Praktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof

Transcriptie

1 Praktische opdracht Biologie Legionella in Mart Praktische-opdracht door een scholier 1659 woorden 22 mei ,6 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Naar aanleiding van het krantenartikel: "Legionella in Mart" uit de Arnhemmer, hebben wij een praktische opdracht gemaakt. Doordat het onderwerp Legionella veel in de publiciteit is geweest, wilden we er graag wat meer over weten. We hebben de volgende hoofdvraag opgesteld: Wanneer ontstaat de Legionella-infectie en wat is het verloop ervan? Onze deelvragen zijn: 1) Hoe en wanneer ontstaat de Legionella-infectie? 2) Wat zijn de (blijvende) gevolgen van de infectie? 3) Hoe kun je het ontstaan van de infectie voorkomen? Onze hypothese is: De Legionella-bacterie komt voor in stilstaand water. Je kunt aan de gevolgen van de bacterie overlijden, maar als je er op tijd bij bent, is de infectie goed te behandelen. We wensen u veel plezier met het lezen van onze praktische opdracht. Pagina 1 van 6

2 1) Hoe en wanneer ontstaat de Legionella-infectie? De Legionella-bacterie werd voor het eerst geconstateerd in Na een congres van Amerikaanse oorlogsveteranen, kregen 200 van hen een tot dan toe onbekende vorm van longontsteking. Aan de gevolgen overleden 29 veteranen, vandaar dat de Legionella-infectie ook wel veteranenziekte wordt genoemd. Men dacht eerst aan een epidemie. Na zes maanden werd de veroorzakende bacterie gevonden. Deze kreeg de naam: Legionella pneumophila. De Legionella-bacterie is een kleine bewegelijke bacterie die ongeveer éénduizendste millimeter groot is. In schoon water kan de bacterie ruim een jaar overleven. De bacterie kan, als parasiet, levende cellen binnendringen en zich daar vermenigvuldigen. Bovendien kunnen afbraakproducten van andere organismen de groei versnellen. De Legionella-bacterie komt in lage aantallen voor in de grond en leidingwater. Dit vormt op zich geen gevaar. De bacterie vermeerdert zich het snelst bij een temperatuur tussen de 25 en 55 Graden Celsius. Bacteriën worden op basis van hun optimumtemperatuur voor de groei ingedeeld in drie groepen. De legionella-bacterie behoort tot de mesofielen. Legionella-bacteriën kunnen uitsluitend in aanwezigheid van zuurstof leven. Ze leven van verschillende aminozuren. Als het water langere tijd stilstaat blijven de bacteriën doorgroeien en ontstaat er een infectiehaard. Dit is een plaats of gebied waarvan de besmetting uitgaat. Er zijn 40 soorten van de Legionella-bacterie bekend. Twaalf van hen kunnen de Legionella-infectie bij mensen veroorzaken. De longen worden besmet door inhalering van waterdamp (aërosolen) die Legionella-bacteriën bevatten. Waterdamp ontstaat door verneveling van water. Bijvoorbeeld als het water met hoge snelheid uit een kraan of douchekop komt, of in installaties voor luchtbehandeling of in koeltorens. De Legionella-besmetting komt vooral voor bij warmwatersystemen waar de temperatuur op één of meer plaatsen lager is dan de standaardtemperatuur van 60 Graden Celsius. Besmetting van mens op mens is nooit aangetoond. 2) Wat zijn de (blijvende) gevolgen van de infectie? Als men in aanraking komt met de Legionella-bacterie is gekomen, kunnen er twee vormen van de Legionella-infectie ontstaan. De Legionella-griep en de veteranenziekte. 2.1 De Legionella-griep. De Legionella-griep is de lichtste vorm van de infectie. De symptomen van deze vorm lijken op die van een gewone griep. Koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. De klachten gaan zonder behandeling over. 2.2 De veteranenziekte. De zware vorm, veteranenziekte, begint met snel opkomende hoofdpijn, spierpijn en een ziek gevoel, gevolgd door longontsteking en hoge koorts boven de 39 graden Celsius. Verder hoest de patiënt veel en Pagina 2 van 6

3 is kortademig. De tijd tussen de besmetting en eerste verschijnselen is twee tot tien dagen. Dit wordt ook wel de incubatie-tijd genoemd. Als men er op tijd bij is kan de ziekte goed behandeld worden met de juiste antibiotica. Antibiotica is de naam voor stoffen die geproduceerd worden door levende micro-organismen (onder andere schimmels en bacteriën). Ze remmen de bacterie in hun groei (bacteriostatische werking) of doden hem (bactericide werking). Als de bacterie door inademen in de longen van de mens terechtkomt, kan uitgroei optreden. De omstandigheden in de longen zijn erg gunstig. Zuurstof, een verhoogde koolzuurgasconcentratie, de hoge vochtigheid, de hoge lichaamstemperatuur en de aanwezigheid van voedingsstoffen vormen een goede voedingsbodem voor de bacterie. De bacterie is op dit moment erg gevaarlijk, omdat het toxische stoffen produceert die longcellen vernietigt. Maar ook het spijsverteringskanaal en de hersenen aantast. Onbehandeld overlijdt 10 tot 20 procent van de patiënten. Mensen met een vermindert immuunsysteem, zoals mensen die kanker of suikerziekte hebben, mensen die roken of teveel alcohol drinken hebben een groter risico om de ziekte op te lopen. Ook mannen boven de 55 jaar hebben twee keer zoveel kans besmet te raken met de ziekte als vrouwen. Dit komt waarschijnlijk omdat deze mensen minder afweerstoffen hebben. 2.3 Het genezingsproces. Het genezingsproces duurt enkele weken. Hoe eerder men met de behandeling met antibiotica begint, des te beter. Sommige slachtoffers van de Legionella-infectie hebben enkele maanden later nog met ernstige lichamelijke en psychische klachten te maken, doordat de bacterie het menselijk lichaam uitput. 3) Hoe kun je het ontstaan van de bacterie voorkomen? De Legionella-bacterie kan op veel verschillende plaatsen voorkomen. Zoals: warmwatertoestellen met een voorraadvat, douches, zwembaden, tuinslangen (die in de zon liggen) en waterleidingen. We zullen hieronder beschrijven hoe de groei van de bacterie voorkomen kan worden: Bij temperaturen boven de 60 graden Celsius wordt de bacterie gedood. Het is dus het beste om het warmwatertoestel af te stellen op 60 graden Celsius. Als de douche lange tijd niet gebruikt is, moet het waterleidingssysteem gereinigd worden. Dit kan gedaan worden door de douche met alleen heet water door te spoelen. Er moet hierbij gezorgd worden voor een goede ventilatie, bijvoorbeeld door de deur open te houden. Zwembaden vormen op zich geen risico, zolang er maar genoeg chloor aan het water toegevoegd is. Plaatsen in het zwembad die onvoldoende gedesinfecteerd worden vormen wel een risico. Zoals douches, bubbelbaden en whirlpools. Ook als er in sauna's niet volgens de voorschriften is gedesinfecteerd kan de Legionella-bacterie ontstaan. Het gebruik van zwembaden levert geen risico op als het bad gevuld wordt met water uit een warmwatertoestel dat is afgesteld op minimaal 60 graden Celsius. Pagina 3 van 6

4 Tuinslangen en plantensproeiers moeten niet te lang in de zon liggen. Ook moet er voor worden gezorgd dat ze pas worden weggelegd als het water er helemaal uit is gelopen. NV WLO Onderzoek en Advies onderzoekt al meer dan 40 jaar drink- en proceswater, zowel bacteriologisch als chemisch. Zij hebben nog niet kunnen aantonen dat verhoging van de boilertemperatuur bij warmwatersystemen echt garantie biedt bij het voorkomen van Legionellabacteriën. Legionella-bacteriën kunnen ook overleven in biofilms in doodlopende waterleidingen en in stilstaand water. Een biofilm is een heel erg dun organisch laagje. Dit laagje zit aan de binnenkant van de waterleiding. De Legionella-bacteriën die op deze plaats zitten, kunnen makkelijk gedood worden door gebruik van ultraviolet licht. Bepaalde soorten van Legionella-bacteriën zijn gevoeliger voor het UV-licht dan andere. Bijvoorbeeld Legionella pneumophila serotype 5 type Dallas. Voordelen van bestrijding door middel van UV-licht ten opzichte van chemische desinfectiemiddelen zijn onder andere eenvoudige installatie en de smaak van het water wordt niet beïnvloedt. 4) Het Legionella-onderzoek in Bovenkarspel. We hadden eigenlijk het plan om met een patiënt in contact te komen. Wij hebben hiervoor de GGD gebeld. Zij konden ons hier niet bij helpen. Wel hebben ze ons verwezen naar een internetside waar een verslag stond over het Legionella- onderzoek in Bovenkarspel. Het verslag was zeer uitgebreid. We hebben het dan ook in onze eigen woorden samengevat: In de tweede week van maart 1999 werden de eerste patiënten opgenomen in het Westfries Gasthuis in Hoorn. Het betrof mannen en vrouwen die eerst gezond waren, verspreid woonden in de regio West- Friesland, met een leeftijd tussen de 35 en 80 jaar. Er werd een vragenlijst opgesteld om te achterhalen wat de gemeenschappelijke factor was. Na dit onderzoek bleek dat alle patiënten de Westfriese Flora in Bovenkarspel hadden bezocht. Het onderzoek bestond uit vier deelonderzoeken, namelijk het brononderzoek, het epidemiologisch onderzoek, het microbiologisch onderzoek en het klinisch onderzoek. 4.1) Het brononderzoek. Dit onderzoek begon met uitgebreide monstername van waterleidingen, tappunten, waterverbruikendeen vernevelendeapparatuur. In totaal zijn in twee weken 118 monsters genomen van het waterleidingnetwerk van de hallen waar de Flora gehouden werd en van verschillende apparaten en installaties bij bedrijven die water in hun stand gebruikten. 4.2) Het epidemiologisch onderzoek. Dit onderzoek bestaat uit een case-control en een cohort onderzoek. Bij een case-control onderzoek wordt gekeken naar de omgevingsfactoren voor het verkrijgen van de Legionella- infectie. De GGD heeft toen vragenlijsten rondgestuurd. Het cohort onderzoek vond plaats onder mensen die langdurig op de Flora Pagina 4 van 6

5 verbleven voor hun werk. 4.3) Het microbiologisch onderzoek. Dit onderzoek werd uitgevoerd door het Steeklaboratorium Haarlem en Tilburg en de afdeling Medische Microbiologie van het Amsterdams Medisch Centrum. Ze onderzochten onder andere de longen en urine van de patiënten. 4.4) Het klinisch onderzoek. Dit onderzoek werd uitgevoerd door de afdeling Inwendige Geneeskunde van het Amsterdams Medisch Centrum. Het was gericht op Legionellose en op genetisch bepaalde factoren die na besmetting van invloed zijn op het klinisch verloop. 4.5) Enkele cijfers. Tot eind maart 1999 zijn in totaal 233 gevallen gemeld. 109 ervan zijn bewezen, 51 waarschijnlijk en 99 mogelijk. Het verschil tussen bewezen en waarschijnlijke gevallen is nogal medisch. Het heeft te maken met laboratriumuitslagen van een kweek van de Legionella pneumophila. Een mogelijk geval is een bezoeker van de Westfriese Flora die door arts of GGD is verdacht op legionellose. Deze aantallen verschillen wel eens. Dit komt doordat de criteria bewezen/waarschijnlijk geval niet altijd even duidelijk is. In totaal hebben mensen de Westfriese Flora in Bovenkarspel bezocht. Hiervan zijn inmiddels 22 personen overleden. De Conclusie. Onze hoofdvraag: Wat is het verloop en ontstaan van de Legionella-infectie? kan nu worden beantwoord: De Legionella-bacterie ontstaat in stilstaand water bij een temperatuur tussen de 25 en 55 Graden Celsius. De mens kan besmet worden door inhalering van waterdamp waar deze bacterie zich in bevindt. Als iemand eenmaal is besmet met de bacterie kan de lichte vorm, de Legionella-griep, maar ook de zware vorm, de veteranenziekte, optreden. De lichte vorm gaat vanzelf over en de zware vorm is goed te behandelen als met er op tijd bij is. Is dit niet het geval, kan het zelfs dodelijk zijn. Er kan veel gedaan worden om de Legionella-besmetting te voorkomen. Al lopen de ideeën hierover uiteen. Onze hypothese die we in de inleiding hebben opgesteld klopt dus. Maar na ons onderzoekje weten we veel meer van de Legionella bacterie dan daarvoor. Bronvermelding: Pagina 5 van 6

6 - Wisselwerking april Brochure van de Rijksoverheid - Encarta Arnhemmer Pagina 6 van 6