N I E T V E R G E T E N. " De Limburgse Biervrienden" vzw VZW AGEND. Het Bierviltje

Transcriptie

1 N I E T V E R G E T E N AGEND GENDA - DE LIMBUR URGSE BIERVRIENDEN VZW Ledendegustatie - Bieren met namen van steden Vrijdag 18 oktober Onze vijfde degustatieavond van 2013 gaat door op vrijdag 18 oktober in zaal De Hazelaar in de Banneuxwijk in Hasselt. Het thema van de proefavond zijn bieren met namen van Belgische steden en gemeenten; keuze genoeg dus maar speciallekes zijn zeker niet uitgesloten. Zoals steeds gaan we van start om 20 uur. Gelieve op voorhand in te schrijven bij Rony ( ) en dit vóór woensdag 16 oktober. De deelnameprijs is vastgelegd op 7 euro voor leden en 10 euro voor niet-leden. Weekend der Belgische bieren AGEND GENDA - ZYTHOS & ANDERE ACTIVITEITEN 20 Vrij 8, zat 9 en zon 10 november Op vrijdag 8, zaterdag 9 en zondag 10 november krijg je voor de 20ste maal de kans om een bezoekje te brengen aan ons Weekend der Belgische bieren. De plaats van het gebeuren is het Hasseltse Cultuurcentrum Kunstlaan in Hasselt. De openingsuren zijn: vrijdag van tot uur, zaterdag van tot uur en zondag van tot uur. Met de voorstelling van het nieuwe clubbier en een UNIEKE bierkaart!!! Bier en gastronomie Zaterdag 7 december Op zaterdag 7 december organiseert het Rubenshof in Alken, in samenwerking met De Limburgse Biervrienden vzw, de jaarlijkse Bier & Gastronomie. Lekker eten gecombineerd met een lekker Belgisch bier; meer moet dat niet zijn! Je kan komen genieten van dit heerlijk menu met aangepaste bieren, maar eerst reserveren via of via de website Het volledig menu en de bijhorende gegevens vind je in dit boekje op bladzijde 17. Ledenfeest 2014 Zaterdag 8 maart 2014 Een datum om nu al te onthouden: zaterdag 8 maart 2014!! Ons 20ste ledenfeest!! 3de Modest Bier Festival - 5 en 6 oktober Het Antwerps BierCollege organiseert haar bierfestival op zaterdag 5 en zondag 6 oktober in de brouwerij De Koninck op de Mechelsesteenweg 291 in Antwerpen. Een 30-tal kleine brouwers stellen er hun producten voor. 1 euro per consumptie in een uniek proefglas (3 euro). Streekbierenweekend - 4, 5 en 6 oktober De Vrienden van het Bier organiseren hun streekbierweekend op vrijdag 4 (vanaf 20 u), zaterdag 5 (vanaf 14 u) en zondag 6 oktober (vanaf 14 u) in zaal De Koperen Kraan in Nossegem. 20ste Nationale Bierhappening - 12 oktober De Bierliefhebbers van de Egmontstede (BLES) organiseren hun bierhappening op zaterdag 12 oktober van 14 tot 22 uur in de feestzaal Bevegemse Vijvers in de Zwembadstraat in Zottegem. Diesters Bierfestival - 19 oktober De Objectieve Bier Academie Diest organiseert haar vijfde bierfestival in de Refter van KTA 2 Diest in de Boudewijnvest 1 in Diest, en dit op zaterdag 19 oktober van tot uur. 26ste Heikantse Bierfeesten - 25, 26 en 27 oktober De Heikantse Bierliefhebbers organiseren hun 26ste Heikantse Bierfeesten op vrijdag 25 (vanaf 20 u), zaterdag 26 en zondag 27 oktober telkens vanaf 15 uur in zaal Familia in Berlaar-Heikant. Meer dan 70 streekbieren zijn er te proeven. Bier 2-daagse - 26 en 27 oktober De Bierproevers Noord-Limburg houden hun Bier 2-daagse op zaterdag 26 ( ) en zondag 27 oktober ( ) in zaal De Barrier in de Barrierstraat 11 te Bree. Marlou se Kerstbieren Carrousel - 30 november Kerstbieren proeven bij Marlou Dranken Halveweg 119 in Zonhoven van 14 tot 24 uur en dit op zaterdag 30 november. Geraadpleegde bronnen in deze uitgave Het Belang van Limburg - Hopnieuws - Het Laatste Nieuws Het Bierviltje Tweemaandelijks tijdschrift van De Limburgse Biervrienden vzw Nr. 20/5 1 okt - 30 nov 2013 Verantwoordelijke uitgever en afzender Rony Langenaeken St.-Oedenrodelaan Hasselt Afgiftekantoor : 3500 Hasselt 1 P Het Bierviltje " De Limburgse Biervrienden" vzw Lid van "Zythos" vzw en de Socio-Culturele Raad Hasselt BELGIE - BELGIQUE P.B.B HASSELT 1 12 / 2716

2 COLOFON ACTIVITEITEN IN BEELD - DE UITST AP UITSTAP De Limburgse Biervrienden" vzw Dit boekje is een uitgave van "De Verantwoordelijke uitgever & contactadres: Rony Langenaeken St-Oedenrodelaan Hasselt Rekeningnummer : KBC Internationale overschrijvingen: IBAN: BE BIC: KRED BE BB De v.z.w. bestaat uit : Voorzitter: Penningmeester - Ledenadministratie Verantwoordelijke Bier v/d maand: Ondervoorzitter : Secretaris: Bestuurslid: Webmaster & Agenda: Medewerkers: Website: adressen: Rony Langenaeken ( ) Dany Vanschoonbeek ( ) Marcel Stockmans ( ) Rik Didden Guillaume Vroemen Ivan Janssens & Rik Didden Casimir Elsen, Marcel Nijs, Marc Brusten, Davy Serron, Ludo Lemmens, Christophe Coenen, Kurt Keppers, Johnny Jaspers Heerlijk smullen van het brouwersmenu Brouwerij Rodenbach: meer dan een bezoek waard webmaster@limburgse-biervrienden.be rony.langenaeken@limburgse-biervrienden.be De vereniging is verantwoordelijk voor de inhoud van zijn artikels, tenzij anders vermeld. : Alles uit deze uitgave mag worden overgenomen op eender welke wijze, zonder voorafgaande toestemming van De Limburgse Biervrienden vzw, mits bronvermelding.. Afval, afval en nog eens... afval!! De MIROM verbrandingsoven INHOUD blz 2: blz 3: blz 4-5: blz 6-7: blz 8: blz 9: blz 10-11: blz 12: blz : blz 16-17: blz 17: blz 18-19: blz 20: Colofon & Inhoud Clubnieuws It s over: proeven van kustbieren Bier van de maand Ik kom helpen op het bierweekend Ontspanning Koken en bier It s over: onze uitstap Bierstijlen Wist je dat... Bier en gastronomie op zaterdag 7 december Activiteiten in beeld Niet te vergeten Proeven van een jeneverke of een likeur; santé! Ook hier staan eiken vaten Marlou se KERSTBIEREN CARROUSEL Zaterdag 30 november van 14 tot 24 uur kan je in een verwarmde biertent proeven van heerlijke kerstbieren. Hiervoor moet je zijn bij Marlou Dranken Halveweg 119 in Zonhoven. 2 Hildegard geeft uitleg in haar microbrouwerij 01 okt - 30 nov Ribbekes van het huis: gemarineerd in Saisonnière, heerlijk!! 01 okt- 30 nov 2013

3 ACTIVITEITEN ZOMERSE IN ACTIVITEITEN BEELD - KUSTBIEREN CLUBNIEUWS Bediening aan tafel De hapjes Een lekkere Boule de Berlin Proeven en overleggen Santéééé!! Naar wat zou dat ruiken? Hallo biervrienden Wat kan het leven van een bierproever zwaar zijn!! En zeker als je bezig bent met het verzamelen van het benodigde gerstenat voor de 20ste editie van ons Weekend der Belgische bieren. Er moet namelijk meermaals per week worden geproefd van de vele, vele nieuwe bieren die de laatste tijd op de markt worden gegooid. Ik denk dat we zonder meer mogen spreken van een echte hype in de bierwereld. Keuze genoeg dus om onze bierkaart vol te krijgen met vers gebrouwen bieren, al valt het zeker op dat het meestal dezelfde bierstijlen zijn die terugkeren. Als we het hebben over splinternieuwe bieren dan geldt dit in dit geval ook voor onze vereniging, want op vrijdag 8 november wordt het nieuwe clubbier voorgesteld. Wat zal het deze keer worden in navolging van onze Ne Kameraad en de Kameraad tripel? Uiteraard worden ondermeer alle leden uitgenodigd om de voorstelling bij te wonen die zal plaatsvinden enkele uren voor de start van ons 20ste bierweekend (zie bijgevoegde uitnodiging). Jullie zijn allen van harte welkom, maar laat het ons tijdig weten. Aan de voorstelling van het nieuwe bier wordt momenteel nog hard gewerkt door enkele medewerkers, maar daarnaast moet ook de nodige aandacht worden geschonken aan het welslagen van onze grootste activiteit van het jaar. Ook dit jaar zal het publiek weer kunnen proeven van een 120-tal bieren waarvan de meesten in 2013 zijn gebrouwen. Dat het presenteren van nieuwe bieren op een bierweekend een geslaagde formule is, hebben we al meermaals aan de lijve mogen ondervinden. Iets minder bieren maar meer bakken per bier hebben er vorig jaar toe geleid dat er minder bieren waren uitverkocht, wat over het geheel als positief werd onthaald. Dus gaan we op dit elan verder. Daarnaast rekenen we ook dit jaar weer op jullie welwillendheid om onze rangen te komen versterken tijdens dit bierweekend en de dagen vooraf. Samen met alle bestuursleden en medewerkers hoop ik dat we ook dit jaar weer heel wat enthousiaste helpers over de vloer krijgen, die er garant voor staan dat ons uniek bierfestival achteraf weer als zeer geslaagd mag worden bestempeld. Zoals steeds vind je ook in dit tijdschrift weer een oproep (zie blz 8) om je in te schrijven. Dus, laat spoedig iets van je horen zodat we snel een overzicht krijgen van de helpende handen. Zeker doen, want we hebben je allen meer dan nodig zowel voor, tijdens als na de activiteit. Eén keer per jaar de handen uit de mouwen steken om achteraf een gans jaar te genieten van de vele bierige momenten en dat tegen schappelijke prijzen; dit moet zeker kunnen hé!! En vergeet vooral niet dat op het komend bierweekend de start wordt gegeven van ons feestjaar ter gelegenheid van ons 20-jarig bestaan. Er zijn heel wat activiteiten gepland waaronder een bezoek aan de vele horecazaken die deelnemen aan onze actie Bier van de maand. Het zal ongetwijfeld een druk maar onvergetelijk jaar worden, gespijsd met leuke activiteiten. Om alles goed te kunnen onthouden, gaan we jullie begin december weer een kalender bezorgen - ondertussen de zesde editie - waarop alle festiviteiten staan genoteerd. Daarnaast kan je zien welke bieren we in de kijker zetten gedurende het jaar Wellicht heb je de strooibriefjes reeds gevonden die bij dit tijdschrift werden gevoegd. Net zoals de voorbije edities maken we ook nu weer een heleboel reclame voor ons bierweekend. Wil je nog extra strooibriefjes of affiches hebben dan mag je dat ons laten weten. We bezorgen ze je zo spoedig mogelijk. Tijdens onze volgende proefavond op vrijdag 18 oktober gaan we bieren proeven met namen van steden of gemeenten. We beschikken over een zeer uitgebreid gamma waaruit we wat leuke bieren kunnen selecteren. Weeral een aanrader dus!! Begin december krijg je nog eens de kans om te gaan genieten van een heerlijk menu geserveerd met Belgisch gerstenat. Het Rubenshof in Alken is the place to be want chef-kok Tom zal weer zijn uiterste best doen om zijn gasten te verwennen. Op blz. 17 lees je er alles over. Hoog tijd om af te ronden want naast de realisatie van dit boekje staan er nog een heleboel proefavonden voor derden op ons te wachten de komende dagen, zonder daarbij de voorbereiding van ons bierweekend uit het oog te verliezen. Dat het bestuur en de medewerkers veel tijd en energie steken in de promotie van het Belgisch gerstenat is zeker geen geheim. Maar om dat te kunnen verwezelijken hebben we ook af en toe de steun nodig van onze vele leden (het zijn er ondertussen 342). Hierbij willen we nogmaals een oproep doen om ons te komen ondersteunen voor, tijdens of na het 20ste Weekend der Belgische bieren. Iedereen is meer dan welkom. Is het voor u een eerste keer?? Geen enkel probleem, en je gaat heel vlug merken met welke toffe bende je kan samenwerken. En achteraf zullen we u zondermeer dankbaar zijn. Ik wens jullie verder nog veel leesgenot en mogen we mekaar hopelijk weldra terugzien. Santé! Rony Het assortiment Achter de schermen wordt ook geproefd okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

4 IT S O VER: PR OEVEN VAN KUSTBIEREN OVER: PROEVEN Om een beetje in de sfeer te blijven, hadden we er voor gekozen om in de maand augustus te proeven van kustbieren tijdens onze vierde ledenproeverij van De term kustbieren is uiteraard geen bierstijl; het mag in feite worden aanzien als een soort van promotie waarmee kuststeden en -gemeenten toeristen willen aantrekken. Blankenbergse Kokketeute donker 7,5 vol % Van Steenberge - Ertvelde Blankenberge is een typische familiebadplaats. Tot een goed jaar geleden had deze gemeente geen eigen stadsbier maar op initiatief van het schepencollege en gebuurtekring werd het bier Blankenbergse Kokketeute gelanceerd. Kokketeute is het dialect voor knap, elegant (blond) meisje. Op 6 juli 2012 werd een blond bier gelanceerd, en door het grote succes werd op 26 juni 2013 ook een bruine versie op de markt gegooid. Naam: Kokketeute Donker Bierstijl: sterk bruin Schuim: een mooie beige en vrij stevige schuim van kleine bellen, vrij stabiel Kleur & uitzicht: bruin, licht troebel met een normale verzadiging Aroma: caramel, zoetig, licht gebrand met toetsen van mout; licht alcoholisch Smaak & nasmaak: een zachte aanzet, zoetig tot zoet en lichte caramel met een licht bitterige afdronk Spioenkopje 5,7 vol % Strubbe - Ichtegem Wenduine is een deelgemeente van het ernaast gelegen De Haan. De Haan heeft op biergebied tegenwoordig verschillende bieren te bieden, voornamelijk door de aanwezigheid van bierfirma Den Haene. Deze bierfirma heeft sinds specifieke kustbieren in het aanbod. In de duinen, aan de rand van het centrum, vind je een merkwaardig gebouwtje, bijna een paddenstoel met knalrood dak, in de volksmond gekend als het "Spioenkopje". Reden voor deze naam is gemakkelijk te raden als je er vlak bij staat : ongelimiteerd uitzicht in alle richtingen wat ideaal is om te spioneren. Het vijfde bier van bierfirma Den Haene draagt dezelfde naam. Naam: Bierstijl: Schuim: Kleur & uitzicht: Aroma: Smaak & nasmaak: Keyte tripel Spioenkopje Wenduins Kriekenbier fruitbier mooie rose schuim van kleine en grote bellen donkerrood, licht troebel met tamelijk veel verzadiging zoetig, zurig, kriek, geconfijt fruit licht qua alcohol, vrij vol (zoet) normaal koolzuurgas, pittig, licht wrange en houtige nasmaak 7,7 vol % Strubbe - Ichtegem Bij het binnenrijden van Oostende, praktisch op de grens met Bredene, ligt rechts in de duinen het Fort Napoleon (fort impérial). Aan de andere kant van Oostende vinden we de Wellingtonrenbaan. Deze renbaan ligt op de plaats waar vroeger het Wellington-fort stond, het tweede fort dat door Napoleon gebouwd werd als verweer tegen een eventuele Engelse invasie (fort royal). Een invasie is er nooit gekomen, dus de forten hebben nooit echt gediend voor militaire doeleinden. Napoleon heeft de forten dan wel gebouwd omdat hij beducht was voor een belegering en invasie van Oostende, een belegering die er nooit gekomen is, maar die er had kùnnen komen, want Oostende heeft inderdaad in zijn geschiedenis een lange belegering gekend. In 2004 werd deze belegering herdacht met allerlei initiatieven en onze zustervereniging DOB beantwoordde de oproep van de Cultuurraad met het ontwikkelen van een nieuw bier : Keyte De naam Keyte is een historische benaming van een destijds te Oostende gedronken Hollands bier waarin geen hop gebruikt werd. Wegens het succes van het bier werd het na afloop van het herdenkingsjaar behouden. In 2008 werd ook een donkere versie "Keyte Dobbel Tripel" gelanceerd. Volgens Gery Boeraeve mogen onze brouwerijen gerust wat meer chauvinisme aan de dag leggen. "Duitsland is hopland, maar wij kunnen er ook wat van. Wij stimuleren onze brouwerijen met de lancering van het kwaliteitslabel 'Belgische hop' door de stad Poperinge en vzw Hop (Hop Overkoepelende Producentenvereniging). Wie brouwt met Belgische hop, mag dat op zijn etiket zetten." Gery is voorzitter van de coöperatie Pacohop, waar twee derde van de hopboeren lid van is. Waar mogelijk bundelen ze de krachten, al kunnen ze steeds moeilijker front vormen tegen, bijvoorbeeld, de Duitsers. Ook de stad Poperinge doet haar duit in het zakje met promotiewerk en financiering van Inagro, een onderzoeksinstituut dat de groei van de hop en zijn natuurlijke vijanden op de voet volgt, zodat de boeren die natuurlijke vijanden gericht kunnen bestrijden. Na het interview zeggen we nog even gedag aan Albert, die nog altijd op het veld de hopplantjes verzorgt. Met veel ijver en toewijding. Gery: "Mijn vader is een echte, koppige hopboer. De akkerbouw heeft hem nooit geïnteresseerd. Enkele maanden geleden werd hij weduwnaar, we zijn blij dat hij troost vindt in de hopvelden. Hoewel de pluk bijna volledig geautomatiseerd is, blijft er veel manueel werk, zeker bij het 'aanleiden' van de hopscheuten in de lente rond de klimdraden. Het zou enorm pijn doen moest de hop hier ooit verdwijnen." 4 01 okt - 30 nov 2013 De voorbije jaren zag Van Roy al regelmatig peperdure Cantillonflessen opduiken op het internet. "We hebben de doorverkoop in 2011 al wat kunnen afremmen door samen met een twintigtal andere brouwerijen de verkoop van ons bier op ebay te verbieden. Meestal gaat het om buitenlanders die de bieren duur doorverkopen aan Amerikaanse biercollectionneurs. Maar wat nu gebeurd is, tart de verbeelding", legt Van Roy uit. "Een Belg stelt via de leden van een bierclub één fles Cuvée SaintGilloise en één fles Jeroboam te koop voor dollar. Dat is werkelijk een knettergekke prijs. Geen enkel bier is zo veel geld waard." "Een lid van de bierclub, die anoniem wenst te blijven, heeft me de mail van de verkoper getoond. Ik ken de verkoper, omdat er al langer vermoedens waren. Ik zal nooit meer een speciaalbier aan deze man verkopen", zegt Van Roy, die verder geen details wil geven over de identiteit van de betrokkene. Ook andere mensen hebben een abonnement genomen voor Union Sint-Gillis louter en alleen om het bier te kunnen kopen en doorverkopen. "Geef toe, zelfs met de abonnementsprijs erbij kosten de twee bieren hen 140 euro. Duizend dollar betekent dan een mooie meerwaarde", rekent Van Roy. Dat alles heeft als vreemd gevolg dat Union Sint-Gillis nu onder haar abonnees Amerikanen telt, een Zweed en een Italiaan. Valse Unionsupporters maken woekerwinst met Cantillonbier Met een verkoop van uiterst zeldzame bierflessen van de Cuvée SaintGilloise wou Cantillonbaas Jean Van Roy zijn geliefkoosde club Union Sint-Gillis een hart onder de riem steken. Groot was zijn verbijstering wanneer hij de Cuvée zag opduiken op het internet aan dollar voor twee flessen. Dat lokt een storm aan reacties uit op zijn Facebookpagina. Steeds meer woekerprijzen Speciaalbieren halen steeds meer woekerprijzen op het internet, weet Van Roy, die onlangs nog van leer trok tegen de uitbaters van bierrestaurant 'Heeren Van Liedekercke. "En het probleem is dat je daar weinig tegen kan doen. Onlangs brouwden we voor de Italiaanse markt een speciaalbier op basis van aardbei en druiven. Ook die flessen worden nu verkocht voor dollar", aldus Van Roy. De Union-supporter en brouwer laat het niet aan zijn hart komen. "Samen met Union Saint-Gillis broeden we op het plan om Manneken Pis in een shirt van de club te tooien en hem Cuvée Saint-Gilloise te laten plassen". Jean Van Roy krijgt alvast veel steunbetuigingen op zijn Facebookpagina. Vóór de start van het nieuwe seizoen bedacht brouwer Jean Van Roy van de Anderlechtse brouwerij Cantillon een initiatief om zijn geliefkoosde club een duwtje te geven. "Onze familie supportert al vijf generaties lang voor Union Sint-Gillis", zegt Jean Van Roy aan brusselnieuws.be. De Brusselse club, die elf keer landskampioen was vóór de Tweede Wereldoorlog, speelt dit seizoen in derde klasse. "Er is een nieuwe voorzitter, er waait een nieuwe wind, ik wou dus iets speciaals doen", vertelt Van Roy. "We hebben daarom 20 flessen Cuvée Saint-Gilloise Magnum (anderhalve liter, 15 euro, red.) gebrouwen en 20 flessen Jeroboam (35 euro, red.) van drie liter. Dat laatste is echt uitzonderlijk. Enkel mensen BIER EN GASTRONOMIE Traditiegetrouw organiseert Tom Govaerts van het Rubenshof in Alken, ook dit jaar zijn stilaan bekende Bier & gastronomie. Dit jaar mogen we de benen onder tafel schuiven op zaterdag 7 december vanaf uur want dan gaat de chef-kok ons verwennen met de hiernavermelde gerechten: Aperitief met hapjes Tartaar van zalm & coquille-mierikswortel Preskop met Gentse mosterd Garnalencappuccino Menu Carpaccio van gebakken Duke of Berkshire en gemarineerde groentjes Kabeljauwhaasje, polderaardappel en grijze garnalen, mousseline van Cristal Alken Filet van eend met een sausje van roodbruin bier crème van selder, bospaddestoelen, compote van jonagold en gratin van aardappel Mousse van chocolade, vers gedraaid vanille-ijs, espuma van in Hasselt gebrande koffie en crumble van hazelnoot en amandel Maes koffie en zoetigheden Naam: Keyte Oostendse Tripel Bierstijl: sterk blond Schuim: mooie schuim van kleine en grote bellen vrij stabiel Kleur & uitzicht: troebelblond met veel verzadiging Aroma: zoetig, kruidig, moutig Smaak & nasmaak: zacht, zoetig-bitterig, tamelijk sterk, prikkelend, fruitig, vrij vol; nasmaak licht plakkerig met een jaarabonnement van Sint-Gillis (90 euro, red.) mochten de kopen, maximum één van elke soort per persoon." IN DE KIJKER flessen Ik verkoop nooit meer een speciaalbier aan die man De prijs van het menu, inclusief water en bieren, bedraagt 58,00. Inschrijven voor dit evenement kan rechtstreeks bij Tom via het telefoonnummer of via mail: info@rubenshof-alken.be. Het Rubenshof is gelegen in de Ridderstraat 8 in Alken. Goed om weten is dat de bieren worden gekozen door specialisten van De Limburgse Biervrienden vzw okt- 30 nov 2013

5 WIST ONTSPANNING JE DAT... Voetballers redden levens en krijgen bier In Walem, deelgemeente van Mechelen, brak eind augustus brand uit in een rusthuis. De spelers van de lokale voetbalploeg, FC Walem, hadden een belangrijk aandeel in de reddingsactie. Ze krijgen van burgemeester Bart Somers elk een bak bier. "Dankzij hun efficiënte en vrijwillige hulp zijn 60 hulpbehoevende senioren uit een brandend gebouw geraakt. Zij hebben wellicht mensenlevens gered", aldus de burgemeester. "Die mensen hebben er mee voor gezorgd dat er geen dodelijke slachtoffers zijn gevallen. Dit had de grootst denkbare catastrofe kunnen worden, maar is dankzij deze vrijwilligers relatief goed afgelopen." De spelers van FC Walem zaten in hun kantine op het moment dat de brand uitbrak en kwamen meteen helpen. Burgemeester Somers heeft alvast iets in petto om hen te bedanken. "Dit zijn echt de helden van onze stad. Als dank bieden wij hen zondag bij de Hanswijkcavalcade tribuneplaatsen aan aan de overzijde van waar ons staatshoofd zal zitten, en een bak Cavalcadebier per persoon." "Daarnaast zal het voltallige schepencollege aanwezig zijn op het eerstvolgende etentje dat zij organiseren om hun kassa te spijzen en zal de stad hun voetbalploeg een jaar lang sponsoren door een banner naast het veld te hangen met de boodschap 'Ook straffe mannen naast het veld'. Zonder hen was de kans op een dodelijk slachtoffer veel groter geweest, het stadsbestuur vindt het dan ook belangrijk dat zij even in de bloemetjes, of beter het bier, worden gezet." Er komen geen hopboeren meer bij België telt nog 25 hopboeren waarvan er 23 in Poperinge zijn geworteld, het epicentrum van het groene goud. Hun bijnaam, keikoppen, hebben ze niet gestolen. Want meer dan ooit vechten ze om te overleven. Albert Boeraeve (85), getaand en gerimpeld door het buitenleven, staat waar hij het allerliefste staat: op een Poperings hopveld. Vanop een houten platform op een oude tractor, die hij met een zelfbedacht ingenieus systeem bedient, 'draait' de kwieke tachtiger met arendsogen hopscheuten 'aan' die dreigen weg te groeien van de 6,5 meter hoge klimdraad. "We moeten ze in het gareel houden hé, net als een kind." Zijn zoon Gery (61) kijkt trots toe. In één beeld zie je verleden, heden en toekomst van de hopteelt. Vooral die toekomst oogt heel onzeker. Poperinge was eeuwenlang het mekka van de hopteelt. Omdat 'grootsteden' Gent, Ieper en Brugge in de vijftiende eeuw de lakens uitdeelden en klein broertje Poperinge verboden om de lakennijverheid nog uit te oefenen, begonnen ze er van lieverlee hop te telen. Gery: "Tot de 20ste eeuw was bijna iedereen hier hopboer. Ook wie uit werken ging, had een lapje grond en gebruikte wat materiaal van een boer." Tot kort na de Tweede Wereldoorlog gebeurde alles manueel, bij de pluk werd het hele dorp gemobiliseerd, kinderen incluis. Zelfs de scholen draaiden op het ritme van de hopteelt, ze startten pas half september. De gouden jaren van het 'groene goud' liggen achter de rug, de Belgische hopboer is een uitstervend ras. Gery nam het landbouwbedrijf over van zijn vader in Hij had toen 9,5 hectare hop, vandaag zijn dat er nog 5,5. "Sinds de jaren tachtig wisselen goede jaren af met slechte, waarin we tegen dumpingprijzen verkochten of een deel van de oogst zelfs niet kwijtgeraakten." Hop is al decennialang een wereldmarkt, vooral Duitsland ( hectare) en Amerika ( hectare) zwaaien de plak. Samen zijn ze goed voor 80 à 90 procent van de wereldproductie. Ook de Tsjechen, Slovenen en Chinezen spelen mee. De Belgische hopboer (160 hectare) is een klein duimpje tussen deze reuzen. Het laatste Belgische 'boerejaar' dateert van 2007, toen er door een mislukte oogst in Duitsland en een wereldwijde minopbrengst een paniekreactie ontstond bij de brouwerijen die vreesden voor een hoptekort. "Brouwers laten niet in hun kaarten kijken, maar hun voorraad was toen geslonken. Onze oogst was succesvol en we konden toen zelfs vijfjarencontracten afsluiten die pas in 2012 afliepen." Voor alle duidelijkheid: hopboeren leveren al jarenlang aan tussenspelers, die de hopbellen pelletiseren of extraheren en mee de marktprijs bepalen. Grote brouwerijen verkiezen pellets (korrels van geplette lupuline, dat is het stuifmeel in de hopbel) en extracten (een soort olie) boven de hopbellen. Kleine, ambachtelijke brouwers gooien wel nog hopbellen in de brouwketel. "Ik leverde zowel aan tussenspelers in Duitsland en Groot-Brittanië als rechtstreeks aan kleinere brouwerijen. In een ideale wereld lever je rechtstreeks aan brouwerijen." Vijanden op de loer De Poperingse hopboer heeft het niet onder markt. De tegenstand is dan ook niet min. Duitsland en Engeland hebben nieuwe en heel goede hoprassen, zoals het Duitse Hercules met een dubbele opbrengst en een veel groter alfagehalte (wat de bitterheid in bier bepaalt én de prijs) per hectare. Gery (wijst naar de velden waar ooit bittere veldslagen uitgevochten werden): "We geraken er niet vanaf, van de Duitsers. Duitsland steekt veel tijd en geld in het onderzoek naar nieuwe rassen. We mogen het Hercules-ras trouwens niet telen en verkopen, zij hebben er een soort van patent op. We kunnen er eenvoudigweg niet tegen concurreren, of je moet je hop verkopen tegen dumpingprijzen." Bovendien moet hop afrekenen met natuurlijke vijanden: van bladluizen over rode spinnetjes tot gevaarlijke bacteriën en schimmels. En één stormwind kan de kwetsbare plat bombarderen, Gery maakte het tweemaal mee. Je zou er als hopboer de moed bij verliezen, maar dat doet hij niet. In 2009 schakelde hij over van alfarassen naar zogenaamde aromatische hoprassen omdat daar meer vraag naar kwam, al zijn ze moeilijker te kweken en heel gevoelig voor ziektes en plagen. "Je moet mee evolueren met de wensen van de brouwerijen." Die zijn grillig en veranderen voortdurend. "Maar wij kunnen niet zomaar van de ene op de andere dag van hopras veranderen. Het duurt grofweg drie jaar vooraleer je een nieuw hopras commercieel kan verkopen." Meer chauvinisme Met zijn aromasoorten kon hij weer enkele nieuwe meerjarencontracten afsluiten tegen een hogere prijs. Vooral zijn Golding-variëteit scoort. Maar de Belgische hopteelt staat bijzonder zwaar onder druk, dat is zeker. Er zijn nog hooguit 25 telers: 23 in Poperinge, 1 in Asse en 1 in Wallonië. En elk jaar geven er enkele de brui aan. Gery: "Uit een enquête, afgenomen bij onze boeren, blijkt dat er geen opvolging meer is. Binnen zes jaar is waarschijnlijk de helft van de hopboeren verdwenen. Pas op, ik wil de courage van onze jongere boeren niet ontnemen. Er zal over tien jaar nog hop zijn in België, maar geen 160 hectare meer. Nieuwe hopboeren komen er volgens mij niet meer bij. Je moet er bijna in geboren zijn." n Peerdevisscher 5,5 vol % Strubbe - Ichtegem We komen in Koksijde, met twee deelgemeenten die iets met bier te maken hebben. De eerste deelgemeente is Oostduinkerke waar we de paardenvissers terug vinden. Daar dit uniek ter wereld is, werd dit fenomeen al jarenlang bedacht met een eigen bier. Oorspronkelijk werd het gebrouwen door brouwerij Callewaert in Zwevezele voor het 10-jarig bestaan van het café "De Peerdevisscher" in Oostduinkerke in Een paar jaar later (1989) nam het Museum voor Zeevisserij in Oostduinkerke het over als huisbier. Na sluiting van Callewaert in 1991, wordt het opnieuw door Strubbe gebrouwen maar nu voor drankencentrale Weyts in Zwevezele. Naam: n Peerdevisscher Bierstijl: oud bruin Schuim: beige schuim, vrij snel weg, kleine bellen Kleur & uitzicht: roodbruin tot donkerbruin, helder, weinig verzadiging Aroma: zurig, fruitig, caramel, eik Smaak & nasmaak: zoetig-zurig, zacht met toch een gebrand bitterige afdronk, vrij licht qua sterkte en zwaarte Sint-Idesbald tripel 9,0 vol % Huyghe - Melle Een andere deelgemeente van Koksijde is Sint-Idesbald, genoemd naar een abt van de voormalige abdij Ten Duinen. De abdij kende een woelige geschiedenis en werd in 1627, na de zoveelste plundering, verlaten. De monniken trokken naar de Brugse binnenstad. De voormalige abdij in de duinen verzandde. In 1897 ontstonden de eerste opgravingen, die vooral in de 2de helft van de 20ste eeuw werden verder gezet. Sedert die periode is de site ook te bezoeken door toeristen. Eén van die toeristen in 1960 was Paul Verougstraete, de brouwer van brouwerij Het Damberd in Olsene. Het Damberd had geen abdijbier in het assortiment, en er was dus een zekere interesse van de brouwer gezien het succes van de trappistenbieren. Na de overeenkomst met de burgemeester van Koksijde en de conservator van het museum werd een abdijbier ontwikkeld. Daar de kinderen van Paul Verougstraete niet geïnteresseerd waren in de voortzetting van de brouwerij werd de zaak in 1985 verkocht aan een Antwerpse drankenhandelaar. Deze drankenhandelaar ging in 1994 failliet en de zaak werd overgenomen door brouwerij Huyghe die verder ging met de bieren, maar met eerder beperkt succes. In 2004 werd een nieuw concept uitgetekend om het bier een nieuw elan te geven, met name: "Erkend Belgisch abdijbier". Hierdoor betaalt de brouwerij Huyghe royalties aan een opgerichte vzw, waarin het gemeentebestuur, het abdijmuseum, de vriendenkring van site en de brouwerij participeren. Er was ook een restyling van de bieren en creatie van een vierde bier : Ten Duinen Rousse. Naam: St-Idesbald Tripel Bierstijl: sterk blond Schuim: mooie schuim van kleine en grote bellen, vrij stabiel Kleur & uitzicht: goudgeel, permanent troebel Aroma: fruitig, alcohol, gist, ijzerachtig Smaak & nasmaak: zoetig-bitterig, vrij sterk en zwaar koolzuurgas normaal, vrij volmondig en ook weer een ijzersmaak Dikke Mathile 6,0 vol % Strubbe - Ichtegem We rijden Oostende binnen via deelgemeente Mariakerke en passeren vlak bij het kerkhof waar den Ostensche baron ligt begraven. Met den Ostensche baron wordt schilder James Ensor bedoeld. Ons laatste bier is echter genoemd naar een andere beroemde Oostendse dame, die wel niet echt geleefd heeft. Als we aan het Marie-Joséplein uit de tram stappen en naar het bekende bloemenuurwerk wandelen, passeren we ook aan het beeld dat de kunstenaar Georges Grard in 1954 maakte en dat officieel de naam "De Zee" draagt. Met dit beeld gaf Grard de weelderigheid en de sensualiteit van de zee weer in een vrouwenlichaam. Oostendenaars weten dat ze op hun hoede moeten zijn voor de schijnbare rust die het beeld - en dus de zee - uitstraalt. In de volksmond heeft het beeld een heel andere naam gekregen - Dikke Mathile - die ook de naam werd van het bier dat sinds 1986 (jaar van het bier) door brouwerij Strubbe gebrouwen wordt. De oorspronkelijke etiketten vertoonden de werkelijke afbeelding van het beeld, maar na klacht van de erfgenamen van Georges Grard ( ) wegens schending intellectuele eigendom, zijn de etiketten moeten wijzigen. Naam: Dikke Mathile Bierstijl: amber Schuim: mooie beige schuim van kleine bellen, niet echt stabiel Kleur & uitzicht: amberkleurig, helder en weinig verzadiging Aroma: moutig, licht kruidig, caramel, rokerig, ijzer (roest) Smaak & nasmaak: bitterig - zoetig tot bitterig - zoet, licht qua alcohol en volheid De meeste "kustbieren" zijn best drinkbaar, maar toch niet echte hoogvliegers of uitschieters inzake aroma's en smaken. Duidelijk afgestemd op een zo breed mogelijk publiek, de toerist met weinig bierervaring, die zich enkel maar wil amuseren en op een terrasje op de dijk wil genieten van een lekker biertje zonder zich teveel te moeten bekommeren om de inhoud en het karakter van wat hij drinkt. Het was weer een geslaagde avond waar geproefd werd van bieren met uiteenlopende smaken, vergezeld van hapjes die aan onze Belgische kust niet zijn weg te denken: broodjes met garnalen en Berlijnse bollen okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

6 BIER VAN DE MAAND November 2013 Januari 2014 Goliath Tripel Brouwerij Brasserie des Légendes Irchonwelz Degustatiefiche SMAAK : zacht, zoetig, bitterig KLEUR : goudgeel ALCOHOL : 9 vol. % alc. BIERTYPE : sterk blond INHOUD : 33 cl Belgian Coast IPA Brouwerij St. Feuillien Le Roeulx Degustatiefiche December 2013 Brouwerij Dubuisson Pipaix Degustatiefiche SMAAK : moutig, zoet, bitter, alcohol KLEUR : amber ALCOHOL : 12 vol. % alc. BIERTYPE : gerstewijn amber INHOUD : 33 cl Februari 2014 Bush Amber Valeir donker Brouwerij Contreras Gavere Degustatiefiche Fruitbieren Fruitbieren worden traditioneel met vruchten bereid. Dit gebeurt door vlak voor de gisting het fruit toe te voegen dat dan mee vergist. Oorspronkelijk ging het vaak om krieken, maar vandaag worden alle mogelijke vruchtensmaken gecreëerd. Bij vele hedendaagse fruitbieren worden er enkel sappen of extracten toegevoegd aan het bier. Veel bieren worden bovendien aangezoet. Men kan fruitbieren produceren op basis van verschillende bieren. We sommen ze even op: 100% lambik (bv. Oude Kriek) - Versnijding lambik en een hoge gistingsbier - Witbier - Oud bruin - Hoge gistingsbieren - Lage gistingsbieren Oude Kriek Een consument die een Kriek bestelt weet vaak niet op voorhand wat hij of zij in zijn glas kan verwachten: het bier kan zowel heel zoet of heel zurig smaken. Het bier kan lambik als basis hebben of juist helemaal niet. Net als bij Oude Geuze besloot Europa om de naam Oude Kriek te beschermen. Oude Kriek verkrijg je door de menging van lambik met een gewogen gemiddelde van minstens één jaar. De oudste lambik heeft minstens één jaar op houten vaten gelegen. Het mengsel moet een nagisting in de fles ondergaan en moet na zes maand rijping in de fles voldoen aan een aantal biochemische eisen (zuurgehalte, vluchtige zuren, isoamulacetaats- en ethylacetaatsgraad). De Oude Kriek wordt verkregen door krieken, kriekensap of geconcentreerd kriekensap toe te voegen aan de lambik. Voor de meeste traditionele krieken voegt men 25% krieken toe aan lambik die reeds 6 maand rijpt, waarna men de lambik nog minstens 6 maand laat verder rijpen. Men bekomt zo kriekenlambik (zie hoger) die men dan versnijdt en op fles hergist. Versnijbieren Versnijbieren ontstaan door het mengen van verschillende bieren die zowel van spontane, gemengde, hoge of lage gisting kunnen zijn. Blond Blonde bieren worden gebrouwen met bleke mouten om zo een blond kleurig bier te bekomen. We kunnen de bieren nog opdelen aan de hand van hun alcoholgehalte. Laag alcoholisch blond Blonde bieren vanaf 2,6 vol. % (lichtere bieren zijn tafelbieren of alcoholarme bieren) tot 4 vol % Blond Blonde bieren vanaf 4 vol. % tot 7 vol % Sterk blond Blonde bieren vanaf 7 vol. % tot 9,5 vol. %. Vaak tripel genoemd Gerstewijn Blonde bieren vanaf 9,5 vol. % Amber Amber bieren worden gebrouwen met een mengeling van bleke en amberkleurige mouten om zo een amberkleurig bier te bekomen. We kunnen de bieren nog opdelen aan de hand van hun alcoholgehalte. Laag alcoholisch amber Ambere bieren vanaf 2,6 vol. % (lichtere bieren zijn tafelbieren of alcoholarme bieren) tot 4 vol % Amber Ambere bieren vanaf 4 vol. % tot 7 vol % Sterk amber Ambere bieren vanaf 7 vol. % tot 9,5 vol. % Gerstewijn Ambere bieren vanaf 9,5 vol. % Bruin Men noemt ze ook wel donkere bieren. De bieren worden gebrouwen met een mengeling van bleke, amber en donkere mouten om zo een bruinkleurig bier te bekomen. We kunnen de bieren nog opdelen aan de hand van hun alcoholgehalte. Laag alcoholisch bruin Bruine bieren vanaf 2,6 vol. % (lichtere bieren zijn tafelbieren of alcoholarme bieren) tot 4 vol % Bruin Bruine bieren vanaf 4 vol. % tot 7 vol % Sterk bruin Bruine bieren vanaf 7 vol. % tot 9,5 vol. %. Vaak dubbel genoemd Gerstewijn Bruine bieren vanaf 9,5 vol. % Buitenlandse biertypes in België De Belgische bierwereld evolueert steeds en wordt beïnvloed door bierstijlen uit andere landen. Beïnvloed door buitenlandse collega's en op vraag van hun buitenlandse importeurs experimenteren sommige Belgische brouwers de laatste jaren ook met biertypes die hier voordien onbekend waren. Zo kan je onder andere Belgische Bock- en Rauchbieren in de handel vinden. India Pale Ale Maar vooral de Angelsaksische bierwereld heeft een sterke impact op de huidige vernieuwde evoluties binnen de Belgische bierwereld. Het biertype dat daarbij sterk aan belang wint is de IPA. De naam India Pale Ale verwijst naar een bier dat officieren van de East India Company vanaf de 18e eeuw verschepen naar de kolonies, waarvan Indië de belangrijkste was. Het betrof in oorsprong extra SMAAK : zoetig, fruitig, SMAAK : zoetig, moutig gehopt en iets zwaarder bewaarbier dat niet speciaal werd ontwikkeld voor de kolonies, maar dat door zijn goede bewaareigenschappen er wel aansloeg en een eeuw later in het Verenigd Koninkrijk zelf succes kende. bitterig tot bitter caramel, bitterig De bittere IPA's kenden vooral een revival in Amerika waar men steeds zwaardere en vooral bitterder varianten op de markt bracht. Het KLEUR : donkeramber KLEUR : bruin bier wordt vaak ook gekenmerkt door de typische citrustoetsen die vooral Amerikaanse hoppen aan het bier geven. Ook in België duikt de bierstijl meer en meer op en kent het een groeiend succes. ALCOHOL : 7,5 vol. % alc. ALCOHOL : 6,5 vol. % alc. BIERTYPE : Indian Pale Ale BIERTYPE : bruin De Limburgse Biervrienden vzw zullen ondermeer deze bierstijlen hanteren bij het samenstellen van het bierboekje dat wordt uitgegeven ter gelegenheid van het 20ste Weekend der Belgische bieren. INHOUD : 33 cl INHOUD : 33 cl 6 01 okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

7 du Faleau uit Chatelineau. Het was amberkleurig en had een zodanig succes, dat het door vele collega's werd nagebootst, onder de benaming Bière Belge, Belge, Spéciale Belge, Spéciale of Ale. Pale Ale Het biertype kende mede succes doordat het sterk leek op de Britse Ales. Die bieren werden hier na de Eerste Wereldoorlog populair doordat de Britse soldaten ze dronken. De verwijzing naar die Britse bieren (Pale Ale) vind je soms nog terug in de benaming. Kenmerkend voor dit biertype is het gebruik van licht gekleurde karamelmouten die voor de amberkleur zorgen, van mineraalrijk brouwwater en zachte aromahoppen. De Special Belges zijn slechts licht gehopt met zachte aromahoppen, de nadruk ligt eerder op moutigheid en fruitigheid. Stout Stout is een van oorsprong Ierse of Engelse biersoort van hoge gisting. Het was het sterkste bier van een brouwerij. De naam Stout verwijst dus naar sterk. Een Stout moet op zich dus niet donker zijn. Het kon dus zowel gaan om een zware porter of een zware ale. Maar men associeert een Stout nu vooral met een donker gebrand bier. De kleur en de bittere gebrande smaak worden bekomen door gebruik te maken van gebrande mout. Er zijn zeer veel verschillende types stout, die qua bitterheid en alcoholgehalte sterk kunnen uiteenlopen. Als we de Angelsaksische stoutsoorten overzetten naar de Belgische toestand, kunnen we grofweg spreken van drie types. Russian imperial stout Door het opleggen van zware importtaxen viel vanaf 1822 de bierexport vanuit Engeland naar Rusland bijna volledig stil. Deze taksen golden echter niet voor Porter, zodat dit type nog succesvol werd uitgevoerd. Het was echter vooral de zware variant die succes kenden aan het hof in St-Petersburg, wat zijn naam verklaard. Deze stout is met zijn minstens 8 vol. % alc ruim sterker dan de originele versie. Dit biertype is eerder recent te krijgen op de Belgische markt en waaide over uit Amerika. Milk stout of sweet stout Porter werd vaak heel lang gerijpt, zodat het een zurig karakter kreeg. Men begon daarom jonge en oude porter te vermengen. Gaandeweg evolueerde de smaak naar zoetere versies. Deze variant is veel zoeter dan de gewone stout. Het bevat ook vaak minder alcohol. Bitter stout De bitter stout is de 'traditionele' stout, ook wel dry stout genoemd. Normaal gezien bevat dit bier tussen de 4 en 5 vol. % alcohol, maar in België gebrouwen bitter stouts zijn vaak sterk in alcohol, zelfs tot 7 vol. %. Scotch Ook dit type is van Angelsaksische oorsprong (Schotland), hoewel het in Groot-Brittannië nog nauwelijks wordt gebrouwen. De bieren worden traditioneel ook minder gehopt, omdat hop in Schotland veel zeldzamer was. Er is een duidelijke verwantschap met het zoete stouttype, maar het is echter iets minder zoet en heeft een karameltoets. Het bier wordt gekenmerkt door het gebruik van donkere of gebrande mout. Zijn zoete smaak komt door de toevoeging van kandijsuiker. Het is in de loop van de jaren een specialiteit geworden van Waals-Brabant en Henegouwen. Lambik Lambik (lambiek (Algemeen Nederlands), lambic (Frans)) is een bier dat tijdens het brouwproces een spontane gisting ondergaat. Dit wil zeggen: er wordt geen gist aan het brouwsel toegevoegd. De gisting komt spontaan op gang door de in de lucht aanwezige 'wilde' gisten. De wilde gisten, waaronder de bekende Brettanomyces soorten, bevruchten het wort waarna de lambik in grote houten vaten wordt opgeslagen. In deze grote tonnen rijpt het bier gedurende enkele jaren. Lambik is een plat en schuimloos bier. De smaak van de lambik varieert met de ouderdom van de lambik. Jonge lambik evolueert qua smaak naar zacht zuur. Oude lambik kan zacht tot scherp zuur smaken. Kriekenlambik Kriekenlambik verkrijg je door aan de 6 maanden oude lambik krieken toe te voegen en die vervolgens minstens 6 maanden verder te laten rijpen. De krieken zorgen niet alleen voor een nieuwe vergisting door de suikers in het fruit, maar geven ook smaak en kleur aan de lambik. Kriekenlambik kun je nu meestal enkel nog verkrijgen bij de brouwerijen zelf. De kriekenlambik vormt meestal de basis voor een Oude Kriek (zie verder). Faro Faro is lambik waaraan kandijsuiker, karamel of stroop wordt toegevoegd om het bier zoeter te maken. Soms is faro ook een versnijding van aangezoete lambiek met een bier van hoge gisting. Geuze Geuze wordt niet gebrouwen, maar ontstaat door het mengen van oude en jonge lambik. Daarna laat men het bier 12 maanden hergisten op fles. Die hergisting is mogelijk doordat er nog suikers aanwezig zijn in de jonge lambik. Het mengen van de lambiken wordt ook wel 'versnijden' of 'steken' genoemd. De geuzesteker mengt vaak lambiken van verschillende leeftijden en tonnen om de door hem gewenste smaak te bekomen. Dit systeem heeft een aantal kenmerken gemeenschappelijk met de Franse champagnemethode. Vandaar dat geuze vaak de champagne onder de bieren wordt genoemd. Oude Geuze Een authentieke geuze maken vereist veel tijd en geld. Door toenemende concurrentie en de verzoeting van de smaak van de bevolking begonnen steeds meer brouwers hun geuzes te verzoeten. En om de jarenlange lageringen in de kelders te omzeilen, schakelden sommige over op hoge gisting en mengden het dan later met een kleine hoeveelheid echte geuze. Zo kon de consument geen onderscheid meer maken tussen een echte en een industriële geuze. Om het onderscheid duidelijk te maken mag een authentieke geuze de term Oude Geuze dragen. Dit is een door Europa beschermde benaming. Om het GTS (Gegarandeerde Traditionele Specialiteiten) label te mogen gebruiken dient Oude Geuze het resultaat te zijn van het mengen van lambiken waarvan het oudste bestanddeel minimum 3 jaar in houten vaten heeft gerijpt. De gemiddelde ouderdom van de gemengde lambik moet hoger of gelijk zijn aan één jaar. Het mengsel moet een nagisting in de fles ondergaan en na zes maand rijping in de fles voldoen aan een aantal biochemische eisen (zuurgehalte, vluchtige zuren, isoamulacetaats- en ethylacetaatsgraad). Taverne Chanel Hamtstraat Tongeren-Widooie Run-Inn bvba Burgemeestere Voetslaan Kleine Brogel Taverne De Stam St-Janstraat Paal-Beringen Herberg t Dorp Hoogstraat Zutendaal Taverne Winston Luikersteenweg St-Truiden Taverne Rembrandt Veemarkt Tongeren Taverne Het Vijgeblad Paalsesteenweg Beringen Taverne De Baron Graeth Borgloon Café Den Drossaerd Parkstraat Overpelt Sporthal t Park Parkstraat Paal Quo vadis Dorpsstraat Zonhoven Truckstop 26BIS Industrieweg Heusden-Zolder Jeugdhuis De Kaller Schoolstraat Zutendaal Taverne Klein Bivelen Klein Bivelen Bilzen Taverne t Meuleke Hasseltsestweenweg Tongeren-Overrepen Taverne Madrigal St-Maternuswal Tongeren Brasserie Het Zoete Leven Nieuwstraat 185A 3511 Kuringen Café Ter Linde Pastoriestraat Alken Taverne Boulevard Europalaan Genk Taverne t Raedthuys Kerkplein kortessem Sportcentrum t Kanaal Commelo Beringen Tennisclub Drie Hoeven Wolfsbergstraat Genk Café t Teugelhuisje Plasstraat Schalkhoven Dranken Marlou Heikensstraat Zonhoven Taverne Gezellehuis Guido Gezellelaan Heusden-Zolder Dozie s Pub Gemeenteplein Lummen Thermen Sane Bilzersteenweg Tongeren-Riksingen Taverne De Zjat Schoolstraat Schoonbeek Taverne Het Trefpunt Dieplaan Genk Taverne t Zant Halveweg Zonhoven Café Sporting Grote Baan Helchteren Taverne De Kleyne Laer Holt Bilzen-Beverst Café Francine Hogenstraat Geetbets De Drie Kronen Grote Baan Kuringen Kon. Tennisclub Winterslag Tennislaan Genk In The Mood Weg naar Helchteren Meeuwen okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

8 Ja, ik kom helpen op ons Weekend der Belgische bieren BIERSTIJLEN Dat er in ons bierland heel veel bieren bestaan moet zeker niet meer worden gezegd, maar als we deze bieren willen onderbrengen in verschillende biertypes of -stijlen, wordt dikwijls de vraag gesteld: op welke basis moet dit gebeuren? Een aantal vertegenwoordigers van onze overkoepelende vereniging hebben zich eens gebogen over dit probleem. Hierna krijg je een overzicht van de bierstijlen die Zythos in de toekomst gaat hanteren, waarbij rekening werd gehouden met verschillende factoren zoals alcoholgehalte, kleur, type gisting, brouwmethode en herkomst. Is dit de meest juiste indeling? Wie zal het weten? Ja, natuurlijk kom ik (naam). een handje Overzicht van de Belgische biertypes of -stijlen toesteken op ons eigen Weekend der Belgische bieren. Pils Je kan op mij rekenen om op te bouwen op de volgende dag(en) : Pils is een bier van lage gisting, waarvan zijn voornaamste kenmerken zijn: een blonde kleur, een lichte bittere smaak en een alcoholgehalte tussen 4,5 vol. % en 5,5 vol. %. - donderdag 7 november van... uur tot... uur (verhuis en opbouwen vanaf 9 uur). Export (Dortmunder) - vrijdag 8 november van... uur tot... uur (opbouwen vanaf 9 uur). De brouwmethode van een Export is identiek aan deze van het traditionele pilsbier. Ze zijn iets bleker en worden gebrouwen met hard en kalkhoudend water. De bieren zijn met hun iets hogere Je kan op mij rekenen op het bierweekend zelf op de volgende dag(en) : densiteit en alcoholgehalte van 5,5 tot 6 vol. % iets sterker, maar zachter in smaak dan pilsbier. - vrijdag 8 november (van tot 01 uur) van... uur tot... uur. - zaterdag 9 november (vanaf tot 01 uur) van... uur tot... uur. - zondag 10 november (vanaf tot 22 uur) van... uur tot... uur. - om bier rond te dragen...* Dortmunder-types danken hun naam aan het feit dat ze vooral rond het Duitse Dortmund en omgeving worden gebrouwen. In België worden ze vaak gepresenteerd als Export. Tafelbier Tot enkele decennia terug werd tafelbier heel frequent bij de maaltijd genuttigd. Tafelbier heeft een alcoholgehalte tussen 1,2 en 2,5 vol.% en is vooral beschikbaar in blond en bruin. De bieren worden op twee verschillende manier gebrouwen, namelijk als een uniek brouwsel of als een zwaarder brouwsel dat nadien wordt verdund met water. - om drankbonnetjes te verkopen... * Alcoholarm bier - om de kassa te bedienen...* Alcoholarme bieren mogen wettelijk tot 1,2 vol. % bevatten. Deze bieren worden gebrouwen met - om achter het buffet te helpen... * een lagere densiteit (weinig grondstoffen) en er wordt ook minder gist toegevoegd om zo minder - om aan de inkom te zitten...* alcohol te vormen. Een ander procedé is om de alcohol uit een lage gistingsbier te verwijderen door bv. distillatie. De bieren kunnen zowel blond, amber of bruin zijn. We spreken bewust niet van een - om hapjes te verkopen...* alcoholvrij bier, omdat zelfs alcoholvrij bier altijd nog een fractie (wettelijk tot maximaal 0,5 vol. %) - om tombola te verkopen...* - om in de keuken te helpen... * - om... - om... alcohol bevat en dus een licht misleidende term is. Witbier of Tarwebier Witbier is van oorsprong een ongefilterd bovengistend tarwebier. Het wordt bereid met ongeveer 30% tot 50% tarwemout. In België worden er vaak kruiden (meestal koriander en in mindere mate bittere sinaasappelschillen) toegevoegd. De meeste witbieren bevatten tussen de 5 à 6 vol. % alc. Oud bruin * één of meer aankruisen aub Oud bruin is een (amber) bruin bier van hoge gisting, waar een gewenste melkzuurinfectie in heeft Je kan op mij rekenen om op te ruimen op : plaatsgevonden. Daarom spreken we van een gemengde gisting. Het wordt bekomen door het mengen van jong en oud bier dat gelagerd heeft in tanks of houten tonnen. Het geheel zorgt voor een - maandag 11 november van. uur tot. uur (opruimen vanaf 9 uur). licht zurig bier. Qua alcohol schommelen de meeste bieren van dit type meestal tussen 5 en 6 vol. Roodbruine Bieren Laat het ons weten via: Deze bieren worden voornamelijk gebrouwen in de regio West-Vlaanderen (Roeselare- - de post (St-Oedenrodelaan Hasselt) Kortrijk). De oude bieren worden gelagerd op houten vaten. Tijdens de rijping op houten - telefoon of fax ( ) - GSM ( ) vaten krijgt de melkzuurbacterie tijd om haar werk te doen en een frisse zurige smaak aan - rony.langenaeken@telenet.be het bier te geven, vaak gecombineerd met een lichte houttoets. Vlaamse Bruine bieren Deze bieren worden voornamelijk gebrouwen in de regio rond Oudenaarde. De oude bieren DE LOCATIE IS NOG STEEDS: worden gelagerd op inox vaten. Bij gisting wordt het wort blootgesteld aan de omgevingslucht. Hier zijn het vaak de microflora uit de lucht in de brouwerij die voor de zurige toets zorgen. CULTUURCENTRUM KUNSTLAAN HASSELT Saison Enkele goeie mopkes Saison is een biertype dat al ongeveer 150 jaar wordt gebrouwen in de provincie Henegouwen. Het Een Brit wonende tussen Brugge en Antwerpen rijdt zwaar onder invloed van alcohol in z'n wagen. Een politieman houdt de auto aan, stelt zich voor was bedoeld als zomerbier. Tijdens de warme maanden kon men door het gebrek aan koelmogelijkheden niet brouwen. Vaak had het leven op een boerderijbrouwerij een cyclisch gebeuren: en vraagt: "Heeft u gedronken?"... Met een dikke tong antwoordt de man: "Yes... deze morgen... is mijn dochter getrouwd... en ik hou niet van kerken... en dus ben ik naar het café geweest... en heb enkele biertjes gedronken.... Daarna... gedurende het banket... heb ik 3 flessen gekraakt... een Corbières... een Minervois... en... er werd in de winter door de knechten gebrouwen, die dan tijdens de zomer op het land werkten en een Faugères. Om te eindigen... gedurende het feest... heb ik 2 flessen... Johnny Walker... black label... keizer gemaakt...". hun dorst konden lessen met het verfrissende bier. De Saison is dus een oogstbier. Om verzuring Uiteindelijk antwoordt de politieagent, geïrriteerd: "Weet u dat ik politieagent ben en u heb doen stoppen voor een alcoholtest???"... en infectie te vermijden (of te onderdrukken) werd het bier zwaar gekruid of gehopt of met karamel Vol humor antwoordt de Brit: "En U... weet U dat... dit voertuig... Engels is... en mijn vrouw rijdt!!???"... gezoet. Om tot overstemming te komen over wat een Saison typeert, hebben de Saisonbrouwers Een Italiaan vertelt zijn vrienden : "Gisteren heb ik mijn vrouw gemasseerd met aromatische olie en daarna hebben we zo intens gevrijd dat ze een aantal kenmerken vastgelegd, waarbij ze zelf stellen dat een bier op 2 punten mag afwijken. gedurende 5 minuten heeft geschreeuwd!" Speciale Belge (of Speciale Belge Ale) De Fransman antwoordt : "Ja, niet slecht! Gisteren heb ik mijn vrouw ingesmeerd met aromatische boter. Daarna hebben we zo stevig gevrijd dat Een Speciale Belge is een amberkleurig bier van hoge gisting tussen de 5 en 7 vol. %. De meeste ze gedurende 15 minuten heeft geschreeuwd!" brouwers brouwden in het begin van de 20ste eeuw een donker bier van hoge gisting. En zagen dan De Belg repliceert: "Ik heb ze ingesmeerd met chocolade. Daarna hebben we seks gehad en heeft ze 3 uur geschreeuwd!" ook met lede ogen het succes aan van de nieuwe importbieren, meer bepaald de laaggegiste Vragen de twee anderen nieuwsgierig: "Wat heb je dan wel gedaan om ze drie uren lang aan het schreeuwen te krijgen?" pilsbieren. In 1904 schreven ze een wedstrijd uit met als doel het vinden van een doordrinkbaar bier De Belg antwoordt: "Ik had mijn handen afgeveegd aan de gordijnen!!!" dat de concurrentie kon aangaan met pils. De eerste prijs voor flessenbier ging naar het bier Belge 8 01 okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

9 IT s OVER: ONZE JAARLIJKSE UITSTAP ONTSPANNING Op donderdag 12 september moesten we al vroeg uit de veren. Een trip van Limburg naar het West-Vlaamse Roeselare is namelijk niet zo evident. Om de 'structurele files' te ontwijken, rijden we via Wallonië naar de stad waar de gekende brouwerij Rodenbach is gehuisvest. Na ongeveer 210 minuten bus en slechts een tiental minuten later dan voorzien, worden we door de gids verwelkomd met een deugddoend kopje koffie. Een korte film informeert ons over de geschiedenis van de familie Rodenbach en het ontstaan van de brouwerij. Vervolgens krijgen we een rondleiding doorheen deze unieke brouwerij. Het valt ons op dat alles zeer proper en goed onderhouden is. Maar de 279 houten foeders maken toch wel de meeste indruk. De biervrienden en -vriendinnen worden er haast stil van. We ronden ons bezoek af met een lekker brouwersmenu, vergezeld van een Rodenbach Grand Cru en de klassieke Rodenbach. Brouwer en manusje-van-alles Rudi Ghekiere komt ons nog even wat meer uitleg geven over het huidige reilen en zeilen van de brouwerij. Dan is het tijd om op weg te gaan naar onze volgende halte. Na een korte busrit komen we bij de verbrandingsoven van MIROM, de intercommunale die instaat voor de afvalverwerking van Roeselare en enkele omliggende gemeenten. Een enthousiaste gids vertelt ons over alle stappen van afval ophalen, sorteren en tenslotte verbranden. Hij onderstreept het belang van goed sorteren, maar hamert er toch op dat we best zoveel mogelijk afval vermijden. Dan is het tijd om alles eens in het echt te gaan bekijken. Voorzien van een veiligheidshelm wagen we ons naar de verzamelput waarin de vuilkarren de opgehaalde vuilzakken deponeren. We zien hoe de berg afval via een grote trechter uiteindelijk in de verbrandingsoven terecht komt. Enkelen onder ons hadden hier wel een mond- of neusmasker kunnen gebruiken. Vervolgens wandelen we langs de hete ovens om uiteindelijk te belanden in de zeer moderne controlekamer, van waaruit - via de vele computers - alles in goede banen wordt geleid en gecontroleerd. Indrukwekkend en zeer leerrijk!! Om het stof door te spoelen en alles een beetje te ontsmetten, trekken we naar de graanstokerij Filliers in Deinze. We worden ingewijd in de kunst van het jeneverstoken, bewonderen de mooie installatie en de vele vaten moutwijn, en proeven tenslotte van het eindproduct. Het resultaat mag er wezen: van fruitjenever over echte oude graanjenever tot de zoetere likeuren. Een zeer uitgebreid gamma dat ons door de vriendelijke gids werd geserveerd, ondanks de aanwezigheid van zijn knorrige vrouwelijke assistente!! Ondertussen is het hoog tijd geworden om de inwendige mens te versterken. Hiervoor hebben we een afspraak met Hildegard en Bas in het eet- en brouwhuis De Hoppeschuur verbonden aan de microbrouwerij Urthel, gelegen in Ruiselede. Na een warm en zeer hartelijk onthaal worden we verwend met een welkomsbordje en een frisse Solange. Daarna laten we ons de 'gesaisonneerde' ribbetjes goed smaken, en drinken er enkele exclusieve bieren bij, die Hildegard hier uit haar brouwinstallatie tovert. Overheerlijk en een prima afsluiter van een gevarieerde en zeer geslaagde daguitstap. Nadat de geïnteresseerden nog een bezoekje brachten aan de microbrouwerij, nemen we afscheid van gastheer en gastvrouw om tijdens de terugreis nog enkele uren na te genieten van deze mooie dag. Onze nieuwe chauffeur zorgde er voor dat we heelhuids in Limburg arriveerden. Het was intussen al een stukje na middernacht maar dat kon de pret niet bederven. W O O R D Z O E K E R De hiernavolgende woorden zitten verborgen in onderstaand diagram. Ze zijn te lezen van links naar rechts, van rechts naar links, van beneden naar boven, van boven naar beneden en diagonaal. De letters mogen meer dan eenmaal gebruikt worden. Als je alle woorden doorstreept blijven er 8 letters over waarmee je de naam van een brouwerij kan vormen. AANSCHAF AFWEZIGE AMATEUR AVONDKAPSEL BALHOOFD BOTAF CONCAAF CONFRERE DRIETAL ECHTKOETS EERSTKOMENDE ERDOOR ETALAGE GEDAMP GOEDZAK HALFVOL INDRINGEND ISOLEERCEL JACHTBEWIJS JANNEMAN KERSEBOMEHOUT KRAAK LACHBEK LACONISME LAKENWEVER LANDMIJN LUCHTCAMERA NADOENERIJ N E D N I B T S A V O N D K A P S E L IJ G E A N S U C M R A N C H E R C T E M I R D D B O T A F E G A D T H C A W D Z E O R A H L T R L M N M T A L L IJ N E R E I L E R E I T E A K E A N A R A W F N N H M E U E M N O C K N S G V L F N E G O O C R O R E O E T E N E A O A O R E O B H K O T C N C I H R A E V A C IJ N F E T O S IJ W E B T H C A J F C I H D D S D R I E T A L U H N U S L N N D B R R O Z V E M S I N O C A L A O O W E E E O E A A N S C H A F A O H C T E K S K R A A K D Y G E D A M P Oplossing: de gezochte brouwerij luidt: OFFERBUS PACHTCONTRACT POLSJE RANCHER RECHTDOOR SKETCH TANGA TIERELIEREN TONIC VALHEK VASTBINDEN VERHUISD VRIJWEL WACHTDAG Met de oplossingen kan je terecht bij Rony en dit liefst vóór 31 december puzzelaars wisten de oplossing van de vorige puzzel: SLAGHMUYLDER Het lot wees uit dat de bierkorf verhuist naar Ben Nederstigt uit Tongeren. Proficiat!! Je mag je gewonnen prijs komen afhalen bij Rony, liefst na afspraak okt - 30 nov okt- 30 nov 2013

10 KOKEN EN BIER Voorgerecht St-Jacobsvruchten en Mangalica ham met witte asperges Ingrediënten (4 pers) : 8 Sint-Jakobsvruchten - 4 sneetjes Mangalica-ham - 4 asperges - aardappelpuree - bouillon - truffelcrème olijfolie citroensap - zout en peper verse truffelschilfers Bereiding : Schil de asperges en snij ze daarna in fijne slierten. Dit doe je in één beweging van boven tot onder. Doe ze in een kom met wat dressing. Voor die dressing gebruik je wat olie, citroensap, peper en zout. Plaats een Sint-Jakobsvrucht op een half plakje Mangalica-ham en rol dit op. Bak ze eventjes in wat olie in een hete antikleefpan. Maak dan van de aardappelpuree, de truffelcrème, wat bouillon en room de mousseline. Voeg alles bij elkaar en roer tot je een zachte mousseline verkrijgt. Plaats een torentje mousseline midden op een bord, plaats de Sint-Jakobsschelpen omwikkeld met Mangalica-ham erop. Leg enkele slierten asperge over het geheel en werk af met wat verse truffelschilfers Dominante smaak van het gerecht zoutig (hesp), asperge Bierkeuze & verantwoording Ramée blond (gouden ale - 7,5% - Du Bocq - goudgeel - zoetig, bitterig, fruitig) Kraaike tripel blond (tripel - 8,5% - De Proefbrij - goudgeel - zoetig tot zoet, bitterig) Thouroutenaere (hoogblond edel - 8,5% - Alken-Maes - blond - zoetig, bitterig) Besluit Vermits de 3 bieren vrij kort bij elkaar liggen qua hoofdsmaak passen ze alle bij dit zeer lekker voorgerecht. De voorkeurstemmen zijn verdeeld: 2 voor Ramée, 5 voor Kraaike tripel en 8 voor Thouroutenaere. Hoofdgerecht Wagyu-tournedos en groene kool met truffelboter Ingrediënten (4 pers) : 1 kleine groene kool gr gezouten boter - 1 verse truffel gr roomboter - ½ tl grof zeezout - 6 Wagyu-tournedos van 100g elk - 12 plakjes pancetta - 3 eetl olijfolie extra vergine slagerstouw Bereiding : Snij de kool in dunne reepjes en kook ze halfgaar in een grote pan met water en wat zout, in 5 min. Doe over in een vergiet en spoel koud af. Hak ¾ van de truffel fijn en meng met boter en zeezout. Maak er een rolletje van in plasticfolie en laat opstijven. Dep het vlees af, wikkel om elk stuk twee plakjes pancetta en bind ze vast met een stukje keukentouw. Verhit een grillpan op hoog vuur. Bestrijk het vlees rondom met olijfolie en bak 3 min per kant. Leg op een bord en dek af met aluminiumfolie om warm te houden. Smelt de helft van de truffelboter in een pan, schep de koolreepjes erdoor en verwarm in 3 tot 4 min. Verdeel over de voorverwarmde borden. Verwijder het keukentouw, leg de tournedos op de kool en serveer met een klontje truffelboter. Garneer met dun schaafsel van de rest van de truffel. Dominante smaak van het gerecht vrij zwaar en kruidig Bierkeuze & verantwoording Ne Flierefluiter Eeuwling (massieve ale - 8,5% - Anders! - roodbruin - caramel, licht gebrand, vrij vol) La Wambrechies (gouden ale - 7,5% - Du Bocq - goudgeel - zoetig, bitterig, kruidig) Ommegang (hoogblond edel - 8,0% - Haacht - blond - zoetig, bitterig) Besluit Ondanks dat de drie bieren erg verschillen van elkaar was de conclusie dat in feite geen enkel bier echt goed past bij dit gerecht. Moest er toch een stem worden uitgebracht dan kreeg de Wambrechies de meeste stemmen terwijl de Flierefluiter geen enkele kreeg. Nagerecht Degustatieplankje van Brusselse kaas Ingrediënten (4 pers) : - voor de crème brûlée van brusselse kaas : 120 gr melk - 20 gr room - 2 eidooiers gr brusselse kaas - voor de panna cotta van brusselse kaas : 100 gr room gr brusselse kaas - 1 blaadje gelatine van 2 g g gazpacho - voor de espuma van watermeloen : 5 dl sap van watermeloen - 4 blaadjes gelatine van 2 g 8 tot 12 bolletjes van diepgevroren watermeloen (decoratie) Bereiding : De crème brûlée (schaaltje) Breng de melk aan de kook, voeg de Brusselse kaas toe. Meng de eierdooiers met de room en voeg bij de Brusselse kaas. Giet het mengsel in schaaltjes en gaar ze au bain-marie in de oven op 110 C, gedurende 15 minuten. Breng met de bunsenbrander een korstje aan. Panna cotta van Brusselse kaas en espuma van watermeloen (glaasje) Panna cotta. Warm de room op, voeg de Brusselse kaas erbij en de geweekte en uitgeknepen gelatine. Espuma. Meng het sap van de watermeloen met de geweekte en uitgeknepen gelatine. Giet in een espumafles met 2 gaspatronen. Giet de panna cotta in de glaasjes en laat opstijven. Breng hierop de gazpacho aan. Eindig met de espuma van watermeloen. Werk af met een bolletje diepgevroren sap van watermeloen. Serveer de 2 bereidingen op een langwerpig schaaltje en werk af met bolletjes diepgevroren watermeloen. Dominante smaak van het gerecht zeer erg zout omwille van de Brusselse kaas; maar drie proevers vonden het dessert lekker Bierkeuze & verantwoording Geuze Cuvée Chapeau (geuze - 5,5% - De Troch - goudgeel - zuur) Haspengouwse tripel (tripel - 9,0% - Brij Anders! - goudgeel - zoetig, bitterrig, fruitig, vol) Besluit Beide bieren geven uiteraard een contrast met de kaas. De geuze is eerder verfrissend ten opzichte van de zoute smaak van de kaas, terwijl de tripel een zwaardere indruk geeft omwille van het zoete. Ook de hapjes mogen weer worden gezien Garnalen-cappuccino Benodigdheden (8 pers) : 75 g garnalen, grijze - 1 wortel g venkel - 1 blikje tomaten - 1 el tomatenpuree - 1 dl room - 1 glas wijn, droge, witte - 1 borrelglaasje cognac - 1 takje selder, witte - 1 plukje saffraandraadjes - 1 ui - ½ tl lecithine - cayennepeper - zout Bereiding : Pel de garnalen. Snij de wortel, selder, ui en venkel in julienne. Stoof de garnalen aan in de hete olie. Blus met de cognac. Doe er de groentejulienne, de tomatenpuree, de gepelde tomaten, de witte wijn en 5 dl water bij. Voeg er de saffraan aan toe. Laat 5 minuten koken. Pureer kort met de staafmixer en schenk het door een fijne puntzeef, of pureer het met een roerzeef. Leng eventueel nog wat aan met water. Laat 1 minuut doorkoken en breng op smaak met cayennepeper. Laat afkoelen en zet het in de koelkast. Breng de soep aan de kook. Strooi het lecithinepoeder bij de room. Schenk dit, van het vuur af, bij de soep. Mix 30 seconden met de staafmixer, tot het soepje schuimt als een cappucino. Verdeel over kleine kopjes en serveer meteen. Brandade van forel Benodigdheden (12 personen) : 150 gr gerookte forel 600 gr aardappelen in blokjes brood (oud, in flinterdunne plakjes) - 1½ dl room 3 eetl boter olijfolie citroensap 1 ½ knoflookteentje bieslook peper en zout Bereiding : Snij de aardappel in blokjes. Snij de knoflook fijn. Snij het brood in flinterdunne plakjes. Snij de bieslook in ringetjes. Verwarm de boter in een pannetje en stoof er de knoflook en aardappel even in aan. Doe er de forel bij, 3 eetl olijfolie en overgiet met de room. Laat alles gaarkoken op een zacht vuurtje. Mix de brandade goed fijn en breng op smaak met citroensap, peper en zout. Kwast het brood in met een beetje olijfolie en rooster het goudbruin onder de ovengrill. Breek in stukken. Verdeel de brandade over glaasjes en werk af met een scheutje olijfolie, wat bieslook en een stukje geroosterd brood. Aperitiefbier Bij deze hapjes werd een Ribaldus blond van de brouwerij De Graal geserveerd. Het is een bier van hoge gisting met een alcohol van 7, 5 vol %. Het bier heeft een zachte, licht zoetige en licht bitterige smaak. Een bruin maar minder gebrand bier zoals een Chimay blauw of een St-Bernardus 8 zou ideaal zijn okt - 30 nov okt- 30 nov 2013