Inhoudsopgave. Inleiding Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader 3

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. Inleiding Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader 3"

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inleiding 2 1. Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader 3 2. Project Gids in Boekenland Pakket Gids in Boekenland Collectie boeken 4 3. Werkwijze 5 4. Uitvoering Week Week Week 3 & Week 5 9 Bijlage 1 - Manieren om boeken te kiezen 10 Bijlage 2 - Suggesties 11 Kopieervel boekomslagen 12 1

2 Inleiding In groep 5 zijn kinderen er aan toe om zelf boeken te leren kiezen. Het project Gids in Boekenland helpt ze daarbij. Kinderen gaan met elkaar in gesprek over boeken en worden elkaars gids bij het maken van keuzes. Want uiteindelijk is de juiste keuze van een boek bepalend voor het leesplezier, en dus het leessucces. In het leesbevorderingsprogramma Rode Draad is het stimuleren van leesplezier een belangrijk doel. Kinderen die lezen leuk vinden, lezen meer en gaan hierdoor ook sneller vooruit in zowel technisch als begrijpend lezen. Nationaal en internationaal onderzoek bevestigt dit; de invloed van lezen op mondelinge taal (woordenschat), begrijpend lezen, algemene prestatie-indicatoren, technische leesvaardigheid en spelling is groot. Met Rode Draad maken leerlingen gedurende acht basisschooljaren kennis met prentenboeken, tekstsoorten, genres en schrijvers. Ze leren boeken te kiezen, te beoordelen en te waarderen. In groep 5 kunnen kinderen goed lezen, ze hebben zelf met verschillende soorten boeken kennisgemaakt en ontwikkelen meer en meer hun eigen smaak. Op een zeker moment in dit proces leren ze om te kiezen uit een aanbod. Bij het zelfstandig lezen in de klas wordt meestal gebruikgemaakt van een opdracht. De leerlingen beantwoorden vragen of maken een verslag. De keuze voor de tekst (of het boek) is dan vaak al gemaakt door degene die de les ontwikkeld heeft, omdat de tekst moet aansluiten bij de opdracht. Het project Gids in Boekenland gaat er juist vanuit dat kinderen die zelf gaan lezen, die keuze voor een tekst of boek ook zelf moeten maken. Kinderen kiezen boeken op basis van wat ze weten over die boeken, hun kennis, en zelfvertrouwen. Kennis van boeken wordt opgebouwd door ze voor te lezen, door genres te introduceren, door te praten over boeken of door een bibliotheekbezoek. Kinderen krijgen zelfvertrouwen als ze worden aangemoedigd en geprezen, en als ouders en leerkrachten interesse tonen. Maar zelfvertrouwen groeit vooral als kinderen zelf met plezier boeken lezen. Veel van de keuzes voor bepaalde boeken die ze op latere leeftijd lezen, komen tot stand omdat een vriend of vriendin het boek heeft aanbevolen. Dit gaat niet vanzelf. Kinderen moeten leren om elkaar boeken aan te bevelen. En daarover gaat Gids in Boekenland. Tijdens het project Gids in Boekenland leren leerlingen van groep 5 hoe ze elkaar gericht vragen kunnen stellen over boeken. Dit gebeurt onder andere aan de hand van een vragenkompas. Bijvoorbeeld: wat sprak je aan in het boek? Gids in Boekenland leert kinderen hoe ze een goed gesprek kunnen voeren over boeken en hoe ze elkaars gids kunnen worden bij het maken van de juiste keuzes. Kortom, een mooi vertrekpunt waarvan kinderen de rest van hun leven veel leesplezier kunnen hebben. 2

3 1. Leerdoelen, kerndoelen en referentiekader Leerdoelen Gids in Boekenland De leerlingen ervaren hoe ze aan de hand van vragen een gesprek kunnen voeren over boeken. Met het vragenkompas leren ze welke vragen ze kunnen stellen om gericht te praten over boeken. Zo komt er een dialoog op gang, waarbij de leerlingen zowel interviewer als geïnterviewde zijn. De leerlingen ervaren dat gesprekken met leeftijdsgenoten van invloed kunnen zijn op het kiezen van boeken. De antwoorden die ze geven op vragen over een boek dat ze gelezen hebben, kunnen andere leerlingen motiveren om dat boek ook te gaan lezen. De leerlingen lezen tijdens de projectperiode minimaal twee boeken van verschillende genres. Kerndoelen Het project Gids in Boekenland sluit aan bij één van de kerndoelen basisonderwijs (2006): Kerndoel 9: leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. Referentiekader Nederlandse Taal Met het project Gids in Boekenland werken de leerlingen aan het bereiken van de referentieniveaus lezen voor het primair onderwijs, zoals deze zijn opgenomen in Leerstoflijnen lezen beschreven (SLO, 2011): De leerlingen komen in aanraking met een leesomgeving. De leerlingen werken aan de leestaak: lezen van of luisteren naar verhalen. De leerlingen komen in aanraking met verschillende onderwerpen in boeken. De leerlingen komen in aanraking met verschillende tekstkenmerken en structuren. De leerlingen komen in aanraking met verschillende stijlen in boeken en met de relatie tussen tekst en beeld. De leerlingen breiden hun leestechniek en woordenschat uit. De leerlingen werken verder aan het begrijpen en interpreteren van teksten. De leerlingen leren om te praten over boeken en om hun voorkeuren te verwoorden en te motiveren. De leerlingen breiden hun kennis en vaardigheden uit met betrekking tot het kiezen van boeken en het vinden van informatie over boeken. 3

4 2. Project Gids in Boekenland 2.1 Pakket Gids in Boekenland U ontvangt van de bibliotheek: Een plattegrond van Boekenland Wegwijzers Paspoorten voor de leerlingen Een stempel Een vragenkompas met vragenschijf Een collectie boeken (zie paragraaf 2.2) Een handleiding voor de leerkracht 2.2 Collectie boeken Bij het project Gids in Boekenland ontvangt u van de bibliotheek een collectie van 40 boeken. De collectie bevat recreatieve boeken, kinderjuryboeken, griffelboeken en verhalende informatieve boeken. De fictieboeken in bibliotheken en nieuwe schoolmediatheken zijn ingedeeld volgens vaste genres. Deze zijn te herkennen aan een pictogram op de rug van het boek. De collectie van 40 boeken bevat 21 exemplaren uit een bestaand genre, namelijk detective, dieren, griezelverhaal, humor, school, sport en sprookjes. De overige 19 boeken kunnen vrij worden gekozen uit de collectie. Het gaat om algemene genres, dus er kunnen vaak nog subgenres worden aangewezen. Dit project leent zich er voor om de leerlingen de ruimte geven om zelf genres aan te wijzen binnen een bestaand genre, en om zelf nieuwe genres te bedenken. 4

5 3. Werkwijze Er zijn veel wegen die naar Rome leiden. De uiteindelijke route hangt af van het reisdoel, de omstandigheden onderweg en de keuzes die daarbij gemaakt worden. Met het kiezen van een boek werkt het net zo. Het project Gids in Boekenland laat de leerlingen zelf ontdekken welke manieren, welke wegen, er zijn om een leuk boek te kiezen. De leerlingen worden elkaars gids; ze wijzen elkaar de weg en kiezen zo een boek dat bij ze past. De plattegrond die hoort bij het project Gids in Boekenland, dient als een soort landkaart waarop de leerlingen zelf de wegen kunnen tekenen. Hiermee wordt inzichtelijk welke manieren er zijn om een leuk boek te kiezen. Ook maken de leerlingen kennis met verschillende genres en leren ze hoe ze deze kunnen herkennen. Verschillende bestaande genres en subgenres komen aan de orde. Daarnaast kunnen de leerlingen ook zelf genres bedenken. De leerlingen worden uitgenodigd om boeken mee naar school te brengen, deze te lezen en er met elkaar over te praten. Gedurende een aantal weken gaan de leerlingen hiermee aan de slag. De boeken die ze gelezen hebben, noteren ze in hun paspoort. Daarbij is het de bedoeling dat ze met één woord omschrijven wat ze van het boek vinden. Vervolgens benoemen ze het genre waartoe het boek behoort en mogen ze een stempel zetten in hun paspoort om aan te geven dat ze het boek gelezen hebben. Uiteindelijk maakt elke leerling een keuze voor zijn of haar favoriete boek van dit moment. Van deze boeken wordt een tentoonstelling gemaakt in de vorm van een maquette: Boekenland. Boeken van hetzelfde genre vormen gezamenlijk een dorp. In Boekenland wordt met wegwijzers zichtbaar welke mogelijkheden er zijn om boeken te kiezen (zie ook bijlage 1 voor een aantal voorbeelden). Week 1 Tijd Activiteit leerkracht Activiteit leerling Hulpmiddel(en) Dag 1 45 minuten Introductie project Gids in Boekenland door middel van de plattegrond Plaatsen van de wegwijzers op de plattegrond Diverse routematerialen, verzameld voorafgaand aan de introductie Wegwijzers Dag 2 45 minuten Gesprek over de indeling in genres van de meegebrachte boeken Plaatsen van kleine boekomslagen op de plattegrond op basis van (bestaande of bedachte) genres. Dit is het begin van de maquette Verschillende boeken, meegebracht door de leerlingen Kopieën van kleine blanco boekomslagen (zie pagina 12 voor een kopieervel) Dun karton Dag 3 t/m 5 15 minuten Gesprek over de meegebrachte boeken Vertellen over de meegebrachte boeken 5

6 Week 2 Tijd Activiteit leerkracht Activiteit leerling Hulpmiddel(en) Dag 1 Gesprek over het lezen Vragenkompas 15 minuten van elkaars boeken en introductie van het vragenkompas Dag 2 10 minuten Introductie paspoort en stempel Paspoort Stempel Dag 3 t/m 5 20 minuten Lezen, werken in paspoort en met vragenkompas Week 3 & 4 Tijd Activiteit leerkracht Activiteit leerling Hulpmiddel(en) Dag 1 15 minuten Gesprek over uitbreiding van de maquette met de bibliotheekcollectie Kopieën van kleine blanco boekomslagen Dun karton Vanaf dag 2 dagelijks 20 minuten Lezen, werken in paspoort en met vragenkompas Week 5 Tijd Activiteit leerkracht Activiteit leerling Hulpmiddel(en) Dag 1 45 minuten Inrichten maquette Boekenland Plaatsen wegwijzers Inrichtingsmaterialen voor de maquette, verzameld voorafgaand aan de introductie Wegwijzers Dag 2 t/m 4 (eventueel) Dag 5 (eventueel) Opening tentoonstelling Aankondigingsaffiches voor opening van de tentoonstelling, inclusief schrijven tekst voor schoolkrant of lokale krant Opening tentoonstelling 6

7 4. Uitvoering 4.1 Week 1 Voorbereiding door de leerkracht Voorafgaand aan de introductie verzamelt u een aantal materialen om de juiste route te vinden. Hierbij kunt u denken aan een wegen-, wandel- of fietskaart, een GPS, kompas of verrekijker, een uitdraai van de routeplanner op internet of een foto van een ANWB-paddenstoel. Dag 1 - Introductie Tijdens de introductieles legt u de meegeleverde plattegrond op de vloer. De leerlingen zitten er in een kring omheen. Ter introductie van de plattegrond van Boekenland kunt u de leerlingen vragen wat er te zien is op de plattegrond. Wat valt ze op aan de dorpen? Waaraan herkennen ze de sfeer in een dorp? Kennen ze deze sferen ook van boeken die ze hebben gelezen? Laat ze enkele titels noemen. U kunt van de gelegenheid gebruikmaken om uit te leggen dat boeken met eenzelfde sfeer samen een genre vormen. In de bibliotheek zijn deze genres te herkennen aan de omslag van het boek of aan de pictogrammen die op de boeken zijn aangebracht. Op de plattegrond staan ook een paar dorpen zonder naam. Dit zijn de bouwplaatsen. Vraagt u de leerlingen eens of ze sferen kunnen bedenken voor deze dorpen. Hoe zou zo n sfeer eruit zien in een pictogram? Een andere belangrijke vraag die u over de plattegrond kunt stellen, is de volgende: hoe weet je nu hoe je van de ene plaats naar de andere komt? Laat de leerlingen enkele manieren noemen om te ontdekken welke weg ze kunnen nemen. Hierbij kunt u de door u verzamelde materialen laten zien. De dorpen in Boekenland bestaan uit boeken. Aan de hand van boekenlijsten, recensies, televisie, internet, catalogi, boekbesprekingen, de omslag, pictogrammen, tips van andere kinderen, boekwinkels, bibliotheken en vragen kunt u de leerlingen laten zien dat er verschillende manieren zijn om een route te kiezen, ook bij het kiezen van boeken. In Bijlage 1 vindt u een lijst van verschillende manieren om een boek te kiezen. Op de meegeleverde wegwijzers schrijven of tekenen de leerlingen enkele manieren om boeken te kiezen. Daarna plaatsen ze deze wegwijzers op de plattegrond van Boekenland. Dag 2 - Les: Favoriet uit de boekenkast Vraag de leerlingen een boek mee te brengen dat ze gelezen hebben. Dit kan een boek zijn van thuis of een uit de school- of openbare bibliotheek. Op een kopieervel (per vel, A4-formaat, twee kleine, blanco boekomslagen) maken de leerlingen een tekening, van de echte omslag of een eigen creatie, en schrijven ze de titel. De omslag knippen ze uit en plakken ze op een stukje dun karton, dat vervolgens wordt dubbelgevouwen. Op deze manier maken de leerlingen zelf een miniboekje. Op de plattegrond van Boekenland wordt een maquette gebouwd met behulp van de miniboekjes. De leerlingen zetten deze bij elkaar als dorpen die verschillende genres representeren. Hierbij kunnen ze uitgaan van bestaande genres, maar ze mogen ook zelf genres bedenken. Het is de bedoeling dat hierdoor een gesprek ontstaat over het rubriceren van de boeken. U kunt de leerlingen vragen welke boeken bij elkaar horen, en waarom. De boeken zelf worden bij elkaar geplaatst op een boekenplank of tafel, bij voorkeur in de buurt van de maquette. 7

8 Dag 3 t/m 5 Gedurende enkele dagen vertellen de leerlingen elkaar kort over het boek dat ze hebben meegebracht. Wat spreekt ze aan in het boek? Zouden de andere leerlingen dit boek ook willen lezen? En waarom? 4.2 Week 2 Dag 1 In dit stadium van het project vertelt u de leerlingen dat ze elkaars gids worden in Boekenland. Door hetgeen hun medeleerlingen vertellen over de boeken, kunnen ze zelf de keuze maken om een boek wel of niet te gaan lezen. Hierna geeft u de leerlingen de opdracht om elkaars boeken te lezen. De miniboekjes blijven op de maquette staan. Zo is duidelijk welke boeken samen een dorp, en dus een genre vormen. Blijven de leerlingen het eens over het genre van het boek? Of kan het zijn dat een boek wordt verplaatst naar een ander dorp? Zo ja, vraagt u de leerlingen dan om uit te leggen waarom ze hiertoe hebben besloten. Introductie vragenkompas De leerlingen zijn nu elkaars gids geworden in Boekenland. Ze praten met elkaar over boeken en geven elkaar tips. Om de gesprekken over de boeken meer structuur te geven, wordt het vragenkompas geïntroduceerd. Het vragenkompas is een schijf met vragen. De draaischijf zorgt er voor dat er steeds één vraag zichtbaar wordt die de leerlingen aan elkaar kunnen stellen. Het vragenkompas kan als groepsspel worden ingezet. Ook kunnen de leerlingen er in tweetallen of in kleine groepjes mee werken. Voordat ze beginnen met het vragenkompas, vertellen de leerlingen elkaar wat de titel is van het boek (of de boeken) waarover de vragen worden gesteld. Het is nog beter als ze elkaar de boeken ook laten zien. Tip: om de leerlingen ongestoord te kunnen laten praten over boeken, kunt u een speciale plek inrichten. Dat kan een tafel zijn met een paar stoelen of zelfs een leeshoek. Dag 2 - Introductie paspoort In hun paspoort noteren de leerlingen de boeken die ze hebben gelezen. Ze omschrijven in één woord wat ze van het boek vinden. Ook geven ze aan binnen welk genre het boek past en zetten ze een stempel om te laten zien dat ze het boek hebben gelezen. Het paspoort toont uiteindelijk de route die de leerlingen hebben afgelegd langs de verschillende dorpen of genres. Dag 3 t/m 5 De leerlingen gaan door met het lezen van elkaars boeken en verwerken hun bevindingen in hun paspoort. Ook voeren ze gesprekken over de boeken aan de hand van het vragenkompas. 4.3 Week 3 & 4 Boekenland breidt uit De maquette wordt uitgebreid met de boeken uit de bibliotheekcollectie. U bepaalt samen met de leerlingen in welke dorpen de boeken thuishoren. Hierna kiezen de leerlingen steeds een boek, uit de bibliotheekcollectie of van elkaar. Ze lezen het, maken er miniboekjes van als deze er nog niet zijn, en plaatsen de miniboekjes vervolgens in het dorp waarin het volgens hen het beste past. Het kan dus gebeuren dat een boek in een ander dorp terecht komt. 8

9 In hun paspoort noteren de leerlingen telkens de boeken die ze hebben gelezen. Een andere terugkerende activiteit is dat de leerlingen aan de klas vertellen over de boeken die ze lezen. Bovendien voeren ze met elkaar gesprekken over de gelezen boeken aan de hand van het vragenkompas. Zo lezen de leerlingen tijdens de projectperiode verschillende soorten boeken en worden ze elkaars gids in Boekenland. 4.4 Week 5 Dag 1 - Voorbereiding door de leerkracht In deze week verzamelt u materialen om de uiteindelijke tentoonstelling in te richten. Kleden, displays, kubussen/ kistjes en een achterwand kunnen een mooi effect geven. Les: Boekenland krijgt definitieve vorm Tijdens deze les kiest elke leerling een boek, uit de bibliotheekcollectie of van een medeleerling. Dit boek krijgt een plaats op de definitieve maquette. Interessant is om te achterhalen hoe de leerlingen de boeken indelen in dorpen, en dus in genres. Zijn er veel verschillende genres of juist niet? Zijn het allemaal bestaande genres? Willen de leerlingen zelf één of meerdere genres bedenken? De zelfbedachte genres kunnen een plaats krijgen op de bouwplaatsen. U maakt de maquette Boekenland samen met de leerlingen. De maquette kan op een tafel in de klas worden gemaakt of in de aula als u het wat uitgebreider wilt aanpakken. De miniboekjes worden gegroepeerd in dorpen die de verschillende genres representeren. U kunt ook andere materialen gebruiken om er een echt landschap van te maken. Tot slot worden de wegwijzers op de maquette geplaatst. De maquette Boekenland laat in zijn geheel goed zien welke boeken de leerlingen gekozen hebben en op wat voor manier(en) hun keuzes tot stand zijn gekomen. Dag 2 t/m 4 - Aankondiging tentoonstelling Om wat meer ruchtbaarheid te geven aan het project en de tentoonstelling, kunnen de leerlingen aankondigingsaffiches maken. Ook kunnen ze een tekst schrijven waarin de tentoonstelling wordt aangekondigd. Deze kan vervolgens worden geplaatst in de schoolkrant of in de lokale krant. Dag 5 - Opening tentoonstelling Als de maquette klaar is en alle eventuele voorbereidingen zijn getroffen, kan de tentoonstelling officieel worden geopend. Medeleerlingen, ouders/verzorgers en overige geïnteresseerden kunnen natuurlijk ook worden uitgenodigd. 9

10 Bijlage 1 Manieren om boeken te kiezen De omslag sprak me aan. Situatie: boek gezien in de (school)bibliotheek of boekhandel. Een vriend(in) vertelde er iets over. Mijn juf/meester/vader/moeder vertelde er iets over. Ik heb er over gelezen. Situatie: over boek gelezen in een recensie in een (kinder)tijdschrift of -krant. Ik heb er iets over op tv gezien (of op de radio gehoord). Ik kwam het (al surfend) tegen op het internet. Ik heb de film gezien. Het was lekker dun. Het was lekker dik. Er stonden plaatjes in. De titel sprak me aan. De tekst op de achterflap sprak me aan. Het onderwerp sprak me aan. Ik ken de schrijver en vind hem/haar goed. Ik vind het genre leuk. De bibliothecaris vertelde er over. Het stond in het taalboek (methode). Het was beschikbaar (in de bibliotheek, thuis, op school of elders). Ik ken de game waarop het boek is gebaseerd. 10

11 Bijlage 2 Suggesties In deze bijlage vindt u enkele suggesties om het project Gids in Boekenland nog meer te laten leven bij de leerlingen. Boek van de week Elke week staat een door een leerling gekozen boek centraal. Dit boek krijgt een bijzondere plaats in de klas. Filmpjes Naar een idee van Achterwerk in de kast kunt u de leerlingen filmen terwijl ze een boek aanprijzen. Deze filmpjes kunnen bijvoorbeeld op de website van de school worden geplaatst. Boekenpraatprogramma U kunt samen met de leerlingen een boekenpraatprogramma maken, waarin leerlingen vertellen over boeken. Ze kunnen laten zien wat ze gemaakt hebben naar aanleiding van een boek en leuke wetenswaardigheden delen over het boek. Het wordt natuurlijk helemaal echt als het wordt opgenomen als een radio- of televisieprogramma. Stempels U kunt samen met de leerlingen speciale stempels maken met daarop de symbolen van verschillende boekengenres. Deze kunnen ook worden gebruikt in het paspoort. 11

12 Kopieervel boekomslagen 12

BiblioMemo. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5

BiblioMemo. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 BiblioMemo Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Het spel BiblioMemo is een product van NBD/Biblion en is ontwikkeld in samenwerking met Cubiss. Samenstelling: José Peijen,

Nadere informatie

BiblioMemo Handleiding voor de leerkracht Groep 5

BiblioMemo Handleiding voor de leerkracht Groep 5 BiblioMemo Handleiding voor de leerkracht Groep 5 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Het spel BiblioMemo is een product van NBD/Biblion en is ontwikkeld in samenwerking met Cubiss. Samenstelling: José Peijen,

Nadere informatie

De Schatkamer van Roald Dahl. Handleiding voor de bibliotheek - Groep 4 en 5

De Schatkamer van Roald Dahl. Handleiding voor de bibliotheek - Groep 4 en 5 De Schatkamer van Roald Dahl Handleiding voor de bibliotheek - Groep 4 en 5 Colofon De schatkamer van Roald Dahl is ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg www.cubiss.nl webshop@cubiss.nl

Nadere informatie

La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6

La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6 La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6 Colofon Het project La Bocca della Verità is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl

Nadere informatie

Kraak de code. Handleiding voor de bibliotheek Groep 6

Kraak de code. Handleiding voor de bibliotheek Groep 6 Kraak de code Handleiding voor de bibliotheek Groep 6 Colofon Cubiss Tilburg, 2007 Met dank aan de openbare bibliotheken van Cuijk, Mierlo, Roosendaal en Schijndel J:\Klantenservice\Rode Draad\Handleiding

Nadere informatie

Visie leesbevordering

Visie leesbevordering Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet

Nadere informatie

1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind

1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind 1.1 Vragenlijst: Wat ik leuk Vind 1. Wat kijk je graag op tv? 2. Wat is je lievelingsfilm? 3. Wat doe je op internet? 4. Welke games speel je? 5. Waar praat je over op facebook, twitter, enzo? 6. Wat doe

Nadere informatie

Gids in Boekenland. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5

Gids in Boekenland. Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Gids in Boekenland Handleiding voor de bibliotheek Groep 5 Colofon Het project Gids in Boekenland is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl

Nadere informatie

Logeer boeken. Groep 1-2

Logeer boeken. Groep 1-2 Logeer boeken Groep 1-2 INHOUD 1 Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 2 Logeerboeken... 2 2.1 Organisatie... 2 2.2 Voorbereiding... 4 2.3 Algemene Lessuggesties... 5 3 Bijlagen... 8 3.1 Informatiebrief

Nadere informatie

Beoordeling power-point groep 5

Beoordeling power-point groep 5 Beoordeling power-point groep 5 Leerkracht: Leerling: Onderdeel 2 4 6 8 10 Opmerkingen Titeldia: Duidelijke titel met onderwerp/naam/groep Inhoudsopgave: Puntsgewijs wat ga je behandelen. Plaatjes: Functioneel

Nadere informatie

Dwergjes van Tuil. Een verhaal van Paul Biegel Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 & 4

Dwergjes van Tuil. Een verhaal van Paul Biegel Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 & 4 Dwergjes van Tuil Een verhaal van Paul Biegel Handleiding voor de bibliotheek Groep 3 & 4 Colofon Het project Dwergjes van Tuil is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700

Nadere informatie

lesmateriaal Taalkrant

lesmateriaal Taalkrant lesmateriaal Taalkrant Toelichting Navolgend vindt u een plan van aanpak en 12 werkbladen voor het maken van de Taalkrant in de klas, behorende bij het project Taalplezier van Stichting Wereldleren. De

Nadere informatie

De doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes

De doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek. Kees Broekhof Sardes + De doorgaande lijn, zwakke lezers en de bibliotheek Kees Broekhof Sardes + Agenda Doorgaande lijnen rond lezen Wat zijn zwakke lezers? Welke maatregelen zijn mogelijk? Wat kan de bibliotheek doen? +

Nadere informatie

groep 5-6 bureau meestervervalsers Handleiding bibliotheek media spoor

groep 5-6 bureau meestervervalsers Handleiding bibliotheek media spoor groep 5-6 bureau meestervervalsers Handleiding bibliotheek media spoor Inleiding Deze lesmodule voor groep 5/6 is een samenwerking tussen school en bibliotheek. Mediaspoor is ontwikkeld als leerlijn voor

Nadere informatie

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 8: Reizen Praktijkkern c: Reizen met de fiets binnen de regio Thema 8 Praktijkkern c Reizen Reizen per fiets op een route

Nadere informatie

Een schrijver op bezoek. en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7

Een schrijver op bezoek. en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7 Een schrijver op bezoek en zien hoe een boek gemaakt wordt Handleiding voor de bibliotheek Groep 7 Colofon Cubiss Tilburg, 2003 herz.vers. 2008 J:\klantenservice cubiss\rode Draad\handleiding bibliothecaris\schrijver

Nadere informatie

Inhoudelijk draaiboek voor leerkrachten basisonderwijs

Inhoudelijk draaiboek voor leerkrachten basisonderwijs Inhoudelijk draaiboek voor leerkrachten basisonderwijs Een collega of bijvoorbeeld de bibliothecaris heeft via De Schrijverscentrale geregeld dat er een schrijver op uw school komt. U bent gevraagd om

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 7 Stichting

Nadere informatie

Fictie - Boeken zoeken vmbo-kg12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Fictie - Boeken zoeken vmbo-kg12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 22 August 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/61660 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van

Nadere informatie

Fictie - Boeken zoeken vmbo-kgt12

Fictie - Boeken zoeken vmbo-kgt12 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 11 december 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61660 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609

Nadere informatie

Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012

Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast

Nadere informatie

Mannetje Jas in de klas. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Mannetje Jas in de klas. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Mannetje Jas in de klas Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Het project Mannetje Jas in de klas is ontwikkeld door: Cubiss Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl

Nadere informatie

Druk de A, B en C vragen op hetzelfde kleur papier af (v.b. op geel papier) Druk de P-vragen op een afwijkende kleur papier af en de D vragen ook.

Druk de A, B en C vragen op hetzelfde kleur papier af (v.b. op geel papier) Druk de P-vragen op een afwijkende kleur papier af en de D vragen ook. Praten over boeken Kaartjes van iden hambers Handleiding bij onderstaande kaartjes: llereerst treft u een aantal pagina s aan met kaartjes met vragen. Deze zijn per categorie ingedeeld. -vragen: Eerste

Nadere informatie

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast

Nadere informatie

Boekje voor: spreekbeurt, boekenkring en werkstuk

Boekje voor: spreekbeurt, boekenkring en werkstuk Boekje voor: spreekbeurt, boekenkring en werkstuk Dit boekje is van: Datum spreekbeurt Datum boekenkring Inleverdatum werkstukken (groep 6 t/m 8) Werkstuk 1: woensdag 22 november Werkstuk 2: woensdag 18

Nadere informatie

HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school

HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school HELP DE KINDERBOEKEN AMBASSADEUR! Tips en kansen voor de leesconsulent van de Bibliotheek op school Beste leesconsulent, Jan Paul Schutten onze enige echte kinderboekenambassadeur- heeft een geweldige

Nadere informatie

2.1 FaVoriete leestips

2.1 FaVoriete leestips Verhalend 2.1 FaVoriete leestips Van klasgenoten heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften die mij leuk lijken: 1.... 2.... 3.... Van de leraar heb ik de volgende tips gekregen van boeken/tijdschriften

Nadere informatie

Workshop Vertellen. Workshop Vertellen

Workshop Vertellen. Workshop Vertellen Workshop Vertellen Er is om ons heen veel aandacht voor het (voor)lezen, maar veel minder voor het vertellen vanuit eigen verbeeldingskracht. Verhalenverteller en theatermaker Adrie Gloudemans geeft in

Nadere informatie

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van

Nadere informatie

LESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0

LESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0 LESMATERIAAL BOEKVERSLAG 2.0 EEN STOP MOTION FILMPJE OVER EEN BOEK MAKEN Inhoud Inleiding... 2 Handleiding bij de les boekverslag 2.0 STOP MOTION... 3 Werkblad 1: welk boek heb je gelezen?... 5 Werkblad

Nadere informatie

Wij gaan (voor)lezen

Wij gaan (voor)lezen Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2015-2016 De bibliotheek die ertoe doet Asten Deurne Helmond Someren 1 Voorwoord Rode Draad: Lezen is leuk! Met de hele school de

Nadere informatie

Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties

Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties 8. De verjaardagskalender Leeftijdsgroep Ongeveer 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties Leerstofonderdeel Doel van

Nadere informatie

Een doorlopende leeslijn voor elke leerling. Alle facetten van leesontwikkeling in het voortgezet onderwijs belicht

Een doorlopende leeslijn voor elke leerling. Alle facetten van leesontwikkeling in het voortgezet onderwijs belicht 2. Taalonderwijs van 12-18 Ronde 5 Regine Bots CED-Groep, Unit VO-BVE, Rotterdam Contact: r.bots@cedgroep.nl 2 Een doorlopende leeslijn voor elke leerling. Alle facetten van leesontwikkeling in het voortgezet

Nadere informatie

Werken met de Na-Kaarten

Werken met de Na-Kaarten Werken met de Na-Kaarten Waarom Na-Kaarten? Estafette besteedt niet alleen aandacht aan het aanleren en onderhouden van leestechniek, ook het praten over leeservaringen neemt binnen de methode een belangrijke

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5

LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5 LESBRIEF BIJ VOORSTELLING WOLFJE VAN THEATERGROEP ARTHUR GROEP 3-4-5 Wolfje is voorbestemd om een SprookjesWolf te worden. Hij is namelijk de oudste zoon van de oudste zoon in de oudstezonenfamilielijn.

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 7. Eindverslag 86. Extra opdrachten 90. Tips voor op school 94

Inhoud. Inleiding 7. Eindverslag 86. Extra opdrachten 90. Tips voor op school 94 Inhoud Inleiding 7 deel 1 lees- en kijkbio Hoofdstuk 1 Verhalen vertellen 10 Hoofdstuk 2 Zelf verhalen vertellen 12 Hoofdstuk 3 Voorlezen 16 Hoofdstuk 4 Verhalen lezen 18 Hoofdstuk 5 Verhalen in boeken

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 december 2014

Nieuwsbrief groep 3 december 2014 Nieuwsbrief groep 3 december 2014 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van december. Nieuws uit de groep: We hebben de woorden van kern 5 bijgevoegd in de nieuwsbrief. Het is belangrijk om deze woorden

Nadere informatie

RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL!

RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL! 2017 RIETVELDS MEESTERWERK LEVE DE STIJL! DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE + BEELDPAKKET VOORBEREIDENDE LES + VERWERKING Beste leerkracht, Voorafgaand aan het museumbezoek bij de tentoonstelling Rietvelds

Nadere informatie

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 3-4

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 3-4 L e s p a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep 3-4?! voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek (indien

Nadere informatie

Kern 5: reus-jas-riem-bijl

Kern 5: reus-jas-riem-bijl Kern 5: reus-jas-riem-bijl Uw kind kent inmiddels al heel wat letters. De komende weken komen daar nieuwe letters bij: de eu van reus, de j van jas, de ie van riem, de l van bijl, de ou van hout en de

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie

opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie SPREEKVAARDIGHEID spreeklijn comenius college locatie Lijstersingel leerjaar 1 2 3 opdracht 1 instructie telefoongesprek speech opdracht 2 boekbespreking poëziepresentatie sollicitatie opdracht 3 reclamecampagne

Nadere informatie

Vrij lezen groep 4. Doelen eind groep 4

Vrij lezen groep 4. Doelen eind groep 4 Vrij lezen groep 4 Doelen eind groep 4 Leerlingen hebben plezier in voorgelezen worden hebben plezier in lezen en voorlezen hebben belangstelling voor verhalende teksten (waaronder poëzie) en informatieve

Nadere informatie

LESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017

LESBRIEF GROEP THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 LESBRIEF GROEP 5 + 6 THEMA: DEMOCRATIE Verwerkingsopdrachten & kopieerbladen voor Samsam nr. 2, 2017 Zo gebruikt u Samsam in de klas Weinig tijd: bekijk de filmpjes bij opdracht 1. Verdieping: kopieer

Nadere informatie

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming Bloeiende bloemen Lesvoorbereiding beeldende vorming Carlijn Luttikhuizen PEH16DA Basisplan : Les: Groep: Bron/Methode: Datum: Betekenis Wat zijn de inhouden en associatiemogelijkheden? Vorm Met behulp

Nadere informatie

op het puntje van je stoel Spannende boeken Groep 5

op het puntje van je stoel Spannende boeken Groep 5 op het puntje van je stoel Spannende boeken Groep 5 INHOUD 1 Inleiding... 1 1.1 Doelstelling... 1 2 Het leesprogramma... 2 2.1 De organisatie... 2 2.2 Voorbereiding... 2 2.3 Aanvulling collectie... 3 2.4

Nadere informatie

Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!

Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Waarom zo vroeg beginnen? Baby s kunnen veel meer dan je denkt. Luisteren Vanaf de eerste dag luistert je baby naar jouw stem. Al begrijpt

Nadere informatie

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd.

Lezen: Het lijkt of je televisie kijkt, alleen dan zonder televisie, je maakt beelden in je hoofd. Aan de ontwikkeling van educatwise is menig brainstormsessie vooraf gegaan. Graag leid ik u vandaag in een Pecha Kucha, een korte presentatie met 20 beelden, langs een aantal belangrijke fundamenten en

Nadere informatie

Voorlezen is leuk! Handleiding leerkracht - Groep 1-2

Voorlezen is leuk! Handleiding leerkracht - Groep 1-2 Voorlezen is leuk! Handleiding leerkracht - Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2007 Rode Draad\\Handleiding leerkracht\voorlezen is leuk groep 1-2 leerkr\010808 Inhoudsopgave pagina 1. Inleiding 5 2. Project

Nadere informatie

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 1: : Thema 1 1. Introles De leerling kan beleefd informatie geven aan een onbekende volwassene. VSO Kerndoelen Leergebiedoverstijgend

Nadere informatie

Werkvormen beroepenkaarten

Werkvormen beroepenkaarten Werkvormen beroepenkaarten Tessa Boff Tonella Werkvorm 1: De beroepenkaarten om te onderzoeken wat je leuk vindt Doel: Naast dat de beroepenkaarten een beroep op de kaart hebben, staat er ook een foto

Nadere informatie

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3

BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 BIBLIOTHEEKBEZOEK GROEP 2 óf GROEP 3 - Kinderen maken kennis met de bibliotheek - De mogelijkheden van de bibliotheek vertellen en verschillende materialen laten zien - Boekpromotie: kinderen enthousiast

Nadere informatie

Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar

Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? Nu en straks op de middelbare school? de 1 36 De leerling kan: - verschillende leesdoelen noemen -

Nadere informatie

heeft praatjes Gespreksvaardigheden en doelen bij Ko heeft praatjes en mondelinge taalvaardigheid bij Veilig leren lezen (uitgebreid schema)

heeft praatjes Gespreksvaardigheden en doelen bij Ko heeft praatjes en mondelinge taalvaardigheid bij Veilig leren lezen (uitgebreid schema) Zwijsen heeft praatjes bij en mondelinge taalvaardigheid bij (uitgebreid schema) In dit document vindt u het schema bij en mondelinge taalvaardigheid bij. In dit schema is uitgewerkt welke doelen bij de

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 december 2016

Nieuwsbrief groep 3 december 2016 Nieuwsbrief groep 3 december 2016 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van december. Nieuws uit de groep: We hebben de woorden van kern 5 bijgevoegd in de nieuwsbrief. Het is belangrijk om deze woorden

Nadere informatie

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën:

De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: > Categorieën De vragen sluiten aan bij de belevingswereld van de leerlingen en zijn onderverdeeld in de volgende vijftien categorieën: 1 > Poten, vleugels, vinnen 2 > Leren en werken 3 > Aarde, water,

Nadere informatie

1. Een stempelkaart maken

1. Een stempelkaart maken 1. Een stempelkaart maken Tijdens deze activiteit: luisteren de kinderen naar de introductie van dit thema en maken ze een stempelkaart om bij elf activiteiten een stempel te ontvangen. Taal Mondelinge

Nadere informatie

Praten over boeken in de klas Het vragenspel van Aidan Chambers

Praten over boeken in de klas Het vragenspel van Aidan Chambers Praten over boeken in de klas Het vragenspel van idan hambers We weten pas wat we denken als we het onszelf horen zeggen. (idan hambers). Elk individu, kind en volwassene, beleeft een tekst op geheel eigen

Nadere informatie

voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten

voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten Maatschappelijk werkers en ouderconsulenten kunnen aan de hand van TOLK praten met je kind!: Ouders bewust maken van het belang van veel praten. Ouders

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Drukte bij de molen groep 5/6

Drukte bij de molen groep 5/6 Verhalend ontwerp over Olie- en Koren Woldzigt in Roderwolde Drukte bij de groep 5/6 Episode 1: Mensen rond 1900 De leerkracht laat een oud kistje of blikje zien. Daarin zitten allemaal kaartjes. Op die

Nadere informatie

Wij gaan (voor)lezen

Wij gaan (voor)lezen Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2016-2017 Met als speerpunten: Literatuureducatie Ouderbetrokkenheid 1 Asten Deurne Helmond Someren Voorwoord Rode Draad: Lezen is

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

;k;lk. Les 1 Verschillende soorten nieuws

;k;lk. Les 1 Verschillende soorten nieuws Les 1 Verschillende soorten nieuws Voorbereiding: U kunt zich aanmelden voor de Nieuwsservice op http://www.nieuwsindeklas.nl/mijn-account/bestellingen en kosteloos dagen weekbladen aanvragen. Deze krijgt

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 3 Stichting

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015

Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015 Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van oktober. Door middel van de nieuwsbrief houden we u op de hoogte van alles wat er in de groep gebeurd. Ook vertellen we wat

Nadere informatie

GLOBAL: workshop webdesign

GLOBAL: workshop webdesign Dit werkblad is van: klas: GLOBAL: workshop webdesign Ontwerp en maak je eigen website met zelfgemaakte foto s, teksten, links en buttons! Geen onderwerp zo gek, of er is wel een website over gemaakt:

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Wie doet wat? wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Wie doet wat? wat is jouw talent? Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Wat is het Wie doet wat-spel? Uitleg over de opzet van dit spel. Hoe werkt het Wie doet wat-spel? Snel aan de slag met het spel Hoe gebruik je dit

Nadere informatie

Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek

Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze

Nadere informatie

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27

2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend

Nadere informatie

I n t e r e s s e V e r b r e d e n d L e z e n

I n t e r e s s e V e r b r e d e n d L e z e n I n t e r e s s e V e r b r e d e n d L e z e n 12 Foto s: leerkrachten basisschool t Opstapje, Driewegen Interesse Verbredend Lezen biedt leesbevordering die aansluit bij de belangstelling van leerlingen

Nadere informatie

In je kracht. Werkboek voor deelnemers

In je kracht. Werkboek voor deelnemers In je kracht Werkboek voor deelnemers Uitleg Mijn toekomst! Benodigdheden: Werkblad Mijn toekomst! (je kunt het Werkblad meegeven om thuis na te lezen, maar dit is niet noodzakelijk) Voor iedere deelnemers

Nadere informatie

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?

Workshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent? Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt

Nadere informatie

Het leesspel Voorbereiding: Doel van het spel: Het spel:

Het leesspel Voorbereiding: Doel van het spel: Het spel: Het leesspel Dit spel is gebaseerd op vragen over boeken zoals weergegeven in het boekje Vertel eens van Aiden Chambers en op vragen over boeken uit het boek Open Boek van Jos Walta. Voorbereiding: Kopieer

Nadere informatie

Observatiekladblok ZIEN!

Observatiekladblok ZIEN! Het observeren/ waarnemen Het observatiekladblok is een hulpmiddel in de fase van het waarnemen. Door de ZIEN! begrippen te kennen, gedrag te herkennen kun je scherper observeren. Wanneer je weet waar

Nadere informatie

Juf, er staat geen leuk boek in de kast!

Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Taal Gemotiveerd stillezen Juf, er staat geen leuk boek in de kast! Betrokken zijn tijdens stillezen hoe vaak is dit zichtbaar in je klas? Er zijn altijd een paar boekenwurmen, die graag lezen. Daar hoef

Nadere informatie

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf

Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Opdracht bij een bedrijfsbezoek door leerlingen Een aantrekkelijk bedrijfsbezoek speurtocht door het bedrijf Introductie Er gebeuren allerlei activiteiten binnen een technisch bedrijf. Meer dan we ons

Nadere informatie

Lezen - Leesverslag HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52526

Lezen - Leesverslag HV12. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/52526 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 31 oktober 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/52526 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie

Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Les 1: Communicatie en interactie + soorten communicatie Gedurende de opleiding krijg je vakken die vallen onder: Communicatie 1,2,3,4 In periode 1 krijgen jullie communicatie 1 + 2 - Communicatie Luisteren

Nadere informatie

Onderbouw: De dierentuin

Onderbouw: De dierentuin Onderbouw: De dierentuin Wij gaan naar de dierentuin, wie gaat er met ons mee? We nemen voor de apen een zakje pinda's mee. We nemen voor de beren een potje honing mee. We nemen voor de vogels een zakje

Nadere informatie

Het is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs.

Het is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs. Het is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs Beknopte versie 1 Inhoudsopgave Doelgroep... 2 Algemene leerdoelen...2 Opzet van

Nadere informatie

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8

Lesbrief online gastles. Een bek vol tanden. Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Lesbrief online gastles Een bek vol tanden Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 5, 6, 7 en 8 Inhoud lesbrief 1. Introductieles 2. Beschrijving uitzending Online gastles 3. Afsluiting

Nadere informatie

HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN GROEP 1-2

HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN GROEP 1-2 HANDLEIDING VOOR LEERKRACHTEN GROEP 1-2 Wat is Picto Me? Picto Me is een lesprogramma over de betekenis, het toepassen en het zelf maken van pictogrammen. Het doel is leerlingen beeldwijs te maken en ze

Nadere informatie

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 5

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 5 L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep?! voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

Vertel eens - aanpak van Aidan Chambers

Vertel eens - aanpak van Aidan Chambers Vertel eens - aanpak van Aidan Chambers bijlage 6 2 Theorie Aidan Chambers wil met de Vertel eens-aanpak kinderen helpen goed te praten over wat zij hebben gelezen en goed naar elkaar te leren luisteren.

Nadere informatie

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen

DOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze

Nadere informatie

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving. Kerndoel 36. Toelichting en verantwoording

TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving. Kerndoel 36. Toelichting en verantwoording TULE - ORIËNTATIE OP JEZELF EN DE WERELD KERNDOEL 36 54 TULE inhouden & activiteiten Oriëntatie op jezelf en de wereld - mens en samenleving Kerndoel 36 De leerlingen leren hoofdzaken van de Nederlandse

Nadere informatie

LESSEN MEDIAWIJSHEID VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS

LESSEN MEDIAWIJSHEID VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS 1 2 3 4 5 6 7 8 LESSEN MEDIAWIJSHEID VOOR HET PRIMAIR ONDERWIJS Les: Wat is media? Dit lespakket bevat: Handleiding PowerPoint-presentatie Bijlage 1: foto s van media Bijlage 2: kleurplaat Doelgroep Groep

Nadere informatie

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen

LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen

Nadere informatie

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid

Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Leerlijn domein mondelinge taalvaardigheid Kerndoelen: 1. Leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie mondeling (of schriftelijk) gestructureerd weer te

Nadere informatie

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen

leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen leerlingbrochure nld Door: Jolanthe Jansen Dit is een brochure, gemaakt voor leerlingen met NLD. Naast deze brochure is er ook: - een brochure met informatie voor ouders van kinderen met NLD en - een brochure

Nadere informatie

Titel Wat is de titel van het boek? Geeft de titel aan waar het verhaal over gaat? Kun je uitleggen waarom er voor die titel is gekozen?

Titel Wat is de titel van het boek? Geeft de titel aan waar het verhaal over gaat? Kun je uitleggen waarom er voor die titel is gekozen? Het maken van een boekbespreking in Powerpoint De voorbereiding: het kiezen van een boek Bedenk eerst heel goed over welk boek je een boekbespreking wilt gaan houden. Je kunt het beste een boek uitkiezen

Nadere informatie

Kinderboekenweek Groep 8

Kinderboekenweek Groep 8 L e e s p Feest! a a d e Leespromotie Kinderboekenweek Groep 8 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

Dichter bij Vrijheid. Docentenhandleiding Boek 2. www.dichterbijvrijheid.nl

Dichter bij Vrijheid. Docentenhandleiding Boek 2. www.dichterbijvrijheid.nl Dichter bij Vrijheid Docentenhandleiding Boek 2 Dichter bij Vrijheid Een onderwijsproject van Amnesty International Dit is boek 2 uit de docentenhandleiding Dichter bij Vrijheid. Op de boekenplank staan

Nadere informatie

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht

Drents Museum. Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Drents Museum Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Thema-overzicht Thema-overzicht Drents Museum Groep 3 Essentie van het thema Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht

Nadere informatie

de Leespromotie L e e s p a r a Kinderboekenweek Groep 5

de Leespromotie L e e s p a r a Kinderboekenweek Groep 5 L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek (indien

Nadere informatie

Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014

Leerlijn Leeslink niveau 3 (groep 7-8) schooljaar 2013-2014 Startles 35 Introductieles Het vak begrijpend en studerend lezen. Wat houdt het in? Wat heb je er aan? Nu en straks op de middelbare school? de 1 36 De leerling kan: - verschillende leesdoelen noemen -

Nadere informatie