Beslissings ondersteuning in de verpleegkundige praktijk: uit de ivoren toren

Transcriptie

1 Beslissings ondersteuning in de verpleegkundige praktijk: uit de ivoren toren Aisha Sie, MD/PhD informatieanalist Nictiz Mirte Tilma adviseur zorginformatica IKNL 14 juni 2018

2 Aisha Sie Achtergrond Arts, niet praktiserend (Rijksuniversiteit Groningen) PhD (2015: afdeling Genetica, Radboudumc) ICT hobbyist met ehealth projecten Nictiz: Informatieanalist zorg & ICT Vertaalslag medisch technisch Focus op Care, GGZ, zorginformatiebouwstenen

3 Mirte Tilma IKNL: Adviseur zorginformatica Vertaalslag medisch technisch Beslisboom ontwikkeling en implementatie Oncologie, palliatieve en verpleegkundige zorg

4 Standaardisatie in de zorg Zorginformatie = Informatiestandaarden met juiste kwaliteit vastgelegd, opgevraagd, uitgewisseld, etc. eenduidig, eenmalig registratie = meervoudig gebruik Klinisch handelen = Zorgstandaarden / zorgrichtlijnen opgesteld door beroepsgroepen o.b.v. laatste wetenschappelijke evidence altijd beste zorg ondanks kennis/ervaring van individuele zorgprofessional

5 De ivoren toren Informatiestandaarden Hoog abstract technisch niveau Nut van gestructureerd vastleggen Zorgstandaarden/richtlijnen Ellenlange teksten Onduidelijke aanbevelingen Vertaalslag naar praktijk nodig

6 Zorg informatie Klinisch handelen Zorgverlening maken in de praktijk mogelijk Patiëntenparticipatie Overdracht binnen/tussen instellingen Kwaliteitsregistraties Financieel & bedrijfsvoering Wetenschappelijk onderzoek

7 Zorg informatie Klinisch handelen maken in de praktijk mogelijk Beslissingsondersteuning

8 Standaardisatie verpleegkundige gegevens Nationale Kernset Patiëntproblemen (SNOMED CT) Vpk bijdrage zorginformatie bouwstenen Renate Kieft adviseur Innovatie en programmaleider Nationale Kernset Erna Vreeke adviseur ecare V&VN en Nictiz Informatie standaard eoverdracht v3.0 Verpleegkundige beslissings ondersteuning

9 Doel vpk beslissingsondersteuning Landelijke richtlijnen in praktijk Anamnese Kennis en ervaring van experts concretiseren en overdragen Ondersteuning klinisch redeneren Verbetering vastlegging o.b.v. informatiestandaarden/zibs Evaluatie Uitvoering klinisch redeneren Planning Interventies Probleem stelling Planning Doel & Resultaten

10 Ontwikkelproces beslisbomen

11 Gisteren en vandaag een beslissingsondersteuningssysteem combineert patiënt- en ziektegegevens met richtlijnen Gisteren Focus op methodiek Vandaag Focus op patiënt en zorgpad Blz 63 Aanbeveling 3 School de zorgverlener in specifieke beoordelingstechnieken voor zorgvragers met een donkere huidskleur. (Niveau van bewijs = B) Aanbeveling 3.1, aangepast Intacte huid: Decubitus categorie I en een verdenking van diepe weefselschade kan bij personen met een donkere huidskleur moeilijk te herkennen zijn door uitsluitend visuele inspectie. Palpeer en beoordeel daarom tevens verschillen in temperatuur, kleur, consistentie en pijn tussen aangedane en normale huid. (Niveau van bewijs = B) Wetenschappelijke onderbouwing Er is bewijs dat decubitus categorie I onvoldoende herkend wordt bij patiënten met een donkere huidskleur. Gezien het hogere percentage diepe decubituswonden bij patiënten met een donkere huidskleur, lijkt het of het

12 Van richtlijn naar beslisbomen en informatiestandaard Eenvoudige methode op basis van wetenschappelijk onderzoek in zorginformatica - decompositie zorgpad naar beslisbomen, kralensnoerbenadering - klinisch EN computerinterpretabel Tot nu toe met succes toegepast op 7 verpleegkundige en 4 oncologische richtlijnen, oa: - Decubitus : 175 blz, > woorden (zonder bijlages) 10 beslisbomen & 33 data items - Borstkanker : 229 pages (> woorden) 115 data items, 73 beslisbomen Preventie Inspectie Geen massage Beleid Bescherming granulatieweefsel Evaluatie Zorgpad Beslis moment Inspectie Zalf of crème Beslis moment Antiseptisch of enzymatisch wonddebridement Inspectie Barrièremiddel Scherp of chirurgisch wonddebridement Normaal Of verouderd Inspectie Geen massage Bescherming granulatieweefsel Beslis boom Huid Droog Vochtig Inspectie Zalf of crème Inspectie Barrièremiddel Wond Weefsel Antiseptisch of enzymatisch wonddebridement Scherp of chirurgisch wonddebridement

13 Hybride model Patiëntgegevens VP verslag Overdracht Behandelend arts Ziekteverloop overlijden Leeftijd=65 Decubitus categorie 3 Decubitus Categorie 1 ziektevrij Zorgpad Beslis moment Inspectie Geen massage Inspectie Zalf of crème Beslis moment Bescherming granulatieweefsel Antiseptisch of enzymatisch wonddebridement De groepering is gebaseerd op twee assen: de Zorgepisode Inspectie Barrièremiddel Initiële diagnose Scherp of chirurgisch wonddebridement Initiële behandeling brondocument-as en de ziekteverloop-as. De beslisbomen en informatie standaard sluiten aan bij de dossiervoering, de organisatie en de werkwijze van verpleegkundigen.

14 Voorbeeld Beslisboom Blz 63 Aanbeveling 3 School de zorgverlener in specifieke beoordelingstechnieken voor zorgvragers met een donkere huidskleur. (Niveau van bewijs = B) Aanbeveling 3.1, aangepast Intacte huid: Decubitus categorie I en een verdenking van diepe weefselschade kan bij personen met een donkere huidskleur moeilijk te herkennen zijn door uitsluitend visuele inspectie. Palpeer en beoordeel daarom tevens verschillen in temperatuur, kleur, consistentie en pijn tussen aangedane en normale huid. (Niveau van bewijs = B) Wetenschappelijke onderbouwing Er is bewijs dat decubitus categorie I onvoldoende herkend wordt bij patiënten met een donkere huidskleur. Gezien het hogere percentage diepe decubituswonden bij patiënten met een donkere huidskleur, lijkt het of het herkennen en behandelen van deze wonden pas plaatsvindt als er een diepe wond te zien is. Vangilder, McFarlane en Meyer (1) rapporteerden over een internationaal onderzoek naar de prevalentie van decubitus waarbij ook data over de decubituscategorie en.

15 Voordelen BBIS Naast klinisch interpretabel én computerinterpretabel wordt de informatie ook: Transparanter Eenduidige taal Minder inconsistenties Gaps in knowledge

16 Modellering van het zorgpad Initiële beeldvormende diagnostiek Het zorgpad is een stroomdiagram met een overzicht van alle beslisbomen in logische volgorde Aanvullende beeldvormende diagnostiek Pre-operatieve stagering Beslisboom Hulptekst (optioneel) Het zorgpad wordt gemodelleerd nadat alle beslisbomen zijn gemodelleerd Operatie mamma bij DCIS DCIS Operatie mamma bij invasief carcinoom Stadium I/II Primaire behandeling Stadium II/III Neoadjuvante therapie Stadium IV Behandeling primair M Postoperatieve stagering Lokale behandeling na MSO Lokale behandeling na re-excisie dmv MSO Regionale behandeling na MSO Systemische behandeling na MSO

17 Einddoel EPD standaard mdo-verslag Oncoguide Kennisbronnen PALGA standaard pathologieverslag Patiënt: Isabella Sterk, ( ) Diagnose Borstkanker TNM ct3a cn1 cm0 MDO (pre-op) Patiënt: Isabella Sterk, ( ) Diagnose Borstkanker Morfologi Tubuloductal G3 Morfologie/Graad Receptoren AANBEVELING MDO: Tubuloductal G3 ER+ PR- HER2+ Neoadjuvante chemotherapie Receptor ER+ PR- HER2+ Oncoguide Advisor Richtlijn Operatie, mastectomie IIA Registratie Trial NEXUS-II Risico recidief Neoadjuvante chemotherapie 12-34% Patiënt: #3%3416AA, ( ) Diagnose Borstkanker Operatie 14-41% TNM ct3a cn1 cm0 Stuur naar Registratie Morfologi Receptor Tubuloductal G3 ER+ PR- HER2+

18 Beslisbomen en informatiestandaarden & Hoe gaat dit samen?

19 Zorginformatiebouwstenen (zibs) Beschrijft in vrijwel alle gevallen wat er over een bepaald (zorgbreed en herbruikbaar) onderwerp van het zorgproces moet worden vastgelegd Welke gegevens vastleggen op welke manier? Beslisitems waar mogelijk conform zibs/is Aanbevelingen vastleggen conform zibs/is

20 Dataset matchen op zibs WondWeefsel = data element Rode wond Gele wond Zwarte wond = waardelijst Vochtigheid = data element Droge wond Vochtige wond Natte wond = waardelijst

21 zib Wond WondWeefsel Rode wond Gele wond Zwarte wond WondVochtigheid Droge wond Vochtige wond Natte wond

22 Informatiestandaard tool ART-DECOR Overerving zib Wond in dataset

23 Dataset beslisbomen opbouwen uit zibs Landelijke set zibs (±100) Dataset voor beslisbomen Probleem Wond Vpk Interventie Wond Pijnscore Mobiliteit Bloeddruk Pijnscore Mobiliteit Verrichting Behandel doel Probleem BBspecifiek element Vpk Interventie BBspecifiek element Behandel doel BBspecifiek element etc. etc.

24 Niet alle beslisboom items in zibs! Andere doelstelling zibs: vastlegging gegevens zorgbreed: algemeen beslisboom: procesondersteuning zeer specifieke data nodig Praktijkervaring feedback zibs

25 Proeftuin V&VN 4 1. Radboudumc (Nijmegen) 2. St. Antonius (Utrecht) 3. OLVG (Amsterdam) 4. ZuidOostZorg (Drachten) 5. Tergooi (Hilversum/Blaricum) Ervaring beslissingsondersteuning Effect op klinisch redeneren en vastlegging

26 Hands-on demonstratie

27 Hands-on demonstratie: Klik onderaan op: Aanmelden zonder account? Klik dan hier.

28 Hands-on demonstratie: Scroll naar grijs poppetje onderaan: V&VN Proeftuin (concept beslisbomen)

29 Voorbeeld: Pijn Patiënt Meisje van 10 jaar Verstandelijk beperkt, praat weinig Polsfractuur Vragen: Welk meetinstrument wordt aangeraden? Checklist Pijngedrag (CPG) + NRS pijnscore ingeschat door vpk

30

31

32 Voorbeeld: Pijn Patiënt Meisje van 10 jaar Verstandelijk beperkt, praat weinig Polsfractuur Vragen: Ga uit van hoge pijnscores, geen bijzonderheden voorgeschiedenis of pijnverloop, geen medicatie: mag deze patiënt gemasseerd worden? Nee: fractuur is contra-indicatie voor massage

33

34

35 Aisha Sie, MD/PhD informatieanalist Mirte Tilma adviseur zorginformatica Handige websites: