Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN"

Transcriptie

1 Betere zorg met minder kosten: kan dat? Jaarcongres Intrakoop, 17 juni 2014 André Rouvoet, voorzitter ZN

2

3 Zorguitgaven Bruto-BKZ uitgaven Per dag: Per uur: Per minuut: Per seconde: 2.300

4 Gemiddeld per volwassene in , Nominale premie Zvw Premies AWBZ Belastingen Inkomenafhankelijke bijdrage Zvw Eigen betalingen Zorgtoeslag Bron: VWS-begroting 2014

5 % van de totale collectieve uitgaven Verdringing van andere collectieve uitgaven 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Collectieve zorguitgaven Overige collectieve uitgaven

6 % GDP Ontwikkeling sociale zekerheid, collectieve zorg en onderwijs 25,0 Onderwijs 20,0 Collectieve zorg Sociale zekerheid 15,0 10,0 5,0 0,0

7 Lange termijnscenario s CPB groei van de zorguitgaven

8 Verdeling zorguitgaven in % 39% 28,1 mld 58% 42,6 mld Zvw AWBZ Wmo en overig Bron: VWS-begroting 2014

9 Nederland in internationaal perspectief

10 % GDP, 2010 Curatieve zorg , ,9 7,7 7,7 7,7 7,5 Vergelijkbare uitgaven aan curatieve zorg in de OECD (behalve VS)

11 % BBP, 2009 Langdurige zorg 4 3,5 3,8 3,7 3 2,5 2 2,5 1,9 1,8 1,5 1 0, ,8 0,6 0,6 0 Nederland heeft de duurste langdurige zorg in de wereld

12 Duurzame zorg voor toekomstige generaties Hervormingen in de zorg: 1. Invoering Zorgverzekeringswet 2006 (juiste prikkels) 2. Zorgakkoorden 2013 (minder meer) 3. Hervorming langdurige zorg 2015 (langer thuis)

13 De zorgverzekeraar Balanceren tussen belang premiebetaler en patiënt.

14 Missie zorgverzekeraars Kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke zorg voor alle verzekerden, gericht op het bevorderen van gezondheid en kwaliteit van leven. Uitgangspunten: - solidariteit - niet gericht op winst

15 De kern van het stelsel Verzekerde/Patiënt Zorgverzekering: goede zorg tegen lage premie Zorgverlening: zorg op maat voor individuele patiënt Zorgverzekeraar Zorgaanbieder Zorginkoop: zorgplicht verzekerde zorg

16 Zorgakkoorden: minder meer Regeerakkoord Lenteakkoord Zorgakkoord Najaarsakkoord Bestuurlijke akkoorden in de zorg

17 miljard 7 miljard minder meer Bij ongewijzigd beleid Na regeerakkoord Na bestuurlijke akkoorden

18 Inzet zorgverzekeraars zorginkoop: kostenbeheersing én kwaliteit meer transparantie kwaliteit doelmatige, zinnige en passende zorg herinrichting zorglandschap bekostiging: de goede prikkels

19 FICTIEF VOORBEELD Stedelijk gebied Acute zorgstroom X (X kan zijn traumazorg, spoedeisende neurologische zorg, spoedeisende cardiologische zorg, spoedeisende vaatchirurgische zorg, spoedeisende geboortezorg, overige spoedeisende zorg of intensive care)

20 201 FICTIEF VOORBEELD Stedelijk gebied Acute zorgstroom X (norm=100) Wat zijn de volumes van verrichting X?

21 201 FICTIEF VOORBEELD Stedelijk gebied Acute zorgstroom X (norm=100) Wat zijn de volumes van verrichting X? Een aantal haalt de volumenorm niet

22 320 FICTIEF VOORBEELD Stedelijk gebied Acute zorgstroom X (norm=100) Wat zijn de volumes van verrichting X? Een aantal haalt de volumenorm niet. Deze volumes worden weggehaald van de kaart, nieuwe volumes worden berekend 169

23 Praktijkvariatie Zichtbare stap in het transparant maken van de zorg Praktijkvariatierapporten Rughernia Carpaal tunnel-syndroom Cataract Heupvervanging Knievervanging Liesbreuk.

24 3 ± 17,5 miljard ± 5 miljard -20% BG, -40% HH ± 4 miljard Hervorming langdurige zorg ± 4,5 miljard -20% PV ± 4 miljard ± 1 miljard + overheveling jeugd-ggz van Zvw naar gemeente

25 Slot Stelsel: verschillende partijen met eigen rollen en verantwoordelijkheden Kennis van en begrip voor elkaars rollen is noodzakelijk structurele aandacht in zorgopleidingen! Rol zorgverzekeraar: belang verzekerden Gemeenschappelijk doel: goede, voor ieder toegankelijke en betaalbare zorg

26 André Rouvoet Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland

Opbouw. Zorgverzekeringswet 2006 Redenen voor hervorming. De kern van Zvw. Privaat zorgstelsel met veel publieke randvoorwaarden

Opbouw. Zorgverzekeringswet 2006 Redenen voor hervorming. De kern van Zvw. Privaat zorgstelsel met veel publieke randvoorwaarden Opbouw De visie van zorgverzekeraars Jaarcongres V&VN, 10 april 2015 Marianne Lensink Het stelsel en de rol van zorgverzekeraars Opgaven voor de toekomst: - minder meer zorguitgaven - transparantie over

Nadere informatie

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013

Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars. AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Zorg en betaalbaarheid - de rol van zorgverzekeraars AndrØ Rouvoet, Voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Zorgseminar AvØro Achmea, 3 september 2013 Rode draad De kosten van de zorg: een probleem? Rol

Nadere informatie

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014

Van goede zorg verzekerd. Zorgverzekering. Oegstgeest 27 september 2014 1 Van goede zorg verzekerd Zorgverzekering Oegstgeest 27 september 2014 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2013 Uitgangspunten zorgverzekeraars Zorgverzekeraars: Hanteren solidariteit en voor iedereen

Nadere informatie

Samen verzekerd van goede zorg. André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016

Samen verzekerd van goede zorg. André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016 Samen verzekerd van goede zorg André Rouvoet, voorzitter Zorgverzekeraars Nederland Congres Arts en Organisatie 10 juni 2016 Status van de Nederlandse gezo dheidszorg Bron: VWS Nederland in internationaal

Nadere informatie

Solidariteit, Toezicht en Hervorming van de zorg

Solidariteit, Toezicht en Hervorming van de zorg Solidariteit, Toezicht en Hervorming van de zorg Wim Groot Hoogleraar gezondheidseconomie Universiteit Maastricht Lid Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ) Health Services Research Focusing on Chronic

Nadere informatie

Zorguitgaven in perspectief

Zorguitgaven in perspectief Zorguitgaven in perspectief NVZ Jubileumcongres 1 december 2016 Jan Derk Brilman Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt Inhoud 1. Waarom groeien de uitgaven in de zorg? 2. Hoe wordt

Nadere informatie

Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst. Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg

Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst. Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg Kabinetsbeleid Gezondheidszorg in het licht van de toekomst Marcelis Boereboom Directeur-Generaal Langdurige Zorg Inhoud 1.Gevolgen van stijgende zorguitgaven 2.Oplossingen nu en in de toekomst Blik op

Nadere informatie

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel

Avondsymposium HANAV. Zorg voor Zorginkoop. 12 november Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel Avondsymposium HANAV Zorg voor Zorginkoop 12 november 2015 Dominique Vijverberg / Pieter van de Winckel 1 Inhoud 1. Introductie (Stichting) IZZ, perspectief 2. Zorg in geld 3. Zorginkoop Vraagstukken voor

Nadere informatie

De zorgverzekeringsmarkt

De zorgverzekeringsmarkt De zorgverzekeringsmarkt Masterclass NieuweZorg 7 april 2017 Wim Groot Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1 Onderwerpen

Nadere informatie

De ambitie van de zorgverzekeraars voor de Nederlandse zorg in 2025

De ambitie van de zorgverzekeraars voor de Nederlandse zorg in 2025 De ambitie van de zorgverzekeraars voor de Nederlandse zorg in 2025 Missie zorgverzekeraars Nederland Zorgverzekeraars Nederland heeft ten doel om de zorgverzekeraars te verenigen, hun gezamenlijke belangen

Nadere informatie

Management Samenvatting

Management Samenvatting Management Samenvatting Inleiding Zorgverzekeraars streven op het brede terrein van cure, care en preventie naar voortdurende verbetering van kwaliteit van zorg, gezondheid en kwaliteit van leven van hun

Nadere informatie

10 jaar Zvw: een evaluatie

10 jaar Zvw: een evaluatie 10 jaar Zvw: een evaluatie Masterclass NieuweZorg 3.0, 11 februari 2016 Wim Groot Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing

Nadere informatie

De Rijksbegroting voor dokters

De Rijksbegroting voor dokters Medisch Contact Live 11 december 2013 De Rijksbegroting voor dokters Marco Varkevisser Universitair hoofddocent Economie en Beleid van de Gezondheidszorg Erasmus Universiteit Rotterdam Contact: varkevisser@bmg.eur.nl

Nadere informatie

Perspectief van de zorgverzekeraar

Perspectief van de zorgverzekeraar Perspectief van de zorgverzekeraar Bart Benraad, programmamanager dure geneesmiddelen - Zorgverzekeraars Nederland UMCG/Healthwise voorjaarssymposium - Dure Medicijnen 31 mei 2017 Even voorstellen verkort

Nadere informatie

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg

Gezond Gedrag Is (G)een Keuze. Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Gezond Gedrag Is (G)een Keuze Conferentie duurzame inzetbaarheid in de zorg Workshop Het zorgstelsel Conferentie Gezond gedrag is (g)een keuze WGV Zorg en Welzijn, Menzis, Zilveren Kruis, Colijn & Partners

Nadere informatie

Zó werkt de zorgverzekering INKIJK EXEMPLAAR. Robin Fransman en Kees Kraaijeveld

Zó werkt de zorgverzekering INKIJK EXEMPLAAR. Robin Fransman en Kees Kraaijeveld ZO WERKT DE ZORG Zó werkt de zorgverzekering Robin Fransman en Kees Kraaijeveld De ArgumentenFabriek november 2018 Inhoud Robin Fransman Kees Kraaijeveld Silvie Zonderland Reijer Lomans Vormgeving Leonie

Nadere informatie

De apotheker: zorgverlener én ondernemer? André Rouvoet, voorzi;er Zorgverzekeraars Nederland Masterclass Care For Pharmacy 4 april 2016

De apotheker: zorgverlener én ondernemer? André Rouvoet, voorzi;er Zorgverzekeraars Nederland Masterclass Care For Pharmacy 4 april 2016 De apotheker: zorgverlener én ondernemer? André Rouvoet, voorzi;er Zorgverzekeraars Nederland Masterclass Care For Pharmacy 4 april 2016 Welkom in de Farmacie Status van de Nederlandse gezondheidszorg

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 maart 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 14 maart 2014 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP DEN HAAG T 070 340 79 11 F 070 340 78

Nadere informatie

Hoe houden we de zorg betaalbaar? Een macro-economisch perspectief.

Hoe houden we de zorg betaalbaar? Een macro-economisch perspectief. Hoe houden we de zorg betaalbaar? Een macro-economisch perspectief. Dames en heren, Tijdens de afgelopen verkiezingscampagne was de toekomst van onze gezondheidszorg één van de hoofdthema s in de debatten.

Nadere informatie

De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag

De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag De (on)betaalbaarheid van een verzorgde oude dag Ruben Wenselaar, vice-voorzitter RvB Menzis werkgeversvoorzitter Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) Landelijk congres Pensioenforum,

Nadere informatie

Ambitie 2025 De visie van zorgverzekeraars op de toekomst van de zorg en hun eigen rol daarbij

Ambitie 2025 De visie van zorgverzekeraars op de toekomst van de zorg en hun eigen rol daarbij Ambitie 2025 De visie van zorgverzekeraars op de toekomst van de zorg en hun eigen rol daarbij verbinden~vertrouwen~vernieuwen Inhoud 01 02 Voorwoord 2 Onze inzet 4 03 04 05 Trends en Uitdagingen 6 Ambities

Nadere informatie

Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg?

Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg vanuit de burgers? Hoe lopen de geldstromen in de curatieve zorg vanuit de werkgevers en uitkeringsinstanties?

Nadere informatie

Nieuwsbrief Zorg WENb WWb

Nieuwsbrief Zorg WENb WWb Nieuwsbrief Zorg WENb WWb Inhoud Pakketwijzigingen per 1-1-2015... 1 Hervorming langdurige zorg... 1 Wijzigingen artikel 13 Zorgverzekeringswet... 6 Uitspraak kort geding tegen CZ... 8 Pakketwijzigingen

Nadere informatie

Ziekenhuiszorg in de toekomst

Ziekenhuiszorg in de toekomst Ziekenhuiszorg in de toekomst veranderen of meanderen? René van Duuren 5 november 2013 Routeplanner 1. De veranderingsagenda 2. Interactie in beleidsontwikkelingen 3. Exogene factoren 4. Bekostigingsmodellen

Nadere informatie

April 26, 2016 Bernard van den Berg

April 26, 2016 Bernard van den Berg 15-Jul-16 1 Financiële organisatie van het Nederlandse zorgsysteem: Welke gezondheidseconomische principes liggen ten grondslag aan het Nederlandse zorgstelsel? April 26, 2016 Bernard van den Berg Email:

Nadere informatie

Transitie Langdurige Zorg

Transitie Langdurige Zorg Transitie Langdurige Zorg Manager Inkoop Verpleging, Verzorging, Thuiszorg Manager Inkoop Verpleging, Verzorging, Thuiszorg AWBZ in historisch perspectief 1968 Ontstaan van de AWBZ voor langdurige onverzekerbare

Nadere informatie

Marktwerking in de zorg Zorg of zegen?

Marktwerking in de zorg Zorg of zegen? Marktwerking in de zorg Zorg of zegen? Symposium Medische Afdeling Thijmgenootschap s- Hertogenbosch, 7 maart 2013 Lid Medische O ja O nee Medische Afdeling Symposia van de afgelopen jaren: Eed van Hippocrates.

Nadere informatie

ZORGINKOOP PRESENTATIE

ZORGINKOOP PRESENTATIE ZORGINKOOP PRESENTATIE voor Themadag CNV in Nijkerk Woensdag 25 mei 2016 door Sabrina Weij Zorginkoper / Relatiebeheerder Care Inhoud presentatie Uitleg werkzaamheden Zorgkantoor DSW Transities / overhevelingen

Nadere informatie

De gouden eieren van de gezondheidszorg. Marc Pomp, adviseur gezondheidseconomie

De gouden eieren van de gezondheidszorg. Marc Pomp, adviseur gezondheidseconomie De gouden eieren van de gezondheidszorg Marc Pomp, adviseur gezondheidseconomie GEEN WOORDEN MAAR DADEN Pharmapartners 14 11 2013 Hoe sexy is ICT in de zorg? Wat weten economen van de zorg? AMC-baas Marcel

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en

Nadere informatie

Vertrouwen in de toekomst van de zorg?

Vertrouwen in de toekomst van de zorg? Vertrouwen in de toekomst van de zorg? Erik Schut, Marco Varkevisser en Stéphanie van der Geest 1 Inleiding De zorgparagraaf van het regeerakkoord Vertrouwen in de toekomst begint met de stelling dat dit

Nadere informatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Prinsjesdag miljoenen nota

Praktische opdracht Maatschappijleer Prinsjesdag miljoenen nota Praktische opdracht Maatschappijleer Prinsjesdag miljoenen nota Praktische-opdracht door een scholier 1928 woorden 31 mei 2005 5 12 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Miljoenennota, zorg. Wat willen

Nadere informatie

Toekomstvisie zorgverzekeraars. 27 september 2017

Toekomstvisie zorgverzekeraars. 27 september 2017 Toekomstvisie zorgverzekeraars 27 september 2017 1.400 1.350 1.300 1.250 1.200 1.150 1.100 1.050 1.000 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 6.000 5.500 5.000 4.500

Nadere informatie

Kwaliteit en de zorgverzekeraar. Seminar Kwaliteit van Zorg. Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis

Kwaliteit en de zorgverzekeraar. Seminar Kwaliteit van Zorg. Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis Kwaliteit en de zorgverzekeraar Seminar Kwaliteit van Zorg Joris van Eijck, directeur Zorg Menzis 1 Missie zorgverzekeraars Zoals benoemd in de zorgverzekeringswet 2006 Kwalitatief goede, betaalbare en

Nadere informatie

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing

Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Zorg na de kredietcrisis, de verkiezingen en de vergrijzing Prof. dr Casper van Ewijk CPB & Universiteit van Amsterdam Seneca 7 september 2010 Agenda Financiele stand van zaken: update sinds Athene Welke

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen

Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen Ontwikkelingen in de Zorg voor Ouderen Belangenvereniging pensioengerechtigden Politie 21 november 2012 Joop Blom, voorzitter commissie Zorg en Welzijn en Wonen NVOG. Belangenvereniging Pensioengerechtigden

Nadere informatie

De zorgmiljarden in de Miljoenennota

De zorgmiljarden in de Miljoenennota De zorgmiljarden in de Miljoenennota HEAD CONGRES 2016 Houten, 9-10 Juni Richard Doornbosch Plv directeur Macro-Economische Vraagstukken en Arbeidsmarkt It is not a solution, if its not affordable Dr davis

Nadere informatie

Ins en Outs van de Risicoverevening. Dr. Richard van Kleef

Ins en Outs van de Risicoverevening. Dr. Richard van Kleef Ins en Outs van de Risicoverevening Dr. Richard van Kleef vankleef@bmg.eur.nl Risicoverevening Wat? Waarom? Hoe? Wat betekent het voor u? Wat is risicoverevening? Het risicovereveningssysteem is onderdeel

Nadere informatie

De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis

De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis De herziening van de langdurige zorg vraagt om een levensloop perspectief op de financiering van zorg thuis de huidige AV en collectieve zorgverzekering sluit daar niet op aan en daarom zijn er kansen

Nadere informatie

De leden van de VVD-fractie vragen naar mogelijkheden om de zorgkosten te beperken, zonder dat toegankelijkheid en kwaliteit in het geding komen.

De leden van de VVD-fractie vragen naar mogelijkheden om de zorgkosten te beperken, zonder dat toegankelijkheid en kwaliteit in het geding komen. 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en met het jaar 2021 NOTA NAAR AANLEIDING VAN HET VERSLAG Met

Nadere informatie

Integrale Zorgmonitor. Tijs van Gorp, Consultant, Vektis

Integrale Zorgmonitor. Tijs van Gorp, Consultant, Vektis Integrale Zorgmonitor Tijs van Gorp, Consultant, Vektis Aanleiding Feiten De mensen die zorg gebruiken uit de AWBZ (en Wmo) maken ook meer dan gemiddeld gebruik van zorg uit de zorgverzekeringwet Meer

Nadere informatie

De vergrijzing in Nederland. Presentatie Joop Blom - 25 november 2015 2

De vergrijzing in Nederland. Presentatie Joop Blom - 25 november 2015 2 De vergrijzing in Nederland Presentatie Joop Blom - 25 november 2015 2 Gemiddelde zorgkosten per volwassene 2015 2016 Nominale premie zorgverzekering 1158 1243 (verwachte stijging!) Inkomensafhankelijke

Nadere informatie

Toekomst voor de zorg in viervoud

Toekomst voor de zorg in viervoud Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose 2 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,0 14,1 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9 7,7 7,7 7,7 7,5 6,0 4,0 2,0

Nadere informatie

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Zó werkt de zorg in Nederland Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015 dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Inhoudsopgave Voorwoord VvAA 3 Voorwoord De Argumentenfabriek 7 Verantwoording 13 Lijst van

Nadere informatie

Werkloosheid 2004-2011. Ontwikkeling en. zorglasten sinds 2006. Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie

Werkloosheid 2004-2011. Ontwikkeling en. zorglasten sinds 2006. Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie Sociaal Economische Trends 2013 De Nederlandse economie Werkloosheid 2004-2011 Ontwikkeling en Stromen financiering en duren van de Werkloosheidsduren op basis van de Enquête zorglasten sinds 2006 beroepsbevolking

Nadere informatie

Zorguitgaven een zorg?

Zorguitgaven een zorg? Prof. C.N. Teulings Zorguitgaven in Nederland en VS % BBP 18 16 14 12 10 8 6 4 Ontwikkeling Zorguitgaven als % GDP (OECD-definities) VS (totaal) Nederland (totaal) VS (publiek) Nederland (publiek) 2 0

Nadere informatie

Verzekerd van vrije keuze.

Verzekerd van vrije keuze. Verzekerd van vrije keuze. Zorgdialoog: Kiezen en sturen op kwaliteit? 19 maart 2015 De krachten en machten in het zorgveld Rol van de zorgverzekeraar Ontwikkelingen (op het gebied van kwaliteit) Hoe verder

Nadere informatie

De totstandkoming van de Zorgverzekeringswet 2006. Geert Jan Hamilton 13 oktober 2011

De totstandkoming van de Zorgverzekeringswet 2006. Geert Jan Hamilton 13 oktober 2011 De totstandkoming van de Zorgverzekeringswet 2006 Geert Jan Hamilton 13 oktober 2011 Naoorlogs Nijmegen, jaren 50 Huisartsenpraktijk Berg- en Dalseweg 3 Ziekenfondspatiënten op spreekuur Particulieren

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord / V

INHOUDSOPGAVE. Voorwoord / V INHOUDSOPGAVE Voorwoord / V HOOFDSTUK 1 Het Nederlands zorgstelsel: De structuur van de sociale ziektekostenverzekeringen / 1 1.1 Overheidsverantwoordelijkheid / 1 1.1.1 Wet maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Visie op (HA)zorg. Samenhang in Diversiteit! Yvonne van Kemenade. Deelmarkten curatieve zorg 2005/6. Zorgvrager

Visie op (HA)zorg. Samenhang in Diversiteit! Yvonne van Kemenade. Deelmarkten curatieve zorg 2005/6. Zorgvrager Visie op (HA)zorg Samenhang in Diversiteit! Deelmarkten curatieve zorg 2005/6 Zorgvrager (ZVW)-1 (Wet Zorgtoeslag) zorgverleningsmarkt zorgverzekeringsmarkt Zorgaanbieder (WTZi)- 4 (WTG Expres)-3 (HOZ)

Nadere informatie

Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen

Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen Ontwikkelingen in Zorg, Welzijn en Wonen Voorzitter commissie Zorg, Welzijn en Wonen NVOG/KNVG Vereniging van DSM gepensioneerden s-hertogenbosch, 11 april 2017 Vergrijzing in Nederland Bevolkingsopbouw

Nadere informatie

Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap. Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012

Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap. Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012 Schaatsen op dun ijs in het nieuwe zorglandschap Nieuwe financieringsmogelijkheden voor zorgvastgoed - Rotterdam 12 december 2012 Agenda Perspectief zorgsector Het nieuwe zorglandschap Bancaire kredietverstrekking

Nadere informatie

d) Partijen elkaar zien als bondgenoot om de zorg aan kwetsbare mensen in de thuisomgeving zo goed mogelijk te organiseren.

d) Partijen elkaar zien als bondgenoot om de zorg aan kwetsbare mensen in de thuisomgeving zo goed mogelijk te organiseren. Bestuurlijk akkoord wijkverpleging 2018, Bouwen aan kwaliteit 28 juni 2017 Partijen: - ActiZ organisatie van zorgondernemers (ActiZ) - Branchebelang Thuiszorg Nederland (BTN) - Patiëntenfederatie Nederland

Nadere informatie

Zorgupdate Aan Tafel!

Zorgupdate Aan Tafel! Zorgupdate Aan Tafel! ONVZ Informatiebijeenkomsten Jean-Paul van Haarlem - oktober 2012 Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Mobiliteit 3 Ontwikkelingen in de zorgverzekeringsmarkt Premiestelling

Nadere informatie

Geert Oerlemans Huisarts Medisch Centrum Beek en Donk. 19e Grande Conférence Verona 2013

Geert Oerlemans Huisarts Medisch Centrum Beek en Donk. 19e Grande Conférence Verona 2013 Geert Oerlemans Huisarts Medisch Centrum Beek en Donk 19e Grande Conférence Verona 2013 Huisarts onder druk! kans of bedreiging? Omvang huisartsenzorg fors toegenomen Consulten met 7.3% per jaar gestegen

Nadere informatie

uitdagingen voor een gezonde zorg

uitdagingen voor een gezonde zorg uitdagingen voor een gezonde zorg Willem Vermeend & Roger van Boxtel Uitdagingen voor een gezonde zorg verkenningen op het gebied van kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de gezondheidszorg

Nadere informatie

Workshop: Kwaliteit en transparantie in de zorginkoop

Workshop: Kwaliteit en transparantie in de zorginkoop Workshop: Kwaliteit en transparantie in de zorginkoop GRZ jaarcongres, 27 januari 2017 Menzis Pascale Voermans, manager Zorginkoop MSZ Suzanne Oostvogels, productexpert MSZ 1 Wat gaan we doen vanmiddag?

Nadere informatie

Zorg in perspectief. Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis 26 september Albert van der Horst

Zorg in perspectief. Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis 26 september Albert van der Horst Zorg in perspectief Nieuwe Zorg Bijeenkomst Haga Ziekenhuis Albert van der Horst 10 8 6 4 2 0 Zorguitgaven stijgen sneller dan ons inkomen... share gdp 14% 13% 12% 11% 10% 9% 8% 7% 1972 1976 1980 1984

Nadere informatie

Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg.

Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg. Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid in de (ouderen) zorg. Joop Blom, voorzitter commissie Zorg en Welzijn en Wonen NVOG VOOR: Vereniging Gepensioneerden DuPont Nederland op 23 april 2015. Ontwikkelingen.

Nadere informatie

ZorgCijfers Monitor. De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger. Van goede zorg verzekerd JULI 2018

ZorgCijfers Monitor. De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger. Van goede zorg verzekerd JULI 2018 ZorgCijfers Monitor De uiteindelijke kosten van het zorgstelsel voor de individuele burger JULI 2018 Van goede zorg verzekerd Dit is een uitgave van Zorginstituut Nederland Postbus 320 1110 AH Diemen www.zorginstituutnederland.nl

Nadere informatie

Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie 1 juni 2018 Herberekening budgettaire effecten abonnementstarief in de Wmo Uitgevoerd op verzoek van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport CPB Notitie Aan: Ministerie van Volksgezondheid,

Nadere informatie

Stuurzame zorg: tussen solidariteit en keuzevrijheid. Casper van Ewijk CPB, UvA, Netspar

Stuurzame zorg: tussen solidariteit en keuzevrijheid. Casper van Ewijk CPB, UvA, Netspar Stuurzame zorg: tussen solidariteit en keuzevrijheid Casper van Ewijk CPB, UvA, Netspar Seneca, 5 september 2013 Drie stellingen Uitgaven nog steeds onbeheersbaar omdat we geen grenzen durven te stellen

Nadere informatie

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau

10 jaar Zvw. Operatie Cure geslaagd? Centraal Planbureau 10 jaar Zvw Operatie Cure geslaagd? 10 jaar Zvw: Resultaten in grote lijnen Werkt het zoals beoogd? Hoe nu verder? Ontwikkeling uitgaven in de curatieve zorg 9 Volumegroei curatieve zorg in % (rechteras)

Nadere informatie

Verzekerd van vrije keuze. Zorgdialoog: Kiezen en sturen op kwaliteit? 16 oktober 2014.

Verzekerd van vrije keuze. Zorgdialoog: Kiezen en sturen op kwaliteit? 16 oktober 2014. Verzekerd van vrije keuze. Zorgdialoog: Kiezen en sturen op kwaliteit? 16 oktober 2014. 1 De krachten en machten in het zorgveld Rol van de zorgverzekeraar Ontwikkelingen (op het gebied van kwaliteit)

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 929 Wijziging van de Zorgverzekeringswet in verband met het ongewijzigd laten van het verplicht eigen risico voor de zorgverzekering tot en

Nadere informatie

Populatiemanagement vanuit perspectief Achmea. Congres Wijkgericht werken: De Eerste Lijn Transformeert 2 november 2012

Populatiemanagement vanuit perspectief Achmea. Congres Wijkgericht werken: De Eerste Lijn Transformeert 2 november 2012 Populatiemanagement vanuit perspectief Achmea Congres Wijkgericht werken: De Eerste Lijn Transformeert 2 november 2012 1. Populatiemanagement is erg actueel Maandag 29 oktober: PvdA en VVD komen tot een

Nadere informatie

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen

Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015. Zó werkt de zorg in Nederland. inkijkexemplaar. dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Zó werkt de zorg in Nederland Kaartenboek Gezondheidszorg Editie 2015 dr Maaike de Vries en drs Jenny Kossen Inhoudsopgave Inleiding 3 Voorwoord 3 Medicijn tegen dat knagende gevoel en andere 5 redenen

Nadere informatie

Toekomst voor de zorg in viervoud

Toekomst voor de zorg in viervoud Toekomst voor de zorg in viervoud Casper van Ewijk CPB & UvA RVZ 7 februari Diagnose Outline zorgboek 9 maart 2012 Uitgaven curatieve zorg % BBP, 2010 16,0 % bbp, 2010 14,1 14,0 12,0 10,0 9,0 8,8 8,0 7,9

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 Nr. 8 BRIEF VAN

Nadere informatie

Marktwerking in de zorg. Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine

Marktwerking in de zorg. Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine Marktwerking in de zorg Prof Ruud ter Meulen Director Centre for Ethics in Medicine Inhoud Wat is marktwerking? Gezondheidszorg: een imperfecte markt Privatisering van de zorg Zorgen over de markt What

Nadere informatie

Algemene Rekenkamer BEZORGEN. Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Algemene Rekenkamer BEZORGEN. Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Algemene Rekenkamer BEZORGEN Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Lange Voorhout 8 Postbus 20015 2500 EA Den Haag T 070-342 43 44 Binnenhof 4 E vooriichting@rekenkamer.nl DEN HAAG w www.rekankamer.ni

Nadere informatie

Het sociale hart van zakelijk Nederland

Het sociale hart van zakelijk Nederland Het sociale hart van zakelijk Nederland Keuzes en impact van voorgenomen bezuinigingen in het reageerakkoord voor de langdurige ouderenzorg Amsterdam, 7 november 2012 Niets uit dit rapport mag worden verspreid,

Nadere informatie

Inkoop GGZ Menzis Dienke Hedemann, manager GGZ en Operationele Zorginkoop 9 juli 2014

Inkoop GGZ Menzis Dienke Hedemann, manager GGZ en Operationele Zorginkoop 9 juli 2014 Inkoop GGZ Menzis 2015 Dienke Hedemann, manager GGZ en Operationele Zorginkoop 9 juli 2014 Ambities Zorg betaalbaar houden voor klanten Kwaliteit Transparantie, toegankelijkheid & integriteit Een zorglandschap

Nadere informatie

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea

perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea perspectief zorgverzekeraar Jeroen Crasborn Senior adviseur zorgstrategie Rvb & Directie Zilverenkruis Achmea 1 2 3 Zorgkostenstijging is van alle jaren maar extra waakzaamheid geboden Ontwikkeling zorguitgaven

Nadere informatie

Leiden veranderingen in de VVT tot samenwerking

Leiden veranderingen in de VVT tot samenwerking Leiden veranderingen in de VVT tot samenwerking Dwingt de veranderingen in de sector Verpleging, Verzorging en Thuiszorg zorgaanbieders tot samenwerking? Frans van Rijn 21 maart 2013 1 Veranderingen in

Nadere informatie

Nederlandse Zorgautoriteit

Nederlandse Zorgautoriteit Nederlandse Zorgautoriteit De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport De heer dr. A. Klink Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG Newtonlaan 1-41 3584 BX Utrecht Postbus 3017 3502 GA Utrecht T 030 296 81

Nadere informatie

Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Ivar Pel, Gerard Til

Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Ivar Pel, Gerard Til 6 André Rouvoet voelt zich als ZN-voorzitter op zijn plek De zorgverzekeraars doen het zo slecht nog niet. Tekst: Martijn Plantinga Beeld: Ivar Pel, Gerard Til In 2006 kregen zorgverzekeraars een sleutelrol

Nadere informatie

Geschiedenis Zvw-AWBZ- Wmo-Jeugdwet

Geschiedenis Zvw-AWBZ- Wmo-Jeugdwet 1 Geschiedenis Zvw-AWBZ- Wmo-Jeugdwet Per 1 januari 2015 is de Wet langdurige zorg (Wlz) in werking getreden (Stb. 2014, 494). Deze is in de plaats gekomen van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ).

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 104 Langdurige zorg 29 538 Zorg en maatschappelijke ondersteuning Nr. 199 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de

Nadere informatie

Zorgverzekering een zorg?

Zorgverzekering een zorg? Prof. C.N. Teulings 2007 Zorguitgaven in Nederland en VS % BBP 18 16 14 12 10 8 6 4 2 Ontwikkeling Zorguitgaven als % GDP (OECD-definities) VS (totaal) Nederland (totaal) VS (publiek) Nederland (publiek)

Nadere informatie

Ik word verantwoordelijk geacht voor de AWBZ en daarom krijg ik veel van de kritiek op mijn bordje.

Ik word verantwoordelijk geacht voor de AWBZ en daarom krijg ik veel van de kritiek op mijn bordje. Directie Voorlichting en Communicatie Parnassusplein 5 Postbus 20350 2500 EJ Den Haag T 070 340 79 11 T 070 340 60 00 F 070 340 62 92 Hebt u 's avonds of in het weekend dringend een voorlichter nodig,

Nadere informatie

Gedragscode onafhankelijk zorgadvies

Gedragscode onafhankelijk zorgadvies 1 1. INLEIDING Aanleiding Het huidige zorgstelsel bestaat in 2016 exact 10 jaar. Sinds de invoering hiervan heeft het aantal zorgcollectiviteiten een vlucht genomen. De idee achter de collectiviteiten

Nadere informatie

Het nieuwe zorgstelsel en de arts BMO

Het nieuwe zorgstelsel en de arts BMO Het nieuwe zorgstelsel en de arts BMO Een verkennende rondgang door het nieuwe stelsel Jacques van der Most 1 Menu herverdeling van verantwoordelijkheden publieke en private sociale verzekering solidariteitskenmerken

Nadere informatie

Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Zorgkantoorregio Friesland. Leeuwarden, 4 juli 2011 Jacqueline Vissers, beleidsmedewerker AWBZ

Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Zorgkantoorregio Friesland. Leeuwarden, 4 juli 2011 Jacqueline Vissers, beleidsmedewerker AWBZ Regionale Bijeenkomsten Zorgkantoorregio s Zorgkantoorregio Friesland Leeuwarden, 4 juli 2011 Jacqueline Vissers, beleidsmedewerker AWBZ Wat kunt u verwachten? 1. Algemene informatie Zorgkantoor Friesland

Nadere informatie

Samenvatting. 1. Adviesaanvraag

Samenvatting. 1. Adviesaanvraag 5 Samenvatting 1. Adviesaanvraag De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is een sociale verzekering voor de langdurige zorg in Nederland. Kort gezegd regelt de AWBZ de organisatie en financiering

Nadere informatie

Hervormingen in de langdurige zorg: uitzicht op houdbare financiering

Hervormingen in de langdurige zorg: uitzicht op houdbare financiering Hervormingen in de langdurige zorg: uitzicht op houdbare financiering NETSPAR project Optimal saving and insurance for old age Kick-off bijeenkomst, 11 november 2016 Netspar project team Eddy van Doorslaer

Nadere informatie

Zorgsummit 2014 Inleiding plenaire discussie kwaliteit vs. betaalbaarheid

Zorgsummit 2014 Inleiding plenaire discussie kwaliteit vs. betaalbaarheid Zorgsummit 2014 Inleiding plenaire discussie kwaliteit vs. betaalbaarheid - maco-economisch kader - concrete aangrijpingspunten 1 Raming 2015 (Prinsjesdag 2014) - Ec. groei 1,25%, begrotingstekort 2,2%

Nadere informatie

Stand van zaken zorgverzekeringen en zorgvoorzieningen 2013

Stand van zaken zorgverzekeringen en zorgvoorzieningen 2013 De economische betekenis van mantelzorg De economische betekenis van mantelzorg is groot. De waarde is onschatbaar. Economie gaat over keuzes maken. Hoe maak je de keuze tussen mantelzorg en professionele

Nadere informatie

Financiering van de Zorg. Maarten Bakker Coöperatie VGZ Juni 2017

Financiering van de Zorg. Maarten Bakker Coöperatie VGZ Juni 2017 Financiering van de Zorg Maarten Bakker Coöperatie VGZ Juni 2017 Ir. M.G. Bakker MBA RC Manager Divisiecontrol Zorg (&Verevening); Coöperatie VGZ Feb. 2014 heden Manager Divisiecontrol Commercie; Coöperatie

Nadere informatie

Hervorming Langdurige Zorg - gevolgen voor de ggz

Hervorming Langdurige Zorg - gevolgen voor de ggz Hervorming Langdurige Zorg - gevolgen voor de ggz Per 1 januari 2015 worden grote veranderingen in de zorg van kracht. De Hervorming Langdurige Zorg is één van de ingrijpendste veranderingen in het zorgstelsel

Nadere informatie

Steeds meer zorg, een betaalbare oplossing? Prof. dr. Patrick Jeurissen

Steeds meer zorg, een betaalbare oplossing? Prof. dr. Patrick Jeurissen Steeds meer zorg, een betaalbare oplossing? Prof. dr. Patrick Jeurissen Groei zorguitgaven % BNP 12,00 10,00 8,00 6,00 Totale col. zorg AWBZ ZVW overig (o.a. WMO) 4,00 2,00 0,00 Kostenbewustzijn: de huisarts

Nadere informatie

De patiënt centraal van meldpunt naar mijlpaal

De patiënt centraal van meldpunt naar mijlpaal De patiënt centraal van meldpunt naar mijlpaal Ir. Titia Lekkerkerk oktober 2011 Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie Een koepel van patiëntenorganisaties 2 Wat doen we? Samen met lidorganisaties

Nadere informatie

Jaarcijfers Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Zorgverzekeraars en verzekerden in Augustus 2016

Jaarcijfers Zorgverzekeraars en zorgfinanciering. Zorgverzekeraars en verzekerden in Augustus 2016 Augustus 2016 Vektis geeft elk jaar de jaarcijfers over de zorgverzekeraars en de zorgfinanciering. In dit artikel vindt u de informatie over 2016. In het eerste deel staat de ontwikkeling van het aantal

Nadere informatie

De zorg (nu en) in de toekomst: weelde of armoe?

De zorg (nu en) in de toekomst: weelde of armoe? De zorg (nu en) in de toekomst: weelde of armoe? Hoe beïnvloeden de veranderingen in financiering van de zorg klinisch onderzoek CRA-dag 24 april 2014 Ulrich Oron, apotheker MBA Een maatschappelijke blik

Nadere informatie

ZORG 2019 en verder.

ZORG 2019 en verder. ZORG 2019 en verder. Vergrijzing in Nederland. 2 Zorgkosten per inwoner 2018. 3 Wat werd per volwassene per jaar in 2018 voor de zorg betaald? Nominale premie zorgverzekering 1320 - Zorgverzekeraar Inkomensafhankelijke

Nadere informatie

Het Nederlandse Zorgstelsel

Het Nederlandse Zorgstelsel Het Nederlandse Zorgstelsel Een heldere blik op de regels in de gezondheidszorg Corné Adriaansen 12 september 2012 Door de bomen het bos niet meer te zien? Zorgstelsel Nederland 2012 Financieringsstromen

Nadere informatie

IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG

IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG IMPACT VAN VOORGENOMEN HERVOR- MINGEN VAN LANGDURIGE ZORG VFP ZORG Drs. John Beier is zelfstandig trainer op het gebied van Zvw, Awbz, Wmo en pensioen Een van de snelst groeiende organisaties binnen de

Nadere informatie

Keuzes in de zorg De rol van de zorgverzekeraar. Theo Langejan Voorzitter Raad van Bestuur

Keuzes in de zorg De rol van de zorgverzekeraar. Theo Langejan Voorzitter Raad van Bestuur Keuzes in de zorg De rol van de zorgverzekeraar Theo Langejan Voorzitter Raad van Bestuur Inhoud presentatie 1. Aanleiding heroverweging 2. Rol verzekeraar bij zorginkoop 3. Alternatief model: zorgsparen

Nadere informatie

Geachte heer/mevrouw,

Geachte heer/mevrouw, Sociaal Economische Raad Werkgroep toekomst AWBZ Bezuidenhoutseweg 60 2594 AW DEN HAAG Plaats en datum: Utrecht, 3 april 2008 Kenmerk: B 5678 Z&W/MK/HS Onderwerp: Reactie op SER-conceptadvies over de Toekomst

Nadere informatie