Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen omvat 11 vragen.

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ORGANISATIE & MANAGEMENT DINSDAG 6 OKTOBER UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen omvat 11 vragen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle documenten aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie gegeven antwoorden beoordeeld. Lever beide exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek Niet-programmeerbare rekenmachinee SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & management Dinsdag 6 oktober 2015 B / 6

2 2015 NGO-ENS B / 6

3 Case The Greenery: wie gaat er nog naar de veiling De traditionele groente-en-fruitveilingen in Nederland hebben het moeilijk. Supermarkten, van oudsher een grote afnemer, kopen hun producten niet exclusief meer op de veiling. Daarom schrapte de groente-en-fruitcoöperatie The Greenery de afgelopen jaren honderden banen. De financiële resultaten staan al jaren onder druk, omdat ontevreden telers de coöperatie de rug toekeren. De telers verwijten de directie een gebrek aan visie. Het is echter niet de enige reden voor de zwakke financiële situatie. De coöperatie kampt met hoge vervoerskosten, met toegenomen nationale concurrentie van andere veilingen en met prijsdruk vanuit de kopers. De opkomst van digitale handelsplatformen het afgelopen jaar, zorgt voor internationale concurrentie. Veilingen kennen volgens interim-directeur De Wortel een 'lange keten' van teler naar veiling naar koper. De veilingverkoop is echter ook te anoniem: Producten komen binnen op pallets van The Greenery, waardoor het contact met de teler verwatert.' De Wortel wijst op recente voedselschandalen: Niet dat die door de veiling zijn veroorzaakt, maar supermarkten hebben graag zelf contact met de telers. Dit om elk risico uit te sluiten.' De kopers zijn vooral supermarkten en groothandels. Die regelen hun inkoop meer en meer zelf. Albert Heijn en Superunie kopen buiten de handelshuizen om via 'contractteelt'. Alleen om eventuele tekorten in het assortiment op te vangen, wordt nog gekocht bij The Greenery. Er moet iets veranderen in de manier waarop de veiling werkt, concludeert De Wortel. De veiling moet bezuinigen op de bedrijfsvoering. Aangesloten telers, die ook aandeelhouder zijn van het bedrijf, zullen zo hun kosten zien dalen. Het bedrijf wil daarmee de slag winnen van andere telercoöperaties, zoals Fruitmasters en HarvestHouse. Om de solvabiliteit op het gewenste niveau van 30% te krijgen, zijn de belangen in groentesnijderij Essing, Van Dijk Foods en twee distributiecentra verkocht. De vier overgebleven distributiecentra blijven vooralsnog profitcentra, maar worden strakker aangestuurd. Ook de interne organisatie bleef niet buiten schot. De Wortel heeft fors gereorganiseerd, wat leidde tot banenverlies voor 400 medewerkers. Volgens De Wortel is het grootste probleem het dalende volume als gevolg van uittredende telers. We moeten de telers een reden geven om te blijven, aldus De Wortel. Daarom wil The Greenery een betere kwaliteit van geleverde groenten en fruit gaat belonen met hogere prijzen voor telers. Tot dusver werden producten van verschillende telers als bulk verhandeld voor een eenheidsprijs. Ook investeert The Greenery nu in verkoop op locatie, waarbij het fruit niet meer eerst naar de veiling hoeft, voordat het naar de koper gaat. Volgens SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & management Dinsdag 6 oktober / 6

4 Vraag 1 Vraag 1a Vraag 1b Vraag 2 Vraag 2a Vraag 2b Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 De Wortel richt The Greenery zich met haar nieuwe strategie meer en meer op de supermarkten: We beleveren de 50 grootste Jumbo s nu direct. De producten zijn verser en hierdoor hoeft minder te worden weggegooid. Door deze wijze van distribueren kunnen we ook producten op maat maken en die kunnen we aanpassen aan het seizoen. Denk aan soepgroentepakketten in het najaar en saladepakketten voor bij de barbecue. bronnen: diverse artikelen uit NRC en FD uit de jaren ; vereenvoudigd en bewerkt voor onderwijskundige doelen. (5 punten) Michael Porter heeft een model ontwikkeld waarin hij vijf concurrentiekrachten onderscheidt. Welke vijf concurrentiekrachten zijn dit? Leg ook de werking van het model uit. (10 punten) Pas het model toe aan de hand van de verstrekte informatie uit de case. Wat wordt verstaan onder de visie van een onderneming? (6 punten) Noem en beschrijf vanuit de case drie macro-economische variabelen die van invloed zijn op de visie en de strategie van The Greenery. The Greenery denkt te groeien door producten op maat aan te bieden. Hoe wordt deze groeistrategie op basis van de groeitheorie van Ansoff genoemd? Motiveer uw antwoord. Hoe wordt vanuit de theorie van de bedrijfskolom de beweging genoemd dat de supermarktketens overgaan tot contractteelt? Motiveer uw antwoord. De vier overgebleven distributiecentra blijven vooralsnog pro itcentra. Mintz-berg spreekt in zijn theorie over structurering van organisaties in dit verband van standaardisatie van output. Vraag 5a Vraag 5b Vraag 5c Vraag 5d Wat wordt verstaan onder standaardisatie van output? Noem twee voordelen van deze vorm van structurering Noem twee nadelen van deze vorm van structurering. Welke 'management by'-techniek past het beste bij een profitcentrum? Motiveer uw antwoord. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & management Dinsdag 6 oktober / 6

5 Vraag 6 De Wortel stuurt zelf de vier overgebleven distributiecentra aan. Deze vorm van interne specialisatie kent voor- en nadelen. Vraag 6a Vraag 6b Vraag 6c Hoe wordt deze vorm van interne specialisatie genoemd? Motiveer uw antwoord. Noem twee nadelen van deze vorm van interne specialisatie. Noem twee voordelen van deze vorm van interne specialisatie. Vraag 7 De Wortel stuurt de managers van distributiecentra aan volgens de theorie van Hersey en Blanchard. Vraag 7a Vraag 7b Vraag 8 Beschrijf de vier niveaus van taakvolwassenheid van managers/medewerkers volgens de theorie van Hersey en Blanchard. Welk niveau van aansturing sluit het best aan bij het distributiecentrum als profitcentrum? Motiveer uw antwoord. The Greenery wil een betere kwaliteit van geleverde groente en fruit belonen met hogere prijzen voor telers. Vraag 8a Vraag 8b Vraag 9 (6 punten) Beschrijf de drie meest voorkomende vormen van beloningsbeleid. Welke vorm wil The Greenery gaan hanteren wanneer ze betere kwaliteit beter wil belonen? Motiveer uw antwoord. Directeur De Wortel spreekt van een 'lange keten' van teler naar veiling naar koper. Ook het verkopen op locatie maakt deel uit van het logistieke proces van het veilinghuis. Vraag 9a Vraag 9b Uit welke twee onderdelen bestaat het logistieke proces? Beschrijf deze onderdelen. Noem van beide onderdelen een concreet voorbeeld. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & management Dinsdag 6 oktober / 6

6 Vraag 10 Om een betere kwaliteit van geleverde groente en fruit beter te belonen, zal The Greenery een systeem van kwaliteitsmeting moeten toepassen. In de or-ganisatiepraktijk bestaan verschillende methoden om kwaliteit te meten. Een daarvan is de zogeheten Pareto-analyse. Vraag 10a Vraag 10b Vraag 11 Leg de werking van de Pareto-analyse uit. Licht toe hoe de Pareto-analyse en de Deming-cirkel (PDCA-cirkel) samen ingezet kunnen worden om te komen tot een betere kwaliteit van groente en fruit. The Greenery heeft fors gereorganiseerd. Bij de reorganisatie is gebruikgemaakt van een organisatieadviseur. In het organisatieadvieswerk zijn twee modellen te onderscheiden. Vraag 11a Vraag 11b Vraag 11c Vraag 11d Wat is een reorganisatie? (6 punten) Beschrijf de twee modellen van organisatieadvieswerk. Beschrijf vier factoren die van invloed zijn op de keuze voor een van deze modellen. Welk van de twee modellen kan door De Wortel het best worden ingezet? Motiveer uw antwoord. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & management Dinsdag 6 oktober / 6