Alcohol en de lever. H.Van Vlierberghe MD PhD Dienst Maag-, Darm en Leverziekten UZ Gent

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Alcohol en de lever. H.Van Vlierberghe MD PhD Dienst Maag-, Darm en Leverziekten UZ Gent"

Transcriptie

1 Alcohol en de lever. H.Van Vlierberghe MD PhD Dienst Maag-, Darm en Leverziekten UZ Gent

2 Indeling. Normale anatomie/fysiologie Gevolgen van leverbeschadiging Pathogenese van leverfibrose/cirrose Pathofysiologie van alcoholisch leverlijden

3 Normale fysiologie/anatomie.

4

5

6

7 Bloedvoorziening van de lever.

8 Functional zonation.

9

10 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

11 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

12 Homeostase van stabiele glucosespiegels in het serum. Wisselwerking hormonen (glucagon/insuline) afhankelijk van de voedingsstatus Glycogeensynthese versus glycogenolyse/gluconeogenese.

13 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

14 Oxidatieve deaminatie vorming van aminogroepen met mogelijkheid tot participatie in de koolhydratenpathway en synthese van aminozuren Uream cyclus (minder toxisch)

15 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

16 Synthese van cholesterol via acetyl coa (verbinding tussen glucose en lipidenpathway). Opstapeling, synthese en export van triglyceriden Vorming van lipoproteine (controle van cholesterol en TG niveau) VLDL (stockage in vet-of ander weefsel) LDL (terug transport naar de lever via LDL receptor) HDL (scavenge excess cholesterol en TG)

17 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

18 Albumine (drager eiwit en oncotische druk) Stollingsfactoren Bindingseiwitten Hormonen (ILGH, Steroid en thyroid bindende eiwitten)

19 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie (lipofiel, hydrofoob hydrofiel) Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie (fase I en II reacties) Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

20 Enterohepatische circulatie.

21

22

23 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

24

25 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

26

27 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

28 Bilirubin metabolism of afbraak van rode bloedcellen.

29 Unconjugated bilirubin UDP-glucuronyl transferase Conjugated bilirubin = bilirubin glucuronide

30 Sinusoid Epstein. NEJM 1998;339:1217

31 Epstein. NEJM 1998;339:1217 Sinusoid Hepatocyt NTCP: sodium taurocholate pump Most important transporter for conjugated bile salts!! OATP: organic anion transporter Most important transporter for - Unconjugated bile salts - Organic anions - Lipophilic albumin bound components

32 Bile formation in canaliculi => Rate limiting step! ATP dependend MDR 1: lipophilic cations esp drugs: Ca antagon, ciclo MDR 3:! bile formation => fosfolipids MRP2: multidrug R prot Organic anions Glutation conjugates Glucuronide conjugates!! Sulfate conjugates =>bile flow indep. of bile salts ATP independend AE2:anionexchanger Bic - and Cl - => important volume bile SPGP:sister of P-glycoprotein => Bile salt transport Epstein. NEJM 1998;339:1217

33 Cholangiocyte functions Absorption Excretion CFTR:cystic fibrosis transmembrane regulator => Cl - + Volume bile AE2:anionexchanger Bic - and Cl - => important volume bile Absorption of -bile salts -AA -glucose Epstein. NEJM 1998;339:1217

34 Gevolgen van leverbeschadiging. Leverdysfunctie Portale hypertensie

35 hcc

36 Leverdysfunctie. Daling in synthese/afbraak van eiwitten. Problematiek met glucose homeostase. Problematiek met metabolisatie van bilirubine en galzouten. Vermindering in functie van RES.

37 Portale hypertensie Slokdarmvarices Ascites/Hepatorenaal syndroom

38

39 Normale fysiologie van de lever. Koolhydraat metabolisme. Eiwit metabolisme Vetmetabolisme Synthese en secretie van eiwitten Solubilizering, transport en opstapelingsfunctie Enterohepatische cyclus Drug metabolisme en excretie Biotransformatie Role van apolipoproteine in transport van vetten Productie van bindingseiwitten Bescherming en klaring Phagocyt en endocyt functie van Kupffer cellen Endocytic functie van hepatocyten Ammonium metabolisme Vit A opstapeling Afbraak van rode bloedcellen

40 Oorzaken van leverbeschadiging. Alcohol NASH Virale infectie Auto-immuun pathologie Erfelijke aandoeningen... Wilson s disease Hemochromatose

41 Indeling. Normale anatomie/fysiologie Gevolgen van leverbeschadiging Pathogenese van leverfibrose/cirrose Pathofysiologie van alcoholisch leverlijden

42 Fibrose is een complex gebeuren.

43 Fibrose is een complex gebeuren.

44 Kids on the block HSC ECM Collagenase MMP TIMP

45

46 Fibrose Fibrose Inductie van HSC activatie Toename van ECM Toename van TIMP Resolutie HSC Apoptosis Toename van MMP/collagenases Afname van ECM Afname van TIMP Afname van geactiveerde HSC

47

48

49

50

51 Is de leverbiopsie de gouden standaard?

52 F1 F2 F4

53 Bedossa et al, Hepatology 2003

54 Alternatieven. Serumfibrose merkers Fibrotest APRI Glyco-Cirrhotest Ultrageluid Fibroscan

55

56 Indeling. Normale anatomie/fysiologie Gevolgen van leverbeschadiging Pathogenese van leverfibrose/cirrose Pathofysiologie van alcoholisch leverlijden

57 Geschiedenis van alcohol gebruik Toxische hoeveelheden. Spectrum van alcoholisch leverlijden.

58

59 Part of the spectrum of alcoholic liver disease Steatosis alcoholic hepatitis alcoholic liver cirrhosis hepatocellular carcinoma.

60 Histology. Liver cell damage ballooning degeneration Mallory hyaline Inflammatory cell infiltrate >> PMN Fibrosis ( pericellular en centrilobular)

61

62

63

64 Pathofysiologie van alcoholisch leverlijden.

65 Genetische voorbeschiktheid Geslacht Tweelingstudie ALDH2 deficientie TNF alfa polymorfisme Haptoglobine fenotype...

66

67 Behandeling Alcoholprobleem? Alcoholisch leverlijden Alcohol stop Enterale nutritie Steroiden(?) Anti TNF (partieel/volledig) Behandeling van complicaties Levertransplantatie (ethische issues?)

Anatomie en fysiologie van de lever. Suzanne van Meer AIOS MDL, UMC Utrecht 5 april 2018

Anatomie en fysiologie van de lever. Suzanne van Meer AIOS MDL, UMC Utrecht 5 april 2018 Anatomie en fysiologie van de lever Suzanne van Meer AIOS MDL, UMC Utrecht 5 april 2018 Disclosure Geen belangenverstrengeling Inhoud Doelen: - Kennis over de macro en micro anatomie van de lever - Kennis

Nadere informatie

Physiological functions of biliary lipid secretion SAMENVATTING

Physiological functions of biliary lipid secretion SAMENVATTING Physiological functions of biliary lipid secretion SAMENVATTING De lever neemt een centrale plaats in in de regulering van de cholesterol huishouding. I: De lever speelt een belangrijke rol in de handhaving

Nadere informatie

Een verhoogde VLDL productie is een gemeenschappelijk kenmerk van verschillende veel voorkomende ziektes zoals diabetes type II en obesitas

Een verhoogde VLDL productie is een gemeenschappelijk kenmerk van verschillende veel voorkomende ziektes zoals diabetes type II en obesitas Een verhoogde VLDL productie is een gemeenschappelijk kenmerk van verschillende veel voorkomende ziektes zoals diabetes type II en obesitas (vetzucht). Een betere kennis van het regulatiemechanisme van

Nadere informatie

Wat as het misloopt met de lever! Slide Source:

Wat as het misloopt met de lever! Slide Source: Wat as het misloopt met de lever! Les geven in Zuid-Afrikaans :! LIFT Les geven in Zuid-Afrikaans :! LIFT = HYSBAK Les geven in Zuid-Afrikaans :! METRO? Les geven in Zuid-Afrikaans :! METRO= MOLTREIN Les

Nadere informatie

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 hoofdstuk 5 Samenvatting Samenvatting De lever heeft een aantal belangrijke functies, waaronder het produceren van gal en het verwerken en afbreken van schadelijke verbindingen. Zij bestaat uit verschillende soorten

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Elzinga, B. M. (2003). Effects of bile salts on hepatic lipoprotein production. Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Elzinga, B. M. (2003). Effects of bile salts on hepatic lipoprotein production. Groningen: s.n. University of Groningen Effects of bile salts on hepatic lipoprotein production Elzinga, Baukje Marije IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to

Nadere informatie

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan

Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN VOEDING BIJ LEVERLIJDEN Ivo Duysburgh Jeoffrey Schouten AZ Nikolaas Lever Functies eliminatie van vetoplosbare afvalstoffen (gal) productie van detergent, nodig in vetvertering (gal) productie van eiwitten,

Nadere informatie

Chapter 10 Samenvatting (Dutch Summary)

Chapter 10 Samenvatting (Dutch Summary) Samenvatting (Dutch Summary) Het onderzoek beschreven in dit proefschrift was erop gericht om de regulatie van de expressie van eiwitten die betrokken zijn bij het metaboliseren en het transport van geneesmiddelen

Nadere informatie

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte

Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte

Nadere informatie

Expression and regulation of ABC transporter genes during liver regeneration Ros, Jenny

Expression and regulation of ABC transporter genes during liver regeneration Ros, Jenny University of Groningen Expression and regulation of ABC transporter genes during liver regeneration Ros, Jenny IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you

Nadere informatie

Onderwerpen. De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen

Onderwerpen. De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen Onderwerpen De lever en zijn functies PBC: oorzaak? Wat is het precies? Verschijnselen en klachten Natuurlijk beloop Behandeling Overlapsyndromen 1 De lever 2 De Lever 3 Functies van de lever Voedingsstoffen:

Nadere informatie

The role of apolipoprotein E in the assembly and secretion of very low density lipoproteins Mensenkamp, Arjen Rutger

The role of apolipoprotein E in the assembly and secretion of very low density lipoproteins Mensenkamp, Arjen Rutger University of Groningen The role of apolipoprotein E in the assembly and secretion of very low density lipoproteins Mensenkamp, Arjen Rutger IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

Diagnostische toets Van HIV tot AIDS?

Diagnostische toets Van HIV tot AIDS? Diagnostische toets Van HIV tot AIDS? Moleculen 1. Basenparing In het DNA vindt basenparing plaats. Welke verbinding brengt een basenpaar tot stand? A. Peptidebinding B. Covalente binding C. Zwavelbrug

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Hart- en vaatziekten zijn één van de meest voorkomende doodsoorzaken in Nederland en andere westerse landen. Een belangrijke oorzaak van hart- en vaatziekten

Nadere informatie

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen arts. 2 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. blauw. Toelatingsexamen arts. 2 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker blauw Toelatingsexamen arts 2 juli 2019 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1A: Synthese van cholesterol in levercel en andere lichaamscellen Legende:

Nadere informatie

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen arts. 2 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2

Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker. geel. Toelatingsexamen arts. 2 juli Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Kleef hier onmiddellijk een identificatiesticker geel Toelatingsexamen arts 2 juli 2019 Generieke competenties (GC) VAARDIG 2 Figuur 1A: Synthese van cholesterol in levercel en andere lichaamscellen Legende:

Nadere informatie

Hepatitis C : Nieuwe ontwikkelingen

Hepatitis C : Nieuwe ontwikkelingen Hepatitis C : Nieuwe ontwikkelingen NATUURLIJK VERLOOP, (NIET-INVASIEVE) MANIEREN TOT DIAGNOSE "LEVERBESCHADIGING EN UITDAGINGEN VOOR DE NABIJE TOEKOMST Wim Laleman (Hepatologie, UZ Leuven) DE VERSCHILLENDE

Nadere informatie

Samenvatting Samenvatting Bij patiënten die met antikanker geneesmiddelen worden behandeld wordt een grote interindividuele variabiliteit gezien in de antitumor werking en de bijwerkingen. Naast klinische

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse Samenvatting In dit proefschrift wordt de rol en interactie van verschillende cholesterol en fosfolipiden transporters besproken. Deze transporters zijn erg belangrijk voor het bewaren van

Nadere informatie

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan,

Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, Samenvatting voor de geïnteresseerde leek Het voorkomen van (ernstig) overgewicht of obesitas neemt wereldwijd ernstige vormen aan, met name door het overnemen van de zogenaamde Westerse leefstijl, dat

Nadere informatie

BT15 tm 1 toets BT15 tm 1 toets

BT15 tm 1 toets BT15 tm 1 toets 1 2013-2014 BT15 tm 1 toets 2 SPIJSVERTERING 1. Waar mondt de ductus parotideus uit in de mondholte? A. Bij de 2 e molaar van de maxilla B. Bij de 2 e molaar van de mandibula C. Bij de 2 e premolaar van

Nadere informatie

Nuclear receptors in control of cholesterol transport Veen, Jelske Nynke van der

Nuclear receptors in control of cholesterol transport Veen, Jelske Nynke van der Veen, Jelske Nynke van der IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document Version Publisher's

Nadere informatie

Causes and consequences of cholestasis Sturm, Ekkehard

Causes and consequences of cholestasis Sturm, Ekkehard Causes and consequences of cholestasis Sturm, Ekkehard IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version

Nadere informatie

S C H I J F V A N V I J F

S C H I J F V A N V I J F SCHIJF VAN VIJF DE SCHIJF VAN VIJF, GOED VOOR JE LIJF! V o o r i e d e r e e n i s e e n v o e d i n g s k e u z e v a n b e l a n g w a a r a l l e b e n o d i g d e voedingsstoffen in zitten. Dit zijn

Nadere informatie

Non-alcoholic fatty liver disease Sheedfar, Fareeba

Non-alcoholic fatty liver disease Sheedfar, Fareeba Non-alcoholic fatty liver disease Sheedfar, Fareeba IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

Nederlandse. Samenvatting

Nederlandse. Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het metabole syndroom is tegenwoordig een veel voorkomend ziektebeeld dat getypeerd wordt door een combinatie van verschillende aandoeningen. Voornamelijk in de westerse landen

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inleiding Wat doet de lever Wat is een virus? Wat is hepatitis? Hepatitis C Hoe wordt hepatitis C overgebracht?

Inhoudsopgave Inleiding Wat doet de lever Wat is een virus? Wat is hepatitis? Hepatitis C Hoe wordt hepatitis C overgebracht? Inhoudsopgave Inleiding 1 Wat doet de lever 1 Wat is een virus? 2 Wat is hepatitis? 2 Hepatitis C 3 Hoe wordt hepatitis C overgebracht? 3 Hoe uit zich een hepatitis C infectie? 5 Hoe verloopt een hepatitis

Nadere informatie

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen

Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Biomarkers voor leeftijdsgebonden maculadegeneratie Afdelingen Oogheelkunde en Genetica Radboudumc, Nijmegen Anneke I den Hollander Wat is een biomarker? Een biomarker, of biologische marker, is een meetbare

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20879 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Wong, Man Chi Title: Extravascular inflammation in experimental atherosclerosis

Nadere informatie

The role of the farnesoid X receptor in metabolic control Stroeve, Johanna Helena Maria

The role of the farnesoid X receptor in metabolic control Stroeve, Johanna Helena Maria The role of the farnesoid X receptor in metabolic control Stroeve, Johanna Helena Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it.

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20887 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Vroegrijk, I.O.C.M. Title: Fatty acid metabolism and metabolic inflammation :

Nadere informatie

Interplay between glucose, fatty acid and bile salt metabolism in mouse models of fatty liver Herrema, Hillechien Jeltje

Interplay between glucose, fatty acid and bile salt metabolism in mouse models of fatty liver Herrema, Hillechien Jeltje University of Groningen Interplay between glucose, fatty acid and bile salt metabolism in mouse models of fatty liver Herrema, Hillechien Jeltje IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's

Nadere informatie

Regulation of hepatobiliary transport function by nuclear receptors Kok, Tineke

Regulation of hepatobiliary transport function by nuclear receptors Kok, Tineke Regulation of hepatobiliary transport function by nuclear receptors Kok, Tineke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

De interactie tussen virus en gastheer. Hepatitis C virus - HCV

De interactie tussen virus en gastheer. Hepatitis C virus - HCV De interactie tussen virus en gastheer Hepatitis C virus - HCV Het Hepatitis Alfabet Virus Discovered Genome Envelope Classification HAV 1975 ss-rna Picorna HBV 1970 ds-dna HBsAg HepaDNA HCV 1989 ss-rna

Nadere informatie

Casuïstiek levertestafwijkingen. Mark Stolk en Paul Stadhouders 30 september 2010

Casuïstiek levertestafwijkingen. Mark Stolk en Paul Stadhouders 30 september 2010 Casuïstiek levertestafwijkingen Mark Stolk en Paul Stadhouders 30 september 2010 Pre-test 3 Levertesten Alkalische fosfatase (AF) Gamma glutamyl transpeptidase (ggt) Alanine aminotransferase (ALAT) Asparagine

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18920 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Diepen, Janna Alida van Title: The role of inflammation in lipid metabolism Date:

Nadere informatie

Dankwoord: Bij het voordragen van deze scriptie zou ik graag enkele mensen bedanken. Eerst en vooral mijn promotor Prof. Dr. Van Vlierberghe en mijn

Dankwoord: Bij het voordragen van deze scriptie zou ik graag enkele mensen bedanken. Eerst en vooral mijn promotor Prof. Dr. Van Vlierberghe en mijn Academiejaar 2010-2011 INVLOED VAN OBESITAS OP LEVERLIJDEN Celine JACOBS Promotor: Prof. Dr. Van Vlierberghe Scriptie voorgedragen in de 2 de Master in het kader van de opleiding tot MASTER IN DE GENEESKUNDE

Nadere informatie

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme Stress en substraatmetabolisme Jan J. De Waele MD PhD SICU Universitair Ziekenhuis Gent Inleiding Voeding is belangrijk bij de gehospitaliseerde patient IZ patienten verschillen fundamenteel Insult dat

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Plass, J. R. M. (2005). Function and regulation of the human bile salt export pump Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Plass, J. R. M. (2005). Function and regulation of the human bile salt export pump Groningen: s.n. University of Groningen Function and regulation of the human bile salt export pump Plass, Jacqueline Regina Maria IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if

Nadere informatie

Metabole acidose. Bob Zietse 15 december 2016

Metabole acidose. Bob Zietse 15 december 2016 Metabole acidose Bob Zietse 15 december 2016 ACID-BASE BALANCE langzaam volledig Metabole verstoring Compensatie renaal ph = pk + 10 log [HCO3-] 0.03 * pco 2 Respiratoire verstoring Compensatie ventilatie

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19769 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Lammers, Bart Title: Macrophage lipid genes in cardiovascular disease Issue Date:

Nadere informatie

Addressing liver fibrosis with lipid-based drug carriers targeted to hepatic stellate cells Adrian, Joanna Ewa

Addressing liver fibrosis with lipid-based drug carriers targeted to hepatic stellate cells Adrian, Joanna Ewa University of Groningen Addressing liver fibrosis with lipid-based drug carriers targeted to hepatic stellate cells Adrian, Joanna Ewa IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version

Nadere informatie

University of Groningen. Arming drug carriers to disable the Hepatic Stellate Cell Hagens, Werner Ivo

University of Groningen. Arming drug carriers to disable the Hepatic Stellate Cell Hagens, Werner Ivo University of Groningen Arming drug carriers to disable the Hepatic Stellate Cell Hagens, Werner Ivo IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Alle levende organismen zijn afhankelijk van energie; zonder energie is er geen leven mogelijk. Uit de thermodynamica is bekend dat energie niet gemaakt kan worden, maar ook niet

Nadere informatie

Hypercholesterolaemie, het biochemisch defect en reden voor behandeling

Hypercholesterolaemie, het biochemisch defect en reden voor behandeling Hypercholesterolaemie, het biochemisch defect en reden voor behandeling Frits Wijburg, kinderarts metabole ziekten Cholesterol Cholesterol is een vet dat een essentiële bouwsteen is voor het lichaam. Ongeveer

Nadere informatie

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek

Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Analyse van het Z-B evenwicht Stewart methodiek Fellowonderwijs Intensive Care UMC St Radboud De relatie tussen ph en [H + ] ionen 300 250 [H + ] nmol/l 200 150 100 50 0 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 ph

Nadere informatie

Patiënteninformatie NASH

Patiënteninformatie NASH Patiënteninformatie NASH Inhoud Inhoud... 3 Inleiding... 4 Wat is leververvetting of NAFLD?... 4 Wat zijn mogelijke risicofactoren voor NAFLD?... 5 Wat zijn de klachten van NAFLD of NASH?... 5 Hoe behandelen

Nadere informatie

Diabetes en. Vitamine D deficiëntie. ntie. Vitamine D is een hormoon! Klinische presentatie vit. D deficiëntie. Interpretatie 25 (OH)2 spiegel?

Diabetes en. Vitamine D deficiëntie. ntie. Vitamine D is een hormoon! Klinische presentatie vit. D deficiëntie. Interpretatie 25 (OH)2 spiegel? Vitamine D is een hormoon! Diabetes en vitamine D deficiëntie Dr. Yvo Sijpkens, internist-nefroloog nefroloog Bronovo, Den Haag Derde Landelijk Symposium Diabetes en Nierziekten Klinische presentatie vit.

Nadere informatie

Karen Janssen Kinderarts, H.-Hartziekenhuis Lier

Karen Janssen Kinderarts, H.-Hartziekenhuis Lier Karen Janssen Kinderarts, H.-Hartziekenhuis Lier Proteïnurie: >3g/d of >50mg/kg/d of >40mg/u/m2 of staal >2g/g creat Hypoalbuminemie:

Nadere informatie

Neonatale cholestase. Geneeskundige Dagen van Antwerpen Peter Witters - Kindergastro-enterologie, hepatologie en nutritie Peter.Witters@uzleuven.

Neonatale cholestase. Geneeskundige Dagen van Antwerpen Peter Witters - Kindergastro-enterologie, hepatologie en nutritie Peter.Witters@uzleuven. Neonatale cholestase Geneeskundige Dagen van Antwerpen Peter Witters - Kindergastro-enterologie, hepatologie en nutritie Peter.Witters@uzleuven.be Zoals u al wist Verlengde icterus (>2-3 weken) Geconjugeerd

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni uur Biologie Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Dinsdag 22 juni 13.30 16.30 uur 19 99 Boekje met informatie 900011 18B Begin informatie 1 Deling onder invloed van colchicine profase

Nadere informatie

Chemische en fysische eigenschappen

Chemische en fysische eigenschappen Cholesterol 057 1 Cholesterol Inleiding Cholesterol is de chemische naam voor een vetachtige stof die berucht is vanwege zijn positieve relatie met het ontstaan van hart- en vaatziekten, ziekten die in

Nadere informatie

Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie

Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie Nascholing verpleegkundig specialisten oncologie De Lever: anatomie, leverschade en leverfunctie GJ (Geert) Bulte, MDL-arts i.o. Jeroen Bosch ziekenhuis, s Hertogenbosch donderdag 19-6-2014 5x leverfuncties

Nadere informatie

DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose

DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose Technologie & Innovatie DNA knip techniek (CRISPR/Cas9) bij cystinose Dr. Manoe Janssen Onderzoeker bij de afdeling Farmaceutische wetenschappen, Universiteit Utrecht David de Wied building Opbouw presentatie

Nadere informatie

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA)

Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) Downloaded from UvA-DARE, the institutional repository of the University of Amsterdam (UvA) http://hdl.handle.net/11245/2.63195 File ID Filename Version uvapub:63195 Chapter 9: Samenvatting final SOURCE

Nadere informatie

Samenvatting voor niet ingewijden

Samenvatting voor niet ingewijden Samenvatting Samenvatting voor niet ingewijden Diabetes mellitus, oftewel suikerziekte, is een van de meest voorkomende chronische ziekten. Wereldwijd hebben 346 miljoen mensen diabetes, en in Nederland

Nadere informatie

Insulin sensitivity of hepatic glucose and lipid metabolism in animal models of hepatic steatosis Grefhorst, Aldo

Insulin sensitivity of hepatic glucose and lipid metabolism in animal models of hepatic steatosis Grefhorst, Aldo Insulin sensitivity of hepatic glucose and lipid metabolism in animal models of hepatic steatosis Grefhorst, Aldo IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if

Nadere informatie

LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen

LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen LADA en MODY: hoe moeten we LADA en MODY opsporen. Welke kan in de eerste lijn worden behandeld en welke juist niet? Disclosure belangen Geen conflicterende belangen voor deze presentatie Eelco de Koning

Nadere informatie

Chapter 9. Nederlandse samenvatting en vooruitblik

Chapter 9. Nederlandse samenvatting en vooruitblik Chapter 9 Nederlandse samenvatting en vooruitblik 137 Chapter 9 Samenvatting voor minder ingewijden Drug resistentie vormt een groot probleem in de behandeling van kanker. Tumoren kunnen van zichzelf resistent

Nadere informatie

Essential fatty acid absorption and metabolism in hepatic disorders Werner, Anniek

Essential fatty acid absorption and metabolism in hepatic disorders Werner, Anniek Essential fatty acid absorption and metabolism in hepatic disorders Werner, Anniek IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Regulation of biliary lipid secretion Frijters, C.M.G. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Regulation of biliary lipid secretion Frijters, C.M.G. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Regulation of biliary lipid secretion Frijters, C.M.G. Link to publication Citation for published version (APA): Frijters, C. M. G. (2000). Regulation of biliary

Nadere informatie

Een lichaam vol medicatie: hoe verwerk je het?

Een lichaam vol medicatie: hoe verwerk je het? Een lichaam vol medicatie: hoe verwerk je het? Prof. dr. Aalt Bast Faculty of Health, Medicine and Life Sciences Department of Pharmacology and Toxicology Maastricht University 24 th Folia Orthica Symposium

Nadere informatie

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg

Leverenzymstoornissen. Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg Leverenzymstoornissen Peter van Bommel, Dirk Bakkeren & Martijn ter Borg Vrouw, 30jaar komt op mijn spreekuur Na anamnese en LO sluit ik een leverprobleem niet uit. Ik vraag probleemgeoriënteerd labonderzoek

Nadere informatie

Rooster van het vak Medische Biochemie en Pathofysiologie (BW301) Studiejaar

Rooster van het vak Medische Biochemie en Pathofysiologie (BW301) Studiejaar Cursusweek 1 (kalenderweek 36): Basale Biochemie Week 1 Datum: maandag 31 augustus 2009 10:00 10:45 HC00 Introductie allen Hochstenbach CZ-2 11:00 11:45 HC01 Enzymen en enzym remmers allen Hochstenbach

Nadere informatie

Zuur-base evenwicht Intoxicaties. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen

Zuur-base evenwicht Intoxicaties. J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen Zuur-base evenwicht Intoxicaties J.G. van der Hoeven UMC St Radboud, Nijmegen 1 Casus Vrouw 21 jaar - recente diagnose leukemie Opname koorts, dyspneu en hypotensie T 41 0 C - pols 135 - RR 80/40 - AF

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie Anatomie / fysiologie Regulatie Hormoonstelsel 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 1 FHV2009 / Cxx55 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Hormoonstelsel 1 2 Hormonen Homaein (Gr)

Nadere informatie

Voeding bij Acuut Leverfalen

Voeding bij Acuut Leverfalen Voeding bij Acuut Leverfalen Kurt Boeykens TLLL 1 Inhoud Etiologie Gevolgen HE Substraat- en energiemetabolisme KH, V, E (rol van glutamine) Nutritionele behandeling Behandeling HE PNALD 2 1 4 pagina s!

Nadere informatie

Stolling & Leverziekten: is het nu te dik of te dun?

Stolling & Leverziekten: is het nu te dik of te dun? DEPARTMENT OF HEPATOLOGY AND GASTROENTEROLOGY Stolling & Leverziekten: is het nu te dik of te dun? Xavier VERHELST, MD, PhD Dienst Maag-, Darm- en Leverziekten Postgraduaat 28 Maart 2019 Pellicoro et al.,

Nadere informatie

Het metabool syndroom

Het metabool syndroom 11 Het metabool syndroom Samenvatting Mensen met het metabool syndroom hebben meer kans om type--diabetes te krijgen. Dit hoofdstuk bespreekt beknopt de historie van het concept metabool syndroom. Hierna

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Behorende bij het proefschrift: Regulation of T cell responses in atherosclerosis Hart- en vaatziekten zijn ondanks het vele onderzoek en de verschillende cholesterol en bloeddruk

Nadere informatie

University of Groningen. The enterohepatic circulation of bile salts in health and disease Hulzebos, Christian Victor

University of Groningen. The enterohepatic circulation of bile salts in health and disease Hulzebos, Christian Victor University of Groningen The enterohepatic circulation of bile salts in health and disease Hulzebos, Christian Victor IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen

Er gaat niets boven Groningen! 1. Rol van dieet en samenstelling voeding. Inhoud. Waarom afvallen Er gaat niets boven Groningen! Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Inhoud 1. Rol van dieet en samenstelling

Nadere informatie

Netwerksymposium Acuut leverfalen

Netwerksymposium Acuut leverfalen Netwerksymposium Acuut leverfalen 12 mei 2015 Ruth De Bruyne UZ Gent Vermoeden leverziekte Initiële oppuntstelling Anamnese Klinisch Labo Kapstok individuele zorgpaden 2 Initiële oppuntstelling Anamnese

Nadere informatie

Alcohol en leverziekten

Alcohol en leverziekten Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Nederlandse Le 3818 LE Amersfoort Stationsplein 8 Nederlandse Leverpatiënten Vereniging Postzegel Voorlichtingsbrochures Een leverziekte en wat dan? (ook in het Turks

Nadere informatie

Informatiebrochure. Elastografie van de lever. I Autonome verzorgingsinstelling

Informatiebrochure. Elastografie van de lever. I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Elastografie van de lever I Autonome verzorgingsinstelling IIInhoudsopgave Inhoud van deze brochure: 1 Structuur en functie van de lever 3 2 Wat is een elastografie van de lever? 5 3

Nadere informatie

Leververvetting. Maart 2012. Willem Bronsveld

Leververvetting. Maart 2012. Willem Bronsveld Leververvetting Maart 2012 Willem Bronsveld 1 Screening diabeten Retinopathie Voetulcera Nefropathie Hart en vaatziekte Maar de lever? 2 Foie Gras vet in de lever banale of ernstige problematiek? Foie

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Novel insights in cholesterol excretion van der Velde, A.E. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Novel insights in cholesterol excretion van der Velde, A.E. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Novel insights in cholesterol excretion van der Velde, A.E. Link to publication Citation for published version (APA): van der Velde, A. E. (2009). Novel insights

Nadere informatie

Samenvatting. Samenvatting

Samenvatting. Samenvatting Samenvatting In de Westerse wereld vormen cardiovasculaire ziekten de eerste doodsoorzaak, terwijl ook de prevalentie hiervan in Oost-Europa en ontwikkelingslanden toeneemt. De hoofdoorzaak van cardiovasculaire

Nadere informatie

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen?

Welke van de bovenstaande celorganellen of levensprocessen kunnen zowel in prokaryote, als in eukaryote cellen voorkomen? Biologie Vraag 1 Celorganellen en levensprocessen bij levende cellen zijn: 1. Ribosomen 2. ATP synthese 5. DNA polymerase 3. Celmembranen 6. Fotosynthese 4. Kernmembraan 7. Mitochondria Welke van de bovenstaande

Nadere informatie

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG

8 e Post O.N.S. Meeting. Unraveling the mystery of the CYP450 pathway. Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG 8 e Post O.N.S. Meeting Unraveling the mystery of the CYP450 pathway Sophie Bunskoek, Verpleegkundig specialist, Medische oncologie, UMCG Wie heeft veel te maken met cytochroom P450 (CYP450) enzymen bij

Nadere informatie

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog

GLUT1 deficientie syndroom. Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog GLUT1 deficientie syndroom Drs. Willemijn Leen, neuroloog i.o. Prof. dr. Michèl Willemsen, kinderneuroloog Inhoud Algemene informatie over GLUT1DS Antwoord op de gestelde vragen Nieuwe ontwikkelingen GLUT1

Nadere informatie

BRON VAN HEPATOLOGIE IN NL

BRON VAN HEPATOLOGIE IN NL BRON VAN HEPATOLOGIE IN NL Heymans v.d.bergh 1914-1937 Utrecht L. Schalm, Brandt 1940-1980 Arnhem, Leerboek 1948 Que, Gips Groningen na 1968, P. Jansen vanaf 1993 Bilirubine dir.-indirect Bilirubine, Regeneratie,

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 8

Samenvatting. Chapter 8 Samenvatting Chapter 8 154 Het dopaminerge systeem is betrokken bij de controle over een heel scala aan fysiologische functies, variërend van motorische activiteit tot de productie van hormonen en het

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21953 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21953 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21953 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Schalkwijk, Daniël Bernardus van Title: Computational modeling of lipoprotein

Nadere informatie

Topics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts

Topics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts Topics in Chronic Disease Chronische Nierschade en de huisarts Toets Nierinsufficiëntie Casus Metabole stoornissen Vervolg casus Nabespreking toets Nierinsufficiëntie komt bij ruim 10% van de Nederlandse

Nadere informatie

Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren

Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren Geneesmiddelen en de lever de kunst van het doseren NECF 5 september 2013 Inhoud Modellen Invloed op farmacokinetiek ADME Meten = weten 2 Leverfunctie: the basics Eiwitproductie Opslag, synthese en afgifte

Nadere informatie

1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden

1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden Paragraaf 5.1 1. Een orgaan waarbij stoffen vanuit het interne milieu naar het externe milieu gebracht worden 2. a) Huid, longen, nieren en lever b) Water c) Huid: zouten, Longen: CO 2, Nieren: Ureum,

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28726 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Klop, Boudewijn Title: Interplay between lipoproteins, the complement system and

Nadere informatie

Summary Chapter 1 chapter 2 chapter 3 chapter 4 chapter 5

Summary Chapter 1 chapter 2 chapter 3 chapter 4 chapter 5 ummary 169 170 ummary ummary Chapter 1 provides a general overview regarding the physiological metabolic functions of the liver. Thereafter, NAH is introduced as a liver disease that is often referred

Nadere informatie

Cholestatische leverziekten PBC en PSC

Cholestatische leverziekten PBC en PSC Cholestatische leverziekten PBC en PSC Wim Lammers AIOS MDL Albert Schweitzer Ziekenhuis te Dordrecht Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21025 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/21025 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/21025 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Louwe, Maria Cornelia (Mieke) Title: Inflammatory mediators in diet-induced cardiac

Nadere informatie

Leverfunctiestoornissen

Leverfunctiestoornissen Leverfunctiestoornissen Claire Fitzpatrick, Saskia te Loo, Ruud Klomp DuodagenIJsselland Ziekenhuis 2015 Stellingen Als de levertesten normaal zijn is de leverfunctie ook normaal Steatose kan uitmonden

Nadere informatie

Pathologie. zorgen INZO2 Intensivist = INZO1 + albumine + magnesium

Pathologie. zorgen INZO2 Intensivist = INZO1 + albumine + magnesium In AZ Sint Maarten zijn een aantal analysepanels afgesproken met en bekrachtigd door een bepaalde arts of artsengroep. De arts noteert de afgesproken panelcode op het aanvraagformulier. De bedoeling is

Nadere informatie

P-glycoproteins and hepatobiliary secretion Hooiveld, Guido Jacobus Etienne Johannes

P-glycoproteins and hepatobiliary secretion Hooiveld, Guido Jacobus Etienne Johannes P-glycoproteins and hepatobiliary secretion Hooiveld, Guido Jacobus Etienne Johannes IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please

Nadere informatie

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Inspanningsfysiologie Hoofdstuk 5 Energiesystemen 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Fosfaatpool Anaërobe alactische systeem Energierijke fosfaatverbindingen in de cel Voorraad ATP en

Nadere informatie

Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven. Wat gaan we doen? Lipiden 28-12-2011

Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven. Wat gaan we doen? Lipiden 28-12-2011 Laboratoriumaanvragen bij diabetes. Wat, wanneer en waarom. Dr. S.T. Houweling Dr. S. Verhoeven 1 Wat gaan we doen? Lipiden Controle in lab van statines Leverfunctiestoornissen Nierschade: Albuminurie

Nadere informatie