SPD Bedrijfsadministratie. Correctiemodel ORGANISATIE & MANAGEMENT DINSDAG 8 MAART UUR. SPD Bedrijfsadministratie B / 6

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Correctiemodel ORGANISATIE & MANAGEMENT DINSDAG 8 MAART UUR SPD Bedrijfsadministratie B / 6

2 Opgave 1 Vitens: van restproduct naar super-pokon 1 Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 a. Een transformatieproces is het opofferen van de productiefactoren (natuur, arbeid, kapitaal en ondernemerschap) naar een output van producten of diensten. b. Een reden om het transformatieproces goed te begrijpen, heeft te maken met de ontwikkelingen in de omgeving. Er worden in de case meerdere mogelijkheden beschreven zoals milieu, kosten, eisen van overheid enzovoort. Essentie is dat de student snapt dat ook dit soort organisaties met een omgeving te maken hebben. Geeft de student een concreet voorbeeld, dan krijgt de student ook 2 punten. c. Het transformatieproces van het drinkwaterbedrijf Vitens is de productie van grondwater naar drinkwater en de distributie van het water aan consumenten en bedrijven. a. Shareholders zijn de aandeelhouders. Ze zijn de eigenaar van de onderneming. (1 punt) Stakeholders is een breder begrip: het zijn de belanghebbenden in de onderneming. (1 punt) b. Kenmerken die horen bij het Angelsaksische cultuurmodel: - geld is de enige maatstaf; - de aandeelhouder bepaalt; - de oriëntatie is korte termijn; - de markt bepaalt, dus weinig tot geen invloed door de overheid; - individuele werknemers moeten opkomen voor hun eigen belang; - manager is een MBA en zoekt oplossingen volgens de theorie beproefde modellen en structuren. (Per juist element 1 punt; maximaal 3 punten) c. Vitens werkt volgens het Rijnlandmodel (1 punt): - De provincies en de meeste gemeenten zijn de aandeelhouders. - De onderneming onderhoudt een nauwe relatie met de waterschappen. - Samenwerking met commerciële partijen wordt bewust opgezocht. (Motivatie 2 x 1 punt) (12 punten) a. Vier motieven voor het aangaan van een samenwerkingsverband zijn verwoord met de vier K s (4 x 2 punten): 1. Kennis: benutten van elkaars gespecialiseerde kennis. 2. Kosten: afspraken kunnen worden gemaakt over wie het goedkoopst kan produceren, gezamenlijke inkoop, logistiek enzovoort. 3. Kapitaal: delen van investeringen. 4. C(K)apaciteit: inschakelen van specialisten houdt eigen capaciteit vrij. b. De motieven van een samenwerkingsverband die het best passen bij Vitens zijn (2 x 2 punten): - kennis: samenwerken met de markt om innovatie te bewerkstelligen 1 bronnen: MT; december 2015 en internetsite Vitens; vereenvoudigd en bewerkt voor onderwijskundige doelen. SPD Bedrijfsadministratie 3 / 6

3 en verkoop van de bodemverbeteraar via gespecialiseerde toeleveranciers van agrariërs; - kosten: de bodemverbeteraar wordt via toeleveranciers aan de agrarische sector verkocht. Deze toeleveranciers kunnen dit inpassen in hun logistieke systeem. Vraag 4 Vraag 5 Vraag 6 (10 punten) a. Voordelen van het oprichten van een divisiestructuur (2 x 1 punt): - kunnen voeren van semiautonoom beleid; - focus in de divisie op klanten, producten of markten. Nadelen (2 x 1 punt): - kan een te onafhankelijke koers gaan varen; - niet kostenefficiënt door duplicering van functies. b. Standaardisatie van output is het proces waarbij gestuurd wordt op het specificeren van de werkzaamheden/resultaten. c. Het drinkwatercentrum is een aparte divisie, zodat het management zich kan richten op innovatie (1 punt) en kennisontwikkeling (1 punt), zonder dat het zich druk hoeft te maken over werkprocessen. a. Operationele excellence: het inrichten van de processen zodanig dat de producten en diensten voor een zo laag mogelijke prijs geleverd kunnen worden, maar waarbij wel voldaan wordt aan de eisen van de klant. Customer excellence: het centraal stellen van de klant. Hierbij is het van belang om loyale klanten te creëren waarbij de klantverwachting overtroffen wordt. b. Aanpassingen die Vitens moet doen om een situatie van customer excellence te bereiken: - aanpassing van de inrichting van de organisatie. Te denken valt aan het verbeteren van de klantcontactmomenten of het vertalen van klantwensen naar beleid; - sturen op klantprocessen en klanttevredenheid; - medewerkers bij verbeteringen betrekken en eigenaar maken van de oplossingen om daarmee de dienstverlening richting klanten te verbeteren. - Andere aanpassingen ter beoordeling aan de corrector. (2 x 2 punten) (6 punten) a. Empowerment is een vorm van zelfsturing, waarbij medewerkers van een organisatie bevoegdheden gedelegeerd krijgen. b. Door medewerkers zelf verantwoordelijk te maken, krijgen ze het gevoel dat ook zij kunnen bijdragen aan verbeteringen van Vitens (innovatie, klanttevredenheid enzovoort). De gedeelde verantwoordelijkheid motiveert de medewerkers om te komen tot slimme oplossingen die vervolgens leiden tot verbeteringen (kennisontwikkeling) in de eigen organisatie. SPD Bedrijfsadministratie 4 / 6

4 Vraag 7 Vraag 8 Vraag 9 a. De beslissing om samen te werken met commerciële organisaties: strategisch, het is een beslissing genomen door de directie die langetermijngevolgen heeft en waarbij het succes onzeker is. b. De beslissing om de organisatie klantgerichter te maken: strategisch, het is een beslissing genomen door de directie en de beslissing heeft invloed op de hele organisatie. c. De beslissing om te gaan werken in cross-functionele teams: organisatorisch, het is een gevolg van het eerder genomen directiebesluit. d. De beslissing om de super-pokon via toeleveranciers aan de agrarische sector te verkopen: operationeel, het is uitvoering van beleid. (12 punten) a. Een top-downbenadering is een vorm van leidinggeven gebaseerd op de macht van de manager. De leidinggevende beslist; de medewerkers voeren uit. b. Werk-intrinsieke motivatie gaat uit van het idee dat medewerkers gemotiveerd worden door het werk zelf (en niet door externe prikkels). c. De begrippen staan haaks op elkaar. Werk-intrinsiek wordt bereikt door het werk uitdagend te maken. Dit kan door een deel van de werkzaamheden te delegeren, medewerkers uit te dagen of ze zelf met oplossingen te laten komen. Bij een top-downbenadering worden de werkzaamheden opgedragen. (2 x 2 punten) d. Volgens de theorie van Hersey en Blanchard past delegating het best bij medewerkers die een hoge werk-intrinsieke motivatie bezitten. Delegating is taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden bij de medewerkers neerleggen. Dit werkt alleen als de medewerkers gemotiveerd en bereid zijn de werkzaamheden zelf op te pakken. (4 punten) (14 punten) a. Structurering van organisaties is de wijze waarop taken binnen een organisatie zijn verdeeld en de wijze waarop vervolgens afstemming tussen deeltaken tot stand is gebracht. (3 x 1 punt) b. Indeling naar functie (F-indeling): onder de top van een organisatie ontstaan op horizontaal niveau een aantal functionele afdelingen. Indeling naar product (P-indeling): onder de top van een organisatie ontstaan op horizontaal niveau een aantal werkzaamheden die samenhangen met een bepaald product. Indeling naar geografisch gebied (G-indeling): onder de top van een organisatie ontstaan op horizontaal niveau een aantal geografische gebieden of regio s. Indeling naar markt of doelgroep (M-indeling): onder de top van een organisatie ontstaat een indeling naar soorten markten waarop de organisatie opereert. (4 x 2 punten) c. Vitens zet in op het recyclen van producten (circulair werkend) (1 punt). Het product staat centraal. Daarom zal een P-indeling het meest passend zijn (1 punt). Dit past ook binnen de gedachte dat Vitens innovatief wil zijn (1 punt). SPD Bedrijfsadministratie 5 / 6

5 Vraag 10 Vraag 11 a. Communicatiestructuur is het geheel van alle communicatiestromen binnen een organisatie. Het gaat hier om interne en externe communicatie die een organisatie inzet om te communiceren met verschillende belangengroepen van de organisatie. b. Externe communicatie is de wijze waarop de eigen organisatie met de partijen buiten de eigen organisatie communiceert. c. Organisaties zijn verbonden met een omgeving. Deze omgeving beïnvloedt de resultaten van de organisatie. Door het ontwikkelen van een communicatiestructuur die ook met de externe belanghebbenden rekening houdt, zal de effectiviteit van de organisatie toenemen (4 punten). (6 punten) Spanningen (3 x 2 punt): De doelstelling van de organisatie: wat wil de organisatie bereiken? En komt dit overeen met de doelstelling van het team? De doelstelling van het team: wat wil het team bereiken en hoe past dit binnen de doelen van de organisatie? De doelstelling van het team: past dit met wat de medewerker beoogt? De belangen van de medewerker: hoe passen de motieven van de medewerker op die van het team en de organisatie? Dit mag ook met een concreet voorbeeld worden uitgewerkt, zoals de spanning tussen top-downaansturing, afdelingen met ideeën laten komen en de intrinsieke motivatie van de medewerker. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie 6 / 6