Adviseren. 4de generatie evaluatie techniek. Adviescommissie. Beelddenken. Beleidsmediator. Brainstorming. Burgerpanel.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Adviseren. 4de generatie evaluatie techniek. Adviescommissie. Beelddenken. Beleidsmediator. Brainstorming. Burgerpanel."

Transcriptie

1 4de generatie evaluatie techniek Adviescommissie Beelddenken Beleidsmediator Brainstorming Burgerpanel Zoekconferentie Delphi-methode Expertenpanel Gibsonmethode Ideakillers Jouw dag Ketenassociatie Keuze-enquête Lunchwandelen Mindmapping Preferentiemeter Random picture Real time branding Rijdend terras Wijk-/buurtcafé

2 4de generatie evaluatie techniek 360 evaluatie waarbij alle aspecten en invalshoeken, waarmee burgers naar het beleidsresultaat kijken worden behandeld. Actoren die men wil betrekken bij evaluatie. Liefst breed betrokkenen zodat er verschillende invalshoeken aan bod komen. 1. Stap met een ogen geest in deze evaluatie. Ga ervan uit dat alles in vraag moet kunnen worden gesteld. 2. Selecteer positief kritisch ingestelde partners en zorg er voor dat alle belanghebbenden vertegenwoordigd zijn. 3. Gebruik een van reeds beschreven methodieken om alle te bespreken aspecten en invalshoeken in kaart te brengen. 4. Kijk voor het resultaat naar de keten income - input - troughput - output - outcome. Heb hierbij dus oog voor de beschikbare middelen, de geleverde prestaties, de resultaten en de effecten. 5. Ga ook na of de geleverde prestaties in verhouding staan tot de behaalde resultaten en effecten (return on investment of ROI). 6. Durf alles in vraag stellen. 7. Maak vooral een positieve eindbalans op. Beschikbare positief kritisch ingestelde partners. De evaluatie wordt veel rijker. Hierbij kunnen nieuwe denkrichtingen en perspectieven ontstaan voor nieuwe projecten. Het kan de indruk wekken dat steeds weer opnieuw moet begonnen worden met de onderhandelingen. Dit kan vermoeiend werken. Niet aan beginnen als de bereidheid ontbreekt om te veranderen, om macht te delen en om van de kant van de deelnemers te investeren in vernieuwing.

3 Adviescommissie Organisatie die binnen een bepaald domein advies kunnen geven over een specifieke beleidskwestie. Samengesteld uit leden van maatschappelijke organisaties, vertegenwoordigers van diverse overheden en experts. Steun verwerven voor beslissingen Implementatie bevorderen 1. Het beleid selecteert de experts en de vertegenwoordigers van de relevante overheden. 2. De groep wordt aangevuld met een aantal sleutelpersonen van maatschappelijke organisaties en vertegenwoordigers van de bevolking en/of belangengroepen. 3. Het beleid legt duidelijk de spelregels vast, met name: - al dan niet bindend advies; - termijn waarbinnen het advies moet worden uitgebracht; - de wijze en vorm waarop het advies moet worden uitgebracht; - de wijze van beslissen (bij consensus of bij meerderheid); - de wijze waarop het beleid zal meedelen wat met het advies wordt gedaan. 4. Alle relevante onderwerpen waarvoor het beleid een advies wenst in te winnen, worden aan de adviesgroep voorgelegd. 5. Het beleid geeft feedback over datgene wat met het advies verder is gedaan. Zitpenningen Kritiek van belangengroepen op het beleid kan worden beperkt. Het is een intensieve vorm van beleidsparticipatie. Maakt een participatie op continue wijze mogelijk. Mogelijk gebrek aan representatieve samenstelling. Indien er geen regelmatige wijziging is in de leden, gaat zulke commissie een eigen leven leiden. Maakt niet gewenste verwachtingen los bij de leden. Risico op weerstand bij het brede publiek is reëel aanwezig. Voortdurende nood aan middelen. Beelddenken Eén beeld zegt meer dan 1000 woorden. De kracht van het beelddenken ligt dan ook in het denken in beelden in plaats van in woorden. Mensen worden daarom uitgenodigd om problemen en oplossingen te tekenen en stil te staan bij het gebruik

4 van de kleuren, schakeringen, vormgeving,... Creatieve groep mensen die willen meedenken over problemen en hun oplossingen. Tekenkunst is eigenlijk niet vereist. Consulteren Coproduceren 1. Geef een onderwerp aan. Geef duidelijk aan dat het niet om het kunstzinnige gaat, maar om de betekenis die achter alles kan gegeven worden. 2. Laat de mensen het onderwerp in hun brain visualiseren en weergeven in een tekening. Zorg er voor dat ze de tekening ook laten inkleuren. 3. Laat de mensen hun tekening toelichten en stel hierbij herhaaldelijk de 'waarom'- vraag. Ga in op de vorm, de kleur, bepaalde schakeringen. 4. Alternatieve bespreking: laat de buur commentaar geven op wat hij ziet en discussieer hierover. Creatieve geesten! Tekenmateriaal! Zeer goede procesbegeleider die mensen kan aanzetten tot meewerken. Maakt de creativiteit los bij mensen. Zet mensen aan het denken. Zeer speelse techniek om mensen te laten participeren. Meestal zeer ludiek. Wakkert de discussie sterk aan. Mensen hebben vaak schroom om te tekenen. Men geeft niet graag zijn 'ziel bloot'. Vraagt toch een redelijk budget. Wat is het? Beleidsmediator Het is een proces waaraan vertegenwoordigers van organisaties deelnemen die onderlinge tegenstellingen en verschillen willen overbruggen om tot wederzijds voordeel te samenwerken in een beleidsproject. Aanwijsbare belanghebbenden die verschilpunten hebben maar willen/moeten samenwerken. Bewustmaking Consulteren Coproduceren (basis leggen voor samenwerking)

5 1. Bepaal vooraf met de verschillende partijen 'waarover het gaat'. Leg op voorhand vast wat je wil bereiken. 2. Zoek als mediator vooraf naar de dingen die de mensen bindt, de dingen die beiden willen bereiken. 3. Organiseer een sessie waarop de verschillende organisaties eerst het onderwerp analyseren. Laat hen duidelijk aangeven was ze willen bereiken. 4. Laat de organisaties analyseren waar ze van elkaar verschillen, maar vooral waarover ze het allebei eens zijn. 5. Bepaal met hen wat ze samen kunnen uitvoeren en wat elk voor zich daaraan kan/wil toevoegen. 6. Leg het resultaat vast in een 'handvest' en zorg dat beide partijen zich hiermee akkoord verklaren. 7. Ga regelmatig de realisatie van dit 'handvest' na. Mensen die verschilpunten willen overstijgen. Zorgt voor samenwerking tussen partijen met een eigen en verschillende finaliteit. Richt de aanwezige energie op het onderwerp en doel van de samenwerking in plaats van het bewaken en in stand houden van de verschilpunten. Meestal niet eenvoudig om de dingen op tafel te brengen die de verschillende organisaties binden. Brainstorming Genereren van ideeën met een betrokken groep mensen. Een groep van een twaalftal 'brainstormers' is ideaal. Consulteren 1. Bepaal het onderwerp. 2. Laat de deelnemers een 5-tal minuten nadenken en hun ideeën opschrijven. 3. Ga de klok rond de deelnemers af en laat elk één idee aanbrengen. 4. De aangereikte ideeën worden op een flipover of bord opgeschreven zonder dat iemand daar zijn mening of kritiek kan op geven. 5. Blijf dit herhalen tot alle ideeën opgegeven zijn. 6. Laat de deelnemers terug 5 minuten nadenken en verplicht hen om minimaal nog één idee op te geven. 7. Doe terug een ronde en zamel de ideeën in. 8. Overloop de aangereikte ideeën en vraag nu de mening van alle deelnemers.

6 Varianten 9. Deel de ideeën op in clusters, bijvoorbeeld: vuilbak, quick-win, te onderzoeken, lange termijn optie,... Op zeer korte tijd worden heel wat ideeën ingezameld. Beste ideeën ontstaan als de voor de hand liggende actiemaatregelen zijn opgesomd. Geeft mensen de kans mee te denken. Herhaling van dezelfde ideeën. Deelnemers voelen zich niet gelijkwaardig. Deelnamers haken af omdat ze niet aan bod komen. Sommige mensen verschuilen zich in de groep en doen niet mee. Aangereikte ideeën zijn niet altijd wenselijk en bruikbaar. Negatief brainstormen. Brainwriting; Blamestorming. Burgerpanel Een burgerpanel is een permanent panel dat periodiek bij elkaar Wat is het? komt voor de beoordeling van onderwerpen op verschillende beleidsterreinen. Kan uiteenlopen van enkele tientallen tot... Omdat het een (semi)permanent karakter heeft, wordt er meestal gekozen om de samenstelling flexibel te houden. Steun verwerven voor beslissing Consulteren Coproduceren (basis leggen voor samenwerking) 1. Omvang, onderwerpen en randvoorwaarden voor het burgerpanel vaststellen. 2. Selecteren van deelnemers. 3. Bepalen van de wijze waarop het burgerpanel zal worden geconsulteerd. 4. Doorgeven van de resultaten van het burgerpanel aan de overheid. 5. Resultaten van het burgerpanel met deelnemers communiceren. De kosten zijn voornamelijk afhankelijk van het aantal panelleden en de intensiteit van de activiteiten die worden ontplooid. - Permanente groep die input kan leveren voor het beleid.

7 - Er gaat een groot leereffect uit van het burgerpanel. - Een panel zou ook gebruikt kunnen worden door andere instanties. - Een panel bestaat over het algemeen uit een grote groep mensen. - Mits een gerichte keuze zijn ook de minderheidsgroepen betrokken. - Het laat de deelnemers toe om op een flexibele wijze in en uit het panel te treden. - De mening van het panel is niet altijd representatief voor de mening van de gehele populatie. - De deelnemers kunnen op termijn de interesse voor het project verliezen. - Indien de deelnemers niet participeren of uittreden kan een vertekend beeld ontstaan. Zoekconferentie Heeft tot doel om verschillenden scenario's in kaart te brengen Wat is het? over de huidige maatschappelijke ontwikkelingen. Afhankelijk van het opzet 20 tot een 50-tal personen. Consulteren 1. Selecteren van de juiste belanghebbenden en de te behandelen thema's. 2. De inrichting van de conferentie. Hierbij spelen heel wat praktische zaken, zoals: - analyse van de omgeving: welke kenmerken heeft de omgeving en welke invloed hebben deze op het systeem? - analyse van het 'systeem': schetsen van de wijze waarop het systeem in elkaar zit en hoe het werkt (met alle relevante procedures en regels. 3. Implementatie en verspreiding van de resultaten. 4. Terugkoppeling van de resultaten aan de deelnemers. De kosten zijn voornamelijk afhankelijk van het aantal deelnemers en de opzet. De kosten zitten voornamelijk in de personele en fysieke infrastructuur. - De deelnemers zitten niet 'opgesloten' in een probleemdefiniëring. Zij kunnen alles bespreken en vrij conclusies vastleggen.

8 - Eventueel kunnen in éénmaal acties worden gepland met duidelijke visie en doelen. - De focus ligt op het leren van elkaars ervaringen, niet op het verkrijgen van nieuwe kennis en/of vaardigheden. - Conflicten en verschillen komen naar voor, maar worden niet (altijd) opgelost. - De resultaten kunnen een substaniële inspanning tot gevolg hebben. Delphi-methode Deze methodiek helpt bij het maken van voorspellingen. De kern van de methode is het herhaald bevragen van deskundigen tot er een consensus is ontstaan. Het legt van de juiste focus in een probleemstelling door met een groep mensen een onderwerp uit te discusiëren. Groep geïnteresseerde deskundigen Kwaliteitsverbetering Coproduceren 1. Selecteer en nodig een groep van deskundigen uit tot deelname. 2. Stel een vragenlijst op. 3. Deelnemers geven (anoniem) antwoord op de vragen en geven aan welke vragen bij hen hierrond opkomen. 4. Vat de bedragen samen en analyseer de antwoorden. 5. Leg dit opnieuw aan de deelnemers voor tot hierover geen vragen, knelpunten, opmerkingen meer resten. 6. Sluit af met een groepsdiscussie. Wordt bij voorkeur uitgevoerd via s. Men kan veel deelnemers mobiliseren. Deelnemers kunnen doordacht antwoorden zoeken op de vragen. Men kan zelf bepalen wanneer en hoeveel tijd men besteedt aan het beantwoorden van de vragen. Alle invalshoeken worden bekeken en bevraagd. Opvattingen evolueren en worden beargumenteerd. Systematische behandeling van complexe problemen. Kan een langere tijd vergen door het over en weer mailen. Deelnemers zijn niet altijd blijvend geïnteresseerd om hieraan mee te werken. Enkel voor experts, niet voor het brede publiek geschikt. Niet eenvoudig om consensus te bereiken.

9 Expertenpanel Behandelen van een uitermate complexe beleidskwestie. Kleine groep van deskundigen, gespecialiseerd in deeldomeinen. 1. Bepaal het beleidsthema. 2. Selecteer een groep deskundigen op basis van hun mogelijk inbreng. Zorg er voor dat het thema langs diverse zijde kan worden bekeken. 3. Kies een zeer bekwame moderator. 4. Breng de expertengroep samen en laat hen debatteren over het thema. 5. Vat de discussie samen en leg deze samenvatting voor aan de expertengroep. Geld! Nuttig bij complexe en controversiële beleidskwesties. Toename van geloofwaardigheid van het beleid. Gespecialiseerde adviezen. Inschakelen van experts kan duur zijn. Zeer bekwame moderator nodig. Engagement nodig van beleidsmakers. Gibsonmethode Een discussie over stellingen die in een aantal rondes door de deelnemers als belangrijk worden naar voor geschoven. Groep mensen die over een bepaald probleem willen discussiëren 1. De begeleider formuleert een tiental stellingen over het onderwerp. 2. Hij schrijft deze op losse kaartjes of post-its. 3. De deelnemers lezen de kaartjes of post-its en mogen de stellingen opnemen waarmee ze het eens zijn. De overblijvende kaartjes worden weggenomen - daar is niemand het mee eens!. 4. De geselecteerde kaartjes worden terug op tafel gelegd. Nu mogen de

10 deelnemers de stellingen opnemen waarmee ze het niet eens zijn. De overblijvende kaartjes worden weer weggenomen - daar is iedereen het mee eens!. 5. De kaartjes die overblijven zorgen voor verdeeldheid in de groep. Deze worden één voor één besproken. Hierbij zoekt men naar de argumenten van de voor- en tegenstanders. Geen bijzondere Inzicht verwerven in wat er in de samenleving leeft. Ideeën genereren. Advies inwinnen. Niet gemakkelijk om eenduidige en goed bespreekbare stellingen te formuleren. Ideakillers Brainstorming over argumenten die worden aangehaald om bepaalde initiatieven niet te moeten ondernemen. Hierbij tracht men een aantal vooroordelen op voorhand te counteren, zodat men zich beter op de oplossing van het probleem kan richten. Beperkte groep van de doorsnede van de dienstenafnemers. Bewustmaking Implementatie bevorderen Coproduceren 1. Maak scenario's om een probleem te beheersen en/of op te lossen. 2. Stel het scenario kort voor. 3. Laat de deelnemers alle mogelijke weerstanden of uitspraken waarmee men de oplossing kan kelderen opsommen. 4. Ga na welk antwoord op deze uitspraken kunnen worden gegeven. 5. Gebruik de resultaten in de latere fase van het project. Creatieve 'negatieve' geesten met een positieve ingesteldheid. Kan inventariserend werken voor het detecteren van risico's. Voorkomt dat in een latere fase geen passend antwoord kan worden gegeven op dooddoeners. Kan de wind uit zeilen nemen van diegene die de dooddoeners wensen aan te wenden om niets te moeten doen. Niet alles kan voorzien worden. Kan door sommigen verkeerd begrepen worden als het aanwakkeren van 'negatief' denken.

11 Jouw dag In kaart brengen van de wensen en ideeën, de problemen en de mogelijke oplossingen van de deelnemers. De groep bestaat best uit een niet al te grote homogene groep. Raadplegen 1. Vaststellen wat het doel van de bijeenkomst is: wat willen we bereiken? 2. Bepalen waar en hoe de bijeenkomsten zullen plaatsvinden. 3. Opstellen van een ontwerplijst met mogelijke vragen. 4. De bijeenkomst: inventariseren van de wensen, ideeën, problemen en mogelijke oplossingen. 5. Verwerken van de reacties. 6. Terugkoppeling en evaluatie. Geen bijzondere Laagdrempelige aanpak. Ideeën en oplossingen genereren. Deelnemers wordt 'verleid' tot actieve deelname. Men verwerft een beter inzicht op wat in de samenleving speelt. Het beeld van een overheid die 'luistert' naar zijn burgers en organisaties wordt versterkt. Mensen worden niet altijd bereikt en/of komen niet naar de bijeenkomsten. Ketenassociatie Wordt vaak gebruikt wanneer men geen oplossing vindt voor een probleem. Creatieve techniek waarbij de verschillende niveau's van het voorliggend probleem worden aangegeven om zo vanop een bepaalde afstand het probleem te bekijken en naar oplossingen te zoeken. Groep van een tiental mensen.

12 1. Bepaal een startwoord op basis van het te behandelen onderwerp. 2. Laat de eerste deelnemer een woord opgeven waaraan hij denkt als hij het startwoord hoort. 3. Laat de tweede deelnemer een woord opgeven waaraan hij denkt als hij het woord van de eerste deelnemer hoort. 4. Ga zo verder de cirkel rond. 5. Neem het laatste woord in de keten en bedenk oplossingen voor dit probleem. Ga eventueel terug in de keten en herhaal het zoeken van oplossingen. Geen bijzondere Voorkomt dat men uitzichtloos over een bepaald probleem blijft praten. Laat deelnemers het probleem nuanceren, vanuit een ander daglicht bezien. Helpt 'loslaten' van een probleem. Als de ketenwoorden te ver afwijken van het startwoord kunnen verkeerde oplossingen worden aangereikt. Keuze-enquête De deelnemers hebben de keuze uit een aantal mogelijke Wat is het? alternatieve oplossingen. Dit in tegenstelling met een referendum waarbij men slechts kan beslissen met een 'ja' of 'neen'. Richt zich tot de totale (kiesgerechtigde) bevolking.. Steun verwerven voor een beslissing. Consulteren Meebeslissen Uitwerken van een aantal alternatieve oplossingen. Voorleggen aan de bevolking. Analyse van het resultaat. Duidelijk aangeven waarom, welke oplossing wordt gekozen. Budget voor het uitvoeren van de bevraging. Mogelijke alternatieve kunnen onbeperkt zijn. Burger kan ook rekening houden met de gevolgen van zijn keuze. Meer afgewogen oordeel. Zeer arbeidsintensief. Hoge kostprijs. Geen dialoog of overleg. Formuleren van alternatieven is een gevoelige kwestie. De alternatieven geven reeds een zelfselectie weer.

13 Lunchwandelen Omdat je de beste ideeën niet achter je bureau krijgt, is de combinatie tussen lunchen en met elkaar dingen bespreken een ideale mogelijkheid. Beperkte groep van mensen die hun lunch willen gebruiken om met collega's van gedachten te wisselen. Implementatie bevorderen Consulteren Coproduceren 1. Benoem het onderwerp en vraag aan collega's om hierover een gesprek te voeren. 2. Zoek in de omgeving een rustige en aangename wandelroute. 3. Verzamel de collega's om de lunchwandeling aan te vatten. 4. Bespreek in duo's het onderwerp en wissel regelmatig van partner om de ideeën te toetsen. 5. Doe een korte debriefing om de resultaten te groeperen. Aangename wandelroute. Koppelen van lunchen aan uitwisseling van ideeën. Aangename manier om met collega's om te gaan. Zorgt voor een veel hogere productiviteit. Moeilijk om de resultaten in een verslag weer te geven. Mindmapping Vertrekkend vanuit een centraal thema, ordenen van de verschillende aspecten die hierbij aan bod komen. Hierbij is het aanbrengen van een bevattelijke structuur de uitkomst. Mensen die hun gedachten of informatie willen structuren en bevattelijk maken. Consulteren Coproduceren 1. Schrijf (of teken) de probleemstelling in het midden van een blad. 2. Schrijf alle associaties op en gebruik hiervoor verschillende kleuren en maak

14 er bij voorkeur een tekening bij. 3. Associeer weer voort op deze sleutelwoorden. 4. Geef de mindmap een boomstructuur met stevig takken voor de sleutelwoorden en steeds dunner worden takken (twijgen) voor de dieperliggende associaties. 5. Maak eventueel de dwarsverbanden duidelijk. Er bestaat software die je kan helpen om mindmaps te maken (Mindmanager, Freemind,...). Geeft een snelle en overzichtelijke structuur aan je denkproces. Sluit aan bij de werking van je hersenen. Werkt lineair, maar ook associatief. Kan verborgen informatie naar boven halen. Vraagt van de ontwerpen een gestructureerd denkpatroon Preferentiemeter Meten welke prioriteiten burgers, deskundigen en bestuurders toekennen aan Wat is het? verschillende voorstellen, waardoor het draagvlak duidelijk wordt. Kan worden gebruikt voor verschillende doelgroepen (alle of bepaalde bewoners, professionals of beleidsmakers. Informatieverwering Steun verwerven voor beslissing Consulteren 1. Bepalen welke verbeter- of inrichtingsmaatregelen in aanmerking komen. 2. Invulschema maken en verspreiden. 3. Voldoende publiciteit geven aan de preferentiemeter. 4. Organiseren van de themabijeenkomsten. 5. De gegevens verwerken en de deelnemers hun 'individuele rangorde' toezenden. 6. Na sluiting van de deelnametermijn worden de individuele rangordes verwerkt tot een 'collectieve rangorde'. 7. Eventueel een prioritering maken per doelgroep. 8. De resultaten van de preferentiemeter en van de themabijeenkomsten inbrengen in de besluitvorming. 9. De deelnemers informeren over de gemaakte keuzes en aangegeven waarom voorstellen wel of niet zijn weerhouden. Schriftelijk of via de website inzamelen van de resultaten. Budget voor ontwikkelen van het invulschema, publiciteit en de themabijeenkomsten. Men komt te weten wat er leeft onder de bevolking over de huidige situatie. Het draagt bij tot het verwerven van inzicht in voorkeuren voor mogelijke

15 oplossingen. Helpt bij het trechteren van beleidskeuzes. Maakt besluitvorming transparant. Intensieve voorbereiding nodig. Deze methode wekt verwachtingen bij de deelnemers. Dit strookt niet altijd met de uitkomsten van de politieke besluitvorming. Arbeidsintensief ten aanzien van de verwerking van reacties en het later informeren van de deelnemers. Random picture Creatieve techniek die helpt om afstand te nemen van een probleem door de fantasie van de deelnemers aan te spreken. Wat zien ze in een beeld en welke verbanden liggen ze met het onderwerp van de discussie. Groep van een tiental medewerkers.. Coproduceren 1. Zoek een plaatje dat het probleem (of een oplossing) weergeeft. 2. Laat de groep nu vrij associëren met dit plaatje als uitgangspunten. - Hoe linken ze het plaatje met het probleem? - Waar zien ze gelijkenissen, waar zien ze verschillen? - Wat valt hen op? - Welk plaatje zou nog beter het probleem weergeven? - Welke titel zouden ze bij het plaatje verzinnen? - Wat zouden de weergegeven personen, dieren of voorwerpen willen zeggen? Geen bijzondere Via een beeld wordt duidelijk wat mensen denken. Zonder goede begeleiding, kan sterk afgeweken worden van het onderwerp. Real time branding Wat is het? De rechtstreeks betrokkenen uitnodigen om hun toekomstvisie op papier te laten verbeelden. Belanghebbende burgers. (De groep kan uit meer dan 50

16 personen bestaan) Steun verwerven voor beslissing Raadplegen Coproduceren 1. Uitnodigen van de rechtstreeks betrokkenen (burgers, leden, belangengroepen,...) 2. Hen vragen om hun toekomstvisie in beelden weer te geven. 3. Ter compensatie aan het ontbrekend tekentalent, kunnen tekenaars betrokken worden om te helpen. 4. Vervolgens voeren van een debat waarin de echte beweegredenen aan bod komen. Tekenmateriaal Tekenaars die snel een visie visueel kunnen weergeven. Zeer leuk Op betrekkelijk korte tijd, mooi resultaat. Vrij duur Rijdend terras In een buurt wordt een terras ingericht - enkele tafeltjes en stoelen. De voorbijgangers worden uitgenodigd op een koffie of Wat is het? thee. De beleidsmakers luisteren ondertussen naar de mening van deze mensen. Voorbijgangers Informatiewerving Steun verwerven voor beslissingen. Consulteren 1. Plaats meerdere tafels en stoelen op een plaats waar veel passanten zijn. 2. Zorg voor een 'propper' - persoon die mensen uitnodigd om aan de tafels plaats te nemen. 3. Biedt hen een drankje en hapje aan. 4. Praat met de mensen en hoor wat hen over een bepaald onderwerp bezig houdt. 5. Organiseer achteraf een debriefing om alle ingewonnen

17 informatie samen te brengen. 6. Neem de belangrijkste inzichten, ideeën en conclusies op in een verslagboek. Caféwagen of bureelwagen Tafels, stoelen en paraplu en/of tentje. Zeer laagdrempelig. Brengt het beleid dicht bij de mensen. Draagt bij tot het verwerven van inzicht. Vergroot het positief imago van de organisatie. Het moet voldoende 'veiligheid' bieden aan de inwoners om daadwerkelijk het gesprek te voeren. Het risico bestaat dat de voorbijgangers over heel andere onderwerpen willen praten dan vooropgesteld. Bepaal vooraf hoe je hiermee om zult gaan. Let op dat je over de nodige vergunningen beschikt om een plaats op de openbare weg in te nemen. Wijk-/buurtcafé Creatief proces in 'café'-vorm om een dialoog tot stand te brengen tussen mensen en op deze wijze kennis te delen. Geschikt voor grote groepen 'gewone' burgers Informatieverwering Steun verwerven voor beslissingen Coproduceren 1. Maak een profiel op van de gewenste participanten. 2. Nodig hen persoonlijk uit, liefst doormiddel van een face-to-face contact door een buurtwerker. 3. Ontvang de participanten als 'klanten'. Draag hen op handen en stel uit als gastheer op. 4. Verdeel de participanten in groepjes van 6 tot 8 mensen. 5. Laat hen gedurende maximaal 20 minuten in groep discussiëren over een stelling. 6. De verslaggever noteert de mening van de groep op een flipover. 7. Laat de samenstelling van de groepen wisselen, met dien verstande dat één verslaggever aan de tafel blijft. 8. De verslaggever legt uit aan de nieuwe groep wat op de flipover is genoteerd. 9. Op basis van deze gegevens wordt verdergegaan al dan niet met een nieuwe stellingen.

18 10. Het wisselen van de groepen wordt maximaal 3 maal herhaald. 11. Plenair lichten de verslaggevers het resultaat van de verschillende tafels toe. 12. De organisatie zorgt voor een attractieve samenvatting van de resultaten en maakt deze over aan alle deelnemers. 13. Het beleid geeft later feedback over wat met deze informatie is gedaan. Alles wat je in een café kan aantreffen: drankjes, hapjes, maar vooral sfeer! Informele setting van een café zet aan tot actieve deelname. Flexibel en geschikt voor verschillende situaties. Andere methodieken kunnen worden gebruikt binnen deze setting. Draagt zeker bij tot het bekomen van een draagvlak. Bij de recrutering moet er zorg voor gedragen worden dat een doorsnede van de bevolking wordt uitgenodigd. Werkt ontmoedigend als het beleid geen rekening houdt met het geleverde werk. Ervaringsdeskundige Lokale Politie Herent/Kortenberg (Herko) Bron:

Consulteren. 5 W en H Vragen. Abstractieladder. Beleidsmediator. Burgerpanel. Deliberative Polling. Enquête of survey. Fishbowl discussie.

Consulteren. 5 W en H Vragen. Abstractieladder. Beleidsmediator. Burgerpanel. Deliberative Polling. Enquête of survey. Fishbowl discussie. Consulteren 5 W en H Vragen Abstractieladder Beleidsmediator Burgerpanel Deliberative Polling Enquête of survey Fishbowl discussie Focusgroep Internetforum Jouw dag Keuze-enquête Petten van Bono Preferentiemeter

Nadere informatie

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017 Coachingstraject Participatie Mechelen, 20 juni 2017 Klimaatbeleid en participatie Veel gemeenten ondertekenden het Burgemeestersconvenant en stelden een klimaatactieplan op. Maar hoe zorgt u ervoor dat

Nadere informatie

Kaders voor burgerparticipatie

Kaders voor burgerparticipatie voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)

Nadere informatie

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT

HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN CREATIVITEIT HOOFDSTUK 9 DE ROL VAN WAT IS? Creativiteit: het vermogen om perspectieven, paden, oplossingen, mogelijkheden en ideeën te zien die anderen niet kunnen of willen zien. Innovativiteit vereist creativiteit.

Nadere informatie

Produced by WEMA VERGADEREN

Produced by WEMA VERGADEREN VERGADEREN VERGADEREN? - Lang bij elkaar zitten en praten over actuele onderwerpen? - Discussies voeren en meningen uitwisselen? Veel mensen krijgen na verloop van tijd een hekel aan vergaderen. Er wordt

Nadere informatie

DAG 1. Werkblad Drie brainstormtechnieken

DAG 1. Werkblad Drie brainstormtechnieken DAG 1 Werkblad 1.3.1 Drie brainstormtechnieken Er zijn verschillende technieken die u kunt gebruiken om studenten te laten brainstormen. Hieronder vindt u drie manieren. De eerste twee kunnen willekeurig

Nadere informatie

Tip: plan van achter naar voor. Bepaal de datum en uur van je activiteit en plan zo verder naar voor. Methodieken Voorbereiding Brainstorm

Tip: plan van achter naar voor. Bepaal de datum en uur van je activiteit en plan zo verder naar voor. Methodieken Voorbereiding Brainstorm Methodieken Voorbereiding Brainstorm 1. Draaiboek- plan Welke activiteit je ook organiseert, maak een plan op hoe je de activiteit zal organiseren. Maak daarbij zeker ook een schets hoe de dag zal verlopen.

Nadere informatie

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W

Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W Zelfreflectie meetinstrument Ondernemende houding studenten Z&W 1 Naam student: Studentnummer: Datum: Naam leercoach: Inleiding Voor jou ligt het meetinstrument ondernemende houding. Met dit meetinstrument

Nadere informatie

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -

J L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - - Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert

Nadere informatie

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO!

CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! CREATIEF CONCEPTEN OP BASIS VAN CREATIVITEIT HOE? ZO! INHOUDSOPGAVE STARTFASE VOORAF - IS HET EEN ONDERWERP VOOR CREATIVITEIT? - ANALYSEVRAGEN - BRIEFING MET PROBLEEMEIGENAAR DE CREATIEVE SESSIE - SPELREGELS

Nadere informatie

DUUR WAT HOE MATERIAAL

DUUR WAT HOE MATERIAAL DUUR WAT HOE MATERIAAL 0.00 5 min Intro begeleiders Introductie thema agressiehantering Doelen simulatiespel Toelichting rollen Introduceer jezelf en het spel Introductie begeleiders Nodig deelnemers uit

Nadere informatie

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.

HOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe. HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.

Nadere informatie

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven)

Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Introductie tot Wereld van Nestor Lancering 4 oktober 2012, VVSG-ouderendag (Leuven) Inhoud > Introductie > Wat is Wereld van Nestor? > Hoe werd het ontwikkeld? > Hoe ziet het er uit? > Wanneer te gebruiken?

Nadere informatie

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo

WERKVORMEN MAGAZIJN. Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo WERKVORMEN MAGAZIJN Wat is netwerken? Landelijk Stimuleringsproject LOB in het mbo Voorwoord Voor u heeft u Thema boekje 1 Wat is netwerken? Dit themaboekje is een onderdeel van de lessenserie Netwerken.

Nadere informatie

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort.

6. Meningsvorming. doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. 6.1 Plakker parade doel Kritisch denken voorbereiding op een gesprek over verschillende oplossingen/meningen/enzovoort. wanneer begin, kern of einde les(senserie) groepssamenstelling klassikaal duur 10-20

Nadere informatie

Werkvorm The World Café

Werkvorm The World Café Werkvorm The World Café Wat houdt de werkvorm The World Café in? Het is een werkvorm om een levendige gezamenlijke dialoog op te zetten rondom vragen die er echt toe doen. Dit gebeurt door in kleine groepen

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Digitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout

Digitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout Digitaal burgerpanel gemeente Noordwijkerhout 0-meting burgerparticipatie en communicatie De gemeente Noordwijkerhout heeft een nieuw communicatiebeleidsplan dat uitgaat van meer omgevingsbewust werken

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor korte toekomstbabbel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor korte toekomstbabbel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor korte toekomstbabbel Leidraad voor toekomstbabbel 4 tot 8 personen 20 min Nodig enkele buren, vrienden, een groepje

Nadere informatie

DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN

DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN ACTIEFICHE - SECUNDAIR DE ENERGIEKOFFER EN ONDERZOEKSVRAGEN VERZINNEN Soorten onderzoek: Bevestigend (vraag en methode door lkr, resultaat op voorhand gekend) Gestuurd (vraag en methode door lkr) Begeleid

Nadere informatie

Methodieken sessie Kennismaking

Methodieken sessie Kennismaking Methodieken sessie 1 1. Kennismaking Een opwarmertje om de benen en tongen wat losser te maken. Welke vormen moeten nog worden bepaald. De nadruk van de energizers ligt vooral op het leren van elkaars

Nadere informatie

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café Doel Geanimeerde gesprekken voeren over belangrijke vragen of thema s in verschillende rondes. Elke deelnemer komt aan het woord. Een worldcafé kan je gebruiken om informatie te verzamelen binnen één thema

Nadere informatie

De focusgroepen gaven ons in het verleden al een antwoord op volgende kernvragen:

De focusgroepen gaven ons in het verleden al een antwoord op volgende kernvragen: Focusgroepen basisonderwijs: Wat denken ouders uit verschillende doelgroepen over wat de school of het schoolteam kan doen om ouders meer te betrekken bij de school (geïnspireerd op de draaiboeken van

Nadere informatie

4 Testen en optimaliseren

4 Testen en optimaliseren Alle wegwijzers in de fase: 4 Testen en optimaliseren 4.1 Je ontwerp testen bij de doelgroep (74) 4.2 Je ontwerp voorleggen aan een expert (75) 4.3 Je ontwerp voorleggen aan de opdrachtgever (76) 4.4 Je

Nadere informatie

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.

Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze

Nadere informatie

Er zijn (grote) belangen van burgers gemoeid met het onderwerp: neen stop ja ga door. Er is voldoende beïnvloedingsruimte voor inbreng van betrokkenen

Er zijn (grote) belangen van burgers gemoeid met het onderwerp: neen stop ja ga door. Er is voldoende beïnvloedingsruimte voor inbreng van betrokkenen Stroomschema Burgerparticipatie Stap 1 situatieschets Omschrijf de beleidssituatie: Wat is het probleem? Breng de complexiteit in beeld. Wie zijn de spelers en wat zijn hun belangen? Maak een krachtenveldanalyse

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Werkvorm voor gesprek middenkader

Werkvorm voor gesprek middenkader Creëren van een stimulerende werkomgeving en het vergroten van professionele autonomie Deze werkvorm kan worden gebruikt om met medewerkers van Justitiële Jeugdinrichtingen het gesprek aan te gaan over

Nadere informatie

Dienst Identiteit & kwaliteit Guimardstraat BRUSSEL

Dienst Identiteit & kwaliteit Guimardstraat BRUSSEL Dienst Identiteit & kwaliteit Professionele cultuur versus politiek-ambtelijke cultuur (Van Emst) In veel scholen werkt de ontstane politiek-ambtelijke cultuur onderwijsvernieuwingen en onderwijsverbeteringen

Nadere informatie

DAP Toepassing in de Praktijk

DAP Toepassing in de Praktijk DAP 3.0 - Toepassing in de Praktijk Hoewel de Doelgerichte Activiteiten Planning (DAP MDFnl) in zijn geheel bestaat uit 12 elkaar opvolgende stappen, blijkt in de praktijk dat er vele toepassingsmogelijkheden

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument

Kwaliteitsinstrument Kwaliteitsinstrument Wat is het KLJ-kwaliteitsinstrument? Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jullie afdeling kan evalueren over een bepaald thema! Dit

Nadere informatie

De nieuwe ambtenaar in de praktijk

De nieuwe ambtenaar in de praktijk De nieuwe ambtenaar in de praktijk Handwerk voor de nieuwe ambtenaar Deze praktijk oriëntatie ontleend aan: Beleid begint bij de samenleving van Leo Klinkers Verdraaide organisaties van Wouter Hart Essenties

Nadere informatie

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender

Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Voorbeeldprogramma - 1 Voorbeeldprogramma Voorbeeldprogramma werksessie communicatiekalender Hier vindt u een voorbeeldprogramma voor een werksessie/trainingsmodule communicatiekalender Factor C, met een

Nadere informatie

OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE. Richard Broer trainer/adviseur VERGADERAARS ALERT!

OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE. Richard Broer trainer/adviseur VERGADERAARS ALERT! 1 OR & VERGADEREN VARIATIE EN VERRASSING HOUDEN DE VERGADERAARS ALERT! Richard Broer trainer/adviseur IS VERGADEREN HET JUISTE INSTRUMENT? 2 Ja! Iedereen tegelijk op de hoogte Korte tijd nodig Synergetische

Nadere informatie

10 tips over besluitvorming

10 tips over besluitvorming 10 tips over besluitvorming Meer weten? www.vergaderendoejezo.nl Bel of mail Carla: 06-20809676 of info@vergaderendoejezo.nl. 10 tips over besluitvorming Besluitvorming is noodzakelijk bij vergaderingen.

Nadere informatie

Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven

Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Versie 1.0 Augustus 2018 Omwonenden en belanghebbenden eerder betrekken De gemeente Dalfsen wil dat inwoners in een vroeg stadium betrokken

Nadere informatie

Zonder partners lukt het niet

Zonder partners lukt het niet Zonder partners lukt het niet Vorm een breedspectrum BOEBS-team. Waarom? Hoe? Het BOEBS-team heeft het meeste kans op slagen als het uit een breed gamma van partners is samengesteld, die elk vanuit een

Nadere informatie

Hoe ondernemend is jouw OR?

Hoe ondernemend is jouw OR? Hoe ondernemend is jouw OR? WORKSHOP OR IMPULSE 2015 WWW.OOSTERHOORNMZ.NL 1 Wensen bestuurder en OR Bestuurders krijgen graag input van de OR OR wil graag vroeg bij bepaalde onderwerpen worden betrokken

Nadere informatie

participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier

participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier participatie participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier ruimtelijke planning²: vallen en opstaan De samenleving verandert. Burgers en andere spelers worden mondiger en laten zich horen. Zeker als

Nadere informatie

een functioneringsgesprek verschilt naar aard en doel van een evaluatie of beoordelingsgesprek

een functioneringsgesprek verschilt naar aard en doel van een evaluatie of beoordelingsgesprek Het functioneringsgesprek Wat Een functioneringsgesprek is een periodiek gesprek tussen de medewerker en de direct leidinggevende over het werk (inhoud en uitvoering van het werk, werksfeer en werkomstandigheden)

Nadere informatie

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café Doel Geanimeerde gesprekken voeren over belangrijke vragen of thema s in verschillende rondes. Elke deelnemer komt aan het woord. Een worldcafé kan je gebruiken om informatie te verzamelen binnen één thema

Nadere informatie

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas)

Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Gaan stemmen of niet gaan stemmen? (Uit: Kompas) Bij deze activiteit wordt een enquête gehouden bij mensen in de omgeving in verband met: het gaan stemmen bij verkiezingen, de deelname van burgers aan

Nadere informatie

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30

maandag 9.30-12.30 dinsdag 9.30-12.30, 11.00-14.00, 19.30-22.30 woensdag 19.30-22.30 donderdag 9.30-12.30 Workshops! Meer creativiteit in je werk Interactieve bijeenkomsten vormgeven Ideeën voor promotie van jouw onderneming Nieuwe producten voor jouw bedrijf Creatieve werkvormen (serie van 4 workshops) Wegens

Nadere informatie

Training. Vergaderen

Training. Vergaderen Training Vergaderen Halide Temel 1-5-2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 Doelen 4 Deelnemers 4 Werkvormen 4 Programma 4 Voorstellen & introductie 5 Opdracht Luciferspel 6 Theorie 7 Opdracht - Vergaderen 12

Nadere informatie

Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment

Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment Gespreksleidraad collegiaal reflectie moment Wanneer gebruik je deze gespreksleidraad? op het jaargesprek willen we je uitnodigen om voor je eigen ontwikkeling een aantal mensen te vragen om mee te denken.

Nadere informatie

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland

Communiceren met ouders. Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Communiceren met ouders Silke Jansen Orthopedagoog Gezin en Gedrag REC 4 Vierland Inhoud van de workshop 1. Kind binnen systeem 2. School en ouders gelijkwaardig? 3. Richtlijnen bij oudercontacten 4.

Nadere informatie

Het opstellen van competentieprofielen Competentieontwikkeling

Het opstellen van competentieprofielen Competentieontwikkeling Het opstellen van competentieprofielen Competentieontwikkeling Deze nota heeft tot doelstelling enige handvaten te geven bij de sessies rond het opstellen van competentieprofielen. In een competentieprofiel

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Logistiek medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse

Logistiek medewerker. Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Persoonlijke effectiviteit: 2. Accuratesse Werkt gedurende langere periode nauwkeurig en zorgvuldig, met oog voor detail, gericht op het voorkómen van fouten en slordigheden, zowel in eigen als andermans

Nadere informatie

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013

> NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 > NASLAG WERKWINKEL LEERLINGEN IN DE SCHOOLRAAD Studiedag Leerlingen en school: partners in crime? 24-04-3013 Leerlingen uit het secundair onderwijs mogen vertegenwoordigd zijn als partner op de schoolraad.

Nadere informatie

#01 één-op-één gesprekjes

#01 één-op-één gesprekjes #01 één-op-één gesprekjes maak tweetallen wissel je eerste indrukken uit (mag nog emoties en ongenuanceerde bewoording bevatten) vind de juiste woorden! (constructief en respectvol naar maker) koppel terug

Nadere informatie

5. Klassen-of groepsgesprek

5. Klassen-of groepsgesprek 5.1 Beurten verdelen: Rondje doel Iedereen aan het woord laten over een onderwerp tijdens een gesprek wanneer n.v.t. groepssamenstelling klassikaal, groepjes duur 30 minuten voorbereiding: - Tijdens een

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A

DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A DE BIBLIOTHEEK VAN JE DROMEN? groep A 4 opdrachten! 60 minuten! Bij iedere opdracht zet iemand zijn wekker/ chronometer (op gsm of uurwerk), zodat je zeker niet veel langer dan een kwartier bezig bent.

Nadere informatie

Kortom: Een schaatsvereniging is er dóór leden en vóór leden. De vereniging is intern gericht, waarbij de leden bepalen wat er gebeurt.

Kortom: Een schaatsvereniging is er dóór leden en vóór leden. De vereniging is intern gericht, waarbij de leden bepalen wat er gebeurt. Vrijwilligersbeleid binnen de schaatsvereniging Van beleid tot uitvoering in de praktijk Schaatsverenigingen en de vrijwilligersproblematiek De doorsnee schaatsvereniging in Nederland is een vrijwilligersorganisatie:

Nadere informatie

SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN?

SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN? SAMENWERKEN AAN EEN STERK LOKAAL SOCIAAL BELEID WAT KAN JULLIE WELZIJNSSCHAKEL DOEN? Het verschil maken Jullie welzijnsschakel maakt, net als 169 andere lokale welzijnsschakelgroepen, het verschil. Samen

Nadere informatie

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek

Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Evalueren van projecten met externen Kennisdocument Onderzoek & Statistiek Zwaantina van der Veen / Dymphna Meijneken / Marieke Boekenoogen Stad met een hart Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding 3 Hoofdstuk 2

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen AC-Kruidtuin - Food Safety Center Kruidtuinlaan 55 1000 Brussel Tel.: 02 211 82 11 www.favv.be Verantwoordelijke uitgever: Herman Diricks Februari

Nadere informatie

De bruistablet. Creatief zoeken naar

De bruistablet. Creatief zoeken naar De bruistablet Creatief zoeken naar sprankelende oplossingen Op de jeugddienst word je dagdagelijks geconfronteerd met kleine en/of grote problemen, vraagstukken, uitdagingen die een antwoord van je vragen.

Nadere informatie

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT MEDMEC01 Q1 JAAR 1 THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT Vandaag Wat is er in het nieuws? Dummy: show us what you got! Convergerende technieken

Nadere informatie

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard.

Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Werkvorm: Bekend, Benieuwd en Bewaard. Doel: Eén van jullie groep gaat opschrijven wat jullie al weten over De Tweede Wereldoorlog (bekend). Daarna schrijven jullie op wat jullie graag willen weten over

Nadere informatie

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST

2: vergaderen VASTE VOORZITTER EN NOTULIST 2: vergaderen Als je lid bent van een studentenraad, vergader je vaak. Je hebt vergaderen met de studentenraad, maar ook vergaderingen met het College van Bestuur en de Ondernemingsraad (OR). Gemiddeld

Nadere informatie

Als één blok samen. Laat 's morgens bij het binnenkomen de clip van de Phillibustas zien: http://www.youtube.com/watch?

Als één blok samen. Laat 's morgens bij het binnenkomen de clip van de Phillibustas zien: http://www.youtube.com/watch? Lesvoorbereiding Als één blok samen Diversiteit 3 e graad Beluister het lied Iedereen is anders van de Phillibustas: http://www.youtube.com/watch?v=13md0gd6sec Voorzie een speelgoedauto, huis, of ander

Nadere informatie

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID

OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID OPDRACHTEN BIJ THEMA 11 BELEID Beleid is alleen nodig als je iets gaat veranderen. INLEIDING Het beleid van een organisatie bepaalt hoe je moet werken en wat de bestuurders belangrijk vinden. Dat beleid

Nadere informatie

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we

Nadere informatie

DE WERKING VAN ONZE RAAD VAN BESTUUR: EEN GEDEELDE DIAGNOSE

DE WERKING VAN ONZE RAAD VAN BESTUUR: EEN GEDEELDE DIAGNOSE 57140513.JV-C1 DE WERKING VAN ONZE RAAD VAN BESTUUR: EEN GEDEELDE DIAGNOSE VRAGENLIJST VOOR BESTUURSLEDEN Wij verzoeken u de vragenlijst individueel in te vullen. Het is niet de bedoeling uw kennis te

Nadere informatie

HOOFD RUSTHUISSECRETARIAAT

HOOFD RUSTHUISSECRETARIAAT 1 COMPETENTIEFICHE C1-C3 EN C4-C5 LEIDINGGEVEND HOOFD RUSTHUISSECRETARIAAT INTERN FORMULIER WZC IMMACULATA OCMW EDEGEM Leiding geven Op gestructureerde wijze prestaties opvolgen zowel op kwantitatief als

Nadere informatie

Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig)

Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) Maak je keuze (Uit: RECHT-vaardig, menswaardig) De deelnemers beslissen in kleine groepjes of ze akkoord gaan met stellingen over armoede in het Noorden. Onenigheid over bepaalde stellingen moet opgelost

Nadere informatie

Vijfde Huifkarsessie: Hoe maak ik de vertaalslag naar de praktijk van mijn mensen? Leidinggeven aan verandering

Vijfde Huifkarsessie: Hoe maak ik de vertaalslag naar de praktijk van mijn mensen? Leidinggeven aan verandering Vijfde Huifkarsessie: Hoe maak ik de vertaalslag naar de praktijk van mijn mensen? Leidinggeven aan verandering Programma 1. Opening -> belang operationeel en tactisch leiderschap voor vernieuwing en verandering

Nadere informatie

Mindmappen met kleuters

Mindmappen met kleuters Mindmap Woordenschat Groep 1-2 Mindmappen met kleuters Rianne Hofma Mindmappen met kleuters? Ongetwijfeld een goed idee! Maar hoe kun je dit bij jonge kinderen, die niet kunnen lezen en schrijven, gestalte

Nadere informatie

Besluitvorming in kleinschalige zelfstandige teams: een kort en praktisch overzicht

Besluitvorming in kleinschalige zelfstandige teams: een kort en praktisch overzicht Besluitvorming in kleinschalige zelfstandige teams: een kort en praktisch overzicht Algemeen Het is belangrijk om met elkaar stil te staan bij de vraag hoe nemen wij besluiten?. Vaak gebeurt het nemen

Nadere informatie

Zo kijkt VVJ naar participatie 1

Zo kijkt VVJ naar participatie 1 Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid

Nadere informatie

Participatie betrokkenheid

Participatie betrokkenheid 5 Participatie en betrokkenheid De mate van participatie in de sessies die je organiseert kan erg verschillen. Soms wil je gebruik maken van de ideeën van de medewerkers door een brainstorm te organiseren

Nadere informatie

Profiel Voorbeeldrapport

Profiel Voorbeeldrapport Profiel Talent Scanner Inhoudsopgave 1. Algemene beschrijving... 3 1.1. Doel... 3 1.2. Sfeer van Invloed model... 4 1.3. Beschrijving van de interactiestijlen... 5 1.3.1 Interactiestijlen die sturen op

Nadere informatie

Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013. Samenvatting en conclusies

Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013. Samenvatting en conclusies Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013 Samenvatting en conclusies Bart Meert Projectmanager Verkeer en Mobiliteit Imagine the result Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

laboratoria mobiele alternatieven

laboratoria mobiele alternatieven laboratoria mobiele alternatieven Wat is Lama? LaMA is een participatief modeltraject dat vertrekt vanuit co-creatie. we brengen één zone in kaart waarbinnen we werken en testen we gaan participatief aan

Nadere informatie

Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap

Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap Organiseer zelf je babbel over Mortsel! Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap Enkele tips: Zoek iemand

Nadere informatie

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel

Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Authentieke instructiemodel Workshop voorbereiden Uitleg Start De workshop start met een echte, herkenbare en uitdagende situatie. (v.b. het is een probleem, een prestatie, het heeft

Nadere informatie

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS

RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen in het KLEUTERONDERWIJS CONFERENTIE STEUNPUNT GOK: De lat hoog voor iedereen!, Leuven 18 september STROOM KRACHTIGE LEEROMGEVINGEN RONDE 1: INBREKEN IN DE KLAS Didactische praktijken ter ondersteuning van gelijke onderwijskansen

Nadere informatie

EEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud

EEN GOEDE VOORBEREIDING IS HET HALVE WERK. Plannen en evalueren van een activiteit. Inhoud Plannen en evalueren van een activiteit Inhoud Doelgroep Vakgebied Duur Materialen Doelen In deze les moeten de leerlingen in groep een bepaalde activiteit voorbereiden. Dit kan bijvoorbeeld het organiseren

Nadere informatie

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn De toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn bevat vier praktische instrumenten om samen met cliënten te werken aan verbetering of vernieuwing van diensten

Nadere informatie

Effectief overleg start met effectief voorzitterschap WWW.OOSTERHOORNMZ.NL

Effectief overleg start met effectief voorzitterschap WWW.OOSTERHOORNMZ.NL Effectief overleg start met effectief voorzitterschap TIPS EN TRICKS Taken voorzitter De vergadering voorbereiding Zorgen dat de vergadering op tijd begint Taken toelichten en verantwoordelijkheden opleggen

Nadere informatie

Beïnvloeding Samen sta je sterker

Beïnvloeding Samen sta je sterker Beïnvloeding Samen sta je sterker Aan de slag Om uw doel te bereiken, moet u gericht aan de slag gaan. Het volgende stappenplan kan u hierbij helpen. 1. Analyseer het probleem en bepaal uw doel Als u een

Nadere informatie

Voorbeelden van overleg en besluitvorming

Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeelden van overleg en besluitvorming Voorbeeld 1. Oplossingsgericht vergaderen 1 1. Vaste agendapunten a. Bespreken verslag van de vorige vergadering b. Mededelingen c. Rondvraag 2. Vaststellen van

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT

MEDMEC01 Q1 JAAR 1. THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT MEDMEC01 Q1 JAAR 1 THEMA: het creatieve proces MODULEWIJZER Mediaencreativiteit.pbwiki.com VAKGROEP MEDIA EN CREATIVITEIT Vandaag Wat is er in het nieuws? Dummy: show us what you got! Convergerende technieken

Nadere informatie

Coproduceren. Agenderingskamer. 4D-Denkraam. Beleidsmediator. Bumper. Burgerpanel. Charette of Design workshop. Co-creation. Creatieve concurrentie

Coproduceren. Agenderingskamer. 4D-Denkraam. Beleidsmediator. Bumper. Burgerpanel. Charette of Design workshop. Co-creation. Creatieve concurrentie Agenderingskamer 4D-Denkraam Beleidsmediator Bumper Burgerpanel Charette of Design workshop Co-creation Creatieve concurrentie Dialoogmethode Ideeënmanagement Joint Factfinding Lummelhoeken Lusten en lasten

Nadere informatie

Relatiespel SPEELWIJZE. www.crearepartners.com. SPEELWIJZE RELATIESPEL - Bladzijde 1 / 9

Relatiespel SPEELWIJZE. www.crearepartners.com. SPEELWIJZE RELATIESPEL - Bladzijde 1 / 9 SPEELWIJZE RELATIESPEL - Bladzijde 1 / 9 SPEELWIJZE Relatiespel De meesten van ons besteden een flink deel van hun tijd aan relaties met anderen. Het is dan ook van groot belang deze contacten zo prettig

Nadere informatie

DE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

DE BAAN OP! Een interessant bedrijf kiezen. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS DE BAAN OP! De jongeren organiseren zelf één of meerdere bedrijfsbezoeken. Ze verzamelen informatie over verschillende bedrijven en op basis hiervan kiezen ze met de hele klas het meest interessante bedrijf

Nadere informatie

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016

Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Vragenlijst Delft Internet Panel Delftse Participatie Aanpak 2016 Introductie In de uitnodigingsmail komt: In 2019 wordt de Omgevingswet landelijk ingevoerd. Die wet vervangt alle wet- en regelgeving voor

Nadere informatie

Verslag Werkteam Swifterbant groeit

Verslag Werkteam Swifterbant groeit Verslag Werkteam Swifterbant groeit Bijeenkomst 11 Datum : woensdag 1 november 2017 Tijd : 16.30 uur 18.00 uur Plaats : De Hoeksteen te Swifterbant Aanwezig De heer A. Withaar (voorzitter), de heer G.J.

Nadere informatie

Informeren. Audiovisuele media. Publieke hoorzitting. Schriftelijke informatie. Tentoonstelling. Website

Informeren. Audiovisuele media. Publieke hoorzitting. Schriftelijke informatie. Tentoonstelling. Website Informeren Audiovisuele media Publieke hoorzitting Schriftelijke informatie Tentoonstelling Website Audiovisuele media Via radio en televisie verspreiden van informatie aan een heel breed publiek. Wat

Nadere informatie

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode

Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Sollicitatiegesprekken volgens de STAR methode Tijdens sollicitatiegesprekken wil je zo snel en zo goed mogelijk een kandidaat voor een openstaande functie selecteren. De STAR vragenmethode is een gedegen

Nadere informatie

Draaiboek mini-burgerkabinet

Draaiboek mini-burgerkabinet Draaiboek mini-burgerkabinet 31 januari 2018 7 april 2018 Wat is het burgerkabinet en wanneer vindt dit alles plaats? Vlaams minister van Cultuur,, Jeugd en Brussel Sven Gatz wil burgers betrekken bij

Nadere informatie

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013

Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Document leerlingenraad Beleidsplan Leerlingenraad o.b.s. de Schuthoek 2012-2013 Inhoud: 1. wat verstaan we onder een leerlingenraad? 2. opzet en organisatie van een leerlingenraad a. samenstelling van

Nadere informatie

Creativiteit, kun je dat afdwingen?

Creativiteit, kun je dat afdwingen? Creativiteit, kun je dat afdwingen? Over procesgerichte didactiek, de didactiek van creativiteit, eigenaarschap en betrokkenheid www.kunstedu.nl procesgerichte didactiek proces van de kunstenaar zelf ondergaan

Nadere informatie