Bestuur Regio Utrecht. Verkeersstudie Bunnik - Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ)

Transcriptie

1 Bestuur Regio Utrecht Verkeersstudie Bunnik - Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ)

2 Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Datum 24 maart 29 Kenmerk BRU125/Scw/1321 Eerste versie 23 december 28

3 Documentatiepagina Opdrachtgever(s) Titel rapport Kenmerk Bestuur Regio Utrecht (BRU), gemeente Bunnik, gemeente Utrechtse Heuvelrug, gemeente Zeist, Provincie Utrecht Verkeersstudie Bunnik - Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Korte termijn BRU125/Scw/1321 Datum publicatie 23 maart 29 Projectteam opdrachtgever(s) Projectteam Goudappel Coffeng & Tauw Projectomschrijving Trefwoorden Rob van de Veen (Bestuur Regio Utrecht), Jacob van Wier (gemeente Bunnik), Sandro Vlug (gemeente Utrechtse Heuvelrug), Erwin Geertsma / Ton Engelsma (gemeente Zeist) en Leen Scheffe (Provincie Utrecht) Toon van der Horst, Willem Scheper, Arjan van de Werken, Peter-Jan Echten (modelwerkzaamheden) Marlies Verspui (Tauw), Frank Aarts (Tauw) Martijn Gerritsen (Tauw) Cosmo Smeets (Tauw) Op de Koningin Julianalaan in Bunnik is sprake van een leefbaarheidsprobleem. In dit project is onderzocht welke mogelijkheden er op korte termijn (29-212) zijn om de intensiteit op de Kon. Julianalaan - Sportlaan - Koelaan terug te brengen en wat daarvan de effecten zijn. bereikbaarheid, leefbaarheid, veiligheid, intensiteit, autoverkeer, openbaar vervoer, fiets, dosering

4 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding Leeswijzer Uitgangspunten Studiegebied en focus Wegencategorisering verkeers- en vervoerplannen Infrastructurele en ruimtelijke ontwikkelingen Functie, gebruik en vormgeving van de infrastructuur Resumé Analyse huidige situatie en toekomst Probleemschets huidige situatie Ervaren knelpunten Verkeersafwikkeling Geluid en luchtkwaliteit Verkeersveiligheid Verkeersstromen in het studiegebied Kentekenonderzoek Voorkeurroutes en trajecttijden Intensiteiten nu en in de toekomst Landschap, cultuurhistorie en natuur Resumé Maatregelscenario s Basis-maatregelpakket Maatregelen per scenario Scenario Nulplus (ambitie < 1. mvt/etmaal) Scenario 1: doseren (ambitie <1. mvt/etmaal)...26 Scenario 2: spitsafsluiting (ambitie < 8. mvt/etmaal) Scenario 3: eenrichtingverkeer (ambitie < 6. mvt/etmaal) Effecten van maatregelen Verkeer en vervoer Effecten maatregelen Effecten op verkeersstromen in het studiegebied Verkeersafwikkeling Verkeersveiligheid Geluid en luchtkwaliteit Landschap, cultuurhistorie en natuur Kosten en realisatie Uitvoerbaarheid en handhaving Kosten en financiering Vergelijking scenario s...4

5 Inhoud (vervolg) 6 Conclusies en aanbevelingen Conclusies Aanbevelingen...43 Bijlagen 1. Reistijdanalyse 2. Effecten maatregelen 3. Verkeersmodel 4. Modelresultaten 5. Maatregelen fietsverbinding Bunnik - Zeist 6. Effecten fiets & vervoermanagement Tekening 1. Verbeteren fietsverbinding Bunnik - Zeist

6 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 1 1 Inleiding Sinds een aantal jaren wordt gesproken over de uitvoering van afdoende maatregelen om de leefbaarheid op de Koningin Julianalaan te verbeteren. Dit kunnen onder andere maatregelen zijn die de intensiteit op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan doen afnemen. 1.1 Aanleiding Op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan zijn in een eerder stadium maatregelen uitgevoerd om de verkeersintensiteit te laten afnemen. Door het ontbreken van maatschappelijk draagvlak viel een deel van deze maatregelen ten prooi aan vandalisme. Wel is de maximum snelheid op het gedeelte binnen de bebouwde kom in Bunnik terug gebracht naar 3 km/h. De gemeente Bunnik wil op zo kort mogelijke termijn aanvullende maatregelen uitvoeren om de leefbaarheid in de Koningin Julianalaan te verbeteren. Als richtwaarde voor de intensiteit is 6. mvt/etmaal aangehouden. In Zeist ligt het accent op een zorgvuldig (bestuurlijk) voorbereidingstraject om tot keuze en uitvoering van maatregelen te kunnen komen. De gemeente Zeist streeft naar maximaal 1. mvt/etmaal op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan. Maatregelen op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan tussen Bunnik en Zeist hebben effect op de route Odijkerweg - Zeisterweg tussen Zeist en Odijk, de aansluiting A12 Driebergen en de wegen in het buitengebied van de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Beide routes (via de Koelaan en Odijkerweg) werken als communicerende vaten. Daarom wordt de studie uitgevoerd door de gemeenten Bunnik, Zeist en Utrechtse Heuvelrug in samenwerking met het Bestuur Regio Utrecht en de provincie Utrecht. De werktitel van deze studie is, om redenen van uitspreekbaarheid: BUHZ (Bunnik - Utrechtse Heuvelrug - Zeist). Aan Goudappel Coffeng BV is gevraagd een verkeersstudie uit te voeren naar de mogelijkheden om op korte termijn de relatief hoge verkeersintensiteit op de route Koelaan - Sportlaan - Koningin Julianalaan te laten afnemen. Voorliggende rapportage brengt mogelijke oplossingsrichtingen in beeld en geeft daarnaast aan wat de effecten van deze oplossingen zijn. Ook worden aanvullende en ondersteunende maatregelen op het Zeister wegennet en dat van de Utrechtse Heuvelrug en op de Odijkerweg onderzocht. Naast de studie naar maatregelen voor de korte termijn is er ook een verkenning naar een lange termijnmaatregel uitgevoerd in de vorm van een omgelegde Koelaan. De resultaten van deze verkenning zijn beschreven in een afzonderlijke rapportage Verkenning omgelegde Koelaan (kenmerk BRU128/Scw/1322).

7 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 2 Doelstelling De doelstelling van deze studie is het inzicht krijgen in mogelijke maatregelen en effecten daarvan op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan op korte termijn (29-212) om de leefbaarheid te verbeteren. In de opdracht is aangegeven dat voor de Koningin Julianalaan maatregelen voorgesteld dienen te worden voor ten minste drie scenario s: maximale verkeersbelasting 1. mvt./etmaal; maximale verkeersbelasting 8. mvt./etmaal; maximale verkeersbelasting 6. mvt./etmaal. Zo nodig kunnen deze doelen gefaseerd worden bereikt. De maatregelen dienen gericht te zijn op het stimuleren van de alternatieve vervoerwijzen fiets en openbaar vervoer en het zo nodig tegengaan van doorgaand gemotoriseerd verkeer. 1.2 Leeswijzer In de voorliggende rapportage wordt in hoofdstuk 2 ingegaan op de uitgangspunten voor de BUHZ-studie. In hoofdstuk 3 zijn de huidige situatie en de (autonome) ontwikkeling in beeld gebracht. In hoofdstuk 4 worden de maatregelscenario s beschreven, waarna in hoofdstuk 5 de effecten van deze maatregelen verder zijn uitgewerkt. In hoofdstuk 6 zijn conclusies en aanbevelingen geformuleerd.

8 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 3 2 Uitgangspunten Bij het opstellen van de oplossingsrichtingen om de leefbaarheid in de Koningin Julianalaan te verbeteren zijn uitgangspunten opgesteld. De uitgangspunten zijn in dit hoofdstuk beschreven. Er wordt ingegaan op het studiegebied, het bestaande beleid en geplande ontwikkelingen. 2.1 Studiegebied en focus Het studiegebied betreft het wegennet van de gemeenten Bunnik (incl. de kernen Bunnik en Odijk), Zeist en Utrechtse Heuvelrug (kern Driebergen). De verbindende routes tussen deze gemeenten maken deel uit van het studiegebied (zie figuur 2.1). Gemeente Zeist Gemeente Bunnik Gemeente Utrechtse Heuvelrug Figuur 2.1: Studiegebied BUHZ-studie (de stippellijn geeft de gemeentegrenzen aan)

9 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 4 Focus De focus voor het project ligt op de korte termijn (29-212). De maatregelen moeten op korte termijn kunnen worden gerealiseerd, maar moeten ook passen in het verkeersbeeld voor de langere termijn (215-22). Ook effecten van maatregelen voor de lange termijn die relevant zijn - zoals een ongelijkvloerse spoorkruising in de Hoofdstraat bij station Driebergen - Zeist - zijn in de analyse meegenomen. 2.2 Wegencategorisering verkeers- en vervoerplannen Het tracé Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan ligt grotendeels op grondgebied van de gemeente Bunnik. Het resterende deel ligt in de gemeente Zeist. De Odijkerweg kent eveneens twee wegbeheerders, de gemeenten Bunnik en Zeist. De gemeente Utrechtse Heuvelrug is wegbeheerder van de Stationsweg. Deze vormt in de toekomst de (mogelijke) verbinding tussen de Odijkerweg en de Hoofdstraat. Voor het project BUHZ zijn verschillende beleidsplannen relevant. Eerst wordt gekeken op regionaal niveau, daarna volgt uitdieping tot gemeentelijk niveau. De wegencategorisering en eventuele ontwikkelingen die in dit beleid beschreven staan worden als uitgangspunt meegenomen in deze studie. Strategisch Mobiliteitsplan (SMPU) Provincie Utrecht (24-215) & Regionaal Verkeers- en Vervoer Plan (RVVP) Bestuur Regio Utrecht (25-215) Het Strategisch Mobiliteitsplan en het Regionaal Verkeers- en Vervoer plan beschrijven het verkeers- en vervoerbeleid voor de provincie en de regio Utrecht. In deze plannen staan de provinciale en regionale ambities, hoe deze worden vertaald naar verkeers- en vervoerbeleid en met welke processen en projecten men dit beleid wil uitvoeren. De relevante beleidsuitgangspunten uit bovenstaande beleidsplannen zijn: in het SMPU wordt de Koelaan in 215 niet gezien als belangrijke provinciale verbinding; in het RVVP wordt de Koelaan als knelpunt aangegeven omdat het een nietgebiedsontsluitingsweg met hoge intensiteit (>9 mvt/etm) betreft. Gemeentelijke verkeersplannen Op gemeentelijk niveau zijn de hiernavolgende beleidsplannen van belang: Gemeentelijk Verkeer en Vervoer Plan (GVVP) Zeist (maart 21); Integrale Verkeer en Vervoer Visie (IVVV) Bunnik (22-212); Gemeentelijk Verkeer en Vervoerplan (GVVP) Utrechtse Heuvelrug (in ontwikkeling, begin 29 gereed). In het GVVP Zeist wordt de Koningin Julianalaan aangegeven als hoofdwegstructuur van de 2e rangorde, hierbij ligt de nadruk op bereikbaarheid. Daarnaast wordt er in dit beleidsplan een nieuwe verbinding tussen Zeist en de A12 benoemd, die als hoofdwegstructuur van de 1e rangorde met de nadruk op doorstroming wordt weergegeven. Volgens de IVVV Bunnik heeft de Koningin Julianalaan een functie t.b.v. de bereikbaarheid en wordt deze aangegeven als een erftoegangsweg met intensief gebruik. Hierbij ligt de nadruk op ontsluiting van de kern Bunnik en de verbinding tussen de kernen Zeist en Bunnik. Er moet worden voorkomen dat de verbinding wordt gebruikt als ontsluiting van de kern Zeist naar de A12.

10 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Infrastructurele en ruimtelijke ontwikkelingen De voor deze studie relevante ontwikkelingen zijn: verkeersmaatregelen Kern Bunnik, Studie afsluiting Schoudermantel 1 ; herinrichting wegen Zeist-West; ZSM A12 maatregelen; pakketstudie; rekeningrijden; ongelijkvloerse spoorkruising bij station Driebergen-Zeist; A12 SALTO. Hierna is per ontwikkeling kort beschreven wat er gepland is en wat de relatie is met de BUHZ- studie. Studie afsluiting Schoudermantel In Bunnik wordt hard gewerkt aan de aanpak van de verkeersproblematiek op de hoofdwegen in de kern van Bunnik. Een van de maatregelen is het instellen van eenrichtingverkeer op de Schoudermantel. De gemeente Bunnik heeft gekozen voor de variant eenrichtingverkeer Bunnik in. Deze variant is daarom als onderdeel van het basismaatregelpakket meegenomen in de BUHZ-studie. Herinrichting wegen Zeist-West De gemeente Zeist is voornemens om de Weteringlaan en de Griffensteijnselaan, twee belangrijke ontsluitingswegen van Zeist-West, in te richten als 3 km/h-wegen. Nu geldt op beide wegen nog een snelheidsregime van 5 km/h. Deze maatregelen zijn als onderdeel van het basis- maatregelpakket meegenomen in de BUHZ-studie. ZSM A12- maatregelen Het programma ZSM (zichtbaar, slim, meetbaar) is door Rijkswaterstaat opgezet om op een snellere manier de fileproblemen aan te pakken. Als onderdeel van dit ZSMprogramma zijn in de regio Utrecht diverse projecten gestart. Tussen Utrecht en Bunnik wordt de A12 verbreed van 2x3 naar 2x4 rijstroken. Tussen Bunnik en Driebergen wordt de weg verbreed van 2x2 naar 2x3 rijstroken en er komt een spitsstrook in beide richtingen. Ook tussen Driebergen en Maarsbergen wordt een spitsstrook in beide richtingen aangelegd. Vanaf 212 wordt ook het weggedeelte tussen Maarsbergen en Veenendaal verbreed. De werkzaamheden gebeuren tussen 211 en 214. De spitsstroken zijn in principe alleen tijdens de spits open. Hierdoor zijn in de spits tussen Utrecht en Driebergen vier rijstroken per rijrichting beschikbaar. Omdat de spitsstrook een plek krijgt aan de middenbermzijde, blijft de vluchtstrook gewoon bestaan. Onderdeel van de wegverbreding is dat de tunnel in de Odijkerweg wordt verbreed en ook verhoogd. In de huidige situatie kan er slechts één auto per richting door de tunnel. Zowel deze breedtebeperking als de hoogtebeperking komen te vervallen. Daarnaast gaat Rijkswaterstaat de bochten in de op- en afritten bij Bunnik, Driebergen, Maarn en Maarsbergen verruimen. Ook komen er meer opstelvakken bij de verkeerslichten. Zo kan het verkeer sneller doorrijden. In de BUHZ-studie is uitgegaan van de maatregelen voor de A12, zoals weergegeven in figuur 2.2, die tussen 211 en 214 gerealiseerd worden. 1 Verkeersmaatregelen Kern Bunnik, Studie afsluiting Schoudermantel(Goudappel Coffeng BV, september 27).

11 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 6 Figuur 2.2: ZSM- maatregelen A12 (bron: Rijkswaterstaat) Deze maatregelen zijn als onderdeel van het basis maatregelpakket meegenomen in de BUHZ- studie. Pakketstudie In 26 is door het ministerie van Verkeer en Waterstaat in samenwerking met de regionale overheden de Netwerkanalyse regio Utrecht uitgevoerd. In vervolg hierop worden momenteel twee pakketstudies uitgevoerd: één voor het gebied rondom de Ring Utrecht en één voor het gebied rondom de driehoek Amersfoort - Hilversum - Utrecht. Het doel hiervan is de bereikbaarheid van de Ring duurzaam te verbeteren en knelpunten op te lossen. Hierbij wordt op basis van een multimodale benadering een concrete uitwerking gezocht van het oplossen van de verkeersproblemen in de regio. Op een gebiedsgerichte manier worden oplossingen gezocht met aandacht voor onder andere weg, OV, mobiliteitsmanagement, goederenvervoer en fietsbeleid. De maatregelen uit de pakketstudie zijn als onderdeel van het basis-maatregelpakket meegenomen in de BUHZ-studie. Rekeningrijden Kilometerheffing, spitsheffing, kilometerprijs, rekeningrijden en beprijzing zijn concepten gericht op het verschuiven van de financiële lasten van mobiliteit. Er wordt niet langer betaald vanuit bezit, maar vanuit gebruik. Vaste lasten maken zo plaats voor variabele lasten. Het doel is om de echte kosten van mobiliteit voor de maatschappij directer te koppelen aan het gebruik door het individu. In het project Rekeningrijden wordt er vanuit gegaan dat ongewenste effecten door bijvoorbeeld verdrijving van verkeer van het hoofdwegennet naar het onderliggend wegennet worden voorkomen. Qua effect wordt in deze studie uitgegaan van een verdrijving van verkeer vanuit de spits naar de dalperiode (spitsverbreding). Voor de korte termijn is geen rekening gehouden met de effecten van Rekeningrijden. De effecten van Rekeningrijden zullen de effecten van de voor te stellen maatregelen in de BUHZ-studie alleen maar versterken.

12 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 7 Ongelijkvloerse spoorkruising bij station Driebergen-Zeist Het stationsgebied van Driebergen-Zeist gaat de komende jaren opnieuw ingericht worden. De directe aanleiding voor de herinrichting is de (gedeeltelijke) uitbreiding van het spoor naar vier sporen. Het gaat om een druk traject en het huidige aantal sporen is niet toereikend om de grote aantallen reizigers aan te kunnen en het treinverkeer in goede banen te leiden. De spoorlijn en de Hoofdstraat (N225) kruisen elkaar nu nog op dezelfde hoogte (gelijkvloers), wat tot vertraging voor het wegverkeer en tot onveilige situaties leidt. Om deze problemen op te lossen, komt er een ongelijkvloerse kruising waarbij de weg via een tunnel onder het spoor wordt geleid, en wordt het aantal rijstroken op de Hoofdstraat verdubbeld. Deze ingrijpende aanpassingen in het gebied bieden kansen om tegelijkertijd de kwaliteit van het hele stationsgebied te verbeteren. Dan gaat het om meer dan een spoorlijn en een weg. Het stationsgebied is bijvoorbeeld de poort tot de Stichtse Lustwarande, een gebied met specifieke kwaliteiten wat betreft cultuurhistorie, landschap en natuur. Een groen gebied waar het prettig toeven is. Dat kenmerk zal na de herinrichting ook duidelijker naar voren komen. De betrokken partijen willen de mogelijkheid graag aangrijpen om het hele gebied een kwaliteitsverbetering te geven. In dit project werken samen: ProRail, gemeente Utrechtse Heuvelrug, gemeente Zeist, Provincie en BRU. Volgens planning wordt met ingang van de dienstregeling 215 (dus eind 214) het project afgerond. Voor de korte termijn is geen rekening gehouden met de effecten van deze ongelijkvloerse spoorkruising. Voor de lange termijn is deze maatregel wel meegenomen in de analyse. A12 SALTO In de stuurgroep A12 SALTO is regelmatig over de problematiek op de verbindingen tussen Bunnik en Zeist gesproken. Geconstateerd is dat de aanpak van de verkeersproblematiek tussen Bunnik en Zeist beperkte invloed heeft op de ontsluiting van het Kromme Rijngebied en een mogelijke aansluiting van Houten op de A12. In het eindconcept van de Bestuursovereenkomst A12 SALTO staat vermeld dat het project verkeersproblematiek Bunnik - Zeist - Utrechtse Heuvelrug deel uitmaakt van de afspraak om uiterlijk in 21 het Rijsbruggerwegtracé met (halve) aansluiting Bunnik-West uit te voeren. In deze BUHZ-studie zijn de maatregelen uit A12 SALTO, de oost-westverbinding en een omlegging van de N229 bij Odijk buiten beschouwing gelaten. Wel wordt kwalitatief beschreven wat de mogelijke effecten zijn van deze ontwikkelingen op de voorgestelde maatregelen. 2.4 Functie, gebruik en vormgeving van de infrastructuur Duurzaam Veilig is een strategie in de strijd tegen verkeersonveiligheid. Kern van deze strategie is niet alleen de verkeersonveiligheid te bestrijden, maar deze te voorkomen door een wegsysteem te ontwerpen waarin evenwicht bestaat tussen drie elementen: functie, vorm en gebruik. Beoogde functie Gebruik Vormgeving Figuur 2.3: Relaties tussen de beoogde functie, de vormgeving en het gebruik

13 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 8 In figuur 2.4 zijn de drie functies elk voorzien van een wettelijke maximumsnelheid binnen en buiten de kom die, gegeven de vormgeving en het gebruik, gewenst en acceptabel is. Stroomwegen Gebiedsontsluitingswegen Erftoegangswegen Figuur 2.4: Keuze uit drie wegfuncties (Duurzaam Veilig) Landelijk worden er geen harde grenswaarden benoemd voor de verkeersintensiteit per wegcategorie. Voor de wegen in het studiegebied zijn daarom veelgebruikte indicaties voor de intensiteit aangehouden, zoals weergegeven in tabel 2.1. type weg buiten de kom binnen de kom gebiedsontsluitingsweg 8 km/h 5.-2.mvt/etmaal 5 km/h mvt/etmaal wijkontsluitingsweg n.v.t. 5 km/h mvt/etmaal erftoegangsweg+ 6 km/h 6. mvt/etmaal 3 km/h 4. mvt/etmaal erftoegangsweg n.v.t. 3 km/h 3. mvt/etmaal Tabel 2.1: Indicatie intensiteit per wegcategorie in het studiegebied De verkeersintensiteiten uit tabel 2.1 worden gebruikt om te toetsen in hoeverre het gebruik van de weg (intensiteit) overeenkomt met de vormgeving en de functie van de weg.

14 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Resumé De mogelijke oplossingsrichtingen om het aantal motorvoertuigen in de Koningin Julianalaan te laten afnemen worden onderzocht voor de korte termijn (29-212), waarbij de effecten van de ontwikkelingen voor de lange termijn (215-22) worden meegenomen. In het navolgende overzicht zijn de uitgangspunten voor deze studie samengevat. Focus op korte termijn (periode ), effecten ontwikkelingen voor de lange termijn (215-22) meenemen Functie Koningin Julianalaan - Sportlaan: - geen weg met een regionaal belang; - Bunnik: erftoegangsweg Zeist: wijkontsluitingsweg/gebiedsontsluitingsweg. Voor de route Odijkerweg - ring Odijk geldt een maximaal gewenste verkeersbelasting van 6. mvt/etmaal. De Odijkerweg en de Koningin Julianalaan zijn communicerende vaten. Infrastructurele ontwikkelingen - aansluitingsvariant A12 Bunnik en Zeist/Driebergen: ZSM; - variant Schoudermantel: eenrichting Bunnik in; - verbreden tunnel Odijkerweg; - herinrichting wegen Zeist-West tot 3 km/h. Rekening houden met: - duurzame maatregelen die passen in lange termijn (o.a. Hoofdstraat bij station Driebergen Zeist ongelijkvloers, ZSM); - pakketstudie en rekeningrijden; - maatregelen fiets en openbaar vervoer; - leefbaarheid/milieu; - Duurzaam Veilig.

15 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 1 3 Analyse huidige situatie en toekomst In het studiegebied worden de nodige problemen ten aanzien van bereikbaarheid, veiligheid en leefbaarheid ervaren. In dit hoofdstuk zijn de knelpunten beschreven. Vervolgens is een analyse gemaakt van de verkeersstromen in het studiegebied en de aanwezige kwaliteiten van landschap en natuur. 3.1 Probleemschets huidige situatie In het studiegebied van BUHZ doen zich volgens de betreffende gemeenten en bewoners diverse problemen voor. In dit hoofdstuk zijn de huidige knelpunten geanalyseerd Ervaren knelpunten Binnen het studiegebied zijn de volgende knelpunten benoemd in het plan van aanpak: afname van verkeersleefbaarheid (luchtkwaliteit, filevorming) en verkeersonveiligheid in de Koningin Julianalaan - Sportlaan en de kern Bunnik; doorstroming in en bereikbaarheid van de kern Bunnik, met name de Oranjebuurt; afname verkeersleefbaarheid (luchtkwaliteit) en verkeersonveiligheid in de Waterigeweg en omgeving van slot Zeist, beide in Zeist; verkeersafwikkeling A12-N225 Driebergen; snelheidsregime en wegcategorisering van de Koelaan in Zeist en de Sportlaan/ Koningin Julianalaan in Bunnik sluiten niet op elkaar aan; verkeersafwikkeling op de A12, met name in de avondspits, richting Arnhem; oneigenlijk (doorgaand) verkeer en verkeersintensiteiten op de ring Odijk (met name Singel-oostzijde), Odijkerweg en Langbroekerdijk; functie van de Odijkerweg in de (regionale en lokale) wegenstructuur; wegcapaciteit en verkeersafwikkeling Zeist A12 v.v. via Hoofdstraat/N225 inclusief aansluiting op de A12. De knelpunten kunnen worden ingedeeld in afwikkeling, leefbaarheid en veiligheid. Op deze thema s wordt hierna ingegaan. In figuur 3.1 is een overzicht weergegeven van de knelpunten in het studiegebied.

16 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 11 Figuur 3.1: Overzicht knelpunten huidige situatie studiegebied Verkeersafwikkeling Om een indruk te krijgen van de verkeersproblemen in de Koningin Julianalaan is er een wachtrijlengtemeting uitgevoerd. Deze meting is indicatief, omdat deze gebaseerd is op één dag. Bij het verkeerslicht Sportlaan (vanaf Zeist tot VRI kruispunt Tolhuislaan) is in april 25 een wachtrijlengtemeting uitgevoerd. In de figuren 3.2 en 3.3 zijn hiervan de resultaten weergegeven. Ochtendspits wachtrij in meters tijd Figuur 3.2: Wachtrijlengte ochtendspitsperiode (april 25)

17 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 12 Avondspits wachtrij in meters tijd Figuur 3.3: Wachtrijlengte avondspitsperiode (april 25) Uit de figuren 3.2 en 3.3 is op te maken dat in de spitsperiodes een wachtrijlengte van ruim 4 meter wordt gemeten. In de ochtendspits was op de onderzoeksdagen een kortere piek zichtbaar dan in de avondspits. Afwikkeling Driebergseweg en A12 Op de A12 tussen Driebergen en Utrecht zijn op werkdagen dagelijks files aanwezig. In de ochtendspits staat de file over het algemeen richting Utrecht en in de avondspits richting Driebergen. De capaciteit van de aansluiting op de A12 bij Driebergen is onvoldoende, er is filevorming in de kern Driebergen en er is sprake van terugslag op de A12 ter hoogte van de aansluiting Driebergen. In de ochtendspits is er vanaf Bunnik richting Utrecht vrijwel geen file meer aanwezig, omdat de A12 zich daar van twee naar drie rijstroken per richting verbreedt. In omgekeerde richting (avondspits) wordt de meeste vertraging tot de aansluiting Bunnik ondervonden. De versmalling van drie naar twee rijstroken is daar debet aan. Na de aansluiting Bunnik richting Driebergen is over het algemeen sprake van langzaamrijdend verkeer. Op de Driebergseweg wordt in de huidige situatie veel vertraging ondervonden door de gelijkvloerse spoorkruising bij het station. De vele treinen die hier per uur langsrijden, maken dat de spoorbomen gedurende een belangrijk deel van de dag gesloten zijn. Het gevolg is dat het verkeer de nodige vertraging oploopt en dat alternatieve routes worden gezocht Geluid en luchtkwaliteit Voor het studiegebied is een milieumodel opgesteld. Het model geeft inzicht in de effecten voor geluidhinder en luchtkwaliteit. Door de koppeling met het verkeersmodel wordt inzichtelijk gemaakt welke verschuivingen er optreden voor lucht en geluid ten gevolge van maatregelen op het wegennet (bijvoorbeeld een andere snelheid op een wegvak). In figuur 3.4 is voor het studiegebied aangegeven waar de geluidcontouren liggen. De geluidcontouren geven aan op welke afstand van de weg een bepaalde geluidbelasting wordt waargenomen.

18 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 13 Figuur 3.4: Geluidcontouren studiegebied huidige situatie (27) Uit figuur 3.4 blijkt dat een belangrijk deel van de geluidhinder in het studiegebied wordt veroorzaakt door de snelwegen A12 en A28. In tabel 3.1 is een overzicht gegeven van het aantal geluidgehinderde woningen in het studiegebied voor de huidige situatie en bij autonome ontwikkeling 22. De voorkeursgrenswaarde voor de geluidbelasting op een woning is 48 db. Het merendeel van de woningen valt in deze categorie. klasse verschil 73 db en hoger db db db db db db geen waarde totaal woningen Tabel 3.1: Overzicht geluidbelasting geluidgevoelige panden (woningen) voor 27 en 22 studiegebied Bunnik - Zeist Uit tabel 3.1 blijkt dat het aantal geluidgehinderde panden in 22 > 48 db(a) bij autonome ontwikkeling toeneemt. Dit is een algehele toename in het studiegebied, zonder dat er specifieke locaties zijn aan te wijzen waar het relatief meer of minder wordt. Ten opzichte van het totaal zijn de verschillen beperkt.

19 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 14 Voor de stoffen NO 2 en PM 1 zijn in de Wet luchtkwaliteit grenswaarden gesteld van 4 µg/m 3. Daarnaast geldt een grenswaarde van de uurgemiddelde concentratie voor NO 2 (2 µg/m 3 ) die maximaal 18 keer per jaar mag worden overschreden en een grenswaarde voor de 24-uursgemiddelde concentratie voor PM 1 (5 µg/m 3 ) die maximaal 35 dagen per jaar mag worden overschreden. De uurgemiddelde grenswaarde van NO 2 wordt in Nederland alleen langs zeer drukke verkeerswegen meerdere malen overschreden. Het komt in Nederland niet voor dat deze grenswaarde vaker dan 18 keer per jaar wordt overschreden. Voor de toetsing van het plan aan de luchtkwaliteitsnormen zijn in de praktijk dan ook nog slechts drie normen van toepassing: jaargemiddelde concentratie NO 2 (4 µg/m 3 ); jaargemiddelde concentratie PM 1 (4 µg/m 3 ); - aantal dagen overschrijding van de grenswaarde van de 24-uursgemiddelde concentratie PM 1 (maximaal 35 dagen per jaar). jaar NO 2 aantal jaar PM 1 aantal 35 Ág/m en lager Ág/m en lager t/m 4 Ág/m t/m 4 Ág/m 4 t/m 45 Ág/m 4 t/m 45 Ág/m 45 t/m 54 Ág/m 2 45 t/m 54 Ág/m hoger dan 54 Ág/m hoger dan 54 Ág/m subtotaal 874 subtotaal 874 geen waarde geen waarde Tabel 3.2: Overzicht luchtkwaliteit voor 27 studiegebied Bunnik - Zeist Uit tabel 3.2 blijkt dat er in de huidige situatie in het studiegebied alleen voor NO 2 twee overschrijdingen zijn van de grenswaarden. In 22 autonoom is er geen sprake meer van overschrijdingen Verkeersveiligheid Om de ongevalgegevens op de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan inzichtelijk te maken is gebruik gemaakt van het programma ViaStat-online. In figuur 3.5 zijn de ongevalgegevens weergegeven voor deze route.

20 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 15 Figuur 3.5: Totaal aantal ongevallen en slachtoffers per wegvak en kruising (23-27) bron: Viastat Uit een analyse van de ongevalsgegevens blijkt dat er op de Koelaan in de periode ongevallen hebben plaatsgevonden waarvan drie slachtofferongevallen. Op de Sportlaan hebben er in diezelfde periode twee slachtofferongevallen plaatsgevonden. Op de Koningin Julianalaan gebeurden drie ongevallen, waarvan één slachtofferongeval. 3.2 Verkeersstromen in het studiegebied Kentekenonderzoek Om de verkeersstromen in het studiegebied inzichtelijk te maken is in opdracht van het BRU door ARS T&TT een kentekenonderzoek uitgevoerd in de periode 3 juni 28 tot en met 4 juli 28. Met behulp van camera s zijn in de genoemde periode van de passerende voertuigen de kentekens geregistreerd. In de eerste fase is van Zuid naar Noord in de periode t/m gemeten. Vervolgens is de tweede fase van Noord naar Zuid in de periode t/m gemeten. Door de geregistreerde voertuigen op verschillende meetpunten te vergelijken zijn verkeersstromen af te leiden. Voor de BUHZ-studie zijn op basis van het kentekenonderzoek de verkeersstromen zichtbaar gemaakt voor de Koningin Julianalaan en de Odijkerweg. De omvang van deze verkeersstromen is gebaseerd op gemiddelde werkdagintensiteiten. In figuur 3.6 zijn voor het verkeer dat via de Koningin Julianalaan rijdt de verkeersstromen onderscheiden, die volgen uit het kentekenonderzoek.

21 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 16 Figuur 3.6: Verkeersstromen via Koningin Julianalaan van en naar Zeist in mvt/etmaal (Bron: cameraonderzoek ARS T& TT) Het regionale doorgaande verkeer over grote afstand dat over de Koningin Julianalaan rijdt is nihil. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om verkeer dat de A12 verlaat en via het onderliggende wegennet naar de A28 rijdt. In totaal gaat het om ca. 1,5% van de totale intensiteit op de Koningin Julianalaan. Uit het kentekenonderzoek is op te maken dat de verkeersstroom tussen Bunnik en Zeist (via de Koningin Julianalaan) circa 4.1 mvt/etmaal betreft, het totaal van beide richtingen. Tussen Zeist en de A12 (via de Koningin Julianalaan) worden circa 3.2 mvt/etmaal verwerkt. Op de route tussen Zeist en Utrecht (via de Koningin Julianalaan) rijden circa 2. mvt per etmaal. Opvallend te noemen is de verkeersstroom van west naar oost: deze is groter dan die van oost naar west. Dit komt mogelijk doordat de route vanaf Utrecht via de Koningslaan (N411) met name in de avondspits een bekende sluiproute is. Met behulp van het verkeersmodel is een nadere verdeling van het verkeer op de Koningin Julianalaan tussen Zeist-West en Zeist-Oost gemaakt. In figuur 3.7 is deze verdeling weergegeven.

22 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 17 Verdeling verkeer Kon. Julianalaan (bron: verkeersmodel VRU2.1) 13% 4% 7% 12% 35% 29% Bunnik Bunnik-Zeist west Bunnik-Zeist overig Zeist-west-A12/Utrecht Zeist-overig overig Figuur 3.7: Verdeling verkeer Koningin Julianalaan (VRU 2.1) Uit de grafiek blijkt dat circa 48% van het verkeer op de Koningin Julianalaan een herkomst of bestemming in de kern Bunnik heeft. Voor de kern Zeist bedraagt dit aandeel maar liefst 89%. De uitkomsten zijn op hoofdlijnen vergelijkbaar met de resultaten van het kentekenonderzoek. Verkeersstromen Odijkerweg In figuur 3.8 zijn de verkeersstromen zichtbaar gemaakt voor de Odijkerweg. Figuur 3.8: Verkeersstromen Odijkerweg van/naar Zeist/Driebergen in mvt/etmaal (Bron: camera-onderzoek ARS T& TT)

23 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 18 In tabel 3.3 is het verkeersaandeel op de Odijkerweg weergegeven vanuit de verschillende richtingen. richting west richting oost totaal % Odijk % Bunnik % Houten % Wijk bij Duurstede % doorgaand % totaal % Tabel 3.3: Aandeel verkeer vanuit verschillende richtingen op de Odijkerweg Op de route via de Odijkerweg rijden tussen Odijk en Zeist/Driebergen v.v. circa 2.4 mvt/etmaal. Tussen Bunnik en Zeist/Driebergen (via de Odijkerweg) worden er circa 75 mvt per etmaal verwerkt. Opvallend in deze situatie is de verkeersstroom van west naar oost: deze is groter dan die van oost naar west. Ook in deze situatie is het regionale doorgaande verkeer nihil Voorkeurroutes en trajecttijden Om meer inzicht te krijgen in de routes van het verkeer dat over de route Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan rijdt is in eerste instantie gekeken naar de voorkeurroutes in het studiegebied. Een voorkeurroute is de route die beleidsmatig de gewenste route is. In overleg met de betrokken wegbeheerders zijn, voor de relaties die vanuit het kentekenonderzoek naar voren zijn gekomen, voorkeurroutes bepaald. Vervolgens is gekeken in hoeverre er alternatieve (sluip)routes zijn die in de praktijk worden gebruikt, bijvoorbeeld omdat er filevorming op de A12 optreedt. Voor de voorkeurroutes en alternatieve routes is vervolgens de huidige reistijd bepaald. Een overzicht van de voorkeurroutes en mogelijke sluiproutes is weergegeven in de figuren 3.9 en 3.1. Figuur 3.9: Voorkeurroutes verkeerstromen studiegebied.

24 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 19 Uit figuur 3.9 blijkt dat er twee voorkeurroutes via de Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan zijn aangegeven, te weten de relaties Bunnik Zeist en Zeist-West naar de A12. Deze laatste wordt vanuit Zeist als voorkeurroute gezien. Vanuit Bunnik ziet men graag dat dit verkeer zoveel mogelijk via de Driebergseweg en Hoofdstraat richting de A12 rijdt. Vanuit het kentekenonderzoek is bekend dat er circa 4.1 mvt/etmaal tussen Bunnik en Zeist rijden en 3.2 mvt/etmaal tussen Zeist en de A12. Uit de analyse met het verkeersmodel (zie figuur 3.7) blijkt dat circa 7% van het verkeer uit Zeist-West komt en 3% uit het overige deel van Zeist (respectievelijk 35% en 13% van de totale verkeersstroom). Op basis van het voorgaande is de conclusie dat er op de Koningin Julianalaan Sportlaan - Koelaan beleidsmatig gezien maximaal een intensiteit van (7%*3.2) = 6.3 mvt mag worden verwacht in de huidige situatie. In de praktijk rijden er nu meer dan 12. mvt/etmaal. Figuur 3.1: Mogelijke sluiproutes doorgaand verkeer v.v. Uit figuur 3.1 blijkt dat er nogal wat mogelijke routes via de Koningin Julianalaan Sportlaan - Koelaan gaan. Deze routes worden met name in de ochtend- en avondspits gebruikt, wanneer de A12 en de Driebergseweg zwaar belast zijn. Om te kijken welke routes vanuit reistijd interessant zijn, is een reistijdanalyse gemaakt voor de trajecten. Voor de voorkeurroutes is de reistijd berekend zonder en met vertraging met behulp van een routeplanner. Voor de sluiproutes is de reistijd alleen berekend zonder vertraging. Vertraging op de voorkeurroute wordt in dit geval gezien als de extra reistijd die men oploopt op de rijksweg of bijvoorbeeld bij de spoorwegovergang op de Driebergseweg. Om de vertraging ten gevolge van file op de A12 te simuleren is gerekend met gemiddelde snelheden van 8, 6 en 4 km/h. Uit een vergelijking van de reistijden op de voorkeurroute en de alternatieve routes is op te maken welke voorkeurroutes bij voorbaat minder snel zijn dan mogelijke sluiproutes. Aangezien men veelal de snelste route kiest, is dit een verklaring voor oneigenlijk gebruik van de route via de Koningin Julianalaan. In bijlage 1 zijn de (theoretische) reistijden van alle voorkeurroutes (zonder vertraging) en mogelijke sluiproutes weergegeven. Daarnaast is het verschil in reistijd van de voorkeurroute (met vertraging op de A12) ten opzichte van de sluiproute weergegeven.

25 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 2 Uit de analyse blijkt dat de voorkeurroutes Zeist - Utrecht-West en Zeist - Houten/Wijk bij Duurstede zonder vertraging al een langere reistijd hebben dan via de alternatieve route. Dit komt overeen met de resultaten van het kentekenonderzoek. Daaruit blijkt ook dat verkeer van deze routes op de Koningin Julianalaan de grootste verkeerstromen zijn (zie paragraaf 3.2.1) Intensiteiten nu en in de toekomst Om een inschatting van de toekomstige intensiteiten te kunnen maken is gebruik gemaakt van een verkeersmodel. Voor de BUHZ-studie is het verkeersmodel van de regio Utrecht, versie 2.1 (VRU2.1) gebruikt. Dit model kent als basisjaar 22 en als prognosejaar 22. Dit model wordt onder meer ook gebruikt in de Pakketstudie Ring Utrecht. In het kader van de studie naar de afsluiting van de Schoudermantel is vanuit dit model een variant voor 27 opgesteld. Deze variant is als basis genomen voor de huidige situatie. Meer achtergrondinformatie over het verkeersmodel is weergegeven in bijlage 3. Door de in hoofdstuk 2 beschreven infrastructurele en ruimtelijke ontwikkelingen veranderen de verkeersstromen in het studiegebied. De doorstroming op de A12 verbetert door de verbreding van de weg, en door de ongelijkvloerse spoorkruising bij station Driebergen-Zeist verdwijnt een ander knelpunt. In tabel 3.4 zijn de intensiteiten van de relevante wegvakken in het studiegebied weergegeven voor de huidige situatie (27), de situatie na het instellen van eenrichtingverkeer op de Schoudermantel (27) en het referentiemodel (22). 27 basis 27 (eenrichtingverkeer Schoudermantel) index 27 (basis) 22 referentie index 27 (basis) Koningin Julianalaan Sportlaan Koelaan Waterigeweg Weteringlaan Odijkerweg Lageweg Dorpsstraat Driebergseweg Hoofdstraat t.n.v. A Hoofdstraat t.z.v. A Schoudermantel A12 west A12 midden A12 oost A28 west A 28 oost N229 midden N229 zuid Rijnseweg Rijsenburgselaan Woudenbergseweg Koningslaan Utrechtseweg Groen: Afname meer dan 1%, oranje toename 1-3%, rood toename meer dan 3%. Tabel 3.4: Overzicht intensiteiten in mvt/etmaal 27, 27 eenrichtingverkeer Schoudermantel en 22 referentie (bron: VRU 2.1)

26 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 21 Uit tabel 3.4 blijkt dat de intensiteit op de Koningin Julianalaan circa 12.7 mvt/etmaal bedraagt. Ook uit het kentekenonderzoek (zie paragraaf 3.2.1) kwam een intensiteit van ruim 12. mvt/etmaal naar voren. Uit tabel 3.4 blijkt dat de intensiteit op de Koningin Julianalaan in 22 (referentie) vergelijkbaar is met de huidige intensiteit, namelijk tussen de 12.5 en 13. mvt/etmaal. Uit een analyse van eerdere modelvarianten blijkt dat zonder de infrastructurele ontwikkelingen op de A12 en de Driebergseweg de intensiteit op de Koelaan stijgt tot ruim 14.5 mvt/etmaal in 22. De verbreding van de A12 en de ongelijkvloerse spoorkruising bij station Driebergen-Zeist in de Hoofdstraat leiden naar verwachting tot een daling van de intensiteit met circa 2. mvt/etmaal. Het effect van het instellen van eenrichtingverkeer op de Schoudermantel blijkt uit de vergelijking van 27 en 27 eenrichtingverkeer op de Schoudermantel. Uit deze vergelijking blijkt dat deze maatregel op de Koningin Julianalaan leidt tot een afname van het verkeer met circa 1%. Deze afname betreft alleen het verkeer vanuit Zeist naar Bunnik. Vanuit Bunnik richting Zeist blijft de verkeersstroom nagenoeg gelijk. De intensiteit op de Odijkerweg bedraagt in de huidige situatie ruim 4. en in 22 circa 4.3 mvt/etmaal. In bijlage 4 is een overzicht gegeven van de verkeersintensiteiten voor het etmaal, de ochtendspits en de avondspits. 3.3 Landschap, cultuurhistorie en natuur Voor een uitgebreide beschrijving van landschap, cultuur en natuur wordt verwezen naar de rapportage Verkenning omgelegde Koelaan. In deze paragraaf zijn enkele relevante passages voor deze BUHZ-studie opgenomen. Het studiegebied voor de BUHZ-studie is gelegen in de invloedssfeer van twee grote buitenplaatsen: landgoed de Wulperhorst en Slot Zeist. Deze twee buitenplaatsen zijn bepalend voor de verschillende cultuurhistorische en landschappelijke waarden in het gebied. Slot Zeist De buitenplaats is ontstaan in 1677 toen de eerste twee huizen en de tuinen werden aangelegd. Het hoofdgebouw stamt uit De tuinaanleg stond onder sterke invloed van het Frans Classicisme, wat vooral tot uiting komt in de formele aanleg met een dominerende hoofdas die in noordoostelijke richting loopt (Slotlaan) en 1,5 km in zuidwestelijke richting (Koelaan, Bunnkpv37ik). De hoofdas in zuidwestelijke richting reikt tot aan het studiegebied. De as bestaat uit een lange, met bomen beplante hoofdlaan, die ook fungeert als zichtas (verlengde van de Koelaan, zie figuur 3.11). De as maakt onderdeel uit van een van rijkswege beschermd dorpsgezicht op het slot (ex art. 35 Monumentenwet). Binnen het beschermde zicht mogen geen verstorende ruimtelijke ontwikkelingen plaatsvinden. Landgoed Wulperhorst In het studiegebied is het zuidwestelijke deel van het Landgoed Wulperhorst gelegen. Het landgoed is in eerste instantie in formele stijl aangelegd (18 e eeuw) en vervolgens getransformeerd naar de Engelse Landschapsstijl (19 e eeuw). Uit de periode van de formele aanleg is onder andere nog het Grand Canal te herkennen. Een grand canal is een lange, rechte waterpartij, eigenlijk de natte tegenhanger van een zichtas. De contouren van het landgoed zijn nog herkenbaar in het landschap aanwezig en vormen, met uitzondering van de doorsnijding van de spoorlijn Utrecht Arnhem, een duidelijke eenheid. Een deel van het landgoed inclusief het landhuis is aangewezen als

27 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 22 rijksmonument. Daarnaast is op het terrein een voormalig jachthuis (Tiendweg 5b, Zeist) gelegen, dat beschermd is als object. Figuur 3.11 geeft de ligging van de rijksmonumenten aan. Figuur 3.11: Historische waarden (uitsnede cultuurhistorische waardenkaart Provincie Utrecht/bewerking Tauw) Golfbaan Tussen de Koelaan-Sportlaan en het spoor is een 12-holes golfbaan gelegen. Beschermde gebieden, dieren en planten Een groot deel van het studiegebied is aangewezen in het kader van de Ecologische Hoofdstructuur. Landgoed Wulperhorst, de bosschages tussen het landgoed en de golfbaan en de bosschages tussen de A12 en het spoor zijn aangewezen als bestaande natuur. De overige, met name graslanden, bij Wulperhorst en ten zuiden van de Koelaan zijn aangewezen als nieuwe natuur. Daarnaast is de Kromme Rijn aan de oostkant van het plangebied aangewezen als een ecologische verbindingszone voor de gidssoorten Bittervoorn, Bermpje, Poelkikker, Dwergmuis, Zilveren maan, Ringslang, Groene glazenmaker, Blauwborst, Kamsalamander, Oranjetip, Patrijs, Kwartelkoning, Vleermuis, Ree en Hermelijn (Provincie Utrecht, 1993).

28 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Resumé Knelpunten: afname leefbaarheid en toename afwikkelingsproblemen in het studiegebied, mede ten gevolge van ongewenste verkeersstromen. Ruim 33 % van het totale verkeer op de Koningin Julianalaan is bestemmingsverkeer dat daadwerkelijk in Bunnik of Zeist moet zijn. Het percentage verkeer dat vanaf Zeist naar de A12 v.v. rijdt ligt op 26 %. Voor een deel van het verkeer uit Zeist-West vormt de Koningin Julianalaan - Sportlaan - Koelaan de voorkeurroute van en naar de A12. In 22 is de verwachting dat de intensiteit op de Kon. Julianalaan in beperkte mate stijgt. Door de infrastructurele maatregelen op de A12 (ZSM) en de ongelijkvloerse spoorkruising station Driebergen-Zeist wordt de intensiteit minder groot. Bij de Odijkerweg ligt het percentage bestemmingsverkeer dat daadwerkelijk in Odijk of Zeist/Driebergen moet zijn op ruim 5 tot 6 % van het totale verkeer. In vergelijking met de Koningin Julianalaan is de hoeveelheid sluipverkeer beperkt. De intensiteit bedraagt in de huidige situatie circa 4. mvt/etmaal. In de toekomst is sprake van een lichte stijging (4.3 mvt/etmaal). Zowel op de Koningin Julianalaan als op de Odijkerweg is het percentage regionaal doorgaand verkeer (o.a. van snelweg naar snelweg) nihil. Uit de vergelijking van reistijden van verschillende routes blijkt dat de Koningin Julianalaan Sportlaan - Koelaan met name in de spitsuren een aantrekkelijk alternatief vormt. Het studiegebied kent een aantal belangrijke landschappelijke en natuurwaarden. Ook komen er verschillende beschermde plant- en diersoorten voor.

29 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) 24 4 Maatregelscenario s Vanuit de knelpunten die nu in het studiegebied worden ervaren is het knelpunt op de Koningin Julianalaan aanleiding om te zoeken naar oplossingen. In de doelstelling van deze studie is al aangegeven dat de opgave is om het aantal motorvoertuigen dat via de Koningin Julianalaan rijdt, te verminderen. In dit hoofdstuk is ingegaan op de verschillende scenario s en mogelijke maatregelen om deze doelstelling te bereiken. 4.1 Basis-maatregelpakket Zoals beschreven in hoofdstuk 2 zijn de maatregelen uit figuur 4.1 uitgangspunt voor alle scenario s. Deze maatregelen worden gezien als het basis-maatregelpakket. Legenda eenrichtingverkeer snelheid 3 km/uur uitbreiding capaciteit Hoogte en breedtebeperking opgeheven A12: Extra rijstroken Uitbreiding capaciteit aansluitingen Bunnik en Driebergen-Zeist Figuur 4.1: Basis-maatregelpakket scenario s

30 Goudappel Coffeng adviseurs verkeer en vervoer Verkeersstudie Bunnik Zeist - Utrechtse Heuvelrug (BUHZ) Maatregelen per scenario Door de stuurgroep A12 SALTO zijn per scenario maatregelen opgesteld die aansluiten bij de doelstelling voor de gewenste maximium intensiteit in het betreffende scenario. Daarbij is onderscheid gemaakt in zogenaamde push- en pull-maatregelen. Pullmaatregelen zijn erop gericht alternatieve vervoerwijzen voor de auto te stimuleren. Push-maatregelen hebben een langere reistijd voor het autoverkeer tot gevolg, met als doel dat de rit per auto langer duurt. Automobilisten gaan dan eerder een keuze maken voor een andere vervoerwijze, een ander tijdstip van reizen of een andere route Scenario Nulplus (ambitie < 1. mvt/etmaal) In scenario Nulplus wordt ingezet op het aantrekkelijker maken van de vervoeralternatieven openbaar vervoer en fiets, zonder het treffen van verkeersremmende maatregelen voor het autoverkeer. Wel is de bestaande verkeersregeling op de Sportlaan (die het verkeer al enigszins doseert) meegenomen. Er wordt ingezet op een nieuwe openbaar vervoerverbinding vanuit Houten via de beste oost-westverbinding en de N229 - Bunnik - Koelaan - Zeist. De te volgen route moet nog nader worden bepaald. Het alternatief voor een nieuwe verbinding is een pendeldienst (buurtbus) die woon- en werkgebieden tussen Bunnik en Zeist ontsluit. In paragraaf is hier nader op ingegaan. De verbinding voor het fietsverkeer is met name van belang voor het woon-werkverkeer tussen Bunnik en Zeist en vice versa. In de huidige situatie is de verbinding voor de fiets tussen Bunnik en Zeist redelijk te noemen. Een verbetering van de fietsverbinding tussen de centra van Bunnik en Zeist betekent een kwaliteitsimpuls qua comfort en snelheid. In bijlage 5 is beschreven welke maatregelen worden voorgesteld. Het betreft onder meer het verbreden van de fietspaden en -stroken, het toegankelijk maken in twee richtingen, veilige oversteekpunten, betere verlichting en een comfortabele wegdekverharding. De schets is een eerste verkenning van de maatregelen en heeft als basis gefungeerd om een kostenindicatie te kunnen maken. Bij werkgebieden en de centra van Bunnik en Zeist wordt in dit scenario ingezet op het stimuleren van vervoermanagement door de bedrijven. Het betreft daarbij maatregelen gericht op het voorkomen van autoritten (bijvoorbeeld telewerken) en het stimuleren van fietsverkeer en het gebruik van openbaar vervoer. Uit onderzoek van 26 blijkt dat de totale pendel woon-werk tussen Bunnik en Zeist circa 1. personen bedraagt. Gemiddeld voor alle verplaatsingen gaat in beide gemeenten circa 65% met de auto. Op basis daarvan is de verwachte pendel per auto tussen beide kernen circa 1.3 mvt/etmaal (heen en terug). In figuur 4.2 zijn de maatregelen uit scenario Nulplus weergegeven.