Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van jaar

Transcriptie

1 DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht in de mogelijkheden van verbale en non-verbale communicatie en oefenen hiermee INFORMATIE VOOR DE COACH Deze bijeenkomst hoort bij een serie van vijf bijeenkomsten over opvoeden met geloven. De doelgroep van deze bijeenkomsten zijn ouders met kinderen jaar. Je kunt deze bijeenkomst los, of in samenhang met één of meer van de andere bijeenkomsten uitvoeren. In deze bijeenkomst gaat het over communiceren met je puber. Allereerst krijgen de ouders in deze bijeenkomst de gelegenheid om eigen ervaringen in te brengen. Daarna wordt er ingegaan op verschillende soorten/vormen van verbale en non-verbale communicatie en oefenen ze hier ook mee. Op deze manier worden de deelnemers gevoed, gesterkt, uitgedaagd en ondersteund om met nieuw elan de communicatie aan te gaan met hun puber. VOORBEREIDING Praktische voorbereiding Lees het materiaal voor deze bijeenkomst goed door, inclusief de bijlagen; Bestel (zo nodig) tijdig het oudermagazine Moments voor jezelf en de ouders via Zoek op internet dit filmpje op over (niet) luisteren: op: Lees daarnaast ter voorbereiding op deze avond de volgende artikelen uit Moments: Praten met je puber, pagina 12 en We hebben het vooral over de dagelijkse dingen, pagina 15; Leg voor de bijeenkomst alle benodigdheden klaar; Knip de uitspraken van BIJLAGE 2 alvast uit; Zorg ervoor dat alle apparatuur klaar staat om gebruikt te worden en controleer of alles werkt. Persoonlijke voorbereiding We communiceren altijd en overal. Stel jezelf de volgende vragen om je persoonlijk voor te bereiden op de bijeenkomst: Wat versta jij onder communicatie met pubers? Welk beeld heb jij hierbij? Denk eens terug aan een goed gesprek met een puber. Probeer terug te halen waarom jij dit een goed gesprek vond en wat jij deed en wat de puber deed. Denk eens terug aan een moeizaam gesprek met een puber. Wat deed jij en wat deed de puber? Wat zou je hierover kunnen en willen delen met de deelnemers? Het is de bedoeling dat in deze bijeenkomst de ervaringen van de deelnemers zelf ruim aan bod komen. Wanneer je zelf al hebt nagedacht over het onderwerp is het makkelijker om je eigen voorbeelden ook in te brengen en met de ouders in gesprek te gaan. De ouders kunnen zo van elkaar leren en elkaar ondersteunen. 1

2 BENODIGDHEDEN Voor jezelf en de ouders een exemplaar van het oudermagazine Moments; Iets te drinken en wat lekkers voor de Opening en de Pauze; De uitspraken van BIJLAGE 2, uitgeknipt; Kopieën van BIJLAGE 3; Het filmpje over het verschil tussen een debat en een dialoog (zie VOORBEREIDING); Pennen; Papier; Laptop en beamer; Internetverbinding; Flap-over; Stiften; Per deelnemer een rood en een groen kaartje van stevig papier. PROGRAMMA 5 minuten Opening Heet de deelnemers welkom en bied iets te drinken en wat lekkers aan. Lees als opening de tekst voor van BIJLAGE 1. Vertel vervolgens iets over de opzet en de invulling van de bijeenkomst. 10 minuten Kennismaking Leg de uitspraken van BIJLAGE 2 en papier en pennen op tafel. Vraag aan de deelnemers of zij een tekst willen uitzoeken die past bij de communicatie die zij met hun kinderen hebben. De deelnemers kunnen er ook voor kiezen om een eigen uitspraak op te schrijven. Nodig vervolgens iedereen uit om eerst zijn of haar naam en de namen en leeftijd van hun kind(eren) te vertellen. Daaraan aansluitend vertellen de deelnemers kort wat hen aanspreekt in deze tekst. Probeer aan het einde kort samen te vatten wat je gehoord hebt van de ouders over het thema. 15 minuten Verdieping - Start dit onderdeel met het kijken van het ludieke filmpje over (niet) luisteren: - Concludeer vervolgens: hiervan kunnen we leren hoe het niet moet. - Verdeel de groep in tweetallen. Elk tweetal gaat een gesprekje met elkaar voeren waarin de ene de rol van de ouder heeft en de ander de rol van de puber. Het gesprekje gaat over of en hoe de 15- jarige puber alleen met vriendinnen op vakantie mag. Na 5 minuten stop je de gesprekken en laat je het filmpje over het verschil tussen een debat en een dialoog zien. - Vraag vervolgens aan dezelfde tweetallen om weer een gesprekje met elkaar te voeren als ouder/tiener over de invulling van de vakantie. Nu met de opdracht erbij om naar elkaar te luisteren en elkaar vragen te stellen. Stop na 5 minuten de gesprekken en bespreek plenair hoe de deelnemers de gesprekjes ervaren hebben. Welke gespreksvorm hebben zij thuis wel eens met hun puber? 10 minuten Verdieping Verdeel de groep in viertallen en laat de deelnemers aan de hand van de eerder gekozen uitspraak ervaringen uitwisselen over de communicatie met hun puber. Wat gaat er goed in hun communicatie thuis? Wat is soms moeilijk? Wat doen ze dan? Hebben ze bepaalde gewoontes of gebruiken in hun gezin geïntroduceerd die hen hierbij helpen? 2

3 20 minuten Pauze 15 minuten Verwerking Dezelfde viertallen gaan weer met elkaar aan de slag. Geef elk groepje een groot vel papier en een stift. Geef hen de volgende opdracht: lees eerst gezamenlijk het artikel Praten met je puber, pagina 12 uit het oudermagazine Moments. Kies vervolgens twee situaties die beschreven worden uit om met elkaar over door te praten. Herkennen de deelnemers deze situaties? Wat wel en wat niet? Hebben ze tips voor elkaar? Laat hen de tips op het grote vel papier schrijven. Vraag vervolgens of elk groepje de eigen tips kort wil toelichten een deel BIJLAGE 3 uit, waarin nog meer tips staan voor de communicatie met je puber. 5 minuten Non-verbale communicatie - opwarmer Oogcontact is een eerste stap om te laten zien dat je de ander serieus neemt. Met oogcontact dwing je de ander aandacht te geven en te luisteren. Geef de deelnemers de volgende opdracht: ga rondlopen in de ruimte. Praat ondertussen met verschillende mensen en kijk hen hierbij in de ogen. Na de oefening vraag je aan de deelnemers welke kleur ogen de andere deelnemers hebben. 15 minuten Open vragen stellen Een heel belangrijk onderdeel van goedlopende communicatie is het stellen van open vragen. Verdeel de groep in drietallen. Geef elke deelnemer een taak: Deelnemer 1 wil van deelnemer 2 informatie over een recente ruzie met je kind. Deelnemer 1 stelt open vragen, vat samen en deelnemer 2 vertelt haar verhaal. Deelnemer 3 observeert of er voldoende open vragen worden gesteld en of er op een goede manier wordt samengevat. Bespreek de gesprekken plenair kort na: Hoe ging het? Wat is lastig? Wat gebeurt er wanneer een gesprek niet goed op gang komt? Hoe ga je om met stiltes - mogen die vallen? Wat is de functie van een stilte in het gesprek? Welke rol ligt je het meest? Hoe komt dat? 20 minuten Ik-boodschappen Vertel de deelnemers dat goed luisteren de basis is van het communiceren. Maar hoe te handelen als jijzelf een probleem hebt met het gedrag van je kind? Op het moment dat je zelf een probleem ervaart, is het van belang om namens jezelf te spreken en het probleem ook bij jezelf te houden en niet bij het kind of de jongere te leggen. Dit kun je doen door zogenaamde ik-boodschappen te geven. Dat betekent dat je je zin begint met ik. Dat zijn we niet zo gewend. Let maar eens op hoeveel mensen je zeggen terwijl ze het over zichzelf hebben. Bijvoorbeeld: Wat luister je toch slecht de laatste tijd? Wat maak je je huiswerk toch altijd op het laatste moment? 3

4 Met een goede ik-boodschap maak je je kind op een niet aanvallende manier jouw visie of beleving van het gedrag van hem/haar duidelijk. In een ik-boodschap wordt een relatie gelegd tussen het gedrag van de puber en het effect van dit gedrag op jou als ouder. Schrijf de onderstaande kenmerken van een goede ik-boodschap op de flap-over: Begin met ik. Het eigen gevoel of de eigen gedachte van de spreker wordt benoemd. ( Ik maak me zorgen, ik vind het vervelend dat, ik het er moeite mee als ) Via concrete voorbeelden wordt de boodschap duidelijk gemaakt. ( Ik heb er moeite mee als je voortdurend heen en weer rent als we met elkaar aan het praten zijn ) Het effect van het probleem (de ervaring, beleving) op de spreker wordt duidelijk gemaakt. ( Ik heb er moeite mee als je voortdurend heen en weer rent als we met elkaar aan het praten zijn, dan word ik afgeleid en kan ik mijn aandacht niet bij ons gesprek houden. ) Geef de deelnemers de volgende opdracht: Neem het gedrag van je kind in gedachte waarmee je af en toe moeite hebt. Formuleer voor jezelf een ik-boodschap die voldoet aan de criteria op de flap. Spreek daarna in subgroepen van drie de ik-boodschappen naar elkaar uit. Ga na of het goede ik-boodschappen zijn. 10 minuten Afsluiting De ouders krijgen ieder een rood en een groen kaartje. Op het groene mogen zij iets opschrijven wat ze meenemen van deze bijeenkomst en dat hen helpt in de communicatie met hun kind. Op het rode mogen zij iets schrijven wat niet goed ging in de communicatie in de afgelopen periode. Deze rode kaartjes mogen zij verscheuren of deze kunnen worden verbrand (buiten). Bedank de deelnemers tenslotte hartelijk voor hun inbreng. BIJLAGEN 1. Openingstekst 2. Uitspraken 3. Tips en aandachtspunten voor de communicatie met je puber 4

5 BIJLAGE 1 Openingstekst Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij adviezen te geven, dan doe je niet wat ik je vraag. Als ik je vraag naar mij te luisteren en jij begint mij te vertellen, waarom ik iets niet zo moet voelen als ik voel, dan neem jij mijn gevoelens niet serieus. Als ik je vraag naar mij te luisteren, en jij denkt dat jij iets moet doen om mijn problemen op te lossen, dan laat je mij in de steek, hoe vreemd dat ook mag lijken. Dus, alsjeblieft, luister alleen maar naar me en probeer me te begrijpen. En als je wilt praten, wacht dan even en ik beloof je dat ik op mijn beurt naar jou zal luisteren. Leo Buscaglia 5

6 BIJLAGE 2 Uitspraken Als er echt iets is gebeurt, hoor ik het direct van ze. Ik praat graag met mijn kinderen. Ik merk wel dat mijn kinderen het minder prettig vinden om te praten dan vroeger. Ik zou het wel leuk vinden om meer van hen te horen. Op bepaalde terreinen zijn ze heel gesloten. Onze kinderen weten ook dat wij graag naar de kerk gaan en waarom. Een onderwerp kan het ene moment een heftige discussie opleveren en lijkt het volgende moment ineens niet meer belangrijk te zijn. Als er écht iets is gebeurt, hoor ik dat direct van ze. Eigenlijk zijn er twee momenten op de dag die we benutten om met elkaar te praten. De maaltijd is een moment van rust, waarin een gesprek goed mogelijk is. Soms moet je even iets met één van je kinderen bespreken. Dat kan dan het best als de ander niet thuis is. Als iedereen zijn eten op heeft, dan komen de verhalen. School en vrijetijdsbesteding zijn de belangrijkste onderwerpen. 6

7 Met mijn dochters is het makkelijker praten dan met mijn zoon. Ze zijn wat opener en er is natuurlijk het verschil tussen man en vrouw. Mijn man heeft minder gesprekken met de kinderen dan ik. Er zijn geen onderwerpen die ruzie opleveren, dat gebeurt eerder door de manier en de toon van een opmerking. Als mijn kind thuiskomt, kan ik beter niet over huiswerk beginnen. De kinderen vinden soms dat we zeuren. De kinderen dragen zij ook gespreksonderwerpen aan. We hebben het ook veel met hen over de actualiteit. Ik denk dat het geheim van communicatie met je kinderen zit in goed luisteren. Ik vel niet meteen een oordeel, ook al betekent het dat ik op mijn tong moet bijten. Als ouder moet je in gesprekken of discussies de wijste zijn. Juist als het gesprek totaal niet loopt. Je bent tenslotte hun ouder, niet hun vriend. 7

8 BIJLAGE 3 Tips en aandachtspunten voor de communicatie met je puber 1. Geef je puber jouw volledige aandacht. 2. Zie de unieke talenten van je puber % van jouw communicatie naar je puber is non-verbaal. 4. Geef 3 x een positieve opmerking ten opzichte van één negatieve. 5. Vraag je puber wat hij of zij werkelijk bedoelt. 6. Oogcontact vergroot jouw communicatiekracht naar je puber met 50%. 7. Zeg vaker "Ik houd van je!" 8. Stil zijn is vaak krachtiger dan praten. 9. Met geduld bereik je meer bij je puber. 10. Vergeet nooit samen te lachen. 11. Bedenk: je bent zelf ook puber geweest.

9