Coproduceren. Agenderingskamer. 4D-Denkraam. Beleidsmediator. Bumper. Burgerpanel. Charette of Design workshop. Co-creation. Creatieve concurrentie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Coproduceren. Agenderingskamer. 4D-Denkraam. Beleidsmediator. Bumper. Burgerpanel. Charette of Design workshop. Co-creation. Creatieve concurrentie"

Transcriptie

1 Agenderingskamer 4D-Denkraam Beleidsmediator Bumper Burgerpanel Charette of Design workshop Co-creation Creatieve concurrentie Dialoogmethode Ideeënmanagement Joint Factfinding Lummelhoeken Lusten en lasten Participatieve begroting Rapid prototyping Real time branding Scenarioplanning Stadsdeal Versnellingskamer Weerstandsmatrix

2 Agenderingskamer Wat is het? Permanente, representatieve groep burgers die bij elkaar komen en het recht hebben om onderwerpen en voorstellen op de agenda van het managementteam te plaatsen. Het aantal deelnemers kan uiteenlopen. Het is mede afhankelijk van het schaalniveau waarop de agenderingskamer wordt ingezet. Het is belangrijk om verschillende groepen uit de samenleving vertegenwoordigt te hebben. Bewustmaking Meebelissen 1. Bepalen van de randvoorwaarden. Hierbij moeten zaken aan bod komen als de omvang van de agenderingskader, aantal en frequentie van de bijeenkomsten en een reglement van orde. 2. Selectie van de deelnemers en wijze waarop deze kunnen opgevolgd/vervangen worden. 3. Beleggen van de bijeenkomsten. 4. Resultaten agenderingskamer voorleggen aan het beleidsteam. 5. Terugkoppeling van de resultaten aan de agenderingskamers. Afhankelijk van het aantal deelnemers en de frequentie van de bijeenkomsten. Er moet rekening worden gehouden met steeds terugkerende kosten en eventuele 'zitpenningen'. De mogelijkheid burgers op structurele wijze te betrekken bij het beleidsmatige proces. De beleidsmakers kunnen op een gestructureerde wijze weten wat er leeft bij de burgers. De invloed kan te groot worden, waardoor de checks and balances worden verstoord. Vanwege het permanente karakter van deze vorm van burgerparticipatie zijn er ook permanente kosten aan verbonden. 4D-Denkraam Bij het ontwerpen van 'actieplannen' het denken stimuleren over de dimensies wat kan 'ik' bijdragen, wat doen 'wij' samen, wat verwacht ik van anderen ('zij') en wat willen we realiseren ('het'). Partners die hun werkzaamheden op elkaar willen afstemmen.

3 1. Creëer in grote lijnen een beeld in je hoofd van wat je wil bereiken, ontwikkelen of creëren. 2. Toets het beeld op energie en verlangen. 3. Inventariseer alle aspecten die je nodig hebt om dat ideaal te bereiken. 4. Waardeer alle aspecten op de huidige staat van ontwikkeling. 5. Sorteer alle aspecten op de staat van ontwikkeling. 6. Reflecteer en focus 7. Stel prioriteiten 8. Onderneem actie. 9. Volg één keer per week de voortgang. 10. Dank en feliciteer! Zie ook: 4D-Denkraam - handleiding Gebruik van het 4D-Denkraam Draagt bij tot duidelijkheid over de wederzijdse verwachtingen. Men komt op een gestructureerde wijze tot de prioriteiten en de rol van iedereen in het realiseren van de doelstellingen. Op een beperkte tijd heel wat informatie verzamelen. Vraagt creativiteit van de deelnemers; Ervaringsdeskundige Kernconsult - Wat is het? Beleidsmediator Het is een proces waaraan vertegenwoordigers van organisaties deelnemen die onderlinge tegenstellingen en verschillen willen overbruggen om tot wederzijds voordeel te samenwerken in een beleidsproject. Aanwijsbare belanghebbenden die verschilpunten hebben maar willen/moeten samenwerken. Bewustmaking Opvattingen nagaan Consulteren Adviseren (basis leggen voor samenwerking) 1. Bepaal vooraf met de verschillende partijen 'waarover het gaat'. Leg op voorhand vast wat je wil bereiken. 2. Zoek als mediator vooraf naar de dingen die de mensen bindt, de dingen die beiden willen bereiken. 3. Organiseer een sessie waarop de verschillende organisaties eerst het onderwerp analyseren. Laat hen duidelijk aangeven was ze willen bereiken. 4. Laat de organisaties analyseren waar ze van elkaar

4 verschillen, maar vooral waarover ze het allebei eens zijn. 5. Bepaal met hen wat ze samen kunnen uitvoeren en wat elk voor zich daaraan kan/wil toevoegen. 6. Leg het resultaat vast in een 'handvest' en zorg dat beide partijen zich hiermee akkoord verklaren. 7. Ga regelmatig de realisatie van dit 'handvest' na. Mensen die verschilpunten willen overstijgen. Zorgt voor samenwerking tussen partijen met een eigen en verschillende finaliteit. Richt de aanwezige energie op het onderwerp en doel van de samenwerking in plaats van het bewaken en in stand houden van de verschilpunten. Meestal niet eenvoudig om de dingen op tafel te brengen die de verschillende organisaties binden. Bumper Wat is het? Methode om conflicten en schade, die jongeren gedurende hun vrije tijd veroorzaken, op een herstelgerichte wijze op te lossen. Via deze aanpak wordt gewerkt aan de sociale bindingen en vaardigheden van de jongeren. Op langere termijn beoogt het tevens een mentaliteitswijziging bij de wijkbewoners waardoor zij zich bewust worden dat zij een rol kunnen en moeten spelen in de oplossing van problemen. Jongeren (veroorzakers) en de buurtbewoners (slachtoffers) Bewustmaking De bemiddelingsmethode bestaande uit 6 fases: 1. conflictdetectie 2. selectie en toekenning 3. conflictafbakening 4. onderhandelingsfase 5. besluitvorming 6. uitvoering herstelactie. - Beschikken over voldoende draagvlak op alle niveau's. - Ondersteuning door ervaringsdeskundigen. - Vorming voor de veldwerkers. - Voldoende dossiers die voor behandeling in aanmerking komen. In een vroeg stadium wordt het probleem opgelost. De jongeren wordt op zijn verantwoordelijkheid aangesproken. Het is essentieel dat in voldoende middelen is voorzien.

5 Ervaringsdeskundige Vereist de medewerking van zowel de dader als van het slachtoffer. De bemiddelaar kan aangesproken of afgerekend worden op het behaalde resultaat. Davy Vanloffeld, Vlaams coördinator opvoedingsondersteuning - davy.vanloffeld@jongerenwelzijn.be Burgerpanel Een burgerpanel is een permanent panel dat periodiek bij elkaar Wat is het? komt voor de beoordeling van onderwerpen op verschillende beleidsterreinen. Kan uiteenlopen van enkele tientallen tot... Omdat het een (semi)permanent karakter heeft, wordt er meestal gekozen om de samenstelling flexibel te houden. Opvattingen nagaan Informatieverwerving Steun verwerven voor beslissing Consulteren Adviseren (basis leggen voor samenwerking) 1. Omvang, onderwerpen en randvoorwaarden voor het burgerpanel vaststellen. 2. Selecteren van deelnemers. 3. Bepalen van de wijze waarop het burgerpanel zal worden geconsulteerd. 4. Doorgeven van de resultaten van het burgerpanel aan de overheid. 5. Resultaten van het burgerpanel met deelnemers communiceren. De kosten zijn voornamelijk afhankelijk van het aantal panelleden en de intensiteit van de activiteiten die worden ontplooid. - Permanente groep die input kan leveren voor het beleid. - Er gaat een groot leereffect uit van het burgerpanel. - Een panel zou ook gebruikt kunnen worden door andere instanties. - Een panel bestaat over het algemeen uit een grote groep mensen. - Mits een gerichte keuze zijn ook de minderheidsgroepen betrokken. - Het laat de deelnemers toe om op een flexibele wijze in en uit het panel te treden. - De mening van het panel is niet altijd representatief voor de mening van de gehele populatie.

6 - De deelnemers kunnen op termijn de interesse voor het project verliezen. - Indien de deelnemers niet participeren of uittreden kan een vertekend beeld ontstaan. Charette of Design workshop Face-to-face workshop waarin bepaalde beleidskwesties worden behandeld tot er een consensus komt. De deelnemers zijn bij voorkeur samengesteld uit personen van verschillende subgroepen in de samenleving. Steun verwerven voor beslissingen d 1. Bepaald de subgroepen in uw werkgebied. 2. Vraag aan de vertegenwoordigers om deel te willen nemen aan deze workshop. 3. Leg de beleidskwestie voor aan de participanten. 4. Beraadslaag over alle aspecten van deze beleidskwestie tot iedereen hierover een consensus bereikt. 5. Maak de resultaten bekend op een openbare bijeenkomst. 6. Stel een eindrapport op met de belangrijkste conclusies, aanbevelingen, strategieën en specifieke beleidsmaatregelen. Interessante formule als men snel tot actie wil overgaan. Bevordert creativiteit. Faciliteert de implementatie van beleidsbeslissingen. Transparante besluitvormingstechniek. Realistische oplossingen door het formuleren van acties voor implementatie. Nieuwe netwerken door intensieve samenwerking. Zeer actieve betrokkenheid van burger bij het beleid. Effectieve manier om tot consensus te komen. Draagvlak bevorderend. Hoge kostprijs Voorbereiding is arbeidsintensief. Vergt veel vaardigheden en kennis van de deelnemers; Risico van 'groupthinking'. Consensus bereiken is niet altijd eenvoudig.

7 Co-creation Methodiek die zelfs verder gaat dan het zomaar betrekken van dienstenafnemers bij de ontwikkeling van diensten. Burgers/klanten en partners Steun verwerven 1. Bepaal de doelstellingen van het co-creation project. 2. Zoek de juiste klant/burger. 3. Zoek met hen uit wat zij echt van een product/dienst verwachten. 4. Kom gezamenlijk tot de productontwikkeling die voldoet aan de behoeften van de klanten/burgers. 5. Selecteer partners die in het netwerk moeten worden opgenomen. 6. Beslis, samen met de partners, hoe het gewenste product tot stand zal komen. 7. Inspireer de leden van het netwerk in plaats van deze proberen te sturen. 8. Overwin interne weerstand tegen veranderingen. Tijd! Het product/dienst zal maximaal beantwoorden aan de gerechtvaardigde verwachtingen. Niet alleen de afnemers van de producten/diensten worden betrokken, maar ook de partners. Groot draagvlak. Niet altijd eenvoudig om de klanten/burgers te overtuigen van wat gerechtvaardigd is (en wat niet). Vergt heel wat tijd. Het is moeilijk leden in een netwerk te stimuleren dat zelf het stuur in handen te houden. Is niet altijd in lijn van de verwachtingen van de interne organisatie. Creatieve concurrentie Aan de participanten voorgesteld om zelf een plan van aanpak op te stellen. Uit de verschillende voorstellen wordt in samenspraak het definitieve plan van aanpak gedistilleerd. Kan op verschillende wijze worden samengesteld. Bijvoorbeeld: maatschappelijke

8 organisaties, bedrijven, wetenschappelijke instellingen, burgers, vertegenwoordigers van de gemeenten,... Informatieverwerving Adviseren 1. Vaststellen van de randvoorwaarden 2. De spelregels worden opgesteld en meegedeeld 3. Tijd en beschikbare middelen worden bepaald 4. Participanten stellen hun plan van aanpak op, met motivering 5. De verschillende plannen worden aan alle participanten voorgesteld en samen besproken 6. In consensus of door het beleid wordt het meest realistische en haalbare (of een mix van diverse plannen) geselecteerd en uitgevoerd. Tijd! Door concurrentie wordt een zekere competitiesfeer gecreeërd Vergt bereidheid om behoorlijk veel tijd en kennis te investeren Kan bedreigend overkomen, wanneer de indruk gecreeërd wordt dat men onvoldoende gehoord wordt. Dialoogmethode Geschikt om de beleidsparticipatie van personen met inder behartigde belangen te stimuleren. Personen die niet altijd spontaan bij een beleidsprocedure worden betrokken. Opvattingen nagaan Informatieverwerving Steun verwerven voor de beslissing Adviseren 1. Bepalen van het probleem. 2. In het werkveld op zoek gaan naar ervaringsdeskundigen en met hen een vertrouwensband opbouwen. 3. Via overlegmomenten zoeken naar de belangrijkste structurele knelpunten. 4. Uitnodigen van experts om de oorzaken van deze specifieke problemen verder toe te lichten. 5. Op basis van de ervaringen van de doelgroep en de expertise van deskundigen een rapport opstellen met een gedetailleerde beschrijving van het probleem en beleidsaanbevelingen.

9 Tijd, tijd en nog eens tijd. Betrekken van moeilijk bereikbare doelgroepen. Laagdrempelige participatiemethodiek. Bepaalt de weg van inidividuele ervaringen naar gedeelde oplossingen. Arbeidsintensief. Traag ritme van de doelgroep. Kan frusterend werken door het wachten op input. Ideeënmanagement Methodiek om de medewerkers (en externe partners) te betrekken bij het zoeken naar oplossingen voor beleidskwesties door hen laagdrempelig de mogelijkheid te geven hun ideeën aan te brengen. Ruime groep van interne en externe partners Informatieverwerving Consulteren 1. Bepaal het thema waarover u nieuwe ideeën wil inzamelen. 2. Bepaal de spelregels. 3. Voorzien in een expertenpanel voor het beoordelen van de toegekomen ideeën. 4. Zorg voor een goede inzamelmethode. 5. Voorzie een beloning voor (alle of goede) ideeën. 6. Zorg voor een goede publiciteitscampagne. 7. Leg de toegekomen ideeën voor aan het expertenpanel. Laat hen oordelen op de wenselijkheid en de haalbaarheid. 8. Geef aan iedere inzender van een idee feedback. 9. Communiceer de resultaten. 10. Implementeer de geselecteerde ideeën. Computersysteem op de ideeën in te zamelen en te beheren. Veel ideeën leiden tot creativiteit en het verruimen en verhogingen van de kwaliteitsinbreng. Aanbrengers van ideeën moeten echt de indruk hebben dat hun inbreng belangrijk is. Bepaalde groepen zijn vlugger geneigd om te denken dat hun ideeën niet waardevol zijn.

10 Joint Factfinding In een situatie waarbij grote belangentegenstellingen aanwezig zijn, is het van belang om aparte sessies te organiseren over het verzamelen en interpreteren van de feiten. Vraagstelling en perspectief zijn vaak bepalend voor de uitkomst. Een vorm van bouwen op vertrouwen. Alle voor het onderwerp belangrijke doelgroepen moeten vertegenwoordigd zijn. Informatieverwerving Adviseren 1. Verken de omgeving: stakeholdersanalyse 2. Zorg voor een vertrouwenwekkende projectorganisatie of een onafhankelijk mediator 3. Maak afspraken over de spelregels 4. Bereik overeenstemming over de onderzoeksvragen 5. Leg die voor aan het beleid en andere belangrijke 'spelers' voor goedkeuring 6. Bereik overeenstemming over een eventueel in te schakelen bureau 7. Zorg voor voldoende tussentijdse rapportagemomenten 8. Maak deadlines, maar voorkom dat kleine overschrijdingen meteen fataal kunne zijn. Budget voor het inschakelen van mediator Tijd Het probleem en de aanpak wordt vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Free rider-gedrag: er wordt meer onderzoek gedaan dan strikt nodig. Hierdoor verhogen de kosten. Mogelijkheid van loopgraven gevechten. Lummelhoeken Creëren van een 'hangplek' voor jongeren, door het gemeentebestuur samen met de jongeren en buurtbewoners. Hiervoor wordt een houten constructie opgericht op een zodanige wijze dat de jongeren hun 'hok' hebben, maar toch de nodige sociale controle aanwezig blijft. Het project richt zich zowel naar de niet georganiseerde jongeren als naar de buurtbewoners. Draagvlak verwerven

11 Ervaringsdeskundige 1. Detectie van het ontstaan van 'rondhanggedrag' of een vraag van jongeren en/of buurtbewoners 2. Samenbrengen van alle partijen door de jongerenwerk(st)er 3. Bereiken van een akkoord tussen de gemeentelijke overheid, de jongeren en de buurtbewoners 4. Ontwerpen en implementeren van een 'lummelhoek' door de gemeentelijke technische dienst in samenwerking met de jongeren 5. Opvolgen en beheren van de lummelhoeken door regelmatige contacten met de jongeren en de buurtbewoners. Budget voor het aankopen van de noodzakelijke materialen Plaats waar deze constructie kan en mag opgericht worden Zowel de jongeren, de buurtbewoners als de overheid kunnen het initiatief nemen. Er wordt pas een lummelhoek opgericht als de drie partijen hiermee akkoord zijn. Hierdoor is er steeds een draagvlak. Door de wisselende samenstelling van de jongerengroep, vereist dit een bestendige opvolging en vernieuwing van de contacten. Gemeentebestuur Riemst, Maastrichtersteenweg 2b, 3770 Riemst - jeugd@riemst.be Lusten en lasten Een groep bewones krijgt de lusten en ook de lasten, een grote mate van zelfwerkzaamheid om de ideeën en wensen te realiseren. Buurtbewoners en meebeslissen 1. Bewoners geven de voor hen belangrijke thema's aan. 2. De ideeën van de bewoners over deze thema's worden geïnventariseerd tijdens werkplaatsbijeenkomsten tussen de bewoners en de professionals. 3. Doormiddel van een enquête wordt gecheckt of dit inderdaad de belangrijkste ideeën zijn. 4. Een uitvoeringsteam beoordeeld de ideeën en koppelt deze aan elkaar. Dit uitvoeringsteam bestaat uit bewoners, de gemeente en eventueel de bewonerscorporatie. 5. Dan vindt een verkiezing plaats door de bewoners. 6. Tijdens een informatieavond wordt toegelicht welke ideeën zijn verkozen en welke niet, maar ook waarom niet. De niet verkozen ideeën komen op een

12 wachtlijst. 7. De uitvoering gebeurt door de bewoners in taakgroepen. Desgewenst ondersteunt door een opbouwwerker of externe deskundigen. 8. De taakgroep omschrijft de uit te voeren maatregelen in taakopdrachten en voert deze uit of fungeert als opdrachtgever voor de uitvoering. Voldoende wijk- of buurtbudget. Vereist een delegatie van vrij grote beslissingsbevoegdheid. Alle betrokken partijen moeten bereid zijn om mee te doen. - Verhoogt de cohesie - Actieve deelname is gegarandeerd - Geeft verantwoordelijkheid - Genereert ideeën Niet alle bewoners hebben dezelfde opvattingen. Bewoners zijn niet altijd bereid tot het afsluiten van compromissen. Participatieve begroting Raapleging van de inwoners op het ogenblik van het opstellen van de begroting. Door de participatieve begroting kan de lokale bevolking de problemen aanduiden die behandeld moeten worden. Per wijk worden door de inwoners afgevaardigden gekozen. Zij stellen tijdens de bijeenkomsten de budgettaire prioriteiten vast. Deze afgevaardigden worden periodiek vervangen. Steun verwerven voor beslissingen Opvattingen nagaan Bewustmaking Meebeslissen Vaststelling van de wijken Verkiezen van afgevaardigden door de bevolking Organiseren van discussieronden voor de afgevaardigden Vaststellen van de budgettaire prioriteiten in de discussiefora Aanbieden van het begrotingsvoorstel aan de beleidsmakers Communiceren van de resultaten aan de deelnemers en de bevolking. Kosten zijn vrij hoog. Het houden van verkiezingen en het aanbieden van faciliteiten en ondersteuning vergt tijd en geld. De mogelijkheid de burger meer te betrekken bij het opstellen van een begroting.

13 Voor de burger wordt het veel duidelijker op welke wijze 'zijn' belastingsgeld wordt uitgegeven. De burger krijgt ook inzicht in de mechanismen die spelen bij het kiezen van prioriteiten. De burger heeft directe invloed op de besteding van het belastingsgeld. De vrije beslissingsruimte van de beleidsmakers wordt ingeperkt. Er is niet altijd sprake van een integrale afweging van belangen. Aangezien belastingsmaatregelen een van de opties zijn binnen de participatieve begroting, kan er een onevenwichtige belastingsdruk ontstaan. Rapid prototyping Maken van een eerste tastbaar model waardoor men feedback kan genereren voor de vragen die hierbij opduiken. Opvattingen nagaan Informatieverwervan Implementatiebevordering 1. Zorg voor een tastbaar model op basis van een eerste ontwerp. 2. Geeft het model aan burgers/klanten. 3. Geeft deze 'proefgroep' de mogelijkheid om gemakkelijk op- en aanmerkingen te maken. 4. Zamel de gegevens in en pas het model aan. 5. Herhaal deze methodiek tot er een consensus is tussen de burgers/klanten en de producenten/leveranciers van diensten. Geen bijzondere Afhankelijk van de proefgroep, speelt deze methodiek in op de behoeften van de burgers/klanten. Geeft ruimte inspraak aan de proefgroep. Vergt enige tijd tot het definitieve product 'bug free' is bevonden. De 'proefgroep' is niet altijd repressentatief. Real time branding

14 De rechtstreeks betrokkenen uitnodigen om hun toekomstvisie op Wat is het? papier te laten verbeelden. Belanghebbende burgers. (De groep kan uit meer dan 50 personen bestaan) Opvattingen nagaan Informatieverwerving Steun verwerven voor beslissing Raadplegen Adviseren 1. Uitnodigen van de rechtstreeks betrokkenen (burgers, leden, belangengroepen,...) 2. Hen vragen om hun toekomstvisie in beelden weer te geven. 3. Ter compensatie aan het ontbrekend tekentalent, kunnen tekenaars betrokken worden om te helpen. 4. Vervolgens voeren van een debat waarin de echte beweegredenen aan bod komen. Tekenmateriaal Tekenaars die snel een visie visueel kunnen weergeven. Zeer leuk Op betrekkelijk korte tijd, mooi resultaat. Vrij duur Scenarioplanning Toekomstgericht uitwerken van verschillende scenario's waardoor vlotter kan ingespeeld worden op wijzigende omstandigheden. Relatief kleine groep belanghebbenden, niet behorende tot de groep van de experts. Opvattingen nagaan Informatieverwerving Consulteren 1. De deelnemers maken eerst een probleeminventarisatie en -definiëring over een specifieke beleidskwestie. 2. Vervolgens schetsen ze de mogelijke ontwikkelingen bij gelijk beleid. 3. Op basis hiervan worden diverse aanbevelingen voor concrete actie geformuleerd. Creatieve deelnemers.

15 Goede procesbegeleider. Veel beleidsruimte door gebrak aan een vaste probleemdefiniëring. Formuleren van concrete actie bij de implementatie. Er wordt een gemeenschapelijke visie bereikt. Men komt tot wenselijke en haalbare objectieven. Veel belanghebbende kunnen hun mening kwijt. Niet eenvoudig om tot een consensus te komen. Professionele moderator is nodig op het proces in goede banen te leiden. Stadsdeal Leveren van extra inspanningen door de stadsdiensten om de overlast in te dijken en de leefbaarheid te verhogen in geselecteerde aandachtsbuurten. Ze dienen als stimulans om de bewoners mee verantwoordelijkheid te laten opnemen. Concreet vertaalt zich dit in: een Service Actie Plan (SAP), waarbij de betrokken diensten nog meer in de kijker worden geplaatst en de service voor de burgers wordt verbeterd door het optimaliseren en stroomlijnen van de geïntegreerde werking van de stadsdiensten. een Toezicht Actie Plan (TAP), waarbij extra inspanningen worden gedaan om zij die niet instappen in de stadsdeal, te identificeren en te controleren. Deze kordate aanpak van overtreders verloopt in samenwerking met de toezichtsdiensten. een Communicatie Actie Plan (CAP), waarbij zowel de resultaten van het SAP als van het TAB worden gecommuniceerd, met bijzondere aandacht voor de minderheidsgroepen. Geografisch afgebakend gebied van een 800-tal gezinnen. 1. De prospectiefase (twee maanden voor de actieweek): De overlastproblematiek, de inbreng van de actoren en de actiemogelijkheden worden in kaart gebracht en omgezet in een actieplan. 2. De contactfase (één tot twee weken voor de actieweek): De buurttoezichters en andere medewerkers contacteren alle bewoners en hen over de actie informeren. 3. De actiefase (5 weken): Het actieplan wordt uitgevoerd en De Karavaan trekt tijdens de eerste week door het gebied. De problemen rond veiligheid en het straatbeeld worden tijdens de vier daaropvolgende weken verder intensief opgevolgd. 4. De opvolgingsfase: De bewoners worden geïnformeerd over de resultaten en de actie wordt afgesloten op een gezellige wijze. Brede waaier aan stedelijke diensten die een impact hebben op de leefbaarheid en veiligheid in de buurten. - Het stadsbestuur geeft duidelijk aan dat ze hun deel van de overeenkomst nakomen en geen enkele buurt vergeten wordt. - Het effect is onmiddellijk zichtbaar. - Door het geven van het goede voorbeeld worden burgers gestimuleerd om ook hun deel van de overeenkomst na te leven.

16 - Kortlopend project. - Partners zijn verantwoordelijk voor het verder opvolgen van de resultaten van het project. - Actie is vrijblijvend voor de burgers. Stad Antwerpen, bedrijfseenheid Integrale Veiligheid, Buurt aan de Beurt, Sint- Ervaringsdeskundige Pietersvliet 7, 7de verdieping, 2000 Antwerpen Coördinator: Barbara De Schepper - barbara.deschepper@stad.antwerpen.be Versnellingskamer Digitale workshop waarbij de deelnemers debatteren in éénzelfde ruimte, onder begeleiding van een moderator. Nadien worden de resultaten besproken in een groepsgesprek. Beperkt aantal personen die met kennis van zaken willen debatteren over een onderwerp. Opvattingen willen nagaan. Informatieverwering. Consulteren 1. Bepaal het onderwerp en de beginstelling. 2. Organiseer, onder begeleiding van een moderator, een chatdebat. 3. Organiseer een groepsgesprek waarin, in een face-to-face, de resultaten worden besproken en verdiept. Voldoende computermateriaal. Goede moderator. Drempelverlagend door anonimiteit. Veel nieuwe ideeën in korte tijd. Input wordt onmiddellijk digitaal opgeslagen. Deelnemers hebben PC-vaardigheden nodig. Kostprijs is relatief hoog. Beperkte groep deelnemers. Weerstandsmatrix

17 Per idee en per actor worden de mogelijke weerstanden ingeschat en in kaart gebracht. Medewerkers / dienstenafnemers die in het proces worden betrokken Steun verwerven voor een beslissing 1. Maak een matrix. 2. Inventariseer de actoren die met het probleem en/of oplossing te maken hebben. 3. Zet de actoren in de x-as. 4. Zet de ideeën in de y-as. 5. Schat de weerstand van de verandering in per actor. Betrek hen er desgevallend mee en vraag hen wat hen zou beletten om de verandering te aanvaarden. 6. Pas eventueel de ideeën aan om de weerstand te verminderen. 7. Selecteer uiteindelijk de oplossing die het meest acceptabel is. Zeer goede kennis van de materie. Zeer goed aanvoelen van de factoren die weerstanden opwekken. Men anticipeert op weerstanden. De opduikende weerstanden kunnen gemakkelijk worden getoetst. Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om alle weerstanden te voorzien. Het is moeilijk, zo niet onmogelijk, om alle weerstanden preventief te voorkomen. Bron:

Kaders voor burgerparticipatie

Kaders voor burgerparticipatie voor burgerparticipatie 1 Inhoud Pagina Hoofdstuk 3 1. Inleiding 1.1 Doel van deze notitie 1.2 Opbouw van deze notitie 4 2. Algemeen 2.1 Twee niveaus: uitvoering en meedenken over beleid 2.2 Tweerichtingsverkeer

Nadere informatie

Adviseren. 4de generatie evaluatie techniek. Adviescommissie. Beelddenken. Beleidsmediator. Brainstorming. Burgerpanel.

Adviseren. 4de generatie evaluatie techniek. Adviescommissie. Beelddenken. Beleidsmediator. Brainstorming. Burgerpanel. 4de generatie evaluatie techniek Adviescommissie Beelddenken Beleidsmediator Brainstorming Burgerpanel Zoekconferentie Delphi-methode Expertenpanel Gibsonmethode Ideakillers Jouw dag Ketenassociatie Keuze-enquête

Nadere informatie

Consulteren. 5 W en H Vragen. Abstractieladder. Beleidsmediator. Burgerpanel. Deliberative Polling. Enquête of survey. Fishbowl discussie.

Consulteren. 5 W en H Vragen. Abstractieladder. Beleidsmediator. Burgerpanel. Deliberative Polling. Enquête of survey. Fishbowl discussie. Consulteren 5 W en H Vragen Abstractieladder Beleidsmediator Burgerpanel Deliberative Polling Enquête of survey Fishbowl discussie Focusgroep Internetforum Jouw dag Keuze-enquête Petten van Bono Preferentiemeter

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

laboratoria mobiele alternatieven

laboratoria mobiele alternatieven laboratoria mobiele alternatieven Wat is Lama? LaMA is een participatief modeltraject dat vertrekt vanuit co-creatie. we brengen één zone in kaart waarbinnen we werken en testen we gaan participatief aan

Nadere informatie

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding

De 7 stappen van je participatieproces - handleiding De 7 stappen van je participatieproces - handleiding 1 1) Doelstellingen helder krijgen De eerste vraag die we moeten beantwoorden is niet Hoe gaan we dit doen? maar wel vragen zoals: - Waarom doen we

Nadere informatie

Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013. Samenvatting en conclusies

Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013. Samenvatting en conclusies Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid Specialisatiecursus VSV 28ǀ02ǀ2013 Samenvatting en conclusies Bart Meert Projectmanager Verkeer en Mobiliteit Imagine the result Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

laboratoria mobiele alternatieven

laboratoria mobiele alternatieven Drie jaar LaMA laboratoria mobiele alternatieven Wat is Lama? LaMA is een participatief modeltraject dat vertrekt vanuit co-creatie. we brengen één zone in kaart waarbinnen we werken en testen we gaan

Nadere informatie

Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven

Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Leidraad communicatie en participatie particuliere (bouw)initiatieven Versie 1.0 Augustus 2018 Omwonenden en belanghebbenden eerder betrekken De gemeente Dalfsen wil dat inwoners in een vroeg stadium betrokken

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Projectleider A1 December 2009 PROJECTLEIDER A1 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Projectleider

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en Brabant Zorg 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken van de uitvoering

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. Stichting Welzijn De Meierij

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. Stichting Welzijn De Meierij Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en Stichting Welzijn De Meierij 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken

Nadere informatie

Gebiedsgerichte Werking

Gebiedsgerichte Werking Wat komt er aan bod? Inleiding Historiek Gebiedsgerichte Werking Gent Gebiedsgerichte Werking 1. Doelstellingen 2. Organisatie 3. Proces 4. Instrumenten 4 december 2007 Even terug in de tijd GGW heeft

Nadere informatie

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017

Coachingstraject Participatie. Mechelen, 20 juni 2017 Coachingstraject Participatie Mechelen, 20 juni 2017 Klimaatbeleid en participatie Veel gemeenten ondertekenden het Burgemeestersconvenant en stelden een klimaatactieplan op. Maar hoe zorgt u ervoor dat

Nadere informatie

VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol]

VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol] VRAGENBOOM INTERACTIEF WERKEN [IBO-protocol] Inleiding De vragenboom is een hulpmiddel om weloverwogen te bepalen of en in welke vorm interactief wordt gewerkt. Bij het aanbieden van de ingevulde vragenboom

Nadere informatie

De Utrechtse Participatiestandaard

De Utrechtse Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate

Nadere informatie

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld December 2011 1. Inleiding In 2003 bezocht de burgemeester van de gemeente Barneveld samen met de politie en de woningstichting de dorpskernen van de gemeente

Nadere informatie

Gereedschapskist co-creatie

Gereedschapskist co-creatie Gereedschapskist co-creatie Samen werken aan een betere samenleving Mei 2018 Mayke ten Bos Carine Kleine Haar Kate Snellens Beste collega, Heel goed dat je erover denkt om een project in co-creatie te

Nadere informatie

Begeleiding kindvriendelijke steden en gemeenten

Begeleiding kindvriendelijke steden en gemeenten Begeleiding kindvriendelijke steden en gemeenten Bataljong Ossenmarkt 3 2000 Antwerpen 03 821 06 06 info@bataljong.be Voor elke stap in het traject kun je beroep doen op begeleiding van Bataljong Bataljong

Nadere informatie

(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg

(Burger) participatie. De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli 2015 Tessa van den Berg (Burger) participatie De raad aan zet!? ZomerRaad Dinsdag 14 juli Tessa van den Berg AGENDA - Welke soorten en vormen van (burger)participatie zijn er? - Een korte theoretische introductie - Wat is en

Nadere informatie

Naam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj

Naam project. Participatie- en communicatieplan. Versie concept dd-mm-jjjj Kerngegevens Hier kan je een uitspraak of overkoepelende tekst over je onderwerp plaatsen, met evt. de naam van degene die de uitspraak heeft gedaan. Maar dat hoeft niet; je kunt deze tekst ook gewoon

Nadere informatie

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. BENU Apotheek De Meierij

Convenant tussen. Stichting Seniorenraad Meierijstad en. BENU Apotheek De Meierij Convenant tussen Stichting Seniorenraad Meierijstad en BENU Apotheek De Meierij 1 INHOUD 1 Inleiding 3 2 Doelstelling Seniorenraad 4 A. Een bijdrage leveren aan integraal ouderenbeleid 4 B. Het bewaken

Nadere informatie

Rol: Maatschappelijk assistent

Rol: Maatschappelijk assistent Datum opmaak: 2017-10-05 Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers volgens de meest passende methodiek en volgens

Nadere informatie

Een participatieve en klimaatneutrale gemeente Trefdag Lokale besturen Bernard Govaert (BBL) Tina Baert (Ecolife)

Een participatieve en klimaatneutrale gemeente Trefdag Lokale besturen Bernard Govaert (BBL) Tina Baert (Ecolife) Een participatieve en klimaatneutrale gemeente 241116 Trefdag Lokale besturen Bernard Govaert (BBL) Tina Baert (Ecolife) 1 Programma 1. 2. 3. 4. 5. Inleiding en voorstelling BBL en Ecolife. Wie heeft ervaring

Nadere informatie

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis

Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Voorstel voor een Maatschappelijke Verkenning naar de beleving van het begrip Veiligheid door de inwoners van Maassluis Het instrument Een Maatschappelijke Verkenning is een instrument voor de gemeenteraad

Nadere informatie

gfedcb Besluitenlijst d.d. d.d.

gfedcb Besluitenlijst d.d. d.d. Nota voor burgemeester en wethouders Onderwerp Eenheid/Cluster/Team ST/PU/CO Participatieladder 1- Notagegevens Notanummer 2007.40363 Datum 21-11-2007 Portefeuillehouder Burgemeester 2- Bestuursorgaan

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Leidinggevend A1 December 2009 LEIDINGGEVEND A1 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Leidinggevend

Nadere informatie

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs Bijlage C Communicatieplan Passenderwijs 2017-2021 In het communicatieplan staat beschreven hoe samenwerkingsverband Passenderwijs haar externe communicatie vormgeeft. Op welke wijze, hoe vaak, in welke

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert A1 December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT A1 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1

Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Draaiboek voor het uitwerken van activiteiten 1 Je hebt als groep ouders een idee van wat je rond cultuur, ouderbetrokkenheid en taalstimulering zou willen doen op de school van je kind(eren)? Dit doe

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert C December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT C 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert A2 December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT A2 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Document. Participatiewerkvormen. BIJLAGE 4 Participatietrajecten van mobililiteitsplan tot wijkniveau

Document. Participatiewerkvormen. BIJLAGE 4 Participatietrajecten van mobililiteitsplan tot wijkniveau Document BIJLAGE 4 Participatietrajecten van mobililiteitsplan tot wijkniveau Inhoud 3 1. Joint fact finding 3 2. (Mind) mappen 4 3. Scenariomethode- Envisioning workshops 4 4. Rollenspelen 5 5. Forecasting

Nadere informatie

Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit

Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit Hoe motivatie werkt en draagvlak groeit Toelichting Hierbij een compilatie van diverse artikelen over motivatie, draagvlak en verandertrajecten voor de interne coördinator cultuureducatie ICC. 1 Hoe werkt

Nadere informatie

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn

Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn Toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn De toolkit Cliëntenparticipatie Zorg en Welzijn bevat vier praktische instrumenten om samen met cliënten te werken aan verbetering of vernieuwing van diensten

Nadere informatie

Dialoog veehouderij Venray

Dialoog veehouderij Venray Dialoog veehouderij Venray aanbevelingen dialoog veehouderij gemeente Venray Datum 21 december 2016 Portefeuillehouder Martijn van der Putten Team RO Naam steller Jos Kniest De onderstaande aanbevelingen

Nadere informatie

Aanpak. Focusgroep. Doel focusgroep. Focusgroep

Aanpak. Focusgroep. Doel focusgroep. Focusgroep Workshop focusgroepen "Je team in focus, je team als focusgroep: teamverbindend én met inzicht als resultaat! Ine Hostyn Trefdag voor mentoren - 23 oktober 2018 Aanpak Introductie waarom, daarom EHBO focusgroepen:

Nadere informatie

Persoonlijk Actieplan (PAP)

Persoonlijk Actieplan (PAP) B 1.4 Persoonlijk Actieplan (PAP) Stagiair(e) Opleiding Bedrijf Praktijkopleider Stagedocent Nick Albregtse Interactief Vormgeven (IV) Kees Internetbureau Michiel Snijder Jan Verduijn Datum 26 09 2013

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Projectleider B December 2009 PROJECTLEIDER B 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Projectleider B

Nadere informatie

Het organiseren van een MDO

Het organiseren van een MDO Het organiseren van een MDO Handreiking voor de organisatie van Multidisciplinair Overleg i.h.k.v. de keten ouderenzorg ZIO, Zorg in ontwikkeling VERSIE 1.0, 170131 Inleiding Gezien het multidisciplinaire

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE BEOORDELINGSCRITERIA VOOR STAGE 2 (WIE DOET WAT? WELKE CRITERIA? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT: WETEN,

Nadere informatie

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

Marktconsultatie. Verkenning en aanbevelingen

Marktconsultatie. Verkenning en aanbevelingen Marktconsultatie Verkenning en aanbevelingen Inhoud 1. Inleiding en vraagstelling... 3 2. Doel en verwachting van uitgevoerde marktconsultaties... 5 3. Het nut van marktconsultaties... 7 4. Het wanneer

Nadere informatie

Rol: clustermanager Inwoners

Rol: clustermanager Inwoners Datum opmaak: 2017-08-24 Goedgekeurd door secretaris op: Revisiedatum: Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Definiëren van de missie, visie en strategie van de cluster inwoners en plannen, organiseren,

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Leidinggevend A2 December 2009 LEIDINGGEVEND A2 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Leidinggevend

Nadere informatie

Fase 1 Ideeën bedenken

Fase 1 Ideeën bedenken De spelregels Inleiding Om betrokkenheid, motivatie en verbondenheid van medewerkers te stimuleren, is het belangrijk om eigenaarschap te ontwikkelen in de organisatie. Als medewerkers zich eigenaar voelen,

Nadere informatie

Functiebeschrijving: Directeur audit

Functiebeschrijving: Directeur audit Functiebeschrijving: Directeur audit Functiefamilie Controle en audit functies Voor akkoord Naam leidinggevende Datum + handtekening Naam functiehouder Datum + Handtekening 1. Context van de functie 1.1.

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert D December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT D 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR A. DOEL VAN DE FUNCTIE: Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen

Nadere informatie

Trefdag 6 mei 2019 Ouderen en lokaal beleid - inzetten op participatie Leeftijdsvriendelijke stad als project voor een ouderenraad in transitie

Trefdag 6 mei 2019 Ouderen en lokaal beleid - inzetten op participatie Leeftijdsvriendelijke stad als project voor een ouderenraad in transitie Trefdag 6 mei 2019 Ouderen en lokaal beleid - inzetten op participatie Leeftijdsvriendelijke stad als project voor een ouderenraad in transitie Agenda Stad in transitie Studie leeftijdsvriendelijke stad

Nadere informatie

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs

Bijlage C. Communicatieplan. Passenderwijs Bijlage C Communicatieplan Passenderwijs 2017-2021 In het communicatieplan staat beschreven hoe samenwerkingsverband Passenderwijs haar externe communicatie vormgeeft. Op welke wijze, hoe vaak, in welke

Nadere informatie

Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur

Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Statuten Gemeentelijke adviesraad voor milieu en natuur Artikel 1. Oprichting Het gemeentebestuur richt, op initiatief van de milieuverenigingen van Dilbeek, een gemeentelijke adviesraad voor milieu en

Nadere informatie

Philippe MERTENS mei 2008

Philippe MERTENS mei 2008 Participatie Verslag van de workshop van 30 april 2008 Workshop georganiseerd door het Forum voor duurzame ontwikkeling in de Brusselse gemeenten, in het kader van de projectoproep Agenda Iris 21 2008

Nadere informatie

20/06/2014. Kwaliteit in overleg. Draaiboek overlegproces IHD. Afgelegde traject. Vlaamse overleggroep. BOLOV s. Projecten(Life +3water)

20/06/2014. Kwaliteit in overleg. Draaiboek overlegproces IHD. Afgelegde traject. Vlaamse overleggroep. BOLOV s. Projecten(Life +3water) Kwaliteit in overleg Draaiboek overlegproces IHD 1 Afgelegde traject Vlaamse overleggroep BOLOV s Projecten(Life +3water) 2 1 Samenwerking op alle niveaus Uitgewerkt overlegproces Algemene principes: Transparantie

Nadere informatie

FRYSLÂN FOAR DE WYN. Plan van aanpak. Finale versie, 14 november 2013

FRYSLÂN FOAR DE WYN. Plan van aanpak. Finale versie, 14 november 2013 FRYSLÂN FOAR DE WYN Plan van aanpak Finale versie, 14 november 2013 Albert Koers, Comité Hou Friesland Mooi Hans van der Werf, Friese Milieu Federatie Johannes Houtsma, Platform Duurzaam Friesland FRYSLÂN

Nadere informatie

CHESS Het stappenplan

CHESS Het stappenplan CHESS Het stappenplan In 7 stappen naar betere jeugdsportplannen 1. Wat willen we verbeteren? De probleemanalyse 1.1 Welk probleem willen we aanpakken? 1.2. Voor wie is het een 1.3 Welke gevolgen heeft

Nadere informatie

Workshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015. CIVINET, Antwerpen

Workshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015. CIVINET, Antwerpen Workshop Stakeholderparticipatie Hoe betrekken van verschillende doelgroepen bij het ontwikkelen van (beleids)plannen? 15/09/2015 CIVINET, Antwerpen Welkom! Programma van de workshop Theoretische achtergrond

Nadere informatie

Plannen & organiseren

Plannen & organiseren kijkt vooruit, onderbouwt een planning, houdt rekening met potentiële invloedfactoren, visualiseert en communiceert deze duidelijk en begrijpbaar aan de medewerkers. koppelt aan deze planning, doelstellingen

Nadere informatie

VIGeZ, 2014. De evaluatiematrix: Een planningsmodel voor de evaluatie van projecten binnen de gezondheidsbevordering, geïntegreerd met RE-AIM.

VIGeZ, 2014. De evaluatiematrix: Een planningsmodel voor de evaluatie van projecten binnen de gezondheidsbevordering, geïntegreerd met RE-AIM. VIGeZ, 2014 De evaluatiematrix: Een planningsmodel voor de evaluatie van projecten binnen de gezondheidsbevordering, geïntegreerd met RE-AIM. PROJECT- DOELSTELLINGEN? Welke projectdoelstellingen staan

Nadere informatie

Spoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming

Spoorboekje. Beeldvorming. Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer. Oordeelsvorming Besluitvorming Spoorboekje Oriëntatie op de bestuurlijke toekomst van de gemeente Landsmeer Beeldvorming Oordeelsvorming Besluitvorming maart 2014 november 2014 Inleiding De gemeenteraad heeft op 29 oktober 2013 het

Nadere informatie

De facilitator begeleidt het horizontale beraad conform vastgestelde stappen:

De facilitator begeleidt het horizontale beraad conform vastgestelde stappen: Dialoog met externe belanghebbenden Stichting Zuidwester is een maatschappelijke organisatie die de dialoog met belanghebbenden een zodanige invulling geeft dat deze het mogelijk maakt om de ondersteuningsbehoefte

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert A4 December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT A4 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep. Green Deal. <001> <Gedeelde Mobiliteit>

Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep. Green Deal. <001> <Gedeelde Mobiliteit> Huishoudelijk Reglement van de Stuurgroep Green Deal Doelstelling van de Stuurgroep De Stuurgroep fungeert als klankbord voor de initiatiefnemende partijen en stuurt de werking

Nadere informatie

Functiefamilie ET Thematische experten

Functiefamilie ET Thematische experten Functiefamilie ET Thematische experten DOEL Expertise in een materie* en verstrekken aan de administratieve en politieke instanties teneinde hen te ondersteunen bij de besluitvorming en de uitvoering van

Nadere informatie

De parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming!

De parels benutten! Meedoen, meepraten en meedenken! Samenspraak! Medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming! Drie workshops over medezeggenschap en participatie van vrijwilligers in de besluitvorming 1. De parels benutten - voor leidinggevenden en medewerkers van organisaties 2. Meedoen, meepraten en meedenken

Nadere informatie

Informeren. Audiovisuele media. Publieke hoorzitting. Schriftelijke informatie. Tentoonstelling. Website

Informeren. Audiovisuele media. Publieke hoorzitting. Schriftelijke informatie. Tentoonstelling. Website Informeren Audiovisuele media Publieke hoorzitting Schriftelijke informatie Tentoonstelling Website Audiovisuele media Via radio en televisie verspreiden van informatie aan een heel breed publiek. Wat

Nadere informatie

Participatiewijzer gemeente De Bilt

Participatiewijzer gemeente De Bilt Participatiewijzer gemeente De Bilt Stap 1: Inventarisatie Je staat aan de start van een project/ beleidstraject, maar vraagt je af of en hoe je inwoners en/of ondernemers moet betrekken bij je project.

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

1.0 Inleiding 2.0 Verantwoordelijk 3.0 Communicatie 3.1 Website

1.0 Inleiding 2.0 Verantwoordelijk 3.0 Communicatie 3.1 Website Communicatie plan Inhoud 1.0 Inleiding... 3 2.0 Verantwoordelijk... 3 3.0 Communicatie... 3 3.1... 3 4.0 Duurzaamheid Beleid... 4 5.0 Stuurcyclus... 5 6.0 Betrokken doelgroepen... 8 6.1 Ketenanalyse...

Nadere informatie

Energiemanagement Actieplan

Energiemanagement Actieplan 1 van 8 Energiemanagement Actieplan Datum 18 04 2013 Rapportnr Opgesteld door Gedistribueerd aan A. van de Wetering & H. Buuts 1x Directie 1x KAM Coördinator 1x Handboek CO₂ Prestatieladder 1 2 van 8 INHOUDSOPGAVE

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)

Nadere informatie

Situatieschets: VOORBEREIDEND. Vooraf Wat is reeds aanwezig binnen de organiserende organisatie?

Situatieschets: VOORBEREIDEND. Vooraf Wat is reeds aanwezig binnen de organiserende organisatie? Hieronder passen we de opgestelde checklist toe op een fictieve actie. We lichten deze actie eerst kort toe en passen dan de checklist hier op toe. Let wel: het gaat over een fictieve situatie, waarbij

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Ondersteunend/Epert B December 2009 ONDERSTEUNEND/EXPERT B 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Ondersteunend/Epert

Nadere informatie

Burgerparticipatie, wie durft?

Burgerparticipatie, wie durft? Burgerparticipatie, wie durft? Participatie binnen het gemeentelijk mobiliteitsbeleid 28 februari 2013 Valere Ceyssens Strategisch adviseur ARCADIS Belgium NV 1 of 22 25 February 2013 2009 ARCADIS AGENDA

Nadere informatie

Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen

Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Wijkraad Lent - Rekenkamer Nijmegen Hieronder een eerste en tweede reactie van de Rekenkamer. 1 Bijlage: Ambitiedocument Burgerparticipatie met bijbehorende Verordening te downloaden via deze link. Eerste

Nadere informatie

DAP Toepassing in de Praktijk

DAP Toepassing in de Praktijk DAP 3.0 - Toepassing in de Praktijk Hoewel de Doelgerichte Activiteiten Planning (DAP MDFnl) in zijn geheel bestaat uit 12 elkaar opvolgende stappen, blijkt in de praktijk dat er vele toepassingsmogelijkheden

Nadere informatie

Masterclass Service Design 12 juni , 26 juni en 6 juli daagse Meerdaagse

Masterclass Service Design 12 juni , 26 juni en 6 juli daagse Meerdaagse Masterclass Service Design 12 juni 2017 13, 26 juni en 6 juli 2017 http://www.servicesciencefactory.com/index.php/service-design-masterclass/ Hoe zorgt u er, in deze steeds sneller veranderende wereld,

Nadere informatie

participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier

participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier participatie participatie: van hoorzitting naar bewonersatelier ruimtelijke planning²: vallen en opstaan De samenleving verandert. Burgers en andere spelers worden mondiger en laten zich horen. Zeker als

Nadere informatie

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder

Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan WTH Vloerverwarming in het kader van de CO2-Prestatieladder Communicatieplan, 22 Augustus 2014 1 Voorwoord Duurzaamheid is geen trend, het is de toekomst. Het is niet meer weg te denken

Nadere informatie

Methodieken cliëntenparticipatie

Methodieken cliëntenparticipatie Methodieken cliëntenparticipatie Cliëntenparticipatie Uw cliënten al in een vroeg stadium betrekken bij het ontwikkelen en verbeteren van uw zorgbeleid, zorgt ervoor dat uw beleid goed is afgestemd op

Nadere informatie

VERANDERFORUM GENT OOST. 26 februari 2018

VERANDERFORUM GENT OOST. 26 februari 2018 VERANDERFORUM GENT OOST 26 februari 2018 AGENDA 1. Verwelkoming 2. Intro Eerstelijnszone 3. Stemming toetreding Wachtebeke 4. Transitiecoach Samia Van Vooren 5. Waarom willen we veranderen..? 6. Afsluiter

Nadere informatie

Competentiemanagement bij de federale overheid

Competentiemanagement bij de federale overheid Competentiemanagement bij de federale overheid Competentieprofielen Basis Leidinggevend A3 December 2009 LEIDINGGEVEND A3 1/ BASISPROFIEL Tabel informatie begrijpen taken Taken uitvoeren Leidinggevend

Nadere informatie

Communicatieplan CO₂-Prestatieladder

Communicatieplan CO₂-Prestatieladder Documentnummer: Communicatieplan CO₂ Document: 2015-12 Communicatieplan CO₂-Prestatieladder Scope 1 en 2 Bedrijf: ToekomstGroep Gedeputeerde Laanweg 47 1619 PB Andijk Postbus 4 1619 ZG Andijk T 0228-594900

Nadere informatie

Zo kijkt VVJ naar participatie 1

Zo kijkt VVJ naar participatie 1 Zo kijkt VVJ naar participatie Groeien naar meer participatief besturen Groeien naar, want kun je niet snel snel, en niet in je eentje Participatief besturen : is voor VVJ een voorwaarde voor goed beleid

Nadere informatie

DAP er Zenderen. Dorps Ambitie Plan Zenderen. Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.

DAP er Zenderen. Dorps Ambitie Plan Zenderen. Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1. DAP er Zenderen Dorps Ambitie Plan Zenderen Opgesteld voor: Dorpsraad Zenderen Contactpersoon OVKK: Tom Jannink Datum: 05 oktober 2018 Versie: 1.1 OVKK Vilsterseweg 11 7734 PD Vilsteren Tel 0529-478194

Nadere informatie

De stad in de wijk. Wijkmanagement als instrument van lokale besturen: buitenbeentje of aanjager? Luc Dirkx en Dirk Habils

De stad in de wijk. Wijkmanagement als instrument van lokale besturen: buitenbeentje of aanjager? Luc Dirkx en Dirk Habils De stad in de wijk Workshop 5 Wijkmanagement als instrument van lokale besturen: buitenbeentje of aanjager? Luc Dirkx en Dirk Habils Wijkmanagement in GENK SITUERING Stadsbreed werken een beleidskeuze

Nadere informatie

De Utrechtse Participatiestandaard

De Utrechtse Participatiestandaard De Utrechtse Participatiestandaard Participatie leidt tot betere projecten, betere afwegingen en besluitvorming en tot meer draagvlak. Bij ieder project is de vraag aan de orde wanneer en in welke mate

Nadere informatie

Wijkanalyse Leefbaarheid

Wijkanalyse Leefbaarheid Onderzoeken Politiecijfers Leefbarometer VROM Straatgesprekken Wijkinitiatief Buurtagenda Communicatiemiddelen website en wijknieuws Sociale kaart Wijkspreekuur Wijkanalyse Leefbaarheid Themabijeenkomst

Nadere informatie

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching

pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching BACHELOR pedagogie van het jonge kind PJK: Opvoeding en Coaching DE GEDRAGSINDICATOREN VOOR AFSTUDEERSTAGE (WIE DOET WAT? WELKE INDICATOREN? WELKE VERWACHTINGEN?) DEEL 1: WIE DOET WAT? ROL VAN DE STUDENT:

Nadere informatie

Plan van aanpak (offerte) jeugdbeleid gemeente Son & Breugel. Uw vraag. Ons aanbod

Plan van aanpak (offerte) jeugdbeleid gemeente Son & Breugel. Uw vraag. Ons aanbod Plan van aanpak (offerte) jeugdbeleid gemeente Son & Breugel De gemeente Son en Breugel heeft in het collegeprogramma 2002 2006 opgenomen dat zij een nieuwe nota integraal jeugdbeleid zal ontwikkelen.

Nadere informatie

Strategisch Bewonersonderzoek Woonbeleving & Woonwensen. USP Bewonersscan 2018

Strategisch Bewonersonderzoek Woonbeleving & Woonwensen. USP Bewonersscan 2018 Strategisch Bewonersonderzoek Woonbeleving & Woonwensen USP Bewonersscan 2018 De juiste inzichten voor het doelgericht evalueren wat leeft onder uw huurders De Bewonersscan is al vanaf 1999 het meest uitgebreide

Nadere informatie

EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST

EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST EVALUATIE BEWONERSPLATFORM RENINGELST REALISATIES VAN HET BEWONERSPLATFORM RENINGELST Informatie Bewoners geven aan dat er via de stadskrant van Poperinge al heel wat informatie wordt doorgegeven aan de

Nadere informatie

HEB JE GENOEG GELEERD VANDAAG?

HEB JE GENOEG GELEERD VANDAAG? HJGGV HEB JE GENOEG GELEERD VANDAAG? Dé kwaliteitscyclus voor onderwijsteams in het MBO Heb je genoeg geleerd vandaag? Heb je genoeg geleerd vandaag? Merk je dat docenten aan de slag gegaan zijn met jullie

Nadere informatie

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM

IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM IN ZES STAPPEN MVO IMPLEMENTEREN IN UW KWALITEITSSYSTEEM De tijd dat MVO was voorbehouden aan idealisten ligt achter ons. Inmiddels wordt erkend dat MVO geen hype is, maar van strategisch belang voor ieder

Nadere informatie

De nieuwe ambtenaar in de praktijk

De nieuwe ambtenaar in de praktijk De nieuwe ambtenaar in de praktijk Handwerk voor de nieuwe ambtenaar Deze praktijk oriëntatie ontleend aan: Beleid begint bij de samenleving van Leo Klinkers Verdraaide organisaties van Wouter Hart Essenties

Nadere informatie

Coördinator buitenschoolse kinderopvang

Coördinator buitenschoolse kinderopvang Coördinator buitenschoolse kinderopvang Doel van de functie Zorgen voor een kwaliteitsvolle buitenschoolse kinderopvang. Plaats in de organisatie Afdeling Vrije tijd Dienst Buitenschoolse kinderopvang

Nadere informatie

Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader

Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Burger- en overheidsparticipatie Theoretisch kader Inleiding Deze notitie beschrijft het theoretisch kader van de begrippen burger- en overheidsparticipatie. Het is tegelijkertijd bedoeld als agenda voor

Nadere informatie