Werken aan de Zorg Waardecreatie

Transcriptie

1 Werken aan de Zorg Waardecreatie 23 april 2012 In voor zorg! KPMG Plexus David Ikkersheim 1

2 Doelstelling Inzichtelijk maken beleidsresultaten Doelstellingen Werken aan de Zorg : Zichtbaar maken resultaten van systeemwijzigingen Hoe hebben de gewone zorgaanbieders (onder invloed van nieuwe prikkels) deze resultaten geboekt? En dan met deze kennis: Het publieke debat voeden Andere veldpartijen helpen met het hoe Inzicht geven voor verder beleid Doelstelling van vandaag Bespreken resultaten Waardecreatie 30 minuten Ruimte voor vragen en discussie 15 minuten 3

3 Eerder onderzoek naar waardecreatie David Cutler: Your Money or Your Life Berekende voor verschillende aandoeningen dat de Amerikaanse zorg meer waarde oplevert dan dat er aan kosten gemaakt wordt. Afweging tussen kosten van behandeling en winst in Quality Adjusted Life Years (QALY s). Aan iedere QALY hangt hij een prijskaartje van $ Marc Pomp: Een beter Nederland Berekende volgens de methode van Cutler dat de Nederlandse zorg waarde voor zijn geld lijkt te leveren. Bij per QALY levert iedere euro kosten aan de gezondheidszorg 1,30 aan baten (QALY s) op Michael Porter: Value based Competition Zorgaanbieders beconcurreren elkaar met proposities waarin de prijs-/kwaliteitverhouding duidelijk is én zijn deze proposities gebaseerd op de integrale behandeling ( full cycle of care ) Transparantie over de uitkomsten van zorg moet afgedwongen worden door de overheid die de standaarden zet. 4

4 Wat is waardecreatie? Er zijn verschillende niveaus van waardecreatie te onderscheiden: - Waardecreatie op maatschappelijk niveau - Waardecreatie op zorgfunctie niveau - Waardecreatie op individueel niveau (best practices) 5

5 In deze presentatie: Waardecreatie op zorgfunctieniveau Welke waarde creëert Nederland op zorgfunctieniveau en wat kunnen we leren om meer waarde te creëren? 6

6 Welke waarde creëert Nederland op zorgfunctie niveau en wat kunnen we leren om meer waarde te creëren? PCI (dotterbehandeling) Acute zorg IC kwantitatief CVA zorg Planbare complexe zorg Borstkanker kwantitatief Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Chronische zorg Intramurale ouderenzorg Ernstige psychiatrische aandoeningen kwalitatief 7

7 Drie domeinen van waardecreatie voor de patiënt Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Patiëntgerichte en efficiënte zorg Nabijheid en toegang tot zorg Fictieve zorgfunctie Bron: Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA,

8 Drie domeinen van waardecreatie relatief belang patiënt Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Patiëntgerichte en efficiënte zorg Nabijheid en toegang tot zorg Fictieve zorgfunctie Bron: Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA,

9 Drie domeinen van waardecreatie beleid en inrichting zorglandschap Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Patiëntgerichte en efficiënte zorg Nabijheid en toegang tot zorg Fictieve zorgfunctie Bron: Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA,

10 Drie domeinen van waardecreatie mismatch Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Gemiddeld Laag Relatief belang waardedomein voor de patiënt Beleid en inrichting zorglandschap Patiëntgerichte en efficiënte zorg Nabijheid en toegang tot zorg Fictieve zorgfunctie Bron: Crossing the Quality Chasm, I.O.M., USA,

11 Waardecreatie op zorgfunctieniveau: EPA PCI (dotterbehandeling) Acute zorg IC CVA zorg Planbare complexe zorg Borstkanker Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Intramurale ouderenzorg Chronische zorg Ernstige psychiatrische aandoeningen 12

12 EPA cliënten: Behoefte aan hoogwaardige zorg dicht bij huis Doelgroep: Cliënt met Ernstige Psychiatrische aandoeningen (EPA) Populatie is zeer divers in zorgbehoefte: 20% van de patiënten zijn opgenomen zijn of wonen in een beschermde omgeving. Bij anderen wisselen stabiele fasen zich af met perioden waarin de klachten heviger zijn. Waarde voor de cliënt: Hoge kwaliteit van de zorg, waardoor voorkomen opname. Zoveel mogelijk in eigen omgeving cliënt 13

13 De huidige organisatie van zorg is reactief en sterk gericht op de kliniek Bron: OECD,

14 EPA: discrepantie tussen waarde voor cliënt en inrichting landschap 15

15 Waardecreatie EPA door specialisatie en outreaching FACT: Concentratie van kennis in een overkoepelende organisatie Spreiding van zorg door outreachende teams die dichtbij de patiënt opereren Zorgt voor een optimale waarde voor de patiënt 16

16 Waardecreatie op zorgfunctieniveau: borstkanker PCI (dotterbehandeling) Acute zorg Niet-postoperatieve beademing CVA zorg Planbare complexe zorg Borstkanker Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Intramurale ouderenzorg Chronische zorg Ernstige psychiatrische aandoeningen 17

17 Waarde voor patiënt: hoge kans op overleving Kwaliteit en veiligheid van de zorg Hoge kans op overleven (huidige 5-jaarsoverleving 85%) Patiëntgerichte en efficiënte zorg Snelle diagnostiek en start behandeling Nabijheid en toegang zorg Bereid zo ver als nodig te reizen bij aantoonbaar betere kwaliteit van zorg (Ipsos Mori, 2007) Discrete Choice Experiment Borstkanker Reisbereidheid (km) marginal rates of substitution (MRS) afstand 1,00 MRS wachttijd (in weken) 47,65 MRS score CQ (per ster) 132,53 MRS score PI (per % voor PI) 23,10 MRS Advieszkh (per stap van advies: geen/kennissen/vrienden/huisarts) 128,10 Bron: NABON richtlijn 2008; Ipsos Mori, 2007; Plexus,

18 Borstkanker Relatieve waarde voor de patiënt Relatief belang waardedomein voor de patiënt Kwaliteit en veiligheid van zorg Hoog Middel Relatief belang waardedomein voor de patiënt Laag Patiëntgerichte en efficiënte zorg Nabijheid en toegang tot zorg 19

19 Euro Maatschappelijk waardepotentieel als optelsom van kwaliteit en reiskosten Optelsom andere functies Fictieve zorgfunctie Maatschappelijk optimum = 30 locaties Kwaliteitswinst Reiskosten Waardepotentieel Aantal zorglocaties Aannames: uitgangssituatie (= 100 zkh die alles doen) alles op 0 euro Reistijd: neemt pas later sterk toe QALY: plafondeffect vanaf 30 centra Doelmatigheid: optimum rond 30 centra i.v.m. schaalnadelen 20

20 Reiskosten nemen beperkt toe bij minder zorglocaties 21

21 Miljoenen euro's Borstkanker: reiskosten nemen sterk toe bij minder dan 20 locaties Aantal locaties Aannames: In totaal 68 bezoeken o.b.v. 2 personen. Hierin meegenomen: reiskosten o.b.v. taxitarief, gederfde inkomsten o.b.v. modaal inkomen 22

22 Hazard Ratio o.b.v. 5 jaars overleving Relatief Risico (sterfte) Kwaliteit: Relatie relatief risico op overlijden borstkanker en volume 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0,2 0,0 Roohan Allgood Skinner Gutierrez Gilligan Simunovic Herbert- Croteau Chen Extrapolatie Conservatief scenario Aantal operaties per jaar Bron: Roohan et al. 1998; Allgood et al. 2006; Skinner et al. 2003; Gutierrez et al. 2008; Gilligan et al. 2007; Simunovic et al. 2006; Hebert-Croteau et al. 2005; Chen et al Aanname: bij operaties per lokatie is de 5-jaarssterfte 10% 23

23 Miljoenen euro's Maatschappelijk optimum bij zorglocaties Reistijd Euro's door QALY extrapolatie Euro's door QALY conservatief scenario Maatschappelijke waarde Aantal locaties Sensitiviteitsanalyse: data zijn robuust bij verlagen van waarde / QALY of maximale overlevingswinst tot 1/5 van oorspronkelijke waarde 24

24 Borstkanker: discrepantie tussen waarde voor de patiënt en inrichting zorglandschap 25

25 Waardecreatie op zorgfunctieniveau: cure PCI (dotterbehandeling) Acute zorg IC CVA zorg Planbare complexe zorg Borstkanker Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Intramurale ouderenzorg Chronische zorg Ernstige psychiatrische aandoeningen 26

26 Waarde voor de patiënt: kans op overleving zonder complicaties 27

27 Miljoenen euro's Maatschappelijk optimum IC tot 50 zorglocaties, i.v.m. doelmatigheid lijkt 20 tot 30 locaties reëel Reistijd Aantal locaties Euro's door QALY (Needham) Euro's door QALY (Kahn 2006) Maatschappelijk potentieel Sensitiviteitsanalyse: Bij het verlagen van de waarde per QALY tot blijft het optimaal aantal locaties voor de extrapolatie nagenoeg gelijk, er is dan geen meer effect van concentratie in het conservatieve scenario. 28

28 IC: discrepantie tussen waarde voor de patiënt en inrichting zorglandschap 29

29 Conclusie waardecreatie op zorgfunctieniveau PCI Huidig zorglandschap (30) sluit redelijk aan bij optimale waarde. Optimum ligt bij 20 locaties. Acute zorg Planbare complexe zorg IC CVA zorg Borstkanker Waarde voor de patiënt zit in hoge kwaliteit, dit kan bereikt worden door concentratie van IC-zorg op locaties. Relatieve waardedomein kwaliteit weegt zwaar voor de patiënt. Voor een optimale waarde zijn centra vereist. Teveel nadruk op nabijheid. Voor betere kwaliteit is concentratie in centra gewenst. Planbare enkelvoudige zorg Knievervanging Patiëntgerichtheid is van belang, net als kwaliteit. Optimale waarde afhankelijk van studie. Chronische zorg Intramurale ouderenzorg Ernstige psychiatrische aandoeningen Nabijheid is van groot belang i.c.m. specifiek zorgconcept. Voor effectieve behandeling is zorg in de eigen omgeving vereist. Voor effectieve behandeling en expertise is schaal vereist 30

30 Richting de toekomst: meer waarde door focus op expertise Minimumnormen zoals vastgesteld door wetenschappelijke verenigingen Gemiddelde kwaliteit Optimale resultaten best practices en (volume-kwaliteit) literatuur Onverantwoorde zorg (taak voor IGZ) X-as: bijv. voor patiënt-zwaarte gecorrigeerde sterfte AMI, CVA, AAA. 31

31 Randvoorwaarden 1) Transparantie 2) Transparantie 3) Transparantie Niet alleen KOSTEN Niet alleen KWALITEIT Maar WAARDE: de kwaliteit / kosten verhouding van de zorg 32

32 Denken over waardecreatie verandert: Voorbeeld Acute CVA zorg Totale kosten op jaarbasis vs % thuiswonend na 90 dg Zorgaanbieder levert hogere toegevoegde waarde Zorgaanbieder levert lagere toegevoegde waarde 33

33 Richting de toekomst: meer waarde door focus op expertise Rol van de zorginstellingen Focus op zorgfuncties met bovengemiddelde kwaliteit Rol van de beroepsverenigingen Afspraken over minimumnormen: ook uitkomsten? Rol van de zorgverzekeraar Inkoopbeleid gericht op optimale kwaliteit en doelmatigheid Rol van de IGZ Afdwingen van minimumnormen Rol van de overheid Afdwingen c.q. faciliteren van de transparantie van kwaliteit Stimuleren exportfunctie 34