Routeformulier college en raad

Transcriptie

1 Routeformulier college en raad Onderwerp: Integraal Beheerplan Openbare Ruimte "Samen kleuren we de stad" Algemeen NIET INVULLEN Documentnummer: B Datum: 16 augustus 2014 Zaaknummer: Opsteller: K.J. Bakema, D. Gielen, Agendapunt: M. van den Ende Telefoon: Datum collegevergadering: Afdeling: Beheer Openbare Ruimte Besluit openbaar: Ja / Nee Afdelingshoofd: J. Karssen Behandelwijze Agenda / Paraafbesluit Paraaf afdelingshoofd: Paraaf secretaris: Tekst voorstel openbaar: Eventuele uitzonderingen: Indien niet openbaar, redenen: ja Is het voorstel inhoudelijk besproken met de portefeuillehouder: Met wie is overleg gepleegd en wat is het resultaat: ja CO (J. de Lange) akkoord College Portefeuillehouder: Is het een besluit ingevolge de WKPB: Begrotingswijziging: Op lijst ingekomen stukken: Wijziging productraming: Vindt er communicatie over het besluit plaats? Zo ja, hoe? Wethouder De Jong Raad Gewenste datum in commissie: 16 oktober 2014 Naam commissie: Ruimte Gewenste datum in raad: 27 november 2014

2 Voorstel aan college en raad Nummer: B Datum: 16 augustus 2014 Opsteller: K.J. Bakema, D. Gielen en M. van den Ende Portefeuillehouder: Wethouder De Jong Onderwerp: Integraal Beheerplan Openbare Ruimte "Samen kleuren we de stad" Het college van B&W besluit: 1 De raad voor te stellen het Integraal Beheerplan Openbare Ruimte Samen kleuren we de Stad vast te stellen. 2 Twee BOA s (bijzonder opsporing ambtenaar) formatieplaatsen toevoegen om zo invulling te geven aan het coalitieakkoord Dit betrekken bij de kadernota Over te stappen naar niet-chemische onkruidbestrijding als gevolg van het verbod op het gebruik van middelen (per 2016) t.b.v. een gezond leefmilieu en te betrekken bij de kadernota Het geconstateerde structurele tekort voor riolering, gezien de lange looptijd, vooralsnog te accepteren en bij een volgende evaluatie ZAP 2015 (voorjaar 2015) te betrekken. 5 Het meer jaren investeringsschema (MJIS) ter vervanging van eerder in het verleden met eenmalige middelen gefinancierde kapitaalgoederen overeenkomstig vast te stellen. Inleiding Voor u ligt het Integrale Beheerplan Openbare Ruimte( IBOR) Samen kleuren we de stad. Met dit plan beogen we antwoord te geven op ruimtelijke beheeropgaven in de openbare ruimte. Dit IBOR plan is een vervolg op het eerste plan ( ), waarin we de openbare ruimte niet meer als losse onderdelen beschouwen maar integraal bekijken. Het plan wat er nu ligt, is uitgebreid met de disciplines Handhaving, Parkeren, Stedelijk water, Snel Herstel en Wijk- en buurtgericht werken. Zo hebben we de verschillende disciplines voor het beheer van de openbare ruimte ondergebracht in één integraal plan. Hiermee stellen we het basisprogramma vast voor het totale beheer, waarbij uitgangspunt is de openbare ruimte vraaggericht te beheren zodat inwoners en bezoekers op een verantwoorde manier maximaal profiteren van hun leefomgeving met als richtlijn het Coalitieakkoord. Invloed Coalitieakkoord 2014 Vernieuwing door verandering Het Coalitieakkoord geeft uitstekende handvatten voor het inslaan van een nieuwe weg voor het beheer en gebruik van de openbare ruimte. Voorbeelden die genoemd worden bij het thema De aantrekkelijke stad zijn uitbreiden van verkoop van het openbaar groen, het meer werken met adoptiegroen bewoners meer grond in bruikleen geven en het differentiëren in beeldkwaliteit. Hierbij onderhouden we bijvoorbeeld zichtlocaties op een hoger onderhoudsniveau. Ook bij het thema de De Zorgzame stad wordt er prioriteit gegeven aan cameratoezicht en uitbreiding van het aantal BOA s. Beoogd effect Samen met de bewoners en bedrijven van Harderwijk en Hierden de leefomgeving in te kleuren, waarbij wij allemaal maximaal nut hebben van deze openbare ruimte. De gemeente staat garant voor een basiskwaliteit

3 Argumenten Voor een goed beheer van de openbare ruimte is inzet van middelen noodzakelijk. Met dit beheerplan bieden we een kader, waarbij bestuurlijke keuzes en of invloed mogelijk is om aan te geven met welke kwaliteit de openbare ruimte moet worden beheerd en tegen welke middelen. In de berekeningen (zie bijlage) vindt u de kostenberekeningen terug per product. De kosten zijn in eerste instantie gebaseerd op het vaktechnische gewenste kwaliteitsniveau B. Vervolgens zijn de kosten berekend op de bestuurlijk gekozen beheerniveau s en blijven we daarom ondanks kleine verschillen- binnen de beschikbare middelen per product. SAMEN KLEUREN WE DE STAD De overheid levert een nette basiskwaliteit en een goed functionerende openbare ruimte. Hierin participeert de bewoner en deze stroopt voor iets meer kwaliteit de mouwen op. Met dit als uitgangspunt creëren we een win-win situatie voor het onderhoud van de openbare ruimte door inzet van inwoners en een groeiende groep die niet of moeilijk op de reguliere arbeidsmarkt terecht kan. Deze inzet geeft bijzondere plekken dat beetje extra, zodat de gemeente Harderwijk aantrekkelijk blijft. Als maatschappij nemen we op deze manier samen verantwoordelijkheid voor een mooie stad die van ons allen is. Om deze doelen te bereiken maken we gebruik van 5 thema s. Thema s 1 Eenvoud & differentiatie Door de bezuinigingen van de afgelopen jaren is het kwaliteitsniveau tot een minimumniveau gedaald. Dit vraagt om vereenvoudiging van processen en beeldkwaliteit zodat de gewenste basiskwaliteit toch nog kan worden gehaald. Dure beheergroepen (rozen-heesters) op de huidige manier onderhouden, leidt tot kapitaalvernietiging. De technische kwaliteit loopt achteruit. Eenvoud We passen typen, onderdelen en standaard-materialen toe die goedkoper in aanleg en beheer zijn. Zoals het omvormen van beplanting naar gazon. Door overal ten minste op basiskwaliteit (B) te beheren, borgen we de instandhouding op lange termijn zonder extra benodigde middelen en voorkomen kapitaalvernietiging. Differentiatie De vereenvoudiging schept ruimte om op bijzondere zicht-locaties, zoals de binnenstad, een hoger onderhoudsniveau toe te passen. 2 Burger- en bedrijfsinitiatieven De buurt mt de verantwoordelijkheid voor het inrichten en/of beheren van de openbare ruimte. Bewoners en bedrijven kunnen het groen in adoptie nemen en zo hun buurt laten aansluiten op eigen wensen en ideeën. Een horecaondernemer en de volkstuinvereniging die samen een kruidentuin inrichten en onderhouden. De gemeente geeft steeds meer ruimte aan bewoners om de regie te pakken in de openbare ruimte. Voorbeelden hiervan zijn de bewoners aan de Sweelinckdreef en het Blokhuis die zelf het type beplanting hebben gekozen en vervolgens zelf het onderhoud uitvoeren

4 3 Social return We willen mensen die zonder ondersteuning niet aan het werk komen en minder kansen hebben, blijvend betrekken bij het beheer van de openbare ruimte. De gemeente investeert om deze mensen een beter arbeidsperspectief te bieden. Wij nemen nu in al onze groenonderhoud overeenkomsten op dat als een groene- aannemer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzet wij dit belonen met een financiële prikkel. Ook is gestart met de inzet van WWB ers binnen de buitendienst van de gemeente Harderwijk. De buitendienst is een erkend leer-werkbedrijf en zal deze eerste aanzet de komende jaren uitbouwen. 4 Natuurlijk duurzaam We beheren de openbare ruimte zo dat mens en milieu niet in gevaar komen. Hierbij maken we bij voorkeur gebruik van natuurlijke middelen, een inrichting die vanzelfsprekend is en duurzaam in stand blijft met zo min mogelijk extra voorzieningen. Echter door eerdere bezuinigingen op het onderhoud werd destijds gekozen voor toepassing van chemische bestrijdingsmiddelen in het groen, waardoor een bezuiniging van 3 formatieplaatsen werd gerealiseerd. Het gebruik van chemische middelen proberen we in dit plan te reduceren tot nihil. Deze insteek heeft wel beeld consequenties (meer onkruid en mossen op straat). Bij renovatie en onderhoud van beplanting en gras zorgen we ervoor dat deze gunstig zijn voor insecten (vlinders) en vogels. Er zijn natuurlijke speelplekken van natuurlijke (streekeigen) materialen. Zoals in Drielanden en Dichterskwartier waar we regenwater afkoppelen. Om zo meer schoonregenwater in de bodem te laten stromen. De buitendienst als voorbeeld, werkt al meer dan 20 jaar met elektrisch aangedreven voertuigen om de prullenbakken te legen. Ook wordt steeds meer gereedschap dat met brandstof wordt aangedreven vervangen voor elektrisch gereedschap. 5 Sponsoring Burgers, bedrijven en instellingen uit Harderwijk verstrekken middelen (sponsoring) om de openbare ruimte in te richten en te beheren en krijgen hiervoor erkenning door reclamemiddelen of public relations. Harderwijk staat positief tegenover sponsoring van de openbare ruimte als hiermee de kwaliteit van de openbare ruimte wordt verbeterd. Bedrijven en/of bewonersgroepen kunnen speelplekken of de plaatsing van straatmeubilair (zitbanken, lichtmasten) sponsoren. Op banken kan bijvoorbeeld een naamplaat met de namen van de schenkers worden bevestigd. Bestaande voorbeelden zijn - De proef sponsoring van rotondes in Hierden, hierdoor worden ze op kwaliteitsniveau A niveau onderhouden. - In de wijk Drielanden heeft het wijkplatform in overleg met ons een 10-tal bloembakken aangebracht die gesponsord zijn door een bedrijf en door de bewoners onderhouden worden

5 Voorstellen uit het beheerplan. Algemene voorstellen Handhaving Om de handhaving uit te voeren zoals gewenst in het Coalitieakkoord stellen we voor de uitkomsten van het Integrale Beheerplan Openbare Ruimte te betrekken bij de Integrale Handhavingsnota. Meerjarenvervangingsschema (MJIS) Om de kapitaalgoederen, die in het verleden met eenmalige investeringen of subsidies zijn gefinancierd, in stand te houden is het noodzakelijk een meerjaren vervangingsschema op te stellen en uit te voeren. Het schema zal worden ingebed in de structuur van de jaarlijkse Kadernota, door middel van het meerjarig investeringsprogramma. Riolering Op basis van de theoretische vervangingswaarde lijkt een hogere reservering nodig. Tot nog toe vallen de vervangingen, die nodig blijken uit de inspecties, beduidend lager uit en kunnen we de vervangingen binnen het beschikbare budgeten uitvoeren. Bij elke vierjaarlijkse evaluatie wordt opnieuw bekeken wat de benodigde reservering is. Met de bijgestelde beheerraming dus zonder theoretische reservering - kunnen we komende jaren de geplande vervangingen op basis van de huidige inspecties uitvoeren. Uit het op te stellen ZAP (2015) blijkt of een extra bedrag in het meerjarenvervangingsschema nodig is. 1. Themavoorstellen Eenvoud en Differentiatie Onderhoud groenvoorziening De parken met hun bijzondere beplanting hebben het meeste last van de bezuinigingen op het groenonderhoud. De mooie sierbeplanting gaat vaak slecht samen met het toegestane hoge onkruid. Door in de wijken voor een basiskwaliteit te kiezen en voor de goedkopere beheergroep gazon (op niveau B) toe te passen, kunnen we de kwetsbare beplanting in de parken handhaven en op het noodzakelijke niveau onderhouden. Hiermee kunnen we het Hortuspark op niveau A en de overige parken op niveau B onderhouden. Reiniging Nu houden we heel Harderwijk nog op niveau B+ een variant tussen de officiële niveaus A en B. Vooral op druk bezochte plekken zoals het Strandeiland, binnenstad en winkelcentra heeft een nette openbare ruimte een groot effect. Door in de wijken het basisniveau van een nette B toe te passen kunnen we op de bijzondere plekken niveau A hanteren. 2. Themavoorstellen Burger en bedrijf initiatieven Met open armen ontvangen we nieuwe initiatieven van bewoners, ondernemers en andere betrokken gebruikers. Bewoners nemen snippergroen in gebruik en adopteren groenstroken, speelplekken, straatmeubilair en prullenbakken in de buurt. 3. Themavoorstellen social return De gemeente investeert om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een beter arbeidsperspectief te bieden. Bij uitbesteed werk borgen we via een paragraaf social return dat de aannemers mensen met minder kansen op de arbeidsmarkt inschakelen. Afhankelijk van de omvang van de taken die als social return uitgevoerd kunnen worden, bepalen we een percentage van de aanmsom of het aantal werk plaatsen. Het kan gaan om inzet van WSW ers, stageplekken voor jongeren of inzet van mensen met een uitkering

6 4. Themavoorstellen Natuurlijk Duurzaam Reiniging Bij reiniging is bewust omgaan met de leefomgeving zeer belangrijk. Het gebruik van materialen en voertuigen, maar ook de afvoer van het vuil heeft een grote impact op de leefomgeving. We willen daarom gebruik blijven maken van milieuvriendelijke machines zoals elektrische voertuigen. Het vrijkomend afval proberen we te verwerken als grondstoffen voor andere processen en zo beperken we de belasting op het milieu. Openbaar groen We willen geen chemische middelen meer gebruiken in de openbare ruimte na het aflopen van de wettelijke toelating (1 november 2017) van de middelen. Om het huidige kwaliteitsniveau te handhaven is nodig. Wegen We gaan geen chemische middelen meer gebruiken voor onkruidbestrijding op verhardingen na het aflopen van de wettelijke toelating hiervan op 1 november Om het huidige kwaliteitsniveau te handhaven is nodig. Spelen We zetten steeds meer in op natuurlijk spelen en speelaanleidingen gecombird met natuurontwikkeling en -beleving. Dit is een uitgangspunt bij de evaluatie van het speelruimteplan in Themavoorstellen Sponsoring Openbaar groen Voor een kwaliteitsimpuls van het openbaar groen willen we de proef met sponsoring van twee rotondes in Hierden definitief maken en uitbreiden naar alle rotondes. Juist deze locaties lenen zich voor een kwaliteitsimpuls in combinatie met de mogelijkheid van sponsoring Samen Kleuren we de Stad (aanvullend) Naast de vaktechnische voorstellen, stellen we voor de thema s in samenspraak met bewoners in te kleuren. Hierbij moet worden opgemerkt dat voor, de concrete voorstellen, dan ook structurele dekking wordt gevonden. Binnen het thema Eenvoud & differentiatie kan bijvoorbeeld voor een extra pakket gekozen worden door het kleuren van gazon met bloembollen. Hieraan geven we nog meer vorm door bijvoorbeeld verdubbeling van het aantal bloembollen ( ). Door te kiezen voor extra kleur bij de entree s door bloembakken en dit onderhouden op B niveau ( ). Binnen het thema Burger- en bedrijfsinitiatieven stellen we voor om gezamenlijk kleur te geven aan de stad door extra middelen beschikbaar te stellen voor groene kwaliteitsimpulsen. Bewoners kunnen voorstellen aandragen via de Harderwijker aanpak en zo invulling geven aan een groene impuls in hun wijk ( ). Ook stellen we voor om binnen dit thema de burgers van Harderwijk zelf Stadsideeën te laten presenteren ter verbetering van de openbare ruimte. Het idee met de meeste stemmen of voorkeur wordt dan jaarlijks gerealiseerd. Als voorbeeld: een bijzondere speelplaats of extra verkeersdrempels. ( ) - 6 -

7 Financiële gevolgen van de thema s Voor een deel van de voorstellen kunnen we de afgesproken of wenselijke kwaliteit realiseren zonder dat er extra budget nodig is. Die zijn dus budgetneutraal. Andere voorstellen hebben voornamelijk een effect op het sociale domein en geen directe budgetgevolgen, bijvoorbeeld het vergroten van de participatie of de adoptie van delen van de openbare ruimte. Tot slot zijn er voorstellen waarvan de financiële gevolgen nog niet duidelijk zijn, zoals bijvoorbeeld de areaaluitbreidingen in het Waterfront of de aanvullende rioolvervangingen die uit de inspecties blijken. De voorstellen waar de financiële gevolgen in kaart zijn en/of al eerder stadium zijn belicht (Coalitieakkoord of kadernota) vindt u hieronder. Het overzicht is beperkt tot de voorstellen die een directe budgetvraag met voor de komende jaren zich meebrengen. De volgende onderdelen worden betrokken bij de Kadernota: a. Meerjaren vervangingsinvesteringsschema uitvoeren (zie 10.4): 2017; b. Beëindiging toepassing van chemische middelen bij beheer openbaar groen ( 9.8.5). c. Beëindiging toepassing van chemische middelen bij onkruidbestrijding op verhardingen bij aflopen van de wettelijke toelating: verwacht in 2015 ( 9.8.5). Aanvullingen/keuzes Als laatste zijn er voorbeeldvoorstellen uit Samen kleuren we de stad extra, waarvan we de financiële gevolgen in kaart hebben maar waarvoor geen dekking is maar die in samenspraak met de raad kunnen worden ingevuld. Gedacht wordt aan de volgende mogelijkheden: - Verdubbeling van aantal bloembollen in gazon (structureel of eenmalig - Toegangswegen op onderhoudsniveau B en bloembakken Groene wijkinitiatieven (ideeën van bewoners vanuit de Wijkplatformen) - Het Stadsidee door bewoners en verkozen tot beste idee door bewoners Resumé In de volgende tabel worden de (structurele) claims vanuit het nieuwe Integraal beheerplan voor de volgende Kadernota nog eens samengevat. Onderwerp / jaarschijf Effecten wettelijk verbod op chemische , , , ,- bestrijdingsmiddelen openbare ruimte / verhardingen Effecten wettelijk verbod op chemische , , ,- bestrijdingsmiddelen openbare ruimte (terreinen / parken) Kapitaallasten diverse vervangingsinvesteringen , , , ,- aanvullende (voorbeeld)voorstellen Samen , , , ,- kleuren we de stad extra Totale effecten , , , ,- Bijlagen - Integraal Beheerplan Openbare Ruimte Samen kleuren we de Stad - Bijlagen Integraal Beheerplan Openbare Ruimte inclusief MJIS