Stad Antwerpen College van burgemeester en schepenen

Transcriptie

1 Samenstelling: mevrouw Leona Detiège, burgemeester; de heren Leo Delwaide, Marc Van Peel, mevrouwen Chantal Pauwels, Kathy Lindekens, Ann Coolsaet, de heren Eric Antonis, Erwin Pairon, Tuur van Wallendael, Dirk Grootjans, Luc Bungeneers, schepenen; de heer Fred Nolf, stadssecretaris; de heer Freddy Vandekerckhove, adjunct-stadssecretaris. Zitting van woensdag 29 mei Iedereen aanwezig behalve, de heer Freddy Vandekerckhove, adjunct-stadssecretaris. Stedelijk Ontwikkelingsbedrijf B-Punt 1 Spoorwegemplacement. Principebeslissing bestemming gebouwen op het Spoorwegemplacement. Rechtzetting (Jaarnummer 5704). Agendapunt, college, gewone zitting, 20/03/02, jaarnummer 3306 Motivering Voorgeschiedenis Op de collegezitting van 20 maart 2002 keurde het college het ontwerpbesluit voor het spoorwegemplacement principebeslissing-bestemming gebouwen op het spoorwegemplacement(jaarnummer 3306) goed. Feiten en context Op de collegezitting van 20 maart 2002 werd een aangepaste versie van het ontwerpbesluit principebeslissing bestemming gebouwen op het spoorwegemplacement uitgedeeld. In deze tekst werd een derde scenario voorgesteld dat gaat over de tijdelijke invulling van de Perrierloods. Het college keurde het aangepaste collegebesluit goed, mits aanpassing van de tekst van artikel 3. De oude, niet aangepaste versie van het ontwerpbesluit werd echter gepubliceerd. Argumentatie De niet-aangepaste versie die werd gepubliceerd is niet correct en geeft dus geen correcte weergave van de beslissing van het college. Daarom wordt hierna de integrale tekst van het collegebesluit van 20 maart 2002, jaarnummer 3306, gegeven; met de correcte weergave van de beslissing van het college. De paragrafen in verband met de tijdelijke invulling van de Perrierloods worden in Bold aangeduid. Samenvatting: In het kader van de beleidsovereenkomst ANN Ontwikkeling Spoorwegemplacement Antwerpen Noord tussen stad en NMBS moet een beslissing genomen worden door de stad over al dan niet behoud van drie spoorweggebouwen in eigendom van NMBS (opleidingsgebouw, onderhoudsloods en herstelloods) op het emplacement. Aan het college wordt gevraagd om het Pagina 1 van 8

2 opleidingsgebouw en de herstelloods te behouden voor een minimumperiode van twee jaar na overname van de gebouwen, in afwachting van verder te onderzoeken financiering voor de mogelijke renovatie en herbestemming van de gebouwen. Error! Reference source not found. Voorgeschiedenis: - De consensusnota, goedgekeurd door het college (jaarnr 9029 van 12 september 2001) pleit voor behoud en hergebruik van 3 spoorweggebouwen (opleidingsgebouw, herstelloods, onderhoudsloods) op het spoorwegemplacement. - In de beleidsovereenkomst ANN van 3 december 2001 werd vastgelegd dat met Spoor Pact I o.a. een beslissing moet worden genomen door de stad over het al dan niet behouden van deze drie spoorweggebouwen. - Op het collegeteam van 18/12/01 werden diverse conceptnota s (Sport, Antwerpen Open, Jeugd, OCMW, Corsan, Projectbureau Spoor Noord, Karel de Grote Hogeschool,..) voorgesteld voor mogelijke herbestemming van de gebouwen en korte termijn acties op het terrein. - Op het collegeteam van 05/02/02 werd het bouwtechnisch rapport van de drie gebouwen voorgesteld, samen met een kostenplaatje voor de casco-renovatie ervan. - Het federaal grootstedenbeleid staat erop dat in 2002 zichtbare acties plaatsvinden op en rond het spoorwegemplacement. Feiten en context: In de consensusnota,goedgekeurd door het college (jaarnr 9029 van 12 september 2001) wordt gepleit voor het behoud en het hergebruik van 3 spoorweggebouwen (opleidingsgebouw, herstelloods, onderhoudsloods), omwille van hun potentiële ontwikkelingsmogelijkheden en historische betekenis (het spoor als geheugen). Verder onderzoek is echter nodig naar mogelijk hergebruik en fasering. In de beleidsovereenkomst ANN van 3 december 2001 werd vastgelegd dat in het kader van Spoor Pact I o.a. een beslissing moet worden genomen door de stad over het al dan niet behouden van de drie spoorweggebouwen. Die beslissing is bepalend voor de randvoorwaarden voor de internationale stedenbouwkundige ontwerpopdracht voor de hele site. De beslissing is tevens cruciaal voor de NMBS, omdat op de gebouwen een verkrotting- en leegstandsheffing rust Einde maart moet het Spoor Noord pact I afgesloten worden. Omdat er een consensus nodig is over de mogelijke herbestemming van de gebouwen en degelijk onderbouwde opties hiervoor noodzakelijk zijn, wordt de discussie met betrekking tot het behoud van de gebouwen losgekoppeld van de discussie in verband met de herbestemming. Er zijn twee mogelijke scenario s over de spoorweggebouwen waarvan de gevolgen en diverse aspecten worden weergegeven. Een derde scenario gaat over de tijdelijke invulling van de Perrierloods. SCENARIO 1: AFBRAAK VAN DE GEBOUWEN Gevolgen: a. Sanering en afbraak gebouwen komen integraal ten laste van NMBS b. Terreinoppervlakte gebouwen (1,5 ha) wordt onderdeel van heraanleg (= meerkost heraanleg) c. Kaalslag in historisch weefsel SCENARIO 2: BEHOUD VAN DE GEBOUWEN (= OVERNAME) Pagina 2 van 8

3 Hierbij moet met verschillende aspecten rekening worden gehouden, voortvloeiend uit: a. de beleidsovereenkomst Stad-NMBS - Bij beslissing tot behoud van de gebouwen dient de stad deze zo snel mogelijk over te nemen via een zakelijk recht (erfpacht of opstal) ten bedrage van 1 symbolische Euro. - Vanaf het afsluiten van het zakelijk recht zijn alle lasten voor de stad. Twee jaar na het afsluiten hiervan start het Vlaams Gewest met de leegstandsheffing en verkrottingheffing op de gebouwen. - Binnen de 10 jaar na de overname van de gebouwen via een zakelijk recht kan de stad de gebouwen aankopen (cfr. Schattingsverslag Comité van Aankoop) of afbreken op eigen kosten of kan zij het zakelijk recht behouden voor een periode van 50 jaar. b. het bodemonderzoek - Volgens het oriënterend bodemonderzoek liggen de gebouwen op vervuilde (kadastrale) percelen. OVAM moet het rapport nog conform verklaren en zal vervolgens de NMBS aanmanen een beschrijvend onderzoek op te maken voor deze percelen. - Het verlenen van een zakelijk recht aan de stad voor de gebouwen kan volgens OVAM alleen viaeenministerieelbesluit,ondervoorwaardedatdenmbsdenodigefinanciëlegaranties stelt. - De sanering blijft bij behoud ten laste van NMBS. c. de ramingen: aankoop, afbraak, casco-renovatie1 en voorbeeld van herbestemming2 Opleidingsgebouw (1) (1.200 m2) Onderhoudsloods (2) (4.190 m2) Herstelloods (3) Totaal in Euro ( m2) 1. Aankoop , , , ,28 2. Afbraak , , , ,00 3. Casco renovatie (verwarming incl.) , , , ,56 (Euro/m2) 718,33 579,23 515,57 4. Herbestemmingsvoorbeeld Kantoorgebouw Geen Polyvalent4 Afwerking , , ,64 (Euro/m2) 1.053, ,21 d. de raming 5 voor de heraanleg Zone C (zone waarin de gebouwen liggen) met behoud gebouwen met afbraak gebouwen Sportzone 5ha (SOG5) , ,50 Park 10,5 ha (123,95euro/m2) ,00 Park 12 ha (123,95 euro/m2) ,00 1 Casco-renovatie betekent: structurele en bouwfysische renovatie, vernieuwde technieken (elektriciteit, sanitair, verluchting en verwarming), conformiteit volgens normen brandveiligheid en ARAB, en asbestverwijdering. 2 Alle prijzen in Euro, volgens verslag en raming externe expertises. 3 Raming volgens schatting externe expertise. Het verslag van Comité van aankoop is in opmaak. 4 Gerenoveerd (verwarmd, cafetaria, douches, 2000 zitplaatsen), met een minimale binneninrichting welke een maximum aan activiteiten toelaat. 5 SOG: Som Over Geheel.(volgens raming Sportdienst) Pagina 3 van 8

4 TOTAAL , ,50 e. beschikbare budgetten voor Zone C (op meerjarenbegroting )6 GSB Doelstelling II 7 TOTAAL , , , , , , ,19 Samenvatting kostenplaatje van de diverse opties OPTIES behoud Heraanleg + Casco sport Casco (1),(2),(3) , ,50 ( ha) Casco (2) + (3) , ,50 ( ha) Casco (1) + (3) , ,50 (10,9 + 5ha) Casco (1) + (2) , ,00 (11,5 + 5ha) Casco (3) , ,50 (11+ 5ha) Nihil ,50 (12 + 5ha) GSB en D SALDO , , , , , , , , , , , ,69 SCENARIO 3: PERRIERHAL VOOR KORTE TERMIJN ( ) TOTAAL Tijdelijke inrichting ,57 (SOG) Afbraakkosten na 3 jaar ,76 à ,11 Euro ,33 à ,68 Euro op 3 jaar Overname is kosteloos en kan onmiddellijk / sanering is niet nodig Advies De districtsraad Antwerpen adviseerde op 25/02/02 aan het college om de spoorweggebouwen minstens te behouden tot na de wedstrijd (geheugen van de buurt) en deze te onderzoeken naar herbestemmingmogelijkheden. 6 In de veronderstelling dat er geen andere budgetten beschikbaar zijn ,57 (totaal budget) ,67 (werkingskosten te spreiden over ). Pagina 4 van 8

5 Het Collegeteam Stadsontwikkeling adviseerde op 5 maart 2002 behoud van twee gebouwen, namelijk het opleidingsgebouw(1) en de herstelloods (3) onder voorbehoud dat er bijkomende niet-stedelijke financiering wordt gevonden (private of via grootstedenfondsen) om het deficit op dit ogenblik geraamd op ,32 EUR te verhelpen. Argumentatie Met betrekking tot de spoorweggebouwen: - Het federaal grootstedenbeleid en de bewoners van de omliggende wijken, verwachten het komende jaar zichtbare acties op het terrein. - Vanuit begrotingstechnisch perspectief is er te weinig budget op de bovenlokale fondsen GSB en D2 voor de casco-renovatie van de drie gebouwen. Relativering m.b.t. voorgestelde raming dringt zich op. De gehanteerde m2 prijs voor de parkaanleg (123,95 euro/m2) is ruim genomen (bv. Leopold De Waalplaats is 123,95 euro/m2, Antwerpse speelpleintjes 99,16 euro/m2, etc.). Het is bovendien waarschijnlijk dat het uiteindelijke stedenbouwkundige ontwerp (goedkopere) open vlakten voorziet dat eventuele duurdere aanleg van andere plekken compenseert. Voor de parkzone wordt geen riolering geraamd omdat conform de uitgangspunten van de consensusnota een minimale verharding wordt vooropgesteld. Voor de sportclusterzone (5 ha) is de meerkost voor riolering in de raming opgenomen. Het globale tekort op de raming vergt verder onderzoek naar andere financieringsbronnen. - Vanuit vergelijkend financieel perspectief liggen de ramingen voor de gebouwen onder het gemiddelde (Paris XL casco (867,63 euro/m2), Design Center (1.264,26 euro/m2), Permeke, (1.388,20 euro/m2, MAS (2.057,52 euro/m2), Eco-huis (1.412,99 euro/m2) etc.). - Het behoud van de gebouwen of tenminste één of van de gebouwen is belangrijk. De gebouwen maken deel uit van het geheugen van dit stadsweefsel. Bijgevolg lijkt een totale kaalslag vanuit sociaal-historisch perspectief niet aangewezen. - Vanuit stedenbouwkundig perspectief vormt de herstelloods een belangrijke gevelwand voor het Damplein, evenals het opleidingsgebouw t.a.v. achterkant bebouwing Hardenvoort. Kaalslag vraagt bijgevolg om nieuwe oplossingen. - Vanuit architecturaal perspectief is de herstelloods een unicum omwille van constructie en de imposante ruimte. - Vanuit functioneel perspectief hebben het opleidingsgebouw en de herstelloods naar herbestemming duidelijke mogelijkheden. Getuige hiervan de diverse conceptnota s. Het opleidingsgebouw voor kantoor of diverse scholingsfuncties, de herstelloods omwille van de ruimte tot meervoudig polyvalent gebruik. De onderhoudsloods leent zich op het eerste gezicht minder tot (polyvalent) hergebruik. Goede voorbeelden in binnen- en buitenland tonen aan hoe historisch erfgoed met een minimalistische aanpak toch een nieuwe invulling kan krijgen. - Vanuit duurzaam perspectief is hergebruik van bestaande erfgoed zinvoller dan pure kaalslag en dan het bouwen van nieuwe overdekte ruimten. Met betrekking tot de Perrierhal - Het publiek stellen van delen van het terrein is belangrijk, wil men de overtuigingskracht van de huidige projectdynamiek en -synergie een gelaat geven. Zoniet dreigt een belangrijke draagkracht verloren te gaan en het emplacement op korte termijn een enorme kankerplek te worden in Antwerpen-Noord. - Een eerste aanzet met Perrier (met een tijdelijke sportinvulling) lijkt tegemoet te komen aan de wensen van de buurt. Het kostenplaatje verspreid over een periode van drie à vier Pagina 5 van 8

6 jaren is te verdedigen in het kader van het voeden van dit draagvlak. Samen met de Perrier kan de aanliggende parking gebruikt worden voor publieksgerichte functies. - De sportdienst van de bedrijfseenheid Sport en Cultuur zal de Perrierhal beheren. De sportdienst zal voor de dagactiviteiten samenwerken met de Karel De Grote Hogeschool. Het college kan overwegen om: - Alle gebouwen over te nemen. Dit geeft de mogelijkheid en noodzakelijke tijd om de bestaande en andere herbestemmingsscenario s verder te onderzoeken en te onderbouwen naar haalbaarheid, fasering, kostenplaatje, exploitatie, etc. Dit geeft bovendien de tijd om te zoeken naar concrete samenwerkingsverbanden met externe actoren en potentiële financierders. Als timing wordt vooropgesteld dat tegen juni 2002 degelijk onderbouwde voorstellen zijn uitgewerkt. - Tevens kan onderzocht worden in welke mate eventuele afbraakkosten kunnen gesubsidieerd worden door hogere overheid (cfr. omzendbrief RO/99/03 van 10 juni 1999 betreffende de toepassing van het decreet van 19 april 1995 houdende maatregelen ter bestrijding en voorkoming van leegstand en verwaarlozing van bedrijfsruimten). - Als de uitkomst uiteindelijk negatief uitvalt m.b.t. behoud, wordt de afbraak voor de drie spoorweggebouwen geraamd op ,00 euro ten laste van de stad (zie raming eerste tabel c). - De Perrier zo snel mogelijk in te richten als tijdelijke (polyvalente) sporthal totdat concrete realisaties op het terrein beginnen, en maximaal tot het einde van deze legislatuur. Financiële gevolgen - Bij beslissing tot behoud van de gebouwen dient de stad deze zo snel mogelijk over te nemen via een zakelijk recht (erfpacht of opstal) ten bedrage van 1 symbolische Euro. - Vanaf het afsluiten van het zakelijk recht zijn alle lasten voor de stad. Twee jaar na het afsluiten hiervan start het Vlaams Gewest met de leegstandsheffing en verkrottingheffing op de gebouwen. - Binnen de 10 jaar na overname van de gebouwen via een zakelijk recht kan de stad de gebouwen aankopen (cfr. Schattingsverslag Comité van Aankoop) of afbreken op eigen kosten of kan zij het zakelijk recht behouden voor een periode van 50 jaar. - Het tijdelijk inrichten van de Perrierhal gebeurt met middelen die ingebracht werden in het autonoom gemeentebedrijf Antwerpen Nieuw Noord. De afbraak van de Perrierhal komt eveneens ten laste van de stad (via het AGB ANN) Deze wordt geraamd op ,76 à ,11 Euro. - De exploitatiekosten zullen ten laste komen van de sportdienst. Besluit: Artikel1 Het College beslist om de herstelloods (1) en het opleidingsgebouw (3) te behouden voor een minimumperiode van twee jaar na overname van de gebouwen, in afwachting van het aantrekken van bijkomende niet-stedelijke financiering (private of via grootstedenfondsen) om het deficit op dit ogenblik geraamd op ,32 EUR te verhelp Artikel 1 Pagina 6 van 8

7 Het college geeft opdracht aan de Plangroep Spoor Noord om de nodige modaliteiten met de eigenaar van de gebouwen uit te werken en dit ter goedkeuring aan het college voor te leggen. Het college geeft tevens de opdracht aan de Plangroep Spoor Noord om de modaliteiten voor mogelijke afbraaksubsidie te onderzoeken. Artikel 3 Het college beslist om de Perrierhal op korte termijn in te richten als tijdelijke sporthal tot aan de start van de inrichtingswerken op het spoorwegemplacement. Het college geeft de opdracht aan Sport en Cultuur / sportdienst om dit project te beheren. Artikel 4 Bij beslissing tot behoud van de gebouwen dienen deze zo snel mogelijk overgenomen te worden via een zakelijk recht (erfpacht of opstal) ten bedrage van 1 symbolische Euro. Bij overname van de Perrierhal komt de afbraak ervan ten laste van de stad (via het autonoom gemeentebedrijf Antwerpen Nieuw Noord). Deze afbraak wordt geraamd op à Euro. De inrichtingskosten voor een tijdelijke sporthal (54.536,57 (SOG)) worden gefinancierd door het autonoom gemeentebedrijf ANN of de NV ANNEIS. De exploitatiekosten zullen ten laste komen van de sportdienst. Artikel5 Dit besluit heeft in principe voor de stad geen financiêle gevolgen Besluit Artikel 1 Het College neemt akte van de correcte versie van het collegebesluit van 20 maart 2002, jaarnummer 3306 Artikel 2 Dit collegebesluit vervangt de gepubliceerde versie van 20 maart 2002, jaarnummer 3306 Artikel 3 Dit besluit heeft in principe voor de stad geen financiële gevolgen Kopiëen: 21 exemplaren Aan: Aantal: Actie: OB/PC 1 voor dossier OB/Grond en pandenbeleid 1 voor kennisname Pagina 7 van 8

8 SOMA 1 voor kennisname OB/SD/S 1 voor kennisname alle kabinetten 13 voor kennisname OB/SD/COM 1 voor kennisname BZ/wijkontwikkeling 1 voor kennisname OCMW/Jan Deceuninck 1 voor kennisname OB/O&O /Rik De Ruysser 1 voor kennisname Pagina 8 van 8