Opleidingsdocument opleiding tot SEH-arts UMCG

Transcriptie

1 Opleidingsdocument opleiding tot SEH-arts UMCG Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Leerdoelen 3. Leermiddelen 3.1 Praktijkonderwijs 3.2 Cursorisch onderwijs Landelijke onderwijsdagen Regionale onderwijsdagen Skills onderwijs Cursussen 3.3 Onderzoek en wetenschap 4. Supervisie en toetsing 5. Rollen van de SEH-aios, stagebegeleider en opleider 5.1 Stage en beoordelingsproces 5.2 Voortgangsgesprek 5.3 Geschiktheidsbeoordeling en eindgesprek 6. Kwaliteitszorg Mei

2 1. Algemeen Het UMCG is in 2000 gestart met de opleiding tot SEH-arts. De opleiding is in oktober 2004 gevisiteerd en voor 2 jaar erkend door SOSG. De opleiding is in december 2006 gehervisiteerd. De erkenningsduur is verlengd tot 14 februari De opleiding heeft in 2009 acht opleidingsplaatsen. Het UMCG heeft binnen de OOR N&O een samenwerkingsverband m.b.t. de opleiding tot SEH-arts met de Friese ziekenhuizen Medisch Centrum Leeuwarden, Ziekenhuis Nij Smellinghe Drachten en het Antonius Ziekenhuis Sneek, de Isala Klinieken Zwolle en het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Elke SEH-arts in opleiding doet een generalistische stage SEH in Assen en Drachten. Het uitgangspunt voor de opleiding tot SEH-arts is het landelijke Curriculum opleiding tot Spoedeisende Hulp Arts zoals vastgesteld door het CCMS op 13 oktober De opleiderskerngroep bestaat uit: Dr. J.C. ter Maaten, internist, opleider Drs. B. Beuker, chirurg, plv. opleider Drs. B. Bens, SEH-arts Drs. N. Azizi, SEH-arts De opleiderskerngroep heeft 1 maal per 2 maanden een genotuleerde vergadering. De opleidersgroep bestaat uit: Dr. J.C. ter Maaten, internist, opleider Drs. B. Beuker, chirurg, plv. opleider, stagebegeleider stage chirurgie Drs. B. Bens, SEH-arts, stagebegeleider SEH-stage UMCG Drs. N. Azizi, SEH-arts, plv stagebegeleider SEH-stage UMCG Mevr. Drs. E.E.M. Weelink, anesthesioloog, stagebegeleider anesthesiologie Drs. R. de Vos, anesthesioloog, stagebegeleider ambulancestage Drs. H. Delwig, internist-intensivist, stagebegeleider chirurgische IC Dr. J. Ligtenberg, internist-intensivist, stagebegeleider ICB Dr. M.P.M. Harms, stagebegeleider interne geneeskunde Dr. W. Nieuwland, cardioloog, stagebegeleider cardiologie Drs. C.A. van Minnen, longarts, stagebegeleider longziekten Mevr. Dr. J. van de Naalt, neuroloog, stagebegeleider neurologie Drs. J.M. Mandema, kinderarts, stagebegeleider kindergeneeskunde Mevr. Drs. T.H. Sandjer, SEH-arts, stagebegeleider SEH-stage Assen Drs. R. Wierenga, SEH-arts, stagebegeleider SEH-stage Drachten Drs. B.A.E. van der Pol, oogarts, stagebegeleider stage oogheelkunde Dr. G.B. Halmos, KNO-arts, stagebegeleider KNO Dr. J. Post, huisarts, stagebegeleider huisartsgeneeskunde Drs. J. Pronk, psychiater, stagebegeleider psychiatrie De opleidersgroep heeft 2 maal per jaar een genotuleerde vergadering. Mei

3 2. Leerdoelen De leerdoelen staan beschreven in het landelijk curriculum opleiding tot SEH-arts. Deze leerdoelen bestaan uit: - de competenties van de SEH-arts - de thema s en kenmerkende beroepssituaties die het vakgebied van de SEH-arts beschrijven De competenties worden geleerd door lijnleren op de SEH. Daarnaast wordt in het cursorisch onderwijs extra aandacht besteed aan bepaalde thema s. De thema s worden geleerd door lijnleren op de SEH en cursorisch onderwijs. Daarnaast wordt specifieke aandacht besteed aan elk thema en bepaalde stages. Elk thema is minimaal gekoppeld aan één stage, eventueel aan 2 of 3 stages, met uitzondering van het thema kennis & wetenschap. Elk thema wordt tijdens een stage getoetst op het gewenste beheersingsniveau. Bijgaand het overzicht van de inbedding van thema s in stages. ane Icu int chi car neu lon kin seh ha rav 1. Airway X 2. Breathing X X 3. Circulation X X 4, Disability X X 5. Exposure / environmental X X 6. Secundary assessment X X X 7. Spoedeisende aand. gelaat X 8. Spoedeisende aand. haem. en endo X X 9. Spoedeisende dermatol. aand. X 10. Musculoskeletale aandoeningen X X 11. Gedragsstoorn. / psychiatr. aand. X 12. Huisartsgeneeskunde X X 13. Geriatrie en sociale problematiek X X 14. Kindergeneeskundige aand. X 15. Acute pijnstilling en sedatie X X 16. Prehospitale acute hulpverlening X 17. Traumatologie X X 18. Kennis en wetenschap Mei

4 3. Leermiddelen 3.1 Praktijkonderwijs Het praktijkonderwijs is ingebed in stages. Dit gebeurt ten dele voor in stages bij de relevante specialismen en ten dele in generalistische stages op de SEH. De specialisme-gebonden stages vinden ook grotendeels of volledig op de SEH plaats, met uitzondering van de stages anesthesiologie, IC, ambulance en huisartsenstage. De stage kindergeneeskunde vindt plaats op de spoedpoli bij de kindergeneeskunde. De stages binnen de opleiding tot SEH-arts zijn als volgt opgebouwd: - Blok 1: basisstages gericht op de algemene competenties voor SEH-arts - Blok 2: verdiepingsstages in specifieke aandachtsgebieden - Blok 3: integratiestages waarin de SEH-arts in opleiding leert om de kennis en vaardigheden uit de eerdere blokken geïntegreerd te gebruiken. De (opbouw van de) opleiding: Blok 1 Stage anesthesiologie 2 1/2 maand Stage RAV 2 weken Stage intensive care 3 of 4 maanden Stage chirurgie 3 maanden Stage interne geneeskunde 3 maanden Blok 2 Stage cardiologie 3 maanden Stage longziekten 2 maanden Stage neurologie 2 maanden Stage kindergeneeskunde 2 maanden Stage SEH 3 maanden Blok 3 Stage SEH 11 of 12 maanden Inclusief o Huisartsgeneeskunde (2 weken) o KNO (2 weken) o Oogheelkunde (3 weken) o Psychiatrie (facultatief, 4 weken) De stage SEH vindt plaats over 3 verschillende locaties: Assen ( 3 maanden) Drachten, (3 maanden) en UMCG (overig, inclusief KNO, oogheelkunde en huisartsgeneeskunde) Voor de stage anesthesiologie vindt een herhaal stage plaats in het 2 e en 3 e jaar. Afhankelijk van het opleidingsrooster van de SEH-arts, met sterke voorkeur voor 1 week anesthesie herhaalstage per elke 6 maanden. Van elke stage is een stagebeschrijving opgesteld (zie bijlagen) met ondermeer leerdoelen, leermiddelen, toetsing en beoordeling. Mei

5 3.2 Cursorisch onderwijs Het cursorisch onderwijs bestaat uit de volgende onderdelen Landelijke onderwijsdagen 3 dagen in 3 jaar Onderwerpen - Juridische kaders / forensische geneeskunde - Exposure / environmental / HAZMAT / rampen - SEH-management Regionale onderwijsdagen 18 dagen in 3 jaar De regionale onderwijsdagen zijn verdeeld over de opleidingsinstelling UMCG, MCL en Isala Klinieken. Onderwerpen: - Airway en breathing MCL - Dyspnoe MCL - Pijn op borst en palpitaties UMCG - Shock + zuurbase evenwicht UMCG - Disability Isala - Infecties Isala - Intoxicaties UMCG - Abdomen Isala - Urologie + gynaecologie/obstetrie UMCG - Oogheelkunde + KNO MCL - Endocriene aandoeningen + electrolieten MCL - Hemorrhagische diathese + dermatologie Isala - Gedrag en psychiatrie Isala - Pijnstilling en sedatie Isala - Traumatologie: thorax, buik, extremiteiten UMCG - Kindergeneeskunde UMCG - Skills radiologie + traumatologie: nerotrauma + wervelkolom MCL - Skills radiologie + pijn extremiteiten MCL Skillsonderwijs Onderwerpen - skills luchtweg (elk half jaar) - skills ALS (elk half jaar) - skills sepsis (elk half jaar) - skills wondbehandeling (elk jaar) - skills anesthesie (..) volgt - gipsleer (elke anderhalf jaar) volgt - CRM-training (een maal in 3 jaar) Cursussen De volgende cursussen maken deel uit van het programma. - ATLS - ALS - APLS - ABCDE-cursus - ECG - Communicatie & samenwerking - Evidence based medicine - Teach the teacher - Kwaliteit en patiëntveiligheid (op indicatie) Mei

6 - Timemanagement (op indicatie) 3.3 Onderzoek en wetenschap Op het gebied van omgaan met wetenschap wordt de discipline overschrijdende cursus Evidence based medicine aangeboden. Wekelijks is er een onderwijsuur waarbij de aios wetenschappelijke gegevens dienen te presenteren in de vorm van een Critical Appraised Topic of referaat. Elke aios dient tenminste één gepubliceerd artikel of presentatie of poster op een congres te verzorgen. Mei

7 4. Supervisie en toetsing Conform het landelijk curriculum worden de volgende toetsmethodieken gehanteerd - korte praktijk beoordeling (KPB) - bijhouden van een portfolio - schriftelijke (voortgangs)toetsing - reflectieverslag - objective structured assessment of technical skills (OSATS) graden feedback - Critical appraised topic (CAT) - referaat - voortgangsgesprekken - geschiktheidsbeoordeling en eindbeoordeling Daarnaast wordt bij de stages gebruik gemaakt van formulier - introductiegesprek (zie bijlage) - eindgesprek (zie bijlage) Voor de volgende toetsmethodieken wordt gebruik gemaakt van de formulieren van de NVSHA, beschikbaar via map opleiding, map curriculum SEH-arts - KPB's - OSATS graden feedback - reflectieverslag - voortgangsgesprek 4.1 Stage en beoordelingsproces Voor elke stage (langer dan 4 weken) zijn de volgende documenten ontwikkeld die in samenhang met elkaar gebruikt worden: - stagebeschrijving - formulier introductiegesprek - formulier eindgesprek Elke stage met een stageduur langer dan 4 weken begint met een oriëntatie, gevolgd door een introductiegesprek, een periode werken, een tussentijds gesprek en een eindgesprek. In het overzicht op volgende bladzijde is dit stageproces chronologisch weergegeven. Bij elke stage korter dan 4 weken vindt eveneens een introductiegesprek en eindgesprek plaats. Er wordt dan niet gebruik gemaakt van de bijbehorende formulieren. De toetsing gebeurt dan alleen aan de hand van KPB en OSATS formulieren (zie stagebeschrijvingen) Mei

8 Stageproces Oriëntatie op de stage Oriëntatie door de SEH-arts in opleiding op de medisch-inhoudelijke thema s die gezien (moeten) worden, op de bijbehorende competenties en op zijn individuele leerdoelen voor deze stage. Introductiegesprek De SEH-arts in opleiding bespreekt samen met de stagebegeleiding aan welke competenties hij deze stage werkt en wat zijn individuele leerdoelen zijn gedurende deze stage. De SEH-arts in opleiding neemt zijn ingevulde formulier introductiegesprek mee naar het introductiegesprek. Gezamenlijk maken zij afspraken over de stage-invulling en de toetsmomenten (aantal en werkwijze KPB s, en dergelijke). Op het formulier Introductiegesprek worden de afspraken vastgelegd. Gezamenlijk plannen de stagebegeleiding en SEH-arts de afspraak voor het tussentijdse gesprek. Werkplekleren I Stage op de stage-afdeling. De stagebegeleiding en de SEH-arts in opleiding doen in elk geval 1 KPB per maand in de periode tussen het introductiegesprek en het tussentijdse gesprek en leggen de resultaten vast. Tussentijds gesprek De stagebegeleiding en de SEH-arts in opleiding evalueren de uitvoering van de stage tot nu toe op het behalen van individuele leerdoelen en het eigen maken van competenties en met behulp van de resultaten op de KPB s. Samen maken zij afspraken over het verdere verloop van de stage en verleggen zij eventueel de nadruk op bepaalde competenties. Samen plannen zij de afspraak voor het eindgesprek. Werkplekleren II Stage op de stage-afdeling. Idem werkplekleren I. Ook minimaal 1 KPB per maand. De SEH-arts geeft aan hoe hij aan zijn individuele leerdoelen werkt. Eindgesprek De stagebegeleiding vult voorafgaand aan dit gesprek het formulier eindgesprek in. Zij evalueren de stage op het behalen van de stagespecifieke leerdoelen, de individuele leerdoelen en het eigen maken van competenties. De stagebegeleiding beoordeelt of aan alle formele stage-eisen is voldaan (zie tekst op de volgende bladzijde). De SEH-arts in opleiding krijgt zijn eindbeoordeling en neemt deze op in zijn portfolio. De stagebegeleiding krijgt feedback van de SEH-arts in opleiding. De SEH-arts in opleiding evalueert tenslotte het gehele verloop van de stage (bijlage stage-evaluatieformulier ) en koppelt alle resultaten terug aan de opleider SEH. Mei

9 Formele eisen van de stage Geef hier de minimale eisen aan voor de afronding van de stage o o o o o o De SEH-arts in opleiding heeft de stage voor de gestelde periode gelopen. Eventueel gemiste dagen door ziekteverzuim, vakantie of anders mogen geen belemmering vormen voor een voldoende beoordeling van de stage. De SEH-arts in opleiding heeft tijdens de stage laten zien dat hij aan de genoemde competenties heeft gewerkt. De stagebegeleiding heeft de stage met een voldoende beoordeeld op basis van het vertoonde gedrag en de inzet van de SEH-arts in opleiding. De SEH-arts in opleiding heeft na afloop van de stage feedback aan zijn stagebegeleiding gegeven en heeft deze feedback teruggekoppeld aan de opleider SEH. De SEH-arts in opleiding heeft de gehele stage geëvalueerd (bijlage stage-evaluatieformulier) en de resultaten teruggekoppeld aan de opleider SEH. De SEH-arts in opleiding levert het portfolio voorafgaand aan het eerstvolgende voortgangsgesprek in bij de opleider SEH met daarin de volgende onderwerpen: - ingevuld formulier introductiegesprek - ingevulde KPB beoordelingsformulieren, minimaal 1 per maand - ingevuld OSATS formulier minimaal 1 per 3 maanden - ingevuld formulier eindgesprek - ingevuld evaluatieformulier thema s en competenties Waarde eindgesprek en eindbeoordeling Het eindgesprek vormt de formele afronding van de stage. In dit gesprek kan de stagebegeleiding tot de volgende beargumenteerde besluiten komen: Voldoende beoordeling van de stage Onvoldoende beoordeling van de stage, met voorstel voor verlenging en plan van aanpak om alsnog tot een voldoende resultaat te komen. Beide besluiten worden teruggekoppeld aan de opleider SEH. Mogelijke verlenging van de stage o Indien de SEH-arts in opleiding nog niet aan alle formele eisen voldoet, wordt de stage verlengd totdat dit wel het geval is. De afspraken hierover worden vastgelegd en opgenomen in het portfolio van de SEH-arts in opleiding. 4.2 Voortgangsgeprek Voortgangsgesprekken vinden in het 1 e jaar 1 keer per kwartaal plaats, in het 2 e en 3 e jaar twee keer per jaar (en zonodig vaker). Het voortgangsgesprek wordt gevoerd tussen (plaatsvervangend) opleider en SEH-arts i.o. Het doel van het voortgangsgesprek is het gestructureerd bespreken van de voortgang van de SEH-arts i.o. in het zich bekwamen van de verschillende leerdoelen, inclusief het formuleren van individuele leerdoelen voor en door de SEH-arts i.o., die door de SEH-arts i.o. meegenomen worden naar de (volgende) stage. De (plv.) opleider heeft in deze gesprekken de rol van coach. Het voortgangsgesprek is geen beoordelingsgesprek. De werkwijze van het voortgangsgesprek is als volgt. De SEH-arts i.o. biedt het portfolio 1 week voorafgaand aan het voortgangsgesprek ter inzage aan bij de (plv.) opleider. Mei

10 Het portfolio bevat een individueel opleidingsplan met de uitgevoerde thema s reflectieverslagen de documenten ten behoeve van de toetsing / beoordeling van de aios SEH (KPB, OSATS, verslagen voortgangs- en beoordelingsgesprekken, etc.) stagebeoordelingen de gehouden voordrachten en/of referaten de gepubliceerde artikelen de gevolgde cursussen deelnamecertificaten regionale en landelijke onderwijsdagen Voorafgaand aan elk voortgangsgesprek vult de (plv.) opleider het formulier voortgangsgesprek in. De (plv.) opleider baseert zich hierbij op zijn eigen indruk, informatie van de overige leden van de opleidingsgroep en andere medewerkers, en het door de SEH-arts i.o. tevoren ter inzage gestelde portfolio. Tijdens het gesprek zullen alle deelcompetenties de revue passeren. Discrepanties tussen de mening van de SEH-arts i.o. en de (plv.) opleider over competentievoortgang van de SEH-arts i.o. zullen nadrukkelijk aandacht krijgen. De (plv.) opleider kan op grond van het gesprek zijn mening over de voortgang bijstellen. De SEH-arts i.o. voegt het formulier toe aan het portfolio. De opleider houdt een kopie van beide formulieren voortgangsgesprek voor eigen archivering (naast het individuele opleidingsschema en correspondentie met de Registratiecommissie). 4.3 Geschiktheidsbeoordeling en eindoordeel Geschiktheidsbeoordeling vindt plaats aan het einde van het 1 e jaar (ijkpunt 1) en 3 maanden voor de afronding van het laatste jaar (ijkpunt 2). Dit betreft een besluit inzake voortzetting, al dan niet onder voorwaarden, beëindiging of verlenging van de opleiding van de SEH-arts i.o.. Daarbij dient aantoonbaar aan alle procedures te zijn voldaan. De geschiktheidsbeoordeling behelst een unilateraal oordeel van de opleider over de SEH-arts i.o.. Het oordeel moet logischerwijs voortvloeien uit de voortgangsgesprekken. Eindoordeel vindt plaats 3 maanden voor de afronding van de opleiding (bij een voorspoedig verloop van de opleiding komt dit overeen met ijkpunt 2). Dit betreft een oordeel of de SEH-arts i.o. in staat wordt geacht adequaat als SEH-arts te kunnen functioneren nadat de opleiding is beëindigd. Mei

11 5. Rollen van de SEH-aios, de stagebegeleiding en de opleider SEH Rol van de SEH-arts in opleiding De SEH-arts in opleiding: oriënteert zich voorafgaand aan de stage door de stagedocumentatie door te nemen. formuleert voorafgaand aan het introductiegesprek zijn leerdoelen en geeft aan hoe hier hieraan gaat werken. neemt het initiatief tot het maken van een introductiegesprek. neemt het formulier introductiegesprek mee naar de gesprekken met de stagebegeleiding. toont een actieve houding bij het eigen maken van de gewenste competenties en bij het werken aan de individuele leerdoelen. geeft aan het eind van de stageperiode feedback aan zijn stagebegeleiding (kan natuurlijk ook tijdens de stageperiode feedback geven). evalueert de gehele stageperiode en koppelt de resultaten terug aan de opleider SEH. neemt alle (ingevulde) formulieren op in zijn portfolio. levert zijn portfolio in voorafgaand aan het eerstvolgende voortgangsgesprek en bespreekt dit met zijn opleider. Rol van de stagebegeleiding De stagebegeleiding: neemt voorafgaand aan zijn begeleidingsrol de stagedocumentatie goed door. geeft de SEH-arts in opleiding zoveel mogelijk de kans om zich te ontwikkelen in de genoemde competenties. informeert de opleider SEH tijdens de stageperiode indien daar aanleiding toe is. bespreekt de leerdoelen met de SEH-arts in opleiding en geeft feedback op de haalbaarheid hiervan. bereidt het introductiegesprek, het tussentijdse gesprek en het eindgesprek goed voor en leidt deze gesprekken adequaat. draagt zorg dat bij de SEH-arts in opleiding minimaal 1 KPB per maand (inclusief nagesprek en verslaglegging) wordt afgenomen (door de stagebegeleiding zelf of door een andere supervisor). legt de beoordeling van de stage vast in het formulier eindgesprek Rol van de opleider SEH De opleider: zorgt dat hij volledig op de hoogte is van datgene wat in de stagedocumentatie beschreven is. informeert de stagebegeleiding en de SEH-arts in opleiding over het stage- en beoordelingsproces, de beoordelingsformulieren en geeft aan wat de verwachtingen zijn t.a.v. de verschillende rollen (van de SEH-arts in opleiding, de stagebegeleiding en de opleider zelf). houdt het gehele leerproces van de SEH-arts in opleiding in de gaten - hij legt de relatie van deze stage met de vorige en volgende stage. Hij bewaakt de grote lijn, de groei en ontwikkeling van de spoedarts in opleiding. legt formeel vast of de stage met goed dan wel minder goed gevolg is afgerond op basis van de gegevens die hij van de stagebegeleiding ontvangt. bespreekt de resultaten van de stage met de SEH-arts in opleiding tijdens een voortgangsgesprek a.d.h.v. het portfolio van de SEH-arts in opleiding. bepreekt de stagebeoordelingen met de stagebegeleiding op reguliere basis (of anders indien gewenst). neemt de evaluatie (na afloop) van de gehele stage serieus en onderneemt stappen om eventuele verbeteringen in de stage aan te brengen. Mei

12 6. Kwaliteitszorg Evaluatieformulier thema s en competenties - per stage De opleidersgroep houdt een maal per jaar een zelfevaluatie. De volgende punten worden geëvalueerd en vastgelegd. 1. Evaluatie van projecten en activiteiten die in de afgelopen periode gerealiseerd zijn op het gebied van de kwaliteitszorg 2. Overzicht van doelen, projecten en activiteiten die in de komende periode gerealiseerd moeten worden op het gebied van de kwaliteitszorg, en een nadere planning van die projecten / activiteiten 3. Een kritische sterkte / zwakte analyse 4. Evaluatiepunten van externe evaluatie n.a.v. hervisitatie december 2006 a. SEH-artsen meer ervaring laten opdoen met avond- en nachtdiensten b. Wetenschappelijk onderzoek komt nog nauwelijks van de grond c. Meer aandacht voor neurologie en kindergeneeskunde in stageprogramma d. De kleine vakken zijn wat onderbelicht, de patiëntenmix wordt te veel opgedeeld in afzonderlijke porties NB: bij de hervisitatie is er van uit gegaan dat het ziekenhuis plannen heeft om gecertificeerde SEH-artsen te werven Mei