Dia 1. Dia 2. Dia 3. Maria. Angèle UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG

Transcriptie

1 Dia 1 UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG Dia 2 Maria Sinds 2 jaar in een woon-zorgcentrum 78 jaar Een beetje overgewicht Reuma Overdag s Nachts Figuren uit Cottenden, A., Bliss, D., Fader, M., Getliffe, K., Herrera, H., Paterson, J., Szonyi, G. & Wilde, M. (2005). Management with Continence Products. In Abrams, P., Cardozo, L., Khoury, S., & Wein A (Eds.), Incontinence (Vol.1, pp ). Plymouth: Health Publications Ltd. Dia 3 Angèle 80-jarige dame Woont thuis samen met haar man Man helpt bij wassen en aankleden Klaagt dat ze nergens meer naar toe kunnen (ze moet altijd plassen) Klaagt dat het materiaal veel geld kost

2 Dia 4 Gustaaf Man 72 jaar woont alleen Klachten van vermoeidheid Beetje wc-papier in de onderbroek Dia 5 René Man 67-jaar Dementie? Diagnose CVA + prostaatoperatie In WZC want thuis niet meer houdbaar wegens incontinentie Dia 6 Sylvie Totaal zorgafhankelijk Bed rolstoelgebonden Draagt pampers Familie wil dat ze op toilet gezet wordt

3 Dia 7 Bedenkingen Continentiezorg is niet gelijk aan incontinentiezorg Geriatrie In thuiszorg In ziekenhuis In woon- en zorgcentrum Verschillende personen in verschillende toestand, in een verschillende omgeving Fitte, gezonde oudere t.o.v. acuut zieke t.o.v. zwaar hulpbehoevende Zelfstandig t.o.v. totaal zorgafhankelijk Dia 8 Definitie incontinentie Het ongewild verlies van urine Het ongewild verlies van urine dat objectief aantoonbaar is en dat leidt tot hygiënische en/of sociale problemen (tot 1996) Dia 9

4 Dia 10 Dia 11 Dia 12

5 Dia 13 Fysiologie Blaasvulling Volumetoename toelaten, zonder opbouw van druk, en met een adequaat gevoel Een gesloten blaasuitgang, ook bij verhoging van de abdominale druk Afwezigheid van onvrijwillige blaascontracties Blaaslediging Een voldoende grote en lange drukstijging in de blaas Afwezigheid van anatomische obstructies t.h.v. de blaasuitgang Een gecoördineerde relaxatie van blaashals, urethra en sluitspier Dia 14 Veroudering Nieren Vertraging van de uitscheiding Nieren worden kleiner, minder nefronen Verminderde bloedvoorziening Zout en zuur balans moeilijker diureseshift Dia 15 Veroudering Blaasvulling Volumetoename toelaten, zonder opbouw van druk, en met een adequaat gevoel Elasticiteit daalt Volume wordt kleiner Gevoel vermindert signaalfunctie wordt korter Een gesloten blaasuitgang, ook bij verhoging van de abdominale druk Afwezigheid van onvrijwillige blaascontracties

6 Dia 16 Veroudering Blaasvulling Volumetoename toelaten, zonder opbouw van druk, en met een adequaat gevoel Een gesloten blaasuitgang, ook bij verhoging van de abdominale druk Afsluiting gebaseerd op elasticiteit, slijmvlies, bloedvaten Verzwakking van de bekkenbodemspieren Prolaps Afwezigheid van onvrijwillige blaascontracties OAB Infectie zenuwstoornissen Dia 17 Veroudering Blaaslediging Een voldoende grote en lange drukstijging in de blaas Gedaalde elasticiteit gedaalde samentrekking: plassen in paar keer residu Afwezigheid van anatomische obstructies t.h.v. de blaasuitgang Een gecoördineerde relaxatie van blaashals, urethra en sluitspier Dia 18 Veroudering Blaaslediging Een voldoende grote en lange drukstijging in de blaas Afwezigheid van anatomische obstructies t.h.v. de blaasuitgang Prolaps prostaat Een gecoördineerde relaxatie van blaashals, urethra en sluitspier Stoornissen in bezenuwing

7 Dia 19 Epidemiologie Cijfers voor België Prof. Claes en Schulman 1995 Brussel, European Urology 1997;32: Dia 20 Enquêtes bij consultatie (n=209) Conclusies urine-incontinentie ondergediagnostiseerd in huisartsenpraktijk 6,8% t.o.v. 52,6% 98 nieuwe diagnoses op 2 maand tijd consultatie vnl door jongere patiënt met stress-inco Dr. S. Tollet, Dr. J. Vanschoenbeek, Huisartsenpraktijk Loksbergen, 2004 Prijs van de huisarts Dia 21 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) 77.6% scoorde incontinent op de Katz-schaal 78.8% droeg absorberend opvangmateriaal overdag en 69.3 % s nachts Slechts 6 bewoners (1.3%) hadden een verblijfssonde. Slechts één bewoner droeg een condoomcatheter. Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

8 Aandeel totale bewonerspopulatie (%) Dia 22 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) DAG incontinent continent Aandeel totale bewonerspopulati e (%) ,9 30,9 22,2 6,8 0 0,2 zelfzorg luierregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007 Dia 23 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) incontinent NACHT continent 50 42, ,1 21, ,5 10 0,2 1,1 0 zelfzorg luierregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007 Dia 24 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) Aandeel totale bewonerspopulatie (%) geen DAG licht incontinentieverband zw aar incontinentieverband 50 37, ,4 20, ,5 10 6,3 2,4 0,4 0 0,4 0 zelfzorg luieregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

9 Dia 25 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) NACHT geen licht incontinentieverband zw aar incontinentieverband Aandeel totale bewonerspopulatie (%) ,8 27,5 12 7,6 7,2 1, ,7 zelfzorg luieregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007 Dia 26 Continentieplan Bij opname al aangeven dat er aandacht zal aan besteed worden Wie is de bewoner? Wat wil hij/zij? Wat is het probleem? Bevraging Mictiedagboek En dan. Dia 27 Casus 1

10 Dia 28 Maria Sinds 2 jaar in een woon-zorgcentrum 78 jaar Een beetje overgewicht Reuma Overdag s Nachts Figuren uit Cottenden, A., Bliss, D., Fader, M., Getliffe, K., Herrera, H., Paterson, J., Szonyi, G. & Wilde, M. (2005). Management with Continence Products. In Abrams, P., Cardozo, L., Khoury, S., & Wein A (Eds.), Incontinence (Vol.1, pp ). Plymouth: Health Publications Ltd. Dia 29 Mictiedagboek Dia 30 Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies Urineverlies 7u 350 ml Opstaan 0g 19u pap 8u 9u 10u 11u 150 ml soep 20u Slapengaan 21u 150 ml 22u 23u 300 g 250 g 12u 13u 14u 15u bier 250 ml Uit bed komen 5 g 24u 1u 400 ml 0 g 2u 3u 16u 4u 17u 18u 5u 6u 7u 250 ml Opstaan 0 g

11 Dia 31 Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies verlies Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urine- 7u 350 ml Opstaan 0 g 19u pap 8u 150 ml 20u Slapengaan 9u 21u 150 ml 300 g 10u 22u 250 g 11u soep 23u 12u bier 24u 13u 1u 400 ml 0 g 14u Uit bed 5 g komen 2u 15u 250 ml 3u 16u 4u 17u 5u 18u 6u 7u 250 ml Opstaan 0 g Totale vochtinname: 1600 ml Totaal mictievolume: 1750 ml, waarvan 1 s nachts, Npi= 69% Mictiefrequentie: 6/24u, waarvan nycturie 3 Gemiddelde mictievolume: 290 ml, range: ml Gemiddeld urineverlies: 5 g Dia 32 Verpleegkundig Hulp bij toiletbezoek/hulpmiddelen Medisch Hoogstand benen? Steunkousen/dauers? Diuretica? Desmopressine? Dia 33 Casus 2

12 Dia 34 Angèle 80-jarige dame Woont thuis samen met haar man Man helpt bij wassen en aankleden Klaagt dat ze nergens meer naar toe kunnen (ze moet altijd plassen) Klaagt dat het materiaal veel geld kost Dia 35 Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies Urineverlies 7u 50 ml ja Opstaan 200 g 19u pap 8u 150 ml 75 ml ja 9u 50 ml 10u 20 ml ja 11u 50 ml + ja soep 50 ml 20u 25 ml + ja 50 ml 21u 150 ml 22u 50 ml 22u30: Slapen-gaan 23u 25 ml ja 12u bier 24u 13u 14u 25 ml ja 15u ja 50 g 1u 2u 3u 16u 4u 17u 50 ml ja 18u 5u 6u 7u 50 ml 300 g Dia 36 Uur Drinken Mictie Hevige 7u 8u 9u 150 ml Activiteit 50 ml ja Opstaan 200 g 75 ml ja 50 ml 10u 20 ml ja 11u 12u 13u soep bier 50 ml + 50 ml ja 14u 25 ml ja 15u 16u ja 17u 50 ml ja 18u 50 g Uur Drinken Mictie Hevige 19u pap 20u 25 ml + 50 ml 21u 150 ml ja Activiteit 22u 50 ml 22u30: Slapen-gaan 23u 25 ml ja 24u 1u 2u 3u 4u 5u 6u 7u 50 ml 300 g Totale vochtinname: 1600 ml Totaal mictievolume: 1370 ml, waarvan 475 ml s nachts, Npi= 35% Mictiefrequentie: 17/24u, waarvan nycturie 2 Gemiddelde tijdsinterval Gemiddelde mictievolume: 60 ml, range: 20- tussen twee micties = 1u Gemiddeld urineverlies: 175 g, range: g Urineverlies Urineverlies

13 Dia 37 Multidisciplinaire benadering Verpleegkundige Leefstijlinterventie Volumetraining Kinesitherapeut Aanleren oefeningen om uit te stellen Figuur uit Abrams, P., Artibani, W., Cardozo, L., Khoury, S., & Wein, A. (2005).Clinical manual of incontinence in women. Plymouth: Health Publications Ltd. Dia 38 Huisarts DIPPERS Delier Infectie Pharmaca Pain Excessive drinking Reduced mobility Stool Medicatie? Oxybutinine, Vesicare, Toviaz, Emselex, Betmiga, Doorverwijzing zinvol? Figuur uit Abrams, P., Artibani, W., Cardozo, L., Khoury, S., & Wein, A. (2005).Clinical manual of incontinence in women. Plymouth: Health Publications Ltd. Dia 39 Tegemoetkomingen Attest van de arts Incontinentieforfait 2018: 505,59 euro Tussenkomst onbehandelbare incontinentie 2018: 165,03 euro VAPH (dossier vóór 65 jaar) Incontinentie s nachts: euro/jaar Incontinentie dag en nacht: euro/jaar Incontinentie dag en nacht, ondanks het gebruik van sondes: euro/jaar Supplement voor incontinente personen die permanent bedlegerig zijn: euro

14 Dia 40 Casus 3 Dia 41 Gustaaf Man 72 jaar woont alleen Klachten van vermoeidheid Beetje wc-papier in de onderbroek Dia 42 Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies Urineverlies 7u 19u rode wijn 8u 9u 10u 11u 150 ml soep 260 ml Opstaan 170 ml 120 ml 20u 21u 22u 150 ml 22u30: Slapen-gaan 23u 12u bier 24u 13u 14u 15u 25 ml 1u 2u 3u 180 ml 16u 4u 17u 18u 50 ml 5u 6u 7u 210 ml

15 Dia 43 Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies Urineverlies 7u 19u rode wijn 8u 9u 10u 11u 150 ml soep 260 ml Opstaan 170 ml 120 ml 20u 21u 22u 150 ml 22u30: Slapen-gaan 23u 12u bier 24u 13u 14u 15u 25 ml 1u 2u 3u 180 ml 16u 4u 17u 18u 50 ml 5u 6u 7u 210 ml Totale vochtinname: 1250 ml Totaal mictievolume: 1565 ml, waarvan 650 ml s nachts, Npi= 41% Mictiefrequentie: 12/24u, waarvan nycturie 2 Gemiddelde mictievolume: 130 ml, range: ml geen urineverlies (beetje wc-papier) Dia 44 Frequente kleine micties Géén Residu? PMR na plassen en tegelijk urinekultuur Obstipatie? Doorverwijzing Prostaat? Neurogeen? Dia 45 Residu of overloop Intermittente sondage Zelfsondage Suprapubische sonde Verblijfsonde

16 Dia 46 Casus 4 Dia 47 René Man 67-jaar Dementie? Diagnose CVA + prostaatoperatie In WZC want thuis niet meer houdbaar wegens incontinentie Dia 48 Overdag Opvangmateriaal s Nachts Figuren uit Cottenden, A., Bliss, D., Fader, M., Getliffe, K., Herrera, H., Paterson, J., Szonyi, G. & Wilde, M. (2005). Management with Continence Products. In Abrams, P., Cardozo, L., Khoury, S., & Wein A (Eds.), Incontinence (Vol.1, pp ). Plymouth: Health Publications Ltd.

17 Dia 49 Observatie Gedrag Toiletbezoek Omgevingsfactoren Prostaat? Infectie? Medicatie? Dia 50 Observaties 7u: Louis gewekt 8u: Na verzorging onrust naar toilet 9u-13u: Woonkamer 13u-15u: Eigen kamer (gegluurd: knoeit met netbroek) 15u-17u30: Woonkamer 17u30: Eigen kamer Dia 51 Observaties Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies 7u Opstaan 400 ml 8u 150 ml X onrust In toilet 9u X onrust 80 ml 10u 11u 0 ml soep 12u X knijpt bier 13u 90 ml 14u X In toilet 15u 120 ml 16u X onrust 17u 150 ml limonade 18u X onrust In toilet Uur Drinken Mictie Hevige Activiteit Urineverlies 19u X In toilet 50 ml pap 20u Slapen-gaan 21u Slaapt 300 ml 22u 23u 24u 1u 2u Slaapt 300 ml + nat bed 3u 4u 5u 6u 20u: Nachtkledij aangedaan 21u: Slaapt 2u: Slaapt + nat bed (incoverband losgetrokken)

18 Dia 52 Timed voiding - Gewoonteplassen Andere oorzaken? Plasmomenten volgens dagboek aanbieden (niet volgens dienstmogelijkheden) Dia 53 Toilet duidelijk zichtbaar en binnen bereik Urinaal Kledij Condoomkatheter Dia 54 Casus 5

19 Dia 55 Sylvie Totaal zorgafhankelijk Bed rolstoelgebonden Draagt pampers Familie wil dat ze op toilet gezet wordt Dia 56 Toch de moeite om mictiedagboek bij te houden Tijdstip en volume (gewicht) Idee over plasgedrag Argument naar familie Dia 57 Casus

20 Dia 58 Aandachtspunten Bevraag actief Wat wil de patiënt/bewoner? Aandacht voor waardigheid Bij opname (al toelichten dat er zal aandacht aan besteed worden) Bij verandering van de continentie/incontinentie Dia 59 Aandachtspunten Individualiseer de diagnostiek Individualiseer de therapie Het loont de moeite de problematiek Te bevragen Te kennen Te behandelen Dia 60

21 Dia 61 Dank voor uw aandacht Continentiecursus Urobel: start 5 november 2018 Vlaamse Continentierichtlijn: zie