Agendanummer: Registratienummer: Onderwerp: Maatschappelijk beleidskader. Purmerend, 27 oktober Aan de gemeenteraad van Purmerend,

Transcriptie

1 Agendanummer: Registratienummer: Purmerend, 27 oktober 2011 Aan de gemeenteraad van Purmerend, Inleiding en probleemstelling: In een snel veranderende wereld is de uitdaging dat iedereen mee kan doen aan de samenleving. Dat is de uitdaging waar burgers, maatschappelijke organisaties en gemeentelijke overheid voor staan in de huidige tijd. De overheid kan en wil niet alles meer regelen maar doet een beroep op het maatschappelijk middenveld en de burgers. Burgers zijn zelf voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor hun eigen welzijn en het samen leven in buurt en wijk. De eigen kracht van burgers kan en mag veel meer dan vroeger benut worden. Er is sprake van een kentering in het denken en deze kentering doet zich voor op alle maatschappelijke terreinen. De overheid is niet langer de grote probleemhouder, de maatschappelijke instellingen niet langer de vanzelfsprekende dragers van de oplossingen. Steeds meer mondige en zelfstandige burgers kunnen (en willen) zelf veel doen. Deze omslag in het denken zal niet direct van de ene op de andere dag zijn te realiseren. Dat vergt tijd, inzet en verbeeldingskracht van alle betrokkenen. Het Maatschappelijk beleidskader (zie bijlage 1) geeft uitdrukking aan deze verandering en biedt bovendien een kader aan komende maatschappelijke ontwikkelingen. Het is geen blauwdruk voor de toekomst maar het geeft wel richting aan alle betrokkenen. Het nodigt het maatschappelijk middenveld uit om met concrete voorstellen te komen die invulling geven aan de opgaven waar Purmerend op maatschappelijk terrein voor staat en geeft ruimte om hierbij eigentijdse oplossingen te hanteren. Er is hard gewerkt aan het voorliggende stuk. Het kader is op een geheel nieuwe wijze tot stand gekomen in goede samenwerking met organisaties, instellingen en verenigingen uit de stad. Ook is de mening van inwoners gevraagd en in dit kader verwerkt. Daarmee geeft het kader zelf uitdrukking aan de veranderende rol van overheid, burgers en instellingen. Wij zijn uit onze comfortzone gestapt en hebben een nieuwe manier van werken toegepast om tot afspraken te komen met de maatschappelijke partners. Daarbij zijn gesprekken gevoerd over rollen en over de verwachtingen die wij (als gemeente en maatschappelijk middenveld) van elkaar hebben. Daar is winst geboekt. De nieuwe manier van werken betekent dat wij als gemeente afscheid nemen van het idee dat wij alles moeten regelen en dat wij sommige zaken willen overlaten aan anderen die het beter past om dat te doen. Het was een intensief traject waarbij vele hobbels moesten worden genomen. Er zat een zekere ambivalentie en spanning in de opdracht en dus ook in het stuk. Het Maatschappelijk beleidskader is onderdeel van de opdracht van de raad om te komen tot een bezuiniging van 1,2 miljoen euro op de maatschappelijke subsidies per Er moest worden toegewerkt naar een nieuw overkoepelend beleidskader voor het hele maatschappelijke domein en naar een gerealiseerde bezuiniging op de subsidies vanaf Tegelijkertijd was de opdracht om dit te doen met oog voor een scherpe rolneming van zowel overheid als de instellingen: de gemeente wil loslaten en de ruimte bieden aan de maatschappelijke partners om het zo in te vullen als zij gepast vinden (contextgedreven werken) zonder daar gelijk hypotheek op te leggen. De route naar dit stuk is voor onze organisatie een leerweg geweest in hoe dingen anders georganiseerd kunnen worden. Het voorliggende resultaat is een expressie van onder andere die leerweg. Wij realiseren ons dat het niet perfect is. We zien de waarde van deze eerste stap in onze gezamenlijke ontwikkeling naar meer contextgedreven werken. Ook voor onze partners in het maatschappelijk middenveld is deze beweging van de gemeente erg wennen. Het echte werk begint echter pas, zodra u zich over dit stuk uitspreekt en daarmee de route

2 Agendanr.: Registratienr: bepaalt die gemeente en maatschappelijke partners inslaan. Pas dan zullen we met elkaar ervaren wat wel en niet werkt in deze aanpak en hoe wij dan verder gaan. Wij waarderen de ruimte die wij ervaren bij het zoeken naar nieuwe methoden en werkwijzen. Oplossingsrichtingen: Het maatschappelijk beleidskader geeft kaders voor inzet van subsidiemiddelen. Wanneer u het besluit vast te stellen, stemt u in met de volgende werkwijze: Instellingen, bedrijven en burgers geven zelf vorm aan de oplossingen voor maatschappelijke problemen waar zij mee geconfronteerd worden. De gemeente stuurt op effect (in hoeverre worden de maatschappelijke opgaven gerealiseerd), ondersteunt waar nodig en laat de invulling van de oplossingen over aan de samenleving. Daartoe is vertrouwen essentieel. De gemeente en instellingen zullen meer vanuit de concrete omstandigheden en hetgeen daarin speelt te werk gaan en niet (meer) met een vast aanbod aan voorzieningen komen. Het luisteren wordt steeds belangrijker. Meetbare doelstellingen: Het Maatschappelijk beleidskader is onderdeel van het proces zoals beschreven onder oplossingsrichtingen. Het vooraf definiëren van concrete te bereiken maatschappelijke effecten is hiermee in tegenspraak. Wel zijn in het maatschappelijk beleidskader maatschappelijke opgaven en uitgangspunten geformuleerd. Deze zijn tijdens het traject Bezuinigen met beleid opgesteld in samenspraak met het maatschappelijk middenveld en (vertegenwoordigers van) Purmerenders. De opgaven en uitgangspunten (toetsingskader) zijn in samenhang richtinggevend voor de inzet van alle door de gemeente gesubsidieerde maatschappelijke capaciteit. Dit betekent dat instellingen, om in aanmerking te komen voor subsidie, een aanbod moeten doen op de maatschappelijke opgaven en hierbij rekening moeten houden met de uitgangspunten uit het toetsingskader. Zie de tekst in het beleidskader bij de maatschappelijke opgaven onder het kopje 'Beschikbaar budget voor deze opgave' voor de beschikbare subsidiebudgetten per opgave. Financiële consequenties: Het maatschappelijk beleidskader geeft in grote lijnen aan welke opgaven de komende jaren van belang zijn en welke prioriteiten er gesteld worden. In de bijgevoegde Veranderagenda is per maatschappelijk opgave aangegeven welk budget daarvoor beschikbaar zal zijn vanaf het jaar Daarop is in overeenstemming met de financiële taakstelling een bedrag van 1.2 min. in mindering gebracht. Om invulling te geven aan deze financiële taakstelling zijn tijdens het traject bezuinigen met beleid een aantal concrete suggesties gedaan, zowel door maatschappelijke instellingen als door de gemeente. Deze suggesties zijn opgenomen in de Veranderagenda. De Veranderagenda is ter kennisname aan dit raadsvoorstel toegevoegd. Het biedt u inzicht in hoe de bijstelling van de subsidiebudgetten per 2013 tot stand is gekomen. Aan u zal gevraagd worden kennis te nemen van de richtinggevende bezuinigingsbedragen per maatschappelijke opgave. Het is aan de maatschappelijke instellingen om de ideeën uit de Veranderagenda verder uit te werken tot een aanbod dat recht doet aan vragen uit de samenleving en rekening houdt met de kaders van het maatschappelijk beleidskader en met de financiële taakstelling. Deze uitwerking vindt de komende maanden plaats en moet uiteindelijk leiden tot een onderling afgestemde subsidie aanvraag per maatschappelijke opgave voor het jaar De instellingen stemmen dit onderling af, onder aanvoering van een partij die de regie op zich neemt (per opgave). Desgewenst ondersteunt de gemeente. blz. 3 van 6

3 Agendanr.: Registratienr: mei 2012 dienen de subsidie aanvragen voor 2013 binnen te zijn. Indien de aanvragen niet voldoen aan de uitgangspunten van het maatschappelijk beleidskader en/of de bezuiniging is onvoldoende gerealiseerd dan zal de gemeente met een alternatief voorstel komen en dit aan de raad voorleggen ter besluitvorming. Communicatie: De communicatie rond het maatschappelijk beleidskader vindt plaats binnen het communicatietraject van Bezuinigen met beleid. Op de website wordt voor alle geïnteresseerden een visueel aantrekkelijke versie gepubliceerd die handzaam in gebruik zal zijn en gemakkelijk te printen. Als u het Maatschappelijk beleidskader besluit vast te stellen, worden alle door de gemeente gesubsidieerde maatschappelijke instellingen per brief op de hoogte gesteld. Zij zijn tijdens het proces van ontwikkeling van het beleidskader steeds betrokken geweest en hebben al kennis kunnen nemen van het (voorlopig) eindresultaat. De reacties van de instellingen en cliëntenraden op het concept maatschappelijk beleidskader worden - voorzien van een advies om het wel of niet over te nemen - voorafgaand aan de behandeling van het onderwerp in de commissie samenleving aan u toegezonden. Monitoring/evaluatie: Maatschappelijke kaders en opgaven zijn niet statisch. Maatschappelijke organisaties, burgers en bedrijven zijn uitgenodigd om steeds kritisch te blijven op de kaders en opgaven en het de gemeente aan te geven als er aanleiding is om deze bij te stellen. De dialoog tussen burgers, maatschappelijke instellingen en lokale overheid moet open blijven. blz 4 van 6

4 Agendanummer: Registratienummer: Voorstel U wordt voorgesteld om het maatschappelijk beleidskader vast te stellen, waarmee u wordt verzocht om: 1. de maatschappelijke opgaven voor de toekomst in Purmerend vast te stellen, waarbij vastgesteld wordt dat deze niet statisch zijn maar bijgesteld kunnen worden wanneer de veranderende samenleving daar aanleiding toe geeft; 2. de uitgangspunten (het toetsingskader) waaraan het toekomstig aanbod binnen de opgaven zal worden getoetst vast te stellen; 3. kennis te nemen van de Veranderagenda die suggesties bevat op basis waarvan de wijzigingen in de budgetten per opgave en vernieuwing in het aanbod gerealiseerd zouden kunnen worden; 4. kennis te nemen van de reacties van instellingen en cliëntenraden op het beleidskader en de Veranderagenda en in te stemmen met het advies daarop; 5. in te stemmen met het vervolgtraject van bezuinigen met beleid waarin de instellingen zelf binnen de grenzen van het maatschappelijk beleidskader het aanbod en de bezuiniging per maatschappelijke opgave onderling afstemmen en vormgeven, wat moet leiden tot een onderling afgestemde subsidie aanvraag voor 2013, in te dienen uiterlijk 1 mei 2012; 6. wanneer beslispunt 5 onvoldoende tot stand komt het college van B&W opdracht te geven met een alternatief plan te komen om alsnog de bezuiniging op de subsidies met ingang van 2013 te realiseren, en dit aan de raad voor te leggen ter besluitvorming; 7. In te stemmen met de toekomstige werkwijze waarbij instellingen, bedrijven en burgers zelf vorm geven aan de oplossingen voor maatschappelijke problemen waar zij mee geconfronteerd worden en de gemeente op effect stuurt (in hoeverre worden de maatschappelijke opgaven gerealiseerd), ondersteuning biedt waar nodig en de invulling van de oplossingen overlaat aan de samenleving. Burgemeester en wethouders van Purmerend, de secretaris, de/burgemeester, Bijlage(n): 1- Maatschappelijk beleidskader; 2- Veranderagenda. 3- Reacties van de instellingen en cliëntenraden met advies (nagezonden) blz 5 van 6

5 De raad van de gemeente Purmerend; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 27 oktober 2011, nr. ; BESLUIT: 1. het maatschappelijk beleidskader vast te stellen met daarin: a. de maatschappelijke opgaven voor de toekomst in Purmerend vast te stellen, waarbij vastgesteld wordt dat deze niet statisch zijn maar bijgesteld kunnen worden wanneer de veranderende samenleving daar aanleiding toe geeft; b. de uitgangspunten (het toetsingskader) waaraan het toekomstig aanbod binnen de opgaven zal worden getoetst vast te stellen; 2. kennis te nemen van de Veranderagenda die suggesties bevat op basis waarvan de wijzigingen in de budgetten en vernieuwing in het aanbod gerealiseerd zouden kunnen worden; 3. kennis te nemen van de reacties van instellingen en cliëntenraden op het beleidskader en de veranderagenda en in te stemmen met het advies daarop; 4. in te stemmen met het vervolgtraject van bezuinigen met beleid waarin de instellingen zelf binnen de grenzen van het maatschappelijk beleidskader het aanbod en de bezuiniging per maatschappelijke opgave onderling afstemmen en vormgeven, wat moet leiden tot een onderling afgestemde subsidie aanvraag voor 2013, in te dienen uiterlijk 1 mei 2012; 5. wanneer beslispunt 4 onvoldoende tot stand komt het college van B&W opdracht te geven met een alternatief plan te komen om alsnog de bezuiniging op de subsidies met ingang van 2013 te realiseren, en dit aan de raad voor te leggen ter besluitvorming; 6. In te stemmen met de toekomstige werkwijze waarbij instellingen, bedrijven en burgers zelf vorm geven aan de oplossingen voor maatschappelijke problemen waar zij mee geconfronteerd worden en de gemeente op effect stuurt (in hoeverre worden de maatschappelijke opgaven gerealiseerd), ondersteuning biedt waar nodig en de invulling van de oplossingen overlaat aan de samenleving. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering d.d. de griffier, de voorzitter, blz 6 van 6