Woordenlijst Het oog in de storm. Hoofdstuk 5. animal rationale >>Inleiding aretè Een Oudgrieks woord, dat o.a. >>deugd kan betekenen.
|
|
- Maurits de Ridder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Woordenlijst Het oog in de storm Hoofdstuk 5 absolute vrijheid totale vrijheid waarin je door niets of niemand in je vrijheid belemmerd wordt. altruïsme een bepaalde >>ethische positie. Altruïsten stellen het belang van anderen boven dat van henzelf. Het altruïsme is het tegenovergestelde van het >>egoïsme. animal rationale >>Inleiding aretè Een Oudgrieks woord, dat o.a. >>deugd kan betekenen. autonomie de vrijheid om zelf te bepalen wat je doet. categorische imperatief term van Kant (het betekent letterlijk onvoorwaardelijk gebod ) voor zijn belangrijkste morele wet, die luidt: Handel zo, dat je kunt willen dat de >>maxime van je handeling een algemene wet wordt. conformist Mensen die niet weten wat ze willen en ook niet de moeite nemen om daarachter te komen. Ze volgen de meute of juist degenen die zich tegen de meute verzetten. deontologische ethiek/plichtethiek >>plichtethiek descriptieve ethiek een deel van de ethiek dat zich bezighoudt met de beschrijving (descriptie) van feitelijke waarden- en normenstelsels, zoals die in bepaalde tijden en bepaalde plaatsen gelden of gegolden hebben. determinisme een stroming in de ethiek die ervan uitgaat dat de vrije wil niet bestaat en dat menselijk handelen wordt veroorzaakt door invloeden waar de mens geen macht over heeft, bijvoorbeeld een aangeboren aard of de omstandigheden waarin iemand verkeert. deugd een goede karaktereigenschap die blijkt uit de manier waarop we ons gedragen. kardinale deugden (Plato) de vier >>deugden die Plato de allerbelangrijkste vindt: wijsheid, rechtvaardigheid, dapperheid en (ge)matig(d)heid. deugdethicus Een bepaalde >>ethische positie. Een ethicus die deugden centraal stelt houdt zich minder bezig met normen dan met vragen als: Hoe moet ik leven?, Wat is goed leven? Hij onderzoekt de voorwaarden voor het goede leven en denkt na over levenskunst. Het ontwikkelen van goede eigenschappen (deugden) is volgens de deugdethicus de belangrijkste voorwaarde voor een goed leven. doelethiek een ethiek waarin het geluk wordt gezien als uiteindelijk doel van al ons handelen.
2 egoïsme een bepaalde >>ethische positie. Egoïsten stellen hun eigen belang boven alles. Het egoïsme is het tegenovergestelde van het >>altruïsme. emotie een irrationele gemoedsbeweging. Veel filosofen wijzen op het belang van het in toom houden van onze emoties, maar sommigen, onder wie Nussbaum, zijn er juist positief over. en-soi/pour- soi >>Hoofdstuk 8, être-pour-soi.être-en-soi. eros >>Hoofdstuk 8 essentialisme >>Inleiding ethisch criterium een maatstaf die je hanteert als je beoordeelt of een handeling goed is of slecht. ethische positie een bepaalde visie op wat goed en kwaad is. Je ethische positie bestaat uit een aantal uitgangspunten, een manier van denken en een maatstaf die je hanteert op het moment dat je handelingen goedkeurt of afwijst. ethos >>Inleiding eudaimonia >>Hoofdstuk 8 existentialisme verzamelnaam van filosofische stromingen die ervan uitgaan dat er niet zoiets bestaat als het wezen (essentie) van de mens, en zich richten op de unieke individualiteit van iedere mens afzonderlijk in zijn concrete bestaan (existentie). Op ethisch gebied valt volgens de existentialist geen enkele norm absoluut te rechtvaardigen. Je bent absoluut vrij in alles wat je doet en dus absoluut verantwoordelijk. Je kunt je niet beroepen op een gegeven norm. De enige rechtvaardiging die je kunt aanvoeren is dat jij ervoor kiest om zus of zo te handelen. facticiteit feitelijkheid, de feitelijke omstandigheden waarin een mens zich bevindt en die zijn handelen beïnvloeden. geluk een van de sleutelbegrippen uit de ethiek. De vraag naar geluk houdt filosofen al sinds Socrates bezig. Zo stelt Aristoteles dat geluk (eudaimonia) het uiteindelijke doel van al ons handelen is. generalisatietest een test van Kant om te beoordelen of een handeling moreel goed is. Bij de test wordt de >>maxime van een concrete handeling veralgemeniseerd (gegeneraliseerd) tot algemene wet, waarna wordt gekeken of deze wet wenselijk zou zijn. Is dat niet het geval, dan is de handeling niet moreel goed. Uit deze generalisatietest ontwikkelde Kant zijn >>categorische imperatief. gesitueerde vrijheid term van Sartre. We bevinden ons altijd in een bepaalde situatie die we niet zelf in de hand hebben en niet zelf gekozen hebben, deze wordt immers mede bepaald door
3 anderen en door allerlei omstandigheden. Maar hoe ik de wereld ervaar en betekenis geef aan de situatie waarin ik me bevind, is geheel aan mij. goede, het kernbegrip uit de ethiek. Door de eeuwen heen zijn hier sterk verschillende invullingen aan gegeven. Volgens Plato verwijst al het goede naar een boven alles gelegen, absolute Idee van het goede. Aristoteles zocht het goede juist in de praktijk, in concrete handelingen en personen. Idee van het Goede (Plato) in Plato s Ideeënleer (>>Hoofdstuk 2) is de Idee van het Goede de hoogste Idee. Deze Idee is de bron van alle andere Ideeën, en het doorgronden ervan is het uiteindelijke doel van de filosofie. intrinsiek goede iets wat goed is, niet omdat het een bepaald doel dient, maar wat goed is omwille van zichzelf. Plato s >>Idee van het Goede is een voorbeeld van een intrinsiek goed. goede trouw term van Sartre. De goede trouw houdt in dat iemand leeft in volstrekte aanvaarding van zijn absolute vrijheid en absolute verantwoordelijkheid voor alles wat hij doet. >>kwade trouw. goede wil De goede wil is volgens Kant een wil die zich op redelijke gronden geboden acht een plicht te gehoorzamen, ongeacht de gevolgen daarvan. greatest happiness principle Engelse term voor het >>utiliteitsbeginsel. hèdonè Oudgrieks voor genot. >>hedonisme. hedonisme een bepaalde >>ethische positie. Hedonisten gaan ervan uit dat handelingen goed zijn als ze genot (Oudgrieks: hèdonè) verschaffen hedonistische calculus een rekenmethode van Bentham, waarmee de totale hoeveelheid genot van een handeling kan worden berekend. In de calculus wordt onder andere rekening gehouden met de verhouding tussen de hoeveelheid genot en de hoeveelheid pijn die een handeling teweegbrengt, de duur van dat genot en die pijn, de intensiteit ervan, enz. heteronomie onderworpenheid aan regels van buitenaf. Heteronomie staat tegenover >>autonomie. homo mensura Latijn voor De mens is de maat (van alle dingen). De stelling wil zeggen dat alle dingen worden beoordeeld aan wat ze voor de mens, of voor ieder individu, betekenen. hoogste goed iets wat niet goed is omdat het een bepaald doel dient, maar wat goed is omwille van zichzelf. Het hoogste goed is goed, omdat het goed is. >>intrinsiek goede hypothetische imperatief Een morele wet, die een variant is op Kants >>categorische imperatief. Waar de categorische imperatief uitgaat van het goede van een handeling in het algemeen gezien, stelt een hypothetische imperatief dat een bepaalde handeling noodzakelijk is als
4 middel om een bepaald doel te bereiken. Bijvoorbeeld: Wie honger heeft, mag een brood stelen. Dus: stel dat je honger hebt (hypothese), dan ben je verplicht te stelen (imperatief). Die verplichting heb je echter alleen als er inderdaad geen ander middel is en als het doel (het stillen van je honger, zelfbehoud, overleven) een >>intrinsiek goed is. imbeciel (Savater) Savater gebruikt de term imbeciel voor iedereen die moreel niet op eigen benen kan staan, en dus houvast zoekt buiten zichzelf en niet of onvoldoende gebruikmaakt van zijn vrijheid en zijn eigen verstand. Hij onderscheidt 5 soorten imbecielen: verveelden, besluitelozen, conformisten, slappelingen en koppigen. intuïtionisme een bepaalde >>ethische positie. Intuïtionisten menen dat mensen een aangeboren moreel besef hebben. Als mensen trouw blijven aan dit innerlijke besef, dan handelen ze automatisch goed. juiste midden (Aristoteles) Aristoteles was van mening dat een mens in zijn handelen steeds een middenpositie moest kiezen tussen 2 uitersten, het juiste midden, dat ook wel eens wordt aangeduid met de term de gulden middenweg. katharsis Oudgrieks voor zuivering. Aristoteles gebruikt de term voor het ontladen van emotionele spanning door het kijken naar een tragedievoorstelling. kwade trouw term van Sartre. Kwade trouw is het afschuiven van je verantwoordelijkheid op anderen, uit angst voor je vrijheid. >>Heteronomie legalisme een bepaalde >>ethische positie. Legalist vinden moreel houvast in het geldende recht. Goed is datgene wat de wet toestaat. Fout zijn die handelingen waarmee je de wet overtreedt. mauvaise foi Frans voor >>kwade trouw. maxime een morele regel die impliciet blijkt uit een bepaalde handeling. Bijvoorbeeld: als iemand arm is en een brood steelt, kan uit deze handeling de maxime wie arm is, mag een brood stelen worden afgeleid. De term speelt een belangrijke rol in de ethiek van Kant. meta-ethiek een stroming in de ethiek die zich bezighoudt met de precieze betekenis van de begrippen die in de ethiek worden gebruikt, bijvoorbeeld goed, kwaad, norm enz. moreel dilemma Een dilemma een keuze tussen twee opties die beide nadelen met zich meebrengen waarbij morele overwegingen een rol spelen. naturalisme Leer dat er niets bestaat buiten de natuur. Bentham wilde een ethiek die gebaseerd was op feiten en probeerde de ethiek te funderen in de menselijke natuur. naturalistische drogreden Het positief waarderen van bepaald gedrag omdat dit gedrag nou eenmaal in de aard van de mens zit. Logisch gezien kun je uit het feit dat bepaald gedrag bestaat niet afleiden dat dit gedrag ook moreel juist is, dus hebben we hier te maken met een drogreden
5 (>>Hoofdstuk 1). Een voorbeeld is de gelijkstelling van genot en morele juistheid door de >>utilisten: dat een mens streeft naar genot hoeft nog niet te betekenen dat iets wat genot oplevert altijd moreel juist is. nihilisme in ethische zin is het nihilisme de opvatting dat god noch gebod telt. Nihilisten vinden moraal nutteloos: mensen zijn dieren met dierlijke instincten. norm een vertaling van een bepaalde >>waarde in een concrete gedragsregel. normatieve ethiek een vorm van ethiek die zoekt naar universele criteria voor de beoordeling van menselijk handelen. Deze vorm van de ethiek houdt zich bezig met algemene vragen als Wat is goed handelen? onwaarachtigheid in het >>existentialisme van Sartre een ander woord voor >>kwade trouw. opvoeding het grootbrengen van een kind naar volwassenheid, waar ook het bijbrengen van allerlei kennis een onderdeel van vormt. Veel filosofen benadrukken het belang van een goede opvoeding in het ontwikkelen van een juist moreel besef. phronèsis Oudgrieks voor verstandigheid of wijsheid. Zowel Plato als Aristoteles wijzen op het belang van de phronèsis in het beteugelen van onze lichamelijke begeerten. >>juiste midden. pleasure geluk de opvatting van de >>utilisten dat genot wat overigens niet moet worden opgevat als bandeloos lichamelijk genieten leidt tot geluk. >>hedonisme, utilisme plicht wat geëist wordt van iemand, waarbij andere beweegredenen geen rol spelen. plichtethiek een vorm van ethiek die ervan uitgaat dat mensen bepaalde morele >>plichten hebben waarnaar ze moeten handelen. Kants ethiek is een goed voorbeeld van een plichtethiek. pragmatisme een bepaalde >>ethische positie. Pragmatisten menen dat een handeling moreel goed is als hij een bepaald doel dient, als de handeling iets oplevert. rationalisme >>Inleiding rationeel met betrekking tot of volgens de rede. rechtvaardigheid in algemene zin: de morele eigenschap waardoor mensen met een innerlijke vanzelfsprekendheid aan anderen geven of laten waar zij recht op hebben. Plato beschouwt rechtvaardigheid als de hoogste deugd, die bereikt wordt wanneer men in staat is de andere drie deugden, wijsheid, dapperheid en matigheid met elkaar in evenwicht te brengen. relativisme als >>ethische positie houdt het relativisme in dat niemand kan oordelen over andermans handelingen, omdat ieder oordeel gekleurd wordt door iemands waarden en normen, en de omstandigheden waarin iemand leeft. rijk van de natuur/rijk van de vrijheid (Kant) Kant verdeelt de wereld in 2 rijken: het rijk van de natuur, waar de natuurwetten heersen en iedere gebeurtenis noodzakelijk is, en het rijk van
6 de vrijheid, waarin de wetten van de rede gelden. De mens is het enige levende wezen dat in beide rijken leeft, omdat hij een dier is, maar toch met rede begiftigd. sociaal hedonisme een term voor de achterliggende filosofie van de utilisten: een vorm van hedonisme (>>greatest-happiness-principle, hedonistische calculus) waarbij rekening wordt gehouden met het genot van zo veel mogelijk mensen. stoïcijns apathisch, onaangedaan door emoties. De term is afgeleid van de stoïcijnen, aanhangers van de filosofische leer van de Stoa (Oudgrieks voor zuilengalerij, omdat deze filosofische school in zo n gebouw bijeenkwam), die inhield dat geluk kan worden bereikt door het uitbannen van alle emoties. summum bonum Latijn voor het >>hoogste goed. teleologie >>Hoofdstuk 2 telos Oudgrieks voor doel. Het woord >>teleologie is van dit woord afgeleid. toegepaste ethiek een vorm van ethiek die zich bezig houdt met wat in concrete gevallen de juiste manier van handelen is. transcendentie >>Hoofdstuk 2, transcendent universalisme een bepaalde >>ethische positie. Universalisten vinden dat er rechten en plichten zijn waaraan iedereen zich moet houden. Ook mensen die vinden dat anderen die in dezelfde situatie verkeren als zij net zo zouden moeten kunnen handelen als zijzelf. De ethiek van Kant is sterk universalistisch. utilisme/utilitarisme Een bepaalde >>ethische positie. Utilisten beoordelen handelingen door te kijken hoeveel voordeel, geluk of nut de betreffende handeling oplevert, en voor hoeveel mensen. >>hedonistische calculus. utiliteitsbeginsel het beginsel van de >>utilistische filosofie. Het houdt in dat handelingen worden beoordeeld op hun algemene nut (utiliteit). Dit houdt in de praktijk in dat handelingen zo veel mogelijk nut of genot moeten opleveren voor zo veel mogelijk mensen. verantwoordelijkheid de verplichting om je daden te rechtvaardigen. voortreffelijkheid voorbeeldigheid, uitmuntendheid. In ethische zin wordt het woord vaak gebruikt als vertaling van het Griekse aretè. vrijheid in de filosofie heeft dit begrip zeer uiteenlopende toepassingen gekregen. In algemene zin: het niet-gebonden zijn. absoluut (Sartre) >>gesitueerde vrijheid negatief >>Hoofdstuk 6, negatieve vrijheid positief >>Hoofdstuk 6, positieve vrijheid. waarachtigheid in het >>existentialisme van Sartre een ander woord voor >>goede trouw.
7 waarde abstracte begrippen waar je in moreel opzicht waarde aan hecht, zoals vrijheid, geluk, trouw enzovoort. Als je waarden omzet in concrete gedragsregels, spreken we over >>normen. zelfbewustzijn >>Hoofdstuk 2, Hoofdstuk 8.
6.7. Boekverslag door Z woorden 23 juni keer beoordeeld. Filosofie Het oog in de storm. Filosofie, Hoofdstuk 5: Ethiek, Samenvatting.
Boekverslag door Z. 3224 woorden 23 juni 2013 6.7 55 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Het oog in de storm Filosofie, Hoofdstuk 5: Ethiek, Samenvatting. Moreel dilemma - Van een echt dilemma is sprake
Nadere informatieEthiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte.
Samenvatting door A. 2079 woorden 29 juni 2014 6,4 2 keer beoordeeld Vak Anders H1 Ethiek (ethos = gewoonte/zede) wil nadenken over en zich bezinnen op de levenshouding, het handelen en de gewoonte. Moraal
Nadere informatieEthische optiek = hoe is de benadering dat mensen het uiteindelijk goede behoren te doen.
Samenvatting door A. 1576 woorden 4 december 2014 1,3 2 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Paragraaf 2 De ethische optiek 1 inleiding Ethiek gaat over goed en kwaad in het menselijk handelen. Onderscheid
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5
Samenvatting Filosofie Wegen naar wijsheid, hoofdstuk 4 en 5 Samenvatting door een scholier 1742 woorden 4 juli 2010 4,3 21 keer beoordeeld Vak Filosofie Hoofdstuk 4 Denken over de mens Filosofische vragen
Nadere informatie6.1. Samenvatting door E woorden 2 april keer beoordeeld. Filosofie. Filosofie: Wijsgerige ethiek. Paragraaf 1: Het morele goede
Samenvatting door E. 2749 woorden 2 april 2015 6.1 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Filosofie: Wijsgerige ethiek Paragraaf 1: Het morele goede 1.1 Kwalitatief goed: cijfers, films, etc Moreel goed: daad
Nadere informatieHet normatieve, het subjectieve en het objectieve.
Wat is een ethisch dilemma? Het normatieve, het subjectieve en het objectieve. Wat is een ethisch dilemma? Dilemma s s, issue s s en problemen. Casus. Di Drie bedreigingen bd i van het moreel bewustzijn.
Nadere informatieAristoteles: Oh ja? Maar ik heb ook wel eens gehoord van utilitarisme, wat is dat dan?
Praktische-opdracht door een scholier 2095 woorden 29 mei 2013 3,8 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Symposium Nienke Raaijmakers H4A Vrijdagmiddag vijf uur. Ik ben net thuis van school, en
Nadere informatieVWO 4 FILOSOFIE Wat is ethiek en het utilisme
VWO 4 FILOSOFIE Wat is ethiek en het utilisme Wat is ethiek? Ethiek legt het verschil uit tussen goed en fout Ook kijkt men in de ethiek naar hoe mensen besluiten nemen Ethiek is descriptief Het gaat over
Nadere informatieHet Basisboek Filosofie H2 Goed en Kwaad / Ethiek / Moraalfilosofie
Samenvatting door een scholier 1830 woorden 6 juli 2011 6,9 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Het Basisboek Filosofie H2 Goed en Kwaad / Ethiek / Moraalfilosofie Moraal = een kwestie van vooroordelen? of
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wij denken over ethiek
Samenvatting Filosofie Wij denken over ethiek Samenvatting door een scholier 1785 woorden 20 december 2011 5,7 19 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Wij denken over ethiek Filosofie Samenvatting Ethiek
Nadere informatieSessie 1 De eudaimonistische ethiek van Aristoteles
Sessie 1 De eudaimonistische ethiek van Aristoteles Wat vertelde Aristoteles lang geleden in Athene in zijn colleges aan het Lyceum over ethiek? Wat beschouwde hij als het doel van handelen? Wat verstond
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek
Samenvatting Filosofie Wijsgerige ethiek Samenvatting door een scholier 1751 woorden 21 mei 2003 7,2 53 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie: Wijsgerige ethiek Paragraaf 1: Het morele
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2010 - II
Opgave 2 Religie in een wetenschappelijk universum 6 maximumscore 4 twee redenen om gevoel niet te volgen met betrekking tot ethiek voor Kant: a) rationaliteit van de categorische imperatief en b) afzien
Nadere informatiekeer beoordeeld 25 juni 2016
0 Samenvatting door Sienna 1920 woorden keer beoordeeld 25 juni 2016 Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Leren hoe te leven 1. Over Normaal gesproken Met de woorden normaal of abnormaal keuren we het gedrag
Nadere informatieLevenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15
Inleiding 13 Levenskunst en ethiek 13 Bouwstenen voor iedereen 14 Zestien filosofen 14 De hoofdstukken 15 1 Plato: rechtvaardigheid als harmonie 19 Wat is rechtvaardigheid? 20 De rechtvaardige staat 25
Nadere informatieOefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek
Oefening baart ethiek Neurobiologie, boeddhisme en ethiek Wat heb je nodig om ethisch te handelen? De geschiedenis van de Westerse filosofie kent op deze vraag vele antwoorden: morele principes, voorbeeldige
Nadere informatieWijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
Wijziging pagina 5: het centraal examen duurt 180 minuten FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V17.09.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens
Nadere informatieProfielwerkstuk Filosofie Cosmetische chirurgie in de ethiek
Profielwerkstuk Filosofie Cosmetische chirurgie in de ethiek Profielwerkstuk door een scholier 4994 woorden 16 april 2007 7,6 55 keer beoordeeld Vak Filosofie Cosmetische chirurgie in de ethiek. Inleiding.
Nadere informatieSamenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 t/m 4: Over normaal gesproken
Samenvatting Levensbeschouwing Hoofdstuk 1 t/m 4: Over normaal gesproken Samenvatting door R. 1780 woorden 12 juni 2014 7,1 58 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Hoofdstuk 1: Leren hoe te leven 1. Over
Nadere informatieConsequentialisme (Gevolgenethiek)
22 oktober 2016 Ethiek Ethische theorieën Deontologie (Plichtethiek) Consequentialisme (Gevolgenethiek) Deugdethiek Casus bespreking Conclusies Filosofie van het juiste handelen. Systematische bezinning
Nadere informatieVraag Antwoord Scores
Opgave 2 Waanzin 6 maximumscore 2 een weergave van de overeenkomst tussen Descartes benadering van emoties en de beschreven opvatting over melancholie in de Oudheid: een fysiologische benadering 1 een
Nadere informatieHoofdstuk 3. Geloof, waarden, ervaringen
Hoofdstuk 3 Geloof, waarden, ervaringen Kennis en geloof Kennis is descriptief Heeft betrekking op feiten Is te rechtvaardigen Geloof is normatief Heeft betrekking op voorschriften Is subjectief Geldt
Nadere informatieWoordenlijst Het oog in de storm
Woordenlijst Het oog in de storm Inleiding agora marktplaats in het centrum van de Griekse stadstaten (poleis). Hier werd gedebatteerd en werden ervaringen uitgewisseld. animal rationale Latijnse vertaling
Nadere informatieDE GROTE FILOSOFIEQUIZ
DE GROTE FILOSOFIEQUIZ Opzet: 4 rondes. Leerlingen vormen groepjes, hoe veel leerlingen per groepje is afhankelijk van de grootte van de klas. Per ronde 10 vragen die beantwoord moeten worden op een antwoordvel.
Nadere informatieFilosofie en actualiteit. Tweede bijeenkomst
Filosofie en actualiteit Tweede bijeenkomst Journalistieke vragen Over wat voor soort gebeurtenis hebben we het? Wat is de oorzaak? Wat gebeurt er verder? Hoe moeten we deze gebeurtenis beoordelen? Filosofische
Nadere informatie2 keer beoordeeld 22 maart Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe je een goede samenleving kan hebben.
7,8 Aantekening door Sara 1516 woorden 2 keer beoordeeld 22 maart 2017 Vak Filosofie Methode Durf te denken Hoofdstuk 7 Sociale filosofie. Sociale filosofie gaat over de maatschappij, het gaat over hoe
Nadere informatieEen ander domein is de wetenschap. Wetenschap kan men als volgt omschrijven:
Pagina B 1 Samenvatting inleidende les ethiek 8/02/06 ETHIEK. Filosofie is denken, hard nadenken over vanalles en nog wat, en hoort eigenlijk bij ethiek. Ethiek zelf kan me ook een beetje vergelijken met
Nadere informatieStoïcijnse levenskunst
Stoïcijnse levenskunst Evenveel geluk als wijsheid Miriam van Reijen ISVW UITGEVERS INHOUD Voorwoord Hoofdstuk 1 Praktische filosofie 11 Geloven, filosoferen en weten 11 Praktische filosofie 13 Filosofen
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Deugdelijk leven
Samenvatting Filosofie Deugdelijk leven Samenvatting door een scholier 2280 woorden 1 juli 2004 5,9 40 keer beoordeeld Vak Filosofie Samenvatting Deugdelijk leven Naar: Deugdelijk leven, een inleiding
Nadere informatieEindexamen vwo filosofie 2013-I
Opgave 2 Zelfverwerkelijking in een zinloze wereld 8 maximumscore 3 Sartres omschrijving van het essentialisme: de opvatting dat de mens een kern en daarmee een vooraf gegeven bedoeling heeft 1 met verwijzing
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 5 DEEL II HET GOEDE 60
INHOUDSOPGAVE 5 DEEL I DE MENS 6 DEEL II HET GOEDE 60 DEEL III HET SAMENLEVEN 96 Filosofie... 7 Mensen... 9 Denken... 11 Redelijkheid... 13 Argumenten... 15 Wetenschap... 17 Monisme... 20 Identiteit...
Nadere informatieEindexamen Filosofie vwo I
4 Beoordelingsmodel Opgave 1 De deugd en kledingvoorschriften 1 Een juist antwoord bevat de volgende elementen: Een antwoord op de vraag onder welke deugd de rechtvaardiging van de meisjes kan vallen volgens
Nadere informatieEthiek en welzijn. Helicon Opleidingen MBO Nijmegen
Ethiek en welzijn Helicon Opleidingen MBO Nijmegen Jos Hendriks, docent dierenhouderij Prof.Dr. Hub Zwart, ethicus Radboud Universiteit Prof.Dr. Johan de Tavernier, ethicus K.U. Leuven Mens dier relatie
Nadere informatieStoïcijnse levenskunst: evenveel geluk als wijsheid
Stoïcijnse levenskunst: evenveel geluk als wijsheid Miriam van Reijen Filosofie kan allerlei functies hebben. Filosofie is in feite kritisch nadenken. En dat draagt bij aan een gelukkiger leven. Voor mij
Nadere informatieDit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie.
Dit is een digitale voorbeeldversie van de opdrachten voor de leerlingen. Mail naar kiesvaardig@lerenkiezen.nl voor de originele versie. Via dit mailadres kunt u ook informatie aanvragen over de docentenhandleiding
Nadere informatie6,9. Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april keer beoordeeld. Geschiedenis. De Stoa
Praktische-opdracht door een scholier 2093 woorden 6 april 2005 6,9 51 keer beoordeeld Vak Geschiedenis De Stoa De Stoa is een filosofische stroming die ontstaan is rond 300 v. Chr. in Athene. De grondlegger
Nadere informatieAantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen
Aantekening Levensbeschouwing Hoofdstuk 2: Waarden en normen Aantekening door C. 814 woorden 16 januari 2014 5,6 52 keer beoordeeld Vak Methode Levensbeschouwing Standpunt Waarden, normen en moraal Waarde:
Nadere informatiefilosofie vwo 2015-II
Opgave 1 Over vrijheid en christelijk geloof 1 maximumscore 2 Een uitleg in welk opzicht Mill vindt dat het calvinistische idee van gehoorzaamheid niet overeenstemt met het christelijk geloof: als de mens
Nadere informatieMindfulness. Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie
Mindfulness Aandacht voor de waarde van mindfulness binnen de c.g.t. en positieve psychologie Jos de Munnink. Preventiefunctionaris, praktijkondersteuner huisartsen in de GGZ, mindfulnesstrainer en gespreksleider
Nadere informatieGeorge Möller 29 september 2015
George Möller 29 september 2015 Waar komt moraliteit vandaan Wat is ethiek GEDRAG EN ETHIEK OGENSCHIJNLIJK NIET LOGISCH GEDRAG Wat heeft een Afrikaanse witkapbijeneter te maken met ethiek en de rol van
Nadere informatiePolitieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen
Politieke Filosofie Oudheid en Middeleeuwen Geschiedenis en politieke filosofie Geschiedenis Beschrijving feitelijke gebeurtenissen. Verklaring in termen van oorzaak en gevolg of van bedoelingen. Politieke
Nadere informatieKwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan
Kwaliteit van leven Een hulpmiddel bij de voorbereiding van een zorgplan De zorg en begeleiding van mensen met een verstandelijke beperking moet erop gericht zijn dat de persoon een optimale kwaliteit
Nadere informatieEindexamen Filosofie vwo I
4 Beoordelingsmodel Opgave 1 Alledaagse deugden 1 Een goed antwoord bevat de volgende elementen: verschil van de deugdethiek met andere ethische benaderingen: de deugdethiek richt zich op de persoon en
Nadere informatieEindexamen vwo filosofie II
Opgave 2 Leven vanuit vrije wil 7 maximumscore 3 een weergave van een overeenkomst tussen de Avatar-training en Sartre wat betreft de opvatting over vrijheid als zelfverwerkelijking: beiden lijken uit
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant
Samenvatting Filosofie Berkely, Hume, Kant Samenvatting door een scholier 1736 woorden 8 juni 2003 6,5 67 keer beoordeeld Vak Filosofie George Berkeley (Ier, bisschop) Dacht dat de toenmalige filosofie
Nadere informatieOpdracht Levensbeschouwing Doodstraf
Opdracht Levensbeschouwing Doodstraf Opdracht door een scholier 1930 woorden 14 maart 2003 6,2 18 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing 0. Geef een korte argumentatie waarom jij tegen of voor de doodstraf
Nadere informatieVan mij. Een gezicht is geen muur. Jan Bransen, Universiteit Utrecht
[Gepubliceerd in Erik Heijerman & Paul Wouters (red.) Praktische Filosofie. Utrecht: TELEAC/NOT, 1997, pp. 117-119.] Van mij Een gezicht is geen muur Jan Bransen, Universiteit Utrecht Wij hechten veel
Nadere informatieWat is realiteit? (interactie: vraagstelling wie er niet gelooft en wie wel)
Wat is realiteit? De realiteit is de wereld waarin we verblijven met alles wat er is. Deze realiteit is perfect. Iedere mogelijkheid die we als mens hebben wordt door de realiteit bepaald. Is het er, dan
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Wijsgerige antropologie
Samenvatting Filosofie Wijsgerige antropologie Samenvatting door Cristel 1201 woorden 26 juni 2016 3,5 3 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Wijsgerige antropologie 1 Verschillen tussen mens en
Nadere informatieFILOSOFIE TUSSEN DE PALMEN II EMMANUEL LEVINAS
FILOSOFIE TUSSEN DE PALMEN II EMMANUEL LEVINAS onderwijs trainingen gesprekken EMMANUEL LEVINAS filosofische en maatschappelijk-historische context Emmanuel Levinas - leven - werk leren luisteren naar
Nadere informatieHand- out Crash Course Filosofie College 1: Ethiek
Hand- out Crash Course Filosofie College 1: Ethiek College 1 gaat over het deelgebied van de ethiek. In de filosofie wordt nagedacht over de vraag wanneer een handeling moreel goed te noemen is. Zijn er
Nadere informatieOntmoeting met (heftige) emoties een handreiking vanuit de levenskunst
Ontmoeting met (heftige) emoties een handreiking vanuit de levenskunst Palliatieve Zorg symposium Ontmoeten is Leren Kasteel Maurick Vught 2 oktober 2012 Dick Kleinlugtenbelt Agenda Emoties zijn waardevolle
Nadere informatieDilemmamethode. Formuleer het dilemma:
Dilemmamethode (zie: Jacques Graste, Omgaan met dilemma s. Een methode voor ethische reflectie hoofdstuk 2 in Henk Manschot en Hans van Dartel In gesprek over goede zorg. Overlegmethoden voor ethiek in
Nadere informatieDe Inner Child meditatie
De Inner Child meditatie copyright Indra T. Preiss volgens Indra Torsten Preiss copyright Indra T. Preiss Het innerlijke kind Veel mensen zitten met onvervulde verlangens die hun oorsprong hebben in hun
Nadere informatieOpgave 2 Politiek en emoties
Opgave 2 Politiek en emoties 6 maximumscore 2 een weergave van Spinoza s opvatting over blijdschap aan de hand van wat Spinoza onder een hartstocht verstaat: een overgang naar een grotere volmaaktheid
Nadere informatieNIETZSCHE ALS OPVOEDER. waar leef je voor???
NIETZSCHE ALS OPVOEDER waar leef je voor??? FILOSOFEREN IN DRENTHE www.keijfilosofie.nl Grote schoonmaak in de bovenkamer VADER EN MOEDER Elisabeth: een antisemitische gans "Het leven is in essentie,
Nadere informatieLEVINAS EN SPINOZA EEN (ONVERWACHTSE) ONTMOETING
LEVINAS EN SPINOZA EEN (ONVERWACHTSE) ONTMOETING Emmanuel Levinas Een kennismaking Bento de Spinoza Een geheugensteuntje Levinas en Spinoza Een ontmoeting Discussie EMMANUEL LEVINAS EMMANUEL LEVINAS LEVEN
Nadere informatieInhoud. Wenken voor een evenwichtig leven 7. Over Epictetus 69. Nawoord De filosofie van de stoa 73. Bibliografische notitie 83 [5]
Inhoud Wenken voor een evenwichtig leven 7 Over Epictetus 69 Nawoord De filosofie van de stoa 73 Bibliografische notitie 83 [5] 1 Al wat bestaat is in twee categorieën te verdelen: de ene valt binnen ons
Nadere informatieCounseling opleiding, lesmaand 6
Counseling opleiding, lesmaand 6 Inhoudsopgave Les 6a Doordringen tot de kern Socrates Les 6b Functioneren Functioneringsschema De filosoof De machine als metafoor In beweging zijn Het bewuste functioneren
Nadere informatieFILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1
FILOSOFIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2017 V16.8.1 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatiePLATOWEDSTRIJD 2016 Situering
1 PLATOWEDSTRIJD 2016 Situering In de periode dat Socrates in het Athene van de vijfde eeuw v.c. zijn filosofie met leerlingen zoals Plato deelde, was er ook een andere groep filosofische leraren actief:
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Emoties
Samenvatting Filosofie Emoties Samenvatting door een scholier 1030 woorden 28 mei 2013 3,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie Cogito Filosofie samenvatting Emoties (theorie en primaire teksten) THEORIE
Nadere informatieSPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider?
SPIRITUELE INTELLIGENTIE: Welke betekenis wil je hebben als leider? LEVENDAAL 11, 6715 KJ EDE - TELEFOON 06 21 24 22 55 leidjew@xs4all.nl - www.leidjewitte.nl SPIRITUALITEIT De aangeboren menselijke behoefte
Nadere informatieEindexamen filosofie vwo 2011 - I
Opgave 3 Vreemder dan alles wat vreemd is 12 maximumscore 3 de twee manieren waarop je vanuit zingevingsvragen religies kunt analyseren: als waarden en als ervaring 2 een uitleg van de analyse van religie
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding 4. Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10. Les 2. Denken Kunnen dieren denken?
>> Inhoudsopgave Inleiding 4 Les 1. Introductie filosofie Hebben alle vragen een antwoord? 10 Les 2. Denken Kunnen dieren denken? 14 Les 3. Geluk Wat is het verschil tussen blij zijn en gelukkig zijn?
Nadere informatieIn de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen
14 In de eeuwigheid van het leven waarin ik ben is alles volmaakt, heel en compleet en toch verandert het leven voortdurend. Er is geen begin en geen einde, alleen een voortdurende kringloop van materie
Nadere informatieC. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse
C. 3 Wat wil ik Wat is je ambitie/drive; jouw motivatie en interesse en ook: wil ik werken, of door naar een (passende) hbo-opleiding? Optie 1: Een vraag die ieder mens zich vroeg of laat stelt: wat wil
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatiePeer to peer interventie copyright Marieke Kroneman les 3 van 4 debat
3. Derde bijeenkomst over gender stereotype verwachtingen Gender stereotype verwachtingen zijn een belangrijke determinant voor een homonegatieve houding. KERNBOODSCHAP van deze les: je hoeft niet je houding
Nadere informatieLeren Filosoferen. Tweede avond
Leren Filosoferen Tweede avond Website Alle presentaties zijn te vinden op mijn website: www.wijsgeer.nl Daar vind je ook mededelingen over de cursussen. Hou het in de gaten! Vragen n.a.v. vorige keer
Nadere informatieEindexamen filosofie havo I
Beoordelingsmodel Opgave 1 De graaf van Monte-Cristo 1 maximumscore 3 een uitleg van welke primaire hartstocht haat kan worden afgeleid: de droefheid 1 de opvatting van Spinoza over haat: de wil tot verwijderen
Nadere informatiefilosofie havo 2015-II
Opgave 2 Het kosmopolitisme van Amartya Sen 6 maximumscore 2 een uitleg dat het volgens Cicero medemenselijk is dat de jonge Sen de zwaargewonde man helpt: de hulp van Sen aan de man levert geen nadeel
Nadere informatieTom Regans pleidooi voor dierenrechten als basis voor ethisch veganisme door Titus Rivas Zoals veel lezers van Vega! al zullen weten, bestaat er
Tom Regans pleidooi voor dierenrechten als basis voor ethisch veganisme door Titus Rivas Zoals veel lezers van Vega! al zullen weten, bestaat er sinds enkele maanden een leesclubje van veganisten met belangstelling
Nadere informatieWerkstuk Filosofie Wat is geluk?
Werkstuk Filosofie Wat is geluk? Werkstuk door A. 2487 woorden 10 september 2012 5,3 88 keer beoordeeld Vak Filosofie Inleiding In dit werkstuk wil ik het hebben over geluk, de hoofdvraag die ik heb voor
Nadere informatie11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets
11 De ontdekking van de mens en de wereld - internet oefentoets Opdracht 1 Wat is de Sokratische methode? Opdracht 2 Waarom werd Sokrates gedwongen de gifbeker te drinken? Opdracht 3 Waarom zijn onze zintuigen
Nadere informatieEindexamen filosofie havo I
Opgave 2 Amerika als utopisch ideaal 7 maximumscore 2 Deweys kritiek op de christelijke toekomstverwachting 1 Deweys kritiek op de toekomstverwachting van Karl Marx 1 Dewey gelooft niet in een christelijk
Nadere informatieEen filmpje kijken en reflecterend bespreken. Film 2:50 min op youtube: Asking Strangers For Food! (Social Experiment)
1 KARAKTER DOELSTELLING Kiezen voor Dienstbaarheid Dienstbaarheid: Onvoorwaardelijke inzet voor de medemens. Met Karakter educatie leer je de jonge mensen om oprechte en rechtvaardige keuzes te maken.
Nadere informatieBewustwording dag 1 Ik aanvaard mezelf zoals ik nu ben.
Het meditatieprogramma duurt veertig dagen en bestaat uit tien affirmaties. Het is fijn om gedurende dit programma een dagboek bij te houden om je bewustwordingen en ervaring op schrijven. Elke dag spreek
Nadere informatieWijsgerige Antropologie
Wijsgerige Antropologie Er was een grote overlap tussen filosofie en theologie in de middeleeuwen. Wat de mens scheidt van een dier is het verstandelijke vermogen, het vermogen tot taalgebruik en het besef
Nadere informatiefilosofie havo 2016-I
Opgave 1 Ebola 1 maximumscore 2 een uitleg dat er in tekst 1 geen sprake is van gelijke kansen voor de ebolapatiënten, omdat de farmaceutische industrie alleen medicijnen ontwikkelt waarop winst gemaakt
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Mensbeelden
Samenvatting Filosofie Mensbeelden Samenvatting door Sophie 819 woorden 27 oktober 2015 8,9 4 keer beoordeeld Vak Filosofie Plato (427 347 v.chr.) Als we ons op individuele katten richten, komen we nooit
Nadere informatieBeter denken is beter voelen
www.psychfysio.nl Beter denken is beter voelen 1 - Beter denken is beter voelen Iedereen ervaart onplezierige emoties zoals spanning, stress, onrust, irritatie, en teleurstelling. Deze negatieve emoties
Nadere informatieATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN
ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN De meeste mensen, en dus ook leerlingen, praten niet alleen met anderen, maar voeren ook gesprekken met en in zichzelf. De manier waarop leerlingen over, tegen en in zichzelf
Nadere informatiehttp://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...
Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,
Nadere informatieMoeder Theresa 8 Click
Moeder Theresa 8 Click Moeder Theresa Met haar eigen woorden Wacht niet op leiders; begin er zelf aan. Moeder Theresa leert ons hoe zij het evangelie tot leven brengt. Ik denk dat de wereld op zijn kop
Nadere informatieDe eerste liefde van God
De eerste liefde van God Trouwpreek over 1 Johannes 3:16 (ds. Jos Douma) gehouden in de trouwdienst van Jeroen en Marjoke Wij hebben Gods liefde, die in ons is, leren kennen en vertrouwen daarop. God is
Nadere informatieWaarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn
Waarom welzijn? Over de ethiek van diergebruik en de waarde van welzijn Dr. Franck L.B. Meijboom Ethiek Instituut & Faculteit Diergeneeskunde Universiteit Utrecht Welzijn We zijn niet de eerste! Welzijn
Nadere informatieHet belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft
Kunt u mij een (voor u) belangrijk verhaal over Jezus vertellen? Het belangrijkste verhaal is eigenlijk een samenvatting van alles wat Hij gedaan heeft Zijn twee belangrijkste geboden: Heb je God lief
Nadere informatieSamenvatting Filosofie Hoofdstuk 2, Wijsgerige ethiek
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 2, Wijsgerige ethiek Samenvatting door een scholier 3651 woorden 2 juni 2004 7,7 56 keer beoordeeld Vak Methode Filosofie ViaDELTA Filosofie Hoofdstuk 2 Wijsgerige Ethiek
Nadere informatieVraag Antwoord Scores. Opgave 3 De (on)werkelijkheid in Goodbye, Lenin!
Opgave 3 De (on)werkelijkheid in Goodbye, Lenin! 12 maximumscore 2 een uitleg dat volgens Hume het uniformiteitsprincipe filosofisch niet te verantwoorden is: omdat het uniformiteitsprincipe niet is te
Nadere informatieFilosofie en Ethiek van
Filosofie en Ethiek van AU Vincent Pompe Studium Generale : AU!? De (on)zichtbaarheid van pijn bij dieren 16 januari 2013 De Filosofie van AU Wat is het? Wat is pijn Lijden Pijnlijk Prikkel Nociceptie
Nadere informatiePalliatieve zorg: Ethiek
Palliatieve zorg: Ethiek Hogeschool van Amsterdam Naam: Lauri Linn Konter Studentnr: 500642432 Klas: Lv12-2E2 Jaar: 2012-2013 Docent: P. Vleugels Inhoudsopgave Inleiding Blz: 3 Omschrijving praktijksituatie
Nadere informatieWIJSGERIGE ETHIEK F R ANK R EB EL (R ED. ) ISVW UITGEVERS
B A S I S B O E K WIJSGERIGE ETHIEK F R ANK R EB EL (R ED. ) ISVW UITGEVERS Inhoudsopgave Inleiding 6 1 Normatieve ethiek: Susan Wolf over de motivatie tot moreel handelen 10 2 Deugdethiek: het aristotelisme
Nadere informatie2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden
2.1 Exploreren, verkennen en integreren van waarden Opmerking:dit procesdoel zal normaal gezien bij elke les terugkomen. Het belang ervan is dat leerlingen beseffen dat heel veel keuzes in het leven waardegeladen
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieOpgave 3 De troost van muziek
Opgave 3 De troost van muziek 12 maximumscore 2 een uitleg in welk opzicht de emotie van de ballade Where Are We Now? een acute emotie is: een waarneembare uiting in beeld / stem / melodie 1 een uitleg
Nadere informatieOpgave 3 De gewapende overval
Opgave 3 De gewapende overval 12 maximumscore 2 een argumentatie dat het idee van vrije wil als bovennatuurlijke kracht in het kader van vrije wil als bewuste aansturing voor veel mensen aantrekkelijk
Nadere informatieRespect voor wat wij eten
Respect voor wat wij eten Omgaan met de spanning tussen natuurlijke aard en menselijk nut van landbouwhuisdieren en cultuurgewassen Paul C. Struik, Arie Bos, Jan Diek van Mansvelt, Diederick Sprangers
Nadere informatie