Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS) Sophia Kinderziekenhuis. Mogelijke oorzaken van blaasproblemen. Multidisciplinair team

Transcriptie

1 Sophia Kinderziekenhuis De kinderuroloog heeft uw kind doorverwezen naar de Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS). Dit is een multidisciplinair spreekuur van de afdeling Kinderurologie. Uw kind is doorverwezen in verband met klachten als urineverlies, terugkerende blaasontstekingen, bedplassen en soms ook obstipatie of ontlastingverlies. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan telefonisch contact met ons op. U kunt uw vragen ook stellen tijdens het spreekuur. Mogelijke oorzaken van blaasproblemen Wanneer uw kind last heeft van blaasontstekingen, ongewild urineverlies en/of andere plasproblemen, kan er sprake zijn van: - aangeboren afwijkingen aan blaas, plasbuis en/of sluitspieren; - een verkeerde werking van de blaas; - onvoldoende controle over de bekkenbodemspieren in samenwerking met de blaas; - onvoldoende reactie op signalen van een volle blaas; - obstipatie (verstopping) met of zonder ontlastingverlies. Het gevolg kan zijn dat uw kind heel vaak of juist heel weinig naar het toilet gaat. Het kan ook zijn dat de bekkenbodem onvoldoende ontspant en uw kind niet goed leeg plast. Multidisciplinair team Voor het KITS spreekuur werken de verpleegkundig consulent continentiezorgkinderurologie, de urotherapeut en de kinderuroloog samen. Tijdens het spreekuur wordt uw kind door de verpleegkundig consulent en/of de urotherapeut gezien. Indien nodig kan Kinder Incontinentie Training Sophia (KITS)

2 de kinderuroloog direct geraadpleegd worden. Aan het einde van het tweede spreekuurbezoek wordt de situatie van uw kind tijdens het teamoverleg met de kinderuroloog besproken en wordt er een advies geformuleerd. Tijdens de volgende polikliniekafspraken is er zo nodig overleg met de uroloog. Kinderuroloog De kinderuroloog is gespecialiseerd in het behandelen van aangeboren of verworven afwijkingen aan de nieren, urinewegen en geslachtsorganen. Afwijkingen kunnen meestal door middel van echografie worden aangetoond of uitgesloten. Soms is uitgebreider onderzoek nodig of een kijkoperatie. Over het algemeen behandelt de kinderuroloog uw kind met medicijnen. Verpleegkundig consulent continentiezorg-kinderurologie en urotherapeut De verpleegkundig consulent en de urotherapeut zorgen voor de eerste opvang van u en uw kind tijdens het spreekuur. Door middel van een vraaggesprek en aan de hand van thuis ingevulde dagboeken ( Drink/plas/poep dagboek en Poepdagboek ) en vragenlijsten worden de klacht en hulpvraag van uw kind in kaart gebracht. Met behulp van uroflowmetrie wordt tijdens ieder polikliniekbezoek de manier van plassen beoordeeld. Met behulp van echografie wordt de blaas beoordeeld. Meer over de uroflowmetrie, de echografie en het invullen van de dagboeken en vragenlijsten leest u verderop in deze folder. De behandeling bestaat uit het geven van informatie en adviezen over onder andere het plassen, de ontlasting (poepen), drinken, voeding, regelmaat in het dagelijkse leven en de verantwoordelijkheid van uw kind hierbij. Daarnaast wordt gekeken naar de spanning van de bekkenbodemspieren. Uw kind krijgt opdrachten mee naar huis om thuis uit te voeren. Zo nodig volgt een droogbedtraining of krijgt u informatie over incontinentieopvangmateriaal. Voorbereiding op het spreekuur Wat neemt u mee? Om u zo goed mogelijk van dienst te kunnen zijn, willen wij u vragen om thuis de dagboeken achter in deze folder en de ontvangen vragenlijsten volledig in te vullen en retour te sturen met de bijgesloten retourenvelop naar het secretariaat Kinderurologie. Wellicht is niet alles van toepassing op de klachten van uw kind, maar wij willen u toch vragen alle lijsten en dagboeken in te vullen. Het is een hele klus, maar het levert veel waardevolle informatie op die van belang is voor de behandeling van uw kind. Vergeet u niet de naam van uw kind op de lijsten te vermelden. Belangrijk: uw kind moet voor iedere afspraak met een volle blaas op het spreekuur komen. Neemt u voor de zekerheid extra drinken mee voor uw kind. Wanneer uw kind dan toch voortijdig moet plassen, kunt u uw kind daarna weer zo veel mogelijk laten drinken. 2

3 U kunt uw kind vertellen dat: - hij/zij naar het ziekenhuis moet voor een aantal onderzoeken, maar dat u er de hele tijd bij blijft; - de onderzoeken geen pijn doen; - er aan hem/haar een aantal vragen wordt gesteld; - hij/zij met een volle blaas naar het ziekenhuis moet komen; - hij/zij op een speciaal toilet moet plassen; - er met een echo-apparaat over zijn/haar buik wordt bewogen en dat het hierbij belangrijk is zo stil mogelijk te blijven liggen. Ronald McDonald Speeldek Voor broertjes en/of zusjes van 0 tot 10 jaar is opvang in het ziekenhuis mogelijk bij het Ronald McDonald Speeldek. Hiervoor moet u wel reserveren en betaalt u een kleine bijdrage. Het Speeldek bevindt zich naast de hoofdingang en is geopend van maandag tot en met vrijdag van uur. In het weekend en tijdens feestdagen van uur. Het telefoonnummer is: (010) Het spreekuur Op het afgesproken tijdstip kunnen u en uw kind plaatsnemen in de wachtkamer (KITS) op de afdeling Dagverpleging, tweede etage, gang E (wanneer u door de hoofdingang het Erasmus MC-Sophia binnenkomt, bevindt u zich op de eerste etage). Belangrijk: wanneer er persoonlijke gegevens van uw kind gewijzigd zijn, verzoeken wij u dit een kwartier voor uw afspraak op het spreekuur door te geven bij Inschrijvingen in de hal van het Erasmus MC-Sophia. De verpleegkundig consulent continentiezorg-kinderurologie of urotherapeut komt u en uw kind ophalen. Wanneer uw kind zijn/haar plas niet meer kan ophouden, meldt u dit dan even bij de balie. Er kan dan eventueel eerder een uroflowmetrie worden gedaan. Echografie Door middel van echografie kan de blaasvulling en de vulling van de darm gemeten worden. Voor dit onderzoek ligt uw kind (met een volle blaas) op een onderzoekstafel en krijgt hij/zij koude gel op de onderbuik aangebracht. Met een transducer (echokop) waaruit geluidsgolven komen, wordt over de huid gestreken. Van de echobeelden op de monitor worden foto s gemaakt. Na het onderzoek wordt de gel weggeveegd en kan uw kind zich weer aankleden en naar de uroflowmeter lopen. Uroflowmetrie Met een uroflowmetrie kan gemeten worden hoe, hoe hard, hoeveel en hoe lang uw kind 3

4 plast. Zodra uw kind moet plassen worden plakelektrodes aangebracht op de huid van de bekkenbodem en een heup. Met de elektrodes kan beoordeeld worden of uw kind voldoende ontspannen plast. Uw kind plast op een toilet die is aangesloten op een computer. De opgevangen urine wordt onderzocht op de mogelijke aanwezigheid van een bacterie. Na de uroflowmetrie krijgt uw kind weer een echo om te zien of er eventueel urine is achtergebleven in de blaas. De uitslag Na afloop van het tweede spreekuur vindt een overleg plaats tussen de behandelaars onderling. Tijdens dit overleg wordt een behandeladvies geformuleerd. U en uw kind worden hierover telefonisch of tijdens de volgende afspraak geïnformeerd. Wilt u hiervoor uw telefoonnummer achterlaten bij het spreekuur. De vervolgafspraken worden in overleg met u gepland. Het invullen van de dagboeken Achter in deze folder vindt u de dagboeken Drink/plas/poep dagboek en het Poep dagboek. Knipt u deze dagboeken uit en vul ze volledig in. Ook als u denkt dat de vragen niet van toepassing zijn op de klachten van uw kind, verzoeken wij u toch om alles volledig in te vullen. Hieronder leest u hoe u de lijsten het beste kunt invullen. Stuurt u de ingevulde dagboeken en de ingevulde vragenlijst (bijgeleverd in de KITS informatiemap) in de retourenvelop uiterlijk een week vóór de afspraak retour: Erasmus MC-Sophia, antwoordnummer 55, 3000 WB Rotterdam, secretariaat Kinderurologie. Poepdagboek (pagina 8) U start spoedig na het bezoek aan de uroloog met het invullen van het Poepdagboek. Om een goed beeld te krijgen van het poeppatroon, is het belangrijk dit minimaal twaalf dagen aaneengesloten bij te houden. U vult in wanneer en hoeveel uw kind gepoept heeft en hoe de ontlasting eruit ziet (zie pagina 9, poepvormen). Ook het gebruik van medicatie, aandrang, verlies van ontlasting en pijn worden genoteerd. Op deze manier kan worden beoordeeld of er mogelijk sprake is van obstipatie. Vergeet u niet bovenaan naam, geboortedatum, datum en eventuele medicatie van uw kind in te vullen. Kolom 1 tijdstip Dit kunnen meerdere tijdstippen zijn. 4 Kolom 2 poep op toilet U noteert een V voor veel, een W voor weinig of een N voor normaal.

5 Kolom 3 poepvorm In deze kolom noteert u het nummer (1 t/m 8) dat het meest overeenkomt met de vorm uit het overzicht met poepvormen. U vindt dit overzicht op pagina 9. Kolom 4 poepverlies U noteert een V voor veel, een W voor weinig of een R voor remspoor (niet goed afvegen). Kolom 5 aandrang Noteert u in deze kolom een 1 als uw kind zelf naar het toilet gaat, een 2 als uw kind hoge nood heeft (rennen naar het toilet of uw kind heeft aandrang, maar houdt de ontlasting op) of een 3 als u uw kind gestuurd heeft. Kolom 6 pijn In deze kolom kunt u aangeven (ja/nee) of uw kind klaagde over buikpijn voor, tijdens of na het poepen of pijn rond de anus. Drink/plas/poep dagboek (pagina 10) Met dit dagboek houdt u in een weekend bij hoe vaak en hoeveel uw kind drinkt, plast en poept zowel overdag als s nachts. Het geeft een indruk over de blaasinhoud, hoe uw kind omgaat met aandrang en of uw kind natte en/of vieze broeken heeft. U volgt het drinken, plassen en poepen van uw kind gedurende twee dagen in een weekend en de derde dag op school. Op deze derde dag is het voldoende om alleen een kruisje te plaatsen bij het tijdstip waarop uw kind gedronken, geplast of gepoept heeft. Het meten van hoeveelheden hoeft dan niet. Indien nodig vraagt u de leerkracht uw kind hierbij te helpen. Vergeet u niet bovenaan naam, geboortedatum, datum en eventuele medicatie van uw kind in te vullen. Kolom 1 drinken Noteer het aantal milliliter bij het tijdstip waarop uw kind gedronken heeft. Houdt u goed bij hoeveel uw kind daadwerkelijk drinkt. Soep, yoghurt en vla tellen ook mee. Kolom 2 plassen Noteer het aantal milliliter bij het tijdstip waarop uw kind geplast heeft. U kunt een teiltje (of andere passende bak) in de toiletpot plaatsen om de plas in op te vangen. Laat uw kind op de normale manier plassen. Na het plassen schenkt u de urine in een maatbeker en meet u hoeveel milliliter uw kind heeft geplast. Wanneer uw kind s nachts een luier draagt, berekent u de hoeveelheid urine door het gewicht van een droge luier van het gewicht van de volle luier af te trekken. U kunt deze luiers wegen op een keukenweegschaal. U noteert de hoeveelheid urine (overgebleven gewicht) bij het tijdstip uur in het dagboek. 5

6 Kolom 3 nat Bij ieder toiletbezoek controleert u of de onderbroek nat is. U noteert een 1 bij een paar druppels in de onderbroek, een 2 als de onderbroek helemaal nat is of een 3 als ook de bovenbroek nat is. Kolom 4 aandrang (voor zowel plas als poep) U noteert een 1 als uw kind zelf naar het toilet gaat, een 2 als uw kind hoge nood heeft (rennen naar het toilet of uw kind heeft aandrang, maar houdt de ontlasting op) of een 3 als u uw kind gestuurd heeft. Kolom 5 poep In deze kolom noteert u bij het juiste tijdstip het nummer (1 t/m 8) dat het meest overeenkomt met de vorm uit het overzicht met poepvormen. U vindt dit overzicht op pagina 9. Kolom 6 poepverlies In deze kolom noteert u een V voor veel een W voor weinig of een R voor remspoor (niet goed afvegen). Kolom 7 pijn In deze kolom kunt u met ja / nee aangeven of uw kind klaagde over buikpijn voor, tijdens of na het plassen of poepen of klaagde over pijn rond anus en/of plasgaatje. Weekdagboek bedplassen (pagina 13) Wanneer uw kind in bed plast, vragen wij u ook om het Weekdagboek bij bedplassen in te vullen. Bedplassen is lastig en kan een nadelige invloed hebben op het zelfvertrouwen. Een kind dat in bed plast kan het moeilijk hebben. Leuke logeerpartijen worden soms ontlopen en dat is jammer. Met een droogbedtraining proberen we kinderen van ongeveer acht jaar en ouder, die zelf gemotiveerd zijn om aan dit probleem te werken, zo goed mogelijk te helpen. Voordat de training van start kan gaan, wordt eerst de situatie overdag bekeken. Het invullen van het dagboek is een hele klus, maar als u het zorgvuldig invult levert het veel waardevolle informatie op die van belang is voor de manier van trainen. De droogbedtraining wordt poliklinisch gegeven, uw kind wordt dus niet in het ziekenhuis opgenomen. Tijdens de training krijgt uw kind thuisopdrachten mee. Het is de bedoeling dat hij/zij deze zo veel mogelijk zelf uitvoert. Kolom 1 datum Noteer de datum en maand. 6 Kolom 2 bedtijd Noteer de tijd waarop uw kind naar bed gaat.

7 Kolom 3 medicijnen Noteer welke medicijnen uw kind in de avonduren inneemt. Kolom 4 avondluier Noteer het gewicht van de luier (gewicht van een lege luier afhalen van de volle luier), wanneer u uw kind om ongeveer uur wakker maakt. Gewicht van de luier= aantal milliliter urineverlies. Kolom 5 wakker wc? Vermeld hier eventueel het tijdstip waarop uw kind s nachts naar de wc is gegaan. Kolom 6 nachtplas? Vermeld hoeveel milliliter uw kind s nachts heeft geplast. U kunt een teiltje (of andere passende bak) in de toiletpot plaatsen om de plas in op te vangen. Laat uw kind op de normale manier plassen. Na het plassen schenkt u de urine in een maatbeker (maatvoering per 10 ml) en meet u hoeveel milliliter uw kind heeft geplast. Kolom 7 ochtendluier Noteer het gewicht van de luier (gewicht van een lege luier aftrekken van de volle luier) = aantal milliliter urineverlies. Kolom 8 ochtendplas? Noteer hoeveel milliliter uw kind heeft geplast bij het opstaan in de ochtend (zie voor werkwijze hierboven onder Kolom 6 nachtplas? ). Kolom 9 nat bed? Noteer in deze kolom een nee als het bed in de ochtend droog is en ja als het bed nat is. Kolom 10 medicijnen? Noteer welke medicijnen uw kind s ochtends inneemt. Kolom 11 opstaan Geef in deze kolom aan hoe laat uw kind opstaat. Tot slot Indien u onverhoopt de afspraak moet verzetten, belt u ons dan zo snel mogelijk. Bij voorkeur zeven dagen van tevoren, zodat wij nog andere patiënten kunnen inplannen. Telefoonnummer

8 Poepdagboek Naam:... Geboortedatum:... Datum:.. Medicatie: Datum Tijdstip Poep op toilet V / W / N Poepvorm 1 t/m 7 Poepverlies V / W / R Aandrang 1 / 2 / 3 Pijn Ja / nee Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 Dag 6 Dag 7 Dag 8 Dag 9 Dag 10 Dag 11 8 Dag 12

9 Poepvormen Figuur: aangepaste Bristol Stool Form Scale 9

10 Drink/plas/poep dagboek Naam:... Geboortedatum:. Datum:. Medicatie:. Tijd Drinken ml. Plassen ml. Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier. 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23: :00

11 Drink/plas/poep dagboek Naam:... Geboortedatum:. Datum:. Medicatie:. Tijd Drinken ml. Plassen ml. Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier. 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00 24:00 11

12 Drink/plas/poep dagboek Naam:... Geboortedatum:. Datum:. Medicatie:. Tijd Drinken ml. Plassen ml. Nat Aandrang Poep Poepverlies Pijn ja/nee 01:00 02:00 03:00 04:00 05:00 06:00 Gewicht 07:00 luier. 08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23: :00

13 Weekdagboek bedplassen Gewicht droge luier: ml Naam: Datum Bedtijd avond Medicijnen avond Avond luier gewicht Wakker wc? tijdstip Nacht plas? ml Ochtend luier gewicht Ochtend plas? ml Nat bed? ja/nee Medicijnen ochtend Opstaan tijd Ma Di Wo Do Vr Za Zo 13

14 14

15 15

16 Erasmus MC - Patiëntencommunicatie - 02/13