Voor meldingen kunt u het formulier downloaden, invullen en opsturen naar de inspectie in uw regio.
|
|
- Theophiel ter Linde
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Legionella is een bacterie die de veteranenziekte kan veroorzaken. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van een fikse verkoudheid tot een flinke griep met longontsteking. Infectie vindt plaats door het inademen van de bacterie in zeer kleine druppeltjes water, verspreid in de lucht (aerosolen). De ziekte wordt niet van de ene mens op de andere overgebracht. Ook van het drinken van met legionella besmet water krijgt men geen veteranenziekte. Het ministerie van VROM stelt' Dat instellingen een normoverschrijding (100 kolonievormende eenheden per liter of meer) moeten melden aan de VROM-Inspectie. Eigenaren van collectieve leidingwaterinstallatie zoals genoemd in hoofdstuk IIIC van het Waterleidingbesluit (ziekenhuis, zorginstelling, verblijfsaccommodatie, penitentiaire inrichting, asielzoekerscentrum, (zwem)badinrichting, kampeerterrein of jachthaven) zijn dus verplicht om zo n overschrijding te melden. Voor meldingen kunt u het formulier downloaden, invullen en opsturen naar de inspectie in uw regio. Download het Legionella meldingsformulier HIER Het vervolgmeldingsfomulier vult u in als na herbemonstering blijkt dat de geconstateerde legionellabesmetting nog niet onder de 100 kve/l is. Download het vervolgmeldingsformulier HIER 1 / 21
2 Woon ik wel gezond? Doe de VROM test HIER Het afmeldingsfomulier moet u invullen als de geconstateerde legionellabesmetting onder de 100 kve/l is. Legionella beheersing in proceswater 2 / 21
3 Algemeen: De Beleidsregels 4.87 die in januari 2004 is uitgevaardigd als onderdeel van de Arbowet 1998, regelt bij wet de maatregelen ter voorkoming of beperking van blootstelling aan legionellabacteriën vanuit industriële systemen. Risico s van blootstelling aan legionellabacteriën: 3 / 21
4 Na de ernstige uitbraak van de zogenaamde veteranenziekte of legionellose tijdens de West-Friese Flora in Bovenkarspel in 1999, waarbij 32 slachtoffers vielen en vele ernstig zieken waren te betreuren, is in Nederland het eerder ingezette beleid ten aanzien van beheersing van legionella in watersystemen voortgezet en verscherpt. Veelal wordt gesproken over de risico = kans x effect. Of te wel Risico van een besmetting met legionella = kans op groei van legionella in een watersysteem x effect van de blootstelling op een persoon en of populatie. Omvang van de problematiek: Alle watersystemen waarin tegelijkertijd kans is op vermeerdering van legionellabacteriën en kans op verspreiding 4 / 21
5 naar de omgeving via verneveling van het water. Om de omvang in te kaderen is de watertemperatuur van belang. Bij systemen die voortdurend functioneren onder de 20 C of boven de 50 C kan legionella zich niet vermeerderen. Toepassingsgebied: De Beleidsregels 4.87 en het uitgebrachte Arbeid-inspectie blad AI-32 richten zich op alle toepassingen van water waarbij verneveling kan plaatsvinden waaraan werknemers kunnen worden blootgesteld anders dan leidingwater voor huishoudelijk gebruik. Te denken valt aan koelwatersystemen, luchtbehandelingsinstallatie en koelwatersystemen. 5 / 21
6 Wat is legionella en wat is legionellose: Legionella is een bacterie die na 1976 werd ontdekt na een uitbraak tijdens een bijeenkomst in een hotel te Enchilada's (SA) in juli 1976 waarbij 182 mensen een tot dan toe mysterieuze ziekte opliepen die uiteindelijk 28 patiënten fataal werd. Binnen het geslacht legionella zijn inmiddels meer dan 43 soorten geïdentificeerd. Hiervan is Legionella pneumothorax verreweg de bekendste en meest bedreigende. De soort Legionella pneumothorax is onder te verdelen in 16 verschillende risicogroepen die weer in subtypen kunnen worden verdeeld. Legionella pneumonie spiergroep 1 is de voornaamste veroorzaker van legionellose. Door het inademen van besmette aerosolen kan men respectievelijk legionellabacterie (ernstige vorm van longontsteking) of pontificaal gever (minder ernstige griepachtige aandoening) oplopen. 6 / 21
7 Voorkomen van groei van legionella: Legionellabacteriën groeien in water van 20 tot 50 C wat zuurstof bevat. < 20 C overleeft de Legionellabacterie in lage concentraties. Boven de 50 C sterft hij langzaam of en boven de 60 C snel. Factoren die de kans op groei vergroten zijn: lange verblijftijd stagnatie van water de aanwezigheid van biofilm 7 / 21
8 temperatuur van het water (optimum ligt tussen C) Blootstelling aan legionella: De besmettingsrisico voor legionella verloopt via de longen. Een besmetting kan ontstaan door inademen van aerosolen (waterdruppels < 5 micron) waarin de bacterie wordt aangetroffen. Beheersing van de risico s: 8 / 21
9 Op grond van haar eigenschappen is de legionellabacterie volgens het arbeidsomstandighedenwet ingedeeld in categorie 2. Biologische agentia in deze categorie kunnen bij de mens ernstige ziekte veroorzaken waarvoor preventieve of curatieve maatregelen beschikbaar zijn, terwijl het organisme zich niet zelfstandig onder de bevolking verspreidt. In de integriteitsregels 4.87 en het later uitgebrachte AI-32 blad wordt aangegeven hoe men de risico s via een RI&E en beheersplan kan beheersen. Verplichtingen werkgever: 9 / 21
10 Op grond van de arbeidsomstandighedenwet is de werkgever verantwoordelijk voor het op zodanige wijze beheren en bedrijven van de opgestelde installaties dat personeel niet kan worden blootgesteld aan hogere hoeveelheden legionellabacteriën. Hij dient daartoe een EI&E uit te voeren en op grond daarvan een plan van aanpak op te stellen. Bedrijfsbeleid: Het bedrijf kan in een bedrijfsdocumenten of procedure (die b.v. onderdeel uitmaakt van een kwaliteitsbeheersingssysteem)gedragsregels en omschrijving van technisch beheer van installaties vastleggen die als handvat dienen voor het toetsen van het beleid van beleidsregels 4.87 en voor het (laten) uitvoeren van een EI&E voor de betrokken systemen in overeenstemming met artikel 5 van de Arbo-wet. 10 / 21
11 EI&E en legionellabacteriën: Voor ieder systeem waarin legionellabacteriën zich kunnen vermeerderen en blootstelling hieraan niet kan worden uitgesloten, dient men conform artikel 5 van de arbeidsomstandighedenwet een risico inventarisatie en evaluatie uit te voeren om middels een effectief beheersplan de risico s te beperken. Dit kan enerzijds door aanpassingen of verbetering van het systeem en of door bijvoorbeeld periodieke reiniging, aanbrengen van de juiste waterbehandeling en totaal onderhoud. De RI&E kan uitgevoerd worden door het bedrijf zelf of deels uitbesteed worden. Functionaris binnen de organisatie: 11 / 21
12 In de organisatie van een bedrijf is het aan te bevelen een functionaris te benoemen voor uitvoering van het legionellabesmetting. Inventarisatie: Startpunt is het in kaart brengen van alle watersystemen aanwezig in een bedrijf die kartelvorming kunnen veroorzaken. In dit stadium moet bekeken worden of de actuele persoonsbeschrijving of tekening aanwezig is van het betreffende systeem. 12 / 21
13 Uitvoering risicobeoordeling: Na het vaststellen van alle watersystemen die mogelijk schimmelvorming veroorzaken dient men per systeem een risico beoordeling uit te voeren. Samenvattend zullen in een EI&E ten minste volgende vragen moeten worden beantwoord: Wat is de watertemperatuur, watertemperatuur trajecten Is het systeem (dis)continu in gebruik 13 / 21
14 Wordt het water periodiek behandeld om biologische groei tegen te gaan Bestaan er onderhoud- en/of vergunningsvoorschriften en worden die nageleefd Is er een periodieke controle van de waterkwaliteit en het gehalte aan legionella Wat is het mogelijke verspreidingsgebied van aerosolen Kunnen personen (intern en extern) hiermee in aanraking komen en in welke risicogroepen behoren deze mensen 14 / 21
15 Vaststellen van maatregelen n.a.v. EI&E: Het verdient de voorkeur om de geconstateerde risico s zo veel mogelijk te elimineren door het treffen van structurele maatregelen. Indien dit technisch of financieel niet mogelijk is dient men de risico s via passende beheersmaatregelen te beperken. Bij veranderingen in het systeem dient men deze direct opnieuw te beoordelen, daar deze direct invloed kunnen hebben op de bestaande risico s. Controle op uitvoering beheersplannen: 15 / 21
16 Voor de controle van de effectiviteit van de beheersmaatregelen die de groei van legionella in het systeem moeten tegengaan, dient een monitoringsprogramma te worden opgesteld, hetgeen de relevante parameters moet omvatten. Opstellen calamiteitenplan: Er moet altijd rekening worden gehouden met een calamiteit. Een calamiteit is in dit opzicht gedefinieerd als een sterke groei van legionella in een systeem, resulterend in hoge concentratieniveaus die in combinatie met een grote kans op verspreiding een risico kunnen vormen voor de omgeving. Het is van belang als bedrijf een plan te hebben voor dergelijke calamiteiten. Aandachtspunten voor een dergelijk plan zijn: 16 / 21
17 De ernst van de calamiteit Kan de installatie in bedrijf blijven of moet deze uit bedrijf Welke desinfecteermaatregelen moeten worden ondernomen Hoe zijn de vrijgekomen desinfectiemiddelen milieuverantwoordelijk af te voeren Moeten de autoriteiten worden ingelicht, zo ja welke Wie geeft informatie aan eigen personeel en eventueel derden over de kans van een besmetting Welke beschermingsmaatregelen dienen te worden genomen 17 / 21
18 Training personeel: Van belang is middels trainingen, het eigen personeel bekendheid te geven met de installatie(s) en opgestelde voorschriften. Organiseren van interne audits: Een onderdeel van het beheersplan is regelmatig controle, dat wil zeggen het organiseren van audits. 18 / 21
19 Rol Aquarel Europe: Door aanwezigheid van personeel met meer dan 15 jaar ervaring in de waterbehandeling en legionella vraagstukken is Aquarel Europe uitstekend in staat om passend advies, begeleiding en producten aan te bieden voor het opstellen van een RI&E en beheersplan van de legionella risico s in proceswater. Verwijzingen: 19 / 21
20 Informatie over beleid ten aanzien van Legionella beheersing Op het internet: zoekopdracht Legionella Informatie over praktische uitvoering ten behoeve van beheersing van legionella in koeltoren en luchtbevochtigingsysteem Te bestellen bij Sdu Klantenservice, Postbus 20014, 2500 AE Den Haag / 21
21 Download het afmeld formulier HIER 21 / 21
1. Informeren eigenaar, de directeur en de verantwoordelijke voor de drinkwaterinstallatie, of de vervangers hiervan;
Doel De wettelijke norm voor Legionella in leidingwater is
Nadere informatie1. Informeren eigenaar, de directeur en de verantwoordelijke voor de drinkwaterinstallatie, of de vervangers hiervan;
Doel De wettelijke norm voor Legionella in leidingwater is
Nadere informatieWat is Legionella? Legionella heeft een voorkeur voor temperaturen van C (onder 20 C overleeft de bacterie; boven 50 C sterft deze af)
Wat is Legionella? Legionella is een bacterie Legionella komt voor in water en vochtige bodem Legionella heeft een voorkeur voor temperaturen van 20-50 C (onder 20 C overleeft de bacterie; boven 50 C sterft
Nadere informatieRisicoanalyse en beheersplan klimaatinstallaties volgens ISSO-55.3
Inhoud Risicoanalyse en beheersplan klimaatinstallaties volgens ISSO-55.3 Oscar Nuijten Projectcoördinator, ISSO Wat is ISSO? Wetgeving legionellapreventie proceswater ISSO 55.3 Risicoanalyse en beheersmaatregelen
Nadere informatieDe Arbeidsinspectie in het kort. Koeltorens en de beheersing van legionellarisico s
De Arbeidsinspectie in het kort Koeltorens en de beheersing van legionellarisico s De Arbeidsinspectie (AI) staat midden in de samenleving. Het werkterrein van de AI omvat alle bedrijven en commerciële-
Nadere informatieHandboek Beheer van Scoutingkampeerterreinen. Infoblad 8.3 LEGIONELLA. Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen:
Infoblad 8.3 LEGIONELLA Op dit infoblad vind je informatie over de volgende onderwerpen: - Legionella - Regelgeving - Risicoanalyse - Verplichte monstername - De kosten - Meer informatie Als eigenaar en
Nadere informatiePROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412
PROJECT Legionella Binnenvaart 2000 A412 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Versie: januari 2002 Postadres: Postbus 90801 te 2509 LV DEN HAAG Bezoekadres: Anna van Hannoverstraat 4 te DEN
Nadere informatieG.04 Legionella beheersplan.
G.04 Legionella beheersplan. Protocol als bedoeld in artikel 9 lid 2 van het Huishoudelijk Reglement van de Tielse Watersportvereniging De Waal. Risicoanalyse & beheersplan legionella In de Drinkwater
Nadere informatieAan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA s-gravenhage Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon
Nadere informatieLegionella pneumophila (veteranenziekte)
Legionella pneumophila (veteranenziekte) Inleiding De legionella-uitbraak in 1999 op de bloemententoonstelling in Bovenkarspel was voor de overheid aanleiding om maatregelen te nemen om een nieuwe uitbraak
Nadere informatieLegionella Preventie. In industriële omgeving. 7 december 2017
Legionella Preventie In industriële omgeving Koelwaterdag 7 december 2017 Fetze Jan Kooistra Senior adviseur Drink- en proceswater Waarom deze presentatie. Informatie verstrekking over Legionella Preventie
Nadere informatieSamenvatting. Veteranenziekte
Samenvatting Na de epidemie van legionellapneumonie die in 1999 uitbrak onder bezoekers van de West-Friese Flora in Bovenkarspel, heeft de minister van VWS advies gevraagd aan de Gezondheidsraad. De minister
Nadere informatiePraktijkervaringen Legionellabeheersing koel- en proceswater
Praktijkervaringen Legionellabeheersing koel- en proceswater Wat gaat goed, wat kan beter Frits.hollebekkers@rhdhv.com 27 juni 2018 Bron: www.nsctpl.com Royal HaskoningDHV Aviation Buildings Energy Industry
Nadere informatieUPI-035 Actieplan bestrijding Legionella
UPI-035 Actieplan bestrijding Legionella Uniforme Productie Instructie Opmerkingen: 27 okt 2006: Dit is de eerste versie 1 okt 2012: KVE/I getallen aangepast volgens AI-32 versie derde druk. Versiedatum:
Nadere informatieChecklist risico-inventarisatie Legionella
Checklist risico-inventarisatie Legionella Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting
Nadere informatieLegionella verschil tussen theorie en praktijk
Legionella verschil tussen theorie en praktijk NVvA-Congres 2016 Kurhaus - Scheveningen Mascha van Hofweegen Praktijk -1 Wij hebben ons Legionella-beheersplan extern laten controleren. Zij hebben dit goedgekeurd
Nadere informatieToezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen
Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen Factsheet 10 september 2010 Toezicht op legionella beheersing in sanitairzaken en op beurzen 10 september 2010 Colofon Projectnaam Toezicht
Nadere informatieNatte koeltorens en legionella
Natte koeltorens en legionella Is het nu goed geregeld met toezicht en handhaving? DCMR Milieudienst Rijnmond - Yvonne Jansen 4 december 2014 DCMR Milieudienst Rijnmond De gezamenlijke omgevingsdienst
Nadere informatieLegionella beleidsplan. Documentinformatie. V Manager Health, Safety en Security - R. Kamst
2006-0037425 Toepassingsgebied RWE Generation NL Geldigheid tot 01-12-2020 Documentinformatie Versie Versiedatum Autorisatie V2.0 01-12-2017 Manager Health, Safety en Security - R. Kamst Wijzigingen t.o.v.
Nadere informatieUpdate drinkwaterbesluit en BRL-903
Update drinkwaterbesluit en BRL-903 Update drinkwaterbesluit en BRL-903 Inhoud presentatie: 1. Huidige stand van zaken drinkwaterbesluit en BRL-903 2. Korte stand van zaken mbt drinkwaterbesluit 3. Korte
Nadere informatieInleiding. Checklist risico-inventarisatie Legionella
Inleiding Vanaf augustus 2000 zijn er voor recreatiebedrijven, horeca, ziekenhuizen en andere instellingen waar met water wordt gewerkt, strengere regels om legionellabesmetting te voorkomen. Legionella
Nadere informatieLegionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig
Legionellapreventie: betere naleving Waterleidingwet nodig Versteegh, A. ; Brandsema, P. ; Aa, M. van der ; Dik, H. H2O : tijdschrift voor watervoorziening en afvalwaterbehandeling 40(2007)17 p 10-12 Dekker
Nadere informatie4. In welke watervoerende systemen komt legionella voor? 6. Legionella en risicobeperking in open recirculerende verdampende koelwatersystemen.
INHOUDSOPGAVE 1. Wat is legionella? 2. Hoe vindt legionellabesmetting plaats? 3. Welke factoren verhogen het risico? 4. In welke watervoerende systemen komt legionella voor? 5. Regel- en Wetgeving en wie
Nadere informatieLegionella onder controle
Uw installatie verdient een vakman Legionella onder controle Volgens Legionellabesluit Vlaamse Regering dd. 22/11/2002 Groothandel Sanitair & Verwarming service prijs kwaliteit stock service brugge - oudenburg
Nadere informatieLEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers. Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water
LEGIONELLA overzicht met feiten en cijfers Drs. Hans Schoon OMEGAM-Water Onderwerpen Wat weten we van Legionella Meldingen Legionellose Bronopsporing patiënten Besmettingen leidingwater Praktijk 18 jaar
Nadere informatieTOEZICHT OP LEGIONELLABEHEERSING IN TUINCENTRA
TOEZICHT OP LEGIONELLABEHEERSING IN TUINCENTRA Factsheet December 2009 Voedsel en Waren Autoriteit Warenklachtenlijn VWA: (0800) 0488 E-mail: info@vwa.nl Internet: www.vwa.nl 1. Inleiding Legionella is
Nadere informatieControleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: zwembaden en sauna's. Datum 25 september 2009 Status Definitief
Controleresultaten Legionellapreventie 2009 Cluster 1: zwembaden en sauna's Datum 25 september 2009 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig water Rijnstraat
Nadere informatieWijziging Beleidsregels arbeidsomstandighedenwetgeving
SZW Wijziging Beleidsregels arbeidsomstandighedenwetgeving Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 11 september 2003, nr. A&G/W&B/2003/68323, tot wijziging van de Beleidsregels
Nadere informatieLegionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers. m.b.v. ISSO 55.3. Oscar Nuijten Edu4Install. Namens, ISSO. Gastheer: Lomans Groep
Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers m.b.v. ISSO 55.3 Oscar Nuijten Edu4Install Namens, ISSO Gastheer: Lomans Groep Wat doet ISSO? Inhoud Wetgeving legionella proceswater + koeltorenkaart
Nadere informatieZiek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V.
Ziek van water? Verdiepende risico-inventarisatie en -evaluatie biologische agentia bij het werken met proceswater binnen Vlisco Netherlands B.V. Man-So Wong Maart 2014 Opbouw presentatie Aanleiding Onderzoeksvraag
Nadere informatieHoe kan ik legionella voorkomen?
Stichting Veteranenziekte Hoe kan ik legionella voorkomen? Informatie over de veteranenziekte en praktische tips om besmetting te voorkomen Legionella en haar verschijnselen Wat houdt de ziekte in? De
Nadere informatieTOEZICHTSTRUCTUUR LEGIONELLAPREVENTIE
Rijnstraat 8 Postbus 20951 2500 EZ Den Haag TOEZICHTSTRUCTUUR LEGIONELLAPREVENTIE 1. Inleiding Na de legionellose-epidemie in 1999 als gevolg van de luchtbesmetting met de bacterie Legionella pneumophila
Nadere informatieSAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE INFORDOCUMENT TOOL
INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING UITVOERDER P&O-BELEID, UITVOERDER ARBOBELEID EN LEIDINGGEVENDE 1 SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen van
Nadere informatieTitel: protocol legionellabeheer
Protocol: legionellabeheer. Zorgcentrum Sint Franciscus heeft samen met woonstichting Leystromen afspraken gemaakt betreffende het legionellabeheer binnen de nieuwbouw (GW, ZA en algemene ruimtes) en de
Nadere informatieProjectrapportage. Inspectieproject Legionella
Projectrapportage Inspectieproject Legionella 2004-2005 Projectrapportage Legionella 2004-2005 Arbeidsinspectie Den Haag, 6 september 2006 Inspectieonderwerpen Risico-inventarisatie en beheersplan Legionella,
Nadere informatieGevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit
VSK 2012: 7 februari 2012 De zorg voor de kwaliteit van drinkwater Legionellapreventie Gevolgen van nieuw Drinkwaterbesluit Will Scheffer Het nieuwe Drinkwaterbesluit vraagt om een strakke regie van de
Nadere informatieVeelgestelde vragen en antwoorden
Veelgestelde vragen en antwoorden Vraag Wat zijn de symptomen van legionella? Antwoord De meeste mensen worden na blootstelling aan deze bacterie niet ziek. Als er wel ziekteverschijnselen optreden gebeurt
Nadere informatieControleresultaten Legionellapreventie Cluster 2: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken. Datum 25 september 2009 Status Definitief
Controleresultaten Legionellapreventie 2009 Cluster 2: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken Datum 25 september 2009 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig
Nadere informatieL E G I O N E L L A P R E V E N T I E B IJ P U B L I E K S E V E N E M E N T E N
L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B IJ P U B L I E K S E V E N E M E N T E N O K T O B E R 2 0 0 4 Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Postbus 2200 1000 CE Amsterdam tel: 020 555 54 15 fax: 020
Nadere informatieProc 49.32 Legionella
Proc 49.32 Inleiding Doel Toepassing Doelgroep Het doel van deze procedure is om vast te leggen hoe besmetting moet worden voorkomen. De eisen gelden voor waterhoudende systemen: koeltorens; nooddouche
Nadere informatieBeheer en Onderhoud Legionella. Richard Peet
Beheer en Onderhoud Legionella Richard Peet 1 Programma Relatie tussen Legionella en Beheer en onderhoud Inspectierichtlijn en ILen T Wateropleidingen 2 Legionella Aangetoond 1976, bijeenkomst Legionairs
Nadere informatieStichting Veteranenziekte. Wat is legionella? Informatie voor patiënten en familie
Stichting Veteranenziekte Wat is legionella? Informatie voor patiënten en familie voorwoord Dit informatieboekje van de Stichting Veteranenziekte is bedoeld voor patiënten met een legionellabesmetting
Nadere informatieCentraal Kantoor Afdeling Monitoring en Beleidsinformatie LEGIONELLA. dr. P. J. M. Martens
Arbeidsinspectie Centraal Kantoor Afdeling Monitoring en Beleidsinformatie LEGIONELLA Februari 2001 drs. Ö. Erdem dr. P. J. M. Martens INHOUDSOPGAVE BLZ. SAMENVATTING 1 INLEIDING 1 2 DOEL VAN HET ONDERZOEK
Nadere informatieResultaten legionellapreventie Cluster 4: Hotels, bed&breakfasts, campings en jachthavens. Datum 1 juni 2010 Status Definitief
Resultaten legionellapreventie 2009 Cluster 4: Hotels, bed&breakfasts, campings en jachthavens Datum 1 juni 2010 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig
Nadere informatieOnderzoek naar de uitvoering van legionellapreventie bij collectieve leidingwaterinstallaties
VROM-Inspectie Regio Noord Stoffen en producten Onderzoek naar de uitvoering van legionellapreventie bij collectieve leidingwaterinstallaties Cascadeplein 10 Postbus 30020 9700 RM Groningen Interne postcode
Nadere informatieControleresultaten legionellapreventie 2009. Cluster 3: Zorginstellingen. Datum 1 juni 2010 Status Definitief
Controleresultaten legionellapreventie 2009 Cluster 3: Zorginstellingen Datum 1 juni 2010 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en Veilig Water Rijnstraat 8 Postbus
Nadere informatieLegionellapreventie in watersystemen: regels en toezicht
> Legionellapreventie in watersystemen: regels en toezicht Na de uitbraak van legionella in 1999 in Bovenkarspel is er veel gebeurd op het gebied van regels over en toezicht inzake watersystemen. Omdat
Nadere informatie9/11/2016. Inhoudsopgave. Wat is legionella pneumophila? 2.4 Opmaken van een legionella beheersplan. Kristel Vanorbeek
2.4 Opmaken van een legionella beheersplan Kristel Vanorbeek Inhoudsopgave 1. Wat is legionella pneumophila? 2. Risico s 3. Hoe kan je besmet geraken? 4. Groeibevorderende omstandigheden 5. Besmetting
Nadere informatieLegionella. Antwoord op de meest gestelde vragen
Legionella Antwoord op de meest gestelde vragen 1. Waarom deze brochure Legionella is een bacterie waarvan de meeste mensen niet ziek worden na blootstelling. Slechts bij een klein deel van degenen die
Nadere informatieWIE IS ER NU EIGENLIJK VERANTWOORDELIJK?
WIE IS ER NU EIGENLIJK VERANTWOORDELIJK? 2 Wat zijn de risico s van legionella? Een paar legionellabacteriën zijn geen punt. En met legionella besmet water drinken, is ook niet gevaarlijk. Het wordt wél
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatiePraktische opdracht Biologie Legionella in Martinushof
Praktische opdracht Biologie Legionella in Mart Praktische-opdracht door een scholier 1659 woorden 22 mei 2001 6,6 22 keer beoordeeld Vak Biologie Inleiding Naar aanleiding van het krantenartikel: "Legionella
Nadere informatiearboregelgeving Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbowet
Informatiebron Arbo-aspecten bij het gebruiken van biomassa voor energie-opwekking arbo-regelgeving Arbowet De regelgeving op het gebied van arbeidsomstandigheden is vastgelegd in de Arbeidsomstandighedenwet,
Nadere informatie2004. Nr. : 04.0052. Dnst. : ID. Project legionella gemeentebreed. Leiden, 2 maart 2004.
Nr. : 04.0052. Dnst. : ID Project legionella gemeentebreed. Leiden, 2 maart 2004. 2004. In de nieuwe AMvB met betrekking tot. leidingwater en legionella staat vermeld dat alle eigenaren van panden met
Nadere informatieHET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS
/ legionellabeheersplan HET LEGIONELLABEHEERSPLAN VOOR KOELTORENS Wat moet er zeker instaan? Een leidraad* / versie mei 2014 * Dit document heeft als doel een oplijsting te maken van de onderdelen die
Nadere informatieLegionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers. m.b.v. ISSO Bart-Jan Kordes Kordes Advies. Inhoud. Waarom nieuwe uitgave 55.3?
Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers m.b.v. ISSO 55.3 Bart-Jan Kordes Kordes Advies Namens, ISSO Gastheer 13-03-2017: Wat doet ISSO? Inhoud Wetgeving legionella proceswater Koeltorenkaart
Nadere informatiewater lucht energie woning keuring brand beveiliging asbest
water lucht energie woning keuring brand beveiliging asbest strooming Strooming onderzoekt, adviseert en beheert Strooming is specialist op het gebied van onderzoek, advies en beheer aangaande water, lucht
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 34 297 Initiatiefnota van het lid Ziengs over legionellaregelgeving Nr. 2 INITIATIEFNOTA 1. Het plan in het kort De initiatiefnemer wil de regeldruk
Nadere informatieing. Irene van Veelen Symposium 27 juni 2018
K E N N I S I N S T I T U U T V O O R D E I N S T A L L A T I E S E C T O R ing. Irene van Veelen Symposium 27 juni 2018 Inhoud Wat doet ISSO Legionella in het kort Waarom ISSO-publicatie 55.3? Opzet van
Nadere informatieBeheer en onderhoud van leidingwaterinstallaties
Beheer en onderhoud van leidingwaterinstallaties Cursusboek Nieuwegein, 2012 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, november 2012 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie
Nadere informatieControleresultaten Legionellapreventie Cluster 1: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken. Datum 5 november 2010 Status Definitief
Controleresultaten Legionellapreventie 2010 Cluster 1: Ziekenhuizen en buitenpoliklinieken Datum 5 november 2010 Status Definitief Colofon VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Schoon en veilig
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieSAMENVATTING MEDEWERKER
INFORDOCUMENT TOOL SAMENVATTING MEDEWERKER 1 ARBOCATALOGUS BIOLOGISCHE AGENTIA SAMENVATTING MEDEWERKER SAMENVATTING Wat zijn biologische agentia? Biologische agentia zijn levende of niet levende organismen
Nadere informatieVervolgonderzoek Legionella in overdekte openbare zwembaden
VROM-Inspectie Vervolgonderzoek Legionella in overdekte openbare zwembaden Cascadeplein 10 Postbus 30020 9700 RM Groningen Interne postcode - ir. E.C.Th. Jansen Telefoon 050-599 2790 Fax 050-599 2699 vin@minvrom.nl
Nadere informatieVlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL
Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL VSKO/Dienst Beleidscoördinatie/04.13 Brussel, 22 november 2004 MEDEDELING 1 VOORKOMEN VAN DE VETERANENZIEKTE OF LEGIONELLOSE
Nadere informatieTheorie gedeelte examen bestaande uit meerkeuzevragen. Totaal 40 vragen / 40 punten
Theorie gedeelte examen bestaande uit meerkeuzevragen. Totaal 40 vragen / 40 1 Eisen van de BRL6010 kent en begrijpt de eisen die de BRL stelt aan een legionella risicoanalyserapport en een legionella
Nadere informatieLegionella. Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014
Legionella Annemarie Essink Longziekten 05-03-2014 Indeling Historie Epidemiologie en pathogenese Klinische presentatie en beloop Microbiologische diagnose Behandeling Maatregelen naar aanleiding van een
Nadere informatieDatum Kenmerk Bijlage(n) BWL/2006339512 1. Voorwaarden en toelichting 2. Meldingsformulier leverancier 3, Meldingsformulier gebruiker
Directoraat-Generaal Milieu Directie Bodem, Water, Landelijk Gebied Afdeling Water Platform Biociden, Aqua Nederland, leveranciers Koper-zilverionisatie (zie adreslijst) Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500
Nadere informatieAlternatieve Technieken Legionellapreventie
Alternatieve Technieken Legionellapreventie 1 Programma Dagdeel 1 Inleiding en mag ik me even voorstellen? Wanneer welke techniek toepassen? Algemene wetgeving Legionellapreventie Drinkwaterbesluit (nieuw)
Nadere informatieRIVM rapport 703719020/2007 Evaluatie legionellapreventie Waterleidingwet
RIVM rapport 703719020/2007 Evaluatie legionellapreventie Waterleidingwet J.F.M. Versteegh, P.S. Brandsema, N.G.F.M. van der Aa, H.H.J. Dik, G.M. de Groot Contact: Ans Versteegh Centrum Inspectieonderzoek,
Nadere informatieWat wilt u uitstralen??
ISSO/LOPL Symposium Implementatie Wetgeving rondom Legionella preventie Wat wilt u uitstralen?? Duurzaamheid Maatschappelijk betrokken zijn Legionella preventie Koeltorens hoe organiseer ik dat Paul JM
Nadere informatieGeachte mevrouw, mijnheer,
Directoraat-Generaal Milieu Directie Bodem, Water, Landelijk Gebied Afdeling Water Platform Biociden, Aqua Nederland, leveranciers anodische oxidatie (zie adreslijst) Rijnstraat 8 Postbus 30945 2500 GX
Nadere informatieDiversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën
Diversiteit en eigenschappen van Legionella-bacteriën Dick van der Kooij ISSO Congres, Nijkerk, 27 november 2014 Inhoud Inleiding Ontdekking van Legionella Incidentie van Legionnaires Disease (LD)/veteranenziekte
Nadere informatieZiekenhuishygiëne en infectiepreventie MRSA
Ziekenhuishygiëne en infectiepreventie MRSA Via deze folder geven wij u antwoorden op de enkele van de meest gestelde vragen over MRSA. Wat is MRSA? Staphylococcus aureus, is een bacterie die in veel gevallen
Nadere informatieREGELGEVING LEGIONELLA
REGELGEVING LEGIONELLA Regelgeving Legionella Na de uitbraak van legionella in 1999 in Bovenkarspel is er veel gebeurd op het gebied van regels over en toezicht op watersystemen. Omdat legionella uiteenlopende
Nadere informatieLegionella preventie op het werk.
Legionella preventie op het werk. Nathalie Hoef Medisch milieudeskundige Vlaams Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid Afdeling Toezicht Volksgezondheid West-Vlaanderen
Nadere informatieLegionella- en installatietechnische aanpassingen gemeentelijke gebouwen. (wijziging begroting 2004 2007)
Stein 10 augustus 2004 Gemeenteblad Afdeling A 2004, no. 87 Agendapunt 17 Bijlagen div. Aan Betreft De Raad Legionella- en installatietechnische aanpassingen gemeentelijke gebouwen. (wijziging begroting
Nadere informatieISSO Inhoud. Ontwikkeling wetgeving legionellapreventie proceswater. Producten van ISSO. Registratie koeltorens
Legionellapreventie in koeltorens en luchtbevochtigers Wat doet ISSO? Inhoud m.b.v. Wetgeving legionella proceswater ISSO 55.3 Koeltorenkaart Waarom nieuwe uitgave 55.3? Oscar Nuijten Edu4Install Namens,
Nadere informatieBasisinspectiemodule
Basisinspectiemodule Blootstelling aan biologische agentia Deze BasisInspectieModule (BIM) is opgesteld aan de hand van de stand van de wetenschap en is geschreven voor intern gebruik door de Inspectie
Nadere informatieLegionellabeheersing OP WIE IS HET LEGIONELLABESLUIT VAN TOEPASSING
Legionellabeheersing In de meeste publiek toegankelijke instellingen zoals sporthallen, RVTʼs, en ziekenhuizen, maar evenzeer in de niet publiek sector (bedrijven/industrie) vormen de over het algemeen
Nadere informatieLegionella. Antwoorden op de meest gestelde vragen
Legionella Antwoorden op de meest gestelde vragen Legionella Antwoorden op de meest gestelde vragen Inhoudsopgave 1 Waarom deze brochure? 03 2 De ziekte en ziekteverschijnselen 04 3 Wat je thuis moet
Nadere informatieHoe groot is het probleem? Om welke stoffen gaat het? Wat zegt de wet er over?
Samenvatting Dossier Biologische agentia Wat zijn biologische agentia? Definitie Het begrip biologische agentia omvat: kleine levende organismen (bijvoorbeeld bacteriën of schimmels) materiaal van biologische
Nadere informatieLegionellapreventie in leidingwater
Legionellapreventie in leidingwater Hoofdstuk IIIC van het Waterleidingbesluit Legionellabesmetting kan ernstige tot zeer ernstige en soms zelfs dodelijke gevolgen hebben. Om de mogelijkheid van deze besmetting
Nadere informatieDe 50 meest gestelde
VNI-informatieavonden druk bezocht De 50 meest gestelde In de maanden mei en juni heeft de afdeling Technologie van de VNI informatiebijeenkomsten gehouden over legionella-preventie in leidingwater. De
Nadere informatieLegionella. Antwoorden op de 25 meest gestelde vragen. Heeft u vragen over de. veteranenziekte? Wilt u weten. hoe een Legionella-besmetting
Legionella Antwoorden op de 25 meest gestelde vragen Heeft u vragen over de veteranenziekte? Wilt u weten hoe een Legionella-besmetting ontstaat? Op welke plaatsen u wel of geen risico loopt en welke maatregelen
Nadere informatieLegionella ontwerp van koeltorens. Legionella-veilig ontwerp van koeltorens
ontwerp van s -veilig ontwerp van s : 1 doel en werkings principe 2 relatie met legionella 3 risico beheersing Tijs Mekel ISSO seminar 14 mei 2009 ontwerp van s : 1 doel en werkings principe 2 relatie
Nadere informatieD R A A I B O E K L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B I J P U B L I E K S E V E N E M E N T E N
D R A A I B O E K L E G I O N E L L A P R E V E N T I E B I J P U B L I E K S E V E N E M E N T E N S E P T E M B E R 2 0 0 8 Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Postbus 2200 1000 CE Amsterdam tel:
Nadere informatie13. Gevaarlijke stoffen: biologische factoren
Het arbothemablad Gevaarlijke stoffen: biologische factoren is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet.
Nadere informatieC24 SANITAIRE RUIMTEN
LEZERSSERVICE C24 SANITAIRE RUIMTEN SportClub ontwikkelt diverse Lezersservices. Deze zijn bedoeld om bestuurders van sportverenigingen op praktische wijze te ondersteunen in de veelomvattende werkzaamheden
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage. Geachte Voorzitter,
Directie Voedselkwaliteit en Diergezondheid De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA 's-gravenhage uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum 10 september 2008 08-LNV-107
Nadere informatieAan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus EX DEN HAAG
Aan de Minister van Infrastructuur en Milieu Mw. drs. M.H. Schultz van Haegen-Maas Geesteranus Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG Datum 23 oktober 2014 Onderwerp Regeldruk bij legionellabeheersing Uw kenmerk
Nadere informatieOmgaan met biologische agentia
Omgaan met biologische agentia Hoe omgaan met BA Werknemer Werkgever Instructie Procedure Besmettingswijze Besmettingsincident Informatie (RA) Communicatie Hygiëne-voorzieningen PBM BA Gezondheidstoezicht
Nadere informatieVOORLICHTING AAN DE BEWONER
BRON: L. van Leengoed (C-mark) Voorbeelden van bewonersinformatie: 1. Gebruiksinstructie leidingwaterinstallaties 2. Tekst voor het bewonersblad 3. Tekst bij aanvraag zelf aangebrachte voorzieningen (ZAV)
Nadere informatieLandelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Legionellapreventie voor Publieksevenementen. September 2008
Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid Legionellapreventie voor Publieksevenementen September 2008 Colofon Deze uitgave is te downloaden via: www.lchv.nl Contact Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid
Nadere informatie2.1. Hoe kan tbc worden voorkomen? Het is belangrijk dat mensen met besmettelijke tbc zo snel mogelijk worden opgespoord en behandeld.
Tuberculose Inleiding U ontvangt deze folder omdat u mogelijk tuberculose (ook wel tbc genoemd) heeft. In deze folder kunt u meer lezen over tbc zoals wat het is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandeling
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2002 2003 26 442 Veteranenziekte 28 499 Evaluatie Regeling legionellapreventie en Waterleidingsbesluit Nr. 19 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSHUISVESTING,
Nadere informatieRaads Informatiebrief
gemeente Eindhoven Raadsnummer o3.r365.oox Inboeknummer osnoszo6s Classificatienummer x.zz4 Dossiernummer 306.55x 4 februari 2003 Raads Informatiebrief Betreft samenhangende aanpak legionellapreventie.
Nadere informatieN O T I T I E P R E V E N T I E L E G I O N E L L A
N O T I T I E P R E V E N T I E L E G I O N E L L A Lichtenvoorde, april 2007 E. Huitink, manager servicebureau Status Beleidsnotitie Preventie Legionella Auteur(s) E. Huitink, manager servicebureau Datum
Nadere informatieLegionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD
Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.
Nadere informatieGriep (influenza) Neem altijd uw verzekeringsgegevens en identiteitsbewijs mee!
Griep (influenza) De arts vermoedt dat u een griepvirus heeft. U wordt hiervoor op de Spoedeisende Hulp of polikliniek al onderzocht. Om te voorkomen dat u andere personen besmet met het griepvirus wordt
Nadere informatie