Moderniseren van de informatievoorziening in het sociaal domein. Peter Ruijters Adviseur Digitalisering en Informatiemanagement

Transcriptie

1 Moderniseren van de informatievoorziening in het sociaal domein Peter Ruijters Adviseur Digitalisering en Informatiemanagement

2 Even voorstellen Peter Ruijters Adviseur / Partner NCOD Business Developer en kwartiermaker, GBI Netwerk / VNG Programmaleider Datagedreven Werken, Roermond Projectleider ICT fusie ISD Kempen-WVK Groep Andere opdrachten Informatiemanager Sociale Domein, s-hertogenbosch Adviseur informatiekundige opgave sociaal domein o.a. Maastricht en Heuvelland, Sittard-Geleen, Oisterwijk, Hilvarenbeek, Rhenen, Wijchen, Best, Landgraaf Informatiemanagement en beleid o.a. RDWI, Veenendaal, CGM ICT samenwerking o.a. Vlissingen-Middelburg Hoofd Publiekszaken / Sociale Zaken (interim) verschillende gemeenten Productmanager PinkRoccade

3 Eerst even dit

4 Informatievoorziening in het sociaal domein Voor de pauze Informatiekundige opgaven in het sociaal domein Toelichting Participatiewet Na de pauze Hoe bouw ik een dashboard? Informatiemanagement sociaal domein

5 Vijf tegeltjes voor de ochtend 1. Wie doet wat hij deed krijgt wat hij kreeg. De opgaven in het sociale domein zijn niet realiseerbaar zonder een ingrijpende verandering in ons denken en handelen over organiseren en informatiseren. 2. Onze informatievoorziening is er primair voor burgers en dienstverleners, niet voor onze medewerkers achter hun bureau. Waar vroeger een applicatie werd ingezet om medewerkers te ondersteunen, zetten we in de toekomst medewerkers in om onze informatievoorziening tot stand te brengen. 3. In het sociale domein is de organisatie die de informatievoorziening coördineert de sleutelspeler. Laat dat de gemeente zijn; maar dat is geen vanzelfsprekendheid. 4. De bedrijfsvoeringsopgave is het ontregelen van het bestaande. Processen en informatievoorziening zorgen nu voor overregistratie, overregulering, en stellen de uitzondering centraal. Dat zorgt voor verstarring, verschraling en haalt het nadenken weg uit organisaties. 4

6 Rode draad Aanpak voor de informatiekundige opgaven in het sociaal domein: Bevorderen van eigen kracht en zelfredzaamheid door digitale selfservice Meer inzicht in prestaties en resultaten door (big en open) data analyse Accommoderen van uw informatievoorziening aan de nieuwe werkwijzen Nu de decentralisaties geland zijn, loopt de transformatie van het sociaal domein. Daarmee gaat een informatiekundige opgave gepaard. Die opgave is om de informatievoorziening in lijn te brengen met nieuwe denkbeelden en werkwijzen, andere dienstverlening en moderne technologie. De transformatie voorziet er onder veel meer in dienstverlening verder naar voren te organiseren (selfservice), regievoering in ketens mogelijk te maken, efficiënter te werken, en resultaten te kunnen monitoren.

7 Rode draad De informatievoorziening waarover de gemeente beschikt, sluit niet aan op deze ambitie. Er is urgentie om nu aan de slag te gaan en de informatievoorziening te verbeteren. Niet tijdig gereed en beschikbaar zijn van informatievoorziening zorgt voor blokkades en stagnatie in het realiseren van de transformatie: we kunnen niet werken zoals we willen als de informatievoorziening niet aansluit. Het realiseren van de informatiekundige opgave vereist uitbreidingen en aanpassingen van werkwijzen, procedures en processen en vernieuwing, uitbreiding en verdere integratie van de informatievoorziening: informatiestromen, uitwisseling, management- en stuurinformatie, privacy en beveiliging, ICT architectuur en functionele applicaties. Professioneel informatiemanagement in het sociaal domein helpt die verandering op een gestructureerde manier tot stand te brengen.

8 Informatiekundige opgaven in het sociaal domein Technologische vernieuwing Lokaal en landelijk beleid Dienstverlening Organisatieontwikkeling

9 Disruptieve technologieën

10

11 2020: 75 miljard devices online

12 2020: 1000 miljard sensoren in mensen en machines

13

14

15 14

16 Blockchain Democratisering van data Geautomatiseerd vertrouwen Een protocol waarbij een netwerk van computers gezamenlijk transacties verifiëren voordat deze worden opgeslagen op een digitaal grootboek. Het is in wezen een database die: gedeeld gedistribueerd dankzij cryptografie veilig gemaakt en voor alle deelnemers toegankelijk is. 15

17 Toepassingen en impact Functionaliteiten Effect voor Voorbeeld Registratie selfservice RDW, kadaster, belastingdienst, gemeenten Aanvraag uitkering Edison Wigo4it Directe verrekening Belastingdienst, sociale dienst Inkomstenverrekening Rotterdam Voorprogrammeren van waarde en transacties Gemeenten en overheden Supply chain trail Criminaliteit, fraudeurs, toezicht IGH GBI Klantportaal Inkomen Dimpact Autoriteiten uitgeschakeld Banken, verzekeraars, notariaat Digitaal huishoudboekje Utrecht Transacties over landsgrenzen heen Overheden en belastingstelsel Fraude woningbezit SZW

18 Gemeente als datafabriek

19 Toepassingen en impact Functionaliteiten Effect voor Voorbeeld Datagedreven beleidsontwerp Rijksoverheid, gemeenten Programma Roermond Monitoring Gemeenten en overheden Monitor sociaal domein, CBS Machine Learning Gemeenten Work First, s-hertogenbosch Voorspelmodel Gemeenten en overheden Jeugd en WMO, Roermond Scenarioplanning Gemeenten en overheden Buurt in Beeld, Veenendaal Informatiegestuurde diensten Belastingdienst, sociale dienst Edison Werk en Inkomen G4 Preventie en vroegsignalering Gemeenten en ketenpartners I-Sociaal, Groningen, Enschede, Zwolle Informatiegestuurd handhaven Gemeenten GBI, handhavingsapp

20 Robotisering

21 Robotisering 20

22 Toepassingen en impact Functionaliteiten Effect voor Voorbeeld Telefonie Gemeenten, overheden 14+, gemeenten Zorgrobot Gemeenten, overheden Pepper, Gemeente Oss Handhaving buitengebied Gemeenten, omgevingsdienst Handhaafdrone Rhenen Slimme bezorgdienst Gemeenten Paspoortservice waddeneilanden 3D ontwerp Gemeenten, overheden Omgevingsdienst Sudwest Fryslan Slimme systeemverbinder Gemeenten Systems integrator gemeente Ede Virtuele planborden Gemeenten, overheden Plantafel provincie Utrecht

23 Artificial Intelligence 22

24 Toepassingen en impact Functionaliteiten Effect voor Voorbeeld Automatisch beslissen Gemeenten, overheden FO GBI, 16 grote gemeenten Beslissingsondersteuning Gemeenten, overheden PKO, Suite4SociaalDomein Scripts telefonie Gemeenten 1400

25 Smart city/ Twin city 24

26 Toepassingen en impact Functionaliteiten Effect voor Voorbeeld Openbare orde Gemeenten Stratumseind, Eindhoven Verkeer en vervoer Gemeenten, overheden, bedrijven Last Mile, Veenendaal Economie Gemeenten, bedrijven Monitor centrumbezoek, Almere Verkeer en vervoer Gemeenten App leerlingenvoer, Utrecht Sociaal domein Wijkgericht werken s-hertogenbosch

27 Opdracht Welke van de genoemde mogelijkheden zijn relevant en interessant voor uw organisatie? 26

28 Wat geeft dit voor mogelijkheden? i4 gemeenten: Vanuit inwoner ontwikkelen van informatie, regie op gegevens, informatie en dienstverlening op maat, op basis van profiel en eigen data. Focus op preventie en voorkomen van overbodige diensten 27

29 Slim inwonerportaal

30 Tips & Trucs Voorliggende voorzieningen Anderen lazen ook Informatie Persoonlijke, intelligente en gepersonaliseerde digitale omgeving Persoonlijk verhaal Eigen dossier Data/gegevens Online gedrag isociaal i4 gemeenten Starten transacties o.b.v. data Interactie Dienstverlening Informatie delen Regie op eigen gegevens

31 Innovatie 30

32 De huidige situatie 31

33 Sluit goed aan op traditionele processen 32

34 Van oud naar nieuw 33

35 Datagedreven werken 34

36 Datagedreven werken Data plus context is informatie Informatie plus duiding is kennis Kennis plus inzicht is wijsheid 35

37 Datagedreven werken Gemeente beschikt over 900 data per huishouden 80% is relevant voor sociaal domein Direct beschikbare bronnen leveren extra data Kwaliteit is hoog en makkelijk te verrijken Datagedreven werken vraagt beschikbaarheid van data in een gestructureerde omgeving (Datawarehouse) Datagedreven werken vraagt overeenstemming over definities 36

38 Hoe een dashboard te bouwen (top-down) Stap 1: formuleer een hypothese (middel om doel te bereiken) Als we dit doen, gebeurt er dat Stap 2: Definieer wat er beter gaat als dat gebeurt Gelukkiger, goedkoper, sneller, makkelijker, beter Stap 3: Ga na waaraan je de verbetering kan zien Noem dit prestatie indicatoren Stap 4: Geef aan waar de lat ligt Noem dit de ambitie Stap 5: Ga na waaraan je kan zien of je over de lat gaat Dit zijn je operationele data Stap 6: Zoek waar je die data kan vinden 37

39 Hoe een dashboard te bouwen (bottom-up) Stap 1: maak een dataset En presenteer ze in een BI tool en geo-browser Stap 2: Verzamel geïnteresseerden En laat ze kijken naar de dataset Stap 3: Zoek verbanden Noem dit data-analyse Stap 4: Bespreek samen wat je geanalyseerd hebt Noem dit inzicht Stap 5: Bediscussieer wat je wilt doen nu je dit weet Dit is je ambitie 38

40 Vier tegeltjes over informatiemanagement 1. Zonder ruimte voor innovatie komen er geen veranderingen. In gemeenten zijn alle beheersingsprincipes gericht op stabiliteit en kadering. Innovatie vraagt onrust en ruimte. 2. De informatiemanager is de verandermanager. Dat vraagt vooral mensgerichte competensies. 3. If you feel everything is under control, you are driving too slow. Innovatie met ICT helpt een organisatie vooruit; durf om te innoveren en experimenteren geeft inzichten die je anders zou missen. 4. Hoe complexer de informatievraag is, des te robuuster de informatievoorziening moet zijn. Laat de complexiteit in de informatievraagstukken en verplaats deze niet naar de informatievoorziening en systemen. 39

41

42 Informatiemanagement Onze behoefte aan een actuele, betrouwbare, complete en vooral relevante informatievoorziening neemt iedere dag toe. We willen op ieder moment en op iedere plek over de juiste informatie en functionaliteit kunnen beschikken! Onze informatievoorziening wordt iedere dag complexer en de beheervraagstukken iedere dag groter

43 De Informatiemanagement Challenge Hoe zorgen we ervoor dat we grip hebben op (de groei van) onze informatievoorziening in het sociaal domein? Hoe benutten we de mogelijkheden van onze informatievoorziening optimaal? Hoe zorgen we ervoor dat na iedere verandering in onze processen, informatievoorziening, systemen en infrastructuur, alles in samenhang nog / weer werkt?

44 De plaats van informatievoorziening Beleid Ondersteunt Besturing Werkprocessen Informatievoorziening informatiesystemen ICT infrastructuur Bepaalt

45 De plaats van informatievoorziening Beleid Ondersteunt Besturing Ketens Werkprocessen Informatievoorziening Standaardisatie informatiesystemen Globalisering ICT infrastructuur Bepaalt Afstemming

46 Krachtenveld informatiemanagement Informatietechnologie en informatiemanagement Vakinhoudelijke ontwikkeling 45

47 Kerntaken informatiemanagement

48 HRM JURIDISCHE ZAKEN & OMGEVINGSRECHT RUIMTELIJKE ONTWIKKELING PUBLIEKSZAKEN SOCIAAL DOMEIN PERSONEEL, SALARIS & RECHTSPOSITIE FINANCIËN & BEDRIJFSVOERING DIGITALISERING & INFORMATIEMANAGEMENT 47

49 Participatie Cursus Bedrijfsvoering in het sociaal domein 13 mei

50 Wat gaan wij vertellen 1. Gemeenschappelijke Regeling: Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) Brabantse Wal 2. Geldstromen 3. Bestandsindeling & Regelingen

51 Gemeenschappelijke Regeling Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD) Brabantse Wal Start vanaf 2012 lichte GR: geen rechtspersoon = Gemeenschappelijk Orgaan (GO); Gemeente Bergen op Zoom is uitvoerende gemeente; Uitvoerende taken bij de Intergemeentelijke Sociale Dienst; Vaststelling van verordeningen, bepaling strategisch beleid en het budgetrecht behoren bij de afzonderlijke gemeenteraden. 50

52 51

53 Gemeenschappelijke Regeling Wat betekent dat voor de bedrijfsvoering? Vanuit de ISD: Begroting ISD Brabantse Wal bevat uitvoeringskosten: Personeelskosten; Bedrijfsvoering; Additionele kosten. Houden aan P&C cyclus Verbonden partijen (regionale nota verbonden partijen): Kaderbrief voor 1 februari naar raden; Bestuur ISD stelt begroting vast; Begroting en jaarrekening 15 april naar raden 3 gemeenten. Toezicht provincie: sturen voor 15 juli begroting en jaarrekening. 52

54 Uitvoering (bedragen * 1.000) begr 2019 begr Lasten Personeelslasten Bedrijfsvoering Additionele kosten Totale lasten Baten Exploitatiebijdragen gemeenten Totaal baten Totaal programma Uitvoering

55 Gemeenschappelijke Regeling Wat betekent dat voor de bedrijfsvoering? Vanuit de gemeenten: Begroting ISD Brabantse Wal bevat uitvoeringskosten. Klantenbestand per gemeente T-1 is verdeelsleutel. Buig, Participatiebudget en minimaregelingen via ISD vanuit eigen gemeenten. Zorgen voor grip op de uitvoeringskosten. Wethouder dubbele pet: Wethouder vanuit eigen gemeente en bestuurder van de ISD. Maken richtlijnen voor de begroting. Behandelen begroting in de Raad: wel of geen zienswijze (dus niet meer vaststellen). Grip op verbonden partij organiseren (o.a. via regiefunctionarissen). 54

56 Geldstromen via de ISD overzicht kosten van uitvoering van de participatiewet (en flankerende wetten) die in 2017 door de 3 gemeenten zijn gemaakt. Bergen op Zoom Steenbergen Woensdrecht totaal Bijstand Vergoedingen/Kinderopvang Sociale Werkvoorziening Bijzondere bijstand Minimabeleid Schuldhulp Participatiebudget/Projecten Totale kosten van de producten Bijdrage organisatiekosten (= jaarrekening ISD 2017) totaal

57 DASHBOARD 31 december 2018 BESTAND: uitkeringsdossiers 2418 (2% daling bestand t.o.v ) Doelgroepindeling : CATEGORIE A: 7 % CATEGORIE B: 28 % Inzet instrumenten 23 A: Plaatsingen via Werkcentrum: plaatsingen in B: Leerwerktrajecten: 86 Project aan de slag : 157 Traject Frequent, Intensief en Persoonlijk (FIP): 94 B: Garantiebanen: 24 geplaatst B/C: Beschut werk: 34geplaatst Meldingen Toekenningen CATEGORIE C: 64 % C: Sociale activering via Stichting Samenwerken: 145 Kringloper: 10 Traject Frequent, Intensief en Persoonlijk (FIP): 231 Traject Vrouwen Integratie Vandaag (VIV): 57 Project aan de slag : 30 NUGGERS: - % LEGENDA Uitstroom: Redenen uitstroom: 69 4 t/m eind dec. Verloop 31,1 % Werk 23,8 % Overig 13,6 % Inkomsten 22,1 % Handhaving 07,4 % Scholing 02,0 % Toelichting: GEEN INDELING: 1 % Van het totale bestand is: 08 % statushouder 44 % ouder dan % jonger dan 27 Minimabeleid en Bijzondere Bijstand # Resultaten cumulatief 2017 Blauwe pijlen zijn (vrijwel) niet te beïnvloeden door de ISD * Plaatsingen garantiebanen en beschut werk blijven door loonkostensubsidie drukken op Buig-budget. Bij beschut werk is amper invloed op de te behalen doelstelling: iedereen met een indicatie wordt geplaatst of staat in bemiddeling. * Plaatsingen bij Stichting Samen Werken is geen uitstroom uit de uitkering, mensen voeren maatschappelijke participatie uit met behoud van uitkering, omdat loonvormende arbeid (nog) niet mogelijk is. Alle cijfers zijn op persoonsniveau, alleen bestandcijfer is gebaseerd op aantal uitkeringsdossiers (zoals ook in maandoverzicht gepubliceerd). Aantal toekenningen is nog niet definitief: dit wordt met terugwerkende kracht opgesteld.

58

59

60 59 Vragen?

61

62 Reserverdia s

63

64

65 Minimabeleid en Bijzondere Bijstand

66

67

68

69