Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen

Transcriptie

1 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen Factsheet 10 september 2010

2

3 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Colofon Projectnaam Toezicht Legionella in sanitairzaken en beurzen Projectnummer ND09231A Versienummer 1 Contact VWA Noord T F Paterswoldseweg 1 Groningen Postbus AL Groningen Bijlagen 5 Pagina 3 van 16

4

5 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september Inleiding Legionella is een waterbacterie die longontsteking (Legionellose) kan veroorzaken. In ernstige gevallen kan deze aandoening dodelijk zijn. Legionella kan door aërosolen worden verspreid in de ruimte en vervolgens worden ingeademd. Watervernevelende installaties, zoals watersproeiers, bubbelbaden en douches, geven een grote kans op de vorming van aërosolen. Wanneer dergelijke waterwerken geplaatst en gedemonstreerd worden op beurzen en in sanitairzaken lopen zowel werknemers als bezoekers risico s op besmetting met Legionella bacteriën. Omdat de controleurs van de VWA regelmatig inspecties uitvoeren op deze locaties, is het toezicht op de beheersing van Legionella bij deze bedrijven in 2006 mede opgedragen aan de VWA 1. In deze regeling is vastgelegd dat de VWA toezicht houdt en de inspecties uitvoert. De Arbeidsinspectie (AI) blijft de toezichthoudende dienst met de bevoegdheid om handhavend op te treden. In geval van risicovolle situaties licht de VWA de AI in zodat die tot actie kan overgaan. Het Legionella toezicht vindt plaats op grond van de Arbeidsomstandighedenwet- en regelgeving 2. Het opvolgen van de wettelijke verplichtingen moet leiden tot het beheersen van de risico s van blootstelling aan legionella op de werkplek. Het toezicht van de VWA richt zich alleen op installaties die niet verbonden zijn aan het reguliere waterleidingnet. Als een (sier)waterwerk namelijk is aangesloten op de waterleiding, dan geldt de Waterleidingwet en houdt de VROM Inspectie toezicht. Met de Arbeidsinspectie zijn werkafspraken gemaakt over de invulling van het toezicht door de VWA en over de acties in het geval van geconstateerde acute risico s.in 1999 vond er in Nederland een Legionella uitbraak plaats, waarbij 32 dodelijke slachtoffers te betreuren waren. De bron van de besmetting bleek een whirlpool op een beurs in Bovenkarspel. Voor de GGD en de betrokken inspecties, waaronder de VWA, was het in 2002 niet duidelijk op welke wijze het toezicht op Legionella, voor situaties die voor de consument risicovol zijn, was geregeld. Om inzicht in deze problematiek te krijgen heeft de VWA ingenieursbureau DHV opdracht te geven om de risico s van watervernevelende systemen, die niet onder de Waterleidingwet vallen, te inventariseren. De quickscan van DHV richtte zich op het in kaart brengen van de bronnen en het beantwoorden van de vragen of er verneveling plaats kan vinden, of er wetgeving is en welke inspectie verantwoordelijk is voor welk deel van het toezichtgebied. Uit die rapportage 3 is gebleken dat er binnen sanitairzaken en op beurzen risicovolle situaties kunnen ontstaan, bijvoorbeeld tijdens het gebruik van bubbelbaden en douches. Omdat de aandacht voor Legionella in eerste instantie is veroorzaakt door een bubbelbad, waren de sanitairzaken en de beurzen direct na de gebeurtenissen in Bovenkarspel goed op de hoogte van de gevaren en de risico s. In overleg met de Arbeidsinspectie inventariseert de VWA in 2009 of bedrijven zich 10 jaar na het ongeval in Bovenkarspel nog steeds bewust zijn van de risico s op de uitgroei en verspreiding van Legionella wanneer zij werken met vernevelende apparatuur. Als er risicovolle situaties geconstateerd worden, wordt het bedrijf daar op gewezen en wordt zonodig de Arbeidsinspectie gevraagd op te treden. Ook beurzen gaven in 2002(in het DHV rapport) aan dat zij zich bewust waren van de risico s van het gebruik van water op beurzen. In dit onderzoek wordt geïnventariseerd of beurzen beleid voeren voor het gebruik van water op publieksevenementen en waar mogelijk wordt gekeken hoe dit beleid ten uitvoer wordt gebracht. 1 Regeling van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 7 juli 2006, ARBO/P&G/2006/50606, tot wijziging van de aanwijzingsregeling toezichthoudende ambtenaren en ambtenaren met specifieke uitvoeringstaken op grond van de SZW wetgeving. 2 In de Arbeidsomstandighedenwet (artikel 5) staat de verplichting tot het maken van een risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E). Artikel 4.85 van het Arbeidsomstandighedenbesluit stelt nadere eisen aan deze RI&E voor biologische agentia en daarmee ook voor legionella. Artikel 4.87a van het Arbeidsomstandighedenbesluit schrijft voor op welke wijze de blootstelling aan biologische agentia moet worden beheerst. Beleidsregel 4.87b geeft nadere invulling aan deze beheersmaatregelen. 3 DHV: Een inventarisatie van de risico s bij het gebruik van waterverneveling (1999) Pagina 5 van 16

6 2 Doelstelling Dit onderzoek heeft tot doel: inventariseren of sanitairzaken zich bewust zijn van het risico op Legionellavorming en verspreiding bij de demonstratie van watervernevelende apparatuur zoals bubbelbaden en douches bekijken welke voorzorgsmaatregelen hieromtrent worden genomen inventariseren of in beursreglementen sprake is van voorzorgsmaatregelen om de uitgroei en verspreiding van Legionella te voorkomen waar mogelijk inventariseren of de voorzorgsmaatregelen ook daadwerkelijk genomen worden 3 Werkwijze De sanitairzaken zijn door controleurs van de VWA bezocht. De locaties zijn willekeurig verspreid over het land gekozen. Tijdens het bezoek is een inspectielijst ingevuld; zie bijlage 1. In de sanitairzaken is gevraagd naar de bekendheid met Legionella, of er demonstraties van watervernevelende apparaten plaatsvinden en of er desinfectie plaatsvindt. Indien er demonstraties gegeven worden is er geïnventariseerd hoe de bedrijven (verantwoordelijke personen) daarmee omgaan. Daar waar apparatuur in gebruik was voor demonstraties is de temperatuur gemeten. Een aantal door het land verspreide beurslocaties is bezocht. Tijdens het bezoek is een inspectielijst ingevuld, bijlage 2, en is gevraagd naar een kopie van het beursreglement. Aan de controleurs is gevraagd om wanneer er een beurs met watervernevelende apparatuur aan de gang was, deze te controleren op het gebruik van het beursreglement. 4 Resultaten In totaal zijn 176 sanitairzaken en 10 beurslocaties bezocht. 4.1 Sanitairzaken De meeste bedrijven (172 van 176) zijn bekend met de Legionellaproblematiek, zie tabel 1: Kennis Legionella. Bij 17 sanitairzaken is men niet op de hoogte hoe het gevaar op Legionella besmettingen beheerst kan worden. Bij deze 17 bedrijven zijn er 3 bedrijven die wel demonstraties geven van vernevelende apparatuur. In 2 gevallen was de gemeten temperatuur bij deze bedrijven 22 C, bij de derde 19. In 1 situatie heeft de controleur de situatie als risicovol bestempeld en de verantwoordelijk(e?) persoon gevraagd de apparatuur uit te schakelen. (tabel 2: Risicobeheersing Legionella) Tabel 1: Kennis Legionella Ja Nee Bekend wat Legionella is Weet hoe Legionella te beheersen Pagina 6 van 16

7 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Tabel 2: Risicobeheersing Legionella Weet niet hoe Legionella te beheersen Geeft wel demo s Temp gemeten in ºC Controleurs oordeel op risico ,3 Nee 19 Nee 22/23 Ja 53 (30%) bedrijven geven demonstraties met vernevelende apparatuur, hierbij wordt over het algemeen gebruik gemaakt van leidingwater. In 3 gevallen wordt water uit de brandslang gebruikt. Als er demonstraties van vernevelende apparatuur plaatsvinden is het i.v.m. de gevaren van besmetting met Legionella belangrijk hoe de waterbehandeling uitgevoerd wordt. Een overzicht hiervan is opgenomen in tabel 3: Gebruik demonstratiemodellen. Hierin is vermeld hoe lang het water in het model/apparaat blijft staan en of er sprake is van desinfectie van het water. Als het water langere tijd stil in een reservoir blijft staan is de kans op uitgroei van Legionella groter. Tabel 3: Gebruik demonstratiemodellen Totaal Wel desinfectie Geen desinfectie Met water gevuld alleen gedurende demonstratie dag gevuld met water Meerdere dagen gevuld met water Zeven keer troffen de controleurs een situatie aan, waarbij een douche niet onderkend is als een gevaar. De leiding van de douche liep hierbij door een warme ruimte, of er werd niet voldoende gereinigd of er werd warm water gebruikt voor de douche. De controleur heeft in die gevallen de eigenaren/verantwoordelijk personen op de gevaren gewezen waarna maatregelen zijn genomen om de gevaren uit te sluiten; geen demonstraties meer, koud water gebruiken of desinfectie toepassen. Tabel 4: Temperatuur demonstratiemodellen Temperatuur in ºC Aantal keer gemeten bij bedrijven < tot 15 0 Aantal keren desinfectie toegepast 15 tot Controleurs oordeel gevaar 20 tot tot Pagina 7 van 16

8 4.2 Beurzen Van de 9 beurslocaties die bezocht zijn, hebben 8 een beursreglement. In alle reglementen worden voorwaarden gesteld aan het gebruik van water bij demonstratiemodellen. Bij de beurs waar geen reglement is, worden stands met water gevulde, vernevelende apparatuur niet toegestaan. Er mag geen water uit brandslangen worden gebruikt. Bij watertemperaturen tussen 20 C en 60 C is chloreren van het gebruikte water verplicht Daar waar chloreren niet mogelijk is omdat er levend materiaal in het water aanwezig is, (vissen, planten) mag de watertemperatuur niet boven 20 C komen en moet een logboek bijgehouden worden. Watervernevelende systemen zoals bepaalde airconditioners mogen niet gedemonstreerd worden. 5 Conclusies Sanitairzaken zijn over het algemeen voorzichtig met het demonstreren van watervernevelende apparatuur. Vaak wordt tijdens het gebruik desinfectie van het water toegepast. Een mogelijk risico is aanwezig bij het demonstreren van douches. Niet altijd wordt onderkend dat water dat in de slang achterblijft een gevaar vormt voor de uitgroei van Legionella. Daar waar nodig zijn de bedrijven gewezen op het risico van Legionella besmetting. De beurzen(directies) hebben middels eigen reglementen de risico s t.a.v. Legionella goed geregeld. In dit onderzoek is niet gekeken naar de naleving van dit reglement. Zie bijlage 3 voor een voorbeeld van een beursreglement. De Arbeidsinspectie is niet ingeschakeld bij de 7 bedrijven waar de controleur de situatie potentieel gevaarlijk vond. De controleurs gaven steeds aan dat zij in een goed gesprek met de verantwoordelijk persoon de situatie naar tevredenheid hebben kunnen oplossen. Het aantal bedrijven waar deze gesprekken hebben plaatsgevonden is dusdanig klein dat in overleg met de AI besloten is, geen vervolgacties op te zetten. Bij een eventuele toekomstige controle van deze branche zal aandacht worden gegeven aan bovengenoemde bedrijven. 6 Bijlagen 1 Inspectielijst Sanitairzaken 2 Inspectielijst Beurzen 3 Voorbeeld van een beursreglement 4 Overzicht van de resultaten Sanitairzaken 5 Overzicht van de resultaten Beurzen Pagina 8 van 16

9 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Bijlage 1: Inspectielijst sanitairzaken 1 Weet de gecontroleerde wat Legionella is? Ja/nee 2 Weet de gecontroleerde hoe de uitgroei van Legionella kan worden voorkomen Ja/nee 3 Is er een beheersplan Legionella Ja/nee 4 Vinden er demonstraties plaats van aërosolvormende apparaten zoals bubbelbaden? Ja/nee/nvt Zo ja, 5 Waar wordt het bad mee gevuld? Leidingwater brandslang anders nl 6 Hoelang blijft het water in het bad staan? Alleen tijdens demonstratie 1 dag meerdere dagen 7 Vindt er desinfectie plaats Zo ja, hoe 8 Wat is de temperatuur van het water Temp temp niet gemeten 9 Is er kans op uitgroei van Legionella? Ja/nee Pagina 9 van 16

10 Bijlage 2: Inspectielijst beurzen 1 Is er een beursregelement zo ja dan graag kopie naar PL Ja/nee 2 Worden stands met watervernevelende systemen toegelaten Ja/nee 3 Is er op het moment van het bezoek een beurs gaande waar watervernevelende systemen getoond worden? Ja/nee Zo ja 4 Worden er voorzorgsmaatregelen tegen Legionella genomen? Ja/nee/nvt 5 Hoe wordt het water aangevoerd? Leidingwater Brandslang Anders, nl 6 Hoe lang blijft het water in een demonstratiemodel staan Alleen tijdens demonstratie 1 dag meerdere dagen 7 Vindt er desinfectie van het water plaats? Ja/nee 8 Wat is de temperatuur van het water Temp temp niet gemeten 9 Is er kans op uitgroei van Legionella Ja/nee Pagina 10 van 16

11 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Bijlage 3: voorbeeld van een beursreglement Richtlijnen met betrekking tot het gebruik van water ter voorkoming van legionella Geachte Standhouder In verband met de veiligheid is het exposeren met open, stromend, sproeiend of vernevelend water (inclusief luchtbevochtigers) slechts onder voorwaarden toegestaan. 1. Water met een temperatuur tussen de 20ºC en 60ºC, is water binnen de risico categorie. Gebruik van water binnen de risico categorie (tussen 20ºC en 60ºC) is alleen toegestaan als er 0,3 milligram werkzaam chloor per liter water is toegevoegd. Zonder toevoeging van chloor dient dit water elke dag ververst te worden. 2. Er mag alleen water worden gebruikt dat is betrokken uit het leidingstelsel van het beursgebouw. 3. Het is verboden water te betrekken uit brandslanghaspels. Dit water mag uitsluitend worden gebruikt voor het blussen van branden. 4. Het gebruik van luchtbevochtigers, zoals dat o.a. voorkomt bij airconditioners, is verboden. 5. Demonstraties dienen plaats te vinden in een afgesloten ruimte. 6. In geval van vijvers, baden e.d. dient er een logboek bijgehouden te worden, waaruit de historie van de watertemperatuur blijkt. 7. U dient mee te werken aan alle mogelijke tests, bemonsteringen en keuringen van de zijde van beursdirectie en/of andere officiële instanties. Wij danken u voor uw medewerking. Afdeling facilitair Pagina 11 van 16

12 Bijlage 4.1: Sanitairzaken Weet de gecontrole erde wat Legionella is Bekend hoe uitgroei te voorkome n? Is er een beheerspl an? Demonsta rties aerosolvor mende apparaten? Wat voor water gebruikt? Hoelang in Desinfecti bad? e? Temperat Uitgroei uur water? mogelijk? 1 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Nee demonstratie NVT Nee 2 Ja Ja Nee Ja BrandslangMeerdere dagen Ja 20,7 Nee 3 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 4 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 5 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 6 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag Nee NVT Nee 7 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 8 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 9 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 10 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 11 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 12 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 13 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 14 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 15 Ja Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT 16 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 17 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 18 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 19 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 25 Nee 20 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterÉén dag Ja 19 Nee 21 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 22 Ja Ja Nee Ja BrandslangMeerdere dagen Ja 28 Nee 23 Nee Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 24 Ja Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT 25 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 26 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterÉén dag Nee NVT Nee 27 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 28 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 29 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 32,4 Nee 30 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 31 Ja Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT 32 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 33 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 34 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 35 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 36 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 37 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 38 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 15 Nee 39 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 40 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja Nee 41 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 42 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 43 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 44 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 23,1 Nee Pagina 12 van 16

13 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Bijlage 4.2:Sanitairzaken Weet de gecontrole erde wat Legionella is Bekend hoe uitgroei te voorkome n? Is er een beheerspl an? Demonsta rties aerosolvor mende apparaten? Wat voor water gebruikt? Hoelang in Desinfecti bad? e? Temperat Uitgroei uur water? mogelijk? 45 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 46 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 23,4 Ja * 47 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterAlleen tijdens NVT demonstratie NVT Nee 48 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 49 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 50 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag Ja NVT Nee 51 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee 23,1 Ja ** 52 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 53 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Nee demonstratie NVT Nee 54 Ja Nee Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 22,3 Nee 55 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 56 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 24,3 Nee 57 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 58 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee 21,3 Nee 59 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterÉén dag Ja NVT Nee 60 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 61 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 62 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 63 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 64 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 65 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 21 Nee 66 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 67 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 68 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 37 Nee 69 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 20 Nee 70 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 71 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag Nee NVT Nee 72 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 73 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 74 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 75 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Jademonstratie NVT Nee 76 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Jademonstratie NVT Nee 77 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 78 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 79 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 80 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 81 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 82 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 83 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 84 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 85 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 86 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 87 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee NVT Nee 88 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT * douches vormen een risico; buiten bedrijf gesteld ** de controleur heeft geen actie ondernomen Pagina 13 van 16

14 Bijlage 4.3: Sanitairzaken Weet de gecontrole erde wat Legionella is Bekend hoe uitgroei te voorkome n? Is er een beheerspl an? Demonsta rties aerosolvor mende apparaten? Wat voor water gebruikt? Hoelang in Desinfecti bad? e? Temperat Uitgroei uur water? mogelijk? 89 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 90 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 91 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 92 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 22,5 Nee 93 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 94 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 95 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 96 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 22,4 Nee 97 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 98 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 99 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag Nee 23 Ja * 100 Nee Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 101 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag NVT 24,8 Nee 102 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee Nee 103 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 104 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 105 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 106 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja TemperatuurNee 107 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 108 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 109 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 110 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 111 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 23 Nee 112 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 23 Nee 113 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 114 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 115 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 116 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 117 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 118 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 119 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 120 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 121 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 122 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 123 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 124 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 125 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 126 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 127 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 128 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 18,5 Nee 129 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 130 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterÉén dag Ja 17,5 Nee 131 Nee Nee Nee Ja BrandslangMeerdere dagen Ja 19 Nee 132 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT * douches vormen een risico, buiten gebruik gesteld Pagina 14 van 16

15 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Bijlage 4.4: Sanitairzaken Weet de gecontrole erde wat Legionella is Bekend hoe uitgroei te voorkome n? Is er een beheerspl an? Demonsta rties aerosolvor mende apparaten? Wat voor water gebruikt? Hoelang in Desinfecti bad? e? Temperat Uitgroei uur water? mogelijk? 133 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 134 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 135 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 136 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 27,8-30 Ja * 137 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 138 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 139 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Nee demonstratie koud water Nee 140 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 141 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 142 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 143 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 144 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 145 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 21,4 Nee 146 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 147 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 148 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 149 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 38,7 Nee 150 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterNVT Nee NVT Nee 151 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterAlleen tijdens Jademonstratie NVT Nee 152 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 153 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT NVT 154 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 155 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT NVT 156 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 157 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 158 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 159 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 160 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 161 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 162 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 163 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 164 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 165 Nee Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 166 Nee Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 167 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja 37,3 Ja ** 168 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 169 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 170 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 171 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 172 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 173 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee Ja * 174 Ja Nee Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Nee Ja * 175 Ja Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT 176 Ja Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT * douches vormen een risico, buiten gebruik gesteld ** de controleur heeft geen actie ondernomen Pagina 15 van 16

16 Bijlage 5: beurzen Is er een beursregel ement Worden stands met waterneve lende systemen toegelaten Is er een beurs gaande met watervern evelende systemen? Worden er voorzorgs maatregel en tegen Legionella genomen? Met wat voor water wordt het bad gevuld? Hoelang blijft het water in het bad staan? Vind er desinfecti e plaats? Kans op uitgroei Legionella? Temp water 1 Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT 2 Ja Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT 3 Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT 4 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterNiet beoordeeld NVT NVT Nee 5 Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT 6 Ja Ja Nee Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja NVT Nee 7 Nee Nee Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT 8 Ja Ja Ja Ja LeidingwaterMeerdere dagen Ja Nee 9 Ja Ja Nee NVT NVT NVT NVT NVT NVT Pagina 16 van 16