Urinaire incontinentie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Urinaire incontinentie"

Transcriptie

1 Urinaire incontinentie R O N N Y P I E T E R S VPK S P E C I A L I S T U R O L O G I E U Z G E N T - V O O R Z I T T E R V Z W U R O B E L V E E R L E D E C A L F P H D S T U D E N T I N C O N T I N E N T I E - D I A G N O S T I E K B I J U G E N T A N J A H U I O N P H D S T U D E N T I N C O N T I N E N T I E D I A G N O S T I E K B I J P E R S O N E N M E T D E M E N T I E U G E N T B U R C ( B L A D D E R M A N A G E M E N T A N D U R E T H R A L C A T H E T E R R E S E A R C H C E N T R E )

2 Inhoud Definitie Enkele cijfergegevens Huidige praktijkvoering Richtlijn continentiezorg Mogelijkheid tot multidisciplinaire aanpak

3 Definitie Incontinentie is het ongewild verlies van urine.

4 Epidemiologie Urine incontinentie (UI) in België Schulman, Claes, Matthijs (1997) Urinary incontinence in Belgium: a population-based epidemiological survey. Eur Urol, 32,

5 Epidemiologie Urine-incontinentie in de huisartsenpraktijk. Dr. S. Tollet Dr. J. Vanschoenbeek Huisartsenpraktijk Loksbergen Vrouwen >45 jaar met GMD met diagnose incontinentie in GMD bevraging bij consultatie gedurende 2 mnd heeft u ooit last van ongewild urineverlies? verliest u soms wat urine bij hoesten of niezen? heeft u soms moeite uw water op te houden?

6 Epidemiologie Dossierstudie Bij 27/393 (6,8%) patiënten is diagnose terug te vinden (393= vrouwen>45j met GMD) 20/27 diagnoses uit anamnese maar heel summier. Ernst, hulpmiddelen en kiné slecht genoteerd medicatie, technische onderzoeken en chirurgie goed genoteerd.

7 Epidemiologie Enquêtes bij consultatie (n=209) 110 op 209 patiënten (52,6%) positief, waarvan 98 nieuwe diagnoses. Conclusies urine-incontinentie ondergediagnostiseerd in huisartsenpraktijk 6,8% t.o.v. 52,6% 98 nieuwe diagnoses op 2 maand tijd consultatie vnl door jongere patiënt met stress-inco

8 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) 77.6% scoorde incontinent op de Katz-schaal 78.8% droeg absorberend opvangmateriaal overdag en 69.3 % s nachts Slechts 6 bewoners (1.3%) hadden een verblijfssonde. Slechts één bewoner droeg een condoomcatheter. Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

9 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) DAG incontinent continent Aandeel totale bewonerspopulati e (%) ,9 30,9 22,2 6,8 0 0,2 zelfzorg luierregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

10 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) NACHT incontinent continent Aandeel totale bewonerspopulatie (%) ,9 21,1 21,1 13,5 0,2 1,1 zelfzorg luierregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

11 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) DAG geen licht incontinentieverband Aandeel totale bewonerspopulatie (%) zw aar incontinentieverband 37,3 22,4 20,3 10,5 6,3 0,4 0 0,4 2,4 zelf zorg luieregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

12 Epidemiologie Woon- en zorgcentra OCMW Gent (n=459 residenten) NACHT geen licht incontinentieverband zw aar incontinentieverband Aandeel totale bewonerspopulatie (%) ,8 27,5 7,6 7,2 12 1, ,7 zelf zorg luieregime toiletregime Zorgregime voor mictie Decalf, Pieters, Everaert en Defloor, 2007

13 Huidige praktijkvoering Home care Natte vinger Ziekenhuis Door aanbod Meestal geen prioritaire pathologie WZC Gestuurd door luierfirma s Gestuurd door afdelingsgewoontes

14 Richtlijn continentiezorg

15 Waarom een richtlijn Incontinentie heeft een belangrijke invloed op de oudere en zijn omgeving Verhoogde kans op opname in WZC, valaccidenten en urineweginfecties Hogere kosten voor de gezondheidszorg, Toegenomen belasting van de mantelzorger Verhoogde morbiditeit en mortaliteit Verminderde kwaliteit van leven Verhoogde kans op huidletsels, ziekenhuisopname, verlengde hospitalisatieduur en fracturen Extra verpleegtijd en kosten gerelateerd aan diagnosestelling en behandeling. (Fonda et al., 2005; Hu et al., 2005).

16 Continentieparadigma

17 Richtlijn continentiezorg Geen diagnose! Educatieve interventies assessment e zorgdoelen e interventies

18 Richtlijn continentiezorg Educatieve interventies assessment symptoomonderzoek e anamnese geassisteerd onderzoek Behandelbare en/of reversibele oorzaken van incontinentie e zorgdoelen e interventies Normale blaasfunctie Wat is normaal

19 Richtlijn continentiezorg Educatieve interventies assessment symptoomonderzoek e anamnese geassisteerd onderzoek Behandelbare en/of reversibele oorzaken van incontinentie e zorgdoelen e interventies ICIQ-SF PAD-test

20 Richtlijn continentiezorg Educatieve interventies assessment symptoomonderzoek e anamnese geassisteerd onderzoek Behandelbare en/of reversibele oorzaken van incontinentie e zorgdoelen e interventies Continentievoorgeschiedenis LUTS en mictiepatroon Mictiedagboek Factoren buiten de urinewegen die invloed kunnen hebben op de continentiestatus van de resident Functionele beperkingen Cognitief functioneren Omgevingsfactoren Sociale impact Zelfzorg Kwaliteit van leven Opvangmateriaal Wensen en verwachtingen

21 Richtlijn continentiezorg Educatieve interventies assessment symptoomonderzoek e anamnese geassisteerd onderzoek Behandelbare en/of reversibele oorzaken van incontinentie e zorgdoelen e interventies Delirium, dementie, depressie Infectie Geneesmiddelen Psychologisch functioneren en pijn Overmatige urineproductie Verminderde mobiliteit Stoelgangsimpactie Alarmsignalen Residu na mictie

22 Richtlijn continentiezorg Educatieve interventies assessment symptoomonderzoek e anamnese geassisteerd onderzoek Behandelbare en/of reversibele oorzaken van incontinentie e zorgdoelen e interventies Bepalen doelen Gepersonaliseerde interventies Leefstijlinterventies Voeding- en drankgewoonten Constipatie Gedragsgerichte interventies Volumetraining Vraagplassen Gewoonteplassen Klokplassen Hulpmiddelen en opvangmateriaal Hulpmiddelen Opvangmateriaal Controle-wissel Omgevingsaanpassingen

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Maria. Angèle UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG

Dia 1. Dia 2. Dia 3. Maria. Angèle UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG Dia 1 UITDAGINGEN BIJ DE OUDERE: CONTINENTIEZORG Dia 2 Maria Sinds 2 jaar in een woon-zorgcentrum 78 jaar Een beetje overgewicht Reuma Overdag s Nachts Figuren uit Cottenden, A., Bliss, D., Fader, M.,

Nadere informatie

Stappenplan urine-incontinentie in de eerste lijn

Stappenplan urine-incontinentie in de eerste lijn Stappenplan urine-incontinentie in de eerste lijn Preventie van urine-incontinentie en complicaties bij zelfstandig wonende ouderen Stap 1: Screenen op urine-incontinentie in de eerste lijn Verliest u

Nadere informatie

urologische vragenlijst man

urologische vragenlijst man urologische vragenlijst man VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg

Nadere informatie

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert

27/04/2011. Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine. Revalidatie. Controle vanuit de hersenen. Externe sfincter relaxeert Continentiezorg Incontinentie is het ongewild verlies van urine Revalidatie Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel 1. Urine wordt aangemaakt in de nieren 2. Urine wordt opgeslagen in de blaas 3. De sfincter

Nadere informatie

Incontinentie bij kwetsbare ouderen. Zorg voor normale toiletgang WWW.ZORGVOORBETER.NL

Incontinentie bij kwetsbare ouderen. Zorg voor normale toiletgang WWW.ZORGVOORBETER.NL Incontinentie bij kwetsbare ouderen Zorg voor normale toiletgang WWW.ZORGVOORBETER.NL Dr P van Houten specialist ouderengeneeskunde 2015 Waarom aandacht voor normale toiletgang en incontinentie Eigenwaarde

Nadere informatie

urologische vragenlijst vrouw

urologische vragenlijst vrouw urologische vragenlijst vrouw VIGNET Mantelzorg: Beroep: Hobby s: Naam en adres van huisarts: Telefoon: Mutualiteit: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? diabetes - AHT - hartfalen - Gewicht: kg

Nadere informatie

Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015

Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie. K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Behandelopties voor incontinentie na een prostaatkankeroperatie K.C. van Dalen, uroloog 6 oktober 2015 Incontinentie = ongewenst urineverlies Soorten incontinentie Stressincontinentie (SUI) Urineverlies

Nadere informatie

Urologische vragenlijst

Urologische vragenlijst Urologische vragenlijst www.urologischcentrum.be Urologische vragenlijst Naam: Leeftijd: Geslacht: Datum: Is er een systemische ziekte en zo ja welke? Gewicht: BMI: Bladderscan: Neurologische en mentale

Nadere informatie

Patiëntprofielen en declaratiecategorieën

Patiëntprofielen en declaratiecategorieën Patiëntprofielen en declaratiecategorieën Patiëntprofiel 0 Combinatie van een normaal urine- en ontlastingpatroon met een zeer licht ongewild urineverlies Er bestaat een laag frequent en niet dagelijkse

Nadere informatie

Praktische urologie in de huisartspraktijk

Praktische urologie in de huisartspraktijk Inhoud Praktische urologie in de huisartspraktijk Ronny Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Voorzitter vzw Urobel (met dank aan Prof. Everaert, Urologie, UZ Gent) Urinaire katheters Intermittente

Nadere informatie

de continentie na een hernia-operatie Vragen over continentie? Wij komen bij u thuis! ZorgSaam

de continentie na een hernia-operatie Vragen over continentie? Wij komen bij u thuis! ZorgSaam de continentie consulente adviezen na een hernia-operatie Vragen over continentie? Wij komen bij u thuis! ZorgSaam 1 2 De continentie consulente. Vragen over continentie? Wij komen bij u thuis! Binnen

Nadere informatie

Kennis en attitude over urinaire incontinentie in Vlaanderen

Kennis en attitude over urinaire incontinentie in Vlaanderen Studierapport Kennis en attitude over urinaire incontinentie in Vlaanderen 19 juni 2017 Decalf V, De Witte N, Pieters R, Bronckaers J-P, Everaert K Liberale Mutualiteit Oost-Vlaanderen in samenwerking

Nadere informatie

Uitscheiding bij ouderen in WZC Zonnestraal - Praktijkrichtlijnen voor zorgmedewerkers

Uitscheiding bij ouderen in WZC Zonnestraal - Praktijkrichtlijnen voor zorgmedewerkers Uitscheiding bij ouderen in WZC Zonnestraal - Praktijkrichtlijnen voor zorgmedewerkers Afstudeerproject voorgedragen door: Lemmens Emlin Mas Niels Promotor: mevr. Lieve Ternier Inhoudsdeskundige: mevr.

Nadere informatie

OCMW Gent-RIZIV (Protocol 3)

OCMW Gent-RIZIV (Protocol 3) Psychologische begeleiding van ouderen en m antelzorgers OCMW Gent-RIZIV (Protocol 3) Overzicht 1. Voor welke doelgroep? 2. Welke regio? 3. Welke dienstverlening? 4. Focus op welke problematieken? 5. Welke

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Urine-incontinentie

PATIËNTEN INFORMATIE. Urine-incontinentie PATIËNTEN INFORMATIE Urine-incontinentie Door middel van deze folder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over urine-incontinentie. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig te lezen. Urine-incontinentie

Nadere informatie

Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater

Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud

Nadere informatie

3 e Post EAUN Meeting

3 e Post EAUN Meeting 3 e Post EAUN Meeting Lisette vd Bilt Verpleegkundig Specialist Catharinaziekenhuis Eindhoven Bekkenbodemspieroefeningen bij urine incontinentie Zin of Onzin? Zin of onzin? Definitie De ICS/IUGA definieert

Nadere informatie

Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Geboortedatum:. 01. Hoe lang verliest u al urine? Sinds...

Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Geboortedatum:. 01. Hoe lang verliest u al urine? Sinds... Wilt u dit formulier zorgvuldig invullen en meenemen naar uw eerste polikliniekbezoek? Datum van invullen:... Naam:... Geboortedatum:. Adres:. Telefoonnummer:. Lengte:... Gewicht:.. Huidig beroep of werkzaamheden....

Nadere informatie

Mobiliteit & Incontinentie. 27 september 2011

Mobiliteit & Incontinentie. 27 september 2011 Mobiliteit & Incontinentie 27 september 2011 Martine Verdu 2 3 Als we niet naar het toilet kunnen als we moeten, zijn we allemaal incontinent (Chester, 1998) Drie kansen in beleid A. Voorkomen dat incontinentie

Nadere informatie

Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen

Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Baas over je blaas Stressincontinentie bij vrouwen Huisartsenclinic 2017 Henriëtte Engel, huisarts, kaderarts urogynaecologie Maaike Gerritse, urogynaecoloog Inhoud Stressincontinentie; wat is het probleem

Nadere informatie

Verantwoorde zorg bij toiletgang en incontinentie:

Verantwoorde zorg bij toiletgang en incontinentie: Verantwoorde zorg bij toiletgang en incontinentie: Optimaliseren zorg bij toiletgang Verminderen functionele incontinentie Aanpak plotselinge en chronische incontinentie Deze handleiding is bestemd voor

Nadere informatie

De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen.

De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen. Samenvatting De relatie tussen incontinentie, toiletgangvaardigheden en morbiditeit in verpleeghuizen. Continentie gaat in de westerse wereld samen met het gebruik van het water closet, in de volksmond

Nadere informatie

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies

Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Selectie van oudere patiënten opgenomen in het ziekenhuis met risico op functieverlies Dr. Jita Hoogerduijn Kenniscentrum Innovatie van Zorgverlening Hogeschool Utrecht Jita.hoogerduijn@hu.nl Mw Anna Smit

Nadere informatie

2.2 Afwijkende mictie

2.2 Afwijkende mictie 2.2 Afwijkende mictie Ten gevolge van een aandoening en/of beperking kunnen mictieproblemen ontstaan. Een functiestoornis van de nieren kan leiden tot inadequate urineproductie en daardoor tot vergiftiging

Nadere informatie

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid

De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid De delirante patiënt van vergeetachtig tot verwardheid Marja Jellesma-Eggenkamp Klinische geriatrie Alysis 25 mei 2010 symposium Zevenaar 1 Kwetsbare ouderen inleiding >25% opgenomen patiënten 70+ 10-40%

Nadere informatie

Workshop/QUIZ richtlijnen

Workshop/QUIZ richtlijnen Workshop/QUIZ richtlijnen Saskia Bruijn urotherapeut AMC/EKZ Lottie Peerdeman urotherapeut WKZ Keetje de Mooij kinderuroloog WKZ Edith Dekker urotherapeut WKZ Vraag 1 Welke terminologie wordt gebruikt

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Geriatrie

PATIËNTEN INFORMATIE. Geriatrie PATIËNTEN INFORMATIE Geriatrie 2 Mevrouw, mijnheer Welkom op de afdeling acute geriatrie. De dienst acute geriatrie van het Algemeen Ziekenhuis Lokeren beschikt over 26 bedden en biedt multidisciplinaire

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

Indicatorenset van het Mikzo behorende bij het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg / versie

Indicatorenset van het Mikzo behorende bij het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg / versie Indicatorenset van het Mikzo behorende bij het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg / versie 171202 DOMEIN WONEN Indicator 1. Wonen ID 224782000 Is er een zorgvraag rond huishoudelijk werk, of de wens van

Nadere informatie

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek

Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek Informatiebrochure Geriatrisch dagziekenhuis De valkliniek 1 Inleiding Naarmate je ouder wordt verandert je lichamelijke conditie: bewegingen en reacties worden trager. Vallen is een vaak voorkomend probleem

Nadere informatie

Programma. Ketenzorg Arnhem

Programma. Ketenzorg Arnhem Programma 17.30 Incontinentie/ Valpreventie 18.30 Bijdrage ergotherapeut 19.00 Pauze 19.10 Pitch Verbeterplan 20.30 Pauze 20.45 Waarom ouderenzorg, Take home Message 21.00 Afsluiting Incontinentie: Mictie

Nadere informatie

Nederlandstalige bekkenbodem vragenlijst (NBBV)

Nederlandstalige bekkenbodem vragenlijst (NBBV) Nederlandstalige bekkenbodem vragenlijst (NBBV) Blaasfunctie 1. Hoe vaak urineert u op een dag? 0. Tot 7 keer 1. 8-10 keer 2. 11-15 keer 3. Meer dan 15 keer 2. Hoe vaak moet u s nachts opstaan om te urineren?

Nadere informatie

Ouderen en ondervoeding

Ouderen en ondervoeding Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,

Nadere informatie

Besluitvorming bij ouderen met kanker

Besluitvorming bij ouderen met kanker Besluitvorming bij ouderen met kanker Floor van Nuenen f.m.van.nuenen@umcg.nl Hanneke van der Wal- Huisman h.van.der.wal-huisman@umcg.nl 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

PowerPoint presentatie

PowerPoint presentatie PowerPoint presentatie Urine-incontinentie bij ouderen Doreth Teunissen huisarts/onderzoeker 2 december 2010, RAI Amsterdam Opzet - (patho)fysiologie continentie - prevalentie - wie zoekt hulp - behandelingsmogelijkheden

Nadere informatie

Ik ben uit de mode. Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn

Ik ben uit de mode. Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn Ik ben uit de mode Netwerk Dementie 7 februari 2019 Judith van Tuijn (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

CAP : Urine-incontinentie. september 2007 PROBLEEM

CAP : Urine-incontinentie. september 2007 PROBLEEM CAP : Urine-incontinentie september 2007 I PROBLEEM Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. In de Verenigde Staten heeft ongeveer 15% van de ouderen die zelfstandig wonen een urine-incontinentieprobleem

Nadere informatie

Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen

Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen Urine incontinentie bij kwetsbare ouderen Anneke Nieuwint MSPT, Marjolein Zuijdweg MSPT, Christa Vorsterman van Oijen MSPT. Toolkit voor bekkenfysiotherapeuten werkzaam met kwetsbare ouderen 15 november

Nadere informatie

Multiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds

Multiple sclerosis en incontinentie. Ondersteund door Prinses Beatrix Fonds 1 Multiple sclerosis en incontinentie Dé vereniging voor mensen met MS en hun betrokkenen 3 De blaas De blaas is een spier die zorgt voor: De opslag van urine => 300 tot 500 ml Het lozen van urine man

Nadere informatie

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN

Bekkenbodemproblematiek CASUSSCHETSEN INTERLINE Bekkenbodemproblematiek Concept dd 27 maart 2007 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Mw Adams, 46 jaar, komt op het spreekuur voor een uitstrijkje. Voor het inbrengen van het speculum vraagt u haar wat

Nadere informatie

De kwetsbare oudere aan dialyse

De kwetsbare oudere aan dialyse De kwetsbare oudere aan dialyse Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent 8 Vlaamse Nefrologiedag 15 maart 2014 Inhoud Wat is frailty? Waarom frailty opsporen? Hoe frailty

Nadere informatie

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen

(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer

Nadere informatie

urine incontinentie Praktische tips Omgaan met

urine incontinentie Praktische tips Omgaan met urine incontinentie Praktische tips Thuiszorg Omgaan met 1 2 Wat is incontinentie? Urine-incontinentie is geen ziekte, maar een gevolg. Het kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een operatie, zwangerschap

Nadere informatie

Stoelgang. die niet vanzelf gaat

Stoelgang. die niet vanzelf gaat Stoelgang die niet vanzelf gaat Beste ouders Uw kind is opgenomen omwille van een fecale impactie of obstipatie en een bijhorende darmspoeling. In deze brochure vindt u algemene informatie over het ziektebeeld,

Nadere informatie

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019

Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht. Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 Michel Wyndaele Uroloog UMC Utrecht Bijscholingsdag Urotherapie 22 maart 2019 OPSLAG EVACUATIE *Embryologie *Anatomie *Innervatie *Fysiologie Laterza R., et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol, 2011 MainLineHealth.org

Nadere informatie

2. Sociale gegevens. 3. Medische gegevens. 2.1. Woonsituatie van de aanvrager voor de opname: 2.2. Welke toekomstmogelijkheden worden voorzien?

2. Sociale gegevens. 3. Medische gegevens. 2.1. Woonsituatie van de aanvrager voor de opname: 2.2. Welke toekomstmogelijkheden worden voorzien? AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN 1. Administratieve gegevens 1.1. Aanvrager Naam Voor Burgerlijke staat man / vrouw - alleenstaand gehuwd /samenwonend weduw(naar)e Naam partner Geboortedatum Rijksregisternummer

Nadere informatie

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN

HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER

Nadere informatie

Definitie. Urinaire incontinentie vanuit verpleegkundig standpunt. Wie is: de oudere? Vaardigheden. Specifieke aandachtspunten bij de oudere

Definitie. Urinaire incontinentie vanuit verpleegkundig standpunt. Wie is: de oudere? Vaardigheden. Specifieke aandachtspunten bij de oudere Definitie Urinaire incontinentie vanuit verpleegkundig standpunt. Ronny Pieters Voorzitter vzw Urobel Hoofdverpleegkundige Dienst Urologie UZ Gent Urinaire incontinentie is ongewild verlies van urine 1

Nadere informatie

Multiple Sclerose en urologie

Multiple Sclerose en urologie Multiple Sclerose en urologie Bertil Blok, uroloog Blaasfunctiestoornissen vaak bij MS Meer dan 80% van de MS patienten heeft urologische symptomen 96% van de MS patienten met meer dan 10 jaar MS krijgen

Nadere informatie

AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN

AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN 1. Administratieve gegevens 1.1. Aanvrager Naam Voor Burgerlijke staat man / vrouw - alleenstaand gehuwd /samenwonend weduw(naar)e Naam partner Geboortedatum Rijksregisternummer

Nadere informatie

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn

Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering

Nadere informatie

Ketenzorg Arnhem. Vallen bij ouderen

Ketenzorg Arnhem. Vallen bij ouderen Vallen bij ouderen Casus Vrouw, 82 jaar Voorgeschiedenis: hypertensie Medicatie: 1 dd 12,5 mg hydrochloorthiazide Bericht CHRA: gevallen, wond behaarde hoofd is geplakt. Verder geen letsel. RR 140/70.

Nadere informatie

Zorgcreatie SERR MLS. 16 november 2011

Zorgcreatie SERR MLS. 16 november 2011 Zorgcreatie SERR MLS 16 november 2011 De zorgvernieuwingsprojecten in Oost-Vlaanderen 4 projecten in Oost-Vlaanderen: - ADD (Aalter / Deinze / Drongen) - Brugzorg (Meetjesland) - Langer thuis met extra

Nadere informatie

Urine-incontinentie bij vrouwen

Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie bij vrouwen Urine-incontinentie is het ongewild verlies van urine. Het is een veel voorkomend probleem. Een op de vier vrouwen jonger dan 65 lijdt aan

Nadere informatie

Woonzorginfecties: praktisch beleid Urineweginfecties in WZC

Woonzorginfecties: praktisch beleid Urineweginfecties in WZC Woonzorginfecties: praktisch beleid Urineweginfecties in WZC Symposium CRAGT, 15 december 2012 Katrien Latour Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 51 11 F +32 2 642 50 01 email:

Nadere informatie

INCONTINENCE - ASSOCIATED DERMATITIS ( I A D) Edwige Strippe Wondconsulente Q Care woundservices B.V.

INCONTINENCE - ASSOCIATED DERMATITIS ( I A D) Edwige Strippe Wondconsulente Q Care woundservices B.V. INCONTINENCE - ASSOCIATED DERMATITIS ( I A D) Edwige Strippe Wondconsulente Q Care woundservices B.V. Studie* 1452 verpleegkundigen 5 Europese landen 20 foto's ( normale huid, decubitus, IAD, combinaties)

Nadere informatie

De Savera Schaal. De SAVERA Schaal. De Savera Schaal. Inleiding. Definitie. Terminale zorg. Kantelmoment. Onderzoeksvraag

De Savera Schaal. De SAVERA Schaal. De Savera Schaal. Inleiding. Definitie. Terminale zorg. Kantelmoment. Onderzoeksvraag De SAVERA Schaal 1. Inleiding 2. Definitie 3. Onderzoeksvraag 4. Voorwaarden 5. Methode 6. Toepassingen 7. Resultaten 8. Besluiten 9. De schaal De Savera Schaal Inleiding 1. De behoefte aan een consensus

Nadere informatie

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont De toepassing van het ICF in een WZC Korte schets: WZC Hof van Egmont Gelegen in Mechelen 300 tal bewoners Verschillende afdeling Voor personen met dementie Gesloten afdeling Kleinschalig wonen Open afdeling

Nadere informatie

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Sinds de Oudheid weet men dat verhoogde lichaamstemperatuur een teken van ziekte kan zijn Vanaf 16-17 e eeuw worden thermometers ontwikkeld 1868

Nadere informatie

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis

Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht. Petra Cornelis Iemand met overzicht die met me meedenkt Ouderenzorgproject Midden Utrecht Petra Cornelis OmU in de praktijk Petra Cornelis, praktijkverpleegkundige ouderen en operationeel manager 2014 Introductie Inhoud

Nadere informatie

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal

Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Aanvraag van een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal Waarvoor dient dit formulier? Met dit formulier vraagt u een tegemoetkoming in de kosten van incontinentiemateriaal aan. Opgelet!

Nadere informatie

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus

Inhoud. Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus Urine incontinentie bij ernstige MS: zijn er nog opties? Bertil Blok, uroloog Inhoud 1. Definitie 2. Diagnostiek 3. Behandeling 4. Casus 1. Definitie blaasproblemen bij ernstige MS De ernstige MS patient

Nadere informatie

Incontinentie bij ouderen

Incontinentie bij ouderen Incontinentie bij ouderen (Informatie voor zorgverleners/mantelzorgers) Incontinentie: gewoon of niet gewoon? Er wordt geschat dat 50% van de mensen van 65 jaar en ouder last heeft van urineverlies. De

Nadere informatie

Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018)

Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018) Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018) Klinische verschijnselen Aspecifieke klachten en symptomen bij kwetsbare ouderen kunnen niet worden toegeschreven aan een

Nadere informatie

Cijfers Spoedopname 30/03/2017. Hoe doen we het in eigen ziekenhuis? dagopnames opnames raadplegingen ligdagen

Cijfers Spoedopname 30/03/2017. Hoe doen we het in eigen ziekenhuis? dagopnames opnames raadplegingen ligdagen Hoe doen we het in eigen ziekenhuis? Ronny Pieters Verpleegkundig specialist urologie UZ Gent Cijfers 2016 52792 dagopnames 36550 opnames 475989 raadplegingen 284255 ligdagen Aantal kweken Aantal patiënten

Nadere informatie

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen

Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Zindelijkheid voor urine en ontlasting bij kinderen Marion Salwegter, huisarts en kaderhuisarts urogynaecologie Edwin Knots, kinderarts CZE Bas Zegers, kinderarts-sociale pediatrie MMC Maar 80 minuten

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31838 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Caljouw, Monique Adriana Anna Title: Prevention of clinical urinary tract infections

Nadere informatie

Tijdelijke verwardheid (delier) Ondervoeding Vallen Fysieke beperkingen

Tijdelijke verwardheid (delier) Ondervoeding Vallen Fysieke beperkingen Kwetsbare ouderen Het Van Weel Bethesda ziekenhuis zet zich extra in voor de zorg aan ouderen van 70 jaar en ouder. Het ziekenhuis volgt een landelijk Veiligheidsprogramma (VMS) gericht op Kwetsbare Ouderen.

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Geriatrie

PATIËNTEN INFORMATIE. Geriatrie PATIËNTEN INFORMATIE Geriatrie Mevrouw, mijnheer Welkom op de afdeling acute geriatrie. De dienst acute geriatrie van het Algemeen Ziekenhuis Lokeren beschikt over 26 bedden en biedt multidisciplinaire

Nadere informatie

Inhoud. Carolien de Croon, Specialist Ouderengeneeskunde/ d Kaderarts GRZ i.o. Sireen Hendriks Franssen, Verpleegkundig Specialist i.o.

Inhoud. Carolien de Croon, Specialist Ouderengeneeskunde/ d Kaderarts GRZ i.o. Sireen Hendriks Franssen, Verpleegkundig Specialist i.o. Delier in de Geriatrische i Revalidatiezorg Carolien de Croon, Specialist Ouderengeneeskunde/ d Kaderarts GRZ i.o. Sireen Hendriks Franssen, Verpleegkundig Specialist i.o. UKON workshop 7 april 2016 Inhoud

Nadere informatie

AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN

AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN AANVRAAG ZORGVERBLIJF DRIE EIKEN Deze gegevens worden enkel gebruikt in functie van je verblijf in het ZorgHotel Drie Eiken. Enkel medisch bevoegde personen en administratie personeel, die een privacyverklaring

Nadere informatie

Vormen en oorzaken van urine-incontinentie Er zijn verschillende vormen van urine-incontinentie:

Vormen en oorzaken van urine-incontinentie Er zijn verschillende vormen van urine-incontinentie: INCONTINENTIE Inleiding Incontinentie (urine-incontinentie en/of ontlastingsincontinentie) is vooral bij ouderen een veelvoorkomend probleem. Toch zoekt maar een klein deel van de mensen hulp. Hierbij

Nadere informatie

Goedaardige Prostaatvergroting

Goedaardige Prostaatvergroting Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 Prostate Awareness Day Dinsdag 24 september 2013 In het kader van de Europese week van de Urologie informeert de dienst Urologie van Az Damiaan over prostaataandoeningen.

Nadere informatie

Incontinentie bij vrouwen

Incontinentie bij vrouwen Incontinentie bij vrouwen ncontinentie bij vrouwen Incontinentie bij vrouwen is een probleem dat zich vaak voordoet. Wij helpen je graag om dit probleem te voorkomen of aan te pakken. Samen met je (huis)arts

Nadere informatie

Ondervoeding bij ouderen. J.P.Baeyens Co-Chair European Nutrition for Health Alliance

Ondervoeding bij ouderen. J.P.Baeyens Co-Chair European Nutrition for Health Alliance Ondervoeding bij ouderen J.P.Baeyens Co-Chair European Nutrition for Health Alliance Overzicht presentatie Wie is de European Nutrition for Health Alliance? Wat betekent voeding? 4 problemen: 1. Niemand

Nadere informatie

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0

Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 Delirium Clinical Assessment Protocol (CAP) = 0 De informatie over deze CAP-code wordt opgesplitst in twee delen: (I) Betekenis: De betekenis van code 0 bij de Delirium-CAP. (II) Richtlijnen: De stappen

Nadere informatie

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN

STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN STAPPENPLAN PREVENTIE VAN VALLEN IN DE EERSTE LIJN Preventie van nieuwe valincidenten en letsel bij zelfstandig wonende ouderen. STAP 1: Screenen op valrisico in de eerste lijn. 1. Bent u de afgelopen

Nadere informatie

Hospithera. Your reference partner in medical supplies.

Hospithera. Your reference partner in medical supplies. Hospithera. Your reference partner in medical supplies. KCE Report Nosocomial (Hospital acquired) infections in Belgium KCE Report KCE Report: deel 1 Nationale prevalentiestudie rond nosocomiale infecties

Nadere informatie

Afdeling Kinderurologie. Sophia Kinderziekenhuis

Afdeling Kinderurologie. Sophia Kinderziekenhuis Afdeling Kinderurologie Sophia Kinderziekenhuis Op de afdeling Kinderurologie worden kinderen behandeld die een afwijking hebben aan de urinewegen en/of geslachtsorganen. Meestal zijn het aangeboren afwijkingen

Nadere informatie

UDO. Urodynamisch Onderzoek. Urologie

UDO. Urodynamisch Onderzoek. Urologie Urodynamisch Onderzoek Binnenkort zal u een urologisch onderzoek ondergaan. Dit onderzoek noemen we een Uro Dynamisch Onderzoek. Wij stelden deze brochure voor u samen als informatie naast de uitleg die

Nadere informatie

Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT

Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Boxmeer Kinder Incontinentie Team: Bo-KIT Uw huisarts of een andere specialist heeft uw kind verwezen naar het kinderincontinentiespreekuur van het Maasziekenhuis Pantein. Incontinentieproblemen zijn vaak

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Incontinentiepoli. Incontinentiepoli Incontinentiepoli.indd 1

Patiënteninformatie. Incontinentiepoli. Incontinentiepoli Incontinentiepoli.indd 1 Patiënteninformatie Incontinentiepoli Incontinentiepoli 1172109 Incontinentiepoli.indd 1 1 08-04-13 10:34 Incontinentiepoli Polikliniek Urologie, route 2.5 Telefoon (050) 524 5840 (Gynaecologie) Algemeen

Nadere informatie

AANVRAAG TOT OPNAME G - SP-AFDELING

AANVRAAG TOT OPNAME G - SP-AFDELING AANVRAAG TOT OPNAME G - SP-AFDELING Aanvraag G: Aanvraag Sp Chronische Aanvraag Sp Neuro: Aanvraag Sp Cardio - pneumo Om de opname van uw patiënt zo vlot mogelijk te laten verlopen, vragen wij u dit aanvraagdocument

Nadere informatie

De Veste. Gerontopsychiatrische consultatiedienst. Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017

De Veste. Gerontopsychiatrische consultatiedienst. Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017 De Veste Gerontopsychiatrische consultatiedienst Joke Vanhauwere Klinisch psychologe 30/05/2017 Situering binnen VZW Sint- Annendael PZ Sint-Annendael WZC Sint-Augustinus Diest WZC Ster Der Zee Scherpenheuvel

Nadere informatie

Ongewild urineverlies of plasproblemen?

Ongewild urineverlies of plasproblemen? Ongewild urineverlies of plasproblemen? Negeer je klachten niet. Bereid je met een plaskalender voor op een gesprek met je arts. Ongewild urineverlies of plasproblemen? Negeer je klachten niet. Bereid

Nadere informatie

1. Bekkenbodemspiertraining

1. Bekkenbodemspiertraining 1. Bekkenbodemspiertraining Vrouwen: Er is bewijs dat bekkenbodemspiertraining bij oudere vrouwen met urine-incontinentie (met name bij stress, maar ook bij aandrang en gemengde urine-incontinentie) effectiever

Nadere informatie

Eenzaamheid bij ouderen Brede conferentie Transformatie 6 maart Rianne van der Meer, klinisch geriater Groene Hart Ziekenhuis

Eenzaamheid bij ouderen Brede conferentie Transformatie 6 maart Rianne van der Meer, klinisch geriater Groene Hart Ziekenhuis Eenzaamheid bij ouderen Brede conferentie Transformatie 6 maart 2018 Rianne van der Meer, klinisch geriater Groene Hart Ziekenhuis Eenzaamheid bij ouderen Casus Ouderen en eenzaamheid Eenzaamheid herkennen

Nadere informatie

Verdiepingsmodule. Begeleiding van oefeningen bij urine-incontinentie. 1. Toelichting op de module. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur. 3.

Verdiepingsmodule. Begeleiding van oefeningen bij urine-incontinentie. 1. Toelichting op de module. 2. Doel, doelgroep en tijdsduur. 3. 1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Stanaard M46 van september 2006 (eerste herziening). Urine-incontinentie bij volwassenen komt veel voor, maar in de huisartsenpraktijk is

Nadere informatie

... Contactpersoon. Telefoon.. Mutualiteit Verbond.. Inschrijvingsnummer Hoedanigheid. 2)... 3)...

... Contactpersoon. Telefoon.. Mutualiteit Verbond.. Inschrijvingsnummer Hoedanigheid. 2)... 3)... Dit document dient samen met de Katzschaal binnen gebracht te worden bij de maatschappelijk werker van het woonzorgcentrum. We hechten ook veel belang aan persoonlijk contact. Vandaar dat de inschrijving

Nadere informatie

Taboe bij incontinentie Bekkenbodemdag SBP 24-01-2015. Margo Kauwenberg Rita de Vries Henriette Meijer

Taboe bij incontinentie Bekkenbodemdag SBP 24-01-2015. Margo Kauwenberg Rita de Vries Henriette Meijer Taboe bij incontinentie Bekkenbodemdag SBP 24-01-2015 Margo Kauwenberg Rita de Vries Henriette Meijer Bestuur CV&V Wie zijn wij Margo Kauwenberg Rita de Vries Henriëtte Meijer Máxima Medisch Centrum Revalidatie

Nadere informatie

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater

Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden. Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Dilemma s rondom actieve levensbeëindiging bij bejaarden Paul Beuger, huisarts, Scenarts Jos Verkuyl, geriater Programma Inleiding Casuistiek, in groepen Centrale terugkoppeling Inzicht vanuit geriatrisch

Nadere informatie

CM Zorgverblijven Aanvraag oriënterende zorg

CM Zorgverblijven Aanvraag oriënterende zorg CM Zorgverblijven Aanvraag oriënterende zorg Datum aanvraag: / / 1. Administratieve gegevens 1.1. Persoonlijke gegevens aanvrager Klever mutualiteit (verplicht) Ο Ο Ο Eenpersoonskamer ( 82,70/ dag) Tweepersoonskamer

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Zelfkatheterisatie bij mannen

PATIËNTEN INFORMATIE. Zelfkatheterisatie bij mannen PATIËNTEN INFORMATIE Zelfkatheterisatie bij mannen Door middel van deze instructiefolder wil het Maasstad Ziekenhuis u informeren over zelfkatheterisatie bij mannen. Wij adviseren u deze informatie zorgvuldig

Nadere informatie

Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt

Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt Interprofessionele vorming Omgeving Stationsbuurt = Stationsbuurt Noord / Stationsbuurt Zuid / Nieuw Gent UZ / Watersportbaan - Ekkergem Donderdag 19 november 2015 SPEEDDATE PROFESSIONELE SPEEDDATE Apotheker

Nadere informatie

Osteoporose: de feiten

Osteoporose: de feiten Reinier de Graaf Groep Osteoporose: de feiten Dieu Donne Niesten Orthopedisch chirurg RdGG CBO richtlijn 2011 Osteoporose is een chronische aandoening die in hoofdzaak bij ouderen voorkomt Mede als gevolg

Nadere informatie

Vallen of fixeren? Een keuze voor bewegingsvrijheid. Niet kunnen kiezen is verliezen, Keuzevrijheid in het wzc 18/02/2016

Vallen of fixeren? Een keuze voor bewegingsvrijheid. Niet kunnen kiezen is verliezen, Keuzevrijheid in het wzc 18/02/2016 Vallen of fixeren? Een keuze voor bewegingsvrijheid Niet kunnen kiezen is verliezen, Keuzevrijheid in het wzc 18/02/2016 Welke van volgende maatregelen zijn vrijheidsbeperking? Alle onvrijwillige toegepaste

Nadere informatie

Dienst geriatrie Interne liaison. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie

Dienst geriatrie Interne liaison. Informatiebrochure voor de patiënt en de familie Dienst geriatrie Interne liaison Informatiebrochure voor de patiënt en de familie INLEIDING Een ziekenhuisopname is voor kwetsbare oudere patiënten risicovol vanwege hun verhoogde kans op complicaties

Nadere informatie

Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis. Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care

Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis. Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care Redon drainage bij post-sternotomie mediastinitis Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care 20-05-2019 Post-sternotomie mediastinitis (PSM) Ernstige complicatie hartchirurgie Incidentie: 1-3% Verhoogde mortaliteit

Nadere informatie

De suprapubische katheter

De suprapubische katheter Polikliniek urologie 015/50.51.00 De suprapubische katheter Inleiding: Uw uroloog heeft samen met u de noodzaak van een suprapubische katheter besproken. In deze folder kan u alles rustig nalezen. Heeft

Nadere informatie