Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017 BUIG

Transcriptie

1 Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017 BUIG 1. Globale analyse oorzaak tekort 1.1. Algemeen De oorzaak van het tekort ligt, evenals in de eerdere jaren na invoering van het nieuwe verdeelmodel, naar de overtuiging van ons college nog steeds in belangrijke mate bij het model zelf. De hoge neerwaartse budgetbijstelling die door de invoering van het nieuwe model in 2015 heeft plaatsgevonden is niet dan wel onvoldoende gecorrigeerd door de aanpassingen in het model die voor de jaren 2016 en 2017 zijn doorgevoerd. Omdat het voor ons, gelet op de inmiddels doorgevoerde wijzigingen in het model, niet meer goed mogelijk was om aan te geven waarom ook na de wijzigingen in het model voor Landgraaf nog steeds sprake is van een substantieel tekort hebben we bureau Berenschot gevraagd om voor ons een analyse te maken. Deze analyse is mede gebruikt voor de onderbouwing. Een van de belangrijkste wijziging van het model 2017 ten opzicht van 2015 en 2016 is dat nu voor het schatten van het model gebruik gemaakt wordt van integrale data in plaats van enquete gegevens. Hierdoor is het model betrouwbaarder geworden. Echter ook hier is sprake van een schatting op basis van het model. In het verleden is gebleken dat hoe meer gemeenten afwijken van het landelijk gemiddelde des te meer de uitkomsten van deze schattingen uit de pas lopen met de realiteit. Dat Landgraaf afwijkt van het landelijk gemiddelde en ook niet goed vergelijkbaar is met andere gemeenten is reeds in het kader van de toekenning van de Meerjarig aanvullende uitkering gebleken. Het lijkt er dus op dat dit ons ook bij dit model nog steeds parten speelt. Hiermee is een voor Landgraaf belangrijk punt dat in ons nadeel werkt nog steeds van toepassing. Uitgangspunt binnen de BUIG is dat het macrobudget toereikend is en dat daarmee voldaan is aan de verplichting van de rijksoverheid om een voor de uitvoering van een wet toereikend budget beschikbaar te stellen. Hierbij is er geen sprake van een verplichting om voor de individuele gemeenten te zorgen voor een toereikend budget. De vraag is echter of wel sprake is van een toereikend macrobudget. Volgens de Raad voor de Financiële verhoudingen (Advies verdeelmodel inkomensdeel Participatiewet (Pw) 2018, Kenmerk ) ontstaat de discussie over de ontoereikendheid van het macrobudget doordat de raming voor jaar T wordt gebaseerd op de realisatie van het voorgaande jaar T-1, geëxtrapoleerd met een voorspelling van het CPB, dus niet op de werkelijke bijstandslasten in het onderhavige jaar T (de realisatie). De Raad constateert dat deze voorspelling merkbare verschillen vertoont met de realisatie: er zijn veel gemeenten met een tekort, waardoor er reden is om te twijfelen aan de toereikendheid van het macrobudget. Dit duidt er immers op dat een groot deel van de gemeenten er ondanks de prikkel niet in slaagt de kosten van de bijstand te beheersen. Op basis van het overzicht van budgetten en lasten van gemeenten vanaf 2004, zoals dat door het ministerie zelf gepubliceerd is, kan geconcludeerd worden dat op macro-niveau in 2016 sprake is van een tekort van 327 miljoen. Voor 2015 ging het om een tekort van 105 miljoen. Wat het daadwerkelijk resultaat macro gezien voor 2017 zal zijn is uiteraard nog niet te zeggen, maar de tekorten over 2016 en 2015 legitimeren in ieder geval de vraag of het macrobudget toereikend is. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 1

2 Hiermee lijkt het erop dat de omvang van het macrobudget mede veroorzaakt dat sprake is van een tekort. Ook zien we een verzwaring van de groep die een beroep doet op de uitkering. Het zijn toch steeds meer mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt die zich aan de poort van onze sociale dienst melden. Op de arbeidsmarkt zien we een tegengestelde beweging: de groei van de werkgelegenheid vindt vooral plaats aan de bovenkant van de arbeidsmarkt. Het aandeel van het middensegment in de werkgelegenheid daalt. Daarbij komt dat een deel van het aanbod hoogopgeleiden terechtkomt in banen die voorheen door middelbaaropgeleiden werden bezet. Hierdoor werken mensen, die voorheen in midden-beroepen werkten, nu vaker in lager betaalde banen aan de onderkant. Voor de laagopgeleiden is dan weinig ruimte meer op de arbeidsmarkt. Vraag en aanbod op de Nederlandse arbeidsmarkt sluiten dus steeds minder goed op elkaar aan. En daar zijn vooral kwetsbare groepen de dupe van: laaggeschoolden, (oudere) langdurig werklozen, arbeidsgehandicapten en niet-westerse migranten. Deze groepen hebben grote moeite om een plek op de arbeidsmarkt te vinden. Alleen met lange intensieve trajecten en door de inzet van looninstrumenten is uitstroom realiseerbaar. Dat deze beide bewegingen in samenhang met elkaar een negatief effect hebben op de uitstroom vanuit de uitkering naar werk moge duidelijk zijn MAU De gemeente Landgraaf heeft over de jaren 2009 tot en met 2012 een toekenning voor de Meerjarige Aanvullende Uitkering (MAU) gehad. We zijn erin geslaagd om al over 2012 het tekort dusdanig terug te brengen dat de Mau-uitkering niet tot uitbetaling hoefde te komen. Vervolgens zijn we erin geslaagd om in de jaren 2013 en 2014 een positief resultaat te realiseren. Door de nieuwe verdeling wordt dit positieve resultaat vanaf 2015 omgezet in een tekort. Het blijft voor ons onbegrijpelijk dat een goed resultaat binnen het ene model niet tot vergelijkbare uitkomsten in het andere model leidt. 1.3 specifieke punten die nadelig zijn voor Landgraaf Door de wijzigingen van het model 2017 ten opzicht van 2016 zijn een aantal factoren die in 2016 nog niet opgenomen waren nu wel opgenomen. De factor lage opleiding bijvoorbeeld is via de Human Capital Index, waarin rekening wordt gehouden met opleiding in combinatie met werkervaring, in het model verwerkt. Welk effect dit op ons budget heeft gehad is niet aan te geven. Ook is in het model 2017 de factor regionaal klantprofiel opgenomen. Dit is een factor die vooral de voorspelling op de kans op bijstand voor gemeenten met grootstedelijke problematiek positief beïnvloed. Volgens Bureau Berenschot heeft de toevoeging van deze factor voor Landgraaf een positief effect gehad op de hoogte van het bijstandsbudget. Hiermee is, zoals wij in 2016 hebben aangedragen, eigenlijk komen vast te staan dat Landgraaf gezien moet worden als stedelijke gebied. Ondanks dat voor 2017 wijzigingen ten opzichte van het model 2016 zijn doorgevoerd zijn we van mening dat er binnen het model nog steeds een aantal punten te benoemen zijn die ontbreken, waar we als Landgraaf geen invloed op kunnen uitoefenen en die toch bepalend zijn voor de hoogte van onze bijstandsuitgaven. Daarnaast zijn voor 2017 punten in het model opgenomen die door de wijze waarop dit gebeurd is een negatief effect hebben op ons budget. Hierop gaan we onderstaand in. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 2

3 Overigens zal een beroep op deze factoren weinig effect hebben omdat de Raad voor Financiële Verhoudingen geconcludeerd heeft dat er op voorhand geen discussie meer is over mogelijk ontbrekende kenmerken. Dit wil overigens niet zeggen dat het model niet nog aangepast zal worden, maar dat zal dan meer een verfijning zijn van de factoren die nu al in het model opgenomen zijn. a. Geografische ligging. Grensregio s hebben een eigen werkgelegenheidsproblematiek: de buitenlandse arbeidsmarkt (voor laagopgeleiden) heeft te maken met blokkades (beheersing taal, geldigheid van diploma s) terwijl de omvang van de binnenlandse arbeidsmarkt beperkt is door de grensligging. Landgraafse inwoners hebben hierdoor minder kansen op het vinden van betaalde arbeid, met als gevolg een hoger beroep op de bijstandsuitkering. Dat het zijn van grensgemeente nadelige gevolgen heeft voor de uitkeringslasten is ook al onderkend in de Mau-procedure. Ook de bouwer van het model 2017 (SEO) geeft aan dat gemeenten met een kleine afstand tot de grens vaker (sterke) negatieve modelafwijkingen hebben. Tegelijkertijd geeft men ook aan dat het opnemen van deze factor in het model niet leidt tot een wijziging van de kans op bijstand voor een huishouden. Hoe het dan kan dat grensgemeenten, ondanks dat rekening wordt gehouden met het aantal beschikbare banen per hoofd van de beroepsbevolking gecorrigeerd voor grenspendel, last hebben van afwijkingen ten opzicht van het model wordt verder niet verklaard. b. Huishoudenssamenstelling Evenals het SCP model, op basis waarvan in 2016 de verdeling van het budget heeft plaatsgevonden, laat het model 2017 van SEO een onderschatting zien van het aantal alleenstaanden in de bijstand ten opzichte van de CBS-gegevens. Een en ander blijkt uit het onderzoek dat bureau Berenschot voor ons heeft uitgevoerd. Voor Landgraaf gaat het model uit van 159 minder alleenstaanden in de uitkering dan op basis van CBS gegevens het geval is. Ook als we rekening houden met personen die als gevolg van het hebben van inkomsten geen volledige uitkering hebben kan dat deze afwijking niet verklaren. Het model onderschat niet alleen de kans op bijstand voor alleenstaanden maar gaat, afgezet tegen de CBS-gegevens, ook nog eens uit van een foutieve realisatie ultimo De rekentool gaat voor onze gemeente uit van 545 alleenstaanden in de uitkering eind 2015, terwijl dit er volgens de CBSgegevens 640 zijn. Dit is een afwijking van 95. Ook landelijk gezien wordt in de rekentool uitgegaan van minder alleenstaanden in de uitkering dan de CBS-gegevens. Hierbij is gemiddeld sprake van een afwijking van 133. Vraag is welke gevolgen deze afwijkingen hebben voor de berekening van de budgetten. Ook is het de vraag of sprake is van een betrouwbaar model als blijkbaar uitgegaan wordt van foutieve gegevens. Alleenstaanden in uitkering, volgens CBS en rekentool verdeelmodel Berekende volumes rekentool 481 Realisatie eind 2015 volgens rekentool 545 Aantal volgens CBS 640 Verschil berekend volume en CBS -159 Verschil realisatie rekentool en CBS -95 Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 3

4 c. Netto arbeidsparticipatie van vrouwen De netto arbeidsparticipatie van vrouwen is van invloed op de bijstandsuitgaven. In het model wordt hier beperkt rekening mee gehouden. Zowel in 2015 als in 2016 is de netto arbeidsparticipatie in Landgraaf 5 procentpunt lager dan landelijk (2015: Landgraaf 55%, landelijk 60%. 2016: : Landgraaf 56%, landelijk 61%). d. Gestandaardiseerde mortaliteit Landgraaf kent een hoge mortaliteit. Door onderzoeksbureau Ape is in het kader van het door hun uitgevoerde onderzoek bij de MAU-procedure geconstateerd dat een hoge mortaliteit verschillen in de uitgaven voor bijstand kan verklaren. Een hoge mortaliteit wijst hierbij op hoge uitgaven in het kader van de bijstand. Het aantal sterfgevallen over 2015 in Nederland bedraagt 0,87% per 1000 inwoners. In Landgraaf gaat het om een percentage van 0,99% sterfgevallen per 1000 inwoners. Hiermee ligt het percentage voor Landgraaf, net als in 2014 met percentages van respectievelijk 0,83% landelijk en 0,91% voor Landgraaf, hoger. g. Omvang van bevolking uit andere West-Europese landen Met ingang van 2017 wordt rekening gehouden met de omvang van de groep westerse allochtone in de bevolking. De kans op bijstand voor deze bevolkingsgroep wordt als gering ingeschat, waardoor het budget voor gemeenten met veel westerse allochtone op basis van dit verdeelkenmerk naar beneden wordt bijgesteld. Landgraaf heeft een hoog percentage westerse allochtonen (19% t.o.v. 9% landelijk in 2015). Het op deze wijze opnemen van de factor heeft voor ons dus geleid tot een negatief effect op de hoogte van het budget. Met verdringingseffecten op de arbeidsmarkt die als gevolg van de aanwezigheid van veel westerse allochtonen op de arbeidsmarkt kunnen optreden wordt geen rekening gehouden. Dat dergelijke effecten optreden mag verondersteld worden omdat in verhouding tot het percentage in de bevolking maar weinig westerse allochtonen een beroep op een bijstandsuitkering doen. Overigens is er een sterke afwijking van het aantal voorspeld aantal allochtonen van westerse afkomst met een uitkering ten opzichte van het werkelijk aantal huishoudens (voorspeld voor 2017 zijn 223 huishoudens, in werkelijkheid gaat het om 24). Hoe sprake kan zijn van een dergelijk grote afwijking is niet duidelijk. Dit versterkt de indruk dat de gegevens die gebruikt zijn niet kloppen, hetgeen de betrouwbaar onder druk zet. h. Corporatiewoning In het huidig model wordt alleen nog rekening gehouden met de omvang van het aantal woningen van een corporatie. In landgraaf hebben we relatief veel goedkope woningen maar een laag aantal huurwoningen. Doordat het model alleen rekening houdt met de door de corporatie verhuurde woningen blijft buiten beeld dat we ook buiten deze woningen veel goedkope woningen hebben. i. Buurteffecten Het model 2017 houdt rekening met 2 factoren op buurtniveau: - Arbeidsethos (aandeel van de beroepsbevolking in gemeente in buurt waar werken niet de norm is per ) - Leefbaarheid (index overlast en onveiligheid, per ) Bij de eerste wordt gekeken naar de spreiding van de niet-werkende werkzoekenden in de gemeenten. De indicator kijkt naar het aandeel van de potentiële beroepsbevolking in de gemeente Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 4

5 dat in een buurt woont met relatief veel niet-werkende werkzoekenden. Als dit aandeel in verhouding tot landelijke cijfers hoog is wordt aangenomen dat in deze buurt werken niet de norm is. Over het algemeen is in Landgraaf sprake van een spreiding van doelgroepen over de gemeente. Dit leidt ertoe dat er weinig tot geen buurten zullen zijn waar werken niet de norm is. Of bij de toekenning van het budget hier inderdaad van uit is gegaan is overigens de vraag: zowel in de beschikking als in de beschikbaar gestelde rekentool zijn hierover geen gegeven opgenomen. Leefbaarheid wordt gemeten aan de hand van de Index Overlast & Onveiligheid. Uit Atlas voor gemeente (zie kader) is onderstaande informatie gehaald, waaruit blijkt dat de gegevens zonder statistische bewerking niet goed bruikbaar zijn. Deze indicator gaat dus niet uit van echte gegevens maar van een statistische benadering van de werkelijkheid. Dat een dergelijke benadering voor Landgraaf niet werkt is al eerder komen vast te staan. Bovendien hebben we geen inzicht in de scores, zowel niet op de totale index alsook niet op de onderliggende niveaus. Hiermee is wederom sprake van een black box! De Index Overlast & Onveiligheid is een samengestelde index die bestaat uit de indicatoren geweldsmisdrijven, overlast door drugsgebruik, overlast door dronken mensen, overlast van jongeren, overlast van omwonenden, vernielingen, bekladdingen, rommel op straat, inbraak in woningen, auto-inbraak en fietsendiefstal. De selectie van de indicatoren voor de index volgt uit een objectieve analyse van het woongedrag van de mensen in de wijk, en geeft aan welke aspecten van leefbaarheid mensen in de wijk zelf belangrijk vinden en in welke mate. Van die indicatoren is een gewogen combinatie gemaakt op basis van de coëfficiënten die aangeven welk effect ze hebben op de waardering voor de woonomgeving. Die index is uitgedrukt in een waarde die is te interpreteren als: het aandeel van de bevolking dat last heeft van problemen op het gebied van overlast, verloedering en onveiligheid in zijn woonomgeving. Alle indicatoren voor overlast en onveiligheid komen in eerste instantie uit de Veiligheidsmonitor. Die Veiligheidsmonitor lijkt misschien een onbetrouwbare bron omdat de steekproef ervan relatief klein is. De data uit de Veiligheidsmonitor (voorheen Politiemonitor) zijn dan ook niet zonder meer geschikt voor analyses op lage ruimtelijke schaalniveaus. Het aantal respondenten in de Veiligheidsmonitor is vaak te laag om betrouwbare uitspraken te kunnen doen. Bovendien varieert het aantal waarnemingen sterk per jaar, per gemeente en per buurt. Om deze data toch te kunnen gebruiken zijn ze zodanig bewerkt dat een statistisch betrouwbare uitspraak over de veiligheidssituatie, zelfs op laag ruimtelijk schaalniveau, mogelijk is. In gevallen waar waarnemingen niet betrouwbaar worden geacht is niet zozeer met de waarneming van het laatste jaar gewerkt maar met het laatste punt op de geschatte gewogen trendlijn van alle waarnemingen uit de Veiligheidsmonitor vanaf Wel of niet betrouwbaar is als volgt bepaald. Met een Monte-Carlo-simulatie is de variantie per indicator in de totale index bepaald. Op die manier is, rekening houdend met co-varianties, de variantie van de totale index bepaald. Hiermee is vervolgens bepaald wat de kans is dat de op ruwe waarnemingen uit de Veiligheidsmonitor gebaseerde index een waarde heeft die 5% hoger of lager ligt dan de waarde die uit bovenstaande analyse volgt. Als die kans (op een afwijking van 5%) groter is dan 10% wordt die uitkomst als statistisch onbetrouwbaar verondersteld. De postcodegebieden waarvoor geen betrouwbare uitspraak kon worden gedaan zijn samengevoegd met aangrenzende gebieden totdat een samengesteld gebied ontstaat waarvoor wel een betrouwbare uitspraak kon worden gedaan. De uitkomst van het geaggregeerde gebied is vervolgens weer gedeaggregeerd naar de originele postcodegebieden, op basis van de kenmerken die de score op de Index Overlast & Onveiligheid zo Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 5

6 goed mogelijk kunnen verklaren. Als extra plausibiliteits-check zijn de uitkomsten uit de Veiligheidsmonitor waar mogelijk vergeleken met de processen-verbaal van aangifte bij de politie (KLPD), en met gedetailleerdere enquêtes van verschillende afzonderlijk gemeenten. Ondanks onvermijdelijke verschillen tussen de verschillende bronnen, bleken de indicatoren uit die verschillende bronnen op geaggregeerd niveau vrijwel dezelfde uitkomsten op te leveren. Door deze bewerking is zelfs op een laag ruimtelijke schaalniveau een statistisch betrouwbare uitspraak over de overlast- en onveiligheidssituatie mogelijk. Bovendien blijken de uitkomsten, indien ze vergeleken worden met de lokale Enquêtes Leefbaarheid & Veiligheid (die over het algemeen een grotere steekproef hebben) meestal nauwelijks af te wijken 1.4 Overige oorzaken a. Heugderlicht Crisisopvang Heugderlicht biedt kortdurende opvang voor mensen uit heel Parkstad. Ongeveer 80% van de bewoners van Heugderlicht heeft gedurende het verblijf in deze voorziening een bijstandsuitkering. De crisisopvang heeft 55 plekken. Daarnaast is ook sprake van moederopvang met een omvang van 12 plekken. Uitgaande van een volledige bezetting en een percentage van 80% met een uitkering (op basis van ervaring van ISD BOL) komt dit neer op 53 voltijdsuitkeringen per jaar. Uitgaande van het bedrag waarmee in de begroting van 2017 door ISD BOL per uitkering gerekend wordt komt dit neer op een bedrag van ,- voor Als we uitgaan van een bezetting van 75%, dan nog is sprake van kosten ter hoogte van ,- Naast de mensen die momenteel in Heugderlicht verblijven is begin 2017 nagegaan in hoeverre mensen die van buiten Landgraaf komen na hun verblijf in Heugderlicht in Landgraaf blijven wonen (er is niet gekeken naar mensen die vanuit Landgraaf zelf naar Heugderlicht verhuisd zijn, omdat dit sowieso al onze inwoners waren). Hierbij gaat het deels ook om een aantal adressen waar sprake is van begeleide kamerbewoner, waar mensen vanuit Heugderlicht geplaatst worden. Berekend is hoeveel maanden een huishouden hier is blijven wonen. Dit is vervolgens omgerekend naar volledige jaaruitkeringen. Als we hierbij ook ervan uitgaan dat 80% ook na vertrek uit Heugderlicht aangewezen is op een uitkering dan is over 2015 en 2016 sprake van een extra kostenpost ter hoogte van ,- en ,-. Als de stijgende tendens van 2016 ten opzichte van 2016 doorgetrokken wordt naar 2017 dan moeten we er rekening mee houden dat de kosten voor de uitkeringen van mensen die Heugderlicht verlaten neerkomen op ruim 1,2 miljoen. Kanttekening hierbij is dat we geen gegevens hebben over het daadwerkelijk aantal mensen dat een uitkering heeft, omdat dit op basis van privacywetgeving niet uitgezocht kan worden. Gelet op de kwetsbaarheid van de groep mag echter aangenomen worden dat dit voor een substantieel deel het geval is. De mensen die in Heugderlicht verblijven staan ingeschreven in het GBA en tellen dus als inwoner mee voor het verdeelmodel. Echter, in verhouding zullen meer mensen die in de crisisopvang verblijven aanspraak moeten maken op een uitkering dan binnen de reguliere bevolking het geval is. Ook voor de mensen die daarna in Landgraaf blijven wonen mag, gelet op de korte duur van de Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 6

7 opvang, aangenomen worden dat in verhouding meer mensen dan gebruikelijk aangewezen zijn op een uitkering. Hierdoor loopt de normale inschatting van kans op bijstand voor deze doelgroep mank. b. Omvang van huishoudens dat onder de kostendelersnorm valt Bij de toepassing van de kostendelersnorm in 2015 is gebleken dat in Landgraaf sprake is van beduidend minder huishoudens waar sprake is van stapeling van uitkeringen waardoor de verwachte lastendaling door de invoering hiervan niet is opgetreden. In vergelijking met de andere twee gemeenten die deel uitmaken van ISD BOL is in Landgraaf sprake van minder kostendelers en is de gezinsgrootte van deze kostendelers kleiner. Op 31 december 2015 had Landgraaf 11,2% huishoudens waar sprake was kostendeling, in de gemeente Brunssum was dit 14.6% en in de gemeente Onderbanken 18,3%. Dit werkt uiteraard door in 2016 en c. Instroom van de nieuwe doelgroepen In 2016 is sprake geweest van een toename van het aantal bijstandsgerechtigden, mede als gevolg van instroom van mensen die voor de invoering van de Participatiewet onder de Wajong danwel de WSW zouden zijn gevallen. Hoewel niet separaat wordt bijgehouden wat de omvang van deze groep is kan dat worden afgeleid uit de toename van het aantal aanvragers dat niet tegengehouden kan worden aan de poort (en dus recht op een bijstandsuitkering heeft) en de afstand tot de arbeidsmarkt van de nieuwe instroom die inzetten van meer langdurige trajecten richting arbeidsmarkt noodzakelijk maken. Dit werkt door naar 2017, waarbij we tot nu toe in 2017 zien dat het percentage aanvragen dat tegengehouden kan worden aan de poort substantieel lager ligt dan in Dit duidt erop dat de in 2016 gesignaleerde tendens zich versterkt doorzet in Een andere oorzaak is de toename van de instroom van statushouders en de toename van het aantal personen die aanspraak maken op een IOAW-uitkering die in 2016 heeft plaatsgevonden die doorwerkt naar 2017, waarbij ook hier voor 2017 sprake is van een stijging. De lasten daarvan komen momenteel tot uiting binnen de totale uitgaven van de BUIG. Overigens is bij de bepaling van de hoogte van het budget voor 2017 rekening gehouden met de instroom over het 1 e halfjaar van De lasten binnen de BUIG die terug te voeren zijn op de IOAW-ers bedragen inmiddels ,- 31 juli juli december Statushouders IOAW d. Loonkostensubsidie versus loondispensatie Het instrument loonkostensubsidie, dat in het kader van de Participatiewet ingezet kan worden, kan een voor werkgevers financieel onaantrekkelijker instrument zijn dan de mogelijkheid van loondispensatie die bestaat in het kader van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (Wajong). In de kern beogen beide regelingen de toegang tot de arbeidsmarkt van mensen die geen volledige arbeidsproductiviteit hebben te bevorderen. Het instrument loonkostensubsidie, dat we als gemeente kunnen inzetten, ondervindt hierbij concurrentie van het instrument loondispensatie. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 7

8 In beide regelingen betaalt een werkgever (uiteindelijk) enkel het salaris gekoppeld aan de gemeten loonwaarde van een medewerker. Een loonkostensubsidie wordt aan een werkgever verstrekt ter compensatie van de niet aanwezige loonwaarde van een medewerker. Bij loondispensatie ontvangt de medewerker (van het UWV) een aanvullende Wajong-uitkering tot aan het wettelijk minimum. Het verschil komt vooral tot uitdrukking in die situaties waarbij het betaalde loon hoger is dan het wettelijk minimum. Bij loonkostensubsidies (voor de ontbrekende loonwaarde) bedraagt de subsidie maximaal 70% van het wettelijk minimumloon. Bij loondispensatie wordt uitgegaan van het loon en de gemeten loonwaarde. Hierdoor zijn de netto-lasten voor een werkgever bij loondispensatie lager dan bij loonkostensubsidie. Overigens kan bij loondispensatie het inkomen van de werknemer nooit hoger zijn dan het wettelijk minimum. Een rekenvoorbeeld licht het bovenstaande toe: Cao-Loon: 2000 Gemeten loonwaarde: 50% Wettelijk minimumloon (WML): Instrument Loonkostensubsidie Instrument Loondispensatie Door werkgever te betalen loon: (50% van 2000) Loonkostensubsidie: 750 (50% van WML) Loondispensatie: 500 Netto lasten werkgever: Feitelijk inkomen werknemer: Pensioenopbouw over: Omvang van het tekort Voor 2017 wordt vooralsnog rekening gehouden met een tekort van , uitgaande van het nader voorlopig budget Hierbij is nog geen rekening gehouden met debiteureninkomsten. Houden we rekening met debiteureninkomsten ter hoogte van , dan zou sprake zijn van een tekort van Dit ligt net boven de grens om in aanmerking te komen voor de vangnetregeling. Om in aanmerking te komen voor de vangnetregeling moet het tekort minimaal 5% van (nader voorlopig budget 2017) zijnde bedragen. Gelet op de omvang van het tekort in relatie tot deze drempel is het echter niet onwaarschijnlijk dat voor 2017 een beroep op de vangnetregeling gedaan moet worden. Het verschil bedraagt immers maar ongeveer Uitgaande van het normbedrag per uitkering waarmee voor 2017 in de begroting van ISD BOL wordt gerekend komt dit ongeveer neer op 2 jaaruitkeringen. De daadwerkelijke omvang van het uiteindelijk tekort is uiteraard nog niet aan te geven ook omdat in het najaar ook nog aanpassing volgt van het macrobudget dat dan zal leiden tot aanpassing van het gemeentelijk budget. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 8

9 3. Financiële resultaten voorafgaande jaren Toegekend definitief budget BUIG Realisatie uitgaven BUIG* Overschot/Tekort / / Procentueel 0,34% 1,68% -/- 5,77% -/- 7,59% *saldering uitgaven en baten debiteuren 4. De te verwachten ontwikkeling tekort in de komende jaren Op basis van het nieuwe verdeelmodel en het voorlopig vastgestelde BUIG-budget voor 2017 wordt de ontwikkeling van de tekorten als volgt ingeschat: (prognose) omvang budget BUIG Prognose uitgaven BUIG 2017** 2018*** 2019*** 2020*** 2021*** * Tekort **** Procentueel -/- 6,52% -/- 5,43% -/- 5,43% -/- 5,43% -/- 5,43% *cf nader voorlopig budget 18 april 2017 **cf berap ISD BOL *** cf concept-meerjarenbegroting ISD BOL. **** exclusief debiteurenopbrengsten 5. Maatregelen Naast de activiteiten en maatregelen die door ISD BOL ingezet worden om het beroep op de bijstand zoveel als mogelijk te beperking zijn op dit gebied ook het Gemeentelijke Werkbedrijf en het Werkgeversservicepunt Parkstad actief. Een van de projecten waar Landgraaf op ingezet heeft is het project Nedcar. Voor wat betreft het arbeidsmarktbeleid wordt samengewerkt in regionaal verband Maatregelen vanuit ISD BOL De activiteiten die in 2017 ingezet zijn, zijn deels opgenomen in het bedrijfsplan van ISD BOL. Dit plan wordt jaarlijks opgemaakt en vormt een onderdeel van de normale PenC cyclus. De activiteiten zijn enerzijds gericht op bevorderen van de uitstroom (uitstroom naar werk, uitstroom naar opleiding,fit naar werk, verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt door ISD BOL, sluitende aanpak en fraudebestrijding), en anderzijds op het beperken van de instroom zowel van cliënten onder de 27 als vanaf 27 jaar. Daarnaast investeert ISD BOL in het terugdringen van laaggeletterdheid en het bevorderen van de financiële kracht. Beide zaken zijn van belang om Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 9

10 arbeidsparticipatie mogelijk te maken. Op een aantal van deze activiteiten alsmede op zaken die extra ingezet worden wordt onderstaand ingegaan. a. Sluitende aanpak In het kader van de sluitende aanpak worden sinds 2014 cliënten geactiveerd om te participeren in de maatschappij: iedereen kan iets en doet mee! In de sluitende aanpak is het uitgangspunt dat alle cliënten het voor hun maximaal haalbare doen. Dit kan bestaan uit: uitstroom naar regulier werk; uitstroom middels constructie met uitzendbureau; uitstroom middels begeleiding door W/P-consulent; een werkervaringsplaats bij reguliere werkgever; werk bij het gemeentelijke werkbedrijf; een maatschappelijke baan; vrijwilligerswerk; mantelzorg; een tegenprestatie. In de sluitende aanpak wordt uitgegaan van een positieve insteek: niet dwang maar keuzevrijheid staat voorop, waarbij geen keuze is om wat te doen, maar wél in wàt te doen. b. Workshops kansrijke cliënten Team Werk (werkconsulenten ISD BOL) heeft workshops ontwikkeld voor Landgraafse cliënten, ter ondersteuning bij de bemiddeling richting arbeidsmarkt. Het is gebleken dat cliënten hierdoor makkelijker uitstromen naar werk. Daarbij is het een goede mogelijkheid om de cliënt te leren kennen, waardoor het inzetten van vervolgstappen effectiever werkt. Tijdens deze wekelijkse workshops worden de sollicitatievaardigheden getraind, waarbij thema's als presentatie, elevatorpitch, CV, sollicitatiebrief, competenties, netwerken, vacatures en het oefenen van het sollicitatiegesprek aan bod komen. Cliënt verandert (indien nodig) van mindset en komt in beweging: van werkloze naar werkzoekende. Bij deze workshops sluit ook de banenmakelaar van ISD BOL aan als schakel tussen cliënt en werkgever. Parallel aan de workshops loopt er een wekelijks spreekuur, waarbij alle deelnemers van de workshop individueel gesproken worden over hun sollicitatieactiviteiten. c. Sporttraject (BOL Beweegt Landgraaf) Jaarlijks vinden er 3 trajecten BOL Beweegt Landgraaf plaats. Het doel van dit traject is door middel van sportactiviteiten letterlijk in beweging te komen en deel te nemen aan de samenleving zoals ook vereist wordt vanuit de Participatiewet. Het gaat dus veelal om klanten die al een hele periode niet of nauwelijks participeren. Het traject bestaat uit zowel een intensief sportgedeelte als uit een theoretisch gedeelte. Het sportgedeelte bestaat uit 3 activiteiten van anderhalf uur per week (zwemmen, zaalsport en wandelen). Het theoretisch deel is gericht op het verbeteren van de diverse leefgebieden. Iedere klant stelt een persoonlijk Plan van Aanpak op met een daarbij behorend stappenplan, gericht op het leefgebied dat de meeste aandacht vraagt. Er zijn een aantal groepsbijeenkomsten en er vindt bij iedereen individuele coaching plaats. Ook zijn er bijeenkomsten gericht op budgetteren, deze vinden Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 10

11 plaats in het Consuminderhuis. Ten slotte worden een aantal bijeenkomsten gewijd aan het verbeteren van de weerbaarheid. Als resultaat van het sporttraject zien we dat diverse klanten uitstromen naar werk, een opleiding of middels een werkervaringsplek aan de slag gaan. Ook zijn er klanten die naar aanleiding van het traject starten met psychologische of andere hulpverlening of starten met een consuminderkring. d. aanpak verhoogde asielinstroom Gebleken is dat mensen die zelf zorg moeten dragen voor hun inburgering lang niet altijd na drie jaar over een adequaat taalniveau beschikken. Om te bewerkstelligen dat meer inburgeraars hun traject succesvol kunnen afsluiten en voldoende Nederlands spreken om te kunnen participeren is ISD BOL gestart met het project aanpak verhoogde asielinstroom. Hierbij worden de nieuwe inburgeraars door speciale consulenten gevolgd en ondersteund bij het doorlopen van de inburgering. Parallel hieraan wordt ingezet op activering. e. De extra impuls-acties Naast de gebruikelijke inspanningen om cliënten te begeleiden naar de arbeidsmarkt, heeft ISD BOL in de tweede helft van 2016 een extra impuls willen geven aan het terugdringen van de cliëntaantallen. Hiervoor zijn extra maatregelen/acties ingezet, die deels ook doorwerken in Project VDL Nedcar Dit project is gericht op cliënten die het traject voortijdig hebben moeten staken omdat zij niet konden voldoen aan de hoge eisen van VDL Nedcar. Met de cliënten die het traject voortijdig hebben moeten staken én de cliënten die al voor het opleidingstraject zijn afgehaakt is een intensief traject ingezet met als uiteindelijk doel uitstroom naar de arbeidsmarkt anders dan bij VDL Nedcar. Onderzoek aantrekkende sectoren op de arbeidsmarkt Doel is om inzicht te krijgen in de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt voor zowel de korte, middellange als voor de lange termijn. Met dit inzicht kan effectiever worden ingezet op de ont(door)-wikkeling van cliënten richting de arbeidsmarkt. In samenwerking met Tempo-Team wordt momenteel dit onderzoek verricht. De resultaten hiervan vormen het uitgangspunt om doelgerichter cliënten te begeleiden richting de arbeidsmarkt, indien nodig met ondersteuning (scholing, ervaringsplek enz.). Uitbreiding werkzaamheden cliënten met parttime werkzaamheden ISD BOL heeft van alle klanten met part-time inkomsten de mogelijkheden in kaart gebracht om de parttime werkzaamheden uit te breiden met als doel volledige uitstroom uit de uitkering. Daar waar dit mogelijk is worden cliënten begeleid naar aanvullend werk of uitbreiding van arbeidsuren hetgeen uiteindelijk kan leiden tot uitstroom uit de uitkering. Matchingssysteem ISD BOL is zelf aan de slag gegaan met de ontwikkeling van een gebruikersvriendelijk matchingsysteem. Dit matchingsysteem stelt ISD BOL in staat om de match tussen vacature en cliënt efficiënter en sneller vorm te geven. Soms moeten vacatures op verzoek van werkgevers binnen 24 uur ingevuld worden c.q. kandidaten voorgesteld zijn. Met gebruikmaking van dit systeem kan ISD BOL aan deze wensen voldoen, tenminste wanneer er cliënten in het bestand zitten die aan de werkgeversvraag voldoen. Pilot-bijeenkomsten Team Werk WSP Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 11

12 Het doel is om in samenwerking met het WSP een pilot bijeenkomst te organiseren voor 30 cliënten en deze direct voor te stellen aan werkgevers, door inzet van een zogenaamd vacature-café. Doorvallers WW naar bijstand Het WSP werkt sinds 2017 met resultaatverantwoordelijke teams waarin zowel UWV als gemeenten/isd en een plek hebben. De verwachting was dat de doorvallers WW binnen de doelgroep van deze teams zouden vallen. Recent is duidelijk geworden dat dit (vooralsnog ) vanwege belemmeringen binnen de privacywetgeving niet zal gebeuren. De volgende stap is dat er een regionale bijeenkomst wordt georganiseerd waarin nadere afspraken worden gemaakt hoe deze doelgroep wordt opgepakt. Pilot Banenafspraken Doelstelling van deze pilot is om een versnelling te realiseren in de invulling van de banenafspraak. Hiervoor is bij de centrumgemeente een subsidie aangevraagd om de expertise van een arbeidsdeskundige in te zetten. Deze arbeidsdeskundige verricht een pre-onderzoek naar de mogelijkheden om meer ISD BOL-cliënten op te laten nemen in het doelgroepenregister. De arbeidsdeskundige is aan de slag gegaan en er zijn afspraken met de lokale werkbedrijven gemaakt om de daar aanwezige doelgroep te screenen en de ontwikkelcoaches voor te lichten. Project kamerbewoning Het doel was het opsporen van onrechtmatig gebruik van inschrijving bij een kamerverhuurbedrijf. In het kader van dit project werd er vanuit de sociale recherche onderzoek verricht naar de woonsituatie van cliënten die van dit soort bedrijven huren. Dit heeft er toe geleid dat geregeld het recht op uitkering voor cliënten werd ingetrokken (omdat zij niet verblijven op het opgegeven adres) en dat uitkeringen herzien werden naar de feitelijke situatie. Samenwerking banenmakelaars en ontwikkelcoaches mens-ontwikkelbedrijven Doel is om de gemeentelijke mens-ontwikkelbedrijven te ondersteunen bij de cliënten die aldaar in de uitstroomfase zitten. Om dit te bewerkstelligen is de samenwerking tussen de banenmakelaars van ISD BOL, de consulenten van team Werk en de ontwikkelcoaches van de mensontwikkelbedrijven geïntensiveerd. Wekelijks vindt overleg plaats. De banenmakelaars gaan samen met de consulenten van team Werk vervolgens gericht zoeken naar uitstroommogelijkheden voor de cliënten. Begin 2017 is het resultaatverantwoordelijke team (Uitstroomteam Landgraaf) aan de slag gegaan. Dit team participeert eveneens in deze samenwerking. Quick scan cliëntenbestand Met de quick scan wordt onderzocht of gebruik gemaakt kan worden van een voorliggende voorziening. De quick scan, uitgevoerd door een extern bureau, is eind december 2016 afgerond. Gebleken is dat een extra screening van het bestand op voorliggende voorzieningen mogelijk tot een besparing op de uitkeringslast kan leiden. Het extern bureau is nu bezig om deze screening uit te voeren. Op cliëntniveau wordt onderzocht of er sprake is van een voorliggende voorziening die kan worden aangevraagd. Als dit het geval is wordt de cliënt in dit aanvraagtraject begeleid door dit extern bureau Gemeentelijk werkbedrijf Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 12

13 De gemeente Landgraaf is al in september 2012 gestart met de realisatie van een gemeentelijk werkbedrijf. In het kader van de invoering van de Participatiewet is gewerkt aan de doorontwikkeling van dit werkbedrijf, waarbij niet alleen gekeken is naar het werkbedrijf zelf maar ook naar de totale visie op de uitvoering van de Participatiewet, passend binnen het beleidsplan integrale aanpak sociaal domein Landgraaf Het werkbedrijf moest een nieuwe, krachtige en ondernemende uitvoeringsorganisatie worden die verantwoordelijk is voor toeleiden van kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt naar een voor deze kandidaat hoogst haalbare vorm van participatie. Bij voorkeur een vorm van betaald werk, maar als dat niet mogelijk is, een andere vorm van maatschappelijke participatie. Het proces van het ontwikkelen van kandidaten, met het doel de afstand tot de arbeidsmarkt te verkleinen, is de kerntaak van deze uitvoeringsorganisatie. De concrete doelstellingen zijn: Iedereen doet mee en participeert naar vermogen; Voor iedereen streven naar een voor de betreffende persoon hoogst haalbare vorm van participatie; Voorkomen van vermijdbare instroom in een inkomensvoorziening Een participatie plan op maat voor iedere kandidaat; Een geïntegreerde aanpak (waar nodig verbindingen leggen met andere begeleiders/hulpverleners) Ook voor mensen die deel uitmaken van het zogenaamde granieten bestand wordt stapsgewijs en gefaseerd een plan gemaakt; De begeleiding richten op duurzame participatie; (tenminste één jaar op passende plek); Een substantiële verlaging van het bestand van uitkeringsgerechtigden in de komende vier jaar; De ontwikkeling van kandidaten naar de hoogst haalbare graad van werkfitheid is de kerntaak van het participatieproces. Als ambitie is geformuleerd dat we, naast de zorg en begeleiding van de nieuwe instroom, in de komende 4 jaar tenminste 200 kandidaten die nu als moeilijk bemiddelbaar te boek staan aan werk willen helpen. Van de nieuwe instroom willen we uiteindelijk een scoringspercentage van 25% duurzame plaatsingen halen. Dat lijkt mogelijk niet zo veel maar we hebben het hier wel over de groep kandidaten met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het werkbedrijf is begin 2016 geïncorporeerd in de gemeentelijke organisatie. In 2017 zijn (t/m mei) 33 kandidaten bij het werkbedrijf uitgestroomd waarvan 11 naar betaald werk en 10 waarbij de uitkering anderszins is beëindigd. 5.3 Werkgevers Servicepunt Parkstad (WSP) Op Zuid-Limburgse schaal bestaat sinds 2005 een gezamenlijke aanpak voor Werkgeversdienstverlening. In verband met de komst van de Participatiewet heeft van tot de pilot WSP plaatsgevonden. Deze pilot is uitgevoerd in samenwerking tussen het UWV, het Werkvoorzieningschap OZL (WOZL), de Parkstadgemeenten en ISD-en in afstemming met pilots in de 2 andere gewesten binnen de arbeidsmarktregio Zuid-Limburg. Doel van deze pilot was te onderzoeken: Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 13

14 1. Op welke manier de gewestelijke werkgeversdienstverlening in Parkstad Limburg optimaal vorm gegeven kan worden binnen de gezamenlijke en reguliere kaders. 2. Waar en hoe de Zuid Limburgse, de gewestelijke en de lokale aanpak in elkaar overgaan en hoe de onderlinge afstemming plaats moet vinden. In 2015 is besloten het WSP structureel in te bedden in de arbeidsmarktstructuur van Parkstad en per 2017 is WSP Parkstad BV opgericht met de volgende doelstellingen: Het WSP is HET loket voor werkgevers in Parkstad; We geven de werkgeversdienstverlening vorm op Parkstad-niveau, waarbij we de afstemming zoeken in de arbeidsmarktregio Zuid-Limburg; De markt wordt gesegmenteerd op basis van werkgevers en niet op doelgroep; Het WSP wordt hét expertisecentrum voor de doelgroep 30%-80% loonwaarde (banenafspraak); De dienstverlening van het bureau Social Return on Investment (SROI) wordt een structureel onderdeel van het WSP; Het WSP werkt nauw samen met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO)- platform SPRINC, op basis van synergie; De frontoffice WOZL en later ook de backoffice van WOZL, wordt geïntegreerd in het WSP. Centraal in de werkwijze van WSP Parkstad staat het nieuwe denken. Dit is een radicaal andere kijk op de mogelijkheden die de doelgroep uit de Participatiewet en voormalige WSW, en dan met name mensen met een arbeidsbeperking en/of een verminderde loonwaarde, biedt. Dit met als doel om ook deze groep onder voorwaarden zo duurzaam mogelijk te plaatsen. Om dit te realiseren, zal ook het IDU-proces worden vastgelegd. (I) In de instroomfase worden op een efficiënte manier competenties van mensen in beeld gebracht. (D) In de doorstroomfase worden mensen door middel van maatwerktrajecten getraind in die vaardigheden nodig om duurzaam aan de slag te kunnen gaan. (U) In de uitstroomfase wordt met een specifieke werkgeversaanpak en marktbenadering, waarbij instrumenten als jobcarving en functiecreatie centraal staan, mensen naar duurzame participatie begeleid. Waar mogelijk wordt ook gewerkt met mixed people concepten. (hierbij wordt geen onderscheid gemaakt in de sociale zekerheidsregelingen waar mensen een beroep op doen). Door en vanuit het WSP Parkstad worden daarnaast een aantal specifieke activiteiten uitgevoerd: - Vacaturecafé: Maandelijks worden op gewestelijke schaal vacaturecafe s georganiseerd waarbij vraag (werkgevers) en aanbod (Participatiewetkandidaten) bij elkaar worden gebracht. - Deelname aan SPRINC. Met een groot aantal werkgevers in de regio is het samenwerkingsverband SPRINC opgericht met als doel de MVO-gedachte verder te ontwikkelen en te verbreden gericht op het creëren van meer werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Project Nedcar Gelet op de resultaten 2016 (waarover u begin 2017 bent geïnformeerd) waarbij 21 kandidaten zijn uitgestroomd naar betaald werk, neemt de gemeente Landgraaf ook in 2017 deel aan het project VDL Nedcar. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 14

15 5.5. Regionaal arbeidsmarktbeleid Om de implementatie van de Participatiewet te laten slagen, zijn gemeenten mede afhankelijk van de arbeidsmarkt. Afstemming en samenwerking in dezen is een must, omdat de arbeidsmarkt evenals de economie niet ophoudt bij gemeentegrenzen. Tevens is het voor de gemeenten onderling van belang om elkaar niet te beconcurreren; zoveel als mogelijk uniformiteit in regelingen is gewenst ten behoeve van samenwerking met werkgevers en dienstverlening aan onze inwoners. Voor de jaren is een meerjarig beleidskader opgesteld (en door de gemeenteraden geaccordeerd). Het doel van de meerjarige beleidskaders arbeidsmarktbeleid (AMB) Parkstad Limburg is de realisatie van een optimaal functionerende gewestelijke arbeidsmarkt. Hieronder valt een hoge participatiegraad, het minimaliseren van het dreigende tekort aan arbeidspotentieel, het minimaliseren van de werkloosheid (met name onder langdurig werklozen) en het voorkomen van een kwalitatieve en kwantitatieve mismatch tussen de vraag naar en aanbod van arbeid. Om dit doel te realiseren zijn er binnen het arbeidsmarktbeleid Parkstad een aantal thema s uitgewerkt waar de Parkstadgemeenten de komende periode -verder- actief mee aan de slag gaan. Deze thema s zijn onder andere leren&werken, participatie en reïntegratie, werkgeversdienstverlening en grensoverschrijdende samenwerking (grensinfopunt). 5.7 Mogelijke knoppen Om inzicht te krijgen naar mogelijkheden die er wellicht nog meer zijn om het saldo op het bijstandsbudget gunstig te beïnvloeden hebben wij aan bureau Berenschot ook gevraagd om te kijken naar de knoppen waaraan gedraaid kan worden om dit te bereiken. Omdat de uitvoering zich terdege bewust is van de noodzaak om volume en uitgaven zo laag mogelijk te houden zijn dit meer aandachtspunten dan te nemen maatregelen. Als mogelijke punten worden genoemd: a. Aandacht blijven houden voor het voorkomen van instroom b. Hoogwaardig handhaven c. Duidelijke focus aanbrengen in een beperkt aantal ambitieuze, maar haalbare doelstellingen d. Aandacht voor het zittend bestand e. Bedrijfsproces (werk als frontoffice, inkomen als backoffice) f. Algemeen geaccepteerde arbeid daadwerkelijk toepassen g. Aandacht voor de hoogte van de gemiddelde uitkering h. Nieuwe doelgroepen Participatiewet (nieuw-beschut, begeleiding regulier, loonkostensubsidie e.d.): kwantitatieve doelstellingen en taakstellingen afspreken, budgetten specifiek afbakenen, afspraken maken over verhouding nuggers/niet nuggers en over de loonwaarde van betrokkenen. De punten die door Berenschot genoemd worden zijn feitelijk al onderdeel van het huidige uitvoeringsproces. In het poortproces wordt, na beoordeling naar de rechtmatigheid van het verzoek, direct het diagnose-instrument CompetenSYS ingezet. Met behulp van dit instrument wordt inzicht verkregen in de arbeids- en participatiemogelijkheden van de cliënt. Binnen 1 week nadat de cliënt zich heeft gemeld met het verzoek om een uitkering vindt inzet van dit instrument plaats. Op basis van de resultaten van CompentenSYS, de expertise van de consulent en de behoeftes van de cliënt wordt vervolgens een passend instrument ingezet. Dit kan variëren van directe toeleiding naar Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 15

16 de reguliere arbeidsmarkt ( inzet van de banenmakelaar en de workshop kansrijke cliënten ) tot de inzet van de wijkconsulent voor het vinden van een passende participatieplek. Regelmatig wordt organisatie breed aandacht besteed aan hoogwaardige handhaving zodat bij alle medewerker bij de uitvoering van hun werkzaamheden de fraude-alertheid niet uit het oog wordt verloren. Het zittend bestand wordt periodiek opnieuw gescreend om vast te kunnen stellen of het ingezette instrument tot resultaten leidt of dat bijstelling noodzakelijk is. Om acties te kunnen ondernemen om doorval vanuit de WW naar de bijstand te kunnen beperken is medewerking van het UWV noodzakelijk. Bescherming van privacygegevens belemmert namelijk dat het UWV gegevens van mogelijke doorvallers aan de ISD kan verstrekken. Alleen het UWV kan deze personen benaderen. Dat vanuit ISD BOL de focus ligt op een beperkt aantal doelstellingen blijkt uit het bedrijfsplan, dat onderdeel is van de reguliere planning en control cyclus. Via maandelijkse managementrapportages, twee bestuursrapportages en de jaarstukken wordt de voortgang hiervan gemonitord. 5.8 Maatregelen vanuit de analyse door bureau Berenschot Uit de analyse die bureau Berenschot gemaakt heeft blijkt dat het Landgraafse uitkeringingsbestand bestaat uit in verhouding weinig paren met kinderen en juist veel paren zonder kinderen. ISD BOL gaat een analyse maken van de samenstelling van de groep paren zonder kinderen om te bezien of dit aanknopingspunten kan bieden voor het nemen van extra maatregelen. Ook is uit de analyse gebleken dat Landgraaf in verhouding tot Nederland veel alleenstaande ouders in de bijstand heeft met kinderen onder de 5 jaar. Nader onderzocht wordt welke oorzaken hieraan ten grondslag liggen om op basis daarvan helder te krijgen of hier mogelijkheden bestaan voor het inzetten van aanvullende maatregelen. Onderbouwing aanvraag vangnetregeling 2017, behoort bij raadsbesluit nr. 61 Pagina 16