6 Ik zou ook graag over de sheets kunnen beschikken, krijgen we die via de e- mail of kunnen we die ergens downloaden?

Transcriptie

1 Nr. Vragen Antwoorden Algemeen 1 kunnen wij dit filmpje ook intern gebruiken? Het webinar is ook na de uitzending raadpleegbaar. Wel registreren. 2 ik neem aan dat de slides beschikbaar blijven? De slides blijven beschikbaar 3 Is dit webinar ook later voor raadsleden te zien? Is er een link beschikbaar voor de Raadsleden kunnen zich registreren en het webinar nog bekijken raadsleden? 4 Kan ik deze webcast na de uitzending ook doorgeven aan collega`s zodat ze hem ook Ja kunnen zien? 5 Kunnen wij ook de vragen van de collega`s en de antwoorden daarop ontvangen? Er komt een lijst van vragen en antwoorden 6 Ik zou ook graag over de sheets kunnen beschikken, krijgen we die via de e- mail of kunnen we die ergens downloaden? Invoering van de wet 7 Lopen we het risico dat de invoering wéér wordt uitgesteld? M.a.w.: stel dat we participatie snel in gang gaan zetten en nadien blijkt dat er weer een uitstel komt, dan lijkt me dat nieuw uitstel niet erg motiverend werkt. 8 Wat is nu de precieze invoeringsdatum geworden, met andere woorden tot welke datum is de invoering landelijk uitgesteld? 9 Invoering van de wet is uitgesteld. Maken we ons nu niet gewoon te vroeg druk? We hebben nog tijd?!? De sheets zullen meegezonden worden met de lijst van vragen en antwoorden De invoeringsdatum is nu begin Of er verder uitstel komt is vooralsnog niet aan te geven. De minister geeft in haar schrijven d.d. 25 mei 2016 aan dat de inwerkingtreding in het voorjaar 2019 wordt gepland. De invoering van de omgevingswet en de vier AMvB hebben een grote impact op de ambtelijke organisatie. Daarnaast vergt het van het bestuur een andere wijze van denken. Wachten tot 2019 is niet raadzaam. Trek lering uit de 3D's 10 wat is de reden van het uitstel van de omgevingswet? Staat er nog veel ter discussie? Kortheidshalve verwijzen wij u naar de brief van de minister van Infrastructuur en Milieu van 25 mei Aangegeven wordt dat de wet is uitgesteld. Wat is nu de planning? AMvB's 11 Hoe ziet u de rol van de raad i.h.k.v. de afwegingsruimte binnen de AMvB`s? Wat kunnen ze nu al doen? En daarop volgend als je afwegingsruimte neemt moet je dan een programma opstellen? wie stelt het programmaplan vast? 12 Op 1 juli 2016 treden een aantal AMvB's al in werking. 'Moet' de raad hier al op acteren? 13 Hoe kom je er als raad achter wat je kunt aankaarten in AMvB`s en tot hoelang kan dat (wat is de procedure?) Algemene Ondersteuning 14 Wordt de invoering van de Omgevingswet centraal ondersteund op het punt van digitale faciliteiten en toepassingen? 15 Wat gaat er de komende tijd vanuit BZK en VNG, al dan niet verplichtend, in de vorm van modellen, handreikingen etc. op de gemeenten afkomen waar we rekening mee moeten houden? 16 Is de gemeente de trekker voor de implementatie van de omgevingswet? Welke strategische partners en hoe betrekt de gemeente deze partners t.b.v. de implementatie van de omgevingswet? De raad stelt de omgevingsvisie vast. De raad stelt het omgevingsplan vast. Op grond van artikel 2.8 van de Omgevingswet kan de raad op onderdelen van het omgevingsplan of de omgevingsverordening de vaststellingsbevoegdheid delegeren aan het college. Het college stelt een uitvoeringsprogramma vast. Op 1 juli jl. zijn er vier AMvB vrijgegeven voorconsultatie. Gemeenten kunnen hierop reageren. De inspraaktermijn loopt vanwege de vakantieperiode langer door, namelijk tot 1 oktober. Implementatie pakken de overheden gezamenlijk op binnen het programma Aan de slag met de Omgevingswet. Hierin werken IPO, VNG, UvW en Rijk samen. Het bestuurlijk beeld van de samenwerking is vastgelegd in het Bestuursakkoord. Centraal staat u: wat heeft ú nodig om te kunnen werken met de Omgevingswet. Zie voor meer informatie Niet vanuit BZK, niet vanuit de VNG en niet verplichtend, maar interbestuurlijk en met medewerking van de praktijk én markt gaat er gewerkt worden aan voorbeelden en modellen in het project Handvatten voor het omgevingsplan (zie voor meer informatie: Hierover zijn afgespraken gemaakt tussen IenM, de VNG, het IPO en de UvW (zie het bestuursakkoord voor meer informatie:

2 17 Welke middelen biedt de VNG aan de raad om de Omgevingswet goed te implementeren? Van alles, zoals workshops tijdens de Raad op Zaterdag(en) (is zaak om zelf op de hoogte te blijven van wat er speelt een aangeboden wordt, o.a. via: en (niet alles is specifiek gericht op raadsleden)). 18 bestaat er een template of moet elke gemeente wiel zelf uitvinden? Voor het omgevingsplan gaat er interbestuurlijk en met medewerking van de praktijk én markt gewerkt worden aan voorbeelden en modellen in het project Handvatten voor het omgevingsplan (zie voor meer informatie: Omgevingsvisie 19 Visie is vorm vrij, in hoeverre ziet u een integratie met bv. het sociale domein? Op grond van artikel 16.2 Omgevingswet is de Omgevingsvisie een Omgevingsdocument. Omgevingsdocumenten hebben de vorm van een elektronisch bestand overeenkomstig de bij ministeriële regeling te stellen regels. Het is een instrument voor de raad om voor een langere termijn een integrale visie te hebben op de leefomgeving in de gemeente. Wat voor gemeente wil je zijn. Aan welke kwaliteiten moet de leefomgeving voldoen. 20 De omgevingsvisie is vormvrij. Mag je bijvoorbeeld ook kiezen voor een visie in de vorm van een website? 21 In hoeverre kunnen gemeenten samen een regionale omgevingsvisie opstellen bijvoorbeeld voor bedrijventerreinen terwijl de provincie daar een ander beleid voor heeft.. Gemeenten kunnen samen een regionaal plan opstellen maar dienen wel rekening te houden met de kaders die de provincie stelt. 22 Is er ook een regionaal omgevingsvisie/plan o.i.d.? 23 OK, vervallen daar de structuurvisies mee? De structuurvisie als een onderdeel gaan vormen van de omgevingsvisie. Andere onderdelen kunnen de visie op wonen zijn, de milieukwaliteitseisen. 24 vervangt de omgevingsvisie het structuurplan, c.q. het -plan het bestemmingsplan? Structuur visie wordt een onderdeel van de omgevingsvisie. Het bestemmingsplan wordt een onderdeel van het omgevingsplan 25 Wat is de tijdspanne van de omgevingsvisie of is dat aan de raad om te bepalen? Er is geen verplichting om de omgevingsvisie elke 10 jaren te herzien. 26 Heeft de omgevingsvisie en het omgevingsplan een juridisch kader en is dat kader te vergelijken met een bestemmingsplan. Het zijn documenten die breder zijn ingestoken dan een bestemmingsplan. Het een juridisch kader voor de leefomgeving van de gemeente. 27 moet iedere afwijking van de omgevingsvisie langs de raad De raad is het bevoegde orgaan inzake de omgevingsvisie. 28 Hoe verhoudt de omgevingsvisie/-plan zich tot veiligheidsplannen van de veiligheidsregio (veiligheidsregio groter dan woonplaats) Bij het opstellen van de veiligheidsplannen zullen de omgevingsdiensten en de veiligheidsregio's ook rekening dienen te houden met de omgevingsvisies en -plannen van de deelnemende gemeente. Andersom geldt dit ook. 29 Wat is de plaats van de ladder van duurzame verstedelijking in de nieuwe wet? De ladder wordt opgenomen in de uitvoeringsregels van de Omgevingswet 30 Hoe verhoudt de ladder duurzame verstedelijking zich tot Omgevingswet? Of wordt deze verwerkt in de Omgevingswet?

3 31 Wordt de nieuwe wet Natuurbescherming ook integraal meegenomen in de Omgevingswet? Het wetsvoorstel Omgevingswet vervangt de: Belemmeringenwet Privaatrecht, Crisis- en herstelwet, Interimwet stad-enmilieubenadering, Ontgrondingenwet, Planwet verkeer en vervoer, Spoedwet wegverbreding, Tracéwet, Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Wet hygiëne veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden en Wet ruimtelijke ordening. Het wetsvoorstel vervangt substantiële delen van de: Monumentenwet 1988, Waterwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken, Wet milieubeheer en Woningwet. Van de volgende wetten gaan één of enkele bepalingen over naar de Omgevingswet: de Gaswet, Elektriciteitswet 1998, Mijnbouwwet, Spoorwegwet, Spoorwegwet 1875, Wet bereikbaarheid en mobiliteit, Wet lokaal spoor, Wet luchtvaart, Wet natuurbescherming (nu nog: Boswet, Flora- en faunawet, Natuurbeschermingswet 1998). Via latere wetswijzigingen worden naar huidig inzicht de volgende wetten volledig geïntegreerd: de onteigeningswet, Waterwet (resterende delen), Waterstaatswet 1900, Wegenwet, Wet beheer rijkswaterstaatswerken (resterende delen), Wet bodembescherming, Wet geluidhinder, Wet herverdeling wegenbeheer (meeste artikelen vervallen), Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen onroerende zaken, Wet inrichting landelijk gebied, Wet milieubeheer (resterende delen), Wet voorkeursrecht gemeenten, Wrakkenwet. Omgevingsplan 32 Vervangt het Omgevingsplan het bestemmingsplan? Het omgevingsplan zijn de regels waarmee de overheid de bedrijven maar ook de burgers bindt. Daarnaast dienen er voor de gehele gemeenten aan locaties functie toegekend worden. Dat kan per gebied. Het omgevingsplan vervangt de bestemmingsplannen. In het omgevingsplan worden de doelen bepaalt in de gebieden. In het omgevingsplan komen alle beheerverordeningen en onderdelen van andere gemeentelijke verordeningen die op de leefomgeving van toepassing zijn. 33 Bestemmingsplannen dienen eens in de 10 jaar te worden aangepast en vastgesteld. Hoe verhoud die verplichte aanpassing zich met de invoering van de Omgevingswet. Met andere woorden: hoe voorkom je als gemeente dat je geen desinvestering meer pleegt op het actualiseren van bestemmingsplannen in relatie tot het opgaan in een Omgevingsplan? Anders dan gold voor het bestemmingsplan stelt de Omgevingswet geen verplichting om het omgevingsplan met een vaste termijn te actualiseren. Dit biedt betere flexibiliteit, geeft ruimte aan uitnodigingsplanologie en voorkomt onnodige bestuurlijke lasten. Het achterwege laten van de actualiseringplicht ontslaat een bestuursorgaan uitdrukkelijk niet van het actueel houden van zijn beleid. Het is echter aan de gemeente om te beoordelen of het omgevingsplan actueel is of (op onderdelen) wijziging behoeft. Op twee onderdelen blijft een specifieke actualisatieplicht bestaan: Als via een omgevingsvergunning blijvend wordt afgeweken van het omgevingsplan, zal dit voor de betreffende percelen geen getrouwe weergave geven van de planologische situatie. Dit doet afbreuk aan de rechtszekerheid. Het wordt primair aan de gemeente overgelaten om op een geschikt moment de verleende omgevingsvergunningen voor afwijkactiviteiten in te passen in het omgevingsplan. Om te voorkomen dat hierbij vrijblijvendheid ontstaat, is een termijn bepaald van maximaal vijf jaar na het onherroepelijk worden van de omgevingsvergunning. Wanneer regels van het Rijk en/of de provincie verwerkt moeten worden in het omgevingsplan, zal in de betreffende instructieregel een termijn worden gesteld. 34 wat gebeurt er met bestemmingsplannen die nog niet digitaal zijn? Worden deze ook omgevingsplan op basis van overgangsrecht of is dit voor deze bestemmingsplannen niet mogelijk? 35 Dient een gemeente maatregelen/besluiten te nemen zodat reeds bestaande bestemmingsplannen geldig blijven? Het omgevingsplan en de omgevingsvisie is een digitaal document. Als de huidige bestemmingsplannen mede de basis vormen voor het omgevingsplan dan ligt het in de rede de huidige plannen te digitaliseren. Het omzetten van een bestemmingsplan naar een omgevingsplan gebeurt van rechtswege bij inwerkingtreding van de wet. Dit wordt geregeld in de Invoeringswet Omgevingswet. Als de gemeente daarna regels stelt, gebeurt dat al in de systematiek van het omgevingsplan. Dat geldt ook voor regels, die nu nog niet in het omgevingsplan staan, maar in andere verordeningen. De gemeente kan dan gebruik maken van de verbrede mogelijkheden, die het omgevingsplan biedt, wat uitnodigt tot aanpassing. Er zijn echter ook gebieden waar aanpassing niet urgent is gebieden met weinig dynamiek. Daar zal uiteindelijk het overgangsrecht bepalen, wanneer ook daar volledige omslag moet plaatsvinden.

4 36 Kan via het Omgevingsplan geregeld worden dat een bepaald gebied bijvoorbeeld een bepaalde energie voorziening niet meer krijgt (bijv. geen gas-aansluiting meer) Het omgevingsplan kan per gebied gespecificeerd worden. Wat de regels op grond van artikel 4.2, lid 1, Omgevingswet betreft, moet een onderscheid gemaakt worden tussen functies en locaties. Functiekenmerken drukken een bepaalde rol, taak of dienstbaarheid uit van het desbetreffende onderdeel van de fysieke leefomgeving (bijvoorbeeld een hoofdweg, militair terrein of monument) (MvT, pagina 137). Locaties betreffen fysieke locaties. Bij functie- en locatie specifieke regels kan allereerst gedacht worden aan planologische regels vergelijkbaar met WRO-bestemmingen. De toedeling van functies kan echter ook vanuit andere motieven binnen de zorg van de fysieke leefomgeving wenselijk zijn. Te denken valt aan het toedelen van de functie van gemeentelijk monument aan cultuurhistorisch waardevolle gebouwen op locaties en daaraan de regel te verbinden dat deze monumenten niet gesloopt, verplaatst of gewijzigd mogen worden (MvT, pagina 463). 37 Als je altijd het omgevingsplan kan aanpassen, hoe zorg je er dan voor dat één aspect altijd op de agenda staat? Nu is het moment dat iets op de agenda staat beperkt tot het actualiseren van het bestemmingsplan. 38 Omgevingsvergunningaanvraag die afwijkt van omgevingsplan/visie. maar raad wil wel hieraan meewerken. Wat wordt daarvan dan procedure. Kan dit worden vergeleken met huidige buitenplanse ontheffing? 39 Als een bestemmingsplan een Omgevingsplan wordt. Is dit Omgevingsplan dan niet veel te beperkt in vergelijking met een Omgevingsplan waarbij wel alle aspecten (milieu/leefomgeving/functies en bestemmingen) zijn meegenomen. Hangt van je delegatiebesluit af. Afwijkingen van het omgevingsplan. De afwijkactiviteit uit artikel 5.1, eerste lid, onderdeel b Omgevingswet, is een nieuwe naam voor wat onder de Wabo de omgevingsvergunning voor een afwijking van het bestemmingsplan of andere planologische regels wordt genoemd (het planologisch strijdig gebruik van gronden of bouwwerken als bedoeld in artikel 2.1, eerste lid, onderdeel c, van de Wabo). In het wetsvoorstel is de afwijkactiviteit ruimer van omvang. Dat heeft te maken met het feit dat het omgevingsplan een ruimere reikwijdte kent dan het bestemmingsplan en dus meer onderwerpen op het gebied van de fysieke leefomgeving reguleert. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de regulering van activiteiten die al via de werking van artikel 2.2, eerste lid, van de Wabo, onder de omgevingsvergunningplicht zijn gebracht. De regulering van deze onderwerpen zal plaatsvinden in het omgevingsplan. Verder is de reikwijdte van de afwijkactiviteit ruimer door de wetstechnische keuze om in het omgevingsplan niet langer te werken met zogenoemde binnenplanse vergunningenstelsels en ontheffingsmogelijkheden. Voor alle regels in het omgevingsplan wordt voorgesteld om te volstaan met de buitenplanse grondslag om met een omgevingsvergunning van de regels te kunnen afwijken Wanneer de bestemmingsplannen in eerste aanleg het omgevingsplan vormen, dient de gemeenteraad zich wel te realiseren dat op termijn het plan gewijzigd dient te worden. Zie ook hier boven 40 Bevat het Omgevingsplan ook plankaarten, zo je hoe gedetailleerd zijn die t.o.v. de Het omgevingsplan kent ook plankaarten. Anders dan bij bestemmingsplannen wordt van een drie demensionalisering van de plankaarten bij het huidige bestemmingsplan. kaart uitgegaan. Er is bijvoorbeeld een laagvliegzone in het gebied. 41 Er werd gesproken over programma`s, wat zijn dat en wie stelt deze vast. De Omgevingswet kent verschillende instrumenten voor beleidsontwikkeling. Een programma is één van deze instrumenten. In een programma formuleert de overheid maatregelen voor een aspect van de leefomgeving of voor een bepaald gebied. Een programma is, anders dan bijvoorbeeld een omgevingsvisie, uitvoeringsgericht. Dat wil zeggen dat in een programma concrete uitvoering wordt gegeven aan beleidsdoelen door middel van sectorale of gebiedsgerichte maatregelen. 42 Moeten bestaande afspraken t.a.v. b.v. bouwtitels of andere vergunningen die in het verleden zijn toegezegd, gehonoreerd worden in de nieuwe omgevingsplannen? Een programma kan zich in drie vormen voordoen: (i) onverplichte programma s (niet zijnde de programmatische aanpak), (ii) verplichte programma s en (iii) de programmatische aanpak (zie ons later te verschijnen blogbericht De programmatische aanpak in de omgevingswet, een bijzonder onverplicht programma ). Het college van burgemeester en wethouders stelt de programma's vast. Via de invoeringswet zal overgangsrecht gecreëerd worden. Zie voor een nadere toelichting: 43 bestaande omgevingsvergunningen die nog niet zijn gerealiseerd vervallen die onder de omgevingswet of blijven die in stand zolang ze niet zijn ingetrokken. Zie hierboven

5 44 Moeten private overeenkomsten tussen gemeente en burgers over het gebruik / verhuur van reststukken groen `snippergroen' ook openbaar in beeld gebracht worden als kader / regel in een van de informatiehuizen? Gezien het hier gaat over afspraken omtrent het gebruik van grond. 45 Is het straks zo dat als iemand een vergunning aanvraagt voor een bouwwerk wat niet in het Omgevingsplan past de raad hierover geïnformeerd moet worden? In mijn gemeente is het zo dat als het college mee wil werken het college dit aan de raad voorlegt. Deze vraag is doorgeleid naar de VNG en zal later beantwoord worden De aanvrager kan mdan een vergunning aanvragen om af te mogen wijken van het omgevingsplan. Verlening is ter beoordeling van B&W, de raad moet om advies gevraagd worden. Rol van de raad/provincie 46 Wat is de bevoegdheid en rol van de provincie? De provincie kan instructies meegeven aan de omgevingsvisie 47 wat is de rol van de provincie bij de omgevingsvisie? zie hier boven 48 Stelt de raad ook voor het waterschap en de provincie de structuurvisie vast? De omgevingsvisie van een gemeente wordt door de raad vastgesteld. Daarbij dient wel rekening gehouden te worden met de kaders van de provincie en het waterschap. Tijdens de totstandkoming van de Omgevingsvisie is het dan ook aanbevelenswaardig om de provincie en het waterschap te betrekken. zie voor meer informatie: omgevingsvisie/ 49 Bewustzijn en urgentie, is duidelijk. Maar kunnen we als gemeente er van uitgaan, dat Omdat de implementatie gezamenlijk door de overheden opgepakt wordt mag je veronderstellen dat de urgentie duidelijk is. deze op hogere overheidsniveaus hetzelfde gevoeld worden? 50 Ik krijg het idee dat de omgevingswet de raad/gemeente veel meer aan het stuur zet en zaken flexibeler maakt. Ik hoor ook dat er tussentijds gemakkelijk wijzigingen aangebracht kunnen worden op de visie en plannen. Tegelijkertijd willen inwoners wel Voor wijzigingen geldt dezelfde (tijds)intensieve procedure als het initiële vaststellen. Van makkelijk wijzigen is in die zin dus geen sprake. Bovendien is inspraak onderdeel van die procedure. Langs die weg zijn inwoners betrokken (zo ze daar zelf behoefte aan hebben). duidelijkheid en stabiliteit. Lopen we niet het risico dat een en ander een "politieke speelbal" gaat worden? 51 In het kader van Omgevingswet is er sprake van vergroting van bestuurlijke afwegingsruimte. Kunt u dat nog wat nader toelichten? Het is aan de raad om te bepalen hoe de gemeente er uit gaat zien. Afhankelijk van deze visie en de doorvertaling in het omgevingsplan kan de raad alles van tevoren dichtzetten of ruimte laten voor initiatieven. 52 Welke ruimte heeft de gemeenteraad om te sturen, zitten er keuzemogelijkheden in de zie hier boven structuur of alleen op de inhoud? 53 Je hoort veel dat de Omgevingswet voor de raden betekent dat zij `afstand' moeten kunnen nemen. Op een congres hoorde ik zelfs, dat 'de raden de Omgevingswet niet Advies is om een raad brede startbijeenkomst te houden. De raad moet doorkrijgen dat de Omgevingswet grote veranderingen met zich meebrengt voor raad, college en organisatie. aan zouden kunnen'. Anderzijds wordt gesteld, dat de Omgevingswet meer lokale afwegingsruimte gaat bieden. Op welke manier kan het college de raad op een goede manier meenemen waarbij de raad aan de voorkant op een goede manier discussieert over alle relevante onderwerpen/thema's en anderzijds eraan meewerkt dat die lokale afwegingsruimte ontstaat (wat dus ook inhoudt, dat de raad ook 'loslaat'). 54 kan alleen de raad het omgevingsplan wijzigen? Hangt er vanaf of er gedelegeerd wordt. Op onderdelen kan de raad delegeren aan het college 55 Als de Raad de visie en het omgevingsplan heeft vastgesteld, wat is daarna de rol van de raad als er niet of weinig wordt afgeweken van het Omgevingsplan en Visie (omdat deze ruim zijn opgezet en ontwikkelingsmogelijkheden bieden). 56 De Omgevingswet lijkt door raadsleden gezien te worden als vooral een ruimtelijk instrument. Vaak wordt een ruimtelijk projectleider aangewezen als trekker van de Omgevingswet. Kan nog eens kort geschetst worden hoe breed de Omgevingswet is? Dat het niet alleen om ruimte gaat? Hangt af van het kader dat de raad heeft gesteld en of er zaken zijn gedelegeerd. Bij vraag 31 wordt aangegeven welke wetten geheel of gedeeltelijk in de omgevingswet komen. Uit die opsomming blijkt dat naar de ruimtelijke ordeningsaspecten er ook integraal gekeken dient te worden naar milieu-, volksgezondheids, externe veiligheidsaspecten enz.

6 57 Mooi dat er minder regels komen maar kan het zo zijn dat de provincie meer op de stoel van de raad gaat zitten om wat er moet gebeuren in de omgeving van de gemeente nu de provincie makkelijker richtlijnen kan meegeven met zo`n integrale visie Kan nu ook met een aanwijzing ex artikel 4.1 Wet Ruimtelijke ordening. Delegatie/mandaat 58 Om wat voor delen kan het gaan als je het hebt over het delegeren van besluiten aan Bijvoorbeeld op het voorbereidingsbesluit (artikel 4.14 van de Omgevingswet) het college? 59 Waarom zou je als raad delen willen delegeren? Bijvoorbeeld om voorbereidende handelingen door het college te laten uitvoeren. 60 Moet de raad het college mandateren welke delen van het omgevingsplan door het Op basis van 2.8 van de Omgevingswet is de raad bevoegd op onderdelen te delegeren. college kunnen worden vastgesteld? Of is dit wettelijk vastgelegd? 61 Moet de raad delegeren? Of kan het? Delegatie is een bevoegdheid geen verplichting 62 Waarom zou een raad het vaststellen van (onder)delen van het omgevingsplan willen delegeren aan het college? 63 De raad moet het college de bevoegdheid delegeren m.b.t. het omgevingsplan. Aan welke knoppen kan de raad draaien als het gaat om deze delegatie? (meer/minder van dit of dat. Meer/minder zelf blijven doen? 64 Er is net uitgelegd dat delen van de omgevingswet moet delegeren aan het college. over welke delen hebben we het dan? zie hier boven Het is aan de raad om de speelruimte van het college te bepalen Zie hierboven Bezwaar/beroep 65 Wat betekent grotere flexibiliteit omgevingsvisie/plan voor rechtszekerheid inwoners? De positie van de burger (en bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties e.d.) onder de Omgevingswet wordt. Rechtsbescherming is van belang aan de achterkant van het besluitvormingsproces, via bezwaar en beroep, maar ook aan de voorkant, via burgerparticipatie. De Omgevingswet stelt die participatie bij projectbesluiten voor grotere projecten verplicht. Bij bijvoorbeeld de omgevingsvisie en het omgevingsplan wordt de participatie van alle betrokkenen stevig gestimuleerd. In de Omgevingswet neemt de samenhangende afweging een centrale plaats in. Dat betekent dat van meet af aan alle relevante belangen in onderlinge samenhang op tafel liggen. Belangen rond gezondheid, veiligheid, geluidhinder, omgevingskwaliteit zaken die voor burgers belangrijk zijn worden van begin af aan meegewogen. Gemeenten en andere overheden zullen zich daarbij niet alleen moeten houden aan normen die straks in de AMvB s geformuleerd staan, maar ook moeten richten op de doelen van de wet. Voor de bestuurder kan het een andere bestuurscultuur betekenen, die in het implementatietraject ruim aandacht zal krijgen. De steviger verankering van burgerparticipatie betekent voor de burger een versterking van zijn positie, vooral als hij met maatschappelijke organisaties de kansen grijpt die burgerparticipatie biedt. 66 Hoe gaat het met bezwarenprocedures? Uitgangspunt voor de rechtsbescherming onder de Omgevingswet is de mogelijkheid van beroep in twee instanties (dus beroep bij de rechtbank en hoger beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State). Dit sluit aan bij het stelsel van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Dit is onder meer van belang vanuit het oogpunt van herkansing, eenheid en controle binnen de bestuursrechtspraak. De rechtsbescherming tegen een omgevingsvergunning verloopt op deze manier. Bij een aantal instrumenten is gekozen om af te wijken van deze hoofdlijn en uit te gaan van beroep in één instantie (alleen de Raad van State). Het gaat dan concreet om het projectbesluit, het omgevingsplan en gedoogplichten. Bij deze instrumenten is het belang groot om snel duidelijkheid te krijgen over de uitkomst van een beroep, zodat hierop vervolgens ook omgevingsvergunningen kunnen worden verleend. Tegen een aantal instrumenten staat geen beroep open. Algemene regels in AMvB's, omgevingsverordeningen of waterschap verordeningen zijn algemeen verbindende voorschriften, waartegen geen beroep open staat. Dit is in lijn met de Awb. Ook tegen programma's en omgevingsvisies staat in beginsel geen beroep open. Deze bevatten geen bindende normen voor burgers en bedrijven.

7 67 Verlaagt een ruimere visie de drempel voor rechtsprocedures niet? Zodat je meer bezwaar- en beroepsprocedures krijgt? 68 Tegen de vaststelling van de APV kan geen bezwaar worden ingediend. Hoe zit dit dan met APV regels die je in het omgevingsplan opneemt? Zijn deze dan wel appellabel? De vereenvoudiging van procedures voor initiatiefnemers leidt niet tot inperking van de rechten van andere belanghebbenden. Zij worden bij ingrijpende besluiten in een vroeg stadium betrokken bij de voorbereiding via participatie of een zienswijzenprocedure. Voor complexe omgevingsvergunningen, projectbesluiten, gedoogplichten, omgevingsplannen, omgevingsverordeningen, waterschap verordeningen en exploitatieplannen geldt de uniforme openbare voorbereidingsprocedure van afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht. Belangrijk onderdeel hiervan is dat belanghebbenden zienswijzen kunnen indienen op het ontwerp. Hiermee wordt hun rechtsbescherming geborgd. Ook omgevingsvisies en -programma s worden op deze wijze voorbereid. leges/kosten/personeel 69 welke extra kosten komen kijken bij de invoering van deze wet? Klopt het dat de inkomsten van de leges terug gaan lopen? En over welke hoogte spreek je dan van de extra kosten? En zijn deze alleen maar tijdelijk als implementatiekosten? Krijgt de gemeente extra geld van het Rijk om de wet te implementeren? Ook om de extra ambtelijke kosten te ondervangen? En komt er een tegemoetkoming van het Rijk om het mislopen van de leges op te kunnen vangen? 70 Hoeveel budget moet een gemeente reserveren om de omgevingsvergunning goed te kunnen faciliteren? En krijgt de gemeente gelden van hogere overheden om dit te realiseren? 71 Wat betekent de nieuwe wet voor de ambtelijke organisatie en de samenwerking organisatie / inwoners / college / raad? De invoering van de wet heeft voor de organisatie gevolgen. De bedoeling is dat bedrijven en burgers met één druk op de knop informatie moeten kunnen krijgen over het gebied waar belangstelling voor is. Dit is niet alleen informatie wat nu in een bestemmingsplan staat, maar ook welke verordeningen (bijvoorbeeld APV) op het gebied van toepassing zijn. Ook in het kader van HRM zullen extra middelen beschikbaar gesteld moeten worden. Voor meer informatie verwijzen wij u naar het rapport van KING Zie voor het hoofdlijnen akkoord financiele afspraken omgevingswet: Budget voor de implementatie zal per gemeente verschillend zijn. Het is mede afhankelijk van de staat van digitalisering van de gemeente een de inrichting dan de front office. 72 Welke leges die nu geheven worden, verdwijnen er? De memorie van toelichting geeft het volgende aan: Leges Wanneer een overheidsorgaan op verzoek van een derde een dienst verleent, die gericht is op een individueel belang, kan dat overheidsorgaan de kosten die ermee gemoeid zijn in rekening brengen via legesheffing. Het kunnen heffen van leges (rechten) is voor gemeenten, provincies en waterschappen geregeld in de desbetreffende organieke wet. Voor het Rijk ontbreekt een dergelijke algemene wettelijke regeling. In verschillende wetten is wel een grondslag voor het kunnen heffen van specifieke rechten geregeld. Een voorbeeld is artikel 7.9 van de Waterwet. De meest algemene regeling is te vinden in artikel 2.9 van de Wabo. In het wetsvoorstel is deze regeling overgenomen en verbreed naar alle te integreren wetten en onderdelen daarvan. Daarmee wordt het Rijk de gewenste wettelijke basis geboden. In de Wabo is een bevoegdheid opgenomen om bij of krachtens algemene maatregel van bestuur regels te kunnen stellen over de hoogte en berekeningswijze van leges voor omgevingsvergunningen, die op basis van de Gemeentewet en de Provinciewet kunnen worden geheven. Deze mogelijkheid wordt niet overgenomen in het wetsvoorstel, omdat deze bevoegdheid een bredere strekking kan hebben dan omgevingsvergunningen. Bepalingen gericht op een transparantere wijze van legesberekening zullen worden opgenomen in het Besluit begroting en verantwoording gemeenten en provincies, dat zijn grondslag vindt in de Gemeentewet en de Provinciewet.

8 In beginsel worden leges geheven voor alle beschikkingen op aanvraag. Daarop bestonden in het verleden enkele uitzonderingen. De Wet milieubeheer en de Wet bodembescherming bevatten sinds 1998 een legesverbod voor milieubeschikkingen en milieuvergunningen, wegens het verlagen van de lasten voor bedrijven en de aanname dat leges milieuinvesteringen zouden afremmen. Sinds 2010 is het legesverbod voor omgevingsvergunningen voor inrichtingen ondergebracht in de Wabo. Voor alle andere onderdelen van wetten die in de Omgevingswet opgaan, is het heffen van leges onder het huidige recht toegestaan. Continuering van het verbod zou betekenen dat binnen één omgevingsvergunning zowel leges plichtige als nietleges plichtige onderdelen bestaan. Milieu blijkt daarbij geen onderscheidend criterium, want op basis van de WRO en de Waterwet kunnen wel leges worden geheven voor milieuaspecten (waterkwaliteit). Ook omgevingsvergunningen voor bouwen bevatten eisen die een milieukundige oorsprong hebben (zoals gezondheid, energie en geluidwering) waarvoor leges moeten worden betaald. Het streven naar integratie en uniformering is aanleiding om de bestaande uitzondering op de hoofdregel te schrappen. Opheffen van het legesverbod betekent dat bedrijven die van deze vrijstelling gebruik maken, leges moeten gaan betalen. In 1998 ging het om circa vergunningplichtige bedrijven. In 2013 waren er nog middelgrote en grote bedrijven milieuvergunningplichtig (9% van de inrichtingen). Het opheffen van de vrijstelling betekent effectief een verschuiving terug van lasten die worden gedragen door burgers en niet-vergunningplichtige bedrijven (algemene middelen) naar de bedrijven die vergunningplichtig zijn. Participatie 73 wat kan rol raad zijn bij participatie Omgevingsvisie en Omgevingsplan? De raad is bevoegd gezag voor het vaststellen van een Omgevingsvisie en Omgevingsplan. Bij de start gaat de raad de gewenste vorm van participatie en de eigen rol daarin bepalen. Deze rol kan actief of passief zijn. Na afloop van het proces bekijkt men of aan vooraf gestelde verwachtingen is gedaan. 74 In hoeverre wordt een Omgevingsplan inzichtelijk voor o.a. bewoners, indien daarin alle regels dienen te worden opgenomen? Hoe houden we dit inzichtelijk? Zullen er niet allerlei beleidsstukken achter zitten? 75 Wanneer heb je de burgers voldoende betrokken en aan de participatie "voldaan" of is dit naar eigen interpretatie van raad en college? 76 Staat enerzijds de burgerparticipatie welke een lange doorlooptijd heeft niet op gespannenvoet met een van de maatschappelijke doelen nl, snellere besluitvorming? bij een omgevingsvergunning die niet past binnen omgevingsplan. 77 ik proef een spanningsveld: na participatie liggen er visies en plannen, in hoeverre kan de raad dan nog iets anders vinden en dus visie en plannen aanpassen? 78 welke zekerheid heeft een bewoner dadelijk nog dat het parkje naast hem groen blijft en niet bebouwd wordt of dat er ene grote toren naast zijn huis komt te staan? Het is de bedoeling om met één klik op de kaart alle regels op een bepaalde locatie met betrekking op de fysieke leefomgeving inzichtelijk te maken. Deze zijn allemaal opgenomen in het Omgevingsplan. Naar eigen interpretatie van raad als bevoegd orgaan Burgerparticipatie wordt vanuit het perspectief van de gemeente georganiseerd voor de Omgevingsvisie en het Omgevingsplan. Voor een Omgevingsvergunning is het in eerste instantie de initiatiefnemer die in gesprek gaat met de omgeving om zo de plannen aan te laten sluiten bij de belangen in de omgeving en meer draagvlak te creëren. De hoop is dat dit in het (juridische) vervolg traject tijdwinst oplevert. Er is echter zeker een spanning. De raad is bevoegd om de plannen vast te stellen en de mate/vorm van participatie daarin te bepalen. Als een uitgebreid participatieproces wordt gestart en dit ook goed verlopen is, lijkt het niet voor de hand liggend om de plannen aan te passen. De Omgevingswet draait om vertrouwen, als men besluit dit aan de samenleving te geven, zou dit ook gerespecteerd moeten worden. Afhankelijk van Europese wetgeving, nationale wetgeving en de beslissingen die de gemeente daarbinnen maakt. Is niet op voorhand te zeggen. 79 Is de participatie vormvrij of vastgelegd Vormvrij 80 Nu worden mensen geactiveerd wanneer het bestemmingsplan op de agenda staat. De Omgevingswet zet in op het vroegtijdig betrekken van burgers en bedrijven bij de voorbereiding van plannen en besluiten. Hoe doe je dat met het omgevingsplan? Wanneer haakt de burger dan in? Toegankelijkheid, betrouwbaarheid en begrijpelijkheid van informatie zijn hierbij van belang. Met name voor complexe en ingrijpende projecten is een brede verkenning en een vroegtijdige participatie van publiek en belanghebbenden van groot belang. Om deze reden is de zogenaamde sneller en beter -aanpak opgenomen voor het projectbesluit. Al in de verkenningsfase van het projectbesluit wordt met participatie de strategische besluitvorming voorbereid over de noodzaak van een project. Gemeenten kunnen er voor kiezen de 'Sneller en Beter'-aanpak toe te passen voor omgevingsplannen die projecten van publiek belang mogelijk maken.

9 81 Leiden - programmamanager/ kwartiermaker - Ik ben op zoek naar beelden over: Hoe kan de raad ruimte geven aan participatie zonder de eigen verantwoordelijkheid voor democratische legitimering weg te geven? Ook bij vergunningen kan de Sneller en Beter -aanpak soms waardevol zijn. Een goed voortraject kan problemen en bezwaren bij de vergunningverlening voorkomen. Het bevoegd gezag kan hier in overleg met de initiatiefnemer voor kiezen. In lijn met het advies van de Commissie Versnelling Besluitvorming Infrastructurele Projecten en de ervaringen met Inspraak Nieuwe Stijl, is niet gekozen om dit in alle gevallen wettelijk vast te leggen. Uiteindelijk is een goed proces met de omgeving een kwestie van actief gedrag en een open houding en niet het resultaat van een wettelijke verplichting. het lijkt logisch om dit per gebied of per thema te doen. Door vooraf een plan te maken van hoe participatie vorm moet krijgen en waar het aan moet voldoen om tot een gedegen afweging te laten komen. Vervolgens te controleren of dit ook gebeurt is. 82 Wat is in de discussie het verschil tussen participatie en inspraak. Participatie is voorafgaande, voordat er een plan ligt. Bij inspraak ligt er al een (concept/ontwerp)plan en wordt daar op gereageerd. 83 Binnen participatietrajecten zie je dat dikwijls de "usual suspects" komen deelnemen, Dit blijft een lastig issue en hiervoor is geen standaard oplossing. Er wordt veel geëxperimenteerd, onder andere met loting van dat zal bij het opstellen van de visie niet anders zijn. Hoe borg je dat niet alleen goed deelnemers aan participatie of door juist de unusaul suspect zelf op te zoeken. opgeleide, geïnteresseerde mensen deelnemen? Wat kan de raad nu al doen 84 Wat kan de raad nu al precies doen? Graag verwijzen wij u naar de factsheet aan de slag met de omgevingswet. en eindrapport pilots omgevingsvisies 85 Wat kan de raad nu al doen t.a.v. de omgevingswet? Wanneer moet de omgevingsvisie De raad kan zich nu al oriënteren op de nieuwe wet. En bijvoorbeeld starten met de omgevingsvisie. vastgesteld zijn? Voorbeeld stappen plan: 86 Lerende van de veranderingen in het sociaal domein, wat moeten gemeenteraden nu of in de nabije toekomst doen om goed voorbereid te zijn op de invoering van de omgevingswet? 87 Wat is nu de eerste stap die gezet moet worden. Het maken van een startnotitie, met daarin beleidsvelden en participatiemogelijkheden? 88 Wat gebeurt er als de raad niet op tijd een omgevingsvisie heeft vastgesteld? Blijven bestaande structuurvisie en bestemmingsplannen dan bestaan? 89 Omgevingswet is 20% regels, 80% houding en gedrag. Hoe neem je de raad daar in mee? Het advies is om nu al te starten met de raad te informeren over de komende veranderingen. Bewustwording is belangrijk. Van belang is ook dat de raad helder op het netvlies krijgt dat de Omgevingsvisie en Omgevingsplan niet alleen via de ruimtelijke ordeningshoek wordt ingestoken, maar dat dit een veel bredere scoop heeft. zie hier boven De structuur visie wordt een onderdeel van de omgevingsvisie. De bestemmingsplannen worden een onderdeel van het omgevingsplan. De raad moet zich wel realiseren dat de visie en het plan een bredere scoop heeft. Advies is om een raad brede startbijeenkomst te houden. De raad moet doorkrijgen dat de Omgevingswet grote veranderingen met zich meebrengt voor raad, college en organisatie.