MARK WIJMANS DENNIS IN T VELD MD ADVIES (0) (0) Bouwkundig advies verlener

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "MARK WIJMANS DENNIS IN T VELD MD ADVIES 08024219 +31 (0) 6 5182 3727. 08081719 +31 (0) 6 3041 0334 www.markwijmans.nl. Bouwkundig advies verlener"

Transcriptie

1 Bijlageboek groep: Plan van aanpak Drie Merenhof Projectstrategie om tot een advies te komen voor een herontwikkeling.

2 DENNIS IN T VELD (0) MARK WIJMANS (0) MD ADVIES Bouwkundig advies verlener ROELEVELD-SIKKES ARCHITECTS Alexanderstraat JL Den Haag Tel: Fax: Versie Printversie donderdag 12 juni

3 Excerpt Her ontwikkeling is een discipline die op gestagneerde projecten wordt toegepast om projecten weer een nieuw leven in te blazen. Hoe steekt een herontwikkeling in elkaar? Hoe wordt bepaald wat de nieuwe her ontwikkeling wordt? Welke middelen zijn er beschikbaar ten behoeve van de herontwikkeling en welke invloed hebben deze? Om dit uit te zoeken zullen wij partijen gaan interviewen die betrokken zijn bij een herontwikkeling. Wij zullen, na een beeld van het herontwikkelingsproces te hebben, met behulp van een casus onderzoek doen naar de financiële middelen en invloed die deze hebben. Welk project zullen wij gebruiken als casus? In 2007 is er een ontwerp gemaakt voor in totaal 54 luxe seniorenwoningen, verdeeld over 4 vrijstaande blokken, in het dorp Vijfhuizen. Dit ontwerp is gemaakt door Roeleveld-Sikkes Architects. Echter is dit plan in het archief beland ten gevolgen van de economische crisis. De aspirant kopers kregen niet voldoende financiering voor de nieuwe woning mede ten gevolge van de stagnatie van de huidige woning. Nu is het aan MD advies om met een nieuw plan voor dit ontwerp te komen. Wij zullen een PvE voor de doelgroep opstellen, op basis van de eisen en wensen zullen wij de uit het vooronderzoek naar voor gekomen middelen toetsen op de casus om te achterhalen welke invloed deze middelen hebben. Deze onderzoeken geven antwoord op de vraag welke middelen er beschikbaar zijn bij een herontwikkeling en welke invloed deze middelen hebben op de financiën en de bouwtechniek. 2

4 Inhoud Excerpt... 2 Inleiding Achtergrondinformatie Begeleiding Duur en startdatum Locatie Keuze onderwerp Onderwerp Relevantie Persoonlijke motivatie Probleemomschrijving Aanleiding en projectkader Probleemanalyse en probleemstelling Doelstelling Centrale vraag Begripsbepaling Deelvragen Onderzoeksdesign Onderzoeksmateriaal Onderzoeksstrategie Onderzoeksmodel Individuele plan van aanpak, Prijsbepaling door Mark Probleemomschrijving Aanleiding en projectkader Probleemanalyse en probleemstelling Doelstelling Centrale vraag Begripsbepaling Deelvragen Onderzoeksdesign Onderzoeksmateriaal Onderzoeksstrategie Onderzoeksmodel Onderzoeksresultaat Prijsbepaling

5 6. Individueel plan van aanpak, prijsinvloed door Dennis Probleemomschrijving Aanleiding en projectkader Probleemanalyse en probleemstelling Doelstelling Centrale vraag Begripsbepaling Deelvragen Onderzoeksdesign Onderzoeksmateriaal Onderzoeksstrategie Onderzoeksmodel Onderzoeksresultaat Financieel Onderzoeksresultaat Programma van Eisen Financieel Ontwerpen en Uitwerken Producten Competenties Competentie B Competentie B Competentie B Begrippenlijst Literatuur en overige bronnen Titels Referenties Websites Bijlagen I. Planning II. Flowchart III. Beoordelingsboom IV. POP en leerdoelen a. Mark b. Dennis

6 Inleiding Voor u ligt het plan van aanpak voor het afstudeerproject aan de Haagse Hogeschool van ons, Dennis in t Veld en Mark Wijmans. Dit document beschrijft de werkzaamheden die wij van plan zijn uit te gaan voeren tijdens ons afstudeerproject. Daarnaast beschrijft het de duur, startdatum, betrokkenen en werkmethoden voor dit project. Het beschrijft de methoden die wij gaan handhaven bij het uitvoeren van de onderzoeken om efficiënt antwoorden te geven op de hoofd- en deelvragen. Het beschrijft de bijbehorende producten en de weging van deze voor de uiteindelijke beoordeling. Daarnaast dient het plan van aanpak als hulpmiddel voor betrokkenen en onszelf om de kwaliteit van het te realiseren product aan de beschreven eisen te controleren. Dit plan van aanpak is bestemd voor degenen die betrokken zijn bij ons afstudeertraject. Voor deze personen is het een middel om de voortgang en beoogde doelen van het project te volgen en de beoordelen. Ook dient het als een contractstuk tussen de opleiding en de studenten als aanname en goedkeuring van de opdracht. Daarnaast is het een belangrijk middel voor ons, de afstudeerders zelf, om structuur te geven aan het afstudeertraject. Voor de afstudeerders vertelt het plan wat er moet gebeuren, op welk moment en wanneer dit af moet zijn om aan het volgende onderdeel te kunnen beginnen. Het document zal de lezer aanvankelijk informeren over het onderwerp dat is gekozen voor het afstuderen. Wat is het onderwerp, wat is de relevantie van het probleem en hoe voldoet het aan de eigenschappen van een afstudeeronderwerp zoals die zijn gedefinieerd in de landelijke Onderwijs- en Examenregeling. Vervolgens wordt het probleem van het onderwerp beschreven. Dit gedeelte beschrijft hoe deze probleemstelling tot stand is gekomen en formuleert het de hoofdvraag met de daarvan afgeleide deelvragen voor het onderzoek. Deze vragen vormen de onderwerpen voor de onderzoeken. Daarna beschrijft het onderdeel onderzoeksdesign de methode waarmee de onderzoeken worden uitgevoerd. Welk materiaal wordt onderzocht, met welke strategie en hoe ziet het bijbehorende onderzoeksmodel eruit. Het onderdeel onderzoeksresultaat beschrijft de verschillende producten die worden gerealiseerd met de onderzoeken en voor wie of wat ze zijn bestemd. Vervolgens worden de bouwkunde competenties toegelicht. Dit onderdeel vertelt welke drie competenties op niveau 3 worden aangetoond met dit project. Een begrippenlijst, literatuur- en bronnenlijst en bijlagen vormen het sluitstuk van dit plan van aanpak. In de bijlagen zijn een planning, beoordelingsboom, flowchart en persoonlijk ontwikkelingsplan opgenomen. Dit plan van aanpak is het algemene PvA van het gehele project. Omdat dit project in groepsverband wordt uitgevoerd, zijn er ook individuele PvA s opgesteld om de individuele onderzoeken te omschrijven. Het de van deze PvA s is hetzelfde als de hoofdplan van aanpak, en hier worden ook de persoonlijke ontwikkelingsplannen individueel toegelicht. 5

7 1. Achtergrondinformatie Dit hoofdstuk beschrijft alle relevantie informatie over het afstudeerproject m.b.t. locatie, duur, begeleiding en data Begeleiding Begeleiders Haagse Hogeschool (HHS) A. van Kampen Afstudeercoördinator bereikbaar: dagelijks ma t/m vrij M.L. van Kuijen Coördinator afstudeer voortraject bereikbaar: dagelijks ma t/m vrij Begeleider Roeleveld-Sikkes Architects (RSA) Gerwin Slappendel Projectmanager, directeur Bereikbaar: dagelijks ma t/m vrij 1.2. Duur en startdatum De invulling zal minimaal 20 werken duren, en zal maandag 10 februari starten. Voor een gedetailleerd planning, zie bijlage 1: Planning 1.3. Locatie Besprekingen en begeleidingssessies Haagse Hogeschool Johanna Westerdijkplein EN Den Haag Werklocatie Roeleveld-Sikkes Architects Alexanderstraat JL Den Haag 6

8 2. Keuze onderwerp Het onderwerp is waar het allemaal op draait bij een afstudeertraject. Naast een efficiënte werkmethode dient het onderwerp zorgvuldig gekozen te worden. Het dient te voldoen aan een aantal eisen, zowel op formeel gebied als persoonlijke affiniteit Onderwerp Roeleveld-Sikkes heeft in 2007 een ontwerp gemaakt voor een aantal nieuwbouw seniorenwoningen in het dorp Vijfhuizen in Noord-Holland. Dit ontwerp heeft echter geen doorgang gevonden door de economische crisis. De kopers konden hun huidige woningen niet verkopen, waardoor de woningen in het project onverkocht bleven. Wij willen dit ontwerp transformeren naar woningen die wel gunstig liggen in de markt waardoor het alsnog gebouwd kan worden. Hiervoor dient een onderzoek gedaan te worden op het gebied van projectontwikkeling, de betreffende markt en bouwtechniek Relevantie Het probleem is relevant in verband met de economische crisis. Dit is een actueel probleem. Omdat dit een ontwerp voor nieuwbouw betreft is het wenselijk om dit ontwerp alsnog te realiseren. Omdat dit ontwerp in de eerste instantie is opgestart, is er blijk van vraag naar deze woningen. Er is wellicht dan ook vraag naar andere woningen in deze omgeving. Daarnaast is het gunstig om de nieuwbouw van woningen op een manier te bevorderen. Dit probleem vertoont bouwkundige kenmerken op het gebied van projectontwikkeling en bouwtechniek. Het onderzoek moet aantonen of het mogelijk is om starterwoningen te bouwen. Daarnaast moet worden uitgezocht hoe het huidige ontwerp kan worden getransformeerd naar starterwoningen. Een nieuw ontwerp wordt daarom gerealiseerd. Ook is dit probleem relevant voor betrokken partijen bij het oorspronkelijke project. Roeleveld-Sikkes is reeds gecompenseerd voor haar werkzaamheden, maar heeft er baat bij als het project alsnog kan worden uitgevoerd. Het volgende schema laat zien welke partijen zijn betrokken in het oorspronkelijke project, en hoe de verantwoordelijkheden en de bijbehorende risico s zijn afgedragen. De partijen binnen het gekleurde vlak zijn gezamenlijk tot een ontwikkeld product gekomen voor de opdrachtgever, de 55+ woongroep. Dit product is aanbesteed en vervolgens niet gerealiseerd. Alle kosten die tot op dat moment zijn gemaakt zijn als verlies afgeboekt voor Ymere. 7

9 In de nieuwe situatie ziet die verband als volgt uit: De woongroep komt te vervallen, wij concentreren ons op starterwoningen. Ook de aannemer is niet meer betrokken bij het project. Een herontwikkeld plan dient opnieuw aanbesteed te worden. Van Ymere wordt verwacht dat zij nog interesse hebben in een herontwikkeling van het project, en dat zij tevens eigenaar zijn van de grond. Wij als MD Advies nemen de rol van Roeleveld-Sikkes over. Waar nodig is er overleg met de betrokken partijen. Het belang om dit project op deze manier door te starten is relevant voor Roeleveld-Sikkes door voornamelijk de volgende punten: - Werk (omzet) genereren voor de architect - Mislukt project toch laten slagen (oude ontwikkelingskosten gedeeltelijk goedmaken) - Voorzien in een huisvestingsvraagstuk 2.3. Persoonlijke motivatie Dit onderwerp is voor ons interessant omdat het zeer actueel is. De generale vraag lijkt erg op de huidige problemen in de woningmarkt wat betreft nieuwbouw. Met slimme oplossingen kunnen we naar onze mening deze problemen aanpakken. Het motiveert om verder te denken dan gebruikelijke concepten. Met dit project willen wij aspecten behandelen die in onze studieloopbaan relatief zijn ondervertegenwoordigd, of zwakke punten bleken te zijn. Dit zijn voornamelijk gebieden op financieel vlak, en het opstellen van een programma van eisen. Daarnaast willen wij onze kernvaardigheden uit de opleiding ook toepassen, het bouwtechnisch uitwerken. Dit is een belangrijk onderdeel van het project, en wij willen ons verder specialiseren in dit onderdeel. Het afstudeeronderwerp en de probleemstellingen zijn in overeenstemming met een aantal leerdoelen in onze persoonlijk ontwikkelingsplan. Voor meer informatie over persoonlijke ontwikkeling, zie het individuele plan van aanpak per student in dit overkoepelende plan van aanpak. In deze individuele PvA s worden ook de leerdoelen in de POP s per student toegelicht in de bijlagen. 8

10 3. Probleemomschrijving Dit hoofdstuk beschrijft de probleemstelling van het onderwerp. Aan de hand van beschrijving van de aanleiding, projectkaders, een probleemanalyse, doelstelling en hoofd- en deelvragen wordt de essentie en diepgang van de hoofdzakelijke probleemstelling van het project Aanleiding en projectkader De probleemstelling is geformuleerd naar aanleiding van de moeilijkheden met de verkoop van bepaalde woningen in de huidige financiële omstandigheden. De bedoelde bewoners van de geplande nieuwbouwwoningen krijgen onvoldoende financiering om de nieuwe woningen te bekostigen. Daarom zag het gehele project geen doorgang. Wij proberen dit probleem op te lossen door het project te her ontwikkelen naar een woontype die wel gunstig ligt in de huidige financiële omstandigheden. Het kader van het project beperkt zich tot de volgende onderdelen: Wat is een herontwikkeling Welke partijen zijn bij een her ontwikkeling betrokken, wat zijn de financiële belangen? Voor wij ons op de casus zullen richten gaan wij eerst een verkennend onderzoek doen naar her ontwikkeling. Hiervoor zullen wij interviews afnemen en literatuuronderzoek verrichten. Wij willen hiermee inzicht krijgen in de financiële kant van de ontwikkeling en hoe wij een plan kunnen aanpakken om het te her ontwikkelen naar een haalbaar plan. We zullen ook verkennen welke aanpassingen mogelijk zijn bij de herontwikkeling. Welke eisen zijn er gesteld Dit gebied richt zich op het bepalen van een doelgroep, woonfunctie en de eisen die aan de nieuwe woonfunctie worden gesteld. Binnen dit gebied wordt gekeken naar referenties en de kenmerken van het huidige ontwerp. Deze zullen op een aantal gebieden worden geanalyseerd, zijnde: verkeer, constructie, bouwfysica en ruimtes. Met dit onderzoek worden de eisen voor een gemiddelde duidelijk, waaruit een programma van eisen kan worden opgesteld. Eveneens zal een budget bepaald worden. Waar zit het geld in We zullen gaan onderzoeken op overall niveau waar in het huidige project het geld zit. Waar komt het vandaan en waar wordt het aan uitgegeven. We zullen het gebouw op elementen niveau onder de loep nemen om te onderzoeken of we slimmer kunnen bouwen. Hieruit volgt een variant die we verder zullen uitwerken. Waar kan geld worden bespaard In dit deelgebied zullen wij op basis van het PvE onderzoek doen op gedetailleerder niveau naar de kosten van de variant en hoe we deze verder kunnen beperken. Eveneens zullen de aanpassingen die benodigd zijn om het project naar het niveau bouwbesluit 2012 op te waarderen worden onderzocht. Om onze bevindingen te toetsen zullen we een directiebegroting maken. Conclusie/Aanbeveling Het project zal worden afgerond met een conclusie/aanbeveling aan Roeleveld-Sikkes Architecten. Deze zal een beeld geven van wat er mogelijk is met het project te Vijfhuizen. 9

11 3.2. Probleemanalyse en probleemstelling De opdrachtgever voor dit project is: Roeleveld-Sikkes Architects (RSA) Wij als MD Advies zijn de overeenkomst met RSA aangegaan om een advies te verlenen over het nieuwbouwproject Seniorenwoningen Vijfhuizen. Dit advies zal RSA mogelijk helpen bij het creëren van werk door een gestagneerd project een nieuw leven in te blazen. Met de volgende interventiecyclus wordt duidelijk hoe RSA betrokken is bij het project van MD Advies. 1. Probleemsignalering RSA heeft reeds het ontwerp voor nieuwbouw seniorenwoningen gerealiseerd. Vanwege een tekort aan financiering bij de potentiële kopers kan het project niet gerealiseerd worden. De woningen zijn door hun specifieke aard te duur voor de kopers. Alle ontwikkelingskosten tot nu toe zijn als verlies afgeboekt voor de projectontwikkelaar. 2. Diagnose Deze tekorten worden veroorzaakt door onvoldoende opbrengsten van de huidige woningen van de aspirant kopers. Hierdoor is er onvoldoende financiering voor het project en kan het niet worden gebouwd. 3. Ontwerp Een manier om dit probleem aan te pakken is om het ontwerp te herontwikkelen. Aanvankelijk moet een alternatieve doelgroep worden vastgesteld met bijbehorende eisen en budget. Vervolgens kan het ontwerp worden aangepast op financieel en bouwtechnisch niveau zodat het voldoet aan de eisen van de doelgroep. 4. Interventie Er is een feit geconstateerd dat de luxe seniorenwoningen niet te verkopen zijn in de huidige markt. Er wordt een onderzoek gedaan naar mogelijkheden om het plan te her ontwikkelen naar een nieuwe doelgroep. De hoofdvraag hierbij is, Op welke wijze kan het project te Vijfhuizen worden herontwikkeld naar een haalbaar plan. De eisen van de beoogde kopers zullen worden meegenomen bij de her ontwikkeling. Dit vertaalt zich in een programma van eisen. Op basis van het PvE zal op elementen niveau (VO) worden gekeken naar manieren om slimmer te bouwen. Hier zal een variant mee worden bepaald die vervolgens op een gedetailleerder niveau (DO+) zal worden uitgewerkt. Er wordt gekeken waarop kosten kunnen worden bespaard op de kwaliteit. Het ontwerp stamt uit 2007, daarom zal worden onderzocht of en hoe het project aan bouwbesluit 2012 voldoet (/kan voldoen). 5. Evaluatie Hiermee wordt een overzicht gemaakt van de mogelijkheden en stappen om het plan te her ontwikkelen naar een nieuwe doelgroep. Op basis van het stappenplan zal een advies worden geformuleerd naar de opdrachtgever over de mogelijke oplossingen om het project te vijfhuizen weer levensvatbaar te maken en hoe een her ontwerp aan te pakken. 10

12 3.3. Doelstelling MD Advies wil inzichtelijk maken wat de mogelijkheden zijn bij de her ontwikkeling van het project Vijfhuizen. Dit is niet alles, eveneens wil MD Advies de financiële en technische consequenties van de mogelijke alternatieven inzichtelijk maken Op basis van de alternatieven en consequenties hiervan zal advies worden uitgebracht van de mogelijkheden om het plan te Vijfhuizen te her ontwikkelen naar een haalbaar plan. Dit advies laat RSA zien hoe het ontwerp haalbaar wordt. Evenals waar in de toekomst op moet worden gelet bij een her ontwikkeling en welke variabelen er zijn om aan te passen Centrale vraag De centrale vraag omvat de inhoud van het gehele onderzoek. Het antwoord op deze vraag is ook het antwoord en de conclusie op het onderzoek. Op welke wijze kan het project te Vijfhuizen tot een haalbaar plan worden herontwikkeld? 3.5. Begripsbepaling Hier worden de begrippen die in de centrale vraag zijn gebruikt toegelicht. In ons onderzoek verstaan wij onder de onderstaande begrippen het volgende; Project te Vijfhuizen Dit is het ontwerp van 9 luxe senior (55+) woningen gemaakt door Roeleveld-Sikkes. Dit ontwerp is op VO niveau. Haalbaar plan. Een plan dat voldoet aan het gestelde budget (zal worden bepaald aan de hand van de doelgroep en het PvE onderzoek) en voldoet aan het bouwbesluit Deelvragen De volgende deelvragen zijn gezamenlijk onderdeel van de hoofdvraag: - Hoe kan een her ontwikkeling het beste worden aangepakt? - Welke doelgroep past het beste op de locatie in de huidige markt. - Wat zijn de eisen van de doelgroep op het gebied van woonvorm en geld? - Wat mag de nieuwe woning kosten? - Wat zijn de bouwkosten van de nieuwe woning? - Wat zijn de overige kosten van de nieuwe woning? - Welke variabelen zijn er en waar zit het geld? - Wat is de meest haalbare variant? - Welke bouwkosten besparende aanpassingen zijn er te maken aan de variant? - Voldoet het plan na de aanpassingen aan het bouwbesluit? - Welke maatregelen zijn nodig om het ontwerp aan het bouwbesluit te laten voldoen? - Wat zijn de bouwkosten van het project? 4. Onderzoeksdesign Dit hoofdstuk beschrijft hoe het onderzoek van het project wordt uitgevoerd en met wat voor middelen. Omdat dit project in groepsverband wordt uitgevoerd, is het onderzoek verdeeld in twee onderdelen die elk individueel wordt uitgevoerd. Uiteraard is er een constante samenwerking in de uitvoering van de onderzoeken om te voorkomen dat de onderzoeken uiteindelijk niet meer te combineren zijn. Hier wordt beschreven hoe wij dit gaan doen. 11

13 4.1. Onderzoeksmateriaal Voor het onderzoek wordt de literatuur geraadpleegd die staat aangegeven in hoofdstuk 9. Omdat deze lijst gedurende het project wordt bijgevuld, wordt hier vermeld wat de onderzoeksobjecten zijn waarop de literatuurstudie wordt afgestemd. Hieronder worden per onderdeel van het project de onderzoeksobjecten beschreven in de volgende format: [onderzoeksobject] [kennis of data en een beknopte beschrijving][bron en literatuur] Vooronderzoek en PvE Starter kennis opdoen over de gemiddelde woningbehoefte in Vijfhuizen. Interview bij gemeenten en architecten, referenties. Centraal bureau van de statistiek (CBS) data van leeftijden, inkomsten, gezinssamenstelling en migratie in de omgeving van Vijfhuizen. CBS Makelaardij omgeving Vijfhuizen kennis van het huidige woonaanbod en vraag in Vijfhuizen en omgeving. Makelaar, woningcorporatie. Referenties woningen doelgroep kennis over succesvol toegepaste technieken en strategieën voor de doelgroep. Referentie nieuwbouw woning doegroep. Ontwikkelaars kennis opdoen met interviews over veronderstelde strategieën die zij zouden toepassen in een vergelijkbare situatie. Interview met ontwikkelaars. Bouwkosten data en kennis over de kosten van materiaal, materieel, bouwplaats en overige kosten. Interviews, bouwkosten online, Literatuur HHS cursussen, literatuur bouwkosten. CBS data over de gemiddelde inkomsten in omgeving Vijfhuizen. CBS Woningprijzen kennis en data over de totstandkoming van de prijs van een woning, en de maximale prijs van een starterwoning. Interview, Literatuur HHS cursussen, literatuur bouwkosten. Stichtingskosten kennis en data over de totstandkoming van de stichtingskosten in dit en vergelijkbare projecten. Referenties, interviews met ontwikkelaars. Geldbesparing, elementen en kwaliteit, bouwbesluit, uitwerken Toepassing flexibiliteit kennis over de benodigde bouwkundige eigenschappen voor het flexibel maken van een starterwoning zodat deze geschikt kan worden gemaakt voor seniorenwoningen. Referenties, ontwerp seniorenwoningen, Jellema, SBR referentiedetails. Ruimten en oppervlakten Kennis over de soorten ruimtes en afmetingen die in het ontwerp dienen te worden verwerkt. Referenties, Jellema, Bouwbesluit. Wet- en regelgeving Controle of het ontwerp aan de huidig geldende wet- en regelgeving voldoet bouwbesluitonline.nl, praktijkboek bouwbesluit Tekenkwaliteit kennis over de minimale kwaliteit waaraan de tekeningen moeten voldoen op een bepaald niveau (DO+). NEN-norm 12

14 4.2. Onderzoeksstrategie De strategie bepaalt hoe het gehele project wordt uitgevoerd. De strategie is nog wel onderhevig aan mogelijke aanpassingen. De volgende strategie wordt toegepast voor de onderzoeken: Strategie, doelgroep, budget en eisen Bureauonderzoek en Survey (interview) onderzoek naar herontwikkelingsproces. Bureauonderzoek en Survey (interview) Meest geschikte doelgroep bepalen Bureauonderzoek en Survey (interview) budget bepalen Bureauonderzoek eisen doelgroep opstellen met STABU-systematiek. Financieel onderzoek bezuinigen op de kwaliteit onderzoeken Bureauonderzoek investeringen, grondprijs ed. (prijsopbouw) bepalen Bureauonderzoek invloed indeling (aantal woningen) op de kosten Bureauonderzoek onderzoeken hoe slimmer gebouwd kan worden (op elementen niveau) Bureauonderzoek bezuinigen op de kwaliteit onderzoeken Ontwerpen en uitwerken Casestudy Een herontwerp opstellen voor project Vijfhuizen Casestudy het ontwerp toetsen aan bouwbesluit 2012 en evt. opwaarderen. Casestudy Een directiebegroting opstellen Bureauonderzoek Stappenplan heronwikkeling opstellen 4.3. Onderzoeksmodel In de onderstaande illustratie is de voorgang van de werkzaamheden afgebeeld. Het is een schematische weergave van de werkzaamheden. Deze is ontleend aan de flowchart in bijlage 2: Flowchart. Hier is te zien op welke vlakken er individuele werkzaamheden zullen plaatsvinden. De flowchart is te vinden in de bijlage en laat tevens de relatie zien tussen verschillende onderdelen en werkzaamheden. 13

15 5. Individuele plan van aanpak, Prijsbepaling door Mark Het indivduele plan van aanpak beschrijft wat er wordt onderzocht bij de individuele onderzoeken. Het is hetzelfde als het algemene plan van aanpak, echter wordt hier de werkwijze individueel voor een specifiek onderzoek beschreven. Dit gedeelte is het plan van aanpak van Mark, het onderzoek naar de prijsbepaling. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe het onderzoek prijsbepaling wordt uitgevoerd. Dit dient om de beoordelaar te informeren over de individuele werkzaamheden die worden uitgevoerd, en wat voor producten als resultaat op deze individuele onderzoeken worden gerealiseerd Probleemomschrijving Dit hoofdstuk beschrijft de probleemstelling van het gedeelte; Prijsbepaling, van het financiële onderzoek. Aan de hand van beschrijving van de aanleiding, projectkaders, een probleemanalyse, doelstelling en hoofd- en deelvragen wordt de essentie en diepgang van de hoofdzakelijke probleemstelling van het project Aanleiding en projectkader De probleemstelling is geformuleerd naar aanleiding van de moeilijkheden met de verkoop van bepaalde woningen in de huidige financiële omstandigheden. De bedoelde bewoners van de geplande nieuwbouwwoningen krijgen onvoldoende financiering om de nieuwe woningen te bekostigen. Daarom zag het gehele project geen doorgang. Wij proberen dit probleem op te lossen door het project te her ontwikkelen naar een woningtype dat wel gunstig ligt in de huidige financiële omstandigheden. Het kader van het project beperkt zich tot de volgende onderdelen: Wat bepaalt de prijs van woning naast de bouwkosten De bouwkosten zijn direct van invloed op de prijs van een bouwwerk, als er 10 stenen worden gebruikt kost het bouwwerk in ieder geval de som van die 10 stenen. Echter is de verkoopprijs van een woning altijd hoger dan de totale bouwkosten. De extra kosten vormen de zogenaamde overige kosten. Met dit onderzoek worden deze kosten uitgeplozen. Op welke gebieden in deze prijsbepaling kan variatie optreden Als deze overige kosten (OK) inzichtelijk zijn kan gekeken worden naar de mogelijke variatie in deze kosten. In hoeverre kan een onderdeel van deze overige kosten, bijvoorbeeld de grondkosten, variëren en wat is van invloed hierop. 14

16 Probleemanalyse en probleemstelling Als we kijken naar de interventiecylcus zoals gebruikt in het hoofd-pva; 6. Probleemsignalering 7. Diagnose 8. Ontwerp 9. Interventie 10. Evaluatie Dit onderzoek bevindt zich in de fase diagnose. 2. Diagnose; Het probleem dient te worden geanalyseerd en vastgesteld. Het probleem is gesignaleerd en vertaald zich in de onduidelijkheid over de overige kosten van een project. Deze onduidelijkheden worden onderzocht om zodoende het probleem geheel inzichtelijke te krijgen om in het traject na dit onderzoek een oplossing te maken in het stadium ontwerp Doelstelling Het doel met dit onderzoek is om inzichtelijkheid te krijgen in de overige kosten van een (bouw)project. Daarnaast moet duidelijk worden waar in deze kosten variatie kan optreden en wat de gevolgen dan zijn voor de uiteindelijke prijs van een woning Centrale vraag De centrale vraag omvat de inhoud van het gehele onderzoek. Het antwoord op deze vraag is ook het antwoord en de conclusie op het onderzoek. Wat houden de overige kosten in van een project en wat voor invloed hebben variaties in de verschillende posten van deze kosten op de uiteindelijke prijs? Begripsbepaling Hier worden de begrippen die in de centrale vraag zijn gebruikt toegelicht. In dit onderzoek verstaan wij onder de onderstaande begrippen het volgende; Overige kosten Deze vormen samen met de bouwkosten de totale kosten van een bouwproject. Variaties Dit zijn veranderingen in cijfers van de onderdelen van de overige kosten, en andere aspecten die van invloed zijn op deze cijfers. Bijvoorbeeld omvang van een stuk bouwgrond, de eigenaar en de toestand van deze grond. Posten Overige kosten zijn uit verschillende onderdelen opgebouwd, deze worden aangegeven als posten en dienen te worden gedefinieerd in het onderzoek. Uiteindelijke prijs de totale bouwkosten en de prijs van een woning. 15

17 Deelvragen De volgende deelvragen zijn gezamenlijk onderdeel van de hoofdvraag: - Waaruit zijn de overige kosten opgebouwd bij een nieuwbouw woning project? - Wat zijn de overige kosten van een project? - Wat zijn de stichtingskosten? - Wat bepaalt de grondkosten? - Wat zijn de kosten voor overige betrokkenen? - Welke onderdelen zijn afhankelijk van elkaar, en hoe? - Bij welke van deze onderdelen kan variatie optreden, dat gevolgen heeft voor de totale kosten? 5.2. Onderzoeksdesign In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe dit deelonderzoek wordt uitgevoerd en met wat voor middelen. De individuele onderzoeken worden gelijktijdig uitgevoerd en er vindt een constante samenwerking plaats. Dit is nodig om de kennis bij elkaar up to date te houden. Deze kennis is later nodig voor de gezamenlijke werkzaamheden Onderzoeksmateriaal Voor het onderzoek wordt de literatuur geraadpleegd die staat aangegeven in hoofdstuk 9. Omdat deze lijst gedurende het project wordt bijgevuld, wordt hier vermeld wat de onderzoeksobjecten zijn waarop de literatuurstudie wordt afgestemd. Hieronder worden per onderdeel van het project de onderzoeksobjecten beschreven in de volgende format: [onderzoeksobject] [kennis of data en een beknopte beschrijving][bron en literatuur] Opbouw van overige kosten Overige kosten Bepalen hoe de overige kosten zijn opgebouwd. Referenties en nader te bepalen literatuur Relatie kostenposten bepalen wat de relatie is tussen de verschillende kostenposten van de overige kosten. Kennis op kantoor, nader te bepalen literatuur Onderzoeksstrategie De strategie bepaalt hoe het deelonderzoek wordt uitgevoerd. De strategie is nog wel onderhevig aan mogelijke aanpassingen. De volgende strategie wordt toegepast voor de onderzoeken: Financieel onderzoek bezuinigen op de kwaliteit en manieren om slimmer te bouwen onderzoeken. Bureauonderzoek inventaris van alle kosten behalve de bouwkosten. Bureauonderzoek onderzoeken welke factoren van invloed zijn op de overige kosten. Survey reflectie van de gevonden informatie en antwoorden op deelvragen bij een ontwikkelaar om deze te toetsen. Bureauonderzoek model opzetten van alle overige kosten en de samenhang van deze. 16

18 Onderzoeksmodel Het onderzoeksmodel laat het verloop van het onderzoek zien Inventarisatie overige kosten opbouw overige kosten Geld (prijsbepaling) opbouw stichtingskosten definitie grondkosten kosten betrokkenen interactie verschillend kosten variatie per kosten onderdeel opbouw kosten sheet 5.3. Onderzoeksresultaat Het deelonderzoek van het project wordt afgerond met een einddocument waarin de bevindingen/keuzes/aanbevelingen worden vastgelegd. Het einddocument kan als stappenplan/advies worden gebruikt Prijsbepaling Bij dit onderdeel worden de volgende producten gerealiseerd: Prijsbepaling (stichtingskosten) dit bevat de resultaten van het onderzoek naar de opbouw van de prijs en geeft een inzicht in waar het geld aan wordt besteedt en waar het vandaan komt. Hierbij wordt op basis van die resultaten gekeken wat de knoppen zijn en in welke mate hieraan te draaien is. Dit resultaat wordt waarschijnlijk in de vorm van een Excel sheet geleverd. 17

19 6. Individueel plan van aanpak, prijsinvloed door Dennis Het indivduele plan van aanpak beschrijft wat er wordt onderzocht bij de individuele onderzoeken. Het is hetzelfde als het algemene plan van aanpak, echter wordt hier de werkwijze individueel voor een specifiek onderzoek beschreven. Dit gedeelte is het plan van aanpak van Dennis, het onderzoek naar de prijsinvloed. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe het onderzoek prijsinvloed wordt uitgevoerd. Dit dient om de beoordelaar te informeren over de individuele werkzaamheden die worden uitgevoerd, en wat voor producten als resultaat op deze individuele onderzoeken worden gerealiseerd Probleemomschrijving Dit hoofdstuk beschrijft de probleemstelling van het prijsinvloed gedeelte van het financiële onderzoek. Aan de hand van beschrijving van de aanleiding, projectkaders, een probleemanalyse, doelstelling en hoofd- en deelvragen wordt de essentie en diepgang van de hoofdzakelijke probleemstelling van het project Aanleiding en projectkader De probleemstelling is geformuleerd naar aanleiding van de moeilijkheden met de verkoop van bepaalde woningen in de huidige financiële omstandigheden. De bedoelde bewoners van de geplande nieuwbouwwoningen krijgen onvoldoende financiering om de nieuwe woningen te bekostigen. Daarom zag het gehele project geen doorgang. Wij proberen dit probleem op te lossen door het project te her ontwikkelen naar een woontype die wel gunstig ligt in de huidige financiële omstandigheden. Het kader van het project beperkt zich tot de volgende onderdelen: Waar zit het geld in Ik zal gaan onderzoeken op overall niveau waar in het huidige project het geld zit, dit ga ik doen aan de hand van het opstellen van een financieel model wat gebaseerd zal zijn op kengetallen. Dit deelonderzoek zal dus specifiek gericht zijn op de vraag: waar wordt het geld aan uitgegeven. Ik ga het gebouw op elementen niveau onder de loep nemen om te onderzoeken of we slimmer kunnen bouwen. Hieruit volgt een variant die we verder zullen uitwerken. Waar kan geld worden bespaard In dit deelgebied zal ik, op basis van het PvE, onderzoek doen op gedetailleerder niveau naar de kosten van de variant en hoe we deze verder kunnen beperken. Dit zal gebeuren door onderzoek naar de kwaliteit van het gebouw en in hoeverre hierop te bezuinigen is. Er zal worden gecontroleerd of aan het, in het onderzoek van Mark Wijmans, vastgestelde budget wordt voldaan middels het opstellen van een directiebegroting. Deze directiebegroting is een gedetailleerde kosten bepalingsmethode. 18

20 Probleemanalyse en probleemstelling De opdrachtgever voor dit project is: Roeleveld-Sikkes Architects (RSA) Dit advies zal RSA kunnen gebruiken als deel van een stappenplan bij een herontwikkeling, het zal eveneens ene inzichtgeven in de kostenposten en mogelijkheden om binnen de posten te bezuinigen. Daarbij zal naar de gevolgen van deze bezuinigingen worden gekeken, zowel op financieel als bouwkundig niveau. 11. Ontwerp De doelgroep en het budget zullen worden bepaald in de fase voorafgaand aan het onderzoek naar prijsinvloed. In het prijsinvloed onderzoek zal worden onderzoek wat de mogelijkheden zijn en welke invloed deze mogelijkheden hebben op de kosten. 12. Interventie Aan de hand van het onderzoek naar o.a. de prijsinvloed kan een keuze worden gemaakt. Welke maatregelen kunnen worden genomen om aan het budget van de nieuwe doelgroep te kunnen voldoen. 13. Evaluatie Wat is het resultaat? Het resultaat is een opsomming van alternatieven, inclusief de prijsinvloed die deze alternatieven hebben. Deze zullen worden verwerkt in het stappenplan Doelstelling Ik wil in dit financieel onderzoek, de financiële en technische consequenties van de mogelijke alternatieven inzichtelijk maken. Op basis van de alternatieven en consequenties hiervan zal advies worden uitgebracht van de mogelijkheden om het plan te Vijfhuizen te herontwikkelen naar een haalbaar plan. Dit advies laat RSA zien waar in de toekomst op moet worden gelet bij een herontwikkeling en welke variabelen er zijn om aan te passen Centrale vraag De centrale vraag omvat de inhoud van het gehele onderzoek. Het antwoord op deze vraag is ook het antwoord en de conclusie op het onderzoek. Op welke wijze hebben de consequenties van de prijsinvloed, invloed op een herontwikkeling? Begripsbepaling Hier worden de begrippen die in de centrale vraag zijn gebruikt toegelicht. In ons onderzoek verstaan wij onder de onderstaande begrippen het volgende; Project te Vijfhuizen Dit is het ontwerp van 9 luxe senior (55+) woningen gemaakt door Roeleveld-Sikkes. Dit ontwerp is op VO niveau. Haalbaar plan. Een plan dat voldoet aan het gestelde budget (zal worden bepaald aan de hand van de doelgroep en het PvE onderzoek) en voldoet aan het bouwbesluit

21 Deelvragen De volgende deelvragen zijn gezamenlijk onderdeel van de hoofdvraag: - Wat zijn de bouwkosten van de nieuwe woning? - Welke variabelen zijn er en waar zit het geld? - Welke bouwkosten besparende aanpassingen zijn er te maken aan de variant? - Wat zijn de bouwkosten van het project? 6.2. Onderzoeksdesign Dit hoofdstuk beschrijft hoe het onderzoek van het project wordt uitgevoerd en met wat voor middelen. Omdat dit project in groepsverband wordt uitgevoerd, is het onderzoek verdeeld in twee onderdelen die elk individueel wordt uitgevoerd. Uiteraard is er een constante samenwerking in de uitvoering van de onderzoeken om te voorkomen dat de onderzoeken uiteindelijk niet meer te combineren zijn. Hier wordt beschreven hoe wij dit gaan doen Onderzoeksmateriaal Voor het onderzoek wordt de literatuur geraadpleegd die staat aangegeven in hoofdstuk 9. Omdat deze lijst gedurende het project wordt bijgevuld, wordt hier vermeld wat de onderzoeksobjecten zijn waarop de literatuurstudie wordt afgestemd. Hieronder worden per onderdeel van het project de onderzoeksobjecten beschreven in de volgende format: [onderzoeksobject] [kennis of data en een beknopte beschrijving][bron en literatuur] Geldbesparing, elementen en kwaliteit, bouwbesluit, uitwerken Kosten posten vaststellen bepalen welke kostenposten er zijn, dit om geen mogelijkheden over het hoofd te zien. Nl-Sfb, Stabu. Mogelijke alternatieven een aantal alternatieven op bouwmethodes, materialen en installaties. Productinformatie (fabrikanten), referenties, Jellema. Kosteninvloed bepalen De invloed van de alternatieven op de kosten van het project bepalen. Bouwcalc, Archidat bouwkosten-online Onderzoeksstrategie De strategie bepaalt hoe het deelonderzoek wordt uitgevoerd. De strategie is nog wel onderhevig aan mogelijke aanpassingen. De volgende strategie wordt toegepast voor de onderzoeken: Financieel onderzoek bezuinigen op de kwaliteit en manieren om slimmer te bouwen onderzoeken. Bureauonderzoek onderzoeken hoe slimmer gebouwd kan worden (op elementen niveau) Bureauonderzoek bezuinigen op de kwaliteit onderzoeken 20

22 Onderzoeksmodel In de onderstaande illustratie is de voorgang van de werkzaamheden afgebeeld. Het is een schematische weergave van de werkzaamheden. Deze is ontleend aan de flowchart in bijlage 2 van het groeps PvA: Flowchart. Hieronder is te zien hoe de individuele werkzaamheden van het deelonderzoek prijsinvloed zullen plaatsvinden. opbouw bouwkosten analyse verdeling kosten over posten slimmer bouwen (goedkoper) Geld consequenties slimmer bouwen Besparing op kwaliteit consequenties kwaliteit bouwkosten sheet aanpassingen 6.3. Onderzoeksresultaat Het deelonderzoek van het project wordt afgerond met een einddocument waarin de bevindingen/keuzes/aanbevelingen worden vastgelegd. Het einddocument kan als stappenplan/advies worden gebruikt Financieel Bij dit onderdeel worden de volgende producten gerealiseerd: Prijsinvloed (bouwkosten) geeft een overzicht van de mogelijkheden om kosten te besparen op kwaliteit, door slimmer te bouwen. Hierbij wordt ook de range van het effect van het alternatief belicht. Wat is het maximaal te behalen effect? Wat zijn tussen oplossingen? 21

23 7. Onderzoeksresultaat Per onderdeel van het project worden één of meerdere producten gerealiseerd. Zij dienen als begindocument voor de volgende fase, als advies en als middel waarop het advies kan worden gereflecteerd Programma van Eisen Bij dit onderdeel worden de volgende producten gerealiseerd: Strategie bepalen onderzoek naar de wijze waarop een herontwikkeling in het bedrijfsleven wordt aangepakt. Doelgroep bepalen Op basis van kennis van deskundigen zal een doelgroep worden bepaald die geschikt is. Budget doelgroep bepalen Op basis van referenties en interviews zal een budget worden opgesteld. Analyse wensen van doelgroep geeft inzicht in de wensen van de doelgroep en daarmee input voor het PvE. Programma van Eisen wordt opgesteld volgens de STABU-systematiek. Dit document is het uitgangspunt voor de individuele onderzoeken, en de ontwerp- en uitwerkfase Financieel Bij dit onderdeel worden de volgende producten gerealiseerd: Overzicht Geldstromen een overzicht van waar het geld in dit project in zit. Prijsinvloed (stichtingskosten) dit bevat de resultaten van het onderzoek naar de opbouw van de prijs en geeft een inzicht in waar het geld aan wordt besteedt en vandaan komt. Hierbij wordt op basis van die resultaten gekeken wat de knoppen zijn en in welke mate hieraan te draaien is. Prijsbepaling (bouwkosten) geeft een overzicht van de mogelijkheden om kosten te besparen op kwaliteit, door slimmer te bouwen 22

24 7.3. Ontwerpen en Uitwerken Bij dit onderdeel worden de volgende producten gerealiseerd: Opstellen Ontwerp hierbij zal op basis van de eisen uit het PvE en het budget, doormiddel van de onderzoeksresultaten uit het financieel onderzoek worden bepaald welke ingrepen worden gedaan aan het project te Vijfhuizen om zo tot een herontwerp te komen. Toetsingsdocumenten bouwbesluit Deze omvat berekeningen, tekeningen waarmee wordt aangetoond aan het bouwbesluit te voldoen. Directiebegroting Bevat een begroting op DO+ niveau met een prijs voor het herontwerp. Stappenplan herontwerp Is een stappen plan voor RSA om te kunnen hanteren bij een herontwerp. Aanbeveling/conclusie Geeft een advies over in de toekomst uit te voeren her ontwikkelingen en een conclusie en advies over de aanpak van het project te Vijfhuizen Producten Doelgroep en budget Financieel onderzoek Ontwerp en uitwerken rapportage Programma van Eisen wordt opgesteld volgens de STABU-systematiek. Dit document bevat de eisen en de wensen van de vastgestelde doelgroep op basis van referenties en survey. Daarnaast bevat het de vaststelling van het budget Overzicht prijsbepaling en prijsinvloeden Dit overzicht bestaat uit de rapportages van de twee individuele naar respectievelijk prijsbepaling, en prijsinvloeden Rekentool De rekentool kan door RSA gebruikt worden om te bepalen wat voor variatie in het ontwerp kan optreden en wat de gevolgen zijn voor de kosten. Ontwerp Het ontwerp toont de bevindingen aan die gevonden zijn in het financiële onderzoek. De mogelijkheden om de prijs te beïnvloeden kunnen zo worden aangetoond en onderbouwd. Directiebegroting De directiebegroting dient ter toetsing van de prijs van het gebouw, samen met de overige kosten zoals bepaald in het financiële onderzoek, aan het vastgestelde budget. Scriptie Beschrijft het onderzoeksproces en geeft a.d.h.v. de overige producten een advies voor de herontwikkeling. Dit rapport geeft het advies en het stappenplan weer t.b.v. RSA om de doelstelling van het onderzoek te bereiken 23

25 8. Competenties In dit hoofdstuk worden de bouwkundige competenties zoals de opleiding deze heeft vernoemd gereflecteerd op de werkzaamheden die worden verricht in dit project. In totaal worden drie competenties op niveau 3 verworven. Dit zijn competentie B1, B2 en B3. Per competentie worden de bijbehorende indicatoren gekoppeld aan verschillende werkzaamheden in het project Competentie B1 Stelt een programma van eisen op, op basis van de omschreven situatie van de opdrachtgever, en werkt het uit tot een projectplan. a Ontwikkelt een strategie voor het Strategie: referentieanalyse (woningen en PvE s), analyse van maken van het PvE en/of projectplan en het huidige ontwerp, analyse van de doelgroep (markt, ontwikkelt die. omgeving). Technisch gedeelte volgens STABU. b Stelt maatschappelijke, economische en technische randvoorwaarden en risico s van een project vast. c Bepaalt de alternatieven en varianten van modellen (maatschappelijk, ruimtelijk, financieel, technisch) op basis van globale gegevens voor een te ontwikkelen projectplan. d Brengt de wensen en belangen van betrokken partijen ten behoeve van het te ontwikkelen plan in kaart e Verwerft de noodzakelijke informatie en toetst deze. f Analyseert de informatie t.b.v. het projectplan en/of PvE en/of haalbaarheidsonderzoek g Implementeert informatie van andere disciplines in het PvE en/of projectplan e/of haalbaarheidsonderzoek h Wint advies in bij (externe) deskundigen, bijv. kostendeskundigen en juristen. i Maakt een projectplan / een PvE / een haalbaarheidsstudie Deze vloeien voort als de uitkomst van de ontwikkelingsstrategie van het PvE. Tijdens het ontwikkelen van het PvE worden varianten in overweging genomen, maar er wordt direct één woonvorm aangenomen met alle eigenschappen. Deze staan vermeld in het partijen- en belangenschema in het PvA. Volgt uit de analyses en interviews, deze wordt volgens de opgestelde strategie verworven. Deze wordt toegepast volgens de criteria uit de strategie Nodige informatie van disciplines zoals installaties and constructies wordt grotendeels onttrokken uit de huidige informatie van het huidige ontwerp. Er zullen gesprekken plaatsvinden met ontwikkelaars, architect en overige deskundigen. In deze competentie en onderdeel van het project wordt een PvE opgesteld. 24

26 8.2. Competentie B2 Analyseert het PvE en stelt alternatieven op, ontwikkelt vervolgens varianten en beoordeelt deze op basis van het PvE en maakt keuzes, en werkt tot slot deze keuzes uit in VO en DO. a Analyseert en beoordeelt een Ontwerpcriteria op gebied van vormgeving, ruimtelijk programma van eisen op bruikbaarheid indeling en budget zullen worden opgesteld a.d.h.v. het en volledigheid en vertaalt dit naar opgestelde PvE in het eerste gedeelte van het project. ontwerpcriteria b Formuleert additionele Deze worden opgesteld en zijn onderdeel van het PvE. randvoorwaarden en uitgangspunten naar aanleiding van het programma van eisen, en kan ermee werken c Kiest een passende selectiemethodiek aan de hand van beargumenteerde selectiecriteria d Vergelijkt en interpreteert ontwerpen van de disciplines, overlegt hierover en past de ontwerpen op elkaar aan. e Vertaalt en implementeert informatie van andere disciplines ten diensten van het uiteindelijke programma van eisen / VO / DO f Kan een ontwerpmethodiek toepassen om een ontwerp te maken g Ontwikkelt varianten en alternatieven middels de daarvoor geschikte documenten en methoden h Toetst of de varianten en alternatieven voldoen aan de gestelde prestatieindicatoren Dit gebeurt op basis van kosten en kwaliteit. Afhankelijk van de doelgroep en het budget zoals bepaald wordt in het PvE. We zullen kostenbesparingen op verschillende disciplines onderzoeken. Wij zullen deze tegen elkaar afwegen om tot een ontwerp te komen. Eventueel wordt kennis gewonnen over het toepassen van wijzigingen op het gebied van constructie en installaties bij (externe) deskundigen. We zullen door het opstellen en toetsen van alternatieven tot een ontwerp komen. Waar nodig wordt advies en kennis ingewonnen bij deskundigen (architect). We ontwikkelen meerdere alternatieven op basis van kostenbesparing en het PvE. Het ontwerp wordt getoetst aan het PvE en het bouwbesluit, en waar nodig aangepast. i Maakt een compleet VO / DO Het geselecteerde ontwerp wordt uitgewerkt naar DO+ volgens de checklist tekenwerk. 25

27 8.3. Competentie B3 Werkt het ontwerp uit tot een document dat getoetst kan worden door de toetsingsinstanties en dat kan dienen als contract a Beoordeelt specificaties van het aan Daar waar nodig worden aanpassingen gedaan. te besteden project, product of de dienst en kan ermee werken of deze aanpassen b Analyseert en formuleert risico s in de Risico analyses worden verwerkte in de begroting. bouw en neemt maatregelen c Formuleert en kan werken met de criteria voor verschillende vormen van contracten d Toetst of de te leveren documenten en tekeningen voldoen aan de gestelde prestatie-indicatoren, weten regelgeving en past indien nodig aan e Voert overleg met belanghebbenden / adviseurs / regelgevende instanties f Kan de bouwdelen en ruimten, maatvoeren inclusief toleranties, conform normen en kan deze controleren en corrigeren g Bepaalt de uitvoerbaarheid en de uitvoeringsmethodiek h Werkt samen met andere disciplines ten diensten van het project i Weegt de inzet van middelen af met als criterium tijd, geld en kwaliteit j Past kennis toe over contracten, aanbestedingsprocedures, tijd, geld en kwaliteit in relatie tot elkaar in een project. K Maakt documenten, zoals bestektekeningen, principedetails, detailberekeningen, bestek, beschrijvingen, formulieren, contractstukken. L Stemt documenten (tekeningen, berekeningen en beschrijvingen) van de verschillende disciplines op elkaar af. m Presenteert het resultaat, en geeft daar een toelichting op aan externen op een professionele manier We onderzoeken hoe het DO+ als contractvorm kan dienen, en passen deze aan naar de gestelde eisen. Tekeningen zullen voldoen aan de wet- en regelgeving die gelden voor een DO+ dat dient als contractstuk. Er zullen interviews plaatsvinden met verschillende deskundigen in de disciplines kosten, architectuur en ontwikkeling. Deze punten zullen in het tekenwerk behandeld worden en uitgewerkt conform de eisen volgens de checklist tekenwerk. De uitvoerbaarheid zal worden meegenomen bij opstellen van details. We werken samen met onze interne begeleider bij een architect die fungeert als onze opdrachtgever. Dit wordt behandeld bij het ontwikkelen van het ontwerp, zowel de alternatieven als het uiteindelijke ontwerp. De gerealiseerde producten zijn uiteindelijk geschikt voor een aanbesteding, inclusief directiebegroting. Het ontwerp wordt tot DO+ niveau uitgewerkt. Dit is bij de vorige competentie behandeld. Bij de eindpresentatie wordt het product gepresenteerd als een advies voor de opdrachtgever. 26

28 9. Begrippenlijst Project te Vijfhuizen Dit is het ontwerp van 9 luxe senior (55+) woningen gemaakt door Roeleveld-Sikkes architects. Dit ontwerp is op VO niveau. Haalbaar plan. Een plan dat voldoet aan het gestelde budget (zal worden bepaald aan de hand van de doelgroep en het PvE onderzoek) en voldoet aan het bouwbesluit Archidat Dit is een community die informatie en kennis deelt. De community is onder andere te bereiken via de website die gegevens beschikbaar stelt die benodigd zijn om bouwkosten te berekenen. (materiaalkosten) Nl-Sfb is een methodiek om elementen in te delen. Stabu is een besteksystematiek. 27

Herontwikkeling Vijfhuizen. Herontwikkeling van een seniorencomplex

Herontwikkeling Vijfhuizen. Herontwikkeling van een seniorencomplex Herontwikkeling Vijfhuizen Herontwikkeling van een seniorencomplex Herontwikkeling Vijfhuizen Introductie Keuze onderwerp Relevantie Partijen en Belangen Probleemomschrijving Aanleiding Probleem-, Vraag-,

Nadere informatie

Bijlageboek prijsbepaling: Individueel plan van aanpak Prijsbepaling. Individueel Plan van Aanpak Mark Wijmans, Onderzoek naar de prijsbepaling.

Bijlageboek prijsbepaling: Individueel plan van aanpak Prijsbepaling. Individueel Plan van Aanpak Mark Wijmans, Onderzoek naar de prijsbepaling. Bijlageboek prijsbepaling: Individueel plan van aanpak Prijsbepaling Individueel Plan van Aanpak Mark Wijmans, Onderzoek naar de prijsbepaling. DENNIS IN T VELD 08024219 +31 (0) 6 5182 3727 MARK WIJMANS

Nadere informatie

Drie Merenhof. Herontwikkeling van een seniorencomplex te vijfhuizen

Drie Merenhof. Herontwikkeling van een seniorencomplex te vijfhuizen Drie Merenhof Herontwikkeling van een seniorencomplex te vijfhuizen Drie Merenhof Introductie MD advies Roeleveld-Sikkes Toelichting van de opdracht Huidig ontwerp Wat is herontwikkeling Hoofdvraag Doelstelling

Nadere informatie

Plan van aanpak MARK WIJMANS. Stageminor Roeleveld-Sikkes Architects. Versie 4.2.3 08-03-2013

Plan van aanpak MARK WIJMANS. Stageminor Roeleveld-Sikkes Architects. Versie 4.2.3 08-03-2013 Plan van aanpak Stageminor Roeleveld-Sikkes Architects MARK WIJMANS Versie 4.2.3 08-03-2013 Printversie vrijdag 12 juli 2013 Inhoud Inleiding... 3 1. Achtergronden... 4 1.1. Invulling van de minor... 4

Nadere informatie

Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek.

Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. Competenties met indicatoren bachelor Civiele Techniek. In de BEROEPSCOMPETENTIES CIVIELE TECHNIEK 1 2, zijn de specifieke beroepscompetenties geformuleerd overeenkomstig de indeling van het beroepenveld.

Nadere informatie

Stappenplan. U (ver)bouwd uw huis niet zomaar. U wilt dat uw huis mooier wordt en beter bij u past. Daar heeft u ongetwijfeld al ideeën over.

Stappenplan. U (ver)bouwd uw huis niet zomaar. U wilt dat uw huis mooier wordt en beter bij u past. Daar heeft u ongetwijfeld al ideeën over. Introductie U (ver)bouwd uw huis niet zomaar. U wilt dat uw huis mooier wordt en beter bij u past. Daar heeft u ongetwijfeld al ideeën over. Het idee omzetten in werkelijkheid is voor velen een grote stap.

Nadere informatie

Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12

Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12 Beoordelingsformulier Proeve van Bekwaamheid 2 (Rol Ontwerper) 3.12 Naam student: Studentnummer: Naam beoordelende docent: Datum: Toets code Osiris: Algemene eisen (voor een voldoende beoordeling van het

Nadere informatie

Bijlageboek groep: Notulenboek

Bijlageboek groep: Notulenboek Bijlageboek groep: Notulenboek Alle besprekingen binnen het afstudeerproject Met alle betrokken deskundigen DENNIS IN T VELD 08024219 +31 (0) 6 5182 3727 MARK WIJMANS 08081719 +31 (0) 6 3041 0334 www.markwijmans.nl

Nadere informatie

Herijking van het gemeentefonds - sociaal domein Plan van aanpak voor het onderzoek naar een nieuwe verdeling

Herijking van het gemeentefonds - sociaal domein Plan van aanpak voor het onderzoek naar een nieuwe verdeling Herijking van het gemeentefonds - sociaal domein Plan van aanpak voor het onderzoek naar een nieuwe verdeling Plan van aanpak 2 Gemeenten hebben verschillende inkomstenbronnen waaruit ze hun taken financieren.

Nadere informatie

jadewerkwijze voor particuliere opdrachtgevers

jadewerkwijze voor particuliere opdrachtgevers jadewerkwijze voor particuliere opdrachtgevers ZELF (VER)BOUWEN? Zelf bouwen of verbouwen? JADE architecten biedt hiervoor reeds sinds 2010 een laagdrempelige service. Wij zijn gespecialiseerd in het ontwerpen

Nadere informatie

Checklist. Informatievoorziening. Grote Projecten

Checklist. Informatievoorziening. Grote Projecten Checklist Informatievoorziening Grote Projecten Najaar 2010 Rekenkamercommissie Berkelland, Bronckhorst, Lochem, Montferland 1. Inleiding De uitvoering van grote projecten in Nederland heeft nogal eens

Nadere informatie

HET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan?

HET PROJECTPLAN. a) Wat is een projectplan? HET PROJECTPLAN a) Wat is een projectplan? Vrijwel elk nieuw initiatief krijgt de vorm van een project. In het begin zijn het wellicht vooral uw visie, ideeën en enthousiasme die ervoor zorgen dat de start

Nadere informatie

Format Projectplan. Zo kan het ook! 20 juni 2013 1

Format Projectplan. Zo kan het ook! 20 juni 2013 1 Format Projectplan Onbeperkt Sportief biedt u een format voor het maken van een projectplan. Met zeven hoofdvragen krijgt u helder op papier wat uw project inhoudt. Het projectplan heeft als doel het stimuleren

Nadere informatie

UW DROOMWONING IN TIEN STAPPEN. Waar woonwensen werkelijkheid worden

UW DROOMWONING IN TIEN STAPPEN. Waar woonwensen werkelijkheid worden UW DROOMWONING IN TIEN STAPPEN Waar woonwensen werkelijkheid worden 1 2 DROOMPLEK GEVONDEN? OF ZOEKT U NOG? HOE WORDT UW DROOMWONING WERKELIJKHEID? Iedereen heeft dromen. Zeker als het om wonen gaat. Maar

Nadere informatie

'DE ZWAAN' vof. Inhoud. 01 Bouwmanagement. 02 Initiatieffase bij het kopen van een gebouw. 03 Initiatieffase bij bestaande bouw

'DE ZWAAN' vof. Inhoud. 01 Bouwmanagement. 02 Initiatieffase bij het kopen van een gebouw. 03 Initiatieffase bij bestaande bouw 0 T Inhoud 01 ouwmanagement 02 Initiatieffase bij het kopen van een gebouw. 03 Initiatieffase bij bestaande bouw 04 Initiatieffase bij nieuwbouw 05 Schetsfase bij verbouwing of nieuwbouw 06 Voorontwerp

Nadere informatie

Bij het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) is het van belang te onderkennen dat:

Bij het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) is het van belang te onderkennen dat: Plan van Aanpak A. Inleiding Bij het opstellen van een Plan van Aanpak (PvA) is het van belang te onderkennen dat: ieder project uniek van karakter is en daarmee ook het op te stellen PvA; het PvA behoort

Nadere informatie

Beoordelingsmodel scriptie De beoordelaars gaan niet over tot een eindbeoordeling indien een van de categorieën een onvoldoende is.

Beoordelingsmodel scriptie De beoordelaars gaan niet over tot een eindbeoordeling indien een van de categorieën een onvoldoende is. Beoordelingsmodel scriptie De beoordelaars gaan niet over tot een eindbeoordeling indien een van de categorieën een is. Plan van aanpak 1.aanleiding (10 punten) Er is geen duidelijk omschreven aanleiding

Nadere informatie

Stappenplan nieuwe Dorpsschool

Stappenplan nieuwe Dorpsschool Stappenplan nieuwe Dorpsschool 10 juni 2014 1 Inleiding Het college van burgemeester en wethouders heeft op 10 juni 2014 dit stappenplan vastgesteld waarin op hoofdlijnen is weergegeven op welke wijze

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Onderzoeksresultaten Drie Merenhof

Onderzoeksresultaten Drie Merenhof 0 Onderzoeksresultaten Drie Merenhof Resultaten ter aanvulling van de scriptie Toelichting op het advies uit de rekentool DENNIS IN T VELD 08024219 +31 (0) 6 5182 3727 MARK WIJMANS 08081719 +31 (0) 6 3041

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase 2014-2015 VT-DT ONDERZOEKSVERSLAG 1 Bijlage 5c Beoordelingsformulier onderzoeksverslag

Nadere informatie

Hogeschool van Amsterdam opleiding IAM/CMD. Beoordelingsformulier afstudeerproject Ondertekening. handtekening. Student Studentnr:

Hogeschool van Amsterdam opleiding IAM/CMD. Beoordelingsformulier afstudeerproject Ondertekening. handtekening. Student Studentnr: Beoordelingsformulier afstudeerproject 2011-12 Ondertekening naam handtekening Student Studentnr: Afstudeerdocent Tweede lezer Externe deskundige Organisatie: Datum Toelichting Het afstudeerproject bestaat

Nadere informatie

Indicatief Stappenplan

Indicatief Stappenplan Indicatief Stappenplan In het stappenplan zijn globaal de per fase te verrichten werkzaamheden en producten voor de totstandkoming van een (interieur)project beschreven. Hoewel elke opdracht anders is

Nadere informatie

Zelf bouwen stappenplan

Zelf bouwen stappenplan Zelf bouwen stappenplan Net als u, koesteren veel mensen de wens om ooit hun eigen droomhuis te bouwen. Komt uw ideale woning niet voor in het bestaande- of het nieuwbouwaanbod? Dan biedt zelf bouwen een

Nadere informatie

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A

Individueel verslag Timo de Reus klas 4A Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van

Nadere informatie

De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk

De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk De CBP: Competentie Beoordeling Praktijk Op de HBOV van de Hogeschool Leiden wordt sinds het studiejaar 2013-2014 gewerkt met CBP s, Competentie Beoordelingen in de Praktijk. Gedachte hierachter is, dat

Nadere informatie

Handleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)

Handleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Handleiding bij het opstellen van een Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) In de voorbereiding op het Pop gesprek stelt de medewerker een persoonlijk ontwikkelingsplan op. Hierbij maakt de medewerker gebruik

Nadere informatie

Van take off tot landing. BOUWSTAD Projectmanagement B.V.

Van take off tot landing. BOUWSTAD Projectmanagement B.V. Van take off tot landing Begeleiding van A tot Z bij nieuwbouw, renovatie en restauratie Wie op zoek is naar het gemak van een en hetzelfde aanspreekpunt voor begeleiding bij alle disciplines in zowel

Nadere informatie

Kostenbeheersing * M2011 1. F. A. van Duijn

Kostenbeheersing * M2011 1. F. A. van Duijn Kostenbeheersing M2011 1 Kostenbeheersing * F. A. van Duijn Samenvatting M2011 3 1. Inleiding M2011 3 2. Wat is kostenbeheersing? M2011 4 3. De opbouw van het budget M2011 4 4. De nauwkeurigheid van het

Nadere informatie

Het profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen:

Het profielwerkstuk. 2. Eisen en voorwaarden Het profielwerkstuk moet aan een aantal eisen en voorwaarden voldoen: -1- Het profielwerkstuk 1. Inleiding Hier staat hoe u te werk gaat bij het maken van het profielwerkstuk. Ook de eisen waaraan het moet voldoen zijn opgesomd. Verder geeft het u een voorbeeld van een plan

Nadere informatie

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D

PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D PROJECT PLAN VOOR DE IMPLEMENTATIE VAN EEN STANDAARD SITE VOOR DE VERENIGING O3D Auteur : P. van der Meer, Ritense B.V. Datum : 17 juli 2008 Versie : 1.3 2008 Ritense B.V. INHOUD 1 VERSIEBEHEER...1 2 PROJECT

Nadere informatie

Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten

Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten Het bouwen van een nieuwbouwwoning is een complex proces. Bloem en Lemstra Architecten heeft een stappenplan opgesteld om u inzicht te geven in het traject van

Nadere informatie

Afbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel

Afbeelding: TriamFloat Effectmetingsmodel Het meten van het effect van leren en ontwikkelen is een belangrijk thema bij onze klanten. Organisaties willen de toegevoegde waarde van leren weten en verwachten een professionele aanpak van de afdeling

Nadere informatie

Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs

Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs universitair onderwijscentrum groningen hoger onderwijs Beschrijving Basiskwalificatie onderwijs 2008-2009 september 2008 Basiskwalificatie onderwijs 2 Wat is de basiskwalificatie onderwijs (BKO)? De basiskwalificatie

Nadere informatie

Profiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie

Profiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie Opdracht: Profiel Product Verantwoording LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding Management & Organisatie Naam auteur(s) Vakgebied Bart Deelen M&O Student nr 10761799 Titel Onderwerp

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Communicatie

Onderzoeksopzet Communicatie Onderzoeksopzet Communicatie Rekenkamercommissie Heerenveen Februari 2009 Rekenkamercommissie Heerenveen: onderzoeksopzet communicatie 1 Inhoudsopgave A. Wat willen we bereiken 1. Aanleiding en achtergronden

Nadere informatie

Checklist uitwerking EVC-procedure ten behoeve van pilot EVC-HBO

Checklist uitwerking EVC-procedure ten behoeve van pilot EVC-HBO Checklist uitwerking EVC-procedure ten behoeve van pilot EVC-HBO Deze notitie geeft een checklist voor hogescholen die gebruikt kán worden bij het opzetten van een EVC-procedure in het kader van het pilot-project

Nadere informatie

Het Sectorwerkstuk. Naam leerling

Het Sectorwerkstuk. Naam leerling Het Sectorwerkstuk Nakijkboekje: Naam leerling Naam docent Titel werkstuk Het werkstuk wordt nagekeken met behulp Van de formulieren in dit boekje door de begeleider en eventueel (afspreken!) een andere

Nadere informatie

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren

Competenties Luuk van Paridon. Analyseren Competenties Luuk van Paridon Overzicht waar ik nu sta: Afbeelding 1: Spinnenweb competenties De groene lijn geeft aan welke competenties ik tot nu toe behaald heb (zie Afbeelding 1). De competenties die

Nadere informatie

3. Een norm voor valide examenproducten norm voor valide examenproducten cesuur exameninstrumentarium

3. Een norm voor valide examenproducten norm voor valide examenproducten cesuur exameninstrumentarium Dit document is een onderdeel uit het advies Drie routes naar een valide examenproduct van mei 2016. De uitwerking van het advies vindt plaats vanaf augustus 2016 door de hiervoor aangestelde kwartiermaker

Nadere informatie

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Raadsvergadering, 22 april 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 228 Agendapunt: 6 Datum: 9 april 2008 Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Onderdeel raadsprogramma:

Nadere informatie

Bewijs Reflectie Formulier

Bewijs Reflectie Formulier Bewijs Reflectie Formulier Naam: Student nummer: 2034865 Marina Hoogeveen Docent: Blokonderdeel: Competentie raakvlakken: Activiteit: Bestandsnaam Bewijzen: Lara de Hoogd Creative School Creatief denken

Nadere informatie

Stappen deelcijfer weging 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 totaalcijfer 10,0 Spelregels:

Stappen deelcijfer weging 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 10,0 totaalcijfer 10,0 Spelregels: Stappen deelcijfer weging 1 Onderzoeksvragen 10,0 6% 0,6 2 Hypothese 10,0 4% 0,4 3 Materiaal en methode 10,0 10% 1,0 4 Uitvoeren van het onderzoek en inleiding 10,0 30% 3,0 5 Verslaglegging 10,0 20% 2,0

Nadere informatie

Intern toetsingskader CGS voor een landelijk opleidingsplan 1

Intern toetsingskader CGS voor een landelijk opleidingsplan 1 Intern toetsingskader CGS voor een landelijk opleidingsplan 1 Ingevuld voor LOP: De wetenschappelijke verenigingen in de zorg stellen voor de eigen geneeskundige vervolgopleiding een landelijk opleidingsplan

Nadere informatie

HAALBAARHEIDSSTUDIE Nieuwbouw basisschool St. Jan te Leenderstrijp. Opdrachtgever Gemeente Heeze-Leende Jan Deckersstraat 2 5590 GA HEEZE

HAALBAARHEIDSSTUDIE Nieuwbouw basisschool St. Jan te Leenderstrijp. Opdrachtgever Gemeente Heeze-Leende Jan Deckersstraat 2 5590 GA HEEZE HAALBAARHEIDSSTUDIE Nieuwbouw basisschool St. Jan te Leenderstrijp Opdrachtgever Gemeente Heeze-Leende Jan Deckersstraat 2 5590 GA HEEZE Huisvestingsconsultancy Laride, Hart voor huisvesting Bastion 58

Nadere informatie

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP

Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP RADBOUD UNIVERSITEIT NIJMEGEN Beveiligingsaspecten van webapplicatie ontwikkeling met PHP Versie 1.0 Wouter van Kuipers 7 7 2008 1 Inhoud 1 Inhoud... 2 2 Inleiding... 2 3 Probleemgebied... 3 3.1 Doelstelling...

Nadere informatie

Samenwerken met MMX architecten

Samenwerken met MMX architecten Samenwerken met MMX architecten 1: waarom eigenlijk een architect inschakelen? De architect zorgt voor een juiste vertaling van regelgeving en voorschriften zoals bouwbesluit, burgerlijk wetboek, plaatselijke

Nadere informatie

Korte informatie HVK examenkandidaten

Korte informatie HVK examenkandidaten Korte informatie HVK examenkandidaten Geachte kandidaat, Hartelijk dank voor uw aanmelding bij de DNV GL HVK portal. U bent geregistreerd. U kunt beginnen met het aanleveren van de gevraagde documenten.

Nadere informatie

Plan van Aanpak. Auteur: Roel Konieczny Docent: Stijn Hoppenbrouwers Plaats, datum: Nijmegen, 7 mei 2004 Versie: 1.0

Plan van Aanpak. Auteur: Roel Konieczny Docent: Stijn Hoppenbrouwers Plaats, datum: Nijmegen, 7 mei 2004 Versie: 1.0 Plan van Aanpak Auteur: Roel Konieczny Docent: Stijn Hoppenbrouwers Plaats, datum: Nijmegen, 7 mei 2004 Versie: 1.0 Plan van Aanpak Roel Konieczny Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 2 PROBLEEMGEBIED EN DOELSTELLING...

Nadere informatie

Proeve van bekwaamheid (leerbedrijf) Examenproject (gesimuleerde beroepsomgeving)

Proeve van bekwaamheid (leerbedrijf) Examenproject (gesimuleerde beroepsomgeving) Opleidingsgebied Commercieel dossier en kerntaak Medewerker marketing en communicatie 2009 2010/2010 2011 en crebocode 90532 Toetsnaam en toetscode* Zet marketing en/of communicatieactiviteiten op en voert

Nadere informatie

Beoordeling: Parkinson

Beoordeling: Parkinson Projectgroep 1 Debby Aloserij 500618648 Hogeschool van Amsterdam Leon Borst 500643824 Januari 2014 Hellen Brakkee 500653051 HB- erpleegkunde Carolien Büdgen 500617279 Docent: Josanne Kers Joyce Stuijt

Nadere informatie

Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten

Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten Stappenplan Bloem en Lemstra Architecten Bouwen en verbouwen zijn complexe processen. Een kleine verbouwing vraagt een andere aanpak dan een grote nieuwbouw. Bloem en Lemstra architecten heeft een stappenplan

Nadere informatie

Bijlage 3. Beoordelingscriteria onderzoeksplan

Bijlage 3. Beoordelingscriteria onderzoeksplan Bijlage. Beoordelingscriteria onderzoeksplan Naam student: Dominique van Maas Naam afstudeerbegeleider: Ceciel Zandee Naam tweede beoordelaar: Winifred Paulis Datum: 19-01-014 Voorlopige titel onderzoek

Nadere informatie

Welkom. Praktische Workshop BIM (10.00 uur 14.30 uur) Introductie - Marktontwikkelingen BIM-ID Praktijkvoorbeelden - Afsluiting

Welkom. Praktische Workshop BIM (10.00 uur 14.30 uur) Introductie - Marktontwikkelingen BIM-ID Praktijkvoorbeelden - Afsluiting Welkom Praktische Workshop BIM (10.00 uur 14.30 uur) Praktische Workshop BIM Radboud Baayen Jan Warnshuis Jaco Kamphorst Stefan van der Meulen Edgar van den Broek Jeroen van den Burg Hans Hendriks Programma

Nadere informatie

Selectie van Meer met Minder -proefprojecten

Selectie van Meer met Minder -proefprojecten Selectie van Meer met Minder -proefprojecten Versie 10 maart 2008 Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 2 Wat is een Meer met Minder-proefproject? 4 2.1 MmM-uitgangspunten 4 2.2 MmM-aanpak 5 2.2.1 Verleiden 5 2.2.2

Nadere informatie

Waalwijk Werkt. aan 20 koopwoningen voor starters in Waspik

Waalwijk Werkt. aan 20 koopwoningen voor starters in Waspik Waalwijk Werkt. aan 20 koopwoningen voor starters in Waspik In de huidige maatschappij is het voor starters op de woningmarkt niet gemakkelijk om een huis te kopen. Laat staan een eigen huis bouwen. De

Nadere informatie

CREATIEF DESKUNDIG BETROUWBAAR

CREATIEF DESKUNDIG BETROUWBAAR WONEN IS MEER DAN EEN DAK BOVEN JE HOOFD! CREATIEF DESKUNDIG BETROUWBAAR Het bedrijf een korte introductie Verrassend creatief met hands-on mentaliteit Actief op het gebied van het ontwikkelen, realiseren,

Nadere informatie

Bijeenkomst afstudeerbegeleiders. 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie

Bijeenkomst afstudeerbegeleiders. 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie Bijeenkomst afstudeerbegeleiders 13 januari 2009 Bespreking opzet scriptie Doel deel II bijeenkomst vandaag Afstudeerbegeleiders zijn geinformeerd over inhoud Medmec jaar vier (scriptievaardigheden) Afstudeerbegeleiders

Nadere informatie

MEMO. Erfpacht als stimuleringsmaatregel van de woningmarkt

MEMO. Erfpacht als stimuleringsmaatregel van de woningmarkt MEMO Datum: 11 december 2012 Betreft: Opgesteld door: Erfpacht als stimuleringsmaatregel van de woningmarkt M. van den Brule-van Zijl Hierna volgt de samenvatting van de uitkomsten van de bijeenkomst van

Nadere informatie

Format beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk: de afstudeeropdracht Toelichting over het gebruik van het formulier:

Format beoordelingsformulier FEM voor geschreven afstudeerwerk: de afstudeeropdracht Toelichting over het gebruik van het formulier: Bijlage bij Andriessen, D. en Van der Marel, I. (2015) Beoordelingsmodel voor eindwerkstukken voor een Faculteit Economie & Manage-ment in het hbo. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs, Jaargang 33, Nr. 2,

Nadere informatie

Paper beschrijft het probleem (de wens) en motiveert de keuze hiervoor, zij het enigszins schetsmatig.

Paper beschrijft het probleem (de wens) en motiveert de keuze hiervoor, zij het enigszins schetsmatig. Paper 1 Ontwerpplan Criterium Onvoldoende Voldoende Ruim voldoende Excellent Probleembeschrijving Paper maakt niet duidelijk welk probleem (welke wens) centraal staat en om welke reden. Paper beschrijft

Nadere informatie

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas

Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas provincie :: Utrecht Plan van aanpak Rondweg-Oost N233 Maatregelen treden 3 Um 5 Ladder van Verdaas In samenwerking tussen Veenendaal: 23 oktober 2017 Versie: 0.1 Opgesteld door: Maurice Kassing Gemeente

Nadere informatie

BIJLAGE 1: BEOORDELINGSFORMULIER PLAN VAN AANPAK

BIJLAGE 1: BEOORDELINGSFORMULIER PLAN VAN AANPAK BIJLAGE 1: BEOORDELINGSFORMULIER PLAN VAN AANPAK Naam student:,,niki Luiks, Naam begeleider: Datum eindbeoordeling: voldoende (cijfer 7) Handtekening:.. Cesuur: Het plan van aanpak dient met een voldoende

Nadere informatie

Exameneisen opleiding Online marketeer B

Exameneisen opleiding Online marketeer B Exameneisen opleiding Online marketeer B Datum: 23-05-2017 1 Inhoud van dit document Dit document bevat de exameneisen voor het SRM-examen Online marketeer B. Deze eisen zijn van toepassing op het SRM-examen

Nadere informatie

ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993. 3 jaar 2 Architectenbureaus in Noordwijk 1994-1997

ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993. 3 jaar 2 Architectenbureaus in Noordwijk 1994-1997 ERVARING 3 jaar Ingenieursbureau Evers & Partners 1990-1993 1 e tekenaar, projectleider: Cursus(sen) AutoCAD, diverse m.b.t. intern management, middenkader. Divers bouwkundig werk in de utiliteit. Enige

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

Bijlage 2 - DNR 2005 STB Rgd Taakverdelingsoverzicht ('kruisjeslijst') WTB TR A/B. FASE DEFINITIEF ONTWERP X Definitief ontwerp

Bijlage 2 - DNR 2005 STB Rgd Taakverdelingsoverzicht ('kruisjeslijst') WTB TR A/B. FASE DEFINITIEF ONTWERP X Definitief ontwerp Bijlage 2 - DNR 2005 STB Rgd Taakverdelingsoverzicht ('kruisjeslijst') aanmaakdatum: 26-10-2016 Project: huisvesting De Nationale Ombudsman Proj.nr: 00.12027 Fase Voorontwerp X Voorontwerp Architectuur/bouwkunde

Nadere informatie

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten

PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten PWS - Fase 1 - Plan van aanpak Behaald 0 van de 25 punten Beoordeling Te behalen Behaald 1. Past het onderwerp/ontwerp bij het vak/de vakken? 1 Herkenbaarheid van het vak of de vakken. Past het onderwerp

Nadere informatie

Datum: 5 november 2013 Portefeuillehouder: De Graaf

Datum: 5 november 2013 Portefeuillehouder: De Graaf Raadsvoorstel Raadsnummer: 2013-068 Registratiekenmerk: Onderwerp: raadsvoorstel haalbaarheidsstudie realisatie nieuw zwembad Korte inhoud: U heeft besloten om de haalbaarheid te onderzoeken voor de realisatie

Nadere informatie

HOEBERT HULSHOF & ROEST

HOEBERT HULSHOF & ROEST Inleiding Artikel 1 Deze standaard voor aan assurance verwante opdrachten heeft ten doel grondslagen en werkzaamheden vast te stellen en aanwijzingen te geven omtrent de vaktechnische verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Formulier Erkenningsaanvraag

Formulier Erkenningsaanvraag Formulier Erkenningsaanvraag Een erkenningsaanvraag voor de cursus Preventieassistent kan ingediend worden door het bijgaande Formulier naar waarheid in te vullen en gevraagde documentatie bij te voegen.

Nadere informatie

STARTPAKKET RURAAL ERFGOED

STARTPAKKET RURAAL ERFGOED STARTPAKKET RURAAL ERFGOED CHECKLIST Startpakket Ruraal Erfgoed komt tot stand onder auspiciën van Innovatieplatform Duurzame Meierij met een financiële bijdrage van Belvedere, EU (Leader+) en IDM. Projectontwikkeling:

Nadere informatie

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte

Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie. Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Faculteit der Geesteswetenschappen Cluster Filosofie Bachelor scriptiereglement voor de opleiding: Wijsbegeerte Vastgesteld door de Examencommissie CoH, clustercommissie Filosofie op 1-2-2019 Scriptiereglement

Nadere informatie

BIM toepassing van A tot Z. Nieuwbouw Dimence Almelo

BIM toepassing van A tot Z. Nieuwbouw Dimence Almelo BIM toepassing van A tot Z Nieuwbouw Dimence Almelo Programma Welkom Animatie Rol van de opdrachtgever Het Dimence-team 4x een thema Pauze 4x èen thema Borrel Animatie Rol van de opdrachtgever René Siebring

Nadere informatie

Editorial Media Design Guido Hildebrand - 1582968 Talisa van Dreven - 1582766 Alexander Ringnalda - 1547759. 24 september 2013 Versie 1

Editorial Media Design Guido Hildebrand - 1582968 Talisa van Dreven - 1582766 Alexander Ringnalda - 1547759. 24 september 2013 Versie 1 Editorial Media Design Guido Hildebrand - 1582968 Talisa van Dreven - 1582766 Alexander Ringnalda - 1547759 24 september 2013 Versie 1 Aanleiding en probleemomschrijving: Het project wordt uitgevoerd omdat

Nadere informatie

Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008

Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008 Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controleen overige standaarden Vastgesteld 18 december 2008 1 Besluit tot wijziging van de Nadere voorschriften controle- en overige standaarden Vastgesteld

Nadere informatie

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012

Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk. april 2012 Handleiding bij het maken van een profielwerkstuk april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. De tijdlijn 3. De verschillende fasen 4. Onderwerp zoeken 5. Informatie zoeken 6. Nog 10 tips 7. De beoordeling

Nadere informatie

Proeve van bekwaamheid (leerbedrijf) Examenproject (gesimuleerde beroepsomgeving)

Proeve van bekwaamheid (leerbedrijf) Examenproject (gesimuleerde beroepsomgeving) Opleidingsgebied Commercieel dossier en kerntaak Medewerker marketing en communicatie 2009 2010/2010 2011 Uitstroom en crebocode 90531 Toetsnaam en toetscode* Zet marketing en/of communicatieactiviteiten

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER

BEOORDELINGSFORMULIER Faculteit Geesteswetenschappen Versie maart 2015 BEOORDELINGSFORMULIER MASTER SCRIPTIES Eerste en tweede beoordelaar vullen het beoordelingsformulier onafhankelijk van elkaar in. Het eindcijfer wordt in

Nadere informatie

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj

Olde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol. Datum: dd-mm-jj BUSINESS CASE: Versie Naam opdrachtgever Naam opsteller Datum: dd-mm-jj Voor akkoord: Datum: LET OP: De bedragen in deze business case zijn schattingen op grond van de nu beschikbare kennis en feiten.

Nadere informatie

Inmeting en Opname. Voorlopig Ontwerp& Definitief Ontwerp. (Bouw)vergunning aanvraag. 2D, 3D en BIM tekenwerk. Maatvoering.

Inmeting en Opname. Voorlopig Ontwerp& Definitief Ontwerp. (Bouw)vergunning aanvraag. 2D, 3D en BIM tekenwerk. Maatvoering. Inmeting en Opname Voorlopig Ontwerp& Definitief Ontwerp (Bouw)vergunning aanvraag 2D, 3D en BIM tekenwerk Maatvoering Projectmanagement Wie zijn wij? Van Zaal Bouwtechniek is een onafhankelijk projectmanagementbureau

Nadere informatie

Kwaliteitscriteria voor GKC innovatieprojecten

Kwaliteitscriteria voor GKC innovatieprojecten Groene Kennis Coöperatie Kwaliteitscriteria voor GKC innovatieprojecten Waar is dit instrument voor bedoeld? Binnen de GKC, o.a. via KIGO, worden veel projecten uitgevoerd. We hebben gemerkt dat (te) veel

Nadere informatie

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011

A.P.A. Martens 2011513 Waalwijk 2011 [AFSTUDEREN BIJ BEDRIJF] Afstudeerrapportage Avans Communicatie Multimedia Design A.P.A. Martens Waalwijk 2011 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Inleiding 4 Beschrijving organisatie Gevolgde werkwijze Samenvatting

Nadere informatie

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel

Instituut Broers. Plan van Aanpak. Zubin Mathoera & Tomas Berends. Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel Instituut Broers Plan van Aanpak Zubin Mathoera & Tomas Berends Zubin Mathoera Tomas Berends Maarten van Mensvoort Tim van Berkel 00-00-0000 VOORWOORD Dit plan van aanpak hebben wij volgens het boek van

Nadere informatie

Communicatie & Multimedia Design. Onderzoeksopzet. Afstudeerstage mt&v

Communicatie & Multimedia Design. Onderzoeksopzet. Afstudeerstage mt&v Communicatie & Multimedia Design Onderzoeksopzet Afstudeerstage mt&v Michel Janse 24 6 2010 Inleiding. In dit document geef ik een conceptuele weergave van het pad dat ik tijdens mijn onderzoek en het

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Faculteit Educatie Instituut voor Leraar en School Feedforward en beoordeling Afstudeeronderzoek eindfase studiejaar 2014-2015 VT-DT Feedforwardformulier afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Samenvatting. Inleiding

Samenvatting. Inleiding Inleiding Overgewicht en obesitas bij kinderen is een serieus volksgezondheidsprobleem. Het wordt veroorzaakt door een complex geheel van onderling samenhangende persoonlijke, sociale en omgevingsfactoren.

Nadere informatie

Tabel Competenties docentopleiders/-trainers

Tabel Competenties docentopleiders/-trainers Tabel Competenties docentopleiders/-trainers In deze tabel zijn de competenties van de docentopleider/trainer (1) opgenomen. Deze zijn verder geconcretiseerd in bekwaamheidseisen of indicatoren en uitgewerkt

Nadere informatie

7.4 SENIOR PLANONTWIKKELAAR

7.4 SENIOR PLANONTWIKKELAAR 7.4 SENIOR PLANONTWIKKELAAR Doel van de functie Is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en voorbereiden van (ver)nieuwbouwprojecten met een goed financieel en/of maatschappelijk rendement. Input: wat

Nadere informatie

Eigentijdse leeromgeving Gezonde gebouwen Efficiënt vastgoed.

Eigentijdse leeromgeving Gezonde gebouwen Efficiënt vastgoed. Eigentijdse leeromgeving Gezonde gebouwen Efficiënt vastgoed www.stevensvandijck.nl Van klaslokaal naar eigentijdse leeromgeving Benthem Crouwel Architekten, foto Jannes Linders. Wie zijn wij? Stevens

Nadere informatie

Plan van aanpak. Aanleiding en probleemomschrijving. Gevraagd eindproduct. Probleembeschrijving en analyse. Stappenplan: Subdoelen en fasering

Plan van aanpak. Aanleiding en probleemomschrijving. Gevraagd eindproduct. Probleembeschrijving en analyse. Stappenplan: Subdoelen en fasering Aanleiding en probleemomschrijving Dit project wordt uitgevoerd in opdracht van het Financieele Dagblad (FD). Het FD is dé dagelijkse kwaliteitskrant in Nederland met financieel-economische focus. Het

Nadere informatie

Ontwikkelvoorstel stappenplan

Ontwikkelvoorstel stappenplan Ontwikkelvoorstel stappenplan Over DTT DTT opereert op het snijvlak van creativiteit en techniek, een bijzondere en specialistische combinatie. Daarom treden wij naar voren als expert en adviseur. Als

Nadere informatie

RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Op De Hoeksteen

RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Op De Hoeksteen RAPPORT Onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek bij basisschool Op De Hoeksteen Plaats : Hasselt BRIN-nummer : 03RD Onderzoeksnummer : 124138 Datum schoolbezoek : 31 oktober 2011 Datum vaststelling

Nadere informatie

ONTWIKKELVOORSTEL STAPPENPLAN

ONTWIKKELVOORSTEL STAPPENPLAN ONTWIKKELVOORSTEL STAPPENPLAN ONDERZOEK CONCEPTING TECHNISCHE DOCUMENTATIE BEGROTEN HET RESULTAAT, DAT TELT www.d-tt.nl Spuistraat 112, 1012VA, Amsterdam 020 682 2134 WELKOM Bij DTT Multimedia denken we

Nadere informatie

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3

BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Faculteit Geesteswetenschappen BEOORDELINGSFORMULIER STAGES BACHELOR NIVEAU 3 Onderstaand formulier betreft de beoordeling van het stageverslag en het onderzoeksverslag. Deze wordt door de begeleidende

Nadere informatie

CPO DE KAMP. Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond. avond 17 augustus Gemeente Wijk bij Duurstede

CPO DE KAMP. Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond. avond 17 augustus Gemeente Wijk bij Duurstede CPO DE KAMP Samen je eigen woning ontwikkelen in Cothen Informatie-avond avond 17 augustus Gemeente Wijk bij Duurstede 1 e of 2 e keer Wie was er de vorige keer ook? Wie niet? NIEUWS NA DE VORIGE KEER

Nadere informatie

Rekenkamercommissie. Onderzoekprogramma vanaf 2012

Rekenkamercommissie. Onderzoekprogramma vanaf 2012 Rekenkamercommissie Onderzoekprogramma vanaf 2012 1. Inleiding De gemeenteraad van Brummen heeft een Rekenkamercommissie. De Rekenkamercommissie voert onderzoeken uit betrekking hebbende op de doelmatigheid,

Nadere informatie

Plan van aanpak. Herontwikkeling Ireneschool locatie. Gemeente Noordwijkerhout 28 augustus 2018, definitief 1.0 (vastgesteld)

Plan van aanpak. Herontwikkeling Ireneschool locatie. Gemeente Noordwijkerhout 28 augustus 2018, definitief 1.0 (vastgesteld) Plan van aanpak Herontwikkeling Ireneschool locatie Gemeente Noordwijkerhout Datum & versie Bestuurlijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtgever Ambtelijk opdrachtnemer 28 augustus 2018, definitief 1.0 (vastgesteld)

Nadere informatie

[VER]BOUWwijzer. voor het particuliere woonhuis

[VER]BOUWwijzer. voor het particuliere woonhuis [VER]BOUWwijzer voor het particuliere woonhuis Zelf bouwen of verbouwen? Wij gaan [ver]bouwen!? Prologue HOME is graag uw partner in de verwezenlijking van uw nieuwe droom woning! Wij hebben onze diensten

Nadere informatie