Kwaliteitszorg in de HA-praktijk

Transcriptie

1 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Inleiding De kwaliteitscirkel Kwaliteitsverbeterprojekten

2 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Omdat van huisartsen wordt verwacht dat ze kwalitatief goede en doelmatige zorg leveren en dat ze verantwoording afleggen over de zorg die ze leveren implementatie van nieuwe ontwikkelingen vaak achterblijft bij de verwachtingen

3 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Kwaliteitszorg is de continue en systematische aandacht die iedereen in een organisatie (zoals een ha-praktijk) besteedt aan het op peil houden en verder verbeteren van de kwaliteit van zorg

4 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Noodzaak / voorwaarde: De huisarts ontwikkelt beleid gericht op (continue) kwaliteitsverbetering Beslissingen worden genomen op basis van gegevens over feitelijke zorg Er wordt een systematische aanpak gehanteerd Er wordt samengewerkt met betrokkenen Benodigde organisatorische aanpassingen worden gedaan

5 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk Aanbevelingen voor kwaliteitssysteem: Stel realistische doelen voor kwaliteit van zorg Stel prioriteiten t.a.v. onderwerpen voor kwaliteitsverbetering Maak een jaarplanning voor verbeteractiviteiten Voer beperkte, hanteerbare kwaliteitsverbeterprojecten uit Maak gebruik van kwaliteitsyclus + instrumentarium & technieken Benoem een kwaliteitscoördinator Houdt regelmatig kwaliteitsoverleg met betrokkenen Maak een (beknopt) jaarverslag

6 Voorbeeld De kwaliteitscirkel Voormeting Analyseren van knelpunten Doelformulering en criteria Opstellen van plan voor verandering Selectie van een geschikt onderwerp Toespitsing en afbakening Invoeren van veranderingen Evaluatie bereikte resultaten Nameting

7 Voorbeeld De kwaliteitscirkel 4) Voormeting 5) Analyseren van knelpunten 3) Doelformulering en afbakening 6) Opstellen van plan voor verandering 1) Selectie van een geschikt onderwerp 2) Toespitsing en afbakening 7) Invoeren van veranderingen 9) Evaluatie bereikte resultaten 8) Nameting

8 De kwaliteitscirkel de planfase

9 1) Selectie van een geschikt onderwerp Twee categorieën onderwerpen: Gesignaleerde problemen in de praktijk - klachten van patiënten - afspraken die mislopen - gegevens die zoek raken - etc. Vernieuwingen die men wil invoeren - nieuwe NHG-standaard - verbeteringen afgekeken in een andere praktijk - plannen vanuit de HAGRO - etc.

10 1) Selectie van een geschikt onderwerp NB! Niet alle onderwerpen zijn even geschikt Beschikbare tijd en middelen vaak beperkt van belang: Relevantie is er een concreet belang? Meetbaarheid t gaat om tastbare resultaten! Haalbaarheid afbakening. In de tijd realiseerbaar.

11 1) Selectie van een geschikt onderwerp Afbakening. Overwegingen zijn: Afgrenzen populatie Afgrenzen consultfase Deelaspecten kiezen v/e bepaald beleid Welk te verwachten resultaat vs tijdsinvestering

12 1) Selectie van een geschikt onderwerp Valkuilen algemeen: Keuze op basis van hobbyisme i.p.v. analyse v. knelpunten Een te groot en te omvangrijk onderwerp Te vaag onderwerp met onvold. concretisering/afbakening Geen praktische vraag stellen, maar een wetenschappelijke Onderwerp richt zich op persoonlijk probleem Onderwerp waarbij bij voorbaat al vaststaat dat er met de conclusie weinig tot niets gedaan zal worden

13 1) Selectie van een geschikt onderwerp TIP: Na 1e brainstorming in praktijk vaak stortvloed aan verbetermogelijkheden wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze combineer eventueel meerdere onderwerpen

14 De kwaliteitscirkel Om terug te gaan naar de kwaliteitscirkel dubbelklik op de blauwe cirkel

16 2) Toespitsing en afbakening TIP: Na 1e brainstorming in praktijk vaak stortvloed aan verbetermogelijkheden wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze combineer eventueel meerdere onderwerpen

17 2) Toespitsing en afbakening TIP: Stel zorgvuldig vast op welke onderdelen/ aspecten van een onderwerp kwaliteitsverbetering zich specifiek zal richten Die aspecten die het grootste rendement voor verbetering zullen opleveren Of beperking tot díe aspecten die voorwaarde zijn voor andere verbeteringen Voer probleemanalyse uit

18 2) Toespitsing en afbakening Probleemanalyse methoden: Brainstormen Sterkte zwakte analyse Visgraatdiagram Stroomschema Histogram - paretogram

19 2) Toespitsing en afbakening Sterkte/zwakte analyse: Wat doen we goed / niet goed? Hoe belangrijk is datgene wat we wel/niet goed doen? zeer belangrijk - slecht goed minder belangrijk

20 2) Toespitsing en afbakening Visgraatdiagram: Oorzaken van een probleem worden al brainstormend geordend in rubrieken persoon middelen PROBLEEM praktijk sociaal

21 2) Toespitsing en afbakening Visgraatdiagram - voorbeeld: persoon middelen stigmatisering dieetprobleem nut niet zien ontkenning moeilijk afspraken maken angst voor kritiek arts niet lastig vallen ook contact met ZH problemen op het werk transportproblemen aan huis gebonden DM-patiënten komen niet op controle praktijk sociaal

22 2) Toespitsing en afbakening Stroomschema: nee laat terug bellen Arts neemt op Ass. neemt op ja Arts bereikbaar Nee, nog bezig, geen tijd, afwezig ja Verbindt toch door Arts belt terug werkt af werkt af werkt af werkt af

23 2) Toespitsing en afbakening Histogram (Paretogram ) Redenen uitloop spreekuur in minuten

24 2) Toespitsing en afbakening Paretogram (Histogram ) Cumulatief % van de oorzaken van spreekuuruitloop

27 3) Doelformulering en criteria Richtlijnen, d.w.z. algemene uitspraken over gewenste zorg: NHG-standaard Andere landelijke consensus Afspraken o.g.v. consensus-discussie in de eigen praktijk

28 3) Doelformulering en criteria Hulpmiddelen om het nagestreefde doel zo concreet en meetbaar mogelijk te maken: Indicatoren (concreet meetbare aspecten van zorg) Criteria (wat is wel/niet acceptabel?) Praktijkdoel (welk nivo wil men bereiken?)

29 3) Doelformulering en criteria Valkuil: Verwarring tussen doel en middel doel dient altijd een verbetering van zorg te betreffen en ook als verbetering van zorg meetbaar te zijn Voorbeeld: het maken van een praktijkfolder is een middel en geen doel op zichzelf.

30 3) Doelformulering en criteria TIP: Denk aan SMART : Specifiek: Meetbaar: Acceptabel: Relevant: goed afgebakend onderwerp kwantitatief meetbaar iedereen vindt het een goed idee inspanning vs winst = positief Tijdgebonden: er is een tijdlimiet Hulpvragen: Wat willen we veranderen? Waaraan kunnen we aflezen dat het daadwerkelijk verbetering geeft?

32 De kwaliteitscirkel: de diagnostische fase 4) Voormeting

33 4) Voormeting Valkuil: Verkeerd inschatten wat we feitelijk doen! meten = (z)weten idealiter: continue systematische gegevensverzameling

34 4) Voormeting Methoden voor gegevensverzameling 1. Zelfregistratie 2. Gecomputeriseerde registratie 3. Kaartenbakonderzoek 4. Observatie in de spreekkamer 5. Analyse videobeelden 6. Praktijkobservatie 7. Patiënten enquête 8. Gegevens verzekeraar 9. Gegevens apotheek NB.: validiteit, betrouwbaarheid en praktische toepasbaarheid!

35 4) Voormeting TIP: Meet alleen datgene wat je hebt afgesproken in de doelen en niets meer (zonde v/d tijd!) Neem de tijd voor het vaststellen van de meting (voorkomt teleurstelling achteraf)

37 De kwaliteitscirkel: de diagnostische fase 5) Analyseren van knelpunten

38 5) Analyseren van knelpunten 1. Vergelijk verzamelde gegevens met gestelde doelen 2. Analyseer waarom het nagestreefde doel binnen het huidige beleid niet is bereikt knelpunten 3. Gebruik eventueel hulpmiddelen als histoparetogram voor verdere analyse en presentatie

39 5) Analyseren van knelpunten TIP: Indien een nieuw proces wordt ingevoerd: gebruik je energie om precies te formuleren wat in het nieuwe proces bewerkstelligd moet worden (bijvoorbeeld bij invoering nieuwe procedures, protocollen, vaardigheden enz.)

41 De kwaliteitscirkel: de diagnostische fase 6) Opstellen van een plan voor verandering

42 6) Opstellen van een plan voor verandering Opstellen nieuwe afspraken, maken van een nieuw protocol enz. Valkuil: hiermee volstaan!!! schenk veel aandacht aan de voorwaarden voor toepassing (bijscholing, aanschaf nieuwe middelen, opzetten v/e remindersysteem e.d.) Stel vast wanneer de resultaten opnieuw gemeten zullen worden

43 6) Opstellen van een plan voor verandering TIP: Maak een flowchart van het nieuwe proces Bezie je knelpunten in de flowchart probeer deze op te lossen voor invoering Visgraatdiagram is óók te gebruiken bij het opstellen v/e veranderplan probleem = kop en oorzaken = graten

45 De kwaliteitscirkel de implementatiefase 7) Invoeren van veranderingen

46 7) Invoeren van veranderingen Valkuil: aan de slag gaan en pas weer op het project terugkomen op het moment van de evaluatie Dus: kom regelmatig met alle betrokkenen terug op de vorderingen ter motivatie ter herinnering aan de gemaakte afspraken teneinde knelpunten bij de invoering zo vroeg mogelijk op te sporen

47 7) Invoeren van veranderingen TIP: Maak altijd een implementatieplan Wat heb je nodig om je werk (dit nieuwe proces) goed uit te voeren? en Hoe kan ik je helpen je werk goed uit te voeren? Antwoorden = materialen nodig voor implementatie

49 De kwaliteitscirkel de implementatiefase 8) Nameting

50 8) Nameting Zie 4) Voormeting betreft immers een herhaalde meting!

51 8) Nameting TIP: Ga er vanuit dat je vaker zult willen cq moeten meten houdt de meting beperkt en toegespitst op datgene wat je voor het bereiken van de doelstelling moet weten

53 De kwaliteitscirkel de implementatiefase 9) Evaluatie bereikte resultaten

54 9) Evaluatie bereikte resultaten Vergelijk gegevens van begin- en eindmeting (stap 8 en stap 4) Is het nagestreefde praktijkdoel behaald? Wat wel en wat niet? Welke factoren hebben hierbij een rol gespeeld?

55 9) Evaluatie bereikte resultaten TIP 1: Herhaal de procesevaluatie Is gedaan wat is afgesproken? Welke investering in tijd en moeite hebben wij gepleegd Wat zijn de problemen geweest in het uitvoeren van afspraken?

56 9) Evaluatie bereikte resultaten TIP 2: Presenteer gegevens zoveel mogelijk in grafieken. (deze zijn nl. sneller leesbaar dan tabellen)

58 Kwaliteitszorg in de HA-praktijk EINDE