De gouden eieren van de gezondheidszorg. Marc Pomp, adviseur gezondheidseconomie

Transcriptie

1 De gouden eieren van de gezondheidszorg Marc Pomp, adviseur gezondheidseconomie

2 GEEN WOORDEN MAAR DADEN Pharmapartners

3

4 Hoe sexy is ICT in de zorg?

5 Wat weten economen van de zorg? AMC-baas Marcel Levi in FD,

6 Dokter Levi heeft gelijk Zorg is zeer kennisintensief Professionals zien wat beter kan op hun expertisegebied Geef professionals ruimte en rendement

7 Geen woorden maar daden

8 Economen weten verdraaid weinig van de zorg Twee voorbeelden We weten niet hoe snel de zorguitgaven zullen stijgen We weten niet hoeveel doelmatigheidswinst valt te halen

9 NRC

10 Rinnooy Kan

11 Topambtenaren: stijging zorguitgaven onhoudbaar De stijging van de collectieve uitgaven drijft de premies en belastingen op, waardoor werken minder gaat lonen, de concurrentiepositie verslechtert en het draagvlak voor solidariteit wordt uitgehold. Zo heeft het CPB berekend dat met het groeitempo van de collectieve zorguitgaven in 2040 meer dan een kwart van het BBP bedragen. Tweeverdieners met een verzamelinkomen van anderhalf keer modaal betalen dan grofweg de helft van het inkomen aan zorgpremies. Voortzetting van de huidige groei van de zorguitgaven leidt bovendien tot vergaande verdringing van andere overheidsbestedingen. Deze ontwikkelingen zijn onhoudbaar. (p. 4) Taskforce Beheersing Zorguitgaven, Naar beter betaalbare zorg, juni 2012.

12 Zo heeft het CPB berekend dat met het groeitempo van de collectieve zorguitgaven in 2040 meer dan een kwart van het BBP bedragen. Bron: CPB 2013, Toekomst voor de Zorg, p. 50

13 Zo heeft het CPB berekend dat met het groeitempo van de collectieve zorguitgaven in 2040 meer dan een kwart van het BBP bedragen. Horst, A. van der, F. van Erp en J. de Jong, 2011, Omgevingsscenario s voor gezondheid en zorg, CPB

14 Blijft er nog wel wat over voor leuke dingen? Verder rekenen aan CPB scenario s Scenario 1 (extrapolatie 1980/2010) BBP per hoofd, reëel bbp per hoofd 1,5 zorg per hoofd 3,1 bbp per hoofd excl zorg

15 Blijft er nog wel wat over voor leuke dingen? Verder rekenen aan CPB scenario s Scenario 5 (hoogste groei zorguitgave BBP per hoofd, reëel bbp per hoofd 1,5 zorg per hoofd 4,2 bbp per hoofd excl zorg

16 Internationaal: uitgaven cure gemiddeld, care hoog 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 Zorguitgaven in % BBP totaal langdurige zorg (2009) medische zorg (2010) Bron: CPB, Toekomst voor de Zorg, 2013; het CPB baseert zich op OESO-cijfers

17 Uitgaven verlagen in de care: geen free lunch Schrappen aanspraken Risico s voor kwaliteit en toegankelijkheid ouderenzorg Zie België, Duitsland,.. Overhevelen AWBZ naar verzekeraars/gemeenten Prikkel om uitgaven te beheersen Kwaliteit? Toegankelijkheid? Intramuraal blijft AWBZ schot afwenteling

18 Cure: geen paardenmiddel* nodig Bestaande remmen werken prima Huisarts als poortwachter Risicodragende zorgverzekeraars Kritische pakketbeheerder (CVZ) Terughoudende zorgcultuur Er gebeurt veel Preferentiebeleid, selectief contracteren, populatiebekostiging, proeftuinen, communities, samenwerking 1 e /2 e lijn, spiegelinformatie Stimuleer concurrentie tussen aanbieders Geen vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg Betere kwaliteitsinformatie Toestaan uitkeerbare winst * Eigen bijdragen, pakketverkleining, MBI

19 Economen weten verdraaid weinig van de zorg Tweede voorbeeld: veel onnodige zorg

20

21 Nederlandse dokters opereren niet zo snel

22 Onnodige zorg? Onze bevindingen suggereren dat de snelle toename van de levensverwachting in Nederland sinds 2002 ten minste gedeeltelijk het gevolg was van een toename van gezondheidszorg voor ouderen en werd gefaciliteerd door het loslaten van budgettaire beperkingen in de gezondheidszorg. Johan Mackenbach, Lany Slobbe, Caspar Looman, Agnes van der Heide, Johan Polder en Joop Garssen, Snelle toename van de levensverwachting in Nederland, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 2012;156:A4535.

23 Praktijkvariatie: onnodig volume? Praktijkvariatie knievervanging vanwege artrose op gemeenteniveau 2009 Bron: Plexus 2011

24 Praktijkvariatie ook in de 1 e lijn Medisch contact deze week

25 CZ: praktijkvariatie = overbehandeling Praktijkvariatie: De methodiek, CZ 27 februari 2013, versie

26 Neurochirurgen: praktijkvariatie overbehandeling Gezondheidseconomisch gezien is er zelfs een dusdanige winst in het eerste jaar dat het kosteneffectiever is om vroeg te opereren dan langer af te wachten en met vele begeleiding en pijnmedicatie met alsnog de 40% operatie na een langere tijd van arbeidsongeschiktheid. [..] Vanuit louter gezondheidseconomisch standpunt is vroeg opereren dus te prefereren, maar daar staan wij als beroepsgroep niet achter. We willen de keuze aan de goed geïnformeerde patiënt laten.

27 Bijna de helft onnodige stents? Klink: bijna helft stents onnodig Bijna de helft van alle stents die worden ingebracht, is niet echt nodig. Het gaat om 44 procent van alle gevallen. Dat zei demissionair minister Ab Klink van Volksgezondheid zaterdag in het radioprogramma Spijkers met koppen. Kosten overbodige stents Een stent is een metalen buisje dat veelal in bloedvaten wordt gestoken om die open te houden. De overbodige plaatsing van stents kost per jaar 140 miljoen euro, aldus Klink in Spijkers met koppen. (ANP/SKIPR 18 april 2010)

28

29 Dokter Levi heeft gelijk We weten niet hoe snel de zorguitgaven zullen stijgen We weten niet hoeveel doelmatigheidswinst valt te halen

30 Dokter Levi heeft gelijk Zorg is zeer kennisintensief Professionals zien wat beter kan op hun expertisegebied Geef professionals ruimte en rendement

31 Het potlood van Milton Friedman