) Vrijheid

4 Wat is een ethisch dilemma? Geeft aan dat er een probleem bestaande uit twee opties die beide bezwaarlijk zijn. (di =twee; lemma;lambanein (Gr)=nemen, pakken.) Bij een ethisch dilemma gaat het dan om een vraagstuk waarbij twee voor ons belangrijke waarden/normen/deugden met elkaar botsen.

5 Dilemma s s, issue s s en problemen. Ehi Ethisch hdilemma onderscheidt zich van: ( Sarah Banks) Ethical issue. Ethische kwestie zonder handelingsdruk. Ethical problem. Ethische kwestie, wel handelen maar keuze is duidelijk (geen keuze uit twee kwaden).

6 Casus. Wat is het ethisch dilemma? Handelingsalternatief 1: Aanvraag ontheffing uit ouderlijke macht ouders van Mario. Behandeling in Nederland. H d li lt ti f 2 G Handelingsalternatief 2: Geen aanvraag ontheffing. Terugkeer naar Angola.

7 Wat is een ethisch dilemma? Stap 1.1. (vervolg) Welke morele normen/waarden botsen hier met elkaar? ekaa? Waarden als gezondheid,veiligheid eiligheid bestaanszekerheid van Mario (c.s.) enerzijds en de waarde van het gezinsleven en de zelfbeschikking van de ouders anderzijds.

8 Bedreigingen van het moreel bewustzijn. Restauratie: wegdrukken van de vraag door een terug te vallen op de gewoonte. Relativisme: eatvs e: Uitschakeling van het geweten.

9 Drie soorten wegingen. 1) Utilisme (gevolgenethiek, teleologie). 2) Deontologische of plichtenethiek. 3) Deugdethiek (Aristoteles, Stoa, zorgethiek).

10 1 Utilisme. Gevolgenethiek (stap 3.2) Epicurus v. Chr. J.S. Mill ( ) 1873) J. Bentham J. Bentham ( )

11 Utilisme. Utilitarisme: i J. Bentham ( ), 1832), J.S. Mill ( ). 1873). Moreel oordeel op grond van gevolgen van je handeling: kies dat handelingsalternatief dat in zijn gevolgen g bijdraagt aan het meeste genot/welzijn voor de meeste mensen.

12 Utilisme. 1.. Het genot als intrinsieke waarde. 2. Alléén de gevolgen tellen. 3. Iedereen telt voor één en niemand voor meer dan één.

13 Utilisme. Gevolgen handeling 1 Aanvraag ontheffing uit ouderlijke macht ouders Mario. Behandeling in Nederland. Grote kans langdurig g vruchtbaar geluk voor de kinderen (geen mishandeling en verwaarlozing) maar ook voor pleegmoeder en haar kinderen. Een en ander heeft bovendien positieve invloed op derden.

14 Utilisme. Gevolgen handeling 2 Geen aanvraag ontheffing. Terugkeer naar Luanda. De kinderen dee zullen gelukkig geukkg zijn om weer herenigd te zijn met hun ouders. De ouders zijn intens en langdurig ggelukkig gelukkig g met hun kinderen. Geen pijn ten gevolge van vernedering in land van herkomst. Hun familie in Angola zal vermoedelijk ook blij zijn.

15 Utilisme. Voorbeeld mogelijke beslissing: i Keuze vóór ontheffing want: De grote kans op intens, stabiel en vruchtbaar geluk van de kinderen weegt zwaarder dan het mogelijke tijdelijk en gemengd geluk bij de hereniging i met hun twee ouders. Tenslotte weegt het geluk van 4 mensen zwaarder dan de pijn van 2 mensen.

16 2. Plichtethiek. Kant

17 Plichtethiek. Dekaloog, Sharia, Categorisch Imperatief (Kant ( ). 1804). Mensenrechten, Beroepscodes. Kies handelingsalternatief op grond van al dan niet in overeenstemming met een waarde, gebod, recht, beginsel of principe, i ongeacht de gevolgen g van je handelen.

18 Pichtethiek: beroepscode: professionele relatie tot de cliënt. Autonomie. Transparantie (recht op informatie). Privacy (recht op geheimhouding). Gelijkwaardigheid. Mens als geheel.

19 Plicht ethiek (beroepscode) Handeling 2 Geen aanvraag ontheffing. Terugkeer naar Angola. Artikel 5 Ik erken de keuze van vader en moeder om naar Angola terug te keren.

20 Plicht ethiek (beroepscode) Handeling 1 Aanvraag ontheffing uit ouderlijke macht ouders Mario. Behandeling in Nederland. Artikel 11. Mario is niet in staat zijn wil te bepalen. De levensbelangen (gezondheid) van Mario worden ernstig gg geschaad. Er is sprake van urgentie. Ik zal aan de formele voorwaarden gaan voldoen (overleg deskundigen, legitimatie)

21 Plicht ethiek (beroepscode) Voorlopige beslissing. Urgente levensbelangen van de kwetsbare Mario wegen zwaarder (artikel 11) dan de zelfbeschikking van vader (artikel 5). In dit geval weegt artikel 11 zwaarder dan artikel 5.

22 Deugdethiek. Epictetus n.chr. Aristoteles v.chr. Paul van Tongeren Victor van den Bersselaar.

23 Deugdethiek Niet handelen (of gevolgen) maar handelende persoon staat centraal. Mens als deel uitmakend van een gemeenschap. Deugdethiek als ethiek in het verlengde van het verlangen.

24 Deugdethiek Handeling 1 Aanvraag ontheffing uit ouderlijke macht ouders Mario. Behandeling in Nederland. Ik wil wil iemand zijn die opkomt voor de kwetsbaren in de samenleving en moed hebben ten overstaan van degene die deze kwetsbaren iets aan willen doen.

25 Deugdethiek Handeling 2 Geen aanvraag ontheffing. Terugkeer naar Luanda. Ik wil iemand zijn die waarde hecht h aan familie en afkomst.

26 Deugdethiek Maak een voorlopige beslissing: Ik kies voor ontheffing want ik zie mijzelf liever als iemand die de kwetsbaren beschermd dan als iemand die hecht aan familie banden. Ook mogelijk is het optimum te kiezen tussen deze twee uitersten.(aristoteles).

27 Beslissing. Gelijkheidsbeginsel Principe van wederkerigheid.