Bekkenfysiotherapie voor en na prostaatoperaties

Transcriptie

1 Bekkenfysiotherapie voor en na prostaatoperaties

2 Voordat u geopereerd wordt, krijgt u eenmalig een consult bij de bekkenfysiotherapeut. Deze folder is een korte samenvatting van wat de therapeut met u doorneemt. De informatie in de folder is erg algemeen, tijdens de behandeling wordt er rekening gehouden met uw specifieke klachten en vragen. Indien er klachten zijn na de operatie kunt u wederom verwezen worden door de uroloog naar onze afdeling. Het doel van bekkenfysiotherapie Het doel van bekkenfysiotherapie is u bewust te maken van uw bekkenbodemspieren en de controle over de bekkenbodemspieren te verbeteren of te optimaliseren. Hierdoor kunt u het urineverlies, dat kan ontstaan na de operatie, verminderen of voorkomen. Tijdens het consult of de behandeling krijgt u informatie over de gevolgen van de operatie voor het continentiemechanisme en over de bekkenbodemspieren. U krijgt bekkenbodemoefeningen, u leert hoe u de bekkenbodemspieren kunt aan- en ontspannen en op het juiste moment kunt gebruiken om urineverlies te voorkomen of te beperken. Ook krijgt u adviezen over toilethouding- en gedrag. De bekkenbodemspieren De bekkenbodemspieren is een groep van spieren die onder in ons bekken liggen. Voor het gemak praten we meestal over de bekkenbodem. Ze vormen letterlijk de bodem van ons bekken. Deze spiergroep geeft steun aan de organen in de buik (blaas, plasbuis en endeldarm) en kunnen de plasbuis en de anus afsluiten waardoor we in staat zijn urine en ontlasting op te houden en openen waardoor we in staat zijn te plassen en te ontlasten.

3 De gewone manier van plas ophouden en de veranderingen die optreden na de operatie Continent (droog) zijn is een combinatie van drie zaken: de rechte hoek (90 ) tussen de blaas en de plasbuis; de werking van de bekkenbodemspieren en tenslotte; de werking van de prostaat met de onwillekeurige sluitspier (zie afbeelding 1). Bij een radicale prostatectomie wordt de prostaat verwijderd met het stuk plasbuis dat daar doorheen loopt. De beide delen van de plasbuis worden weer aan elkaar gehecht, hierdoor wordt de hoek tussen de blaas en de plasbuis groter. De onwillekeurige sluitspier onder de prostaat raakt vaak beschadigd, dit moeten de bekkenbodemspieren compenseren. Om een indruk te krijgen van de verandering kunt u de tekeningen met elkaar vergelijken. Afbeelding 1 Door deze veranderingen is het mogelijk dat u na verwijdering van de katheter tijdelijk onvoldoende controle heeft over de bekkenbodem. Hierdoor kan ongewild urineverlies optreden. Bijna alle patiënten hebben hier in meer of mindere mate last van. De hinder zal het grootste zijn tijdens buikdrukverhogende momenten.

4 Buikdrukverhogende momenten zijn bijvoorbeeld hoesten, niezen, neus snuiten en tillen. Ook bewegen geeft drukverhoging in de buik. Een voorbeeld hiervan is het opstaan uit bed of vanuit een stoel. In veel van de gevallen verdwijnt het urineverlies na verloop van tijd. Bekkenbodem oefeningen De therapeut leert u door middel van oefeningen bewust te worden van de bekkenbodemspieren. Het is belangrijk dat u voor de operatie weet hoe u de bekkenbodemspieren kunt aanspannen en ontspannen. Verder leert u de bekkenbodemspieren op buikdrukverhogende momenten aan te spannen om het urineverlies te verminderen of voorkomen. Ook leert de therapeut u hoe een ontspannen bekkenbodem voelt. Om continent te functioneren heeft u beide, aanspannen en ontspannen, even hard nodig. Het is niet de bedoeling de bekkenbodemspieren gedurende de hele dag aan te spannen, dit kan juist klachten veroorzaken. Toiletadviezen De therapeut neemt ook toiletadviezen met u door. Een goed plas en ontlastingspatroon is belangrijk. Neem altijd de tijd om naar het toilet te gaan, hoe rustiger, hoe effectiever. Ontspan de bekkenbodem, adem rustig door en wacht tot de blaas of darm zich gaat legen, probeer niet te persen. Als het uitplassen lastig gaat, kunt u proberen zittend te plassen. Als u zittend plast, is de bekkenbodem meer ontspannen. Tenslotte Het is belangrijk voldoende te drinken, zowel voor uw nieren als om de ontlasting soepel te houden. Minder drinken is nooit een oplossing als u moeite heeft met het ophouden van de urine. Probeer anderhalf tot twee liter per dag te drinken.

5 Meer informatie Onderstaande informatie kan voor u van belang zijn. - Folder Verwijderen prostaat door kijkoperatie, - Folder KWF: prostaatkanker - Het prostaat boek Internet: Wanneer er vragen zijn kunt u contact opnemen met de afdeling Fysiotherapie, ziekenhuislocatie Scheper, tel en vragen naar een bekkenfysiotherapeut.

6

7

8 MA v1- H