Dwergjes van Tuil. Een verhaal van Paul Biegel Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 & 4
|
|
- Martina Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1
2 Dwergjes van Tuil Een verhaal van Paul Biegel Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 & 4
3 Colofon Het project Dwergjes van Tuil is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan RX Tilburg educatie@cubiss.nl Cubiss maakt deel uit van de Brabantse Netwerkbibliotheek Auteurs: Redactie: (Grafische) vormgeving: Ingrid de Jong, Cubiss Drukwerk: De inhoud van dit project is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de uitgever vermenigvuldigd worden. Dwergjes van Tuil maakt als project leesbevordering onderdeel uit van Rode Draad. Het leesbevorderingsprogramma Rode Draad is ontwikkeld om concreet invulling te geven aan een structurele samenwerking tussen bibliotheek en onderwijs. Rode Draad brengt leerlingen elk jaar in contact met boeken en lezen. Kijk voor meer informatie op Cubiss, 2013
4 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 5 2. Over Paul Biegel 6 3. Leer- en kerndoelen 7 4. Referentiekader Nederlandse taal 8 5. Organisatie Pakket De dwergjes van Tuil Opzet De dwergjes van Tuil Voorbereiding bibliotheek Suggesties voor het samenstellen van de collectie 10
5 1. Inleiding In het leesbevorderingsproject Rode Draad is het stimuleren van leesplezier een belangrijk doel. Kinderen die plezier hebben in lezen, lezen meer en gaan daardoor sneller vooruit in technisch en begrijpend lezen. Uit nationaal en internationaal onderzoek blijkt dat de invloed van lezen op mondelinge taal (woordenschat), begrijpend lezen, technische leesvaardigheid en spelling groot is. Rode Draad is zodanig opgebouwd dat leerlingen op de basisschool in meerdere leerjaren kennis kunnen maken met prentenboeken, tekstsoorten, genres en schrijvers. Ze leren boeken kiezen, beoordelen en waarderen. In groep 3 leren leerlingen lezen en maken ze de stap naar het zelf lezen van boeken. Vaak wordt er vanaf dat moment minder voorgelezen. Maar juist dan is het belangrijk de voorleestraditie voort te zetten. Immers, voorlezen is geen vervangende activiteit in de jaren dat kinderen nog niet zelf kunnen lezen. Het is veel meer dan dat. Zo draagt het bij tot de ontwikkeling van een goede emotionele band tussen voorlezer en het kind. Bovendien is voorlezen van belang voor de taalontwikkeling, stimuleert het de creativiteit en bevordert het de kennisbehoefte. Een variant op voorlezen is het vertellen van verhalen. Vanaf groep 4 worden de leerlingen volgens de kerndoelen van het basisonderwijs in contact gebracht met allerlei soorten teksten. Onder tekstsoort verstaan we de vorm waarin een verhaal is verwoord of uitgebeeld, zoals een prentenboek, gedicht, sprookje, leesboek of informatief boek. Om later boeken te leren kiezen en waarderen, is het van belang dat leerlingen op de hoogte zijn van verschillende tekstsoorten. Ook in groep 4 is blijven voorlezen en vertellen belangrijk. Daarbij wordt het accent gelegd op het navertellen van een verhaal en het beantwoorden van vragen erover. Het project De dwergjes van Tuil een verhaal van Paul Biegel is dusdanig opgezet dat het geschikt is voor leerlingen van zowel groep 3 als groep 4. Voorlezen en vertellen zijn belangrijke aandachtspunten binnen het project. Ook is er veel ruimte voor het beleven en navertellen van verhalen. Verder maken de leerlingen in het project in beperkte mate kennis met verschillende tekstsoorten, zoals poëzie. Paul Biegel is een van de grootste schrijvers uit de Nederlandse kinder- en jeugdliteratuur. Zijn werk is omvangrijk en divers, en tot op de dag van vandaag genieten kinderen én volwassenen ervan. Het is een must om kinderen kennis te laten maken met de verhalen van Paul Biegel. Het werk van Paul Biegel behoort tot de canon van de Nederlandstalige jeugdliteratuur. 5
6 2. Over Paul Biegel Paul Biegel werd geboren op 25 maart 1925 in Bussum, als jongste in een gezin met negen kinderen. In Bussum ging Paul naar de rooms-katholieke lagere school Sint Aloysius en vervolgens naar het Sint-Ignatiuscollege in Amsterdam. Tijdens de Tweede Wereldoorlog stapte Paul over naar een school in Bussum. Maar daar werd vanwege de oorlog weinig les gegeven. Zoals iedereen in kreeg hij zijn gymnasiumdiploma zonder eindexamen te doen. Als kind hield Paul meer van buitenspelen dan van lezen. Wel was hij gek op de sprookjes van Grimm en de avonturen van Jules Verne. Ook las hij graag Dik Trom, Kruimeltje en De scheepsjongens van Bontekoe. Toen Paul Biegel van school af kwam, vertrok hij voor een half jaar naar Amerika. Omdat hij graag pianist wilde worden, deed hij bij terugkomst toelatingsexamen voor het conservatorium. Hij werd niet toegelaten omdat hij te weinig talent had. In zijn vrije tijd schreef Paul verhalen en romans. Niet om te publiceren, maar voor zichzelf. Hij was niet tevreden over zijn verhalen, maar hij wilde wel heel graag schrijver worden. Daarom solliciteerde hij in 1958 bij de Marten Toonderstudio s naar een baan als stripverhalenschrijver. Hij werd aangenomen. Bij de Marten Toonderstudio s leerde Paul Biegel het schrijversvak. In 1962 verscheen zijn eerste boek: De gouden gitaar. Vervolgens schreef hij zo n vijftig boeken, korte verhalen en versjes, een televisieserie, hoorspelen, het libretto voor een jeugdopera en vier keer het kinderboekenweekgeschenk. In 2005 verscheen Wegloop, zijn laatste boek. In 1960 trouwde Paul Biegel met Marijke Sträter. Samen kregen zij twee kinderen, Leonie (1963) en Arthur (1964). Zijn zoon Arthur overleed in Hijzelf overleed op 21 oktober Paul Biegel werd begraven op de Amsterdamse begraafplaats Zorgvlied, in hetzelfde graf als zijn zoon. Na zijn overlijden hebben uitgeverij Holland en uitgeverij Lemniscaat besloten om de Biegel Bibliotheek uit te brengen, met nieuwe edities van de twintig mooiste en meest bijzondere Biegelboeken. Bron: de officiële website 6
7 3. Leer- en kerndoelen Leerdoelen De leerlingen maken kennis met een klassieke schrijver uit de canon van de Nederlandse kinder- en jeugdliteratuur. De leerlingen maken kennis met fantasierijke taal en sprookjesachtige verhalen. Ze gaan hier zelf mee aan de slag in de vorm van vertel- en schrijfopdrachten. Tijdens de projectperiode bekijken en lezen de leerlingen boeken uit de bibliotheekcollectie. Kerndoelen De dwergjes van Tuil sluit aan bij kerndoel 9 van het basisonderwijs: De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 7
8 4. Referentiekader Nederlandse Taal Met het project De dwergjes van Tuil werken de leerlingen aan het bereiken van de referentieniveaus Lezen voor groep 3/4, zoals deze staan beschreven in Leerstoflijnen lezen beschreven (SLO, 2011): De leerlingen komen in aanraking met een leesomgeving. De leerlingen ervaren de verschillende functies van taal en lezen. De leerlingen voeren verschillende leestaken uit. De leerlingen komen in aanraking met verschillende onderwerpen, tekststructuren en kenmerken van verhalen. De leerlingen komen in aanraking met de relatie tussen tekst en beeld. De leerlingen breiden hun woordenschat uit en werken aan het begrijpen en interpreteren van teksten. De leerlingen leren om ervaringen uit te wisselen over teksten. De leerlingen breiden hun kennis en vaardigheden uit met betrekking tot het kiezen van boeken en het vinden van informatie over boeken. 8
9 5. Organisatie 5.1 Pakket De dwergjes van Tuil De school ontvangt van de bibliotheek een pakket met de volgende materialen: Leeskleed met 4 opdrachten, 10 dwergenmutsjes en spelkaarten (kopie van bijlage 2 uit de handleiding voor de leerkracht). Biegelkranten voor de leerlingen. De boeken De dwergjes van Tuil en Virgilius van Tuil van Paul Biegel. Een collectie boeken van de bibliotheek: boeken in de sfeer van Biegelboeken en/of boeken die passen binnen de thema s van de boeken van Paul Biegel. Een handleiding voor de leerkracht. Set ballonnen. 5.2 Opzet De dwergjes van Tuil Het uitgangspunt van dit project zijn de boeken De dwergjes van Tuil en Virgilius van Tuil. Aan de hand van deze boeken maken de leerlingen kennis met het werk van Paul Biegel. Tijdens de projectperiode is er vooral veel aandacht voor het voorlezen en beleven van de verhalen. De leerlingen ervaren hoe het is om meegenomen te worden in een verhaal en te genieten van taal. Het project De dwergjes van Tuil bevat een viertal kleine opdrachten. Deze zijn verstopt in het leeskleed dat bij het project geleverd wordt. Het is de bedoeling dat dit kleed een plaats krijgt in de leeshoek in de klas. De leeskleedopdrachten hoeven niet in een bepaalde volgorde te worden uitgevoerd. De leerkracht kan er voor kiezen om alle opdrachten tegelijkertijd te verstoppen in het leeskleed. De leerlingen gaan vervolgens op zoek naar een opdracht en zij bepalen door hun vondst wat de volgorde is van de opdrachten. Heeft de leerkracht liever een leidende rol hierin, dan kan hij of zij er voor kiezen om steeds één opdracht in het kleed te verstoppen. Zo staat van tevoren vast welke opdracht de leerlingen gaan vinden. Behalve de leeskleedopdrachten bevat het project nog een tweetal lessen. Hiervoor schrijven de leerlingen zelf een kort verhaal en een elf. Dit is een gedichtje van vijf regels en elf woorden. Alle leerlingen ontvangen een Biegelkrant. Hierin wordt hun werk tijdens de projectperiode verzameld. 5.3 Voorbereiding bibliotheek De school ontvangt bij dit project een boekencollectie van de bibliotheek. De boeken uit deze collectie sluiten wat betreft sfeer en onderwerp aan bij de boeken van Paul Biegel. Voorbeelden hiervan zijn boeken in een sprookjessfeer of boeken waarin sprookjesachtige taal gebruikt wordt, boeken over (pratende) dieren, de natuur en over dingen die in werkelijkheid niet kunnen, enzovoort. Als bibliothecaris zorgt u er voor dat de collectie behalve verhalende boeken ook informatieve boeken, prentenboeken en poëzie bevat. 9
10 5.4 Suggesties voor het samenstellen van de collectie Suggesties voor het samenstellen van de bibliotheekcollectie bij het project De dwergjes van Tuil vindt u op De selectiecriteria die u kunt hanteren, zijn de thema s dieren, fantasie, feesten en vriendschap. Ook kunt u selecteren op de genres poëzie, eerste lezers, non-fictie, prentenboeken, sprookjes, voorleesverhalen, zonder woorden. Voor wat betreft de leeftijdscategorieën kunt u kiezen voor 5+, 6+ en 7+. Hieronder vindt u een aantal mogelijke titels die voortkomen uit de hiervoor genoemde selectiecriteria. LET OP! De boeken De dwergjes van Tuil en Virgilius van Tuil van Paul Biegel moeten door de bibliotheek ook aan het project worden toegevoegd. Deze worden niet door Cubiss bij het project geleverd. Suggesties voor het samenstellen van een collectie: Het grote Rijksmuseum voorleesboek J731 Adam, Frank Als de bomen straks gaan rijden AJ875 Biegel, Paul De Rode Prinses B Boerendans, Henriette Aap, Beer, Cheeta AJ592.1 Boets, Jonas De Grote Boze Wolf (was helemaal niet boos). AK Dahl, Roald De Griezels B Dros, Imme De fabels van Aesopus AJ862 Duin, Lieke van Gijsje A Edward van de Vendel, Carll Cneut Eén miljoen vlinders A Groeneveld, Linda Een olifant op de thee A Haeringen, Annemarie van De jongen die zijn brood knipte AK Jansson, Tove Het geheim van de winter B Leeuwen, Joke van Maar ik ben Frederik, zei Frederik A Mcintyre, Kate De knikkelares A Meinderts, Koos Meneer Hoedjes vangt een vis A Meschenmoser, Sebastian Meneer Eekhoorn en de weg naar het geluk AK Nielandt, Dirk Ridder Muis (Muis & Draak) A Peeters, Suzan Hoor jij dat ook? E Reek, Wouter van Keepvogel: de uitvinding AK Rempt, Fiona Het hol van mol E Schaapman, Karina Het muizenhuis: Sam en Julia A Silverstein, Shel De gulle boom AK Stilton, Geronimo Fantasia B VandenHeede, Sylvia Vos en haas E VandenHeede, Sylvia Het woeste boek van wolf en hond E Vendel, Edward van de Django heet Django AK Wille, Riet Van aan tot zin in een zoen E Indien uw bibliotheek beschikt over ipads met digitale prentenboeken, kunt u deze ook uitlenen bij het project De dwergjes van Tuil. Hiermee stimuleert u het gebruik van multimedia. 10
La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6
La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6 Colofon Het project La Bocca della Verità is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl
Nadere informatieDe Schatkamer van Roald Dahl. Handleiding voor de bibliotheek - Groep 4 en 5
De Schatkamer van Roald Dahl Handleiding voor de bibliotheek - Groep 4 en 5 Colofon De schatkamer van Roald Dahl is ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg www.cubiss.nl webshop@cubiss.nl
Nadere informatieKleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2
Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609
Nadere informatieMannetje Jas in de klas. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2
Mannetje Jas in de klas Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Het project Mannetje Jas in de klas is ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl
Nadere informatieBiblioMemo. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5
BiblioMemo Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Het spel BiblioMemo is een product van NBD/Biblion en is ontwikkeld in samenwerking met Cubiss. Samenstelling: José Peijen,
Nadere informatieKraak de code. Handleiding voor de bibliotheek Groep 6
Kraak de code Handleiding voor de bibliotheek Groep 6 Colofon Cubiss Tilburg, 2007 Met dank aan de openbare bibliotheken van Cuijk, Mierlo, Roosendaal en Schijndel J:\Klantenservice\Rode Draad\Handleiding
Nadere informatieAanbod buitenschools 2016-2017
Aanbod buitenschools 2016-2017 Om te beginnen Meer (voor)lezen, beter in taal Steeds meer onderzoek laat zien dat kinderen die goed en met plezier lezen daar hun hele schoolcarrière profijt van hebben.
Nadere informatieDe ongelooflijk bijzondere boekeneter. Handleiding voor de bibliotheek Groep 3
De ongelooflijk bijzondere boekeneter Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 Colofon Het project Boekeneter ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl
Nadere informatieBIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3
BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast
Nadere informatieKIEK KLEUTERS. Aan de slag met
KIEK KLEUTERS Aan de slag met Inhoudsopgave Inleiding Leerdoelen Organisatie: Samenstelling pakket Werkwijze van het project Voorbereiding door de bibliotheek Beschouwen ik kijk, ik zie Beoordelen ik vind,
Nadere informatieInhoudsopgave. Inleiding Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader 3
Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader 3 2. Project Gids in Boekenland 4 2.1 Pakket Gids in Boekenland 4 2.2 Collectie boeken 4 3. Werkwijze 5 4. Uitvoering 7 4.1 Week 1
Nadere informatieAanbod naschools
Aanbod naschools 2017-2018 Meer (voor)lezen, beter in taal Steeds weer laat onderzoek zien dat kinderen die goed en met plezier lezen daar hun hele leven profijt van hebben. En dat is niet vreemd als u
Nadere informatieBiblioMemo Handleiding voor de leerkracht Groep 5
BiblioMemo Handleiding voor de leerkracht Groep 5 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Het spel BiblioMemo is een product van NBD/Biblion en is ontwikkeld in samenwerking met Cubiss. Samenstelling: José Peijen,
Nadere informatieVoorlezen is leuk! Handleiding leerkracht - Groep 1-2
Voorlezen is leuk! Handleiding leerkracht - Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2007 Rode Draad\\Handleiding leerkracht\voorlezen is leuk groep 1-2 leerkr\010808 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 5 2. Project
Nadere informatieVisie leesbevordering
Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet
Nadere informatieEen schrijver op bezoek. en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7
Een schrijver op bezoek en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7 Colofon Cubiss Tilburg, 2003 herz.vers. 2008 J:\klantenservice cubiss\rode Draad\handleiding bibliothecaris\schrijver
Nadere informatieBibliotheekaanbod. Culturele Commissie Avereest
Bibliotheekaanbod Culturele Commissie Avereest VOORLEESPROJECT DE MOLENMUIS GROEP 1,2 - Leesbevordering: door middel van voorlezen kinderen en leerkrachten enthousiast maken voor boeken en het bezig zijn
Nadere informatieCollecties om uit te lezen en van te leren Groep 1 en 2
s om uit te lezen en van te leren Groep 1 en 2 Rondom een Prentenboek van het Jaar (Nationale Voorleesdagen) plus presentatiematerialen (minicollectie): 100 nachtjes slapen Anton kan toveren Fiet wil rennen
Nadere informatieVrij lezen groep 4. Doelen eind groep 4
Vrij lezen groep 4 Doelen eind groep 4 Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve
Nadere informatieSchrijversblok! Handleiding voor de bibliotheek Groep 7
Schrijversblok! Handleiding voor de bibliotheek Groep 7 Colofon Het project Schrijversblok! is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl
Nadere informatieGroep 5 en 6. Doelen. Waar werkt u aan in groep 5 en 6?
Groep 5 en 6 Doelen Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve teksten lezen en
Nadere informatieBIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3
BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast
Nadere informatieLeespromotie Kinderboekenweek Groep 6
L e e s p a a d e Feest! Leespromotie Kinderboekenweek Groep 6 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek
Nadere informatieDe pakketten gebruiken in de klas? Het inschrijvingsformulier vind je op http://www.arhus.be/kenniscentrum/service-voorscholen/rode-draad/
ARhus wil samen met de scholen inzetten op een doorgaande leeslijn voor alle kinderen. Daarom bieden we scholen een reeks materialen aan om in de klas te werken rond leesplezier en leesvaardigheid. Nieuw
Nadere informatieDe doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes
+ De doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek Kees Broekhof Sardes + Agenda Doorgaande lijnen rond lezen Wat zijn zwakke lezers? Welke maatregelen zijn mogelijk? Wat kan de bibliotheek doen? +
Nadere informatieCollecties om uit te lezen en van te leren Leuk voor alle groepen
s om uit te lezen en van te leren Leuk voor alle groepen Een aantal collecties kunt u schoolbreed aanvragen, dat wil zeggen dat er voor elke groep iets bij zit.! Uitgelicht Voorleescollectie Voorkeur eerste
Nadere informatieJuf, er staat geen leuk boek in de kast!
Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef
Nadere informatieSjoerd Kuyper & Marije Tolman DE GROTE ROBIN
Sjoerd Kuyper & Marije Tolman DE GROTE ROBIN isbn 9789047704379 Prijs: van 19,95 voor 15,95 Actienummer 902-04487 Wie kent hem niet? Robin, de kleuter over wie Sjoerd Kuyper de mooiste verhalen schreef.
Nadere informatieFIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - 6 T/M 12 JAAR
FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - 6 T/M 12 JAAR Kinderboeken schrijven is een prachtig vak. Verhalen bedenken en die in stilte uitwerken staat in schril contrast met het ontmoeten van lezers en
Nadere informatieGroep 7 en 8. Doelen. Waar werkt u aan in groep 7 en 8?
Groep 7 en 8 Doelen Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve teksten; lezen
Nadere informatieUitwerking kerndoel 9 Nederlandse taal
Uitwerking kerndoel 9 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 9 Stichting
Nadere informatieDe magie van het lezen. Kris Verbeeck
De magie van het lezen Kris Verbeeck Waarom is lezen belangrijk? Ontwikkeling van literaire competentie: verhaalstructuur, verband met de werkelijkheid, verwijzingen en toespelingen, humor,... Uitbreiding
Nadere informatieGids in Boekenland. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5
Gids in Boekenland Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Colofon Het project Gids in Boekenland is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl
Nadere informatieHELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school
HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school Beste leesconsulent, Jan Paul Schutten onze enige echte kinderboekenambassadeur- heeft een geweldige
Nadere informatieVroeger. Handleiding voor de bibliotheek Groep 4
Vroeger Handleiding voor de bibliotheek Groep 4 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en /of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie of enig ander multi-medium, zonder voorafgaande
Nadere informatieEducatieve diensten van de bibliotheek
Educatieve diensten van de bibliotheek voor basisscholen in de gemeenten Renkum, Rheden en Rozendaal 2015-2016 Lezen en voorlezen Omdat u en ik weten dat lezen en voorlezen goed zijn voor de taalontwikkeling
Nadere informatieNieuwsbrief van de Schutte s Bosschool
Nieuwsbrief van de Schutte s Bosschool 14 januari 20 15 Jaargang 6, nummer 4 Nieuws van de directie Inhoud Tanden poetsen 1 Lunchtips 1 Voorstelling 1 Website 1 Allereerst voor u allen de beste wensen
Nadere informatieArgumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd
Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep jeugd Onderdeel van toolkit Nieuw Delen 4.e Argumentatiekaart Bibliotheek VANnU Themagroep Jeugd Wanneer je gaat netwerken is het handig om je verhaal scherp
Nadere informatieDe Voorleesvogel voor ouders en kleuters. Draaiboek voor de leerkracht
De Voorleesvogel voor ouders en kleuters Draaiboek voor de leerkracht 1 Openbare Bibliotheek Amsterdam Team Educatie 020-5230786 / 780 g.vanderbijl@oba.nl 2 Inhoud In het kort... 4 Een planning... 6 1.
Nadere informatieVaders Voor Lezen. Vaders die hun kind regelmatig voorlezen stimuleren het leesgedrag van hun kind in zeer positieve zin.
Vaders Voor Lezen Vaders die hun kind regelmatig voorlezen stimuleren het leesgedrag van hun kind in zeer positieve zin. Daarom lezen vaders dus voor?! Welnee, dat doen ze omdat ze het heel erg leuk vinden!
Nadere informatieRode draad Lezen op de Basisschool
Rode draad Lezen op de Basisschool INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding...- 3-2. Leesbevordering met De Rode Draad...- 4-2.1 Lezen, leesbevordering en leesplezier...- 4-2.2 Een structurele aanpak voor leesbevordering...-
Nadere informatieEducatief programma. voor basisscholen 2014-2015. Bibliotheek Brummen Voorst Bibliotheek Cultura-Ede Bibliotheek Nijkerk Bibliotheek Noord-Veluwe
Educatief programma Bibliotheek Brummen Voorst Bibliotheek Cultura-Ede Bibliotheek Nijkerk Bibliotheek Noord-Veluwe voor basisscholen 2014-2015 Inleiding We gaan voor Leesplezier! De bibliotheek wil leesplezier
Nadere informatieUit de schoolpraktijk:
in beeld... In een tijd van ontlezing en groeiende taalachterstanden is voor de openbare bibliotheek een belangrijke rol weggelegd als kenniscentrum voor lezen. Waar het gaat om leesbevordering en leesplezier
Nadere informatieLeespromotie Kinderboekenweek Groep 5
L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep?! voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek
Nadere informatieMonitor verslag 2016 Haarlemmermeer
Monitor verslag 2016 Haarlemmermeer Door Hilde Eradus Samenvatting Kinderen in Haarlemmermeer vinden het leuker om een boek te lezen dan landelijk. Waar landelijk de oudere leerlingen het minder leuk gaan
Nadere informatieRegistratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2
Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van
Nadere informatieHANDLEIDING. Inleiding. 1 e leerjaar groep 3. Schrijfpalet is zeer geschikt als aanvulling op het reeds beschikbare materiaal in bestaande methodes.
Schrijfpalet HANDLEIDING Inleiding 1 e leerjaar groep 3 In het onderwijs heeft het traditionele schrijven van een opstel steeds meer plaats gemaakt voor een meer gestructureerde activiteit. Het schrijven
Nadere informatieKleintje Leesplan. Leesbevordering voor de Kinderopvang en Peuterwerk
Kleintje Leesplan Leesbevordering voor de Kinderopvang en Peuterwerk 2015 2016 Voor jonge kinderen zijn boeken van groot belang. Door plaatjes kijken, praten en voorlezen leren ze hoe de wereld er uit
Nadere informatieEen uitgebreide handleiding met tips voor. de leerkracht en verwerkingssuggesties wordt bij elk project aangeboden. Rode draad 2015-2016
Een uitgebreide handleiding met tips voor de leerkracht en verwerkingssuggesties wordt bij elk project aangeboden. Rode draad 2015-2016 Rode draad Rode draad 2015-2016 GROEP 1 (accent: voorlezen) Kleine
Nadere informatieHandleiding onderwijs
Handleiding onderwijs Colofon Kilometerlezen is ontwikkeld door: Statenlaan 4, 5042 RX Tilburg www.cubiss.nl webshop@cubiss.nl Deze productie is mede tot stand gekomen dankzij financiële steun van: Auteur:
Nadere informatieDocument vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:
Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd
Nadere informatieDoel. Doelgroep. Een film in je hoofd
Doel Het op gang brengen of houden van leesplezier! Van wat voor soort boeken houden de kinderen en waarom? Zouden ze zelf graag de hoofdpersoon zijn in één van hun lievelingsboeken? Welke omslagen spreken
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Bibliotheek op school. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Kinderen die graag lezen, gaan meer lezen. Kinderen die meer lezen, gaan beter lezen. Kinderen die beter lezen gaan beter leren. Leesbevordering is daarom een
Nadere informatieZonkinderen. Suggesties bij kern 11. Auteur: Wilma Stegeman. Boekenhoek en thematafel in kern 11. Internet. Suggesties
Zonkinderen Suggesties bij kern 11 Auteur: Wilma Stegeman In het artikel Zonkinderen kunnen heel wat werk aan op www.veiliglerenlezen.be, vindt u een aantal lees- en schrijfactiviteiten voor de uitmuntende
Nadere informatieVoorlezen en vertellen - Pabo 1. Voorlezen en vertellen Pabo 1
Voorlezen en vertellen Pabo 1 149 150 Voorlezen en vertellen - Pabo 1 1. (Interactief) voorlezen Waar gaat het over? 'Ik heb het wel in jouw stem gehoord' is de titel van een boek van Helma van Lierop
Nadere informatieE-mail: dewissel@onzewijs.nl Homepage: www.dewissel.onzewijs.nl DE UITWISSELING. Schooljaar: 2015-2016 Nummer: 7 Uitgifte: 4-2-2016.
Hoofdgebouw Flamingoweg 53 4386 DT VLISSINGEN Tel.: 0118-46 03 44 Nevenvestiging Kleiweg 15-17 4386 PA VLISSINGEN Tel.: 0118-47 87 92 E-mail: dewissel@onzewijs.nl Homepage: www.dewissel.onzewijs.nl DE
Nadere informatieLEZEN - Kunst van Lezen
LEZEN - Kunst van Lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer bevat
Nadere informatieLogeer boeken. Groep 1-2
Logeer boeken Groep 1-2 INHOUD 1 Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 2 Logeerboeken... 2 2.1 Organisatie... 2 2.2 Voorbereiding... 4 2.3 Algemene Lessuggesties... 5 3 Bijlagen... 8 3.1 Informatiebrief
Nadere informatieKamishibai. Handleiding voor de bibliotheek Accent: voorlezen en vertellen
Kamishibai Handleiding voor de bibliotheek Accent: voorlezen en vertellen Colofon Cubiss Tilburg, 2001 Herz.uitg. Juni 2008 J:\klantenservice\rodedraad\handleiding bibliothecaris \kamishibai bib groep
Nadere informatieFictielezen groep 5 en 6
Fictielezen groep 5 en 6 Waar werkt u aan in groep 5 en 6? In groep 5 en 6 is de technische leesvaardigheid van de leerlingen weliswaar nog in ontwikkeling, maar die heeft inmiddels wel een niveau bereikt
Nadere informatieResultaten leesmonitor 2015 De Bieb op School. maart 2016
Resultaten leesmonitor 2015 De Bieb op School maart 2016 Inleiding Eind 2014 ging in het kader van de structurele samenwerking tussen het bovenschoolse management van het basisonderwijs in de Zaanstreek
Nadere informatieStappenplan schoolbiebscan: Hoe fit is uw schoolbieb?
Stappenplan schoolbiebscan: Hoe fit is uw schoolbieb? Veel scholen weten niet goed of hun schoolbieb nog 'fit' genoeg is, en hoe ze dat kunnen nagaan. Daarom ontwikkelden we een gratis en vrijblijvende
Nadere informatienieuwsbrief TAAL & ONDERWIJS sept 2013 Voorleesbeleid Een krachtige voorleesomgeving creëren in de hele basisschool
Voorleesbeleid Een krachtige voorleesomgeving creëren in de hele basisschool Door Jozefien Loman, CTO-medewerker Voorlezen is in! Overal zie je projecten opduiken, besteden organisaties tijd aan het onderwerp,
Nadere informatieFIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8
FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8 Kinderboeken schrijven is een prachtig vak. Verhalen bedenken en die in stilte uitwerken staat in schril contrast met het ontmoeten van lezers en
Nadere informatiede Leespromotie L e e s p a r a Kinderboekenweek Groep 5
L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek (indien
Nadere informatie1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind
1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind 1. Wat kijk je graag op tv? 2. Wat is je lievelingsfilm? 3. Wat doe je op internet? 4. Welke games speel je? 5. Waar praat je over op facebook, twitter, enzo? 6. Wat doe
Nadere informatieLezen hoort erbij. Bouwstenen voor leesbevordering
Lezen hoort erbij Aanvulling Competent in leesbevordering Docentengids voor opleidingen Pedagogisch Werk en Onderwijsassistent Auteur: Margriet Chorus Bouwstenen voor leesbevordering Colofon Auteur: Margriet
Nadere informatieInhoudsopgave. Deel 1 Ter inleiding. Deel 2 Lezen, leesbevordering en jeugdliteratuur
Inhoudsopgave Deel 1 Ter inleiding 1 Rode draden. Onderwijs in jeugdliteratuur, jeugdliteratuur in onderwijs: een inleiding 15 1.1 Meesters en juffen in kinderboeken 16 1.2 Rode draden 24 1.3 Opbouw van
Nadere informatieHandleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012
Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast
Nadere informatieIk maak een prentenboek
Ik maak een prentenboek groep 3-4-5 Handleiding bibliotheek 1 Colofon Ik maak een prentenboek is ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg www.cubiss.nl webshop@cubiss.nl Deze productie is mede
Nadere informatieInhoudelijk draaiboek voor leerkrachten basisonderwijs
Inhoudelijk draaiboek voor leerkrachten basisonderwijs Een collega of bijvoorbeeld de bibliothecaris heeft via De Schrijverscentrale geregeld dat er een schrijver op uw school komt. U bent gevraagd om
Nadere informatieAanbod onderwijs 2015/2016
Aanbod onderwijs 2015/2016 Pagina LEESBEVORDERING EN TAALONTWIKKELING Lezen is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind en zijn schoolprestaties. Met ons enthousiasme en expertise voor taal,
Nadere informatieKinderboekenweek Groep 8
L e e s p Feest! a a d e Leespromotie Kinderboekenweek Groep 8 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek
Nadere informatieLesbrief. groep 3 t/m 6. Meneer Hoedjes vangt een vis Het huis van Barm
Lesbrief groep 3 t/m 6 Meneer Hoedjes vangt een vis Het huis van Barm Colofon Voorstelling Productie Producent Bewerking tekst Spel Regieadvies Vormgeving Lesmateriaal Impresariaat Met dank aan : Meneer
Nadere informatieDe pakketten gebruiken in de klas? Het inschrijvingsformulier vind je op http://www.arhus.be/kenniscentrum/service-voor-scholen/rodedraad/
ARhus wil samen met de scholen inzetten op een doorgaande leeslijn voor alle kinderen. Daarom bieden we scholen een reeks materialen aan om in de klas te werken rond leesplezier en leesvaardigheid. Nieuw
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatieEr was eens.een anderstalig kind. Josée Coenen HCO
Er was eens.een anderstalig kind Josée Coenen HCO Stijgen / Dalen 1. Eén persoon stelt een gesloten vraag 2. Is het antwoord op u van toepassing; dan gaat u staan. Is het niet op u van toepassing: dan
Nadere informatieWardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor!
Wardje Wasbeer: Daar zijn echte vrienden voor! Julia Boehme Stefanie Dahle GEGEVENS BOEK: ISBN 978 90 5924 432 0 13,99 Uitgeverij Bakermat Suggesties: Emy Geyskens Vanaf 3 jaar Ook verschenen: Wardje Wasbeer
Nadere informatieNegende bijeenkomst 08/04/15. Cultuurnetwerk Primair Onderwijs Holland Rijnland
Negende bijeenkomst 08/04/15 insp irat i uitwi sselin g e ie t a rm info Cultuurnetwerk Primair Onderwijs Holland Rijnland Verslag van de negende bijeenkomst van het Cultuurnetwerk Primair Onderwijs Holland
Nadere informatieDrie dappere paardjes Prentenboek
Prentenboek Leeftijd 3+ Thema Paarden, pony s Boerderij Paardrijden Wat wil je later worden? Beroepen Dapper zijn Circus Schrijver: Rian Visser Illustrator: Margriet van Noort Uitgeverij Gottmer ISBN 9789025752378
Nadere informatieSpelenderwijs Utrecht & de Bibliotheek Utrecht
Spelenderwijs Utrecht & de Bibliotheek Utrecht schooljaar 2015-2016 Activiteiten Bibliotheek Utrecht voor Spelenderwijs Utrecht U weet hoe belangrijk voorlezen voor kinderen is. Net als wij! Daarom zetten
Nadere informatiede Leespromotie L e e s p a r a Kinderboekenweek Groep 3-4
L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep 3-4 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek
Nadere informatieUitleg activiteiten Brede School Kop van Zuid Beter Presteren
Uitleg activiteiten Brede School Kop van Zuid Beter Presteren Groep 1&2 Groep Maandag Tijd Locatie Ook mogelijk voor BSO? 1&2 Natuur 15:30-17:00 Ouderkamer de Wissel BSO activiteit 1&2 Letterspin 13:30-17:00
Nadere informatieTULE inhouden & activiteiten Nederlands. Kerndoel 9. Toelichting en verantwoording
TULE - NEDERLANDS KERNDOEL 9 142 TULE inhouden & activiteiten Nederlands Kerndoel 9 De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten.
Nadere informatieHet onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
Nadere informatievia de online catalogus?
BIBLIOTHEEK TORHOUT Handleiding BOEKENPAKKETTEN Torhoutse basisscholen 1. SELECTIE MAKEN Hoe vraag ik een boekenpakket aan via de online catalogus? 1) Ga naar Google en tik 'Catalogus Torhout'. Klik daarna
Nadere informatieSpelenderwijs & de Bibliotheek Utrecht. Samen maken we lezen nóg leuker!
Spelenderwijs & de Bibliotheek Utrecht Samen maken we lezen nóg leuker! schooljaar 2014-2015 Activiteiten Bibliotheek Utrecht voor Spelenderwijs U weet hoe belangrijk voorlezen voor kinderen is. Net als
Nadere informatieLeesoefenstof Vrij lezen Reservering schooljaar 2014-2015
Leesoefenstof Vrij lezen Uitleentermijn 8 weken (denk aan vrije dagen en schoolvakanties). Per collectie maximaal 30 leesboeken. A Periode B Periode C Periode D Periode > Zie ommezijde Leesoefenstof Vrij
Nadere informatieWielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting
Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor
Nadere informatieDe aanvullende handleiding Kamishibai als poppenkast is ontwikkeld door:
De aanvullende handleiding Kamishibai als poppenkast is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl Cubiss maakt deel uit van de Brabantse
Nadere informatieVeilig leren lezen 11
Veilig Leesseries Op Speelleeset Digiregie Leerkrachtassistent Leerlingsoftware Leerlingsoftware Veilig Speelleesset Lezen Toetssite Leerkrachtassistent Planbord Op Ko Veilig Leerkrachtassistent Toetssite
Nadere informatieJaaraanbod. Inschrijfformulieren Basisonderwijs groep 5-8. Cultuur en educatie2010
Jaaraanbod Cultuur en educatie2010 2011 Inschrijfformulieren Basisonderwijs groep 5-8 De inschrijfformulieren graag inleveren vóór 15 juni 2010 bij Team Cultuur&Educatie. Bibliotheek Hoogeveen Willemskade
Nadere informatieDiensten & producten Basisonderwijs 2014-2015
Diensten & producten Basisonderwijs 2014-2015 Noordoost Fryslân Vooraf Taalontwikkeling, leesplezier en betrouwbare (digitale) informatie zijn belangrijke aandachtsgebieden voor de bibliotheek. U werkt
Nadere informatieLeesoefenstof Vrij lezen Reservering schooljaar 2013-2014
Leesoefenstof Vrij lezen Uitleentermijn 8 weken (denk aan vrije dagen en schoolvakanties). Per collectie maximaal 30 leesboeken. A Periode B Periode C Periode D Periode > Zie ommezijde Leesoefenstof Vrij
Nadere informatieHandleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling
Handleiding les 1: Een verhaal schrijven over jouw dag in 2034 voor een toekomsttentoonstelling Deze schrijfles sluit aan bij het Nieuwsbegriponderwerp van deze week: Vuurwerk bij Oud en Nieuw. De schrijftaak
Nadere informatieMeedoen met de Monitor
Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden
Nadere informatieHANDLEIDING HANDLEIDING. Inleiding. 4 e leerjaar groep 6
Schrijfpalet HANDLEIDING Inleiding HANDLEIDING 4 e leerjaar groep 6 In het onderwijs heeft het traditionele schrijven van een opstel steeds meer plaats gemaakt voor een meer gestructureerde activiteit.
Nadere informatieCentrale prentenboeken Bibliotheek Montferland
Centrale prentenboeken Bibliotheek Montferland Eend op de fiets door David Shannon Thema: dieren, boerderij, fietsen Als Eend de dieren van de boerderij heeft laten zien dat hij kan fietsen, willen zij
Nadere informatieOuders inspireren. bij voorlezen en taalontwikkeling. Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers
Ouders inspireren bij voorlezen en taalontwikkeling Praktische tips voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers Meer verdiepi ng en achtergron d vind je in Kwes tie van lezen nr. 8 (Stichting Leze n)
Nadere informatieABCDE ik begrijp het! Kerndoelanalyse SLO
ABCDE ik begrijp het! Kerndoelanalyse SLO juli 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan
Nadere informatie