Raadsvoorstel Onderwerp: Wegenbeleidsplan Datum voorstel: 8 augustus 2017 Vergaderdatum: 19 september 2017 Registratienr.

Transcriptie

1 Agendapunt: 13 Raadsvoorstel Onderwerp: Wegenbeleidsplan Datum voorstel: 8 augustus 2017 Vergaderdatum: 19 september 2017 Registratienr.: Opsteller: Anton Geevers Portefeuillehouder: Wethouder C. van de Ven Voorstel Te besluiten om: 1. het wegenbeleidsplan vast te stellen, de bijbehorende middelen op te nemen in de concept-meerjarenbegroting en Beleidsplan wegen: Ambitie voor de toekomst in te trekken 2. de afschrijftermijn voor wegen te wijzigen van 25 jaar naar 40 jaar 3. kennis te nemen van het wegenbeheerplan Inleiding De openbare ruimte is één van de pijlers van onze samenleving en heeft een groot maatschappelijk rendement. Een goed functionerende openbare ruimte draagt bij aan actuele thema's, zoals sociale samenhang, veiligheid, gezondheid, mobiliteit en bereikbaarheid, leefbaarheid en vastgoedwaarde. Hiervoor is het wel van belang dat de openbare ruimte goed wordt beheerd. De verantwoordelijkheid voor het beheer en onderhoud van dit wegennet, omvat allereerst de zorg voor de instandhouding en bruikbaarheid ervan. Daarnaast vallen er nog tal van andere aspecten onder het beheer en onderhoud van het wegennet. Deze zijn, in meer of mindere mate, aan de zorg voor instandhouding en bruikbaarheid gerelateerd zoals het verzekeren van de verkeersveiligheid en het waarborgen van de bereikbaarheid. De gemeente Reusel-De Mierden draagt als wegbeheerder de verantwoording om deze aspecten op een goede wijze in haar taakuitvoering op te nemen. Deze taak zal het beste uitgevoerd kunnen worden als daar een (beleids-)plan aan ten grondslag ligt. Het wegenbeleidsplan en wegenbeheerplan vormen een centraal element in de toekomstige ontwikkelingen, voor wat betreft het beheer en onderhoud van de wegen binnen de grenzen van de gemeente. In het beleidsplan worden de beleidskaders omschreven en uitgewerkt tot beleidsdoelstellingen en strategieën. Het huidige wegenbeheerplan dateert van De huidige wet- en regelgeving vereist echter dat beleid- en beheerplanning periodiek worden getoetst en bijgesteld. Daarnaast heeft de Provincie Noord-Brabant in een brief op 19 december 2016 laten weten dat onze gemeentelijke VOB maatregel (Vernieuwen, Ombuigen, Bezuinigen) voor Beheer en onderhoud openbare ruimte nog niet voldoet. De concrete invulling van deze maatregel wordt met de actualisatie van het wegenbeleidsplan ingevuld. Beoogd doel Het doel van dit beleidsplan is het leggen van een bestuurlijke, beheersmatige en financiële basis voor het wegbeheer in de komende vijf jaar, met een doorkijk naar tien jaar. Het beleidsplan geeft een aanzet om te komen tot verantwoord wegbeheer. Argumenten 1.1 Met het wegenbeleidsplan worden risico's optimaal beheerst en het onderhoudsbudget efficiënt ingezet. Met het wegenbeleidsplan en wegenbeheerplan, kan met het jaarlijks onderhoudsbudget het (achterstallig) onderhoud op efficiënte wijze worden aangepakt. Hierbij wordt gestuurd op het beheersen van risico's van het gehele wegenareaal en wordt geen differentiatie toegepast in wegtypen of gebieden. Het wegenbeheerplan is gebaseerd op de keuzes die in het wegenbeleidsplan zijn opgenomen. Binnen deze kaders kan het college uitvoering geven aan het wegenbeheerplan en daarmee zorg dragen voor verantwoord wegbeheer. 1

2 Daarnaast kan met een goede uitvoering van beleid en beheer voorkomen worden dat, door het te laat uitvoeren van onderhoudsmaatregelen, een sterke toename volgt in het aantal aansprakelijkheidsstellingen en dus hogere kosten. 1.2 De (financiële) middelen zoals opgenomen in het beleidsplan, vormen de basis voor het wegenbeerplan. Aangezien de wegen op een minimaal kwaliteitsniveau worden beheerd (vervolg op de keuze scenario 3+, bij vaststelling wegenbeleidsplan 2012), zijn deze budgetten noodzakelijk om veiligheid te waarborgen. Met de (financiële) middelen zoals opgenomen in het beleidsplan, is het mogelijk om op een verantwoorde wijze het beheer en onderhoud van de wegen uit te voeren, zoals omschreven in het wegenbeheerplan. 1.3 Met het wegenbeheerplan en -beleidsplan zal de kwaliteit van de wegen weer gehandhaafd kunnen worden. Bij de behandeling van het wegenbeheerplan van 2012 is aangegeven dat de financiële middelen op lange termijn onvoldoende zijn en het kwaliteitsniveau waarschijnlijk niet voor meerdere jaren gehandhaafd kan worden. Achterstallig onderhoud resulteert in een verhoogd risico m.b.t. de veiligheid van de weggebruikers en in kapitaalvernietiging. Voor een gezond wegennet wordt aangehouden dat het gezamenlijk percentage C en D wegen maximaal 9% mag bedragen, waarbij het percentage D wegen tot een minimum wordt beperkt. 1.4 Regulier onderhoud van de bruggen en duikers is geborgd met de middelen van het wegenbeleidsplan. Door integrale aanpak wordt het regulier onderhoud aan bruggen en duikers gelijktijdig met het onderhoud van de wegen en/of watergangen meegenomen. Dit zal op eenzelfde sobere en doelmatige wijze plaats vinden als bij de wegen. Daarbij behoren tevens periodieke inspecties waardoor situaties zoals bij de bruggen Broekkant en Buitenman in de toekomst worden voorkomen. Gezien het huidige areaal van bruggen en duikers zal, indien nodig, aanvullend krediet voor vervangingen worden aangevraagd. 2.1 De afschrijvingstermijn van 40 jaar valt ruim onder de gemiddelde levensduur van een weg van 50 jaar. Voor de levenscyclus van een asfaltverharding wordt gemiddeld een levensduur van jaar aangehouden. Voor een verharding van elementen bedraagt dit ca jaar. Het gemiddelde is derhalve 50 jaar, met verhoging van 25 naar 40 jaar kiezen we de laagste gemiddelde levensduur en gaan we voor de veilige optie. 2.2 Met een afschrijftermijn van 40 jaar sluiten we beter aan bij trend die ook in de omliggende gemeenten zichtbaar is. Uit onderstaande vergelijking met enkele omliggende gemeenten, blijkt dat meerdere gemeenten een steeds langere afschrijftermijn hanteren dan de 25 jaar die voorheen gebruikelijk was. Oirschot: 25 jaar, Begroting 2017, vooruitlopend op nieuwe Financiële verordening Bladel: 40 jaar, Financiële verordening 2015 Bergeijk: 30 jaar, Financiële verordening 2017 Eersel: 60 jaar (bij rehabilitatie wegen, bij nieuwe aanleg voorlopig nog 25 jaar), begroting 2017, vooruitlopend op nieuwe Financiële verordening Waalre: 30 jaar, Financiële verordening 2017 Valkenswaard: jaar (asfalt - elementverhardingen), nota investerings- en afschrijvingsbeleid 2016) Best: jaar (asfalt - elementverhardingen), Financiële verordening De raad wordt naast het beleid ook geïnformeerd over het beheer van de wegen. De gemeenteraad stelt het beleid vast en stelt de (financiële) middelen beschikbaar. Uiteraard is het daarbij relevant om ook kennis te nemen van het gerelateerde beheerplan. 2

3 Consequenties 1.1 Door het beschikbaar stellen van de juiste middelen wordt kapitaalvernietiging voorkomen. Het te laat uitvoeren van onderhoudsmaatregelen leidt op korte termijn tot intensiever en duurder onderhoud en mogelijk tot de noodzaak tot vervroegde rehabilitatie. Het financieel voordeel van het uitstellen van het onderhoud leidt tot een toename in kosten van de onderhoudsmaatregel. In plaats van kosten te besparen door maatregelen uit te stellen, wordt er juist een kostentoename gecreëerd. Dit wordt kapitaalvernietiging genoemd. 1.2 Regulier onderhoud van de bruggen en duikers is geborgd met de middelen van het wegenbeleidsplan. Door integrale aanpak wordt het onderhoud aan bruggen en duikers gelijktijdig met het onderhoud van de wegen en/of watergangen meegenomen. 2.1 Door de afschrijftermijn aan te passen geeft deze een meer waarheidsgetrouwer beeld. De afschrijftermijn sluit beter aan bij de technische levensduur van de wegen. Bovendien zijn de kapitaalslasten gelijkmatiger verdeeld over de jaren. 3.1 De raad krijgt inzicht in de door het college uit te voeren beheer Door de raad kennis te laten nemen geeft het college inzicht in het gepland beheer van de wegen binnen de gemeente. Financiën Naast de benodigde middelen voor het noodzakelijke wegbeheer is er ook een VOB opgave voor ruimtelijk beheer aanwezig. In het hierna volgende overzicht zijn de huidige kosten en toekomstige kosten o.b.v. het wegenbeleidsplan weergegeven. Begroting Onderhoudskosten Kapitaallasten Kapitaallasten Postelsedijk (nieuw beleid 2018) Totaal Wegenbeleidsplan Onderhoudskosten (voorziening groot onderhoud + exploitatiebudget klein onderhoud) Gladheidsbestrijding Bestaande kapitaallasten Kapitaallasten Postelsedijk (nieuw beleid 2018) Kapitaallasten rehabilitatiekrediet (nieuw) Totaal Verschil Verschil onderhoudskosten + gladheidsbestrijding Verschil kapitaallasten Totaal voordeel In de toekomstige kosten o.b.v. het wegenbeleidsplan is gladheid apart benoemd. Voor gladheidbestrijding is nog geen concreet plan uitgewerkt waarvan de geraamde kosten meegenomen kunnen worden. Derhalve wordt tot die tijd rekening gehouden met de kosten zoals tot nu toe begroot. De Postelsedijk is apart benoemd omdat deze al is aangevraagd in nieuw beleid voor 2018 en verder; deze middelen zijn daarom niet opgenomen in het beleidsplan. Bovendien worden de middelen die volgen uit het wegenbeleidsplan nog opgenomen in de programmabegroting die in november zal worden behandeld door uw raad. Daarbij gaan we er vanuit dat u tijdens de integrale behandeling van de begroting 2018 de middelen definitief beschikbaar stelt. 3

4 Het is lastig om een goede vergelijking te maken in het kader van de VOB, doordat de systematiek van het huidige wegenbeleidsplan ten opzichte van het wegenbeleidsplan 2012 is gewijzigd. In het wegenbeleidsplan 2012 is meer uitgegaan van onderhoud en minder van vervangingsinvesteringen. In de komende begrotingsperiode wordt de VOB maatregel ingevuld, doordat de jaarlijkse onderhoudskosten zijn verlaagd, maar jaarlijks meer wordt geïnvesteerd. In het wegenbeleidsplan uit 2012 zaten ook investeringen en deze zijn in de vergelijking niet meegenomen. Voor de komende begrotingsperiode geven we invulling aan de VOB maatregel, echter voor de toekomst dient bekeken te worden waar de totale investeringen in de openbare ruimte toe leiden en of deze betaalbaar blijven binnen de totale begroting. In de periode is in totaal een bezuiniging in het kader van VOB gehaald op de onderhoudskosten van in 2018 naar in Kanttekening is wel dat de kapitaallasten van de rehabilitatie- investeringen oplopen. Tevens wordt in dit voorstel gevraagd om de afschrijvingstermijn te verlengen van 25 naar 40 jaar. Een risico hierbij is dat wanneer een weg eerder wordt heringericht de restantboekwaarde moet worden afgeboekt. De kans dat dit gebeurd is bij het verlengen van de afschrijvingstermijn groter dan in het huidige beleid. Van eerdere herinrichting kan sprake zijn bij versnelde achteruitgang van de wegen, dit risico wordt jaarlijks middels de weginspectie geïnventariseerd en daarmee grotendeels ondervangen in dit plan. Wanneer een eerdere herinrichting vanuit een ander perspectief wenselijk is worden deze niet in dit plan ondervangen. Hier zullen dan aanvullende middelen voor moeten worden aangevraagd. Communicatie Er zal geen uitgebreide algemene communicatie plaats vinden over het wegenbeleidsplan en wegenbeheerplan. Beide plannen openbaar, die door iedereen kunnen worden ingezien via de gemeentelijke website. Indien geïnteresseerden (inhoudelijke) vragen hebben, dan worden deze uiteraard door het team Ruimtelijk Beheer nader toegelicht. Burgerparticipatie Vanwege het specialistische karakter en hoog aandeel wettelijke verantwoordelijkheden (zie voor nadere omschrijving van de wetgeving bijlage 1 van het wegenbeheerplan), is het wegenbeleidsplan en wegenbeheerplan niet opgesteld samen met de inwoners. Tijdens de daadwerkelijke/fysieke uitvoering van de verschillende werkzaamheden worden de inwoners in het kader van Samen Doen uiteraard wel betrokken. Toekomstvisie Vervolg Na het vaststellen van de plannen komende de middelen in 2018 beschikbaar. Vanaf 2018 kan dan ook de uitvoering starten van de benodigde werkzaamheden. Tot die tijd is er wel afstemming over de toekomstige werkzaamheden met de andere (beheer)disciplines om een goede aansluiting te bewerkstelligen. In enkele gevallen zal zelfs al met de voorbereiding begonnen kunnen worden. Bijlagen Concept raadsbesluit Wegenbeleidsplan ( ) Wegenbeheerplan ( ) Burgemeester en wethouders van Reusel-De Mierden, de secretaris, de burgemeester (wnd.), dhr. M.H.F. Knaapen mw. J. Eugster 4

5 Raadsbesluit Vergaderdatum: 19 september 2017 Onderwerp: Wegenbeleidsplan Registratienummer: De raad van de gemeente Reusel-De Mierden; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 8 augustus Besluit 1. het wegenbeleidsplan vast te stellen, de bijbehorende middelen op te nemen in de concept-meerjarenbegroting en Beleidsplan wegen: Ambitie voor de toekomst in te trekken 2. de afschrijftermijn voor wegen te wijzigen van 25 jaar naar 40 jaar 3. kennis te nemen van het wegenbeheerplan Aldus besloten in de vergadering van 19 september 2017, De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter, J.C.M. van Berkel. mw. J. Eugster 5