(meerjaren)begroting

Transcriptie

1 (meerjaren)begroting "(samen)werken aan water" <foto volledige pagina>

2 * * Rapportinformatie Hoofdtitel... (meerjaren)begroting Subtitel..."(samen)werken aan water" Rapportnummer: Versienummer: Versiedatum: oktober 2014 Bestuurlijk traject Behandeling in dagelijks bestuur: oktober 2014 Behandeling in commissies: oktober 2014 Behandeling in algemeen bestuur: november 2014 (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 2 -

3 Inhoudsopgave Leeswijzer Aanbieding van de begroting Bestuurlijke samenvatting Financiële samenvatting Begroting 2015 naar kosten en opbrengsten en de financiële positie Begroting 2015 naar kosten- en opbrengstensoorten Waterschapsbelastingen Weerstandsvermogen Financieringsparagraaf Risicoparagraaf Programma Waterkering Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Watersysteem Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Vergunningen en handhaving Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Bestuur, communicatie en veiligheid Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Bedrijfsvoering Wat willen we bereiken? Wat gaan we ervoor doen? Wat mag het kosten? Programma Concern- / administratieve posten Meerjaren investeringsprogramma Projecten watersysteem Investeringen Meerjarige kapitaallastenontwikkeling Overige paragrafen begroting Verbonden partijen Uitgangspunten en normen EMU-saldo Kostentoerekening Bijlagen (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 3 -

4 Leeswijzer Voor u ligt de meerjarenbegroting van Waterschap Peel en Maasvallei. Deze begroting is opgesteld conform de in de Voorjaarsnota 2014 geschetste kaders, uitgangspunten en inhoudelijke ontwikkelingen. Samenvatting In hoofdstuk 1 vindt u onze visie op deze begroting en de meerjarenraming. Verder geven wij u samengevat inzicht in de financiële situatie van ons waterschap. Begroting 2015 naar kosten en opbrengsten In hoofdstuk 2 brengen wij, conform de wettelijke voorschriften, de begroting naar kostensoorten en de vermogenspositie van het waterschap in beeld. Het hoofdstuk eindigt met een aantal risico s, dat wij op ons af zien komen. Begroting 2015 naar programma s In de hoofdstukken 3 tot en met 7 geven wij per programma weer waar ons waterschap inhoudelijk voor staat en welke producten en projecten wij in 2015 gaan leveren. Ieder hoofdstuk is op dezelfde wijze opgebouwd. Als eerste schetsen wij een beeld van wat wij als waterschap willen bereiken. U vindt onze visie en de beoogde effecten die wij maatschappelijk gezien willen bereiken. Vervolgens geven wij aan welke concrete producten en projecten wij in 2015 willen gaan realiseren. Tot slot maken wij inzichtelijk welke kosten gepaard gaan met de uitvoering van ons werk en geven wij inzicht in de meerjarige kostenontwikkeling die wij verwachten. Op deze manier krijgt u een transparant beeld van de wijze waarop en de middelen waarmee wij onze doelen realiseren. Het programma opgenomen in hoofdstuk 8 geeft alle lasten en baten van het waterschap weer, die niet direct in verband kunnen worden gebracht met de programma s beschreven in hoofdstuk 3 tot en met 7. Investeringsprogramma Per programma is een overzicht opgenomen van de geplande investeringen in de periode Wij hebben een groot aantal projecten onder handen om onze waterkeringen en ons watersysteem op orde te brengen. Dit hoofdstuk vat alle investeringen opgenomen in de begroting nog eens samen. Verplichte paragrafen Hoofdstuk 10 bevat diverse paragrafen die volgens wettelijke voorschriften in de begroting opgenomen moeten worden en die nog niet in eerdere hoofdstukken aan de orde zijn gekomen. Bijlagen Tot slot is er nog een aantal (wettelijk verplichte) bijlagen opgenomen. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 4 -

5 Aanbieding van de begroting 2015 (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 5 -

6 1 Aanbieding van de begroting 2015 Waterschap Peel en Maasvallei is waterautoriteit in Noord- en Midden-Limburg. Samen met partners brengen wij, via Nieuw Limburgs Peil, balans in het vasthouden en afvoeren van water, saneren en herinrichten wij beken, keren wij Maashoogwater en zuiveren wij afvalwater. Onze taak is gericht op economische dynamiek en een gezonde en veilige leefomgeving. Ook in 2015 vertaalt ons waterschap deze missie weer in tal van maatregelen. Welke dat zijn en welke financiële gevolgen ze hebben, kunt u lezen in deze (meerjaren)begroting. 1.1 Bestuurlijke samenvatting Inleiding Bij deze bieden wij u de laatste begroting van deze bestuursperiode aan. In de afgelopen bestuursperiode is er veel werk verzet. Er zijn veel ontwikkelingen geweest in onze taken. We noemen de dijken, klimaat, Nieuw LimburgsPeil. Wij hebben van uw bestuur de ruimte gekregen om de uitvoering op deze onderdelen op te pakken. Zonder dat dit heeft geleid tot grote lastenstijgingen. Aan de vooravond van de verkiezingen en een nieuw tijdperk voor het waterschapsbestel in Limburg hebben we een begroting waar we allen trots op kunnen zijn. Een begroting die een goed fundament vormt om invulling te geven aan de wateropgave die er voor ons waterschap ligt. In deze begroting is géén rekening gehouden met de mogelijke gevolgen van de fusie met Waterschap Roer en Overmaas per 1 januari Het meerjarenperspectief is gebaseerd op de huidige situatie. De voorliggende begroting is het resultaat van de inspanningen van zowel bestuur als ambtelijke organisatie. Een aantal jaren achtereen constateren we, dat de ter hand genomen strategie werkt. Een strategie die enerzijds moet leiden tot een krachtige waterschapsorganisatie met ruimte voor innovatie en ontwikkeling, en anderzijds tot een gematigde toename van de lastendruk voor onze ingezetenen. Ons inziens slagen we daar al enige jaren in. Tegelijkertijd houden we onze waterschapsfinanciën structureel op orde. In een tijd waarin de ontwikkelingen elkaar snel opvolgen, biedt de gekozen koers een houvast voor stabiliteit en continuïteit. Met waardering voor iedereen die de afgelopen jaren zijn/haar inbreng heeft geleverd, zijn wij verheugd een (meerjaren)begroting voor te kunnen leggen die voor 2015: voorziet in een (maatschappelijk) verantwoorde invulling van onze taak en ambitie; leidt tot een gelijkblijvende belastingdruk in ons gebied vergeleken met 2014; kan bijdragen aan het economisch herstel van onze regio; maatschappelijk en politiek-bestuurlijk verantwoord is; recht doet aan de uitgangspunten van het Bestuursakkoord Water; en past binnen de afgesproken koers en kaders. Tegelijkertijd willen we met het optimisme op langere termijn wat voorzichtiger zijn en in het perspectief plaatsen van de ontwikkelingen en opdrachten die we op ons af zien komen. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 6 -

7 Ontwikkelingen in de zuiveringstaak Ofschoon de waterzuiveringstaak in financiële zin onze grootste taak is, heeft vooral de (kosten)ontwikkeling in de watersysteemtaak onze aandacht. De waterzuiveringstaak laat mede door technische innovaties en vergaande samenwerking met partners in de afvalwaterketen, een redelijk stabiel beeld zien met de afgelopen jaren zelfs een dalende trend. De daling van de kosten voor het zuiveren van afvalwater en daarmee het belastingtarief voor de zuiveringsheffing in 2015, is hiervan het gevolg. Ontwikkelingen in de watersysteemtaak De watersysteemtaak zal naar onze mening een steeds prominentere positie in gaan nemen binnen ons all-in waterschap. Qua taak en in het verlengde daarvan als kostengenerator. We zijn als waterschap nog tal van (beleids)terreinen aan het verkennen om er achter te komen hoe groot onze opdracht nu precies is en wat dat betekent voor onze omgeving en ons waterschap. We noemen als voorbeeld de dossiers op het gebied van de aanleg en onderhoud van waterkeringen (kabels en leidingen, groene en grijze dijken) en het aanpassen van ons watersysteem op het veranderende klimaat. Een en ander ook in relatie met het visie document Water in beweging, visie op het waterbeheer in Limburg Voor de uitvoeringsmaatregelen die uit onze opdracht volgen moeten middelen vrijgemaakt worden om deze ook daadwerkelijk uit te kunnen voeren. Hoeveel en wanneer? Daar kunnen we op dit moment geen antwoord op geven omdat we nog in de verkenningsfase zitten. Omdat er op dit moment meer vragen dan antwoorden zijn, hebben we met de mogelijke structurele gevolgen of een voorschot daarop, geen rekening gehouden in deze (meerjaren)begroting. Dat leek ons niet de juiste weg. Naar onze mening zal de spanning toenemen tussen ambitie, taakuitvoering en beheersing van de watersysteemkosten. Dit is waarom wij op langere termijn dan ook wat minder optimistisch zijn. Omdat wij voor de geduide ontwikkelingen geen middelen vooraf ramen, vragen wij u enige ruimte in de begrotingsuitvoering. Dit om in te kunnen spelen op mogelijke kansen en uitdagingen die in de dynamiek van alledag ontstaan. Deze ruimte houdt in dat het nodig kan zijn vooruitlopend op de structurele invulling van beleid, incidenteel een budget te overschrijden. In wezen is dit niets nieuws maar een herbevestiging van gemaakte afspraken. De structurele invulling van beleid in relatie tot een maatschappelijke verantwoorde lastenontwikkeling, is en blijft ter overweging van uw bestuur en zullen wij u ook voorleggen. Één waterschap in Limburg Provinciale Staten van Limburg hebben 4 juli 2014 besloten dat de beide waterschappen per 1 januari 2017 fuseren tot een waterschap Limburg. Dit besluit ligt ter goedkeuring voor bij de minister. In het 2DB-overleg van 23 september 2014 is de intentie uitgesproken om op 1 januari 2017 te beschikken over een geïntegreerde crisisorganisatie, een geïntegreerde informatievoorziening en een geïntegreerd HRM. Om dit te bereiken, achten wij het noodzakelijk om nog in 2014 te starten met het voorbereiden van de integratie van de crisisorganisatie, de informatievoorziening en het human resource management van de nieuwe organisatie. Het proces van voorbereiden en neerzetten van een nieuwe organisatie op deze onderdelen legt beslag op de bestaande capaciteit van medewerkers en op nog niet begrote middelen. Om de reguliere bedrijfsvoering niet te schaden zal de inzet van mensen en middelen vergroot moeten worden. Het voorstel voor het opstellen van een businesscase, waarin de doelen en benodigde middelen voor het realiseren van een geïntegreerde crisisorganisatie, informatievoorziening en HRM in beeld gebracht worden is inmiddels besproken in de stuurgroep (de twee dagelijkse besturen) en kan in opdracht van de twee kwartiermakers worden uitgevoerd. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 7 -

8 Beperkte kostengroei 2015 De toename van de kosten 2015 ten opzichte van de oorspronkelijke begroting 2014 is beperkt tot 0,56%. Dit is inclusief de invulling van de voorstellen en ontwikkelingen op de watersysteemtaak genoemd in de Voorjaarsnota 2013 met tevens een verruiming van incidenteel beschikbare middelen. Veruit het grootste gedeelte van zeer matige kostenstijging is het gevolg van een gunstigere kostenontwikkeling op de zuiveringstaak. Gelijke belastingdruk 2015 en gematigde toename 2016 en verder In het Bestuursakkoord Water is de wens uitgesproken om de lokale lasten gematigd te laten stijgen zonder exact aan te geven wat onder 'gematigd' wordt verstaan. Gelet op de opdracht waarvoor de waterschappen aan de lat staan en de te realiseren besparingen in de afvalwaterketen, zijn landelijk afspraken gemaakt over wat een 'gematigde' lastenontwikkeling is. Die afspraken komen er voor de waterschappen op neer dat de totale belastingopbrengsten (watersysteem- en zuiveringsheffing) in de periode 2010 t/m 2020 niet meer dan 2,7% per jaar (exclusief inflatie) mogen stijgen. Op basis van de voorliggende begroting en ons voorstel blijft het totale belastingvolume in 2015 gelijk ten opzichte van We willen er voor de beeldvorming nog op wijzen dat stijging van het belastingvolume niet hetzelfde is als tariefstijging. In paragraaf 2.2 van deze begroting zijn een aantal uitgewerkte rekenvoorbeelden opgenomen waaruit blijkt wat een en ander betekent voor de lastendrukontwikkeling 2015 in specifieke situaties. Voorstel Gelet op voortzetting van de afgesproken koers en het voeren van een verantwoord strategisch financieel beleid van ons waterschap, stellen wij voor de voorliggende begroting inclusief het dekkingsvoorstel 2015, overeenkomstig ons voorstel vast te stellen. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 8 -

9 1.2 Financiële samenvatting De meerjarenraming De meerjarenraming is de belangrijkste indicator om inzicht te krijgen in de ontwikkeling in de jaren (trend) van de structurele lasten ten opzichte van de structurele baten (de meerjarige Verlies en Winstrekening). De meerjarenraming is geen exacte wetenschap maar is wel een goed instrument om de vinger aan de pols te houden en toetsen of we nog op de afgesproken koers liggen. De meerjarenraming is wel een dynamisch instrument. Het financieel beeld van ons waterschap wordt continu positief en negatief beïnvloedt door allerlei ontwikkelingen omdat we niet alles (kunnen) voorzien. Maar door onze eigen strategie en dynamiek kunnen we de meeste ontwikkelingen het hoofd bieden en inpassen. De wetgever schrijft voor dat er sprake moet zijn van een structureel sluitende meerjarenraming (structurele exploitatielasten = structurele exploitatiebaten) en, als dat niet zo is, moeten we aangeven hoe we denken het evenwicht te herstellen. De provincie heeft in dit verband een toezichthoudende taak. Voorjaarsnota 2014 Op basis van de gemaakte afspraken en uitgezette financiële koers bij de begroting 2012/2013 en de voorjaarsnota 2014 kwamen we tot de volgende ontwikkeling van het belastingvolume ter dekking van de structurele kosten. Voor de duidelijkheid: met belastingvolume wordt niet bedoeld het tarief. Het belastingvolume is onderdeel van het dekkingsplan van de begroting dat tezamen met toepassing van de kostentoedelingsverordening leidt tot een bepaald belastingtarief om de dekking van de begroting te waarborgen. Structurele kosten te dekken uit belastingvolume (x 1.000) Zuiveringstaak % stijging zuiveringstaak t.o.v. voorgaande jaar -1,17% 0,00% 0,89% 0,89% 0,89% 0,89% 0,89% Watersysteemtaak p.m. p.m. % stijging w atersysteemtaak t.o.v. voorgaande jaar 4,48% 4,74% 2,32% 3,66% 3,51% p.m. p.m. Structureel te dekken kosten/belastingvolume p.m. p.m. % stijging t.o.v. voorgaande jaar 1,46% 2,27% 1,59% 2,26% 2,20% p.m. p.m. Op grond van de Meerjarenbegroting en de Voorjaarsnota 2014 voorspelden we dat het totale belastingvolume voor 2015 zou stijgen met ongeveer 2,27 % en dat we uitgaan van een jaarlijks structureel dekkende begroting. Dit lag ruim binnen de marge (2,7%+inflatie) die op grond van het Bestuursakkoord door de Unie van Waterschappen is aangegeven en we als meetlat hanteren. Wat de uitkomsten zijn van de ontwerpbegroting op basis van de huidige inzichten, presenteren we in de onderdelen hierna. Structureel te dekken kosten actuele meerjarenraming Uitgangspunt is een jaarlijks structureel sluitende begroting. Enerzijds omdat er dan nog altijd sprake is van een zeer gematigde lastenontwikkeling en anderzijds omdat die koers een positief effect heeft op het EMU-saldo van zowel ons individuele waterschap als Nederland als totaal. Uitgaande van een (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei - 9 -

10 jaarlijks structureel sluitende begroting met inbegrip van de ontwikkelingen en voorstellen (Voorjaarsnota 2013) komen we op basis van de huidige inzichten tot het volgende scenario. Structurele kosten te dekken uit belastingvolume (x 1.000) Zuiveringstaak % stijging zuiveringstaak t.o.v. voorgaande jaar -2,75% 1,00% 1,00% 1,00% 1,00% 1,00% Watersysteemtaak % stijging w atersysteemtaak t.o.v. voorgaande jaar 3,00% 4,66% 2,89% 3,89% 2,98% 3,32% Structureel te dekken kosten/belastingvolume % stijging t.o.v. voorgaande jaar 0,00% 2,80% 1,95% 2,46% 2,01% 2,20% Op basis van de voorjaarsnota gingen we er van uit dat de totale lastendrukstijging in ons gebied tot en met 2018 met gemiddeld zo'n 1,95% per jaar zou toenemen. Op basis van de huidige inzichten komen we uit op een toename van zo'n 1,9% per jaar tot en met De stijging van de totale lasten voor zowel 2015 als de jaren daarna, ligt ruim binnen de marge die op grond van het Bestuursakkoord door de Unie van Waterschappen is aangegeven. Grafisch ziet de ontwikkeling eruit als volgt. Als we de huidige meerjarenperiode in ogenschouw nemen, kunnen we concluderen dat de verwachte groei van het belastingvolume in ons gebied onder de norm ligt die als een gematigde lastenontwikkeling is geduid. Dit ondanks het feit dat we in 2010 en 2011 nog extra stappen hebben moeten zetten om onze begroting structureel op orde te brengen (o.a. vanwege taakverzwaringen, wegvallen dividenduitkering Nederlandse Waterschapsbank, incidentele dekking van structurele kosten omzetten in structurele dekking). Het financieel beeld van ons waterschap wordt continu positief en negatief beïnvloedt. Maar door onze eigen strategie en dynamiek kunnen we de meeste ontwikkelingen het hoofd bieden en inpassen. Hierna gaan we op hoofdlijn in op de ontwikkelingen naar taak. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

11 Zuiveringstaak Uw bestuur heeft bij de behandeling van eerdere begrotingen onderschreven dat u zich kunt vinden in de uitgangspunten van het financiële beleid die wij hanteren als het gaat om de zuiveringsheffing. Die uitgangpunten zijn: aan het einde van de planperiode een structureel kostendekkend zuiveringstarief; aan het einde van de planperiode zo min mogelijk reserves en gedurende de planperiode alleen reserves opbouwen om het tarief gelijkmatig te kunnen laten stijgen over de jaren; een gematigde stijging van de zuiveringsheffing om de kostenstijging van het watersysteem te compenseren. Onze inzet was het tarief voor de zuiveringsheffing tot en met 2015 gelijk te houden aan het tarief De kostenontwikkeling van de zuiveringstaak is dermate, dat het verantwoord is het zuiveringstarief in 2015 te laten dalen. Hiervan profiteren zowel de huishoudens als de bedrijven hetgeen kan bijdragen aan een positieve impuls in ons gebied. Uitgaande van een structureel sluitende begroting op de zuiveringstaak zal het belastingvolume stijgen van 28,1 miljoen in 2014 naar afgerond 29,9 miljoen in Deze ontwikkeling is zo'n 1,0 miljoen lager dan de ontwikkeling waarmee wij in de begroting en de voorjaarnota 2014 rekening hadden gehouden. Deze lagere kostenontwikkeling komt enerzijds door andere toepassing van nieuwe zuiveringstechnieken door het Waterschapsbedrijf Limburg, en anderzijds en in mindere mate, vanwege voordelen door nieuwe toetreders in de gemeenschappelijke regeling Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen. Het voorgaande gecombineerd met de inzet van een tariefegalisatiereserve (mede ter afdekking van risico's) zouden we in 2024 een structureel sluitende begroting kunnen bereiken door het belastingvolume van de zuiveringsheffing in de periode jaarlijks met 1% te laten stijgen. Watersysteemtaak In de voorjaarsnota 2014 gingen we voor 2015 nog uit van een stijging van de te dekken kosten uit belastingen van 4,74%. Die was onder andere gebaseerd op: reguliere loon- en prijsinflatie (+2%); de jaarlijkse HWBP bijdrage (+1%). De jaarlijkse bijdrage neemt toe van 2,99 miljoen in 2014, naar 4,13 miljoen in Hiermee wordt de afgesproken overname en fasering van gedeeltelijke financiering van het HWBP door de waterschappen (totaal 181 miljoen per jaar) voltooid; uitvoering van projecten herstel watersystemen (+0,85%); het opzetten/faciliteren van een professionelere dijkwachtorganisatie (+0,5%). Op basis van de huidige inzichten komen we uit op 3%. Dit komt onder andere door doorgevoerde kostenverlagingen (bijvoorbeeld als gevolg van digitalisering van processen, ander invulling ICTfunctie), meevallende kostenontwikkelingen (bv lagere sociale lasten, hogere doorberekening aan taak zuiveringsbeheer) en kostenontwikkelingen die we binnen de huidige begroting afdekken. Een lager stijgingspercentage voor 2015, brengt met zich mee dat de basis voor de percentages van de kostenontwikkeling ná 2015 ook weer wijzigen. Zo komt de prognose voor 2016 uit op een stijging van 4,66% terwijl eerder nog werd uitgegaan van 2,32%. Het blijven echter prognoses die continu invloed van interne en externe ontwikkelingen blijven veranderen. We proberen door de inzet van instrumenten eventuele extremen (op een verantwoorde) wat af te zwakken en tegelijkertijd een (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

12 gelijkmatige groei te realiseren. Die mogelijkheden zullen we ook in relatie tot de ontwikkeling 2016 verkennen. Meerjarenbegroting De afgelopen periode hebben we op basis van de meest recente ontwikkelingen de meerjarenraming opnieuw opgebouwd en aangepast. De dynamiek kan door allerlei ontwikkelingen groot zijn waardoor aanpassing of bijsturing van het strategisch financieel beleid gewenst of zelfs noodzakelijk is. De actuele meerjarenraming ziet er uit als volgt: Meerjarenraming (x 1.000) Raming ¹ Raming (incl. wijz)² Raming Raming Raming Raming Raming Raming Lasten Programma Waterkering Programma Watersysteem Programma Vergunningen en Handhaving ³ Programma Bestuur, communicatie, heffingen en veiligheid Programma Bedrijfsvo ering Programma Concern-/administratieve posten Totaal lasten (A) Baten Programma Waterkering Programma Watersysteem Programma Vergunningen en Handhaving Programma Bestuur, communicatie, heffingen en veiligheid Programma Bedrijfsvo ering Programma Concern-/administratieve posten Totaal baten (B) Te dekken kosten/saldi meerjarenraming (A-B) Waarvan: Te dekken kosten zuiveringstaak Te dekken kosten watersysteemtaak Dekking: Dekking uit specifieke bestemmingsreserves Dekking uit bestemmingsreserve tariefsegalisatie Dekking uit belastingen Totaal ¹ Dit is de raming 2014 volgens de oorspronkelijk vastgestelde begroting 2014 in het algemeen bestuur van 20 november 2013; dus vóór kanteling van de organisatie. ² Dit is de gewijzigde begroting 2014 inclusief de verschuivingen als gevolg van de kanteling van de organisatie. ³ Voor de raming 2014¹ geldt dat dit de raming was voor het programma watersysteem op orde: herstelde watersystemen. In de meerjarenraming hebben wij gerekend met een loon- en prijsontwikkeling van 2%. Deze inschatting vormt een risico in de meerjarenraming. Géén rekening hebben wij gehouden met de consequenties van de fusie omdat er nog geen duidelijkheid is over de basis waarop die berekening dan gebaseerd zou moeten worden. Ook is geen rekening gehouden met groei van het areaal. Wél hebben we rekening gehouden met de structurele en incidentele effecten als gevolg van nieuwe toetreders tot de Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen per 1 januari Daarnaast hebben wij ook rekening gehouden met de meerjarige lasten van het investeringsplan voor zowel de afschrijvingslasten als de financieringslasten. Hierin begrepen: een investeringsvolume van 3 miljoen (netto) per jaar in projecten watersystemen om de dekking van die investeringen te garanderen en gelijkmatig door te berekenen in de tarieven; de te betalen jaarlijkse bijdrage aan de uitvoering van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP), die we aanmerken als een jaarlijkse investering. De bijdrage van ons waterschap aan het HWBP is het gevolg van het gesloten Bestuursakkoord Water. Een en ander om de Rijksbegroting structureel met 181 miljoen te verlichten. Nieuw is, dat we vanaf 2016 (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

13 rekeninghouden met de jaarlijkse prijsindexatie van de 181 miljoen. Het verloop van de bijdrage was/is als volgt: bijdrage ,85 miljoen per jaar, ,99 miljoen oplopend tot jaarlijks 4,13 miljoen in Door de prijsindexatie loopt de bijdrage in 2016 op naar 4,3 miljoen. Met ingang van 2017 hebben wij ook rekening houden met de invoering van een eigen projectgebonden bijdrage ( 2 miljoen per jaar) waardoor het bedrag volgens onze huidige berekeningen oploopt tot zo'n 6,3 à 6,4 miljoen per jaar. In de vorige meerjarenraming gingen we nog uit van 5,3 miljoen; De te dekken kosten in de periode lopen op van 54,16 miljoen in 2014, naar 61,19 miljoen in 2020 (+ 7,03 miljoen = + 12,9%). Dat is over de hele periode een jaarlijkse groei van 2,05% per jaar. Dit is op basis van het huidig inzicht. De te dekken structurele lasten nemen volgens onze verwachting op basis van voortschrijdend inzicht, risico s en ontwikkelingen die we op ons af zien komen, eerder toe dan af. Het strategisch financieel beleid dient daarom steeds heroverwogen te worden. Te dekken kosten uit belastingen Om de begroting structureel sluitend te houden zou het totale belastingvolume in ons gebied van 53,91 miljoen in 2014, moeten stijgen naar 60,36 miljoen in Dit een stijging van 6,45 miljoen over een periode van zes jaren. De stijging van de totale lastendruk in ons gebied zou in die periode daarom uitkomen op 1,9% per jaar. Afgezet tegen de landelijke opvatting over wat een gematigde stijging is (2,7% + inflatie) voldoen we ruimschoots aan het verwachtingspatroon. De uitsplitsing van de structureel te dekken kosten vanaf 2015 naar taak, gecorrigeerd voor de incidentele kosten in de exploitatie die we uit de reserves halen ( ), is als volgt: Structurele kosten te dekken uit belastingvolume (x 1.000) Zuiveringstaak % stijging zuiveringstaak t.o.v. voorgaande jaar -2,75% 1,00% 1,00% 1,00% 1,00% 1,00% Watersysteemtaak % stijging w atersysteemtaak t.o.v. voorgaande jaar 3,00% 4,66% 2,89% 3,89% 2,98% 3,32% Structureel te dekken kosten/belastingvolume % stijging t.o.v. voorgaande jaar 0,00% 2,80% 1,95% 2,46% 2,01% 2,20% Om de begroting structureel sluitend te houden in 2015 hoeft het totale belastingvolume 2015 (watersysteem- en zuiveringsheffing) ten opzichte van 2014 niet te stijgen. Ook de meerjarige ontwikkeling van de waterschapslasten voldoet ruim aan het uitgangspunt opgenomen in het Bestuursakkoord Water. De kosten, die we structureel dekken uit het belastingvolume van de zuiveringsheffing, dalen met 2,75% ten opzichte van 2014 en zijn met name het gevolg van de uitwerking van de neerwaarts bijstelling van de structurele netto kosten van het Waterschapsbedrijf. Vanaf 2016 is het nodig om het belastingvolume voor de zuiveringsheffing jaarlijks met zo'n 1,00% te verhogen. Dit om de begroting van de zuiveringstaak op termijn (2024) structureel sluitend te houden overeenkomstig de bestuurlijke uitgangspunten. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

14 1.2.2 Dekkingsplan 2015 Zuiveringstaak Wij stellen voor het belastingvolume van de zuiveringsheffing 2015 te verlagen van in 2014 naar in Dit is een daling van 2,75%. De structurele lasten en baten zijn zo in evenwicht. Watersysteemtaak In 2011 en 2012 heeft uw algemeen bestuur een solide financiële basis gelegd voor de ambitie en taakuitvoering van het waterschap. Om onze begroting op orde te houden, stellen we voor het belastingvolume voor de watersysteemtaak te laten groeien van in 2014 naar in Dit is een stijging van 3,00%. Hierdoor blijft onze begroting structureel in evenwicht. Samenvatting dekkingsvoorstel begroting 2015 Op grond van het voorgaande stellen wij voor: het belastingvolume 2015 voor de zuiveringsheffing vast te stellen op ; het belastingvolume 2015 voor de watersysteemheffing vast te stellen op ; de resterende nog niet gedekte incidentele kosten watersysteem ( ), te halen uit de specifiek daarvoor gevormde bestemmingsreserves. Een en ander overeenkomstig in het verleden genomen besluiten; de tijdelijke verhoging van het kwijtscheldingsbudget zuiveringsheffing te verlengen en het bedrag ( ) te dekken uit de bestemmingsreserve tariefegalisatie zuiveringsheffing. Het totale belastingvolume 2015 (zuiverings- en watersysteemheffing) komt hiermee op en is gelijk aan het belastingvolume Wat dit betekent voor de tarieven en voor de belastingdruk, is uitgewerkt in paragraaf 2.2 'Waterschapsbelastingen' De begroting van kosten- en opbrengstensoorten 2015 Kostensoorten: de lasten (x 1.000) Rekening Begroting Begroting Begroting (incl. wijz) Cat. Lasten 41 Totaal rente en afschrijvingen Totaal personeelslasten Totaal goederen en diensten derden a Totaal goederen en diensten WBL en BsGW Totaal bijdrage aan derden Totaal toevoegingen aan voorzieningen / onvoorzien Totaal Lasten (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

15 Opbrengstsoorten: de baten (x 1.000) Baten Rekening Begroting Begroting Begroting (incl. wijz) Cat. 81 Totaal financiële baten Totaal personele baten Totaal goederen en diensten aan derden Totaal bijdragen van derden Totaal waterschapsbelastingen Totaal interne verrekeningen Totaal Baten Saldo baten minus lasten/te dekken kosten Dekking uit specifieke bestemmingsreserves Dekking exploitatiesaldo uit overige reserves De totale lasten 2015 stijgen ten opzichte van de (primitieve) begroting 2014 met (0,56%). De stijging is beperkt en het gevolg van:: een stijging van de kapitaallasten ( ) als gevolg van uitvoering van het investeringsplan. Inbegrepen de (verhoging van de) bijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2015; een stijging van de totale personeelslasten met per saldo Dit is enerzijds het gevolg van de doorberekening van de verwachte 2% indexering en versterking van een aantal onderdelen in onze organisatie. Anderzijds zijn op dit onderdeel budgetten komen te vervallen door een andere invulling van de ICT functie en de rechtstreekse verantwoording van pensioen-/wachtverplichtingen ten laste van daarvoor gevormde voorziening; een stijging van de kosten van goederen en diensten geleverd door derden met Een bedrag van heeft betrekking op de regulier doorgerekende prijsinflatie 2015 (2%). Daarnaast zijn door de andere invulling van de ICT-functie een aantal budgetten binnen de waterschapsbegroting hergroepeerd waardoor op dit onderdeel de ICT/GIS budgetten met zijn verhoogd. Hier ligt een relatie met het vervallen van een budget van personeel derden op het vorige onderdeel. Daarnaast zijn een aantal posten structureel verhoogd vanwege verhoging budgetten overeenkomstig eerdere besluitvorming van uw bestuur (benzine en diesel , recreatief medegebruik , onderhoudskosten gebouwen ). Daarnaast zijn door het digitaliseren van processen de budgetten voor porto-, kopieer- en drukwerkkosten verlaagd met De overige wijzigingen hebben per saldo een verlaging van opgeleverd; zeer geringe stijging van de bijdrage aan het Waterschapsbedrijf Limburg met Dit in combinatie met de verlaging van de post taakontwikkeling zuiveringsbeheer met om het huidige scenario voor de tariefontwikkeling op een financieel rechtmatige manier in te kunnen vullen; verhoging van de incidentele ruimte voor nieuw beleid in post incidentele taakontwikkeling watersysteem met als gevolg van nieuwe toetreders tot de BsGW; verlaging van de post structurele taakontwikkeling watersysteem met vanwege verschuiving van de gereserveerde ruimte voor nieuw beleid naar de desbetreffende posten in combinatie met een verhoging van met het oog op de meerjarige kosten- en tariefontwikkeling watersysteem; (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

16 daling met van de jaarlijkse storting in de onderhoudsvoorziening voor het waterschapskantoor en de loodsen ten gunste van de reguliere onderhoudsbudgetten; overige per saldo een stijging van De totale baten 2015, exclusief belastingvolume 2015, zijn per saldo met gedaald ten opzichte van de oorspronkelijke begroting 2014 ten gevolge van: de hogere bespaarde rente eigen financieringsmiddelen ( voordeel) vanwege het meer ter beschikking hebben van eigen financieringsmiddelen (reserves en voorzieningen); extra inkomsten vanwege te ontvangen 'entreegelden' van nieuwe toetreders per 1 januari 2014 tot de Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen; verhoging baten omdat we meer kosten weg kunnen schrijven naar investeringsprojecten ( ). Een en ander overeenkomstig de bestaande gedragslijn; stijging van het bedrag voor kwijtschelding en oninbaarheid met (nadeel) ten opzichte van 2014; verlaging van de baten met door het vervallen van de onttrekking aan de voorziening pensioenen/wachtgelden voormalig personeel/bestuurders. Dit omdat we die kosten voortaan rechtstreeks ten laste van de voorziening brengen. Voor meer gedetailleerde cijfers met toelichting verwijzen we naar het hoofdstuk van de kostensoorten. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

17 1.2.4 Vermogenspositie Weerstandsvermogen In juli 2005 heeft uw bestuur de nota 'Reserves en voorzieningen' vastgesteld. In deze nota zijn normen opgenomen voor de hoogte van onze algemene reserves. De algemene reserves worden geacht aan de maat te zijn, wanneer deze een omvang hebben van minimaal 5% en maximaal 10% van de structurele netto kosten van een taak. Het streefniveau is 7,5% (per taak). Op basis van de begroting 2015 bedraagt het percentage van het weerstandsvermogen afgezet tegen de structurele kosten van de watersysteemtaak 7,06% en die van de zuiveringstaak 8,23%. We voldoen hiermee aan onze eigen normering. Het eigen vermogen (algemene en bestemmingsreserves) bedraagt per einde 2015 circa 15,6 miljoen op een verwacht balanstotaal van ongeveer 80 miljoen (20% van het verwachte balanstotaal) Conclusie ten aanzien van de financiële positie De financiële positie moet in samenhang worden gezien met de ontwikkeling van structurele lasten en baten (meerjarenraming), de vermogenspositie en de mogelijkheden tot kostenbeheersing in relatie tot taakuitvoering. De meerjarenraming is de belangrijkste indicator. De meerjarenraming is een prognose van de meerjarige Verlies- en Winstrekening. Een exploitatie die structureel op orde is, is de beste garantie voor de continuïteit (ook in politiek bestuurlijke zin) van een overheidsbedrijf. Een structureel sluitende meerjarenraming en het eventueel nemen van maatregelen om het evenwicht te herstellen, worden onderschreven/geëist door de wetgever. Enerzijds vanwege het streven naar een structureel financieel gezonde overheid, anderzijds vanwege het nakomen van afspraken op Europees niveau (Economische en Monetaire Unie (EMU)). (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

18 Uit de analyse van de meerjarenraming maken wij op dat we onze kosten, voor zover door ons zelf beïnvloedbaar, beheersen en dat de totale lastendrukstijging voor de inwoners in ons gebied de komende jaren zeer gematigd is. Dat onderschrijft ons inziens dat we een solide begroting met een goed en stevig fundament hebben. Dit vormt een uitstekend vertrekpunt in de nieuwe bestuursperiode om (verder) invulling te geven aan het waterbeheer in Limburg. (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

19 Begroting 2015 naar kosten en opbrengsten en de financiële positie (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei

20 2 Begroting 2015 naar kosten en opbrengsten en de financiële positie 2.1 Begroting 2015 naar kosten- en opbrengstensoorten Kostensoorten (de lasten) Rekening 2013 Begroting 2014 Begroting 2014 (incl wijzigingen) Begroting 2015 Categorie Lasten Totaal ( ) ( ) ( ) ( ) 41 Rente en afschrijvingen 4101 Externe rentelasten Interne rentelasten Afschrijvingen van activa Personeelslasten 4201 Salarissen huidige personeel en bestuurders Sociale lasten Overige personeelslasten Personeel van derden Uitkeringen voormalig personeel en bestuurders Structurele loon- en prijsontwikkeling 2014 (2%) Structurele loon- en prijsontwikkeling 2015 (2%) Totaal Goederen en diensten van derden 4301 Duurzame gebruiksgoederen Overige gebruiks- en verbruiksgoederen Energie Huur en pachten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden Prijsontwikkeling t/m Prijsontwikkeling Totaal a Waterschapsbedrijf Limburg en Belastingsamenwerking BsGW 4310a Bijdrage Waterschapsbedrijf a Kosten taakontwikkeling zuiveringsbeheer b Verevening kosten WBL met Ws Roer en Overmaas c Bijdrage Belastingsamenwerking Gemeenten en Waterschappen Totaal Bijdrage aan derden 4402 Aan overheden Aan overheden: bijdrage in frictiekosten Libel Aan overigen Bijdragen aan openbare lichamen Bijdragen aan openbare lichamen: frictiekosten Libel Totaal Toevoegingen aan voorzieningen / onvoorzien 4501 Aan voorzieningen Onvoorzien Incidentele taakontwikkeling watersysteem Structurele taakontwikkeling watersysteem Totaal Totaal Lasten (Meerjaren)begroting , Waterschap Peel en Maasvallei