Onderwerp: Vaststellen keuze kwaliteitsniveau Integraal beheerplan

Transcriptie

1 *ZEA43D618CA* GEWIJZIGD EXEMPLAAR Raadsvergadering d.d. 19 april 2016 Agendanr. 08. Aan de Raad No.ZA /DV , afdeling Ruimte. Sellingen, 7 april 2016 Onderwerp: Vaststellen keuze kwaliteitsniveau Integraal beheerplan Inleiding Op 16 december 2014 heeft u de Nota Oor vastgesteld als kader voor het onderhoud en beheer van de openbare ruimte. U heeft destijds geen keuze gemaakt voor één van de in de Nota Oor benoemde varianten, maar heeft de opdracht gegeven om alle drie de varianten nader uit te werken. Daarmee wilde u meer inzicht in de (financiële) consequenties van de varianten. Op dit moment zijn de drie integrale beheerplannen gereed en kan een meer onderbouwde keuze voor één van de varianten worden gemaakt. Bij de opstelling van de beheerplannen is uitgegaan van de huidige staat van onderhoud. De financiën zijn begroot op basis van de normkostensystematiek zoals in de Nota Oor (vastgesteld in dec. 2014; blz. 7 en 8) is toegelicht. Op basis van de keuze die u maakt, wordt een uitvoeringsprogramma voor het aankomende jaar gemaakt. In dit uitvoeringsprogramma kan en zal een gedetailleerder inzicht naar voren komen van de daadwerkelijk uit te voeren werkzaamheden, met de daarbij horende financiën. Tot op heden is het beheer en onderhoud van de openbare ruimte binnen de onderhoudsbegroting uitgevoerd. Vervanging en omvorming (investeringen) zijn veelal uit alternatieve dekkingsmiddelen zoals reserves gefinancierd. Opgemerkt dient te worden dat in de afgelopen jaren (2008 tot nu) er een structurele verlaging van de onderhoudsbegroting heeft plaatsgevonden van ongeveer ,-, grotendeels ingegeven door bezuinigingen.

2 - 2 - Aanleiding De gemeente Vlagtwedde heeft een zeer groot areaal aan openbaar gebied. In de afgelopen jaren is dit areaal beheerd zonder duidelijk vastgesteld beleidskader. Het uitgangspunt hierbij was om het beheer sober en doelmatig en met gezond verstand uit te voeren. Echter door de behoefte aan verdere professionalisering van het beheer, transparantie in de financiën en het verminderen van de kwetsbaarheid, is het nodig om de gemeentelijke ambities voor het beheer van de openbare ruimte door uw gemeenteraad vast te laten stellen. Hiermee worden de opgave, het resultaat en bijbehorende budgetten geborgd. De gewenste resultaten zijn afgewogen met behulp van de risico s, de effecten en de kosten die een bepaald onderhoudsniveau met zich meebrengen. De Nota OOR (Onderhoud Openbare Ruimte) is vastgesteld als algemeen beleidskader, dat richting geeft aan het niveau van onderhoud en beheer van de openbare ruimte en de daaraan verbonden kosten. Met het vaststellen van deze nota is er een breed inzicht verkregen in de toestand van de openbare ruimte. Om voor het beheer van de openbare ruimte een afweging te kunnen maken voor het gewenste kwaliteitsniveau zijn de 3 integrale beheerplannen opgesteld. Het betreft beheerplannen op 3 verschillende niveaus, te weten: - Duurzaam en Veilig - Minimum kwaliteit - Reële variant tussen basis en laag Doel van de beheerplannen De integrale beheerplannen geven ieder op hoofdlijnen inzicht in de (financiële) consequenties op het in het beheerplan vastgestelde kwaliteitsniveau. 1. Duurzaam en Veilig Voor het scenario Duurzaam en Veilig betekent dit een beeld waarbij alle kapitaalgoederen en structuurelementen gemiddeld op een basisniveau worden onderhouden. Met dit scenario ontstaat een gelijkmatig en voldoende beeld van de gehele openbare ruimte. Er is geen verschil in kwaliteit tussen de structuurelementen en de onderdelen. Ten opzichte van het huidige beeld gaat de kwaliteit omhoog. Dit betekent in grote lijnen: - Burgertevredenheid neemt naar verwachting toe. - Geen sprake van (sociale) veiligheidsrisico s - Geen kans op verloedering (onkruid / zwerfafval) of kapitaalvernietiging. - Onderhoud kapitaalgoederen voldoet technisch aan gewaarborgd niveau ten aanzien van veilig gebruik. Financieel betekent deze variant: - Aanzienlijke incidentele middelen nodig voor het wegwerken van achterstanden. Met name voor bruggen en oevers. - Aanzienlijke verhoging van het budget ten opzichte van huidig budget. 2. Minimum kwaliteit Voor het scenario Minimum kwaliteit betekent dit een beeld waarbij alle kapitaalgoederen en structuurelementen gemiddeld op een laag niveau worden onderhouden. Met dit scenario ontstaat een gelijkmatig beeld van de gehele openbare ruimte. Er is geen verschil in kwaliteit tussen de structuurelementen en de kapitaalgoederen op onderdelen. Bij een laag kwaliteitsniveau gaat de kwaliteit ten opzichte van de huidige situatie gedeeltelijk naar beneden. Het effect (minder verzorging en meer vervuiling) is snel zichtbaar en zorgt naar verwachting voor een toename van meldingen. Dit betekent in grote lijnen: - Verwachting meer ontevredenheid bij burgers. - Sprake van (sociale)veiligheidsrisico s.

3 Kans op verloedering en verhoogd risico op kapitaalvernietiging. - Onderhoud kapitaalgoederen voldoet technisch niet meer aan gewaarborgd niveau ten aanzien van veilig gebruik. Financieel betekent deze variant: - Incidentele middelen nodig voor het wegwerken van achterstanden. Met name voor de bruggen en oevers. - Verlaging van het budget ten opzichte van het huidige budget. 3. Reële variant tussen basis en laag Voor het scenario Reële variant betekent dit een beeld dat alle kapitaalgoederen overwegend gemiddeld op een basisniveau worden onderhouden. In het woongebied en het buitengebied zijn een aantal uitzonderingen naar een laag niveau. De wegen, bruggen en oevers worden in het woongebied en buitengebied op een laag niveau onderhouden. In het buitengebied geld dit ook voor het groen. Ten opzichte van het huidige beeld gaat de kwaliteit gedeeltelijk omhoog en ontstaat er een gelijkmatiger beeld. Dit betekent in grote lijnen: - Verwachting meer burgertevredenheid (verhoging beeld t.o.v. voorgaande jaren). - Verwachting afname meldingen over beheer openbare ruimte. - Geen sprake van (sociale) veiligheidsrisico s, kans op verloedering of kapitaalvernietiging. - Onderhoud kapitaalgoederen voldoet technisch aan een gewaarborgd niveau ten aanzien van veilig gebruik. - Voor het woongebied (m.u.v. bebording en groen) en voor het buitengebied (m.u.v.) bebording geldt een laag niveau, met bijbehorende verwachtingen. Financieel betekent deze variant: - Incidentele middelen nodig voor het wegwerken van achterstanden. Met name voor de bruggen en de oevers. - Vergroten van het budget ten opzichte van het huidige budget Concluderend en samenvattend Er is een grote achterstand bij het beheer en onderhoud bij de bruggen en oevers. Ongeacht de variant die door u gekozen wordt, zal er fors geïnvesteerd moeten worden om deze achterstanden weg te werken. De hoogte van de te investeren bedragen variëren in beperkte mate per niveau. Er zijn een aantal bruggen van dusdanig slechte kwaliteit dat vooruitlopend op uw besluit er al noodmaatregelen worden getroffen. Ongeacht welke keuze u ook maakt voor het kwaliteitsniveau van de bruggen en oevers; de kosten van de inhaalslag om deze weer op voldoende niveau te krijgen is voor elke variant ongeveer even kostbaar. Het beheer van groen en bebording heeft in de afgelopen jaren qua beeldkwaliteit op een basis niveau plaatsgevonden, binnen de hiervoor beschikbare middelen. Er is weinig sprake van achterstallig onderhoud. Ook in de aankomende jaren kan het groen binnen het beschikbare budget plaatsvinden. Voor de wegen is in de afgelopen jaren al een behoorlijke inhaalslag gemaakt, die overigens niet uit de (onderhouds-)begroting is betaald. Hier is dan ook geen sprake van achterstallig onderhoud. Eerder kan er worden gesproken van een voorsprong. Daardoor hoeft er de aankomende vier jaren weinig geïnvesteerd te worden. Wel dient er vanuit meerjarenperspectief rekening gehouden te worden met groot onderhoud/reconstructie op termijn. Op basis van de informatie uit de beheerplannen, zowel financieel als qua beeldkwaliteit, stellen wij voor om te kiezen voor de reële variant tussen basis en laag. Zoals blijkt uit de beheerplannen, wordt het beeld op een aantal disciplines hierdoor (sterk) verhoogd (bruggen en oevers) en blijft op andere disciplines gelijk (groen, bebording).

4 - 4 - Uitvoering Na vaststellen van het kwaliteitsniveau voor het beheer van de openbare ruimte, wordt per jaar een uitvoeringsplan opgesteld. In dit uitvoeringsplan wordt verdere detaillering aangebracht in de uit te voeren werkzaamheden. In de beheerplannen zijn de werkzaamheden op basis van inspecties en aan de hand van kengetallen (normkostensystematiek) berekend. Daarbij is als uitgangspunt gehanteerd om alle bruggen, oevers en wegen, bij onderhoud en vervanging naar het hoogste niveau te brengen. Vanaf dat moment vindt dagelijks en planmatig onderhoud plaats, vanuit het oogpunt om het kapitaalgoed/structuurelement in stand te houden. Aangezien echter elk kapitaalgoed/structuurelement een bepaalde (economische) levensduur heeft, komt er enig moment dat deze naar het basis of lage niveau is afgezakt. Wanneer dat moment is aangebroken, wordt weer ingegrepen en vindt vervanging (of omvorming) plaats naar het hoogste niveau. Deze cyclus hoeft echter geen automatisme te zijn. Bij het opstellen van het uitvoeringsplan kan ook de keuze worden gemaakt om het kapitaalgoed niet naar het hoogste niveau te brengen, maar naar een iets lager niveau. Redenen om dit te doen kunnen zijn: financieel, verkorten uitvoeringstijd, geen beperking voor aanpalend beleid (bv vaarrecreatie), weinig overlast voor (buurt)bewoners. Bij het opstellen van het uitvoeringsplan wordt rekening gehouden met de diverse wensen die vanuit uw raad naar voren zijn gebracht. Te noemen onderwerpen zijn: ecologisch bermbeheer in de gehele gemeente, het bijenconvenant, natuurlijke oevers, fauna uittreedplaatsen, vaarrekreatie en dergelijke. Ook zal er dan ten behoeve van de financiering van het onderhoud gekeken worden naar subsidiemogelijkheden. Dit zowel op Provinciaal, Rijks en Europees niveau. Een concreet voorbeeld hiervan is de renovatie van de brug 7 e verlaat Beinsdorp. Het vervangen van deze brug kost ,- (excl. BTW, bijlage 2 beheerplan: 109 Brug 7 e Verlaat). Op basis van het nader onderzoek is door uw raad gekozen om deze brug te renoveren (17/12/2015 nr. 12). De levensduur wordt door deze renovatie met 25 jaar verlengd. Renovatie is begroot op ,- excl. BTW). Naast diverse inhoudelijke voordelen is hiermee ook een financieel voordeel ontstaan van ,- (excl. BTW). Financiële consequenties Bij het beheer en onderhoud van de Openbare Ruimte gaat het om grote structurele bedragen. Er dienen keuzes gemaakt te worden, die grote consequenties hebben voor de financiën van de gemeente. Daarom is er voor gekozen om een aparte notitie (zie bijlage) toe te voegen waarin een financiële uitzetting wordt gedaan aan de hand van het scenario reële variant tussen basis en laag. Samenvattend geeft de notitie de volgende adviezen: 1. Het benodigde budget voor onderhoud in de begroting schommelt. Vanwege de verwachte tekorten in sommige jaren adviseren wij u alle overschotten te reserveren middels een nieuw te vormen egalisatiereserve beheer openbare ruimte ; 2. Wij adviseren u de bestemmingsreserve bruggen en oevers, de bestemmingsreserve wegen en de middelen uit de algemene reserve bestemd voor het bermenplan, per 1 januari 2016 ingeschat op totaal ,-, samen te voegen tot één bestemmingsreserve beheer openbare ruimte ;

5 Wij adviseren u de grotere onderhouds- en vervangingsprojecten middels separaat raadsvoorstel met bijbehorend dekkingsvoorstel en meerjarenperspectief van de reserve aan de raad voor te leggen; 4. Het is raadzaam de komende jaren met regelmaat te monitoren wat de voortgang van de vervangings- en onderhoudsplanning is, in relatie tot de aanwezige middelen. 5. Het structurele voordeel ad ,- ontstaan door een gewijzigd rentebeleid met betrekking tot deze reserve, ingaande 2017 in te zetten om enerzijds de bezuinigingen op bruggen (4 e tranche) ad ,- terug te draaien, en anderzijds een structureel vervangingsbudget voor bruggen en oevers ad ,- in de begroting te creëren. Samenvattend stellen wij u voor: 1. Kennis te nemen van de drie bijgevoegde integrale beheerplannen t.b.v. de Openbare Ruimte; 2. Vanuit beeldkwaliteit en financiën te kiezen voor het integrale beheerplan: reële variant tussen basis en laag ; 3. Het huidige budget t.b.v. beheer en onderhoud openbare ruimte op dit moment niet aan te passen, maar te handhaven op ,-; 4. Te komen tot één bestemmingsreserve Beheer Openbare Ruimte, door de bestemmingsreserve bruggen en oevers, de bestemmingsreserve wegen en de middelen uit de algemene reserve bestemd voor het bermenplan, per 1 januari 2016 ingeschat op totaal ,- samen te voegen; 5. Overschotten uit het budget voor regulier (cyclisch) onderhoud te reserveren middels een nieuw te vormen egalisatiereserve beheer openbare ruimte ; 6. Grote onderhouds- en vervangingsprojecten door middel van aparte raadsvoorstellen, voorzien van een dekkingsvoorstel en meerjarenperspectief van de reserve aan de raad voor te leggen; 7. Het rentebeleid m.b.t. deze reserve te wijzigen (van 4% naar 1,5%) en het structurele voordeel ad ,-, ingaande 2017 in te zetten om enerzijds de bezuinigingen op bruggen (4e tranche) ad ,- terug te draaien, en anderzijds een structureel vervangingsbudget voor bruggen en oevers ad ,- in de begroting te creëren. 8. De komende jaren met regelmaat de voortgang van de vervangings- en onderhoudsplanning te monitoren, zowel qua beeldkwaliteit als tot de aanwezige middelen. Burgemeester en wethouders van Vlagtwedde, L.A.M. Kompier, burgemeester J.M. de Vos, secretaris

6 - 6 - No. 8. De raad van de gemeente Vlagtwedde; op voorstel van Burgemeester en Wethouders d.d. 7 april 2016, no.za /dv , afdeling Ruimte; b e s l u i t :. 1. Kennis te nemen van de drie bijgevoegde integrale beheerplannen t.b.v. de Openbare Ruimte; 2. Vanuit beeldkwaliteit en financiën te kiezen voor het integrale beheerplan: reële variant tussen basis en laag ; 3. Het huidige budget t.b.v. beheer en onderhoud openbare ruimte op dit moment niet aan te passen, maar te handhaven op ,-; 4. Te komen tot één bestemmingsreserve Beheer Openbare Ruimte, door de bestemmingsreserve bruggen en oevers, de bestemmingsreserve wegen en de middelen uit de algemene reserve bestemd voor het bermenplan, per 1 januari 2016 ingeschat op totaal ,- samen te voegen; 5. Overschotten uit het budget voor regulier (cyclisch) onderhoud te reserveren middels een nieuw te vormen egalisatiereserve beheer openbare ruimte ; 6. Grote onderhouds- en vervangingsprojecten door middel van aparte raadsvoorstellen, voorzien van een dekkingsvoorstel en meerjarenperspectief van de reserve aan de raad voor te leggen; 7. Het rentebeleid m.b.t. deze reserve te wijzigen (van 4% naar 1,5%) en het structurele voordeel ad ,-, ingaande 2017 in te zetten om enerzijds de bezuinigingen op bruggen (4e tranche) ad ,- terug te draaien, en anderzijds een structureel vervangingsbudget voor bruggen en oevers ad ,- in de begroting te creëren. 8. De komende jaren met regelmaat de voortgang van de vervangings- en onderhoudsplanning te monitoren, zowel qua beeldkwaliteit als tot de aanwezige middelen. Aldus besloten in de openbare vergadering van 19 april De raad voornoemd, mevrouw L.A.M. Kompier, voorzitter de heer H.R. Kastermans, griffier