Beleidsplan Cultuureducatie. Basisschool De Octopus, 19 mei 2015

Transcriptie

1 Beleidsplan Cultuureducatie Basisschool De Octopus, 19 mei 2015

2 Inleiding Een school om je als een vis in het water te voelen Octopus is het Griekse woord voor achtpoot. Een octopus heeft acht armen en drie harten. De acht armen symboliseren de acht groepen van de basisschool. De drie harten geven aan welke groepen bewoners er in de BMV vertegenwoordigd zijn: de school, de kinderopvang en het gemeenschapshuis(de verenigingen). De octopus is een zeer intelligent dier, dat zowel leer- als speelgedrag vertoont. De octopus heeft acht armen die beschermen en geborgenheid symboliseren. Die acht buigzame armen bewegen onafhankelijk van elkaar waardoor de omgeving kan worden afgetast en nieuwe ontdekkingen worden gedaan. De octopus kan zijn kleur aanpassen aan de omgeving. Is daardoor flexibel, past zich gemakkelijk aan aan zijn omgeving en aan veranderingen om zich heen, de maatschappij. De octopus gebruikt inkt om te overleven; op school kunnen de kinderen niet zonder inkt. De letters van de naam duiden verschillende kenmerken, uitgangspunten van onze nieuwe organisatie aan: O originaliteit, ontwikkelen van vaardigheden C communicatie, creativiteit T transparantie, thuis voelen O ongedwongen, openheid P positivisme, plezier U uniek, uitdaging S spontaan, spelenderwijs, samenwerken Bs. De Octopus is ontstaan uit een fusie van de voormalige scholen:bs. Heide en bs. de Mortel in Swalmen. Op dit moment bezoeken zo n 315 kinderen, verdeeld over 11 groepen, onze school. Het team bestaat uit 22 medewerkers. Ons onderwijs Op onze school proberen wij een sfeer te creëren waarin het kind zich optimaal kan ontwikkelen. Om dit mogelijk te maken beschikken wij over een enthousiast en gekwalificeerd team. Een goede samenwerking met de ouders vinden wij zeer belangrijk. Onze school is onderverdeeld in clusters. Iedere cluster heeft een clustercoördinator. Zij zijn verantwoordelijk voor de organisatie in het cluster. In het schooljaar wordt een middenkader ingericht. Het middenkader van de Octopus bestaat uit 2 bouwcoördinatoren, 2 interne begeleiders en de directeur. Samen bewaken zij de voortgang en de doorlopende lijn binnen de onderwijsorganisatie en initiëren verbeterprocessen daar waar nodig.

3 In de onderbouw op onze school wordt spelen en werken gecombineerd. Vanaf groep 3 werken we vanuit het directe instructiemodel, waarbij de groep wordt opgedeeld in drie instructieniveaus. Hierbij kunnen instructiegroepen geformeerd worden met leerlingen uit het gehele cluster. De instructie wordt voornamelijk via het digitale bord aangeboden. Onze omgeving Samen met de Kinderopvang en de Stichting Gemeenschapshuizen bewonen we deze nieuwe Brede Maatschappelijke Voorziening in Swalmen. We werken ook samen met BC Broekhin Swalmen. Swalmen is een gemeente met veel natuur en ruimte. We kennen daarnaast een aantal monumenten: Resten van de Romeinse weg van Heerlen naar Xanten, het voormalig Kasteel Ouborg, Kasteel Hillenraad, de Sint- Dionysiuskerk, Kasteelboerderij Zuidewijck Spick, Landhuis Graeterhof, de Sint- Lambertuskerk, het Oude Raadhuis aan de Markt, het oude Station Swalmen, landweer De Wolfsgraaf, de Grafheuvels aan de Kroppestraat, de Grafheuvels op de Bosberg (Bosberg) en Grietjens Gericht. Swalmen heeft een eigen dialect, het Swalms (Zjwaams). Het gratis openluchtfestival Sjwaampop wordt al sinds begin jaren '80 georganiseerd op de markt in Swalmen. Sinds 1967 vindt er jaarlijks in Swalmen een Kindervakantiewerk (KVW) plaats. Er zijn ook een aantal verenigingen actief in Swalmen, waaronder Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen, Jeugdvereniging Jong Nederland Swalmen, Harmonie Amicitia Boukoul, Koninklijke Harmonie St. Caecilia (1852), Swalmens Liedertafel (De Zangk), Gemengd koor A Cappella, Jeugd vastelaovesvereiniging "De Erpelkes", Trommel en fluiterkorps "Heide". Wij werken samen met de Harmonie en het Trommel- en Fluiterkorps Heide. Onze visie op cultuureducatie Cultuureducatie geeft vorm aan een aantrekkelijke en inspirerende visie op leren. Leren lukt alleen als het betekenisvol is. Cultuureducatie kan een bindende factor zijn tussen de traditionele schoolvakken en zo de theoretische kennis omvormen tot doorleefde kennis. (I) Activiteiten van culturele aard kunnen er tevens voor zorgen dat er gevarieerder gebruik gemaakt wordt van de meervoudige intelligentie. (II) Door meer te weten te komen van cultuuruitingen en vervolgens deze ook eigen te maken wordt de persoonlijkheid van de leerling verder gevormd. (III) Culturele activiteiten mogen ook uitgevoerd worden als een extraatje. Het hoeft niet persé bij de andere vakgebieden aan te sluiten.(iv)

4 De plek van cultuureducatie bij ons op school We zetten cultuureducatie in bij de ontwikkeling van woordenschat en de ontwikkeling van sociaal- emotionele vaardigheden bij kinderen. Onze cultuureducatie doelen Bij de invulling van cultuureducatie streven we naar een programma op maat van de school waarbij we uiteindelijk ernaar streven dat het onderwijsprogramma leerlingen de mogelijkheid biedt hun creatieve talent te ontplooien en hun kennis op het gebied van kunst, erfgoed en media te ontwikkelen en te verbinden met hun kennis op andere gebieden. Deze invulling binnen het onderwijsprogramma is gericht op persoonsvorming en de ontwikkeling van sociaal- emotionele en motorische vaardigheden. Cultuureducatie valt onder het leergebied Kunstzinnige oriëntatie. Dit leergebied omvat drie kerndoelen: 54 Leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. 55 Leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 Leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Het doel van cultuureducatie op onze school is: maak een keuze uit: o We verbreden ons lesaanbod met cultuureducatie. We zetten een/verschillende extra vakken op het rooster o We gebruiken cultuureducatie om lessen te verrijken. We werken ons regulier onderwijs uit met cultuureducatie. o We vervangen lessen door cultuureducatie. We werken zo op een andere manier aan onze onderwijsdoelen: we zetten activiteiten cultuureducatie als alternatief in. De verdere doelstellingen voor cultuureducatie zijn onder te verdelen in vier soorten doelstellingen: 1. Inhoudelijke doelen 2. Educatieve doelen 3. Ervaringsgerichte doelen 4. Ontwikkelingsgerichte doelen Wij vinden belangrijk: 1. Inhoudelijke doelen. maak een keuze uit: o Opbouw culturele bagage van leerlingen - kennis en inzicht vergroten

5 - ontdekken - plezier en waardering ontwikkelen o Leren over cultuur, erfgoed en media: leren is niet alleen vaardigheden opdoen, maar ook beleven, ontdekken, ervaren, houding, etc. Al deze facetten komen afwisselend aan bod gedurende de basisschoolperiode. o Bevordering van cultuurbeleving; leerlingen moeten de kans krijgen cultuur te voelen, te ervaren en te ontdekken. o Kennismaking met cultuur, erfgoed en media. o Een brede blik ontwikkelen; openstaan voor het onbekende. 2. Educatieve doelen. maak een keuze uit: o Verrijking van het schoolklimaat en de onderwijskundige leeromgeving. o Cultuureducatie biedt inspiratie voor vernieuwingen, zoals integrale aanpak, verrijking WO- thema s, samenwerking, onderzoekend leren, etc. o Cultuureducatie doet een beroep op meer dan alleen cognitieve vaardigheden, ook voor de leerkrachten. o Leerlingen ontdekken dat thematisch onderwijs niet alleen binnen het schoolgebouw plaatsvindt, maar zeker ook daarbuiten. Levensecht leren! o De activiteiten dienen aan te sluiten bij het niveau en de belevingswereld van de leerlingen. 3. Ervaringsgerichte doelen. maak een keuze uit: o Bevordering van cultuurparticipatie nu en later. o Leerlingen ontdekken wat hun talenten zijn en waar de interesse ligt. Ontdekken waar je goed in bent! o Bevordering sociale cohesie en versterking van burgerschap; maatschappelijke betrokkenheid vergroten. o Ontwikkelen positieve houding ten aanzien van kunst en cultuur. o Meer waardering voor multi- culturele samenleving door kennismaking met andere culturen (kerndoel 38). o Kinderen moeten kunnen ervaren/ontdekken dat iedereen cultuur op zijn eigen manier kan beleven. Er zijn vele culturen in ons land en verspreid over de hele wereld. Kinderen moeten leren om een eigen mening te vormen en te leren kijken naar verschillen/overeenkomsten tussen diverse culturen. Ervaren en ontdekken wat de ideeën zijn achter verschillende culturen en begrijpen dat de waarde ervan voor iedereen anders kan zijn. 4. Ontwikkelingsgerichte doelen. maak een keuze uit: o Leerlingen kennis laten maken met de culturele omgeving (lokaal, regionaal, provinciaal). o Gebruik maken van de culturele omgeving van de school en hierdoor hun kijk op de omgeving verrijken. o Horizon van leerlingen verbreden door op zoveel mogelijk manier en geïntegreerd in diverse (vak) gebieden cultuureducatie aan te bieden.

6 o Ervaren door doen een beroep doen op andere intelligenties zoals fantasie, creativiteit en nieuwsgierigheid. o Leerlingen leren zich te uiten door middel van kunst en cultuur (expressie). o Werken met, leren van en onderzoeken van materialen waarmee ze normaal niet zo vlug in contact komen. Dingen leren door ergens heen te gaan, nader te bekijken, en dergelijke. Ons programma cultuureducatie Per leerjaar wordt het cultuur educatieve programma vastgesteld aan de hand van de geformuleerde doelen en afgeleid van de plek. Vervolgens worden daar passende culturele activiteiten bij gezocht of ontwikkeld door de school en/of de partners. Dit schooljaar beginnen we met het inventariseren bij welke lessen we cultuureducatie het beste kunnen aanhaken, met als invalshoek dat cultuureducatie in dienst staat van het onderwijs. We inventariseren welke activiteiten het team nu al doet en welke nu nog niet, die wel wenselijk zijn in de toekomst. Hiervoor gebruiken we onder andere inventarisaties die bij de totstandkoming van het cultuurbeleidsplan zijn gemaakt (zie volgende pagins a). Daarnaast organiseren we vanaf volgend schooljaar een cultuurweek met een schoolbreed thema. Aan het einde van dit programma evalueren we de aanpak en het proces en stellen we doelen voor het volgende programma vast.

7 Plannen op het gebied van ICC voor het schooljaar BS De Octopus groep 1 en 2 Discipline Tekenen Beeldende vorming Muziek Literatuur Dans en beweging Foto/film en video Actief (expressie) Zelf tekenen bij thema s Kleuterplein, crea- middag, maandtekening voor rapportfolio. Tijdens de thema s van Kleuterplein zijn er beeldende activiteiten en tijdens de crea- middag Ook is er een thema kunst. Tijdens verjaardagen wordt er muziek gemaakt, een muziekleerkracht bezoekt regelmatig de klas en maakt muziek met de kinderen en in de thema s van Kleuterplein zitten muzieklessen. Verhalen naspelen en zelf vertellen aan de hand van prenten. Ook maken de kinderen zelf boekjes. Zelf dansen tijdens crea en lessen uit de thema s. Dansen tijdens de gymlessen (o.a. dansspetters). Uitvoering bij carnaval en het eindejaarsfeest. We maken bij veel activiteiten uit Kleuterplein zodat de kinderen aan het eind van het thema deze foto s kunnen bekijken. Receptief (kijken en luisteren) Samen kijken naar tekeningen, luisteren naar de uitleg van de leerkracht. Tijdens het thema kunst komt er een kunstenaar in de klas. Hij legt veel uit over zijn werk en laat kunstwerken zien. Liedjes beluisteren, klankhoogtes vaststellen. Ook luisteren we naar muziekfragmenten en kunnen hier gevoelens bij plaatsen. Luisteren naar verhalen (waaronder het themaverhaal), Digitale prentenboeken beluisteren. Luisteren naar de muziek en de uitleg die bij het dansje hoort. Kijken naar dansjes van anderen. De kinderen krijgen foto s van zichzelf in hun rapportfolio s. Ouders en kinderen bekijken deze foto s. Reflectief (beoordelen) Samen beoordelen wat we hebben gemaakt, we bekijken de tekeningen en zeggen wat we zien, wat er goed is gegaan en wat erg moeilijk was om te tekenen. We stellen van tevoren vragen op voor de kunstenaar en gaan in gesprek over zijn werk. Aan het eind van het thema organiseren we een tentoonstelling van alle gemaakt werken. Lessen in Kleuterplein gaan soms over het beoordelen van muziekfragmenten. Samen kijken naar de platen en vertellen waarover het boek zijn kunnen gaan, aan de hand van de pictogrammen wie- weet- waar en het stellen van luistervragen bij een boek. Aangeven of de dansjes van anderen mooi, moeilijk, makkelijk zijn. Kinderen beoordelen de foto en de activiteit in het raportfolio.

8 Plannen op het gebied van ICC voor het schooljaar BS De Octopus groep 3 en 4 Discipline Tekenen Actief (expressie) Werken met verschillende tekentechnieken en - materialen Receptief (kijken en luisteren) Kijken naar teken- en schilderwerk a.d.h.v. plaatmateriaal (o.a. boeken) Reflectief (beoordelen) Bespreken van gemaakte tekeningen Beeldende vorming Knutselwerkjes met verschillende materialen n.a.v. projecten. (o.a. dierendag,herfst, st. Maarten, sinterklaas, kerst, carnaval, lente, Pasen, zomer) Kijken naar resultaten van beeldende vorming a.d.h.v. kunstwerkjes die bij de creamiddag gemaakt zijn Bespreken van gemaakte werkstukjes: hoe is dit gemaakt, met welk materiaal, wat drukt dit werkstuk uit, vind je het mooi etc. Muziek 1 x per week muziekles van vakleerkracht. Liedjes zingen. Themaliedjes behorend bij de leesmethode Luisteren muziek CD s Liedteksten nabespreken Literatuur Voorlezen Kinderboekenschrijver Luisteren naar verhalen. Samen praten over beluisterde verhalen en gedichten Dans en beweging Dansante vorming tijdens de gymlessen en crea. Kijken naar dansjes van groepsgenootjes Dansjes evalueren Foto/film en video Toneel / theater Foto s maken. Foto s bekijken Nabespreking in de groep Zelf toneeltjes/drama spelen in de klas Bezoek aan toneelvoorstelling CK- theater Evalueren van toneeltjes Cultureel erfgoed KOKEN Bezoek aan boerderij, boswandeling met gids van Staatsbosbeheer. Tijdens de creamiddag in groepjes koken. Luisteren en kijken naar verhalen en foto s van monumenten in Swalmen Ruiken, proeven en voelen. Recepten lezen. Knutselwerk hierover maken Smaak beoordelen, product bekijken en dit bespreken. Sinterklaasviering, Kerstviering, carnaval, Paasviering, Eindejaarsviering, opzetten van de CREA onderbouw, Communieles met bijbehorende activiteiten.

9 Plannen op het gebied van ICC voor het schooljaar BS De Octopus groep 5 en 6 Discipline Tekenen Actief (expressie) De verschillende opdrachten tijdens de crea- middag. Receptief (kijken en luisteren) Verschillende tekentechnieken aanbieden. Reflectief (beoordelen) Het is belangrijker dat een kind goed zijn best doet, dan het resultaat. Beeldende vorming Verschillende opdrachten tijdens de crea- middag. Denk aan brooddeeg, figuurzagen, solderen enz Bezoek aan toneelvoorstelling CK theater. Aanbieden van verschillende technieken tijdens de crea- middag Niet het product, maar het proces beoordelen. Hoe heeft een kind eraan gewerkt. Meegedaan met het Limburgs blaasmuziek festival in Born. Muziek Muziekles van Wim Suilen. Onderdeel van de crea- middag. In groep 5b een muzikale kring op vrijdag. Aanleren van verschillende aspecten van muziek. Niet alleen zingen maar ook muziek maken enz Niet het resultaat, maar de inzet van de kinderen beoordelen. Literatuur Activiteiten rondom de Kinderboekenweek. De voorleesstoel in de klas. Kinderen lezen zelf voor. Voorlezen aan de kinderen. Een bibliotheek op school of in de klas. Zorgen dat de kinderen enthousiast worden. Resultaat is niet belangrijk. Dans en beweging Tennisles in groep 5. De sportolympiade in Roermond. Meedoen is belangrijker dan winnen. Gymlessen. Foto/film en video Tijdens de geschiedenislessen hebben de kinderen zelf in een film over de prehistorie gespeeld. Filmpjes op internet bekijken bij de verhalen van geschiedenis. Luisteren naar de geschiedenisverhalen.

10 Plannen op het gebied van ICC voor het schooljaar BS De Octopus groep 7 en 8 Discipline Tekenen Actief (expressie) Tekenlessen in de klas Creamiddag: Tekentechnieken; Schilderen op doek; Schilderen van dienbladen. Thema: Swalmen, vroeger en nu : Kunstwerk maken over eigen gekozen onderwerp m.b.t. het thema. Receptief (kijken en luisteren) Diavoorstelling bekeken over het surrealisme. Voorafgaande een tekenopdracht, werken van kunstenaars bekijken. Reflectief (beoordelen) Rapportfolio: tekeningen van kinderen worden beoordeeld en in het rapportfolio toegevoegd. Beeldende vorming Creamiddag: Masker van gips Dieren van vilt Origami Mandala s Dromenvangers Pitriet Boomhut Mobiel van brooddeeg Vilten Kijkdoos maken Juwelenkistje Octopus maken Inrichten van een museum (thema Swalmen) Kinderen elkaars kunstwerken laten beoordelen voor uiteindelijk museum Uitstapje Historie Huis Kinderen elkaars kunstwerken laten beoordelen voor uiteindelijk museum Uitstapje Historie Huis Thema Swalmen, vroeger en nu : Kunstwerk maken (allerlei materialen, knn. hebben eigen inbreng). Muziek Vakleerkracht: crea: Boomwackers Klankstaven Ritmisch klapspel Zang Ritmes Meedoen aan Korenslag in samenwerking met het CK theater. Optreden binnen Muziekfeest in de Oranjerie. Kerstkoor Musical groep 8 Muziekquiz afnemen binnen de groepen. Karaoke via het DigiBord. Auditeren musical groep 8. Auditie musical groep 8.

11 Literatuur E- mailtjes naar Nepomuk: link leggen tussen de gastschool en cultuur. E- mail vertalen vanuit India. Boekverslagen Spreekbeurten Projectweken taal: Maken van informatieboekjes Beroepengids Schrijven van verhalen spreekbeurten Spreekbeurten Gedichten voordragen 4/5 mei. Dans en beweging 1 keer per week twee uur gymles. Musical groep 8. Optredens carnaval/eindejaarsfeest. Paasmarkt: buikdansen Yoga/mediteren Musical groep 8 Choreografie musical Foto/film en video Foto s Swalmen vroeger bekijken en hierom bekende / herkenbare begrippen opschrijven. Websites bouwen PowerPoint maken Uitstapje HistorieHuis Film van Anne Frank Project Hollandse Waterlinie Foto s Swalmen vroeger bekijken en hierom bekende / herkenbare begrippen opschrijven. A.d.h.v. een opdrachtenblad foto s bekijken in het HistorieHuis. Foto s Swalmen vroeger bekijken en hierom bekende / herkenbare begrippen opschrijven. A.d.h.v. een opdrachtenblad foto s bekijken in het HistorieHuis.

12 Het culturele veld in onze omgeving 1. Voor contactgegevens van culturele experts (cultureel veld) en ontwikkelde producten kijken we op de culturele kaart bij SIEN, à kopje op de kaart. Culturele experts in onze omgeving zijn: Auks movement play Context communicatie, coaching & educatie ECI Cultuurfabriek Cuypershuis Roermond Kunstenaar Marcel van Hoef Combinatiefunctionaris Cultuur Marjolein Peeters Stichting Oude Kerkhof Bezoekerscentrum Leudal Reinigingsdienst Maasland De Zongofamilie Atelier Leudal Theaterrabarber Charlie Silvrants Atelier Labyrint Beeldend Kunstenaar Edith Madou Jos van Rens Creatief Marmiek, educatieve projecten op maat Myouthic Gemeentemuseum Het Land van Thorn Tante Thee Theater Het Roerdriehoek Museum 2. Voor thema s en lessuggesties kijken we op de website van Cultuurpad, à kopje thema s. 3. Ons eigen netwerk bestaat al uit: 4. Onze eigen talenten en die van elkaar (collega s, ouders, kinderen, vrijwilligers) ontdekken we met het talentenspel!

13 ICC & netwerk Swalm en Roer We stellen zelf onze hulpvragen. Vanuit de plek van cultuureducatie op onze school stellen we vragen aan het culturele veld in de omgeving. Onze ICC- er helpt daar waar nodig met aanvullende suggesties en inhoud. Voor het organiseren van onze cultuureducatie, het delen van onze ervaringen en het bijhouden van de culturele ontwikkeling van kinderen maken wij gebruik van de binnen SIEN beschikbaar gestelde mogelijkheden (dit is een optie). Wij werken in clusterverband samen. Voor het delen van kennis en ervaringen en het bijhouden van onze inhoudelijke expertise maken wij gebruik van het Swalm en Roer brede netwerk cultuureducatie. Wij ontwikkelen onze cultuureducatie Van Scenario 2: Op Reis! Naar Scenario 2: Op Reis!