Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2014 Subtitel:... 'Water in beweging'

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2014 Subtitel:... 'Water in beweging'"

Transcriptie

1

2 Rapport: Rapport: Jaarrekening/- verslag 2014 ' Water in beweging ' * * Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2014 Subtitel:... 'Water in beweging' Rapportnummer: Versienummer: Versiedatum:... 3 juni 2015 Bestuurlijk traject Dagelijks bestuur... 2 juni 2015 Commissie(s) juni 2015 Algemeen bestuur... 1 juli 2015 Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 2 -

3 Inhoudsopgave 1 Aanbieding van het jaarverslag Bestuurlijke samenvatting Financiële samenvatting Exploitatierekening 2014 en de financiële positie Exploitatierekening Belastingen Financiën Programma Waterkering Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Programma Watersysteem Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Programma Vergunningen en Handhaving Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Programma Bestuur, communicatie en veiligheid Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Programma Bedrijfsvoering Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Programma concern-/administratieve posten Investeringsprogramma tot en met Inleiding Waterkeringinvesteringen Watersysteeminvesteringen Overige investeringen, waaronder bedrijfsvoeringsinvesteringen Overige paragrafen jaarverslag Verbonden partijen Wet Normering bezoldiging Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) EMU saldo Kostentoerekening en kostendragers Balans Balans Controleverklaring Bijlagen Jaarrekening/-verslag Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 3 -

4 Aanbieding van het jaarverslag 2014 Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 4 -

5 1 Aanbieding van het jaarverslag 2014 Voor u ligt het jaarverslag 2014 (inclusief de jaarrekening) van Waterschap Peel en Maasvallei. De inrichting en structuur van het jaarverslag is op hoofdlijnen hetzelfde als de begroting en de bestuursrapportages. Samenvatting Hoofdstuk 1 vormt de bestuurlijke en financiële samenvatting van Jaarrekening 2014 naar kosten en opbrengsten In hoofdstuk 2 presenteren we de jaarrekening naar kostensoort met toelichting. We gaan er ook verder in op de belastingopbrengsten, de vermogenspositie en de financiering of treasury. Jaarrekening 2014 naar programma s Centraal in het jaarverslag staan de programma s, waarin de taken staan die wij verrichten: Waterkering; Watersysteem; Vergunningen en handhaving; Bestuur, communicatie en veiligheid; Bedrijfsvoering; Concernposten/administratieve posten. Deze programma s komen aan bod in hoofdstuk 3 t/m 8. Ieder hoofdstuk kent dezelfde opbouw: Wat hebben we bereikt? Wat hebben we ervoor gedaan? Wat heeft het gekost? Investeringsprogramma In hoofdstuk 9 gaan we in op het investeringsprogramma van het waterschap, verdeeld in: waterkeringsinvesteringen; watersysteeminvesteringen; bedrijfsvoeringinvesteringen. Verplichte paragrafen Hoofdstuk 10 bevat een aantal verplichte paragrafen, dat in eerdere hoofdstukken nog niet aan de orde is geweest. Balans en controleverklaring In hoofdstuk 11 is de balans met toelichting opgenomen, gevolgd door de controleverklaring in hoofdstuk 12. Bijlagen Tot slot zijn er in hoofdstuk 13 diverse (wettelijk verplichte) bijlagen opgenomen. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 5 -

6 1.1 Bestuurlijke samenvatting In deze paragraaf vindt u een samenvatting van de bestuurlijke opdracht en de realisatie daarvan in De samenvatting is uitgesplitst naar de verschillende programma s Programma Waterkering Doelstelling in begroting 2014: Wij geven op realistische wijze invulling aan de bescherming tegen hoogwater van de Maas, maar wijzen wel op de zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid. We hebben het beheer en onderhoud conform planning uitgevoerd. Daarnaast zijn bijv. het bestrijdingsplan Maashoogwater, de Legger en het beheerregister geactualiseerd. We hebben ons leger aan vrijwillige dijkwachten weer op sterkte gebracht. Wij communiceren met de inwoners bij de voorbereidingen en realisatie van de dijkverbeteringen over de voorgenomen werkzaamheden en welke bescherming vervolgens wordt geboden. Hierbij geven we ook expliciet aandacht aan het feit dat deze bescherming beperkt is en dat er risico s zijn bij het leven en wonen langs de Maas. In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen voor de dijkverbeteringen van Mook, Afferden, Bergen, Lottum, Neer en Grubbenvorst. Daarnaast zijn de restpunten van Maaswerken grotendeels gerealiseerd. We zijn gestart met de meest urgente knelpunten in Venlo (Gieterijweggetje, Ziekenhuis en Steyl) om deze zo spoedig mogelijk, via het Hoogwaterbeschermingsprogramma, te verbeteren. Doelstelling in begroting 2014: Wij maken inwoners in ons gebied bewust van overstromingsrisico s en stimuleren zelfredzaamheid. Via onze hoogwatercheck, onze internetsite en nieuwsbrieven hebben wij richting onze bewoners expliciet gecommuniceerd over de mogelijke risico s van het wonen en leven langs de Maas. Ook tijdens de jaarlijkse dag van de dijk hebben we hier aandacht voor gevraagd. Ook communiceren wij over de mogelijke risico s via onze partners, zoals veiligheidsregio. Wij attenderen daarbij onze partners op het actueel houden van de benodigde calamiteiten en evacuatieplannen en voorzien ze daarbij van de meest recente informatie. In 2014 hebben wij de laatste inzichten voorafgaand aan het hoogwaterseizoen gedeeld met onze partners Programma Watersysteem Doelstelling in begroting 2014: Wij realiseren een optimaal gebiedsgericht waterpeil. Watersysteem en klimaat in zomer 2014 in een notendop: o Het jaar 2014 kenmerkte zich in de eerste maanden door zachte temperaturen en weinig neerslag. Het beheer en onderhoud richtte zich op waterconservering en wateraanvoer. Eind juni was er zelfs bijna noodzaak om een onttrekkingsverbod uit te vaardigen. o Grote delen van ons beheergebied werden vanaf begin juli 2014 getroffen door meerdere extreme neerslaggebeurtenissen. De extremiteit van de neerslag zat, met uitzondering van het gebied rond Ysselsteyn, niet zozeer in de dagsommen, maar vooral in de meerdaagse sommen. De herhalingstijd van de 3- en 5-daagse neerslag- Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 6 -

7 o o o sommen was voor het grootste deel van het beheergebied meer dan 20 jaar, met uitschieters van meer dan 100 jaar in de gemeenten rondom Weert, Venlo en Ysselsteyn. Dergelijke neerslagsommen kunnen ook in de zomerperiode aanleiding geven tot wateroverlast. Daar komt bij dat de hele zomer, van mei tot en met augustus, met een onderbreking in juni, in grote delen van het beheergebied extreem nat was. Ter illustratie: de herhalingstijd van de neerslagsom over de gehele maand juli en augustus is meer dan 100 jaar. Ee zomer die toch al erg nat is, gecombineerd met enkele extreme neerslaggebeurtenissen, maakt dat als er wateroverlast ontstaat, deze een hardnekkig karakter kan krijgen. Precies dat heeft zich voorgedaan in de zomer van 2014 in ons beheergebied. De neerslag was extremer dan waartegen de graslanden en landbouwgebieden zijn beschermd op grond van de door de provincie en waterschap afgesproken normen. In grote delen van ons beheergebied is in juli 2014 meer neerslag gevallen dan waarop het watersysteem is ingericht op grond van de normen voor regionale wateroverlast. Dit heeft, m.n. in de landbouw, geleid tot veel klachten over wateroverlast. Binnen ons vermogen hebben we maatwerk geleverd door extra maaiwerk, minimale wateraanvoer, verlaging van stuwstanden en uitleg van ons beleid. Boven op de reguliere verlagingen van stuwstanden hebben we in augustus besloten om alle stuwen één fase of 20 cm extra te verlagen en de najaarsmaaibeurt met 2 weken te vervroegen. Dit heeft bij individuele belanghebbenden niet altijd tot een bevredigend resultaat geleid, met als gevolg dat we ca. 50 schadeclaims ontvingen. Het zwaartepunt daarvan ligt in de omgeving America-Ysselsteyn. Na de zomer hebben wij besloten ons handelen in de periode van wateroverlast extern te laten evalueren. 200 Neerslag mm Langjarig gem. KNMI WPM 2014 o 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 7 -

8 Aantal constateringen en meldingen (Watersysteem) o 0 jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Nieuw Limburgs Peil: o We streven ernaar dat in 2020 sprake is van een op Nieuw Limburgs Peil gebaseerde inrichting van het watersysteem. Een belangrijk element hiervoor is het realiseren van streefpeilen. Met het ontwikkelen van een methodiek in een pilot gebied hebben we in 2014 voortgang geboekt. In 2015 ronden we het streefpeilenplan af, en we implementeren die. Wateroverlastknelpunten WB21: o In 2015 moeten alle wateroverlastknelpunten die uit de WB21 toetsing (2010) bleken, zijn opgelost. Eind 2014 zijn 42 van 49 knelpunten opgelost, en resteren er nog 7 die in 2015 worden opgelost. o We zijn tevens conform de Bestuursakkoord Water (BAW) gestart met een nieuwe toetsronde op wateroverlastknelpunten (periodieke watersysteemtoets). De resultaten daarvan verwachten we in De knelpunten die daar uit blijken, moeten in 2020 zijn opgelost. Doelstelling in begroting 2014: Wij zijn klantgericht, meedenkend en betrouwbaar. Samenwerken met omgeving: o De omgeving speelt een steeds belangrijker rol bij de manier waarop wij onze taken uitvoeren. Hoewel we hier nog veel te winnen hebben, is dit besef programmabreed gegroeid in 2014, zowel bij het beheer van de watersystemen alsook bij de projecten ter verbetering van de watersystemen. Het project Beek-community stoelt op de samenwerking met de omgeving. In 2015 beoordelen we de resultaten van de pilot. o We hadden ons voorgenomen om in 2014 een gebiedsproces (NLP-next) te starten voor verbetering van de oppervlaktewaterkwaliteit. Dit is er nog niet van gekomen. We hebben eerst het bestaande Nieuw Limburgs Peil geëvalueerd. Hierin constateerden we dat dit goed in de streek is geland. We hebben besloten het thema waterkwaliteit meer fundamenteel te analyseren met een DIN (Doelen Inspanningen Netwerk) om de gewenste aanpak door WPM vorm te geven. Samenwerken in de afvalwaterketen: o In 2014 zijn alle prioritaire projecten afgerond. Het beoogde besparingspotentieel op basis van de resultaten van de afgeronde projecten/kostenbesparingen van WBL bedraagt circa 16 mln.. Hiervan is circa 13,5 mln. al bestuurlijk verankerd in GRP s en de Meerjarenbegroting van WBL. Hiermee lijken de financiële doelstellingen uit het Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 8 -

9 o convenant en BAW voor Noord haalbaar. De landelijke visitatiecommissie, die de samenwerking in beide regio s onder de vlag van Noord als zeer positief heeft beoordeeld, onderschrijft dit. Ook hebben wij in Waterpanel Noord in 2014 een visie op de samenwerking opgesteld. In 2014 hebben wij onze bijdrage (inhoudelijk en financieel) geleverd aan de Limburg-brede samenwerking in de Waterpanels Limburg. In 2014 zijn we (met WBL) concrete samenwerkingsprojecten gestart met de gemeenten Weert en Venlo om te komen tot meer efficiency in de afvalwaterketen. Doelstelling in begroting 2014: Wij realiseren gezonde beekecosystemen. Beekontwikkeling: o In 2027 moeten alle Natuurbeken zijn heringericht. Het doel voor 2014 is bijna gehaald. Bijna, omdat we qua budget ca. 7 mln. van de geprogrammeerde 8 mln. realiseerden, en we van de geprogrammeerde 10 km beekherstel er feitelijk 2,6 km afrondden, en 6 km in uitvoering hadden maar nog niet volledig afgerond. o Afspraken over subsidiëring van beekherstel liggen vast in het Partnercontract met de provincie Limburg. Daar dit contract eind 2015 expireert, hebben we samen met WRO het overleg met de provincie over subsidiëring na 2015 al in 2014 gestart. o Herinrichting van beken is geen doel op zich. Het is een middel om in samenhang met beheersmaatregelen de gestelde ecologische (KRW-) en andere doelen (o.a. droge voeten ) te realiseren. We noemen dit beekontwikkeling, gericht op watersysteemherstel. In 2014 waren 4 beekontwikkelplannen voor reeds heringerichte beken, voorbereid. Bestuurlijke vaststelling moet nog plaats vinden. De Stuwende Kracht: o Watersysteemherstel, voor wat betreft de hydrologie van een gebied, faciliteren we door instructie/coaching van eigenaren van waterconserveringsstuwen (Stuwende Kracht). Dit hebben we in 2014 volgens plan uitgevoerd. Sanering waterbodems: o In het najaar startten we met het ledigen van de zandvang Neerbeek. Het vrijkomende materiaal is verontreinigd met zink en cadmium, evenals bij de eerder uitgevoerde beekherstel- en saneringswerken aan de Tungelroysebeek. Met het ledigen en saneren van de zandvang Neer ronden wij de totale herinrichting- en saneringswerken aan de Tungelroyse beek af. Effluentkwaliteit van rioolwaterzuiveringsinstallaties: o Wij hanteren effluentnormen die zijn afgeleid van het draagvlak van het regionale watersysteem. In 2015 wordt het Besluit kwaliteitseisen en monitoring water (Bkmw 2015) van kracht. Om hierop te anticiperen hebben wij daarom samen met WRO besloten om de lange termijn effluentnormen in het Limburgs effluentbeleid (gericht op 2021 en 2027), aan te scherpen. Hiermee geven we verder invulling aan de eerder geformuleerde beleidsdoelstelling dat deze emissies niet (meer) kunnen worden aangewezen als de oorzaak van het overschrijden van de kwaliteitsnormen voor het oppervlaktewater. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging' - 9 -

10 Doelstelling in begroting 2014: Wij creëren randvoorwaarde voor een gezonde leefomgeving (ecologisch, duurzaam en schoon). Samen voor Schoon Limburgs Water: o Wij hebben samen met WRO, provincie Limburg en WML een samenwerkingsverband opgericht om de verbetering van de waterkwaliteit een impuls te geven. Dit gaat langs 3 sporen, te weten duurzaam terreinbeheer, nieuwe stoffen en landbouw. We hebben hier geconstateerd dat een verbreding naar een gebiedsdekkende en programmatische aanpak nodig is. Deze onvoorziene ontwikkeling past in de gedachte aanpak voor verbetering van de waterkwaliteit. o Zo'n programmatische aanpak hebben we intern al in gang gezet waarbij een (nog te starten) gebiedsproces gericht op waterkwaliteitsverbetering een belangrijk onderdeel is. De ontwikkeling hier is dat eind 2014 is gebleken dat zowel wij als de provincie en WML en de landbouw zo'n gebiedsproces omarmen. Hier ligt een geweldige kans voor waterkwaliteitsverbetering. Glastuinbouw: o Uit- en afspoeling van verontreinigende stoffen uit de land- en tuinbouw is een belangrijke oorzaak voor de matige/slechte oppervlaktewaterkwaliteit. Dit geldt bijvoorbeeld voor verontreiniging van oppervlaktewater door gewasbeschermingsmiddelen bij lozing van spoelwater uit de glastuinbouw. Hier ligt een opgave voor de sector. Omdat dit helpt de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te realiseren, hebben wij met de LLTB-sector glastuinbouw in 2014 een convenant gesloten waarin we zijn overeengekomen om gezamenlijk te werken aan het bereiken van een duurzame Limburgse glastuinbouw, nagenoeg zonder emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar de bodem en het oppervlaktewater. Uitwerking van het bestuursconvenant is onder andere een beeld te krijgen van de situatie en de mogelijkheden tot zuivering in ons beheergebied. Daarnaast komt er als uitwerking van het convenant een concreet werkplan waarin we aangeven op welke manier we de doelstelling denken te kunnen bereiken. Certificaat zilver: o Wij hebben in 2014 het certificaat zilver voor duurzaam terreinbeheer behaald. Wij hebben onze bedrijfsvoering zo ingericht dat wij voor ons terreinbeheer zo weinig mogelijk chemische onkruidbestrijdingsmiddelen meer gebruiken. Hiermee werken we aan betere waterkwaliteit Programma Vergunningen en handhaving Doelstelling in begroting 2014: Wij zijn klantgericht, meedenkend en betrouwbaar. Ondanks de kanteling van de organisatie is de winkel opengebleven. De voorgenomen prestaties zijn geleverd en klanten, bestuur en medewerkers zijn tevreden. In relatie tot procesmatig werken is een fundament gelegd. Samenwerking met andere waterbeheerders is uitgebouwd. Hiertoe wordt ook de voorbereiding implementatie proces ondersteunend systeem VTH (SAW@/Powerbrowser), die nagenoeg gereed is, gerekend. Een resultaat, waarop we trots zijn. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

11 1.1.4 Programma Bestuur, communicatie en veiligheid Doelstelling in begroting 2014: Wij maken kenbaar waar beleidsaccenten moeten liggen. Geen bijzonderheden Doelstelling in begroting 2014: Wij creëren draagvlak voor onze besluiten, organisatie en activiteiten. Geen bijzonderheden Doelstelling in begroting 2014: Wij verminderen administratieve lastendruk. Geen bijzonderheden Doelstelling in begroting 2014: Wij zijn klantgericht, meedenkend en betrouwbaar. Geen bijzonderheden Doelstelling in begroting 2014: Wij geven op realistische wijze invulling aan de beperking van de gevolgen en bestrijding van mogelijke calamiteiten in relatie tot de waterschapstaak. De crisisorganisatie is op orde, de gehele planvorming heeft de jaarlijkse PDCA cyclus doorlopen. De crisisorganisatie van het waterschap is het afgelopen jaar meermalen in actie gekomen. Zowel op het gebied van droogte, waterverontreiniging als wateroverlast. Doelstelling in begroting 2014: Wij ondersteunen de algemene kolom (hulpdiensten en gemeenten) waar redelijkerwijs mogelijk is in het belang van de veiligheid en gezondheid van de burgers. Het Opleiden-Trainen-Oefenen-programma (OTO) is overeenkomstig jaarplan uitgevoerd en het waterschap is goed ingebed in de diverse crisisnetwerken op regionaal en landelijk niveau Programma Bedrijfsvoering Doelstelling in begroting 2014: Wij vergroten het vertrouwen van belanghebbenden in de organisatie. We hebben gewerkt aan de professionalisering, de efficiency, de betrouwbaarheid en de veiligheid van onze bedrijfsvoering. Er is geïnvesteerd in de ontwikkeling van de organisatie met als doel het verbeteren van de kwalitatieve en financiële prestatie van de organisatie. Uitgevoerde acties: o Het project- en procesmatig werken is verder doorontwikkeld. o De kanteling van de organisatie is doorgevoerd in de administratieve systemen en de interne regelgeving(project HAS). o Het tijd- en plaats onafhankelijk werken is ingevoerd (project HNW). Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

12 o o o o Het project continuïteitsplan ICT en stroomuitval is afgerond. Hiermee voldoet WPM aan de gestelde continuïteitseisen bij ICT- of stroomuitval: Binnen vier uur is de organisatie weer operationeel, dan wel worden er alternatieve maatregelen getroffen. Het opstarten van het project informatieveiligheid samen met WBL en WRO. Het opstarten van het project voorbereiding integratie informatiemanagement WRO- WPM De salarisadministratie en het ICT-beheer en de ICT exploitatie zijn uitbesteed aan een externe leverancier. Doelstelling in begroting 2014: Wij verhogen de competentie van medewerkers. We investeren jaarlijks in de opleiding van onze medewerkers. Het project organisatieontwikkeling heeft het rolbewustzijn van medewerkers en de focus op proces- en projectmatig werken, het stellen van doelen, het gestructureerd werken en het zien van onderlinge afhankelijkheden en het bewustzijn op de noodzaak tot samenwerken en goede onderlinge communicatie versterkt. Doelstelling in begroting 2014: Wij willen contente medewerkers. We hebben de medewerkers de ruimte gegeven om de noodzakelijke ontwikkeling van de organisatie in kaart te brengen. De directie heeft de aanbevelingen overgenomen en via het project organisatieontwikkeling uitgezet binnen de organisatie. We werken met een systeem van verbetervoorstellen. Het tijd- en plaats onafhankelijk werken is technisch gefaciliteerd. Medewerkers zijn uitgerust met een laptop en hebben toegang tot de 30 belangrijkste applicaties van het waterschap. Doelstelling in begroting 2014: Wij gaan met een beperkt aantal leveranciers een duurzame relatie aan om gezamenlijk innovatief voordeel te behalen. We zijn een relatie aangegaan met Banenplein Limburg voor de werving en selectie van tijdelijk personeel. De salarisadministratie is uitbesteed voor een periode van drie jaar. De ICT exploitatie en -beheer is uitbesteed voor een periode van drie jaar.. We hebben het factuurproces deels gedigitaliseerd. Er zijn nieuwe contracten gesloten voor werving en selectie van personeel, arbodienst en multifunctionals. Deze maatregelen hebben geleid tot een structureel voordeel van circa Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

13 1.2 Financiële samenvatting Rekeningsaldo 2014 De jaarrekening naar kosten- en opbrengstsoorten ziet er uit als volgt: Kostensoorten (de lasten x 1.000) Rekening Begroting Begroting incl. Rekening wijz Categorie Lasten 41 Totaal rente en afschrijvingen Totaal personeelslasten Totaal goederen en diensten derden a Totaal goederen en diensten WBL Totaal taakontwikkeling zuiveringsbeheer c Totaal goederen en diensten BsGW Totaal bijdrage aan derden Totaal toevoegingen aan voorzieningen / onvoorzien Totaal Lasten Opbrengstsoorten (de baten x 1.000) Rekening Begroting Begroting incl. Rekening wijz Categorie Baten 81 Totaal financiële baten Totaal personele baten Totaal goederen en diensten aan derden Totaal bijdragen van derden Totaal waterschapsbelastingen Totaal interne verrekeningen Totaal Baten Saldo baten minus lasten (resultaat jaarrekening) Het rekeningsaldo 2014 bedraagt voordelig en is op te splitsen naar wettelijke taak: Watersysteemtaak voordelig Waterzuiveringstaak voordelig De wetgeving beperkt de vrijheid van inzet van de voordelige rekeningsaldi in die zin, dat we een overschot op de ene wettelijke taak niet mogen zetten ten behoeve van de andere wettelijke taak. Het overschot op de waterzuiveringstaak kunnen we dus niet aanwenden voor bestedingsdoeleinden die vallen onder de watersysteemtaak of omgekeerd. Dit is in strijd met de belastinggrondslagen en legitimatie van de afzonderlijke heffingen. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

14 De besteding en herkomst van de lasten en de baten ziet er grafisch als volgt uit: Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

15 De stijging van de begroting inclusief wijzigingen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting wordt veroorzaakt door de financiële uitwerking van genomen besluiten door het bestuur in Hierna volgt een analyse op hoofdlijn van de verschillen in de realisatie ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Een negatieve invloed op het saldo ten opzichte van de oorspronkelijke begroting (basis voor de tarieven) hebben gehad: hogere personeelslasten vanwege met name hogere sociale lasten en noodzakelijk te nemen maatregelen in de bedrijfsvoering ( 0,761 miljoen incidenteel); hogere kosten vanwege te nemen verliezen als gevolg van saneringskosten Zandvang Neerbeek ( 0,355 miljoen incidenteel); hogere onderhoudskosten voor met name soft- en hardware, watergangen en waterkeringen en overige diensten door derden ( 0,55 miljoen incidenteel); te betalen vereveningbijdrage van Waterschap Roer en Overmaas vanwege nacalculatie bijdrage 2014 Waterschapsbedrijf Limburg ( 0,077 miljoen incidenteel) bijstorting in de voorziening wachtgelden en pensioenverplichtingen (voormalig) bestuurders ( 0,225 miljoen incidenteel); minder nagekomen belastingbaten oude belastingjaren tot en met 2013 ( 0,191 miljoen incidenteel); de subsidieafrekening met de gemeente Peen en Maas inzake de subsidieregeling aanpak gemeentelijk overstorten ( 0,34 miljoen incidenteel); lagere inkomsten vanwege geleverde goederen en diensten aan derden waaronder de beverrattenbestrijding en simulaties IBRAHYM ( 0,03 miljoen incidenteel); hoger bedrag kwijtgescholden belastingen 2014 ( 0,24 miljoen incidenteel); het minder wegschrijven van kosten naar investeringen/projecten ( 0,074 miljoen incidenteel). Een positieve invloed op het jaarrekeningsaldo hebben gehad: lagere rente- en afschrijvingskosten ( 1,33 miljoen hoofdzakelijk incidenteel maar deels structureel. Incidenteel vanwege handhaving investeringsvolume en uitstel structurele financiering. Structureel vanwege lagere rente dan de gehanteerde rekenrente); hogere financiële baten vanwege bespaarde rente als gevolg van meer eigen financieringsmiddelen ( 0,127 miljoen incidenteel); vergoeding personeelslasten door uitkeringsinstanties en vanwege uitlening personeel (incidenteel 0,085 miljoen); (gepland) niet gebruikt budget taakontwikkeling zuiveringsbeheer in verband met egalisatie tarieven zuiveringsbeheer (incidenteel 0,795 miljoen); lagere kosten voor het laboratorium ( 0,193 miljoen incidenteel/structureel), gebruiksen verbruiksgoederen ( 0,172 miljoen incidenteel), energie en huren ( 0,084 miljoen incidenteel); vooraf niet geraamde/voorziene bijdragen van derden vanwege met name de subsidie voor sanering Neerbeek ( 0,197 miljoen incidenteel); Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

16 lagere storting in onderhoudsvoorziening door herijking en herverdeling onderhoudsposten ( 0,11 miljoen incidenteel); hogere belastingopbrengsten 2014 vanwege met name meer ontvangen zuiveringsheffing ( 0,494 miljoen incidenteel) ruimte post onvoorzien en nieuw beleid ( 1,47 miljoen incidenteel); doorberekening financieringskosten naar de strategische grondvoorraad ( 0,15 miljoen incidenteel); overige en afrondingen voordelig. Beoordeling incidentele en structurele effecten jaarrekening 2014 op hoofdlijnen Op hoofdlijn bieden de uitkomsten van de jaarrekening geen onverwachte of nieuwe inzichten. Neemt niet weg dat we gelet op de huidige rentestanden, de rekenrente voor de middellange termijn ingaande 2015 naar beneden gaan bijstellen. De lange termijn rekenrente in onze (meerjaren)- begroting houden we in stand in verband met het renterisicobeleid van ons waterschap. Voor het overige kan er weliswaar sprake zijn van een structurele ontwikkeling, dat hoeft niet te betekenen dat het financiële effect structureel of niet voorzien is. Immers als in de financiële begroting 2015 en verder daar al wél op is ingespeeld, dan is de afwijking 2014 in financiële zin eenmalig of incidenteel. De uitkomsten van de jaarrekening zullen betrokken worden in de voorbereiding van de begroting 2016 en verder. Bepaling rekeningsaldo op basis vanuit de invalshoek van de programma s: Rekeningsaldo o.b.v. integrale kosten programma's Lasten Rekening Begroting vóór Begroting ná Begroting Rekening kanteling kanteling incl. wijz Programma Waterkering Programma Watersysteem Programma Vergunningen en Handhaving Programma Bestuur, Communicatie en Veiligheid Programma Bedrijfsvoering (*) Programma concernposten/administratieve posten Totaal lasten (A ) Baten Programma Waterkering Programma Watersysteem Programma Vergunningen en Handhaving Programma Bestuur, Communicatie en Veiligheid Programma Bedrijfsvoering (*) Programma concernposten/administratieve posten Totaal baten (B) B aten minus lasten Weerstandsvermogen In juli 2005 heeft het algemeen bestuur de nota Reserves en voorzieningen Waterschap Peel en Maasvallei vastgesteld. Twee maal per jaar (bij de begroting en de jaarrekening) worden de reserves en voorzieningen getoetst aan het vastgestelde beleid.in de nota Reserves en voorzieningen is een norm opgenomen voor de gewenste hoogte van de saldi-egalisatiereserves om eventuele tegenvallers Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

17 en risico s af te kunnen dekken. Uitgangspunt is een streefniveau van 7,5% van de (structurele) netto kosten per taak, met een bandbreedte van 5% tot 10%. Conclusie van deze jaarrekening is dat het weerstandsvermogen voor de watersysteemtaak 7,59% (2013: 7,68%) van de structurele netto kosten bedraagt. Voor de zuiveringstaak bedraagt het percentage 8,04% (2013: 8,28%). Op grond van het voorgaande concluderen we dat het weerstandsvermogen voldoet aan de afgesproken normering. Voor een nadere toelichting verwijzen wij naar paragraaf Bestemming van het rekeningsaldo 2014 We gaan het rekeningsaldo per taak bestemmen om ervoor te zorgen dat de kosten en opbrengsten van de watersysteem- en zuiveringstaak en de daarmee samenhangende belastingen niet door elkaar gaan lopen. Een en ander met het oog op de financiële rechtmatigheid. Bestemming jaarrekeningsaldo 2014 watersysteemtaak Het voordelige rekeningsaldo ad willen we toevoegen aan de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing. Bestemming jaarrekeningsaldo 2014 waterzuiveringstaak Om het vastgestelde tarievenbeleid in de begroting ten aanzien van de zuiveringsheffing waar te kunnen maken, stellen we voor om het voordelig jaarrekeningsaldo 2014 van de waterzuiveringstaak van te storten in de bestemmingsreserve tariefegalisatie zuiveringsheffing. Onderlinge verrekening/herschikking bestemmingsreserves Naast de bestemming van het rekeningsaldo is een onderlinge verrekening nodig tussen de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing en de overige bestemmingsreserves. Er zijn namelijk kosten geweest die een verlagend effect hebben gehad op de storting van het saldo in de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing, en die we nog moeten verrekenen met andere specifieke bestemmingsreserves. Dit om uitvoering te geven aan eerdere bestuurlijke besluitvorming waarbij voor de dekking van bepaalde kosten, specifieke andere bestemmingsreserves zijn gevormd. Als we dat niet doen, dan zou de omvang van de specifieke bestemmingsreserves op hetzelfde niveau blijven terwijl er wel al kosten zijn geweest die eigenlijk ten laste van die reserves gebracht hadden moeten worden. Hiermee voorkomen we dat uiteindelijk meer wordt uitgegeven dan het algemeen bestuur via de bestemmingsreserve ter beschikking heeft gesteld. Op basis van eerder door het algemeen bestuur genomen besluiten zijn de onderling (nog) te verrekenen bedragen met de bestemmingsreserves als volgt. Onderlinge verrekening bestemmingsreserves jaarrekening 2014 Bedrag 1. Kosten innovatieprojecten KRW ten laste van bestemmingreserve 'innovatieprojecten programma Watersysteem' Mobiliteitskosten personeel ten laste van bestemmingsreserve 'Mobiliteit' Afgerekende subsidie aanpak overstorten ten laste van bestemmingsreserve 'Stimulering Verbetering Watersystemen' Kosten (WPM deel) sanering Zandvang Neerbeek ten laste van bestemmingsreserve 'Saneringskosten' Dekking kapitaallasten ten laste van bestemmingsreserve 'Kapitaallasten' (diverse in het verleden genomen besluiten t.a.v. waterkeringsinvesteringen, hoogwaterloods e.a.) Kosten Herinrichting Administratieve Systemen ten laste van de bestemmingsreserve 'Bedrijfsvoering 2012 e.v' Toevoeging bestemmingsreserve 'tariefegalisatie watersysteem' vanwege herschikking/verrekening 1 t/m Saldo van de onderlinge verrekeningen (1t/m7) 0 De specifiek gevormde bestemmingsreserves worden zoals hiervoor aangegeven per saldo verlaagd met ten gunste van de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

18 In 2014 bedroeg de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteem zo n 3,5 miljoen. Rekening houdende met de toevoeging van het voordelig rekeningsaldo van de watersysteemtaak en per saldo een toevoeging van als gevolg van de hiervoor beschreven verrekening tussen diverse bestemmingsreserves, zal de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing medio 2015 zo n 5,4 miljoen bedragen. Op grond van een aantal eerder genomen besluiten, is hiervan zo n 2,5 miljoen geoormerkt ter dekking van incidentele uitgaven. Dit betekent dat nog zo n 2,9 miljoen op dit moment nog vrij inzetbaar ter dekking van incidentele uitgaven. De inzet van de reserves zal in samenhang met de totale dekking van de begroting 2016 worden bezien. Voorstellen naar aanleiding van de jaarrekening 2014 en bestemming van het rekeningsaldo 2014 Op grond van het voorgaande stellen we voor om: 1. het voordelig rekeningsaldo 2014 van de watersysteemtaak, zijnde , ten gunste te brengen van de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing ; 2. de bestemmingsreserves te herschikken/verrekenen volgens de hiervoor opgegeven specificatie hetgeen resulteert in per saldo een toevoeging aan de bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing van ; 3. het voordelig rekeningsaldo 2014 van de waterzuiveringstaak, zijnde toe te voegen aan de bestemmingsreserve tariefegalisatie zuiveringsheffing. Vrij aanwendbare deel reserves Rekening houdende met de voorgaande voorstellen, bedraagt het vrij aanwendbare deel van de reserves (bestemmingsreserve tariefegalisatie watersysteemheffing) per medio 2015 afgerond 2,9 miljoen. Het vrij aanwendbare deel van reserves voor de specifieke zuiveringstaak (bestemmingsreserve tariefegalisatie zuiveringsheffing) bedraag zo n 3 miljoen. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

19 Exploitatierekening 2014 en de financiële positie Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

20 2 Exploitatierekening 2014 en de financiële positie 2.1 Exploitatierekening Voor de analyse van het resultaat, vindt u hieronder de rekeningcijfers op kostensoortniveau. Bij de programmaverantwoording, in de hoofdstukken hierna, ligt het accent meer op de beleidsmatige verantwoording. Kostensoorten (de lasten x 1) Categorie R ekening 2013 B egro ting 2014 B egro ting 2014 incl. wijziginge n R ekening 2014 Lasten ( ) ( ) ( ) ( ) 41 Rente en afschrijvingen 4101 Externe rentelasten Interne rentelasten Afschrijvingen van activa Totaal Personeelslasten 4201 Salarissen huidige personeel en bestuurders Sociale lasten Overige personeelslasten Personeel van derden Uitkeringen voormalig personeel Totaal Goederen en diensten van derden 4301 Duurzame gebruiksgoederen Overige gebruiks- en verbruiks-goederen Energie Huur en pachten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden Totaal a-c Goederen en diensten Waterschapsbedrijf Limburg en BSGW 4310a Bijdrage Waterschapsbedrijf Taakontwikkeling zuiveringsbeheer b Verevening bijdrage Waterschapsbedrijf met Ws Roer en Overmaas c Bijdrage Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Totaal Bijdrage aan derden 4402 Aan overheden Aan overigen Totaal Toevoegingen aan voorzieningen / onvoorzien 4501 Aan voorzieningen Onvoorzien Totaal Totaal Lasten Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

21 Opbrengstensoorten (de baten x 1) Categorie R ekening 2013 B egro ting 2014 B egro ting 2014 incl. wijziginge n R ekening 2014 Baten ( ) ( ) ( ) ( ) 81 Financiële baten 8101 Externe rentebaten Interne rentebaten Totaal Personeel baten 8201 Baten salarissen / sociale lasten Uitlening personeel Totaal Goederen en diensten aan derden 8301 Verkoop grond Verkoop duurzame goederen Verkoop overige goederen Opbrengsten uit grond en water Huuropbrengsten uit overige eigendommen Diensten voor derden Totaal Bijdragen van derden 8402 Van overigen Bijdragen van provincie Bijdrage overige openbare lichamen Totaal Waterschapsbelastingen 8501 Opbrengst watersysteemheffing gebouwd Opbrengst watersysteemheffing ingezetenen Opbrengst watersysteemheffing ongebouwd Opbrengst watersysteemheffing natuur Opbrengst verontreinigingsheffing Opbrengst zuiveringsheffing bedrijven Opbrengst zuiveringsheffing huishoudens Kwijtschelding en oninbaarverklaring Belastingopbrengsten voorgaande jaren Totaal Interne verrekeningen 8601 Onttrekkingen aan voorzieningen Geactiveerde lasten Totaal Totaal Baten Saldo baten minus lasten = rekeningsaldo (resultaat) Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

22 2.1.1 Toelichting op kostensoorten (de lasten) In deze paragraaf worden de belangrijkste afwijkingen in de exploitatierekening naar het gezichtspunt van de kostensoorten toegelicht. Rente en afschrijvingen Investeringen algemeen De totale bruto investering in 2014 bedraagt circa 13,2 miljoen, waarvan het grootste gedeelte (zo n 11,1 miljoen) voor rekening komt van de projecten watersystemen en de waterkering. De netto investering 2014 (bruto investeringen minus aftrek van subsidies en overige verminderingen) ten laste van de balans bedraagt 8,9 miljoen (2013: 5,7 miljoen). Het totale geïnvesteerd vermogen bedraagt per 31 december 2014 ongeveer 61,5 miljoen, terwijl in de primitieve begroting is uitgegaan van een geïnvesteerd vermogen van ongeveer 68,8 miljoen. Er is minder geïnvesteerd dan gedacht. Als gevolg hiervan zijn de afschrijvingskosten lager en moesten we minder financieren, waardoor er voordelen zijn ontstaan in de geraamde rentekosten. In de tussentijdse bestuursrapportages hebben we hierop geanticipeerd door de begroting aan te passen. Afschrijvingen De realisatie is achtergebleven bij de oorspronkelijke begroting. Hierdoor zijn de afschrijvingen lager dan eerder verondersteld. Daar staat tegenover dat we op een aantal investeringen inhaalafschrijvingen hebben toegepast waardoor we toch wat hoger uit zijn gekomen dan de gewijzigde begroting. Rente Een logisch gevolg van het achterblijven van investeringen op de planning, is dat de daaraan gekoppelde financieringsbehoefte naar de toekomst verschuift. Hierdoor hebben we het budget dat voor rentelasten in de primitieve begroting was geraamd, niet volledig nodig gehad. Bovendien maken we om kosten te besparen, zolang mogelijk maximaal gebruik van onze kredietfaciliteit op de rekening courant bij de Waterschapsbank. Hiermee besparen we incidenteel aanzienlijk op de financieringskosten van onze organisatie. We hebben daarom het budget voor de externe rentekosten gedurende 2014 met afgerond 0,5 miljoen naar beneden bijgesteld. De afwijking in de realisatie is lager. De interne rentelasten zijn hoger uitgevallen dan primitief begroot, maar gelijk aan de begroting inclusief wijzigingen. De interne rentelasten betreffen een administratief berekende rentevergoeding aan de reserves en voorzieningen per 1 januari, omdat deze gebruikt kunnen worden voor de financiering van onze waterschapstaken. De interne rentelasten zijn berekend over de stand van de reserves en voorzieningen per 1 januari van het betreffende kalenderjaar. Omdat de werkelijke stand per 1 januari 2014 hoger was dan in de begroting 2014 was aangenomen, is ook de rentevergoeding aan de reserves en voorzieningen hoger uitgevallen dan we in de oorspronkelijke begroting hadden gedacht. Dit hebben wij in de bestuursrapportage tot en met het eerste kwartaal 2014 al aan uw bestuur voorgelegd. Omslagrente De omslagrente geeft inzicht in de gemiddelde financieringskosten per geïnvesteerde euro van alle, tot op heden gedane, investeringen (ook oude afgesloten investeringen waarop nog wordt Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

23 afgeschreven). De omslagrente bedroeg in ,48% (2013 3,22% ,55%). Het lukt ons al een aantal jaren op rij om de financieringskosten laag te houden. Enerzijds door de marktontwikkelingen, anderzijds door zo lang en slim mogelijk kort te financieren. Personeelslasten De personeelslasten betreffen alle lasten die verband houden met het huidige en voormalige bestuur en personeel, het salaris met eventuele toelagen, de uitkeringen en pensioenen voor voormalig bestuur en personeel, de daarop betrekking hebbende sociale lasten, de lasten die voortvloeien uit diverse vergoedingsregelingen en overige personeel gerelateerde uitgaven zoals bijvoorbeeld studiekosten. De totale personeelslasten zijn afgerond hoger uitgevallen, dan de gewijzigde begroting 2014 (sociale lasten personeel derden ). Salarissen personeel en bestuurders Vanwege een aantal vacatures zijn de werkelijke salariskosten van salarissen en bijkomende vergoedingen achter gebleven bij de begroting. In de uitbetaalde salarissen is het effect van een nieuwe cao per welke mogelijk met terugwerkende kracht geëffectueerd moet worden, nog niet meegenomen. Daarnaast wordt er met het oog op de fusie vooralsnog voor zowel vervanging wegens ziekte dan wel invulling vacature alleen nog personeel aangenomen in de flexibele schil. De geraamde formatie in de begroting 2014 bedroeg 178,50 fte. Per 31 december 2014 bedroeg de werkelijke bezetting 170,2 fte (exclusief 3,16 fte via Payroll en exclusief overige inhuur). Sociale lasten In de begroting 2014 zijn we ervan uitgegaan dat de sociale werkgeverslasten zo n 23% bedragen van de bruto loonkosten en de belastbare vergoedingen. Op basis van de jaarrekening blijkt het werkelijke percentage op zo n 26% uit te komen. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een forse stijging van het werkgeversdeel pensioenpremie en zorgverzekeringswet ad De overschrijding is nog enigszins beperkt omdat er geen sprake is van 100% bezetting van de formatie. De overschrijding is binnen de totale waterschapsbegroting opgevangen. Overige personeelslasten De overige personeelslasten zijn lager dan de bijgestelde raming omdat we minder kosten hebben gehad voor werving & selectie en Arbo dienstverlening. Personeel van derden De realisatie is hoger dan de raming. Mede vanwege de aanwezigheid van vacatures, ziekte als ook andere dynamiek in de bedrijfsvoering hebben we, om het werk gedaan te krijgen, meer gebruik moeten maken van inhuur van tijdelijke externe capaciteit. Ook met het oog op de naderende fusie worden een aantal arbeidsplaatsen met een flexibele schil ingevuld. Deze overschrijding in exploitatiekosten worden in eerste instantie deels gedekt uit het lagere bedrag aan salariskosten ter grootte van Ook ligt hier een relatie met de ontvangen personeelsbaten van uitkeringsinstanties. Mocht de exploitatie geen volledige dekking van de kosten bieden dan zetten we als achtervang de bestemmingsreserve bedrijfsvoering 2012 e.v. in. Desalniettemin worden de kosten altijd eerst in de exploitatie verantwoord. Uitkeringen voormalig personeel en bestuurders De kosten van wachtgeld- en pensioenverplichtingen zijn gestegen ten opzichte van 2013 omdat met ingang van 2014 meer voormalig bestuurders recht hebben op een pensioenuitkering. Daarnaast is er Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

24 een hoger bedrag aan wachtgelden uitgekeerd aan voormalige bestuurders. Dekking van de kosten vindt plaats uit een speciaal daarvoor gevormde (wettelijk verplichte) voorziening. Ook hebben we in 2014 kosten gehad omdat we als overheid eigenrisico drager zijn met betrekking tot de WW. Goederen en diensten van derden De kosten van goederen en diensten van derden bestaan uit kosten voor: duurzame gebruiksgoederen met een geringe aanschafwaarde (zoals werkkleding, gebruiksmaterialen, gereedschappen, etc.); energie (gas, elektriciteit, brandstoffen voertuigen en werkmaterieel); huren en pachten; belastingen en verzekeringen; onderhoud (het uitbestede onderhoud van waterlopen en waterkeringen, onderhoud waterschapskantoor en loodsen, werkmaterieel, pompen en dergelijke); kosten van bodemsaneringen; overige geleverde diensten door derden (zoals juridische- en technische advisering door derden, accountantskosten en ook contributies, lidmaatschappen en bijdragen aan verenigingen zoals de STOWA (2014: ) en Unie van Waterschappen (2014: ). De totale kosten van goederen en diensten van derden in 2014 bedroegen Geraamd was een bedrag van De stijging van de gewijzigde begroting ten opzichte van de oorspronkelijke begroting 2014 komt door verhoging van uitgavenbudget als gevolg van extern advies en ondersteuning project herinrichting administratieve systemen, legger waterstaatswerken, hogere kosten in kader van dijkwachtorganisatie en streefpeilenplan. Ook zijn er extra kosten geweest in verband met het fusie onderzoek en middelen voor samenwerking beken. Een en ander overeenkomstig de bestuurlijke besluitvorming. De budgetverhogingen hadden vooral een eenmalig karakter. Duurzame gebruiksgoederen De lagere kosten ad worden hoofdzakelijk veroorzaakt doordat we in 2014 beduidend minder aan hebben te hoeven schaffen voor bijvoorbeeld onderdelen en hulpmiddelen voor uit te voeren werkzaamheden aan waterkeringen, watergangen en kunstwerken (o.a. stuwen). Overige gebruiks- en verbruiksgoederen De lagere kosten ten opzichte van de gewijzigde begroting hebben betrekking op lagere kosten voor de aanschaf van dienst- en werkkleding, druk- en bindwerken (digitalisering), onderhouden/realiseren van digitale kaarten en overige kleinere uitgaven. Energie De kosten zijn lager dan geraamd doordat de brandstofkosten van benzine en dieselkosten van tractiemiddelen en leaseauto s aanzienlijk lager zijn geweest. Huur en pachten Het budget is niet volledig gebruikt omdat we lagere kosten hebben gehad voor multifunctionele kopieer- en scanapparaten. Ook de leasekosten van dienstauto s zijn iets lager uitgevallen. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

25 Verzekeringen Hier zijn de kosten verantwoord van verschillende verzekeringen die we hebben afgesloten, zoals de bedrijfsaansprakelijkheids-, opstal-, werkmaterieel- en motorvoertuigverzekering, enzovoorts. Belastingen Hier verantwoorden we de kosten van de motorvoertuigenbelastingen, onroerendzaakbelasting, rioolrechten en ruilverkavelingsrenten. We hebben het budget niet volledig gebruikt vanwege lagere kosten voor de onroerendzaak- en motorijtuigenbelasting. Onderhoud door derden/overige diensten derden Het totale geraamde budget bedroeg in ( ). De werkelijke kosten bedragen Dit is lager. De kosten van noodzakelijk onderhoud aan waterlopen en waterkering waren hoger dan begroot, dit laatste werd veroorzaakt door de saneringskosten zandvang Neerbeek. Daar stond tegenover dat de kosten van externe adviezen en onderzoeken lager waren. Mede ook omdat die kosten bij de specifieke invulling nog al eens verantwoord moeten worden onder personeel derden. Ook de laboratoriumkosten waren aanzienlijk lager. Goederen en diensten Waterschapsbedrijf Limburg en Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Bijdrage Waterschapsbedrijf Omdat de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg wordt vastgesteld en afgerekend op basis van de begroting van het Waterschapsbedrijf, is de realisatie gelijk aan het begrote bedrag. Taakontwikkeling zuiveringsbeheer Dit bedrag is voor het eerst opgenomen in de begroting 2014 (pag. 24). Deze post is geoormerkt en niet feitelijk in te zetten en dient alleen om de afgesproken lijn met betrekking tot de zuiveringstarieven mogelijk te maken. Via de resultaatbestemming zal de niet gebruikte ruimte via in de bestemmingsreserve tariefegalisatie zuiveringsheffing worden gestort. Bijkomend effect is dat, in de jaren waarin naar verwachting nog uitdrukkelijk de focus zal liggen op beheersing van het EMU-saldo (2013 en 2014), deze lijn een positieve bijdrage levert aan beheersing van het EMU-saldo van ons waterschap (en ook alle waterschappen). Verevening bijdrage (kosten zuiveringsbeheer) met Waterschap Roer en Overmaas De begrote kosten voor het zuiveringsbeheer gemaakt door het Waterschapsbedrijf Limburg, worden op basis van de verhouding van het aantal vervuilingseenheden in het gebied van Waterschap Roer en Overmaas en ons waterschap versleuteld. Jaarlijks bij het opmaken van de jaarrekening wordt op basis van de in het verleden gesloten vereveningsovereenkomst tussen de waterschappen, een nacalculatie gemaakt van de hiervoor bedoelde verhouding. Op grond van de nacalculatie volgens de overeenkomst, is gebleken dat ons waterschap nog een bedrag verschuldigd was van ad Bijdrage Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen De bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen is gebaseerd op de vastgestelde begroting 2014 van het samenwerkingsverband waarmee de bijdrage vervolgens voor een jaar vast ligt. De begrote bijdrage voor de BsGW is in 2014 overeenkomstig de hiervoor bedoelde begroting uitbetaald. Jaarrekening/-verslag 2014, 'Water in beweging'

Algemeen Bestuur. Onderwerp: concept jaarrekeningz-verslag 2014

Algemeen Bestuur. Onderwerp: concept jaarrekeningz-verslag 2014 Onderwerp: concept jaarrekeningz-verslag 2014 Algemeen Bestuur Portefeuillehouder: Ger Driessen Datum: 30-06-2015 Vergaderingnummer: 6 Agendapunt: 5 Registratienummer: 2015.07330 Voorstel» De voorliggende

Nadere informatie

Jaarrekening/-verslag 2010. Zeg wat je doet en doe wat je zegt

Jaarrekening/-verslag 2010. Zeg wat je doet en doe wat je zegt Jaarrekening/-verslag 2010 Zeg wat je doet en doe wat je zegt Behandeling in dagelijks bestuur d.d.: 24 mei 2011 Behandeling in commissies d.d.: 15 juni 2011 Behandeling in algemeen bestuur d.d.: 6 juli

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : T.J. Boersma AB VERGADERING D.D. : 24 juni 2014 NUMMER : WM/MFI/NKu/8247 OPSTELLER : N. Kuper, 0522-276740 FUNCTIE : Afdelingshoofd Financiën VERGADERING MT

Nadere informatie

Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei

Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei ļw Water set- ap Peel en Ma as val Proces bijdrage aan WBL-BsGW 4310a Bijdrage Waterschapsbedrijf Limburg 4310a Kosten taakontwikkeling

Nadere informatie

Toelichting begroting 2014

Toelichting begroting 2014 Toelichting begroting 2014 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting heeft Hefpunt zichzelf het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2014 op het niveau te houden zoals

Nadere informatie

2e wijziging programmabegroting

2e wijziging programmabegroting 2e wijziging programmabegroting 2014 Datum : 4 augustus 2014 Versie : 1.0 Datum: 4 augustus 2014 Versie: 1.0 Registratienummer: 2014021298 Inhoudsopgave 1 Inhoud wijziging programmabegroting... 3 2 Begrotingswijziging

Nadere informatie

(meerjaren)begroting 2015-2020

(meerjaren)begroting 2015-2020 (meerjaren)begroting 2015-2020 "(samen)werken aan water" *2014.23708* Rapportinformatie Hoofdtitel... (meerjaren)begroting 2015-2020 Subtitel..."(samen)werken aan water" Rapportnummer:...

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : T.J. Boersma AB VERGADERING D.D. : 25 juni 2013 NUMMER : WM/MFI/NKu/7725 OPSTELLER : N. Kuper, 0522-276740 FUNCTIE : Afdelingshoofd Financiën VERGADERING MT

Nadere informatie

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur Algemeen Bestuur Onderwerp: Jaarstukken 2014 Portefeuillehouder: B. de Jong Vertrouwelijk: nee Vergaderdatum: 8 juli 2015 Afdeling: MO Medewerker: A Peek Dossiernummer: 927419 versie 7 Behandeld in Datum

Nadere informatie

Toelichting begroting 2015

Toelichting begroting 2015 Toelichting begroting 2015 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting is het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2015 op het niveau te houden zoals is geraamd voor

Nadere informatie

(Meerjaren)begroting 2012-2016. onderweg naar morgen

(Meerjaren)begroting 2012-2016. onderweg naar morgen (Meerjaren)begroting 2012-2016 onderweg naar morgen Behandeling door dagelijks bestuur d.d. 18 oktober 2011 Behandeling door commissies d.d. 2 november 2011 Behandeling algemeen bestuur d.d. 23 november

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.

Nadere informatie

Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2015 Subtitel:... (samen)werken aan water

Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2015 Subtitel:... (samen)werken aan water Rapport: Rapport: Jaarrekening/-verslag 2015 (samen)werken aan water *2016.01410* Rapportinformatie Hoofdtitel:... Jaarrekening/-verslag 2015 Subtitel:... (samen)werken aan water Rapportnummer:... 2016.01410

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten

Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten 4.1 Overzicht van de begroting per kosten- en opbrengstensoort Rekening Begroting Kadernota Begroting 2012 2013 2014 2014 LASTEN (alle bedragen

Nadere informatie

Jaarrekening/-verslag 2008. Voor een dijk van een waterschap

Jaarrekening/-verslag 2008. Voor een dijk van een waterschap Jaarrekening/-verslag 2008 Voor een dijk van een waterschap Behandeld in DB d.d.: 3 juni 2009 Behandeling Algemeen Bestuur: 24 juni 2009 8 juli 2009 2 Inhoudsopgave 1 Aanbieding van het jaarverslag 2008...

Nadere informatie

Rapport: Rapport: (meerjaren)begroting bouwen aan morgen * *

Rapport: Rapport: (meerjaren)begroting bouwen aan morgen * * Rapport: Rapport: (meerjaren)begroting 2016-2021 bouwen aan morgen *2015.10762* Rapportinformatie Hoofdtitel... (meerjaren)begroting 2016-2021 Subtitel... bouwen aan morgen Rapportnummer:... 2015.10762

Nadere informatie

(Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 2 -

(Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 2 - (Meerjaren)begroting 2013-2017, Waterschap Peel en Maasvallei - 2 - Inhoudsopgave Leeswijzer... 5 1 Aanbieding van de begroting 2013... 9 1.1 Bestuurlijke samenvatting... 9 1.2 Financiële samenvatting...

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders Waterschapswet Waterschapsbesluit. Lelystad, 7 mei 2013. het college van Dijkgraaf en Heemraden,

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders Waterschapswet Waterschapsbesluit. Lelystad, 7 mei 2013. het college van Dijkgraaf en Heemraden, VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 28 mei 2013 SMO / Financiën STUKDATUM NAAM STELLER 16 april 2013 B.C. Donker ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 6b Jaarverslag en jaarrekening 2012 PROGRAMMA Bedrijfsvoering

Nadere informatie

Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010.

Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010. Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010. A. Hiemstra (Algemene Waterschapspartij) Jaarrekening 1. Vraag: In 2009 is het aantal ingevulde fte s 314, in de begroting van

Nadere informatie

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Inleiding Medio 2013 heeft u de 3 e begrotingswijziging 2013, met als bijlage de herziene begroting 2013, van de Veiligheidsregio Zeeland vastgesteld. Deze begroting

Nadere informatie

Toelichting begroting 2016

Toelichting begroting 2016 Toelichting begroting 2016 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting is het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2016 op het niveau te houden zoals is geraamd voor

Nadere informatie

Bestuursrapportage t/m derde kwartaal 2012

Bestuursrapportage t/m derde kwartaal 2012 Bestuursrapportage t/m derde kwartaal onderweg naar morgen Behoort bíj het besluit van het algemeen bestuur van het waterschap Peel en Maasvallei ÿ.d. ixáť. -e^ "ìv»ľimc.b Icļì i De secretaris-direcie

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad 21 april 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 mei 2011 SMO / Financiën. 21 april 2011 B.C.

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad 21 april 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 mei 2011 SMO / Financiën. 21 april 2011 B.C. VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 26 mei 2011 SMO / Financiën STUKDATUM NAAM STELLER 21 april 2011 B.C. Donker ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 6 Jaarrekening 2010 en beleidsjaarverslag 2010 PROGRAMMA

Nadere informatie

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Den Haag 28 juni 2012 Inleiding Dit document bevat jaarcijfers van Avalex over het boekjaar 2011. Het bevat een balans

Nadere informatie

./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie aan de commissie Financiën inzake de eerste triaalrapportage per 30 april 2007.

./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie aan de commissie Financiën inzake de eerste triaalrapportage per 30 april 2007. DB 21-05-2007 Agendapunt: o16 Sittard, 15 mei 2007 AAN HET DAGELIJKS BESTUUR Onderwerp: Eerste triaalrapportage per 30 april 2007; 7e begrotingswijziging 2007./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie

Nadere informatie

Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen. 9 december Commissie Water & Wegen. Datum vergadering CHI. 16 december 2015

Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen. 9 december Commissie Water & Wegen. Datum vergadering CHI. 16 december 2015 Voorstel CHI (college van hoofdingelanden) 15.53542 Commissie Bestuur, Middelen & Waterketen 9 december 2015 Datum behandeling D&H 17 november 2015 Commissie Water & Wegen Portefeuillehouder J.D. Kramer

Nadere informatie

Openbaar Lichaam Park Lingezegen CONCEPT BEGROTING 2016

Openbaar Lichaam Park Lingezegen CONCEPT BEGROTING 2016 Openbaar Lichaam Park Lingezegen CONCEPT BEGROTING 2016 13 februari 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 4 3. Begroting... 5 4. Begroting... 5 4. Toelichting bij de begroting... 7 LASTEN...

Nadere informatie

B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A. Langeslag- Linssen Opsteller/indiener

B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A. Langeslag- Linssen Opsteller/indiener Voorstel Algemeen bestuur Vergaderdatum 2 juli 2014 Onderwerp Begroting 2015 en meerjarenraming 2016-2018 GBLT Agendapunt 11 Kenmerk B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A.

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder B.J. Bussink Vergadering : 14 maart 2017 Agendapunt : 10. Bijlagen : Bestuursrapportage 2016-3 Onderwerp : Bestuursrapportage 2016-3 Informatie bij

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Begroting 2015. Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes

Jaarverslag 2013. Begroting 2015. Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes Jaarverslag 2013 Begroting 2015 Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 1 INHOUDSOPGAVE... 2 JAARREKENING 2013... 3 BALANS... 4 WAARDERINGSGRONDSLAGEN...

Nadere informatie

(Meerjaren)begroting 2010-2014. Zeg wat je doet en doe wat je zegt

(Meerjaren)begroting 2010-2014. Zeg wat je doet en doe wat je zegt (Meerjaren)begroting 2010 2014 Zeg wat je doet en doe wat je zegt Behandeling algemeen bestuur Waterschap Peel en Maasvallei 25 november 2009 2 Inhoudsopgave Leeswijzer... 5 1 Aanbieding van de begroting

Nadere informatie

Rapportage 3 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 3 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt Rapportage 3 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen Ten opzichte van de begroting De bijdrage van de waterschappen voor 2016 komt uit op het bedrag waar in de begroting van 2016 rekening mee was

Nadere informatie

1. Ambities 2. Wat hebben we bereikt

1. Ambities 2. Wat hebben we bereikt Bijlage 1 Jaarstukken 2014 Veiligheidsregio Noord-Holland Noord Op grond van artikel 26 van de gemeenschappelijke regeling legt het dagelijks bestuur van de Veiligheidsregio elk begrotingsjaar verantwoording

Nadere informatie

Notitie. Datum: 28 november 2016 Onderwerp: Begroting PCOB 2017

Notitie. Datum: 28 november 2016 Onderwerp: Begroting PCOB 2017 Notitie Datum: 28 november 2016 Onderwerp: Begroting PCOB 2017 Inleiding Het jaar 2017 is een bijzonder jaar voor onze vereniging. De verenigingen PCOB en Unie KBO zullen zich vanuit één gemeenschappelijk

Nadere informatie

Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2017 wordt circa 203.000 hoger geraamd dan waar in de begroting van 2017 mee rekening

Nadere informatie

Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2015 wordt 382.000 lager geraamd dan waar in de begroting van 2015 mee rekening was gehouden.

Nadere informatie

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen.

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

De Algemene Vergadering wordt gevraagd in te stemmen met de Begroting 2016 van NOC*NSF

De Algemene Vergadering wordt gevraagd in te stemmen met de Begroting 2016 van NOC*NSF AGENDAPUNT 3.b. Notitie Ter besluitvorming aan van Algemene Vergadering NOC*NSF Bestuur NOC*NSF betreft Begroting NOC*NSF 2016 datum behandeling 16 november 2015 gevraagd besluit De Algemene Vergadering

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves

Nadere informatie

Rapportage 2 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 2 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt Rapportage 2 e kwartaal 2016 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen Ten opzichte van de begroting De bijdrage van de waterschappen voor 2016 wordt 66.000 lager geraamd dan waar in de begroting van 2016 rekening

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord. GEMEENTE BOEKEL VOORSTEL AAN DE RAAD Datum : 6 juni 2017 Voorstel van : college van burgemeester en wethouders Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming

Nadere informatie

HoogheemTaadschap van Delfland

HoogheemTaadschap van Delfland HoogheemTaadschap van Delfland Beleidsveld: Aard voorstel: Ondersteunend organisatie Besluitvormend Vergaderdatum: Agendapunt: Kenmerk VV: Aantal bijlagen: 4 juni 2009 B.02 749936 4 Aan de verenigde vergadering

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...

Nadere informatie

Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief

Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief 2012-2017 Datum 13 oktober 2011 Opgemaakt door Werkgroep Financiën Afdeling Staf en Financiële en Economische Zaken Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Uitgangspunten

Nadere informatie

Voorbereiding begroting oktober 2015

Voorbereiding begroting oktober 2015 Voorbereiding begroting 2016 1 oktober 2015 Inhoud Formeel kader Financieel kader Uitwerking Coalitieakkoord Wet- en regelgeving Waterschapswet Waterschapsbesluit Ministeriële regeling UvW voorschrift

Nadere informatie

Herziene financiële begroting 2015 GGD Hollands Noorden

Herziene financiële begroting 2015 GGD Hollands Noorden Herziene financiële begroting 2015 GGD Hollands Noorden Herziene financiële begroting 2015 Inleiding Na het opstellen van de primaire begroting 2015 is sprake van diverse mutaties, die aanleiding geven

Nadere informatie

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel, AAN: De raad van de gemeente Ferwerderadiel. Sector : II Nr. : 06/52.13 Onderwerp : Vaststelling Nota Reserves en Voorzieningen 2013. Ferwert, 9 september 2013. Inleiding: Normaliter wordt de Nota Reserves

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen

Nota Reserves en. Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves

Nadere informatie

TARIEVENNOTA november 2018

TARIEVENNOTA november 2018 TARIEVENNOTA 2019 7 november 2018 INHOUD 1 Inleiding...4 2 Algemeen...4 2.1 Tarief Watersysteem...5 2.2 Tarief Zuiveren... 6 2.3 Tarief verontreinigingsheffing... 7 2.4 Toelichting op de Tarievennota

Nadere informatie

Activa 1-1-2012 31-12-2012 Passiva 1-1-2012 31-12-2012

Activa 1-1-2012 31-12-2012 Passiva 1-1-2012 31-12-2012 Bijlage 1 Jaarrekening 2012 ICT meldkamerbeheer Algemeen Onderstaand wordt de 4e jaarrekening ICT meldkamerbeheer aangeboden. Het betreft de multidisciplinaire jaarrekening 2012. De aansturing van ICT

Nadere informatie

Voorstel aan het AB * * Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/ Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015

Voorstel aan het AB * * Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/ Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015 FPC Algemeen Fout! Ongeldige bestandsnaam. Voorstel aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/2015.05769 Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015 Agendapuntnr. 11 AB-vergadering

Nadere informatie

Advies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN)

Advies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) Advies Jaarverslag 2013 Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Peggy van Gemert April 2014 1

Nadere informatie

B&W besluit Publicatie

B&W besluit Publicatie B&W besluit Publicatie Onderwerp Stelselwijziging leningen via het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Bestuurlijk behandelvoorstel (2013/367273) CS/CC Collegebesluit 1. Kennis te nemen van het eindrapport

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

GEME. VeiligheidsRegio 2 0 NOV Zeeland. AfdeHng(e Afdoen/advies Kennisnemsr»;i «, r t h. Ontwerp- 4 e begrotingswijziging 2013

GEME. VeiligheidsRegio 2 0 NOV Zeeland. AfdeHng(e Afdoen/advies Kennisnemsr»;i «, r t h. Ontwerp- 4 e begrotingswijziging 2013 GEME 2013.15824 2 0 NOV. 2013 VeiligheidsRegio Zeeland AfdeHng(e Afdoen/advies Kennisnemsr»;i «, r t h. Ontwerp 4 e begrotingswijziging 2013 Inleiding Onlangs heeft u de 3 e begrotingswijziging 2013, met

Nadere informatie

Agendapunt het Algemeen Bestuur van de BWB 5. Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2015 BWB 15 april 2016

Agendapunt het Algemeen Bestuur van de BWB 5. Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2015 BWB 15 april 2016 Voorstel Aan Agendapunt het Algemeen Bestuur van de BWB 5 Onderwerp Datum Vaststelling jaarverslag en jaarrekening 2015 BWB 15 april 2016 Inleiding Bijgaand treft u het jaarverslag en de jaarrekening 2015

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de

Nadere informatie

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst B&W Informatieavond 11 oktober 2017 Gericht investeren in de toekomst Programma B&W infoavond Opening Toelichting Grondexploitatie & Vastgoedexploitatie 2017 Toelichting Begroting 2018 Slotwoord Einde

Nadere informatie

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg

Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Sturingsfilosofie en Organisatiestructuur Waterschap Limburg Uitgangspunten, hoofdlijnen en vervolgprocedure November 2015 Inhoud Bestuursopdracht als kader Visie 2020 en WBP als basis voor sturing en

Nadere informatie

Ontwerpbegroting AQUON 2015

Ontwerpbegroting AQUON 2015 Ontwerpbegroting AQUON 2015 Aan Van DB AQUON Theo Houterman Datum 14 mei 2014 Steller Theo Houterman Onderwerp Aangepaste Ontwerp Begroting 2015 Korte toelichting De ontwerp begroting, zoals in artikel

Nadere informatie

Managementrapportage 2016

Managementrapportage 2016 Managementrapportage 2016 Gouda, 19 augustus 2016 TER VASTSTELLING Algemeen Bestuur 5 oktober 2016 Versienummer: 1.0 Datum: 19 augustus 2016 Productnummer Omschrijving Managementrapportage 2016 Status

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer

ALGEMENE VERGADERING. 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 29 september 2011 Planvorming Waterbeheer STUKDATUM NAAM STELLER 9 september 2011 R. van Wolfswinkel ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 10 Versnelling aanleg duurzame

Nadere informatie

Bijlage nota reserves en voorzieningen Reserves

Bijlage nota reserves en voorzieningen Reserves Bijlage nota reserves en voorzieningen Reserves Algemene reserve Stand per eind 2014 1.894.000 Buffer De algemene reserve is gevormd uit rekeningresultaten uit het verleden en is de primaire buffer voor

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

ii11in in in ii in mi ii

ii11in in in ii in mi ii ii11in in in ii in mi ii Bestuursrapportage t/m eerste kwartaal 2013 versterk het goede Behoort bij het besluit van het Peel en Maasvallei d.d. į Desecreta eur : Rapportinformatie Hoofdtitel: Bestuursrapportage

Nadere informatie

1. Voorstel aan commissie

1. Voorstel aan commissie Aan commissie F.B.A. 8 april 2019 VOORSTEL Portefeuillehouder B.J. van Vreeswijk Documentnr. 1370331/1370333 Programma Bestuur en belasting Projectnummer - Afdeling Bedrijfskundige Ondersteuning Bijlage(n)

Nadere informatie

Graag vernemen wij uw advies ter zake. Het dagelijks bestuur, 120138/LUT 4/4

Graag vernemen wij uw advies ter zake. Het dagelijks bestuur, 120138/LUT 4/4 Het bijgevoegde rapport geeft u een beeld van de berekening van de omvang van de (financiële) risico s 2011 volgens de vastgestelde methodiek. Ook verschaft het rapport informatie over de opbouw van de

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

Toelichting bij de jaarrekening 2007

Toelichting bij de jaarrekening 2007 Toelichting bij de jaarrekening 2007 De jaarrekening 2007 sluit met een positief saldo van 61.886. De begroting 2007 ging uit van een positief resultaat van 15.265. Hierna volgt een toelichting op het

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

Jaarrekening/-verslag Op de kaart en in de samenleving

Jaarrekening/-verslag Op de kaart en in de samenleving Jaarrekening/-verslag 2009 Op de kaart en in de samenleving Behandeld in dagelijks bestuur d.d.: 2 juni 2010 Behandeling door commissies d.d.: 16 juni 2010 Behandeling door algemeen bestuur d.d.: 7 juli

Nadere informatie

Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Nota beleid reserves en voorzieningen voor het hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Inhoudsopgave 1. INLEIDING 4 2. BEGRIPPENKADER 4 3. RESERVES 5 3.1 ALGEMENE RESERVES 5 3.2 BESTEMMINGSRESERVES

Nadere informatie

Voorstel aan algemeen bestuur

Voorstel aan algemeen bestuur Voorstel aan algemeen bestuur Van: Werkgroep Financiële zaken D.d.: 17 februari 2011 Betreft: Uitgangspunten, Meerjarenraming(en) en Begroting(en) 1. Voorstel De algemeen besturen wordt gevraagd in te

Nadere informatie

15 maart Begrotingswijziging

15 maart Begrotingswijziging Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 15 maart 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren. Aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Eijsden-Margraten. Nr. 180003 20 december 2016 Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten 1 Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient conform

Nadere informatie

Notitie Rentebeleid 2007

Notitie Rentebeleid 2007 Notitie Rentebeleid 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 De positie van de nota rentebeleid 3 De werking van het marktconform percentage 3 Totaalfinanciering versus project- of objectfinanciering 4 Rentetoerekening

Nadere informatie

Portefeuillehouder: J. de Hoon. Datum: 28 april 2010. Vergaderingnummer: Agendapunt: Voorstel

Portefeuillehouder: J. de Hoon. Datum: 28 april 2010. Vergaderingnummer: Agendapunt: Voorstel Onderwerp: Voorjaarsbrief 2010 Algemeen Bestuur Portefeuillehouder: J. de Hoon Datum: 28 april 2010 Vergaderingnummer: Agendapunt: Voorstel 1. In te stemmen met de uitgangspunten zoals in deze voorjaarsbrief

Nadere informatie

Exclusief kwijtschelding/ oninbaar. Watersysteem Zuiveren

Exclusief kwijtschelding/ oninbaar. Watersysteem Zuiveren TARIEVENNOTA 2017 1. Inleiding Het Beleidsjaarplan 2017 naar programma s sluit met een totaal aan lasten van 74.797.100. Aan baten is een bedrag geraamd van 15.344.400. Het saldo bedraagt derhalve 59.452.700.

Nadere informatie

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control Grip op Financiën 13 januari 2015 Sector Control Opbouw presentatie Inzicht in ontwikkeling leningenportefeuille en rente Normenkader van de gemeente Eindhoven Beheersmaatregelen Huidige leningenportefeuille

Nadere informatie

Hoogheemraadschap van Delfland

Hoogheemraadschap van Delfland Hoogheemraadschap van Delfland Jaarrekening 2007 Beleidsveld: Aard voorstel: Ondersteunend organisatie Besluitvormend Vergaderdatum: Agendapunt: Kenmerk VV: Aantal bijlagen: 24 april 2008 B.21 686284 2

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN

VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken 18 oktober 2016 VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Aandachtsveldhouder B.J. Bussink Vergadering : 25 oktober 2016 Agendapunt : 6.1. Bijlagen :

Nadere informatie

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven.

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

Aan Verenigde Vergadering JAARREKENING 2010. Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 30-6-2011

Aan Verenigde Vergadering JAARREKENING 2010. Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 30-6-2011 agendapunt B.01 927470 Aan Verenigde Vergadering JAARREKENING 2010 Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 30-6-2011 1. De jaarrekening 2010 vast te stellen. 2. Het tekort van 18.240.832 van de taak watersysteembeheer

Nadere informatie

Pagina 1 van 10. Legenda voortgang. Resultaten Veilig Thuis NHN Datum 1 april 2019

Pagina 1 van 10. Legenda voortgang. Resultaten Veilig Thuis NHN Datum 1 april 2019 Inhoud Tabel 1: Wachtlijsten Grafiek 1: en prognose wachtlijst en werkvoorraad Grafiek 2: Begroting en realisatie instroom meldingen per maand Grafiek 3: Percentage triages binnen 5 dagen afgerond Grafiek

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Balans en verlies- en winstrekening Protestantse Gemeente Ede 2017

Balans en verlies- en winstrekening Protestantse Gemeente Ede 2017 Balans en verlies- en winstrekening Protestantse Gemeente Ede 2017 BALANS PER 31 DECEMBER 2017 In euro's A C T I E F Vaste activa Materiële vaste activa 31 dec. 2016 31 dec. 2017 Gebouwen, terreinen en

Nadere informatie

Tariefbepaling waterschapsbelasting

Tariefbepaling waterschapsbelasting Tariefbepaling waterschapsbelasting Aanleiding In de bestuurlijke commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken op 18 april 2017 is het voorstel Duurzaam financieel beleid aan de orde geweest. Gevraagd is

Nadere informatie

Onderwerp Concept AB-voorstel inzake frictiekosten in relatie tot de fusie / frictiekosten ICT / informatievoorziening

Onderwerp Concept AB-voorstel inzake frictiekosten in relatie tot de fusie / frictiekosten ICT / informatievoorziening Concept AB-voorstel inzake frictiekosten in relatie tot de fusie / frictiekosten ICT / informatievoorziening schriftelijk GEEN Venlo, Sittard, 14 september 2015 AAN DE VOORBEREIDINGSCOMMISSIE FUSIE Onderwerp

Nadere informatie

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen)

Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) 2 januari 2014 2 Beleidsnotitie reserves en voorzieningen (inclusief risicomanagement / weerstandsvermogen) Inhoudsopgave

Nadere informatie

FAZ: Ja Opdrachtgever: Klaas de Veen

FAZ: Ja Opdrachtgever: Klaas de Veen Onderwerp: Begroting 2019 Nummer: Bestuursstukken\2727 Agendapunt: 5 DB: Ja 15-10-2018 BPP: Ja 31-10-2018 FAZ: Ja 31-10-2018 VVSW: Ja 31-10-2018 AB: Ja 14-11-2018 Opsteller: Jan Schiphuis, 0598-693886

Nadere informatie

Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2015 wordt 399.000 lager geraamd dan waar in de begroting van 2015 mee rekening was gehouden.

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : M.M. Kool AB CATEGORIE : B-STUK (Beleidsstuk) VERGADERING D.D. : 26 november 2013 NUMMER : WS/WRM/CR/JEs/7985 OPSTELLER : ing. J. Esenkbrink, 0522-276829 FUNCTIE

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder ir. G.W. Broens Vergadering : 5 november 2013 Agendapunt : 9. Bijlagen : 1. Begroting 2014 2. Tarieven 2014 3. Te betalen bedragen per gezin en bedrijf

Nadere informatie

Voorstel aan het AB. llllllllllllllllll IIIMI. Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872

Voorstel aan het AB. llllllllllllllllll IIIMI. Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872 W A T E R S C H A P S B E D R J F L I M B U R G Voorstel aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872 Onderwerp Werkbegroting 2016; 1e Begrotingswijziging 2016 Agendapuntnr. 5.1 AB-vergadering

Nadere informatie

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Inleiding Medio 2013 heeft u de 3 e begrotingswijziging 2013, met als bijlage de herziene begroting 2013, van de Veiligheidsregio Zeeland vastgesteld. Deze begroting

Nadere informatie

algemeen bestuur (financiële producten) Beraadslagen en besluiten Nee

algemeen bestuur (financiële producten) Beraadslagen en besluiten Nee Voorstel voor algemeen bestuur Vergaderdatum 2 januari 2014 Onderwerp Programmabegroting 2014-2017 Agendapunt 20 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder Opsteller/indiener Fusieopdracht 8 (financiële producten)

Nadere informatie

Portefeuillehouder: H.J. van Schaik

Portefeuillehouder: H.J. van Schaik Nota voor : vergadering algemeen bestuur Datum : 18 december 2013 Onderwerp : uitgangspunten begroting 2015 Agendapunt : 4b Kenmerk : AB/1328b Bijlage: 1 Portefeuillehouder: H.J. van Schaik Inleiding Conform

Nadere informatie