Beleidsplan Cultuureducatie. Synergieschool, 15 mei 2015

Transcriptie

1 Beleidsplan Cultuureducatie Synergieschool, 15 mei 2015

2 Inleiding De synergieschool is een fusie tussen SBO de Balans en Sint Alfonsusschool. Vanaf augustus 2013 zijn SBO de Balans en basisschool St. Alfonsus gestart met een nauwe samenwerking. Met ingang van augustus 2015 zal er sprake zijn van synergie tussen beide scholen. De school voor speciaal basisonderwijs voor Roermond en Roerdalen SBO de Balans biedt passend onderwijs aan leerlingen die extra zorg nodig hebben en staat voor: o Een werkwijze die KINDGERICHT is o Onderwijs in een omgeving die VEILIGHEID biedt aan alle betrokkenen o Een PROFESSIONEEL team van deskundige medewerkers o OPBRENGSTGERICHT onderwijs, we weten wat we willen bereiken! o Werken aan ZELFVERTROUWEN van leerlingen Onze school wordt bezocht door ongeveer 185 leerlingen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar verdeeld over 14 groepen. Aan school zijn ongeveer 45 personeelsleden verbonden. Groeikansen voor ieder kind omdat leren zo leuk is De missie van de St. Alfonsusschool luidt: à Onderwijs en zorg voor alle kinderen op onze school. à Ruimte bieden voor de groeikracht en ontwikkeling van talenten van alle kinderen op onze school. De visie van de St. Alfonsusschool luidt: Om gelijke kansen te krijgen om zich naar hun mogelijkheden en talenten te ontplooien, hebben kinderen recht op ongelijke behandeling in opvoeding en onderwijs (R. Diekstra). De missie en visie is geformuleerd op grond van de kernwaarden: Veiligheid, aandacht en betrokkenheid, kwaliteit en groei. De St. Alfonsusschool is een basisschool gelegen in de wijk Kapel in t Zand. De school maakt onderdeel uit van de Stichting Swalm & Roer, samen met 22 andere basisscholen, gelegen in Roermond en Roerdalen. Ongeveer 205 leerlingen bezoeken de St. Alfonsusschool. Dit schooljaar kennen we 9 groepen. Er werken 20 personeelsleden aan onze school, waarvan een aantal parttime.

3 Ons onderwijs Op SBO de Balans werken we opbrengstgericht in lijn met het ontwikkelingsperspectief dat voor elke leerling is opgesteld. Dit geeft zowel het kind als de leerkracht sturing op het werk. Het leerstofaanbod is betekenisvol en sluit aan bij de belevingswereld de kinderen. We werken vanuit een groepsstructuur. We houden rekening met de veranderende omgeving en bezinnen ons daarbij op ons onderwijsconcept. In dat onderwijsconcept houden we bij het clusteren van kinderen rekening met een algemeen aanspreek- en belevingsniveau en differentiëren we naar instructiebehoefte, leertijd en verwerking om in te spelen op de verschillen in ontwikkelingsdynamiek tussen leerlingen. We werken vanuit methodes en passen het directe instructiemodel bij alle vakgebieden toe. We zijn gericht op een opbrengstgerichte cultuur, maar hechten ook veel waarde aan de sociaal- en emotionele ontwikkeling van de leerlingen. De kracht van onze zorgstructuur is onder meer herkenbaar aan de volgende punten: o Wij zien kinderen en gaan uit van hun mogelijkheden o Werken op basis van groepsplannen met daarbij mogelijkheden voor individuele differentiatie (leerlijnen, (be)handelingsplannen) o Expertisegroepen op het gebied van rekenen, taal, sociaal emotionele ontwikkeling en wereldoriëntatie/verkeer/techniek o Zo passend mogelijk onderwijs aanbieden en daarbij kijken naar de onderwijsbehoeften van de leerlingen en minder naar de beperkingen. Op de locatie lief Vrouweveld zijn in 7 groepen de jongere leerlingen ondergebracht. Op de locatie Ambachtsingel zijn in 7 groepen de oudere leerlingen ondergebracht. Het aantal leerlingen per groep varieert, afhankelijk van de instroom van 12 tot 18 leerlingen. In de groep worden er per vakgebied aparte groepjes geformeerd die om de beurt instructie krijgen. Op de Sint Alfonsusschool werken we in de groepen 1 en 2 aan de hand van thema's die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Wij werken met een schakelklas tussen groep 2 en 3. Voor ouders/verzorgers van leerlingen in de onderbouw wordt de mogelijkheid van de taalgroep aangeboden. In groep 3 maakt het spelen plaats voor het leren. We maken gebruik van verschillende didactische leervormen, zoals coöperatief leren en werken met dag- en weektaken. Naast de instructiemomenten werken de kinderen binnen de groep zelfstandig aan hun dagdeel-, dag- en weektaken en worden op deze manier meer eigenaar van hun eigen leerproces. Richtinggevend in de aanpak is dat de kinderen centraal staan. De school stelt de kinderen in staat om te laten zien wat zij kunnen: competent in kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes. De school geeft de kinderen de kans om samen met anderen te leren, te worden uitgedaagd en ondersteund: groeikracht en relatie. De kinderen nemen verantwoordelijkheid voor het eigen leerproces: eigenaarschap en autonomie. Een goed en

4 veilig pedagogisch klimaat is een voorwaarde voor de ontwikkeling van de kinderen binnen onze school. Daarbij zijn we er als team op gericht om het gewenste gedrag te versterken en daar veel aandacht aan te besteden. Wat aandacht krijgt gaat groeien. De leerkracht is verantwoordelijk voor het klimaat in zijn of haar groep, zodat er een veilige en prettige sfeer heerst waarin de kinderen respectvol met elkaar omgaan. Op school is er een kinderraad omdat we veel belang hechten aan de mening/ideeën van de leerlingen. Elk jaar zijn er zijn verkiezingen en wordt er een kinderraad benoemd met een afvaardiging uit de groepen 6,7 en 8. Onze omgeving SBO De Balans is een school met een streekfunctie. De Balans is gehuisvest op twee locaties in twee verschillende wijken van Roermond. Leerlingen van de onderbouw en middenbouw zijn ondergebracht in de locatie Kasteel Hillenraedtstraat en de bovenbouw en schoolverlaters hebben onderdak in het gebouw op Lief Vrouweveld. Het merendeel van de leerlingen is niet afkomstig is uit de wijken waar de schoolgebouwen van De Balans staan, daarom is er ook geen sprake van een natuurlijke binding met betreffende wijken. Door het realiseren van een open dag, waarbij de wijkbewoners ook zijn uitgenodigd, trachten we de contacten te intensiveren. Directe samenwerkingspartners van SBO de Balans zijn de VO scholen en aanleverende scholen en instanties, zorgpartners (zie ons ZAT protocol). Er is overleg met gemeente en politie. We nemen deel aan het IB netwerk van Swalm en Roer. We laten de kinderen kennismaken met de schoolomgeving door het organiseren van activiteiten in de directe omgeving. Te denken valt aan stadswandelingen, fietstochten, natuurprojecten (MOP), bezoeken aan museum en theater. De St. Alfonsusschool wil een brede zorgschool zijn, een leer- en leefomgeving waarbij de ondersteuning die leerlingen nodig hebben om te groeien en te ontwikkelen geboden wordt. We werken samen met de herdenkingsplechtigheid voor de verzetsstrijders en gevallenen op het oude kerkhof aan de overzijde van de school, bijeenkomsten die met de geschiedenis van Roermond en specifiek onze wijk te maken hebben, de wijkraden van Roermond Zuid, diverse verenigingen zoals PSW uit onze buurt en de carnavalsgezelschappen uit de omgeving, de Zonnebloem en de parochie. De kinderen van onze school kunnen deelnemen aan blokfluitonderwijs, verzorgd door de Fanfare O.L. Vrouw in het Zand. De Synergieschool ligt in de wijk Kapel in t Zand in Roermond. Roermond heeft veel te bieden. De stad heeft een rijk verleden. Het historisch centrum bezit vele monumenten, zoals het historische stadhuis aan de Markt, de Sint- Christoffelkathedraal, de Munsterkerk, de Rattentoren, de Minderbroederskerk, het Voormalig Kartuizerklooster Bethlehem en De Cattentoren. Ook zijn er een aantal culturele instellingen in Roermond: het Cuypershuis, het Historiehuis en de ECI Cultuurfabriek (met De Azijnfabriek, Centrum voor de Kunsten en het CK theater, het theater en het Filmhuis).

5 Onze visie op cultuureducatie We vinden het belangrijk dat er meer samenhang komt in onze cultuureducatie. Nu is dat nog hap- snap. We willen werken aan m.i. Cultuur is een belangrijk hulpmiddel om de intelligenties van kinderen op een andere manier aan te boren, vrijer met de leerstof omgaan. Hiermee willen we zowel leerkrachten als kinderen in hun kracht zetten. De plek van cultuureducatie bij ons op school Cultuureducatie wordt aangehaakt bij het nieuwe onderwijsconcept dat we kiezen en wordt samen met burgerschap en wetenschap & techniek het verbindende middel tussen vakgebieden. Onze cultuureducatie doelen Bij de invulling van cultuureducatie streven we naar een programma op maat van de school waarbij we uiteindelijk ernaar streven dat het onderwijsprogramma leerlingen de mogelijkheid biedt hun creatieve talent te ontplooien en hun kennis op het gebied van kunst, erfgoed en media te ontwikkelen en te verbinden met hun kennis op andere gebieden. Deze invulling binnen het onderwijsprogramma is gericht op persoonsvorming en de ontwikkeling van sociaal- emotionele en motorische vaardigheden. Cultuureducatie valt onder het leergebied Kunstzinnige oriëntatie. Dit leergebied omvat drie kerndoelen: 54 Leerlingen leren beelden, taal, muziek, spel en beweging te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om ermee te communiceren. 55 Leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. 56 Leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Het doel van cultuureducatie op onze school is: maak een keuze uit: o We verbreden ons lesaanbod met cultuureducatie. We zetten een/verschillende extra vakken op het rooster o We gebruiken cultuureducatie om lessen te verrijken. We werken ons regulier onderwijs uit met cultuureducatie. o We vervangen lessen door cultuureducatie. We werken zo op een andere manier aan onze onderwijsdoelen: we zetten activiteiten cultuureducatie als alternatief in.

6 De verdere doelstellingen voor cultuureducatie zijn onder te verdelen in vier soorten doelstellingen: 1. Inhoudelijke doelen 2. Educatieve doelen 3. Ervaringsgerichte doelen 4. Ontwikkelingsgerichte doelen Wij vinden belangrijk: 1. Inhoudelijke doelen. maak een keuze uit: o Opbouw culturele bagage van leerlingen - kennis en inzicht vergroten - ontdekken - plezier en waardering ontwikkelen o Leren over cultuur, erfgoed en media: leren is niet alleen vaardigheden opdoen, maar ook beleven, ontdekken, ervaren, houding, etc. Al deze facetten komen afwisselend aan bod gedurende de basisschoolperiode. o Bevordering van cultuurbeleving; leerlingen moeten de kans krijgen cultuur te voelen, te ervaren en te ontdekken. o Kennismaking met cultuur, erfgoed en media. o Een brede blik ontwikkelen; openstaan voor het onbekende. 2. Educatieve doelen. maak een keuze uit: o Verrijking van het schoolklimaat en de onderwijskundige leeromgeving. o Cultuureducatie biedt inspiratie voor vernieuwingen, zoals integrale aanpak, verrijking WO- thema s, samenwerking, onderzoekend leren, etc. o Cultuureducatie doet een beroep op meer dan alleen cognitieve vaardigheden, ook voor de leerkrachten. o Leerlingen ontdekken dat thematisch onderwijs niet alleen binnen het schoolgebouw plaatsvindt, maar zeker ook daarbuiten. Levensecht leren! o De activiteiten dienen aan te sluiten bij het niveau en de belevingswereld van de leerlingen. 3. Ervaringsgerichte doelen. maak een keuze uit: o Bevordering van cultuurparticipatie nu en later. o Leerlingen ontdekken wat hun talenten zijn en waar de interesse ligt. Ontdekken waar je goed in bent! o Bevordering sociale cohesie en versterking van burgerschap; maatschappelijke betrokkenheid vergroten. o Ontwikkelen positieve houding ten aanzien van kunst en cultuur. o Meer waardering voor multi- culturele samenleving door kennismaking met andere culturen (kerndoel 38). o Kinderen moeten kunnen ervaren/ontdekken dat iedereen cultuur op zijn eigen manier kan beleven. Er zijn vele culturen in ons land en verspreid over de hele wereld. Kinderen moeten leren om een eigen mening te vormen en te leren kijken

7 naar verschillen/overeenkomsten tussen diverse culturen. Ervaren en ontdekken wat de ideeën zijn achter verschillende culturen en begrijpen dat de waarde ervan voor iedereen anders kan zijn. 4. Ontwikkelingsgerichte doelen. maak een keuze uit: o Leerlingen kennis laten maken met de culturele omgeving (lokaal, regionaal, provinciaal). o Gebruik maken van de culturele omgeving van de school en hierdoor hun kijk op de omgeving verrijken. o Horizon van leerlingen verbreden door op zoveel mogelijk manier en geïntegreerd in diverse (vak) gebieden cultuureducatie aan te bieden. o Ervaren door doen een beroep doen op andere intelligenties zoals fantasie, creativiteit en nieuwsgierigheid. o Leerlingen leren zich te uiten door middel van kunst en cultuur (expressie). o Werken met, leren van en onderzoeken van materialen waarmee ze normaal niet zo vlug in contact komen. Dingen leren door ergens heen te gaan, nader te bekijken, en dergelijke. Ons programma cultuureducatie We richten we expertgroep cultuur, burgerschap, wetenschap & techniek op met uit elke unit een deelnemer. Deze groep maakt een visiedocument. Per leerjaar wordt het cultuur educatieve programma vastgesteld aan de hand van de geformuleerde doelen en afgeleid van de plek. Vervolgens worden daar passende culturele activiteiten bij gezocht of ontwikkeld door de school en/of de partners. Dit schooljaar starten we een SIEB- lab, met als onderzoeksvraag hoe we cultuureducatie aan ons nieuwe onderwijsconcept koppelen. In het SIEN- lab maken we een programma vanuit de nieuwe invalshoek. Onderdelen zijn ook op 17 juli 2015 een cursus co- creëren met m.i. en het inventariseren welke kwaliteiten en talenten we in het team hebben en welke kwaliteiten/talenten we gaan inhuren van mensen buiten school. Hierbij gebruik maken van wat Roermond te bieden heeft. Een van de uitgangspunten is de eerder gedane inventarisatie cultuureducatie & burgerschap door de Alfonsusschool (zie volgende pagina). De stappen die we zetten en de resultaten die we behalen documenteren we. Aan het einde van dit programma evalueren we de aanpak en het proces en stellen we doelen voor het volgende programma vast.

8 De volgende activiteiten voeren we nu uit (in willekeurige volgorde) (Sint Alfonsusschool, juli 2014): Uitstapjes (museum, stadswandeling, bezoek werk/hobby ouders). Wereldoriëntatie. Spreekbeurt/presentatie n.a.v. (museumbezoek e.d.). Omgaan met sociale media. Aandacht voor koppeling religies en culturele achtergronden(rk, prot. Chr., islam). Het vormen van de Synergieschool. Kinderen van SBO en PO ondernemen samen activiteiten. Spelen samen en dragen verantwoordelijkheid voor de school. Kinderpostzegels. Handvaardigheid en tekenen gekoppeld aan kunstbeschouwing (oriëntatie). Kerstviering (inclusief actie voor een goed doel). Paasviering; Bezoek aan Kruisweg in het Kruiswegpark. Bezoek aan het bloemtapijt; Christelijke thema s in bloementapijten uitgedrukt. Carnaval. Deelname Nationaal Schoolontbijt. Bij diverse thema's van Kleuterplein gaan we de wijk in om huizen te bekijken en vergelijken, evenals de borden die we tegenkomen. Ontwikkeling gezamenlijke activiteiten met de buurtvereniging (Heksenketel, Koningsdag, speelplaats). Bezoek van en aan Pappelhof waar gewerkt wordt met mensen met een verstandelijke beperking. Een cliënt van Pappelhof ondersteunt twee keer per week met fruit schillen, de keuken onderhouden en andere huishoudelijke taken. We hebben ll. binnen onze klas met verschillende godsdiensten. Naast het christendom ook o.a. islamitische en hindoeïstische ll. We komen regelmatig terug op de verschillende vieringen en bijzondere kenmerken die elk geloof met zich mee brengt. Kerken bezoeken, kerststal kijken. Nieuwsbegrip. Behandelen van krantenartikelen. Jeugdjournaal (met klassengesprek vooraf en/of achteraf). Weekjournaal (met klassengesprek vooraf en/of achteraf). Huisje, Boompje, Beestje (met klassengesprek vooraf en/of achteraf). Klokhuis (met klassengesprek vooraf en/of achteraf). Koekeloere kijken (met klassengesprek vooraf en/of achteraf). Koken (pepernoten bakken, appelmoes maken). Suikerfeest. Excursies: Limburgs Museum, Brandweer, WML, het kasteel van Sinterklaas, bioscoop, klassenfilm ECI, bezoek andere school: uitwisseling V.O. Coöperatieve werkvormen. Conflict hantering. Kinder Kwaliteitenspel. Eigenwijsjes met klassengesprek. Methode Kinderen en hun sociale talenten. SCOL vragenlijsten. Gesprekken met kinderen en ouders/verzorgers en opstart portfolio s. Gesprek met straatcoaches in de klas Gesprek omgaan met sociale media

9 Het culturele veld in onze omgeving 1. Voor contactgegevens van culturele experts (cultureel veld) en ontwikkelde producten kijken we op de culturele kaart bij SIEN, à kopje op de kaart. Culturele experts in onze omgeving zijn: Auks movement play Context communicatie, coaching & educatie ECI Cultuurfabriek Cuypershuis Roermond Kunstenaar Marcel van Hoef Combinatiefunctionaris Cultuur Marjolein Peeters Stichting Oude Kerkhof Bezoekerscentrum Leudal Reinigingsdienst Maasland De Zongofamilie Atelier Leudal Theaterrabarber Charlie Silvrants Atelier Labyrint Beeldend Kunstenaar Edith Madou Jos van Rens Creatief Marmiek, educatieve projecten op maat Myouthic Gemeentemuseum Het Land van Thorn Tante Thee Theater Het Roerdriehoek Museum 2. Voor thema s en lessuggesties kijken we op de website van Cultuurpad, à kopje thema s. 3. Ons eigen netwerk bestaat al uit: VVV ECI Cuypershuis Joyce van Cruchten Mike- E en Spike- E Wouter Gullickers muziek Meinweg Bij en Hei Rememberance Kim Lee rap Bart Temme Graffiti Sanne Puik beeldend Fanfare OLV in t zand foroxity Limburgs museum Jan en Ko 4. Onze eigen talenten en die van elkaar (collega s, ouders, kinderen, vrijwilligers) ontdekken we met het talentenspel!

10 ICC & netwerk Swalm en Roer We stellen zelf onze hulpvragen. Vanuit de plek van cultuureducatie op onze school stellen we vragen aan het culturele veld in de omgeving. Onze ICC- er helpt daar waar nodig met aanvullende suggesties en inhoud. Voor het organiseren van onze cultuureducatie, het delen van onze ervaringen en het bijhouden van de culturele ontwikkeling van kinderen maken wij gebruik van de binnen SIEN beschikbaar gestelde mogelijkheden (dit is een optie). Wij werken in clusterverband samen. Voor het delen van kennis en ervaringen en het bijhouden van onze inhoudelijke expertise maken wij gebruik van het Swalm en Roer brede netwerk cultuureducatie.