De magie van het lezen. Kris Verbeeck

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De magie van het lezen. Kris Verbeeck"

Transcriptie

1 De magie van het lezen Kris Verbeeck

2 Waarom is lezen belangrijk? Ontwikkeling van literaire competentie: verhaalstructuur, verband met de werkelijkheid, verwijzingen en toespelingen, humor,... Uitbreiding van kennis: hoe zit de wereld in mekaar, inzicht op diverse vakgebieden, hoe gaan mensen met elkaar om,... Herkenning van eigen problemen, bekommernissen, emoties; Inleven in een personage (identificatie); Uitbreiding van taal: woordenschat, zinsbouw, stijlfiguren,...

3 Waarom is (voor-) lezen belangrijk? Is een warm moment samen; Geeft informatie over de wereld rondom het kind; Oefent de luistervaardigheid en concentratie; Prikkelt de fantasie en sociaal-emotionele vaardigheden; Stimuleert de taal-spraakontwikkeling (opbouw van woordenschat, concepten). Literaire competentie.

4 Laaggeletterdheid in Nederland Aantal functioneel analfabeten in Nederland: d.i. 13 % van de totale bevolking! 7% daarvan is tussen de 16 en 24 jaar; Aantal autochtone functioneel analfabeten: ; Aantal allochtone functioneel analfabeten: ; Aantal mensen in Nederland dat de vaardigheden lezen en rekenen niet voldoende beheerst om adequaat te functioneren in de kenniseconomie: 3 a 4 miljoen.

5 Internationaal vergelijkend onderzoek: kinderen in Nederland en de Verenigde Staten hebben de meest negatieve instelling ten opzichte van lezen (Twist e.a. 2004). In vergelijking met andere landen is in Nederland de groep kinderen die thuis nooit leest zeer hoog (42% versus internationaal gemiddelde van 32%) (PIRLS, 2007). Het PPON-Leesvaardigheidsonderzoek op het einde van de basisschool (april 2007): het enthousiasme van leerlingen voor lezen gaat sinds 1993 achteruit. Warde e.a. (2007) (Universiteit van Manchester): in Nederland en in Verenigde Staten treedt duidelijk ontlezing op, terwijl dit in Frankrijk, Noorwegen en Groot-Brittannië niet het geval is

6 Leesontwikkeling: fase 1 Naar verhalen luisteren, prentenboeken bekijken, rijmen, ontdekken letter van hun eigen naam, leest zelf bekende verhaaltjes voor. Ontdekt dat klanken worden weergegeven door letters, leert verschillende letters, leert hakken plakken etc. Woorden worden moeilijker, zinnen langer, verhalen spannender Lezen om iets nieuws te leren / lezen voor het plezier

7 Uit onderzoek blijkt dat... In 2010, 20-jaar durend onderzoek in 27 landen, gezinnen gevolgd - Aanwezigheid van boeken in huis (min. 25) betekent 2 jaar langer onderwijs; - Zien lezen doet lezen/ liefde voor boeken; - Voorlezen (geborgenheid, sfeer); - Badboekjes, boek als cadeau, dagelijks voorlezen. - De mate waarin er thuis (voor-)gelezen wordt door ouders en/of broer/zussen heeft invloed op de woordenschat van het kind en die heeft invloed op begrijpend lezen; - Voorlezen heeft alleen effect als wie voorleest er ook plezier aan heeft. Belangrijk is veilige gehechtheid en zicht op de behoeften van het kind.

8 Wat kan jij doen? Zorgen voor een stimulerende leesomgeving; Lezen moet leuk zijn en blijven; Blijf voorlezen ook als uw kind zelf kan lezen; Beter vaak kort (10 min.) dan 1 keer een uur; Toon interesse voor wat het kind wil lezen.

9 Welk leesvoer is geschikt? Technisch goed verhaal (levendige personages, intrige, spanning); Thema: herkenbaarheid (eigen gevoelens); identificatie (waar je kan inkomen); inleefbaarheid; horizonverbredend; Pedagogisch verantwoord (belangrijke waarden worden niet ondergraven): belang van een humane, rechtvaardige samenleving; geen onderdrukking of ze wel aanklagen; niet ophemelen van geweld of racisme; Ruimte voor en respect en waardering voor menselijke emoties; Taal: verzorgd, gepast, tekenend taalgebruik.

10 Wat verwachten kinderen van boeken? Avontuur Fantasie Humor Realisme Kennis

11 Prentenboekentips

12 Interessante websites: Alle bekroonde kinderboeken sinds 1954: on=shop&shopid=1&categoryid=8&linkid=9 (op leeftijd zoeken 0-8; 8-12; 12-15; 15-18)

13 Kinderjuryprijs Kinderjury (prijs van de Nederlandse Kinderjury) In 1987 ingesteld door CPNB, NBLC en de VARA. Alle kinderen in de leeftijd van 6 t/m 16 jaar kunnen via de openbare bibliotheek, scholen en boekhandels meedoen aan de selectie van de leukste boeken in drie leeftijdscategorieën. Kijk ook op de website van Stichting Nederlandse Kinderjury t/m 9 jaar (juryrapport) Geronimo Stilton - Fantasia VI (De Wakkere Muis) 10 t/m 12 jaar (juryrapport) Manon Sikkel - Hoe word ik een koppelaar? (In 330 eenvoudige stapjes) door Izzy Love (Moon) t/m 9 jaar (juryrapport) Geronimo Stilton - Fantasia V (De Wakkere Muis) 10 t/m 12 jaar (juryrapport) Francine Oomen - Hoe overleef ik mijn vader? (en hij mij!) (Querido) t/m 9 jaar (juryrapport) Geronimo Stilton - Fantasia IV: het drakenei (De Wakkere Muis) 10 t/m 12 jaar (juryrapport) Francine Oomen - Hoe overleef ik (zonder) dromen? (Querido)

14 Een overzicht van alle bekroningen op boekgebied

15 Maar wat als... Nooit druk zetten op lezen; Kijk waar je kind wel in geïnteresseerd is en sluit daar bij aan; Zet je kind nooit voor schut in het openbaar; Laat het voorlezen aan jongere kinderen; Blijf voorlezen (knus, zonder stress, veilig).

Wegwijzertje. Website: www.wegwijzer.pcboapeldoorn.nl Mail: wegwijzer@pcboapeldoorn.nl 15 januari 2016 Nieuwsbrief nummer 9.

Wegwijzertje. Website: www.wegwijzer.pcboapeldoorn.nl Mail: wegwijzer@pcboapeldoorn.nl 15 januari 2016 Nieuwsbrief nummer 9. Website: www.wegwijzer.pcboapeldoorn.nl Mail: wegwijzer@pcboapeldoorn.nl 15 januari 2016 Nieuwsbrief nummer 9 Geachte ouders, Wegwijzertje De eerste nieuwsbrief van het nieuwe jaar. Het was goed elkaar

Nadere informatie

van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2008

van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2008 Juryrapport van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2008 Bij deze 21 e editie van de Nederlandse Kinderjury verschijnt voor het derde achtereenvolgende jaar een juryrapport. Dit juryrapport is opgesteld

Nadere informatie

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs.

Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de belangrijkste tips en trucs. R.K. Basisschool Anselderlaan 10 6471 GL Eygelshoven Tel: 045-5351434 De fijne kneepjes van het voorlezen Voorlezen is leuk en nuttig. Maar hoe doe je dat eigenlijk, goed voorlezen? Hieronder vindt u de

Nadere informatie

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 6

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 6 L e e s p a a d e Feest! Leespromotie Kinderboekenweek Groep 6 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting

Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Zwijsen Wielewoelewool, ik ga naar school! Toelichting Inhoud Inleiding 3 Materialen 3 Voor het eerst naar school 4 Doelstelling 4 Opbouw prentenboek en plakboek 4 Werkwijze 5 Ouders 5 2 Inleiding Voor

Nadere informatie

Een leuke avond beleven èn bijdragen aan activiteiten op school?

Een leuke avond beleven èn bijdragen aan activiteiten op school? Geachte ouders In deze laatste nieuwsbrief voor de herfstvakantie treft u vooral informatie aan van buiten de school. De informatie is echter leuk, belangrijk en interessant genoeg om te plaatsen. Alvast

Nadere informatie

Vaders Voor Lezen. Vaders die hun kind regelmatig voorlezen stimuleren het leesgedrag van hun kind in zeer positieve zin.

Vaders Voor Lezen. Vaders die hun kind regelmatig voorlezen stimuleren het leesgedrag van hun kind in zeer positieve zin. Vaders Voor Lezen Vaders die hun kind regelmatig voorlezen stimuleren het leesgedrag van hun kind in zeer positieve zin. Daarom lezen vaders dus voor?! Welnee, dat doen ze omdat ze het heel erg leuk vinden!

Nadere informatie

Voor de leeftijdscategorie 10 t/m 12 jaar werden de volgende boeken gelezen:

Voor de leeftijdscategorie 10 t/m 12 jaar werden de volgende boeken gelezen: Juryrapport van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2007 Bij deze 20 e editie van de Nederlandse Kinderjury verschijnt voor het tweede achtereenvolgende jaar een juryrapport. Dit juryrapport is

Nadere informatie

Leesontwikkeling op de Casimirschool

Leesontwikkeling op de Casimirschool Leesontwikkeling op de Casimirschool Waarom veel aandacht voor leesontwikkeling? Als kinderen lezen worden allerlei onderdelen van het brein aangesproken Veel aandacht voor leesontwikkeling 1. Als kinderen

Nadere informatie

Doelenlijst G-start voor VVKBaO

Doelenlijst G-start voor VVKBaO 1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015

Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015 Nieuwsbrief groep 3 oktober 2015 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van oktober. Door middel van de nieuwsbrief houden we u op de hoogte van alles wat er in de groep gebeurd. Ook vertellen we wat

Nadere informatie

La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6

La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6 La Bocca della Verità Handleiding bibliotheek Groep 6 Colofon Het project La Bocca della Verità is ontwikkeld door: Cubiss, 2011 Statenlaan 4 5042 RX Tilburg 013-46 56 700 www.cubiss.nl educatie@cubiss.nl

Nadere informatie

Visie leesbevordering

Visie leesbevordering Visie leesbevordering Leesbevordering zien we als basis van het totale leesonderwijs Zonder aandacht voor leesbevordering mist het technisch lezen een belangrijke stimulans. Leesbevordering is dus niet

Nadere informatie

Beeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen

Beeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen Beeldvorming sociaal emotionele ontwikkeling niveau A Klasgroep: Namen van de kinderen De leerling heeft zicht op wat hij/zij kan. (1) De leerling gaat op een gepaste manier om met dingen die hij/zij niet

Nadere informatie

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd.

De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Les 24 Ik hou van.. Doel blok 4: De leerlingen leren omgaan met gevoelens van zichzelf en anderen, met name gevoelens die horen bij hun leeftijd. Leskern: De leerlingen onderzoeken het begrip houden van

Nadere informatie

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven

Aandacht voor laaggeletterde ouders. Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Aandacht voor laaggeletterde ouders Nynke Okma Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven Stichting Lezen & Schrijven initiatief van H.K.H. Prinses Laurentien Doel: het voorkomen en verminderen

Nadere informatie

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips

VoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere

Nadere informatie

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.

Zelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.

Nadere informatie

WAAROM VOORLEZEN? VOORWOORD WANNEER VOORLEZEN?

WAAROM VOORLEZEN? VOORWOORD WANNEER VOORLEZEN? VOORLEESTIPS VOORWOORD Kinderen vinden voorlezen meestal fijn. Ook grote kinderen die zelf al kunnen lezen houden van voorlezen. Volwassenen hebben er mooie herinneringen aan: de mooie voorleesboeken,

Nadere informatie

BROCHURE:-LEZEN? JA-GRAAG!-

BROCHURE:-LEZEN? JA-GRAAG!- -! BROCHURE:-LEZEN? JA-GRAAG!- Lezen? ja graag! Kinderen lezen tegenwoordig veel minder, vinden lezen lastig of beginnen er niet eens aan. Misschien lijkt het lezen van een boek teveel op een schoolopdracht,

Nadere informatie

Elk. jaar vinden. Lees, stem en doe mee!

Elk. jaar vinden. Lees, stem en doe mee! Elk jaar vinden KINDEREN KUNNEN VAN 1 FEBRUARI TOT EN MET 11 MEI 2012 STEMMEN OP KINDERJURY.NL kinderboekenschrijvers én de kinderen zelf het weer spannend: welke twee boekenkrijgen de Prijs van de Nederlandse

Nadere informatie

2014-2015. Educatief programma peuterspeelzalen en kinderdagverblijven

2014-2015. Educatief programma peuterspeelzalen en kinderdagverblijven 2014-2015 Educatief programma peuterspeelzalen en kinderdagverblijven Inhoud Inleiding 3 Voorlezen in de kinderopvang BoekStart in de kinderopvang 4 Deskundigheidsbevordering 5 Training tot voorleescoördinator

Nadere informatie

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8

BIJLAGE bij de Website voor Groep 6, 7, 8 Zoals u wellicht weet wordt er ieder jaar in oktober de KINDERBOEKENWEEK georganiseerd. Op de meeste scholen worden er dan ook Voorleeswedstrijden gehouden, en gaat de aandacht speciaal uit naar de PROMOTIE

Nadere informatie

Informatieavond lezen groep 3. Welkom!

Informatieavond lezen groep 3. Welkom! Informatieavond lezen groep 3 Welkom! Inleiding Waarom is lezen belangrijk? Hoe leren de kinderen lezen in groep 3? Hoe kunt u als ouder het leesproces van uw kind ondersteunen? Bezoek aan de bibliotheek.

Nadere informatie

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen.

Hieronder volgt een beknopte uitleg van de begrippen die u in het rapport zult tegenkomen. Onderbouwrapport In het onderbouwrapport waarderen wij alle genoemde aspecten ten opzichte van de leeftijd. Een waardering wordt uitgedrukt in een cijfer. U kunt via de beknopte omschrijvingen in het rapport

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015

Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Dans & drama o.b.s. De Eiber Dedemsvaart Januari 2015 Inleiding 2 INLEIDING DANS Leerlingen in het basisonderwijs dansen graag. Het sluit aan bij hun natuurlijke creativiteit, fantasie en bewegingsdrang.

Nadere informatie

De Stilte danst Alice

De Stilte danst Alice Lesbrief Alice Als in het boek begint de voorstelling met het boottochtje op de Theems van Lewis Carroll met de drie zusjes Liddell. Wat er daarna gebeurt? De schrijver verandert in een konijn en de achtervolging

Nadere informatie

Veilig leren lezen Kern 1: ik - maan - roos vis

Veilig leren lezen Kern 1: ik - maan - roos vis Kern 1: ik - maan - roos vis Letters: m - r - v - i - s - aa - p - e Woorden: ik - maan - roos - vis - sok aan pen en Aan de hand van deze woorden leert uw kind de letters. Deze letters spreekt uw kind

Nadere informatie

Logopraxis Dorp 31/0002 9185 Wachtebeke 09/345 81 46 0486/ 61 31 97 www.logopraxis.be info@logopraxis.be

Logopraxis Dorp 31/0002 9185 Wachtebeke 09/345 81 46 0486/ 61 31 97 www.logopraxis.be info@logopraxis.be Logopraxis Dorp 31/0002 9185 Wachtebeke 09/345 81 46 0486/ 61 31 97 www.logopraxis.be info@logopraxis.be Tips & tricks Om het lezen voor uw kind zo aangenaam mogelijk te maken, zijn er een aantal handige

Nadere informatie

Uitleg boekverslag en boekbespreking

Uitleg boekverslag en boekbespreking Uitleg boekverslag en boekbespreking groep 7 schooljaar 2014-2015 Inhoudsopgave: Blz. 3 Blz. 3 Blz. 3 Blz. 4 Blz. 6 Blz. 7 Blz. 7 Stap 1: Het lezen van je boek Stap 2: Titelpagina Stap 3: Inhoudsopgave

Nadere informatie

lezen als de basis van leren

lezen als de basis van leren lezen als de basis van leren Lezen is een van de belangrijkste vaardigheden die we in ons leven leren. Door te lezen doen we nieuwe kennis op, kunnen we ons ontspannen en de wereld om ons heen beter begrijpen.

Nadere informatie

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid

Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015. Naam leerling. Taal Beginnende geletterdheid Leerlijnen peuters en jonge kind (MET extra doelen) versie juli 2015 Taal eginnende geletterdheid eginnende geletterdheid-stap 1 OEKORIËNTATIE: Herkent een boek en weet dat er een verhaal in staat -20--20

Nadere informatie

Beter lezen en beleven met theaterlezen

Beter lezen en beleven met theaterlezen Beter lezen en beleven met theaterlezen Iemand die met een levendige stem voorleest, geeft zich helemaal bloot. Als hij niet weet wat hij leest, is hij onwetend ondanks zijn woorden. En dat is een ramp,

Nadere informatie

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens

8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Modelen. Contactgegevens Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Modelen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Hoe ziet het modelen er in de 21 ste eeuw uit? Is flipping the classroom dan

Nadere informatie

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A

Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Leerjaar 2: Lesopbouw en suggesties (incl. bewijzenblad) voor leerroute A Thema 1: : Thema 1 Lesdoel (in waarneembaar Bron Lesdoel 1. Introles De leerling benoemt positieve en minder positieve elementen

Nadere informatie

Digitale prentenboeken. voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!

Digitale prentenboeken. voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Digitale prentenboeken voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Prentenboeken komen tot leven Digitale peuter- en prentenboeken voor op de computer en apps voor smartphone of tablet: er komen er steeds meer,

Nadere informatie

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2

Kleine Ezel. Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Kleine Ezel Handleiding voor de bibliotheek Groep 1-2 Colofon Cubiss Tilburg, 2009 Samenstelling: Marion Bolte, Cubiss J:\klantenservice\Rode Draad\handleiding bibliothecaris\kleine Ezel groep 1-2 bibl.290609

Nadere informatie

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2

Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Registratieblad aanbod doelen SLO groep 1 en 2 Mondelinge taalvaardigheid: aanbod doelen voor groep 1 en 2 verwerkt in de kleuterthema s Woordenschat en woordgebruik Th 1 2 3 4 5 6 totaal uitbreiden van

Nadere informatie

E-mail: dewissel@onzewijs.nl Homepage: www.dewissel.onzewijs.nl DE UITWISSELING. Schooljaar: 2015-2016 Nummer: 7 Uitgifte: 4-2-2016.

E-mail: dewissel@onzewijs.nl Homepage: www.dewissel.onzewijs.nl DE UITWISSELING. Schooljaar: 2015-2016 Nummer: 7 Uitgifte: 4-2-2016. Hoofdgebouw Flamingoweg 53 4386 DT VLISSINGEN Tel.: 0118-46 03 44 Nevenvestiging Kleiweg 15-17 4386 PA VLISSINGEN Tel.: 0118-47 87 92 E-mail: dewissel@onzewijs.nl Homepage: www.dewissel.onzewijs.nl DE

Nadere informatie

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje

Wiekslag Speciaal. Vanuit het kamertje Wiekslag Speciaal Vanuit het kamertje Uw dochter van vijf vraagt hoe baby's in een buik komen. Uw zoontje van vier laat trots zijn stijve piemeltje zien. Uw 9-jarige moet er ineens niet meer aan denken

Nadere informatie

Fictielezen groep 7 en 8

Fictielezen groep 7 en 8 Fictielezen groep 7 en 8 Waar werkt u aan in groep 7 en 8? In groep 7 en 8 is de technische leesvaardigheid van zo n niveau dat de leerlingen verhalen en gedichten vlot kunnen lezen. U houdt rekening het

Nadere informatie

Op stap naar het 1 ste leerjaar

Op stap naar het 1 ste leerjaar Op stap naar het 1 ste leerjaar Schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Werkgroep zorg - KOM Inleiding Uit de kindermond Ik wil naar het eerste leerjaar en ik wil snel leren lezen want dan kan ik Jommeke

Nadere informatie

Praten over boeken in de klas Het vragenspel van Aidan Chambers

Praten over boeken in de klas Het vragenspel van Aidan Chambers Praten over boeken in de klas Het vragenspel van idan hambers We weten pas wat we denken als we het onszelf horen zeggen. (idan hambers). Elk individu, kind en volwassene, beleeft een tekst op geheel eigen

Nadere informatie

De Bonkelaar o p e n b a r e b a s i s s c h o o l v o o r D a l t o n o n d e r w i j s. Rapport. groep 3. Van : Schooljaar : Leerkracht(en) :

De Bonkelaar o p e n b a r e b a s i s s c h o o l v o o r D a l t o n o n d e r w i j s. Rapport. groep 3. Van : Schooljaar : Leerkracht(en) : De Bonkelaar o p e n b a r e b a s i s s c h o o l v o o r D a l t o n o n d e r w i j s Rapport groep 3 Van : Schooljaar : Leerkracht(en) : Toelichting bij het rapport Met dit rapport proberen we u als

Nadere informatie

De manus branding stichting

De manus branding stichting De manus branding stichting ontwikkelt programma s, die door lessen relationele en musische vorming sociale vaardigheden aanleren, waardoor jongeren beter in staat zijn op een, zowel voor hen zelf als

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 september 2015

Nieuwsbrief groep 3 september 2015 Nieuwsbrief groep 3 september 2015 Hierbij ontvangt u de tweede nieuwsbrief. Wij houden u graag op de hoogte van het reilen en zeilen in de groep. Mist u iets in deze nieuwsbrief dan horen we dit graag.

Nadere informatie

Informatieavond groep 3-4

Informatieavond groep 3-4 Welkom allemaal. Informatieavond groep 3-4 Schooljaar 2014-2015-2016 Maandag 7 september 2015 Groep 3-4 groep 3: 15 kinderen groep 4: 15 kinderen Na vanavond hebben jullie hopelijk antwoord op de vraag.

Nadere informatie

Kern 3: doos-poes-koek-ijs

Kern 3: doos-poes-koek-ijs Kern 3: doos-poes-koek-ijs In deze kern leert uw kind: Letters: d - oe - k - ij z Woorden: doos, poes, koek, ijs, zeep Herhaling van de letters van kern 1 en 2 Deze nieuwe woorden en letters worden aangeboden

Nadere informatie

VVE programma Uk & Puk

VVE programma Uk & Puk VVE programma Uk & Puk Kinderdagverblijf het Helpernest werkt sinds 2013 met het VVE programma Uk en Puk. Wij vinden gerichte aandacht voor de begeleiding van baby s en peuters en het stimuleren van hun

Nadere informatie

Begrijpend Luisteren

Begrijpend Luisteren WORKSHOP PRENTENBOEKEN Begrijpend Luisteren in de onderbouw van de basisschool Doel Een theoretische verdieping en praktische voorbereiding om een prentenboek interactief voor te kunnen lezen. Begrijpend

Nadere informatie

Doel. Doelgroep. Een film in je hoofd

Doel. Doelgroep. Een film in je hoofd Doel Het op gang brengen of houden van leesplezier! Van wat voor soort boeken houden de kinderen en waarom? Zouden ze zelf graag de hoofdpersoon zijn in één van hun lievelingsboeken? Welke omslagen spreken

Nadere informatie

Nieuwsbrief groep 3 december 2014

Nieuwsbrief groep 3 december 2014 Nieuwsbrief groep 3 december 2014 Hierbij ontvangt u van ons de nieuwsbrief van december. Nieuws uit de groep: We hebben de woorden van kern 5 bijgevoegd in de nieuwsbrief. Het is belangrijk om deze woorden

Nadere informatie

Nieuwsbrief van de Schutte s Bosschool

Nieuwsbrief van de Schutte s Bosschool Nieuwsbrief van de Schutte s Bosschool 14 januari 20 15 Jaargang 6, nummer 4 Nieuws van de directie Inhoud Tanden poetsen 1 Lunchtips 1 Voorstelling 1 Website 1 Allereerst voor u allen de beste wensen

Nadere informatie

Kinderboekenweek Groep 8

Kinderboekenweek Groep 8 L e e s p Feest! a a d e Leespromotie Kinderboekenweek Groep 8 voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team

Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Meer tijd voor taal! Blijvend aandacht voor taal binnen uw team Stichting Lezen & Schrijven Michiel Sträter Jaarcongres Management Kinderopvang 22-04-2014 Kennismaken - Leidinggevende - Beleidsmedewerker

Nadere informatie

s Speel- & Leerbrief Marja Baeten Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar OKTOBER 2015 VOORLEZEN GAAT NOOIT VERLOREN

s Speel- & Leerbrief Marja Baeten Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar OKTOBER 2015 VOORLEZEN GAAT NOOIT VERLOREN Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief OKTOBER 2015 VOORLEZEN GAAT NOOIT VERLOREN Kinderen die elke dag vijftien minuten worden voorgelezen, horen ruim 1,1 miljoen woorden per jaar. Dat is

Nadere informatie

Informatieboekje. Spreekbeurt, leeskring en nieuwskring. 2015 / 2016 groep 8

Informatieboekje. Spreekbeurt, leeskring en nieuwskring. 2015 / 2016 groep 8 Informatieboekje Spreekbeurt, leeskring en nieuwskring 2015 / 2016 groep 8 Informatie In dit informatieboekje vind je informatie voor je spreekbeurt, je leeskring en je nieuwskring. De voorbereiding is

Nadere informatie

Gastouderbureau Roodkapje gaat van start met: Nieuws uit het mandje van Roodkapje

Gastouderbureau Roodkapje gaat van start met: Nieuws uit het mandje van Roodkapje NIEUWSBRIEF Gastouderbureau Roodkapje gaat van start met: Nieuws uit het mandje van Roodkapje Beste lezers, Wij willen u graag regelmatig op de hoogte houden door middel van een nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief

Nadere informatie

Analyse Ouderenquête Freinetschool O.B.S. de Piramide

Analyse Ouderenquête Freinetschool O.B.S. de Piramide Analyse Ouderenquête Freinetschool O.B.S. de Piramide Uitgegeven en teruggekomen enquêtes Aantal uitgegeven enquêtes Aantal teruggekomen enquêtes Aantal 50 29 Percentage 100% 58% 1. Vindt u samenwerking

Nadere informatie

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal!

Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! Geletterde peuters en kleuters spelen met taal! 17 november 2009 Daniëlle DANIELS Geletterde peuters en kleuters? Positief, veilig klasklimaat Betekenisvolle taken Ondersteuning door interactie (andere

Nadere informatie

Compassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman

Compassie leven. 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie. PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Compassie leven 52 wekelijkse inspiraties vanuit Geweldloze Communicatie PuddleDancer Press Samengesteld door Monie Doodeman Inhoudsopgave Voorwoord Wekelijkse inspiraties 01 Geweld in de taal? Wie, ik?

Nadere informatie

Wij gaan (voor)lezen

Wij gaan (voor)lezen Wij gaan (voor)lezen Aanbod Primair Onderwijs Bibliotheek Helmond-Peel 2015-2016 De bibliotheek die ertoe doet Asten Deurne Helmond Someren 1 Voorwoord Rode Draad: Lezen is leuk! Met de hele school de

Nadere informatie

Plezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid

Plezier in lezen meer lezen beter in taal. Leesplezier. 2015 de Bibliotheek Gelderland Zuid Plezier in lezen meer lezen beter in taal Leesplezier Agenda 1. Waarom lezen en leesplezier zo belangrijk is 2. Voorlezen en boeken lezen thuis 3. Samen praten over boeken 4. Boekentips vinden Het belang

Nadere informatie

Liefdesgedichten schrijven

Liefdesgedichten schrijven Deze les hoort bij het boek Wil jij... met mij? geschreven door Rian Visser met tekeningen van Annet Schaap en gepubliceerd door uitgeverij Moon. Doel: leerlingen zelf gedichten laten schrijven Leeftijd:

Nadere informatie

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6

Soorten gezinnen. 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst. Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 Soorten gezinnen 1. Thema: Diversiteit 2. Vakgebied en vakonderdeel: Wereldoriëntatie / Godsdienst 3. Doelgroep Eerste graad Tweede graad Derde graad 1 2 3 4 5 6 4. Duur: 50 min. 5. Doelen Eindtermen Wereldoriëntatie:

Nadere informatie

de Leespromotie Kinderboekenweek Groep 7

de Leespromotie Kinderboekenweek Groep 7 L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep 7?! voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

ADHD: je kunt t niet zien

ADHD: je kunt t niet zien ➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen

Nadere informatie

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 5

Leespromotie Kinderboekenweek Groep 5 L e e s p a r a de Leespromotie Kinderboekenweek Groep?! voor alle lessen: leesboeken, waaronder boeken rond het thema van de Kinderboekenweek; kerntitels behorend bij het thema van de Kinderboekenweek

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF nr. 11 18 januari 2016

NIEUWSBRIEF nr. 11 18 januari 2016 NIEUWSBRIEF nr. 11 18 januari 2016 In deze nieuwsbrief: Nationale voorleesdagen Vreedzame school blok 4 Inloopochtenden Schaaklessen bij De Oase Leesbegeleiding Onze vernieuwde website Waarderingsvragenlijsten

Nadere informatie

Doelenlijst G-start voor GO!

Doelenlijst G-start voor GO! 1 1. OVER -START -start is een CTO-uitgave over het stimuleren van geletterdheid bij jonge kinderen (2,5 tot 7 jaar). -start is een boek vol achtergrondinformatie en concreet uitgewerkte activiteiten.

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding... 9

Inhoud. Inleiding... 9 Inhoud Inleiding.............................................................. 9 Hoofdstuk 1: Mindfulness introduceren................................. 15 Mindfulness ontdekken.......................................15

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

TAALLEESONDERWIJS - Lezen voor ouders

TAALLEESONDERWIJS - Lezen voor ouders TAALLEESONDERWIJS - Lezen voor ouders Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer

Nadere informatie

Welkom op de informatieavond van groep 3

Welkom op de informatieavond van groep 3 Welkom op de informatieavond van groep 3 Voorlezen is belangrijk Onderzoek wijst uit dat kinderen die van jongs af aan zijn voorgelezen betere leerprestaties hebben op school. Ze zijn gemotiveerd om te

Nadere informatie

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2:

Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4. Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Document vertellen en presenteren voor de groepen 1, 2, 3 en 4 Doelen van vertellen en presenteren in groep 1 en 2: Leerlingen raken vertrouwd met het presenteren voor een groep Leerlingen raken vertrouwd

Nadere informatie

Themabrief voor de ouders van de kinderen van de groepen 1 en 2:

Themabrief voor de ouders van de kinderen van de groepen 1 en 2: Themabrief voor de ouders van de kinderen van de groepen 1 en 2: Vanaf 26 januari t/m 13 februari werken we weer aan een nieuw thema van Schatkist. Deze keer heet het thema: Vertel t maar. We behandelen

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

Spellen bij kern 3 Spel 1: Schrijven op je rug Spel 2: Winkeltje spelen Spel 3: Lezen voor het slapen gaan Spel 4: Blijven voorlezen

Spellen bij kern 3 Spel 1: Schrijven op je rug Spel 2: Winkeltje spelen Spel 3: Lezen voor het slapen gaan Spel 4: Blijven voorlezen Spellen bij kern 3 Spel 1: Schrijven op je rug Kinderen hebben in kern 1, 2 en 3 al veel woorden geleerd. Het is een leuk spel om de letters van die woorden op de rug van uw kind te schrijven en het kind

Nadere informatie

Read2Me! Read2Me! wordt uitgevoerd in opdracht van de bibliotheken in samenwerking met ProBiblio. Wij wensen u veel plezier met Read2Me! op uw school.

Read2Me! Read2Me! wordt uitgevoerd in opdracht van de bibliotheken in samenwerking met ProBiblio. Wij wensen u veel plezier met Read2Me! op uw school. Read2Me! Read2Me! is een voorleeswedstrijd voor alle brugklasleerlingen van het voortgezet onderwijs, waarin leerlingen elkaar in wedstrijdvorm voorlezen uit door hen gekozen boeken. Zij lezen tussen oktober

Nadere informatie

Informatieboekje groep 3

Informatieboekje groep 3 Informatieboekje groep 3 Schooljaar 2014-2015 Informatieboekje groep 3 Aansluitend aan de informatieavond geven wij u graag dit boekje mee. Hierin kunt u (bijna) alles lezen over hetgeen er speelt in groep

Nadere informatie

Inleiding. Drie taalvormen

Inleiding. Drie taalvormen Inleiding Uw kind gaat binnenkort naar of zit inmiddels op de basisschool. Vaak horen wij van ouders: Tja, mijn kind zit nu in groep 1 of 2. Het stempelt daar met letters en het bekijkt en luistert naar

Nadere informatie

Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies. basisscholen

Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies. basisscholen Discriminatie? Niet in onze school! voorlichting, training, lesmateriaal en advies basisscholen Zíj zijn stom, gemeen, lelijk Uitsluiten, uitschelden en pesten horen niet bij een school waar leerlingen

Nadere informatie

Week 12: 20 t/m 24 maart Bidden, Lucas 11:1-13 De vogels in de hemel, Lucas 12:22-34 De gelijkenis van de verontschuldigingen, Lucas 14:15-24

Week 12: 20 t/m 24 maart Bidden, Lucas 11:1-13 De vogels in de hemel, Lucas 12:22-34 De gelijkenis van de verontschuldigingen, Lucas 14:15-24 Praompraot Nieuwsbrief CBS de Praom, Zwartemeer 30 e jaargang nr.26 donderdag 16 maart 2017, week 11 Algemene informatie 22 maart Gastles jeugdcriminaliteit Halt groep 7/8 27 maart Luizencontrole 6 april

Nadere informatie

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten

Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3

Nieuws. Flits 2 oktober 2013 Jaargang 05 NieuwsFlits 3 2 oktober 2013 Jaargang 05 Nieuws 3 Infobrief Bij deze Nieuws treft u een infobrief van de groep(en) van w kind(eren) aan. In deze infobrief staan de belangrijkste zaken die het komende schooljaar spelen

Nadere informatie

LEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015.

LEESTIP. Speel- & Leerbrief MEI 2015 1. Marja Baeten. Pedagogisch kader kindercentra 0-4 jaar ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! MEI 2015. Pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief MEI 2015 ZE KOMEN VOOR DE VRIENDJES! Als je aan kinderen in de kinderopvang vraagt wat ze er leuk vinden, klinkt het steevast: de andere kinderen. De

Nadere informatie

Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid

Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid Tussendoelen ontwikkeling van de geletterdheid 3;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7 1. Beleeft zichtbaar plezier aan voorlezen, boeken en rijmpjes. 1. Beleeft zichtbaar plezier aan voorlezen, boeken en rijmpjes door

Nadere informatie

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling

Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden

Nadere informatie

Juryrapport van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2006 Leeftijdscategorie 6 t/m 9 jaar

Juryrapport van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2006 Leeftijdscategorie 6 t/m 9 jaar Juryrapport van de Senaat namens de Nederlandse Kinderjury 2006 Leeftijdscategorie 6 t/m 9 jaar Bij deze 19 e editie van de Nederlandse Kinderjury verschijnt voor het eerste een juryrapport. Dit juryrapport

Nadere informatie

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf

1. Peter Petersen. De effectieve groepsleid(st)er. 1.1.Opvoeding is het leren zelf De effectieve groepsleid(st)er 1. Peter Petersen Voorwaarden om veel en breed te leren: uitgaan van positieve vermogens van kind; rijke en veelzijdige leerwereld creëren die vol zit met de meest verschillende

Nadere informatie

pedagogisch werken met plezier

pedagogisch werken met plezier pedagogisch werken met plezier s Speel- & Leerbrief Kan ik zelluf! september 2014 Elk kind komt in de fase om alles zelluf te willen doen. Bij de een gebeurt dat wat eerder dan bij de ander, maar één ding

Nadere informatie

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2

INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD. Aan de ouders van groep 1 en 2 Aan de ouders van groep 1 en 2 INFORMATIEBRIEF nr.6 VRIENDJES - KIKKER IS VERLIEFD De eerste weken van het nieuwe jaar zijn al weer voorbij. We hebben met de kinderen gewerkt over de kalender. Hoe ziet

Nadere informatie

Vragenlijst ouders. Uitslagen Vragenlijst. CBS De Stifthorst

Vragenlijst ouders. Uitslagen Vragenlijst. CBS De Stifthorst Vragenlijst ouders Uitslagen Vragenlijst CBS De Stifthorst Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 De vragenlijst... 4 Gegevens... 6 Schoolgegevens... 6 Periode van afname... 6 Aantal respondenten...

Nadere informatie

De herfstvakantie is van 19 tot 23 oktober 2015

De herfstvakantie is van 19 tot 23 oktober 2015 Oktober 2015 Welkom op onze school. Nieuwe leerlingen in de maand oktober zijn: Stijn Zaaijer Lynn Bonvanie Jaylinn Meijering Luca Wildschut We wensen jullie allemaal een fijne tijd op onze school. De

Nadere informatie

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar

ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met

Nadere informatie

Maart 2015. Nieuwsbrief Veilig leren lezen, kern 8. Beste ouders, verzorgers

Maart 2015. Nieuwsbrief Veilig leren lezen, kern 8. Beste ouders, verzorgers Maart 2015 Nieuwsbrief Veilig leren lezen, kern 8 Beste ouders, verzorgers In deze kern leerde uw kind: Woorden: bank en licht Woorden met 2 medeklinkers vooraan (zoals 'zwaan') en achteraan (bijvoorbeeld

Nadere informatie

De kwaliteit van de leesomgeving verdient aandacht

De kwaliteit van de leesomgeving verdient aandacht De kwaliteit van de leesomgeving verdient aandacht Voorlezen is belangrijk, maar staat niet op zichzelf. Er is meer nodig om jonge kinderen te laten uitgroeien tot mensen die makkelijk kunnen lezen en

Nadere informatie